Katalog

SAHtFEtKt CUMHURtYET 19 Aralık 1964 Petrol savaşı Dfln, çok aatıglı bir •ftbak fkzctMtade yaymlanan su haberi Mrlikte okuyalun : «Turkıye Petrollen Genel Müdurfi Ihsan Topaloğlu, memleketimızde bulunan 7 yabancı petrol şırketınm, dığer devletlerle gizlı anlaşmalar yaparak fıatlan yüzde 35 ındırdıklerını, buna mukabıl Turkıye'ye yuksek fıyattan petrol sattıklarını bıldırmış ve bu sebepten Turkıye yılda 15 mılyon dolâr tutarında dışanya fazla para oduyor, demıstır » Şimdi Türkiyedeki petrol meselesine kısaea bir göz atmak, bu haberi daha da iyi aydınlatmak için yetecektir. Bizim yıllık petrol firfinleri ihtiyacumı 2,5 milyon tondor (Askeri ihtiyaç dışında). Bn miktar ber yıl yüzde 28 oranında artmaktadır. SimdiIik 2,5 milyon ton petrol elde etmek için de 3,5 milyon ton bam petrol islemek zorundayız. Türkiyede »rastırmalan sonunda petrol bnlan ve fireten dört sirket vardır. Bnnlann ikisi Tfirk, ikisi yabancıdır. Ancak 1963 rakamlanna baktığımız zaman elde edilen yerii ham petroltin onda dokuzuna yakın kısmını bir devlet sirketinin (Türk Petrolleri Anonim Ortakhğı) çıkardıfını görmekteyız. Buna karsılık devletlerden büyük bütçesi bnlnnan iki yabancı petrol şirketi. devede kulak bir firetim yapmakta, dışarıdan getirdikleri petrolü Turkiyede rekabet edilemiyecek Slçfide yayılmış istasvonlariyle satmayı yeg görmektedirler. Nitekim geçen yıl yurdumuzda firetilen ham petrolün toplamı 744.933 tondur ve bunun 612348 tonnnu bir devlet kornmn olan TPAO elde etmistir. Türkiyenin ham petrol ihtiyacı %$ milyon tona yakın olduğuna g8re, bunnn dörtte birinden azını kendimiı elde ediyornz demektir. Ancak, nzmanların söylediklerine göre, bazı tedbirlerle iş sıkı tntulnrsa üç • bes yıl sonra ibtiyaeımızın dörtte üçflnn sağlıyacak ham petrolü elde etmemiz mümkündur ki, petrol baiımsızlığına doğrn kısa bir zamanda gidistir bn Ancak Bir ölkede valnız petrol bulunması yeterli defıldir. jalnız bn petrolü arayıp bulacak ve yeryfizfine çıkaracak bilgide insanların bnlnnması da yeterli defildir. Çıkarılan petrollerin islenme•i, mahsnllerinin elde edilmesi gerekir. Bn isi yapmak için de fllkemizde üç petrol rafinerisi knrnlmnştnr. Bnnlardan biri yabancı sermayenindir ki, yılda 3,2 milyon ton ham petrol isliyebfflr. Doğu Akdenizin en büyük tesisidir. Ikinci rafinerl yüzde 51 devlet, yüzde 49 yabancı sermayesiyle kurulmustnr; 1 milyon ton ham petrol isliyebilir. Üçüncti rafineri Türk Petrol Anonim Ortaklıfının yani devletin olnp, 609 bin ton ham petrol islivebilir. Şimdi geliyoruz petrolcülükteki üçüncü kesime: petrol ürünIerinin satılması meselesine Ve bn noktaya vardığımız zaman görüyoruz ki, satış isinde yabancı petrol şirketlerlnin imkânlan rekabet edilemiyecek kadsr büyüktür. Satış istasyonlan ynrdun her yanını ağ gibi örmüştür. Bnnnn için rakamlar vermek bile bosnna baş ağntmaktır. Türkiyede yagıvan her kisinin bilrisi ve görgüsü dnrnmn bilmek için yeterlidir. Şn halde Türkiyede devlet sermayesiyle yabaneı sermayenin durumunu şöyle özetliyebiliriz : 1 Petrol üretimi isinde biı onda doknı ilerdeyiz. 2 Raflneri isinde yandan daha az tesirliyis. 3 Satış isinde hemen hemen solda nfırıs.. Bn manzara gösteriyor ki, yabancılar, Türk topraklarındaki petrolü değerlendirmek kaygısından nzak, ithal ettikleri ham petrolü işlemekte ve satışlarına knvvet vermektedirler. Bn satışlan da en pahalı cinsinden yapmaya çalıştıkları da muhakkaktır. Yabancı sermayenin, Türkiyenin petrol bagımsızlığına kavnşmasından bir kârı yoktnr. Ancak ne yazık ki, bn yabancı sermaye Türkiyenin içinde görüşlerini savnnacak kisileri de satın alabillyor. Nitekim devlet, Türk petrolünün satısını güvenlik altma alaeak tedbirlere gittiği zaman