Katalog

AĞAOĞLU YAYINEVİ Kültür Kitapları Dizisinden: KUVAYİ MİLLİYE RUHU Samet Ağaoğlu'nun Birinei Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Millî Kurtuluş Savaşı hakkında incelemesi. Puşkin Üzerine Konuşma Dostoyevski Büyük romancının siyaset ve toplum üzerine görüşleri Ağaoğlu Yayınevi. Ankara Cad. 37, '7 (Vilâyet Karşısı) İstanbul umhuriyet KURUCUSU: YUNUS NADÎ YAHYA KEMAb Varlık Türk KlâsikleriAir>tiğini daha tamamlamıs, artık klâsik bımsair'olduğunda şüphe bulunmıyan Yahya K^aal'e ayrı bir s»yı tahsis etmiştir. Muzaffer ^guner'in hazıriadıfl bu kitapta Şairin h i a t ı , eserlerf incelenmekte, eserleri ve hakkıida yazılanlarıa tam bir bibliyografyası üibirlikte baj hca eserlerinden ömekler v«ümektedlr. Varlık Yayınlarının bu klâslğt < ötekiler % gibi 2 lira fiyatlıdır. Üâncılık 37â2 "14795 41. yı! sayı 14492 Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet istanbul Posta Kutusu: İstanbul No 246 Teîefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cuma 4 Aralık 1964 SÜNAYIN DEMECİNIN TEPKILERI: HARBOKULUNU TEFTIS ETTI B Inönü'yü saat 10 da okulun giriş yolunda Kara Kuvvetleri Kumanda nı Orgeneral Ceraal Tural, Genel Kurmay İkinci Başkanı Korgeneral Refik Tulga, Generaller, Kara Harb Okulu Kumandanı Tuğgeneral Nâmık Kemal Ersun, okul öğretmen ve idareci subayları ile tören kıtası karşdamıştır. Gayet neşeli olan înönü. önee General ve subaylann ellerini sıkmış, sonra da tören kıtasını teftiş etmış tir. İNÛNU, DUN SUNAY İÇİN SÖZLÜ SORU VERİLİYOR BİR KISIM AP SE.VATÖR VE MİLLETVEKİLLEKI OKGL. C. StNAY'IN' SON BEYANATINI MECLİSE GETİRECEKLERİNİ VE BAŞBAKANDAN «SUNAY1N SON BEYANI İLE VE YAPMAK İSTEDİĞİNİ» SORACAKLARINI BİLDİRMİŞLERDİR. AP YETKİLİLERİ İSE, BU DEMECİN DOKUNULMAZLIK KONUSUNDA KOMİSYONU ETKİLEYECEK MAHİYETTE OLDUĞUNU İLERİ SÜRMÜŞLERDİR ANKARA 3, Cumhuriyet Bürosu aşbakan İnönü sabah saat 10 da, beraberinde Sancar, Sunay, Tural ve Tulga olduğu halde Harb Okulunu ziyaret etmiştir. GÜRSEL KABINEDE YAPILMASI DÜŞÜNVLEN DEĞİŞİKLİK KONUSUNDA İNÖNÜ İLE GÖRÜŞTÜ tnönü Sunay'Ia (solda), tnönü snbaylarla (sağda) TURAL MEZUN DEĞİLMİ? Okul Kumandanının odasında kı.«a bir süre istirahat eden Inönü, buradan şeref salonuna geçerek Ataturk köşesini görmüş, salonu gezmış tır. Bu sırada kendisine Harb Okulundan mezun olduktan sonra Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Kuvvetler Kumandanları olan subayların bu arada kendisinin de, resimleri gosterilmiştir. İnönü ilk esprisini burada yapmış, Cemal Tural'a baka rak Okul Kumandanma •Bizim Kara Kuvvetleri Kumandanı da Harb Okulundan mezun değil mi?» demiş tır. Okul Kumandanı Harb Akademı smden kendisinin mezuniyet kaydını bulduklarını söyleyince tnönü (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Güven oyu meselesi yaratılmaması için yeni kabine kurmak yerine, 7'ye yakın bakan değiştirilecek ANKARA 3, 'Cumhuriyet Bürosut umhurijet Halk Partisi ile Bagımsızlardan kurulu üçüncü koalisyon hiıkumetinde yapılacak değişiklikler konusunda temaslara başlanılmış bulunulmaktadır. CHP Bağımsızlar statüsünü bozmadan >ani bir güven oyu meselesi varatılmadan sadece bazı bakanlar arasında bir değişikliğe gitmek üzere Başbakan İsmet înönü iki gündenberi temas ve goruşmeler vapmaktadır. I»un