bn kisiler karşı koymağa çalışmaktadırlar. En yetkili koltnklardaki politikacılan da satın alabilecek mnazzam para kavnaklanna dayanan yabancı sirketIer .Türkiyenin iktisadi bağımsızlıjtını baltalamak için ellerinden gelenl yapmaktadırlar. Daha on gün Bnce New York'ta idim. Bn der petrol sirketlerinden birinin temsilcileri beni yemeğe çağırdılar. Manhattan'daki gökdelenlerden birinin vemek salonnnda dertlerini anlattılar. Ve dediler ki : Sizin hükümet yabancı sermaveve kolaylık rostermıyor, 8ıel teşebbüse daha çok imkfin vermeli, yabancı sermaye teşvik •dllmezse kalkınamazsınız. Aklıma, Ismet Pasa'mn, Petrol Kanonu çıkarken Mcclıs kur«usunden söyledikleri geldi ve güldüm. Demisti ki Pasa : Bn kannn kapltfilâsyonlan geri getiriyor. Y« ben de dedim kl petrolcülere : Ortadofnya bn kadar sermaye yatırdınız, hangı Ulke kalktndıT tran ve Arap ülkelerinin haline bakınız! Temek boynnca 5zel teşebbüs ve devletçilik fistıine konuşuldn. Gerekirse bir gün o konusmayı da anlatırım. Ancak simdilik su kadar söyliyeyim ki, yabancı petrolcülerle bizım yabancı sermaye ile kalkınma şampiyonlannın agızlan arasında bir kelime farkı yoktnr. Türkiyenin kalkınma savasında petrol savası en Bnemll bir yeri tntmaktadır. Ama bnnnn karşısında da kökü dısanda menfaat çevreleri cephe knrmnşlardır. Sehir =haberleri Yine 141 inci madde l l l l ^ l l l f f l l l l l l t l f l l l l f | | | | I | | | | | | | | | I i | I I I I f r ı t t l * f i t ı t f tf M H f i f i f t t l f l l t l l l * l 1 I J 1 f tf l l l f f I I I H T I I I t i r i l l f I I I I I I I I I I | i = ı l l > İ Hukuk Konuları İ GÜNÜN KONULARI lllâlllllllllllllllllllMIIIIIHIItMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIimiMIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIlâlll Kiraların tesbiti Yazan: Kemalettin TUNCEL \nayasa Mahkemesının 36/3/963 tahliye dâvası açabUecek ve davatarih ve 963/3 esas, 963/67 sayılı smı da kazanacaktır kararı ile kira hükümlerini muh Şu hale göre, yeni kira kanunu tevi 6570 sayılı kanunun belediye çıkana kadar bu heyeti umumiye encümenlerine kira tesbiti husu kararı vatandaşın bu husustaki sunda yetki veren maddeleri kal müşkullerini halledecek evsaftadınlınca, gayrimenkul «ahipleri. dır. çerek kendi görüşlerine ve gerekYargıtay Hukuk Genel Kurulo se danıştıkları hukukçuların mü işbu kararı ile vatandaslann mü: talâalaruıa mhsteniden kiralan h m bir derdine çare bulmus olarttırma vollarına basvurdular masına rağmen, kanaatimizce saBunlann en belli başlısı. KİRA lâhiyetini diğer daire kararlanna TESBİTİ için sulh hukuk mahke muvazi olarak aşmıştır. Filhakimelerine müracaattır Gayrimen ka: kul sahibi mevcut kira sdzlesme Anayasa Mahkemesi 6570 sayılı sinin hitamında kiranın az oldıı kanunun 2 ve 3 üncü maddelerini ğundan bahisle mecurun bilirkişi iptal etmiş ve fakat mer'iyetini marifetiyle rayiç kirasmın tesbiti altı ay gibi uzun bir zamana tilik ni talep etmekte ve vapılacak tes etmistir. Bunun sebebi de altı «r bite müsteniden de kiranın tediye içinde vazu kanunun bu maddelesini aksi halde temerrut sebebiy rin yerini doldurmasına imkân le tahliye isteneceğini kiracısına verilmesi duşuncesidir. Şu hale ihtar etmektedir. Kiracı bunu gore, bu boşhığu dolduracak sakabul ettiği takdirde mal sahibi, lâhiyetli organ Millet Meclisidır. tahliye için mahkemeve müracaat Kira tesbiti hususu kanun vazıınetmektedir. Vakın zamana kadar ca tesbit edilen bir şekle bağlanmahkemelerden sadır olan karar mışken bu şekil salâhiyetli organlar birbirine mütenakızdı Filhakı ca iptal edilmiş fakat bosluk Yarka, bir kısım mahkemeler tesbiti gıtav Hukuk Genel Kurulunun muteber addederek tahliyeye ka bir içtihadı ile doldurulmuştur. Ya rar vermiş, diğer bir kısmı da tes ni kira tesbiti hususundaki mevbiti muteber addetmeyip dâvayı cut şekli boşluğu vazu kanun dnlreddetmiştir. Temyiz Mahkemesi duracakken tatbiki hukuk organi de ayni şekilde bir kısım tahliye bu vazifeyi ifa etmistir. Tenkidikararlannı bozmuş, buna muka miz bu vöndedir. Genel Kurulun bil bir kısım red kararlannı da bu kararı âmme düzeni balomınyine nakzetmiştir. Vatandaş bu dan bir ferahlık getirmistir. Zidurum karşısında mutereddit, ne ra, kanunun bu boşluğunu Meclis yapacağını düşünürken nihayet doldurmadığı müddetçe adliyele20/5/964 tarihli heyeti umumiye rimiz bir hercümerç içinde kalakararı işi kat'iyetle halletmiş bu cak ve vatandaşlar mntazarrır olunmaktadır. Kira tesbiti için lacaklardı. Zaten tatbikatta mahraahkemelere müracaat kanunîdır. kemelerimiz artık gün geçtikçe zamanın icaplarına uymak için örf 30/5/964 tarihli beyetî umumiye ve âdet hukukuna ehemmiyet ver karanna göre bugün gayrimenkul mekte ve kararlarının tasdiki basahiplerinin kira tesbiti için takip kımmdan Temyiz içtihatlanna eedeceği müspet yol şudur: ğilmektedir. 1) Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı kanunun 2 ve 3 üncü madKanaatimizce mahkemelerln bu delerini iptal eden hükmü 26/10/ kira tesbitine mütedair verdikle963 tarihinden sonra mer'i orap ri karar da Hukuk Usuln Muhagene bu karara göre iptal hükmü kemeleri kanununun 369 uncu mad mevcut kontratlarda yazılı kira desine aylorıdır. Filhakika bu süresi hitamında muteberdir. madde (şimdiden tesbit olunmaz2) Anayasa Mahkemesinin iptal sa ileride zayi olacagı veya ikakararı muvacehesinde belediye en mesinde çok müskülât çıkacan cümenlerinin kira takdiri hususun melhuz olan deliller tesbit oludaki görevleri sona erdiğinden bu nur) demektedir. Maddenin bu işin genel hükümler uyannca bu sarih hükmü karşısında mahkeme işin mahkemelerce seçilecek bilir lerin kira tesbitine gitmeleri eekişi veya bilirkişiler kuruluna vap rek bu madde muvacehesinde ve tınlması zorunluğu vardır. Yani gerekse vazu kanunun bn hususta gayrimenkul sahibi kontratın hi sarih salâhiyetle mücehhez kılmatam tarihinde, kiranın o günkü sına bineen nsnlsüzdür kanaatinravice göre tesbitini sulh hukuk deyiz. Bu bakımdan vazıı kanunun mahkemelerinden talep edecek ve bir an önce bu boşluğu salâhiyetli bu tesbit edilen kirayı ihtar neti merci olarak doldurmasını canı gö ce«i kîraoısmdan tahsil edemez.se nülden arzu etmekteviz. Avukat vs/nmrtivsrsnrj surlannın ke<ıin bir surette belirtilmemis bulunması keyfiyetidir Biz bu yazımızda, maddenin suç Mılli Sarayların, haftanm her unsurlan nzerinde dnracak »e gunu açık bulundurulması ve tu bnnlann nasıl birer yuvarlak mefrıstlerın ozel musaadelere ıhtıyaç humlardan ibaret olduklannı a kalmadan Sarayları gezebilmelerı çıklamağa çalısacağız. kararlaştınlmıştır. Her şeyden evvel şurasıru tebaŞehrımııdekı muzeler de yaz rüz ettirmek lazımdır. Ceza raueyaylarında geç saatlere kadar zıyayidesını taşıyan hUkümlerin açık, rete açık olacaklardır her türlu şupheden uzak, anlamıCadde ve sokak adlan nın herkes tarafmdan ayni şekılde anlaşılabümesi lazımdır. «Adeğiştiriliyor Şehrımızdekı cadde ve sokak. ı dam oldürmek» mefhumunda, bır kımsenm kasten bır başkasmın sımlerı yenı baştan gozden geçml hayatını yok etmesi mânası varmıştır. Bu arada Şışlıdekı Havadır Bunu, baska turlü anlamağa rıyum sokağının ısmı, Kâzım Orımkân yoktur. Onun ıçındir ki, bay, Gumuşsuyu Askeri Hastaneaşagıdakı mütalealarımızın, bu sının yanındakı Kamarot sokağıesas kaıdenın ışığı altında nazara nın ısmı, Mıralay Şefık Bey olarak alınması lazım gelmektedır değıştırılmıştır. Aynca, Bakırkoyde Zeytmlık mahallesınde yenı 5JC îjî îı» açılan caddeye Rauf Orbay, Etım c i m a d d e m B i r l l k m lerdekı Uçaksavar sıtesinın ıç cad idaresınin çıkarmıs oldesıne de Şehıt Cengız Topel i«mi dugu 15 numaralı kanuverılmıştır nun üçüncü maddesine göre, «vatana ihanet» suçu olarak vasıflandırılmış bulunmaktadır Maddenın bırıncı fıkrasında «Sosyal bır sınıfm dığer sosyal sınıflar uzerınde tahakkumunu tesıs etmek veya sosyal bir sınıfı ortadan kaldırmağa Değişiklik beklenmiyor muesses veya memleket içinde ıktısadl veya temel nıBugun Trak.