çec \akte kadar Meclisteki odasında CHP Grup yöneticileri il« göriişen Inönü'nun yaııı sıra Başbakan Yardımcısı Dr. Kemal Satır da kabinenin üç bağımsız bakaniyle temas kurmuştur. Başbükan Ismet İnönü saat 16.30'da Başbakanlığa geldiğinde Başbakan Yardımcısı Dr. Kemal Satır'ı aratmış ve konuşacağuıı soylemistir. Bunun üzerine Meclisde bulunan Başbakan Yadımcısı SaJıra haber verilmiş ve kendisl saat 17.M de Başbakanlığa gelmiştir Böylecc saat 17.00 de başlayan İnönü Satır görüşmesi bir snatten fazla de\am etmiştir. Cöriismeler hakkında herhangi bir açıklama yapılmamıştır. INONU TEMASLARA BAŞLADI C ÇUMRALI İÇİN GENSORU AÇILMASINI İSTEYEN ÖNERGE 8'e karşı 80 oyla ANONİM ŞIRKETLERİN HISSELERININ HALKA AÇIK OLMASI İSTENDİ n» gelen haksızlıklann dışarı>a lntikal etmediğini de belirten Profesör, tasarıda belirtüea denetim kurullarının aslında yönetime kanşmıyacağım, sadere haksızlıkları önlemek, sermaye pıyasasını düzenlemek amacijle kontrolda bulunacağını ifade etmiştir. Reha Poroy, tasarı etrafında ilerl surulen bazı tenkidleri de «çatlak sesler» şeklinde vasıflandırmij ve «Kıraldan faıla Kıralcı olmaya luzum joktiır» demiştir. ,, iiniin içindeki kaynaşmalar C. H. P. Cumhuriyet Halk Partisi içinde zaten mevcut olan huzursuzlu|un A.P. kongresinden ve onun yarattığı havadan sonra büsbütün arttıfı rörülüyor. Ue\am eden huzursuzluğun belirli sebebi, HUkümetin yapısı ve Birleşik Grup toplantısında, Adabu yapı içinde C.H.P.'nin takip etmesı gereken vol konusunda let Bakanı Çumrah, kendisi için verilmiş bulunan gensoru önergesi çıkan anlaşmazlıktır. dolayısiyle söz almış ve tenkidleri Feyzioğlu ve arkadaşlarının C.H.P. Bafcımsızlar koalisyonu kucevaplandırmıştır. rulduğu sırada ortaya attıkları «iki kampı hükümette birlesYeterlik önergesinden önce söz tirmek suretiyle öngöriilen bütün reform hareketlerinin yapılalmış bulunan, Sabri Vardarh «Seması» formülü o zaman tepkiyle karsılanmıs ve bn formülün dat Çumralı bütün icraatı ile kukarşısına yeni koalisyon, reform hükümeti olarak çıkarılmıstı. l surlu ve sorumludur» demiştir. C.H.P. Bağımsızlar hükümeti için ilk srünlerde çerçekten ivi bir Vardarlı, özetle, Bakanın Adalet ortam vardı. Zira basının bü\ük kısmı, avdınlar, sandalye ekmekanizmasını kanunlann emrettisikliğine rağmen bu koalis>onun cesaretli adımlar atabileceği ği şekilde işletmedığ:ni, özellikla ümidinde idiler. Kısacası, Meclis içindeki az farklı destek yaı savcıhk müessesesinin yetersız olnında Meclis dısında hükümet, vaadlerin verdiği ümitler doladuğunu, hattâ zıhnıyetlere göre dayısiyle, destekleniyordu. hi bazı menfi tasarrufların Adalet Bakanhğında yaplıdığıru, ömek oHasan Kızılaslan Yeni koalisyon kurulduktan hemen sonra Kıbrıs meselesi patlak larak istanbul Basın Savcüığında Plânlan biliyor verdi. Bu olay bir taraftan plânı tatbik edecek, öte taraftan çahşan iki savcıya değinerek şöyle kalkınmak icin zaruri ve temel reformları yapacak hüküroet I demiştir: için sanssızlıktı. Ancak bu sanssızlığın hayli büyütüldüğü, hat1 «İstanbul Basın Savcılığıntâ özellikle büyütüldüfü de bir vakıadır. Kıbrıs ihtilâfının arda çalışan iki savcı yardım1 kasına gizlenmek istenilen birtakım beceriksizlikler, statükocısı 27 Mayıs aleyhine işlenen cu davranıslar aslında kurulustan ve kadrodan gelen normal suçlan şiddetle takip ettiklek ulaıılar: Ru^tu Ozal cj,m?.