>a, Marmara ve Orzamlardan her bırını devirmeğe ta Anadolu bolgelerinde sabah ve matuf cemiyetlerı her ne suret ve ofleye kadar yer yer sisli ve par nam altında olursa olsun lcurmaçalı bulutlu, diğer bölgelerde az ya tevessul etmek, kurmak veya bulutlu geçecektir. Ruzgârlar defi bunlann faalıyetıni tanzim veya sik yonlerden hafif olarak eseceksevk ve idare etmek veya bu hutir. Yağış beklenmemektedir. susta yol gostermek sekız yıldan Dun şehrimizde en yüksek hava onbeş yıla kadar ağır hapıs ceza'îraklığı 11 derece olmuşrur. en dü sını» mUstelzim bir suç sayılmak«uk hava sıcaklığı ise 5 derecedir. tadır Fıkraya ılk bakışta sosyal bır ARALIK 19 SABAN 15 sınıfın dığer sosyal sınıflar üzerınde tahakkumünun ne olduğu, a bundan ne kastedıldığı meselesı S S a ortaya çakmaktadır Maddenin bu M a o b< sekli Dk önce 3038 numaralı ka0 B nunla ceza mevzuatımıza girmiş, V J 7 19 2 11 4 30 16 43 18 22| 5 29 mehazmı 1930 tarihli Italyan ceza E 1 2 371 7.29| 948 12 00 139 12 47 kanununun, Faşizm idaresi zamanında konulmus bulunan 270 inci maddesinden almıştır. O zamanki metin, «İçtimai bir zömrenin diğerleri üzerinde tahakkümünü ŞtDDET kullanmak suretile tesis etmefe veya içtimai bir zümreyi ŞtDDET kullanarak ortadan kaldırmağa» şeklmde idı. Azız ve değerli varhğımız 3038 numaralı kanun kabul edilırken kanun, gerekçesınde men ettığı cemiyetlerı, «Bu hükümlerin memleket dahilinde kurulmasmı ebedıyete ınükalı dolayısıyle, acımızı paylaşmak lutfunda bulunan, yaveya faaliyette bulunmasını men kın ılgı ve yardımlannı hıç unutamıyacağımız sayın Istanbul Valısı, ettigi cemiyetler, bilhassa komüBelechye Relsi, Istanbul Merkez Komutanı, Tıp Fakültesi Öğretım nistUk ve anarsistlik gibi cemiyetlerdir. dıye açıkça izah etmekte uyeleri, hekımlik sanatmın kadir bilır mensuplan olan meslekdaş ve idi. Yine ayni gerekçede «müesarkadaşlan ile muhterem dostlanmızdan minnet ve şükranımızın ses nizama komünizm temamUe lutfen kabulunü istirham ederiz. KONTJK AILESİ aykındır. Marksist siyasî doktrinin esası tahakkümdür, yani diktetörlüktör.» denilmektedır. (2) Cumhunyet 15464 EZA kanunu muzun çılekeş bır 141 mcı maddesı vardır. Iç huzur ve em nıyet meselelerı ne zaman bahıs konusu edılecek o lursa, bu madde ıle arkadaşı 142 Muesseselerın, cTurıstık Belncı madde, munakaşa ve münaza ge» lerinın yenılenmesı kararra sahnesıne çıkar, leh ve aleyh laştınlmıştır. Belgeyı aldıktan lerınde bır çok sozler soylenılıp sonra bir çok muessesenın kuyazılarak, luzumlu veya luzumsuz rulus gayelerınden uzaklastıkolduklarına daır kesın hukumlere ları anlasılmıs ve bazı yenı evanlmak ıstenılır Bu ıkı madde saslar konulmuştur Belgelerın nın geçırmış olduklan değişiklik yenılenmesı sırasında ou dusafhalarını, Cumhurıyet'de çıkmış rumdakı muesseseler hakkında olan ıkı yazımızda, oldukça genış koğusturma açılacaktır. bır tarzda yayınlanmıştık. (1) Bu Muesseseler, aralık ayının so konuya tekrar donmıyeceğız. nuna kadar valıhkler kanalı Bu ıkı maddeden 142 ncı mad ıle belgelerını Turizm ve Tanıt de, 141 ıncı maddeyı tamamlayıcı ma Bakanlığına gondereceklerbır madde olduğu ıçın asıl konudır. Bır kurul, muesseselerde yu teskıl eden 141 ınci maddedır. incelemede bulunduktan sonra Bu madde, bu defa da, Milll GUbelgeleri yenılıyecektir venlık kanun tasarısı dıye hazır5 İlkokul Müdürii takdirna lanmış olduğunu duydugumuz, fakat henuz metrunı görmedığımız me aldı bir tasarı dolayısı>le yıne günun konusu halını alarak, leh ve aley1963 1964 oğrenım yılında gorevlerınde başarı gosteren bes ılk hınde kalern yürutulmeğe, doğru luğu veya yanlışlıgı yolunda açık okul mudurune, Mılli Eğıtım Ba • oturumlar yapılmağa baslamlmış kanı takdırname gondermıstır bulunmaktadır Şısh Selım Sırn Tarcan llkoku lu Muduru Kadn Gul, Şısli 19 Ma Maddenın Uzennde ısrarla du yıs llkokulu Muduru Zekı Özge rulan ıkı yonü vardır. Birincisi; nenç, Şısh Maçka tlkokul Muduru maddedeki hüviyetin Anayasanın Edıb» Dılemre, Fatıh Oruç Gazı kesinlikle saflamıs bulunduğu llkokulu Muduru Tevfık Erkan, «Herkes, düşünce ve kanaat hürŞıle Kalenkoy tlkokul Muduru riyetine sahiptir.» hükmüne aykıMustafa Çenık takdırnamelerını n bulunduğu yolundaki görnşlerdun almıçlardır dir. Ikincisi maddedeki snç un rurisfîk belgeler ilecek C yi'iıiıli'iı ıjii/ıli'iı Millî Saraylar her gün açık bulundurulacak e men etmektedır. Irkçılıgın kanunda tarıfı yoktur. Yalnız gerekçe, ırkçılığı, mıllıyetçıiıkle beraber Şu halde gerekçelerden anlaşıl mutalea etmış ve mılli duyguyu digına gore, 141 ınci maddenin bışu suretle tanf etmiştır: «Gayet rınci fıkrası komıinıstlık ve anar tabü olarak kanunun hımaye etsıstlığı ceza mueyyedesı altma tıgı mılli duygu, her turlu ferdi koymaktadır Hatta 3038 ve onu ^e partıcı ıfratlardan uzak olan değıştıren 493t numaralı kanun ve megalomanı ve şovenlığe gıt larda «ŞIDDET», «ZOR» kelımele meven ve fakat sadece devletin rı mevcut olduğu halde, bugunku çalışabılmesı, müşterek hayatı ımetmde bu mefhumlara da yer dame edebılmesı ıçın vatandaverılmemıstır lardan beklemek mecburıyetınde olduğu ıtımat unsurunu ıfade c Şu kısa açıklama>a gore, kanunu n açıkça menettiği husus, ko den bır hıstır.» (6) Megalomanı ve sovenhğın nerede başlayıp, ne munistlik ve anarsistliktir. Şu rede bıteceğı meçhuldur Bu me halde sosyalızmm, profesor Fa ruk Eremın de anladığı gıbı, (3) tınle ferdın, hangı hududu aştığı zaman kanunun yasakladığı ırkçıbu mueyyedelerın ıçerısıne gırme lık cereyanı ıçerısıne gıreceğuu dığı anlaşılmaktadır Nitekim bılmesıne, bırakınız bılmeyı, tah9434 sayıh kanunun gerekçesm mın etmesıne dahı ımkân yoktur. den de, açıkça olmamakla bera ber. bu anlam çıkmaktadır Ge Maddenin baştan aşağı yuvarlak rekçede denıliyor kı: «Cemiyetler kelimelerle yazılmış olduğu meykanununun değıştınknesinde go dandadır. Yukarıda da işaret etrulen amaç, memlekette mutead tiğimiz gibi. ceza hükümlerinin dıd partılere en lıberal, demokra kesin olması, vatandaslann ceza tık esaslar dahilinde yer vermek hudutlannı kesinlikle bilmeleri, tır Partilerın ıse, memleket ida en kati bir zarurettir. Kanun varesinde bırbırinden farklı muay zıının bu madde üzerine ehemmi yen noktaı nazarlan olacagı tabı yetle eğilmesi zamanı çoktan gel ıdır. Her partı memleket ıdaresın miş, geçmekte bulunmuştur. de noktaı nazannı tAhnlrlnı)r ettirmek ıçın hiç şuphe yok, kanun yolları ıle cemıyetın sıyasi ve hu (1) Baha Arıkan, Cumhunyet 28 kukl nızamlarında değişiklik yap29 Ocak 1963 mağa çalışacaktır Bu çalışma (2) Tutanak sayı 264 (ZOR). (ŞtDDET) unsuruna mu(3) Faruk Erem. Ceza Hukuku. karın olmadıkça elbette curüm cılt 2 S 57 sayılmamak ıcabeder Aksı hal(4) 4934 sayıh kanun gerekçesı de partilerın gayelerıne enşmek ıçın, normal kanun yollarından (5) Faruk Etem, Ceza Hukuku, değıl yunımelerıne, hatta teşekcılt 2 S 57 küllerine bile imkan bırakılma(6) Tutanak dergısı 1950 S 264 nuş olur » (4) Ya7an: Baha Arıkan 1 ] örülüyor ki, gerek 