ıı Zekı, Ec\et Guresın, Bahrı .»:dıp Çelık, Orhan Erkanlı neticelerdi. Bütün hükümet dıs görünüsü\le Kıbrıs meselesine rinden bazı şikâyetler olmuş jüklenmisti. Oysa meseleler sadece Basbakanla onun müsaviri j tur. Bakanlık bu iki savcı gibi çalısan Dısisleri Bakanı arasında çözüm yolu buluyor ya l vardımcısını derhal başka da bulmmordu. yerlere tâyin etmiştir. Adalet Bakanı Çumrah her vönden C.H.P. • Baçımsızlar hükümetinin asıl sanssızlığı doğrudan doğrukusurlu ve sorumludur.» ya kendishle birlikte tesekkül eden sanssızlıktır. Daha doçruurkive Milli Taiebe Federasyonunun «Cniversite Reformu ve Düsündürdükleri» konusunda Marmara Daha sonra yapılan oylamada su buna, \anlıs kurulusun ve kifa>etsizliçin «şanssız» görünülokalınde dun yapılan açık oturum sırasında sosyal bunyenın yenılpstırılmesl ve Üniversite muhtarıyesü. gösterilisidir. divebiliriz. Hemen söMemek şerekir ki, hüDEFINECİY'E GOKE CEL Adalet Bakanı Çumralı, 8 güvensiztıne dokunulmaması şartı ile bir reform j apılması istenmiştir. TARAFSIZ BİR BAŞBALÂT SARftYININ HEMEN lik oyuna karşı 80 güven oyu almış, kümet, 'iurulusu sırasında reformların yapılmasında. ekonomik Bakan, grupun gösterdıği güvene Oturum sırasında konuşan eskı KANIN BAŞKA.VLlGl.VDA CİVARINDA 45 METRE alanda açırlıl; \erecek kadro olarak değil. sızıltısız, gürültüsüz Milli Birlik Komitesi üyesi Orhan MILLı KOALISYON ISTETOPRAK ALTINDA MILYON teşekkür etmiş: «Bunu siyasî hayabir arava selebilecek bir kadro olarak diisünülmüştü. Daha Erkanlı, Üniversitede esaslı bir MYOR. LAR DEĞERİNDE ALTIN tımın en büyük mükâfatı olarak teönce iiçlü koalıs\onda çıkan ihtilâflar C.H.P. liderlerini bezdirlâkki edeceğim» demiştir. reform yapılmasının lüzumlu olduVAR. mis ve bu bezginlik uslu bir kadronun kurulması fikrini sabit Ankara, 3 (Cumhuriyet Bürosu) Öztrak için ğunu ifade etmiş ve kanunun 120. azartesi günü ilk toplantısım hale getirmisti. Ancak C.H.P. liderleri usluluk ölçülerini öyleErtum ÖCAL madde=ı gereğınce bu reformun Daha sonra îçışleri Bakanı Oryapacak olan A.P. Merkez İdasine yanlıs tuttular ki. karsımıza garip bir kadro çıktı. muhakkak yapılmasının gerekli olir definecinin iddiasına göre, han Öztrak için Edirne rnilietvere Kurulu, 2. Çankaya toplantıHükümetin kurulusundan gelrae ve onun yürütücülüğü ile ilgili duğunu söylemiştir. eline geçirdi|i tarihi bir ve kili Pahir Giritlioğlu tarafından vesına gotürulecek «A.P. plânı» nı huzursuz'uk sebebinin gerisinde, temeldeki sebepleri de unutsika. değeri milyariarın çok nlen genel görüşme önergesinın mil Bu arada söz alan Konya mıllettesbit edecektir. Bu plân muhtememamak gerek. üzerine baliğ olan Bizans hazi zakeresıne geçümıştir. İlk sözü avekıli Ru«tü Öza! da, Ünjversıtede len şoyledir: C'umhurivpt Halk PartiMiıin bugünkü yapısı A.P. gibi hissî ve nesinin belki de tamamının bu lan onerge sahıbı. özetle şöyie dej eteri kadar, kıymetli öğrencilerin «Tarafsız bir Başbakanın başmiştir: iktisadi bağlantıların hirlestirdigi bir kitle partisi yapısı ollunmasını sağhyacabtır. tutulmadığını belirtmış ve kendıkanlığında genç, dinamik ve huzur «Ordu tarafından duyulan maktan çok, oli?arsik