3038, gerek Istanbul Çocuk Sağlığı se 4934 numaralı kanunlar, Derneği kuruldu şiddet ve zor kullanmak için Tanınmış ış adamları ve hekım kurulan cemiyetleri yasaklamakta, ve bunlann da komünizm ile İTin kurduklan tstanbul Çocuk anarsizm olduğunu açıklamakta Sağlığı Derneğı, faahyete geçmısdırlar. Hal bdyle iken, metindeki tır Derneğın kurucuları arasında mefhumlann elâstikiyeti yuzünden, maddeye istikrar verıleme Enver Gunelı, Bn EczacıbaM, Nemekte, herkes kendi goruşüne gö jat Verdı. Bedıi Yapıcı, Mustafa re ayrı ayn anlamlar vermekte Yalman, Jak Kambl. Prof Dr Şev dirler. Ikı hukuk profesoru, bır ket Salıh Sojsal Doç. Dr Olcav dâva dolayısıyle mahkemelerden Ne\zı, Dr Faık Tanman, Dr. Bahbırısıne vermış olduklan bılırkışi T\\e Tanman, Dr Suleyman Yaka raporunda sosyalızm ıçın: «Sosyalizm yapıcı ve yıkıcı cephelere cıklı ve Dr. Kadrı Gungor bulunsahıptır. Ortadan kaldırmak ıste maktadır dığı müesses iktisadi ve İçtimai nızam yenne yeni temeller uzennde, cemıyetın mudahalesi ıle doğacak bır nızamı ıkame arzusundadır. Bu umumı ızah yanmda ve mulkıyet esası muvacehesınde sosyalızm muhtelıf şekiller alabılır Bır şeklı ıstıhsal vasıtalarının nasyonahze edllmesıni, umum» mal edllmesıni gaye edınmektedır. En mufrıt sekli olan komünizm ise gerek istıhsal, gerekse ıstıhlâkte mulkiyetın kaldırılmasını, say ve servetın miişterek hale ıfragını ıfade eder. Bu takdırde muesses iktisadi, içtimai, hukukl rejım yıkılacak ve bir Çınar'da buluıalım». proleter dıktatorluğuyle komunist cemiyete ulaşmak gerekecektır» demekte ve bugunku metmde cebır unsuru çıkarılmış olmasma rağmen, sosyalızmm de madde mefhumuna dahıl bulunduğunu ı lerı surmektedırler. (5) Butun bu Cumhunyet 15449 anlayışlarm sebebı, maddenin yuvarlak mefhumlan ıhtıva etmesi hususuna dayanmaktadır ADDENİN dığer bentlen de ayni muphemıyet ıçerısınde bulunmaktadırlar. Yazımızın hacmi müsaıt olmadığı ıçın, goze en çok çarpan ıkı hükum uzennde, ancak durabıleceğiz. Meselâ uçuncu bentte, «devletin bir zümre tarafmdan idare edilmesini istihdaf eden cemiyetler» denümek tedır. Zumrenm lugat manası bolük, takım muayyen bir toplu luk demektir. Muayyen bır toplu luktan ibaret olan her sıyasi par tuıın gayesı ıse, ıktıdara gelmek ve devleti idare etmektır. Kanu nun yasak etmış olduğu «zümre» yı bu suretle anlamağa ımkân yok ıse de, munhasıran metın goz önünde tutulduğu takdırde, boyle bır manayı çıkarmaya da hiç bır mftnı mevcut değildır. Bunun gı bı dördünctl bent de, ırkçılığı IsUnbul Sular Idaresinden Tebliğ Olanur 20.12.1964 pazar eunü saat 8 den itıbaren bir kaç saat için İETT İdaresmce Fenkoy muhavvile merkezınde yapılacak reviz>on dolayısıyle elektrık cereyanı kesileceğinden Mecidiyeköy, Şışli, Kurtuluş, Maçka, Beşiktas ve Ortaköyün üst kısımlan Harbiye ve civan mıntıkalarına ravızyon süresince su verilemiyecektir Bu mıntıkalarda oturan sayın halkımızın tedbirli bulunmalarmı bildirir, ve bu arada Beyoğlu ciheünin dığer mmtıkalarile Istanbul cıheti ve Anadolu yakası su durumunda bır değişiklik olmayaeağını arz ederiz fBasın 23632/15441» M TEŞEKKÜR Dr. SADİ KONUK'un Üâncüık: 3922/15453 r | Cumhuriyet'e Lutfen bizimlede Ugitenin Nasıl oluyor? Konya tpragu bayllnden dısar. dan aldı^ım biı Ancr bfttan oea> tı için top lstedlm. Tüp depozltom, dedantonl Ue komple 2M liray» vereceiinl •ayliyerek b«nl btr ay ornattıktan «onra, oca* İı kendlsinden abnadıtun lçtn veremiTeceğlıü, gtrketin böyle btr k t n n oldnğnnn «SyledL Kendlsl oetit da dahil komple olarak hepsiıü 4N Itraya vermektedil. 20» Ura tüp pann oldnimıa göre, blr Auet oeagını 208 llmya satmaktadır. Halbnkl, dısuda ba ocaklann flâtı 17»175 Ura •»tındadır. Bn haırket nasıl vasıflandınlır, Ilgililerden acıklanmannı rica edertm. Adres: Verdl Sezin Ş«ket Fab. lojmanlan Konya Cl"MHtTltYET'in Tefrıka^ı rj ı BOZKIRDAKI ÇEKIRDEK Bozkırdaki Çekirdek 19 20 Bozkırdaki Çekirdek Cinci, gazoz şısesını alıp guneşe tuttu, bir zaman sallıyarak köpürmesine baktı. Agzı »ulanmış gibi üstüste yntkunnjor, bırını ımrendirmek istereesine isi nzatıyordn. Siseyı dikti, varısma kadar içti. Geyırdi. Konnsnr gibi dudaklarını oynatıyor, karsılık alır gibi siseyı knlagına götürüyordn : Demek böyleee Bu itoğln, bize düsmanlıgından, seni seçti, he mı, gazoz Afa? tki parmak eksik görüp seçti seni Biraz içti: Tatsız gornp seçti, bn rezil Esef tçti: Kezzabı çok kaçmısından seçti ki, bizi afılayıp geberte Tüh Siseyı nzatıp çıkıstı: Al şnnn, Allah belânı vere Esef gibi Esef pırtıcı\a dalmıstı. l stasının ne dedıgıni anlıyamadıgından, ürküp irkıldı. Al dedim rezil!» Hıç tetikte durup kapar mı? Tazık benıtn emeklerirae üittiğin yerde çok sopa yersin, oğlum, sen bn kaltabaniıkla Sopa yemek kaç para, babanın mezarına sövdürürsün ki, fıskı yıfdırmacasına, tepe gıbı Esefin ablak yanaklan birden sarkmı», çakır gözlerine acı dolmnstn. Cıncive. görmiyen bakıslarla, dalgın bakıyordn. Neye baktın nlan, koca öküzün boyundurnğa baktığı gibi!.. «AI« dedim. Kafana vnrsam, sunn, baksız mıvım, knrn kafana?.. Esefin üstünde dükkândan çıkarken gosterdifı çabnklnk kalmamıs. vurdvusüne bir gönülsüzlük gelmistı. Cinci, at bağıslıvanların kasılmasıvla arkasından seslendi : Canın çektiyse bir gazoz da sen ıç!.. Esef dnymazdan geldi. Sana lâf sSvlenivor esek!.. Canın çektiyse, Iç! Kesmrm tıindelitinden. knrkma! Esef karsılık vermeden gazoz sisesini bırakıp dnkk&na döndü. Cinci Nezir, yardım arar gibi çevresine bakarak söylendi : Adam mı bnnlar? Değil Eşek dölü bnnlar . Dukkâna hiç uğratmıyacaksın böyle inat domnzn va, ne fayda, Zeynel Afanın sözünü çiğniyemedik! Bıyıklarını ynmrnğuyla sıvazlayıp «Allah bismıllah» diyerek, yasından nmulmaz bir çeviklikle sıçradı kalktı. Ellerini beline koyarak pırtı satıcısının yere «açtıklannı süzdü. Avnçlarına tükflrüp yüksek bir sehpada dnran nivat kntnsnnnn arka•ına geçti : Hepsi valan bn essah kardaslarım Peygamberimiz ne buyurmnstnr? «Ekmeksiz kal, falsız kalm » buvurmnştnr. Falsız adama ben adam bile demem. Askerde oğln olanlar gelsin! Askerde eri, askerde kardası olanlar gelsin! Askerde yavnklnsn olanlar, hovardası olanlar gelsin soknlsnn! 17tanmanın sırası değil Doktordan ntanmıyacaksın bir Hocadan ntanmıyacaksın iki, falcıdan ntsnmıyacaksın üç Tanas bacım, korkma, eennet knşndnr bn, et yiyen sahan knsu defil .. Cennet knsudur bn kus, evet, kurban oldngnm, Cennet bağlarında bter bn kns Askerdekinden, gnrbettekinden sağlam haberi bundan alacaksın! Tokyoksnl mndur? Kumandana perde çavusu olmnstnr da rahat mıdır? Sa|esen mi, dalagı sismis hasta mı? Haberi cennet knsnndan al!.. Pulsuz asker mektnbn, •• « ni gelir bnlnr mn? Bulmaz. Bulsa da doğrn baber verir mi? Vermez. Kafesin kapısını açtı, zıplıya zıplıya çıkıp kirli parmağına konan kusn çenesiyle gösterip bağırdı: Esef! Dan! Dan dedim rezil Esef kosnp avncnndaki darılan knsa uzatınca çıkıstı : Tüh Allah belinı vere!.. «Avnçla yedir» de : KEMAL TAHIR 21 Bozkırdaki Çekirdek medim. Bir tek vereceksin afzına Senin gibi kömfiş işkembeli mi o? Ulan Tosyada pelvan kömüs mn beslemektesin alçak Ynsnflu Esef!.. Tıkıl.. Elimde bn mübarek olmayaydı da, şaplagı göreydin, ne fayda!.. Cennet knşnnn kafesine koyup kapısını örttü: Kırk paradır bunnn bir çekisi .. Kırklığı bastırın, falınızı çeksin kandaslar, yavukIn mendiline manı • koşma çeksin, asker mektnplarına yanık deyisler çeksin!.. Falımıza baksın bn cennet knsn Müslüman kandaslarım Geceleri Knr'an akur, nımız kılar bn cennet kusn Kız mevludn söyleyerekten tesbih çeker. Tüzünü sıkıca örttüğü için yası belli olmıvan bir kadın, cavmaktan korkn>or gibi, kırk paravı hızla verip yere bakarak bekledi. Fal mı? Deyis mi, arslan bacım? Deyis de neymis? Anlasıldı Kusn kafesten çıkardı, çektiği küçük kağıdı kadına nzatırken sordu: Oknyalım mı sevabımıza? Yok Kadın, kâgıdı alıp vürüdü. Cinci arkasından baktı bir zaman, dönüp orta yaslı bir erkefe ?