unsurların hâkim bulunduğn temele daFatıhın tstanbulu fethettığı 29 sinden emin olmıyan, ilmine güvetemin edici vasıfları bünyesinde bazı endişeler vardır. Genelyanır. Atatürk parthi halkın sivasi tesekkülü olarak kurmus, Majns 1453 tarihınden 15 gün nemiyen öğretim üyelerinın bu iyı toplıyan bir milli koalisyon hükükurmay Başkanının gönderdi kadar önce tstanbulun elden gı\e ölümüne kadar. o giinkü sistem içinde, parti «halk için halkelemanlann Üniversitede kalması metinin kurulması» Bu tez, Gürseçi mektup bu endişelerin edeceğini anlıyan Bızanslılarm la beraber» yürümüstür Ancak çok partili devreye girildikten Ergani, 3 için imkân sağlamadığmı belirtmışh ziyaret sırasında ortaya atılmış, seridir. Ç.H.P. olarak bizlebütün servetlerini gdmdükleri sonra iki kanıpa a\rılan Türkhe'de C.H.P. nin bir bünye taancak Gürsel bu konuda müspet oprak ihtilâfı yuzünden aralan açık bulunan Çermık ılçemize bağlı Mu tir. Murin dahi bu mektup üzerine yerin vesikası ve kroİcisi definehavvülü çeçirdijı. «halk» ın verini baskı grupları temsilcileriveya menfi herhangi bir açıklamasikan, Devik, Haraba, Mıyalan ve civarındaki köylüleri, alınan tedbırEcvet Guresın'm > önettıği açık tutumumuzu ve genel politi(Arkası Sa. 7, Sü. I de) nin almağa basladığı kimsenin meçhulü değildir. 1950 seçimleda bulunmamıştır. lere ra&men gün gun çoğalan huzursuzluğun eiderilmemesi üzerine kov oturumda Bahri Savcı, Doğan Özrağmen sriın eun coealan giderilmernesi koykamızı yeniden tetkik etmerinden sonra karsı tarafta cıkarlarını gören gruplar bu defa Suç işledikleri iddia olu lerini ve evlerini terkederek göç etmeye başlamışlardır. Özelhkle, birbirle(Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) (Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) yavas yavas o lana doçru kavmağa basladılar ve Demokrat nan senatör ve milletvekille rine hasım Musıkan ve Haraba koy Partinin da\ ranısları. «onunda Türkiye'^i 27 Mayıs'a getirdi. rinin dokunulmazlıklarının Su var ki. 27 Mavısla birlikte Halk Partisi 1957 • 1960 devresi kaldırılması konusunda takip lüleri arasında başlayan göçü, janarasında sivasi muhalefetle kazandıklarını cömertçe harcamaedilen yol ve usııl hattâ ka darmanın bu köylerde ve çevrede ğa koyuldu. Kurucu Meclisin tesekkölü sırasında ve sonra çerarlar Parlâmento hâkimiye asayişi temin edemediğinden ve bir sitli gruplar >eniden C.H.P. nin etrafını aldılar. Onlar aldıkça, tini zedelemiyecek tarzda olay önceki çarpışmadan sonra silâhmalıdır. Halk Partisi çözümlenmesi gereken sorunların karsısında bocalariyle dağlara çıkarrfirarilerin zalamağa basladı. Heie ekonomik diisünce yerine siyasi düsüncePartiler kanun tasarısmın, nin hâkim clması. koalisvonların hesapsız tavizlerle yürütülA Partilerin kapatılması ile İl man zaman hasımlarım tazyik almesi çabalan, isleri büsbütün çıkmaza soktu. Ancak C.H.P. gili hükümleri, tında bulundurmalarından meydaMikarda da isaret etmeğe çalıstığımız sibi, bu gidisin karsısınB Parti üyelikleriyle Ugili hüna geldiği anlaşılmıştır. da radikal tedbirler alacağı yerde bünyesinde ağır basan grup kümleri, Bir hafta önce Musikan köyü yaveya grupların etkisi altma girdi. Kısacası, diğer partilere tavizi bırakıp keııdi içindeki kuvvetli erupa veya