öz kırptı : Sasınp okntaydı, karnı yırtılırdı ntancından E|er snncaeık ntancı varsa Nasıl bildi, yürefindeki fesathfı cennet knsnnnn ortava dSkeceğini Komsnlar basınadır böyle anlayısh kan, arkadas Ellerini birbirine vurarak bagırdı : Çekmece gelsin!.. Esef, cennet knsunun kafesini aldı, cevizden yapılmıs mahpnshane isi bir büyük çekmeceyi sehpaya kovdn. Cinci gene ynmrnğuyla bıyıklarını sıvazlayıp hazırlandı : (Arksn rar) Asağıda bildirdiğim hallerin, hangi adalet, hangi sosyal nizam kaidelerine uygun olduğunu ve «Imtiyazsız sınıfsız milletiz» tlo ganına ne derecede uygun bulun duğunun ilgililerce açıklanmasım rica ediyoruz: Azdan yirmi yıl fince kurulmuş, 1960 da mükemmel apartımanlarla süslenmiş, binden fazla nüfusun banndığı Mazharbeyde Maliye Müfettişleri Sitesi Ue otesini durağa ve dolayısıyle Kayısdağı asfaltına bağlantısını temin eden yolun bugunlerdeki facia kelimesinin dahi az geleceği durumunu yıllardır gazetelerle feryat ve mazbatalarla Riyasetten rica ile derdimize derman bulun masını ister dururuz, en ufak bir hareket olmaz, cevap dahi verilmez. öte yandan duyanz ki, 1964 de ikmal edilmiş bir sitenin yollan asfaltlannuş, parklan yapılmıs ve orada oturan vatandaşlar da Reise basın yoluyla teşekkür etmistir. Oysa, bizim koo peratif, Belediyeye park yapsın diye arsa dahi bağışlamıştır. Bu mu sosyal adalet ve müsavat nizanu. Şu kış gunünde memur, işçi ve öğrencinin çektiği azap, ilgililerin vlcdanmda hiç mi yer etmez. Kışın eşiğinde değil, içindeyiz. Hâlâ sivrisüıeklerle uğrasmaktayız. Durumu defaatle ilgililere duyurduk, ne bir darekete, ne bir cevaba rastladık. Hangi icraat, hangi vatandaşla ilgilenmeden bahsediliyor. Mahallenln yıllardır bekçisl yok. Bakkaun ddkkân kilidi kınlarak mallar göttiruldü. Paraya gelince, hiç oralı olunmadan istendi ve alındı. Bize bekçi verin ki, biz de para ödiyelim, diyoruz. Bu husus için son defa sayın gazeteniz vasıtasiyle Vali Beyden de istirhamda bulunduk. Ne tice değismedi. Ve tahsfldar para da para diye kapımızı çalmakta ve bizleri haciz, hapis tehditleriyle para ödemeye zorlamaya devam etmektedir. Bu mn adalet. Hak edilmemis btr para, hangi hakla istenir ve alınır. Mazharbey ve civannda oturanlar Trafik kazaları neden oluyor? Gfçtn hafta Adapazanndan tsUnbıda 18 otobusa ile dönüyordıua. Şofor direksiyoD bagında bir kaç defa sendeleyip aynkladı. Muavlnl yaaına çağırıp; Benl kanastur da ayumıya}im, dedl Sonra macerasını anlattı; Sabahleyin Adanadan Istanbula jeldim. İstanbul Adapazan seferiml yaptım. Şlmdi Iıtanbola dönüyorum. Saat 21, otobüsflnU Ankarara KÖtiirtceKİm!. Radıkoyflne Bclene kadar dudaklanmdan kelimel jahadet ekılk olmadı. Sertaat Sner Eelediyenin I cevabı ' «Derde devâ makam arıyoruz» I başlıklı yazı ilgililer tarafmdan incelenmiştir; «Beyoğln Firuzağa Knloğlu mahallesi Çubnk Ali çıkmazın da mevcnt gazoz kapağı fabrı I kası hakkındaki sıkâyet mevzu .' nnun tetkikı için 1.12.1964 tarı ' hinde mahalline gıdilmı», fab I rikanın ruhsatı ve tasdıklı pro | jesı gdrülmüştür. Burada mevcut fırındı pısme suresınde meydana gelen gaz lar bacadan dışarı atılmaktadır. Bu baca ne kadar cıvar evler sevıyesinden alçakta ıse de cıvarda sağlığa zarar verecek bır I dnrnm meydana getırmedjfı ka | ranna vanlmıstır.» ı