gruplara taviz kınındaki bir derede cesedi buluvermek garabetini gösterdi. Neticede bu aidis partinin statiinan Haraba köylülerinden Hüseyin kocu yolda devam etmesini etkiliyenleri bile tatmin etmemeğe Polat'ın, hâlen firarda bulunan basladı. Hele asağıdan vııkarıva gelen tazvikler ve temel müHaydar Kıhç, Cuma Kılıç ve arkaesseselerdeki huzursuzlnklar artmca. bir pota içinde görülen fakat aslında avrı avrı vönleri olan kavnasmalar C.H.P. Grudaşlan tarafından öldürüldüğü punda patlak verdi. tahmın edilmektedır Haydar Kıhç Ankara 3, (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclisınde bugun saat ve Cuma Kılıç, Musıkan ve Haraba Gerçi bu kaynaşmalar henüz büyük olavları getirecek nitelikte 17 de Siyasî Partiler Kanun tasan köylüleri arasında çıkan ve üç gün degildir. Ancak kısa zamanda geliseceği de açıkça görülüvor. sının müzakeresine sıra gelmesıTarınki yorumumuzda bu muhtemel gelısmeleri kısaca incene rağmen. Mecliste yeteri kadar devam eden sılâhlı çarpışmanın lemeğe çalışacağız. milletvekili kalmadıgı icin marirff yüzden tevkif edilen Aga Hacı Ki Ecvet (ÎÜRFStN lere geçilın seçilempnf^ı nvlana tfrtıpçı»! oldugıı ^r'a^ilan ve bu T A Z IS IZ uımıııııııııım'n""'""' "" " " """ " ıııııııııııııııuıııııııııı Biamış, tasarı gorüşulememiştir. •••llllllılllllllılıllllllllllııııııııııııııııiiiııllllltlllllllılılıııııuılııllllıııılıııııııııııııııııın lıj'ın akrabalarıdıriar. Başbakan İnonü Çankaya Köşkünde Başbakan Gürsel'e kabinede yapılacak degişıklik konusunda uzun bir konuşma yapmıştır. înonu Çankayadan ayrıldıktan prmaye Piyasası seminprind» dün bir konuşm» ynptia Prof. Reh» Poroy, sonra basın mensuplarıyla arasında mpmleketımizdeki anonim şirkrtlerin birer »ile şirketi oldağunu, reşu konuşma geçmiştir: rek sermaye piyasası gerekse iş münasebetltri yönunden büyük haksi7Soru Hukumette bir değişiklik olacağını dun Mec lıklara yol açtıklarını soTlemı; ve anonim şirVet hisselfrinln mutlaka halka açık olması grrcktifini belirtmiştır. Sermaye Piyasası Kanun tasarısılıste söylemişsinız... Cevap Mecliste konuş na yuneltılen tenkidleri ceTapiandırırken, aile anonim şirkctlerinde meydamadım, dün yalnızca grup başkanlariyle konuştum. Soru Cumhurbaşkaniyle kabine değişıklıği konusunda konuştunuz mu? Cevap Herşeyden bahset tik. Soru Adalet Partisi, size bir koalisyon hükümeti kurulmasından bahsetmiş. Acaba bu doğru mu? Cevap Boyle birşeyden bana bahsolunmadı. Başbakan Ismet Inönü, daha sonra, Meclıse gideceğini bıldirerek gazetecilerin yanmdan ayrılmış ve bu arada, Cumhurbaşkanmın başkanhğında ikinci parti lideıleri toplantısmm yakın bir tarihte yapılacağını soylemıştir. (Arkası 8a. 7, Sü. 3 de) İnönü Gürsel görüşmesi S C.H.P. "üniversitede Reform r yapılması şarttır,, T M T F AÇIK OTURUMUvDA BELİREN FIKIR: ANKARA 3, Cumhuriyefc Bürosu Ortak Grupunda ağır tenkidlere uğrıyan Adalet Bakanı Sedat Çumrab 8 güvensizlik oyuna karşı 80 güven oyu almıştır. A.P. HUZUR İÇİN PLÂN HAZIRLIYOR Konuşucular, reform üzerinde ittifak ettiler, ancak Telci, Universîtenin kendi kendine bu reformu yapamıyacağını belirtli P T Musikan, Haraba köylüleri başka yere göçe basladı I «Bizans hazinesinin yerini biliyorum» B Partiler Kanununa sıra gelince Mecliste çoğunluk kalmadı 1 1 1 11 1 1