Katalog

Ya lliiyııımzlılı Ya llliiııı Ceyhun Atuf Kansu kayıtsız şartsız bağımsızlık ilkesine Atatürk'ün verdiği önemi belirten bu yerü eserinde Atatürk Devriminin temeli olarak ya bağımsızlık ya ölüm parolasını göriiyor ve bu tezini savunmak için yeteri kadar delili ortaya koyuyor. Bütün Atatürkçülerin okuması gereken bu kitap Varlık Yayınlan arasında 2 lira fiyatla çıktı. İlâncüık 3260 13401 41. yıl sayı 14461 u m h u r i Yet KTJRUCUSU: TUNTJS NADÎ Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 A. KADİR'İN Unutamıyacağınız bir kitabı daha: BUGÜNÜN DİLİYIE İki Salı 3 Kasım 1964 tokı: nitşteasyon kâVt, iplik dikişü, lOilira. Üçtncü hamur Vâğıt, 5 lira. \ Bütün kitapçılarda btjlunur. Ödeme% ve posta pulu karşıiğı gönderilir. " \ K. 58 Beyazıt, İstanbul . (Büyük şairin yiîfc dörtlüğü) AM Rusya NMO üslerine itiraz Moskova dan bildiriyor etmiyor •• TURHAN AYTUL Moskova 2, Sovyet Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, «Erkin ve Gromiko, Türkiyenin NATO üslerini muhafaza etmesi şartiyle, Türk Rus yakın laşmasını gerçekleştirmeye çalışıyorlar» demiştir. Sözcü, komşu devletlerde yabancı askerî üs bulunmasını istemediklerini belirttikten sonra, komşuluğu sağlamak için şimdilik bu konuda israr edilmiyeceğini de söylemiştir. Kıbrıs Rus yardım anlaşması konusunda Moskovada ve Lefkoşede yayınlanan tebliğlerin birbirinden farklı oluşu konusunda da sözcü, «Asıl anlaşma Moskovada yayınlanan metindir» demiştir. Aynı konuda Erkin ise, «Lefkoşede Kipriyanunun değişik açıkla malar yaptığını ve bunların birçoğunun yalan olduğunu» söylemiştir. Öte yandan Erkin Leningradda, «Sovyet liderlerinin memleketimiz ile dostane münasebetleri geliştirmek istedikleri intibamı edindim. Bu itibarla Moskovada yapacağınuz gorüşmelerden ümitliyim. Sov(Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) Johnson mı> Goldwater mu? UMİUIYIM Amerikan seçimleri bugün yapılıyor 70 mııyon seçmen Başkan ve Başkan Yard mcısından başka 35 Senatör, 435 Mılletvekilı ve 25 Vali için de oy kuiianacak Washington 2, (a.a. A.P. Radyo) İki ay süreyle milleti zaman zaman heyecanlandıran bazan da bunaltan gürültülü ve tartısmalı seçim kampanyası Demokratların Başkan adayı Johnson ile Cumhuriyetçi Goldwater'in bu gece yaptıklan kapanış konuşmalanyle son bulmuştur. Vaklaşık olarak 114 milyon Amerikalı cy kullanacak yaştadır. Ancak yann bunlardan 71 milyonunun sandık başlanna giderek Johnson ve Başkan Yardımcısı Hu"bert Humphrey veya Goldwater ve Başkan Yardımcısı adayı William Milier arasında bir tercih yapması beklenmekledir. i lllllllllll ' llllllllll l | Kendi İ sözieriyte | görüsleri Seçim konuşmalarında Johnson ve Goldwater'in önemli konular hakkmda söyledikleri şunlardır: KIBRIS JOHNSON: Resmen açıklanmamış olmakla beraber, tutumundaıı. Türkiyenin tatmin edilmesi şartiyle Enosise taraftar görünmektedir. GOLDWATER: «Kıbns buhramna yegâne çözüm yolu, Enosistir.» «Moskova ziyareti Türk politikasında değişiktiklere yol açabilir...» = E E "~ ~ E = ^ E E jS ZZ ÎUonıJc Erkin ve Türk beyeti Leningrat'ta Telefoto: Bir anlaşma bekleniyor Moskovada 12 ye 5 var Moskova 2, (Turhan Aytul yazıyor) Moskovada 12 ye 5 var... Bugün Moskovada Türk Rus göruşmelerinin ikinci kısmı başhyor. Ya Kıbrıs konusunda bizi destekleyecekler ve Türk Rus dostluğu ihya edilecek, veya tekrar karartı ve karanlık devre başlıyacak. Görüşmelerin ilk kısmında biz Ruslardan Kıbrısın federatif sisterr. içinde bağımsızlığını desteklemelerini istedik. Şündi onların cavabını bek liyoruz. Sovyet liderleri bu konuda vakit kazanmak için Erkini Leningrata gön derdiler ve Prezidiumlarında bize verilecek cevabı hazırladılar. Böylece Moskovadaki saat 12 ye 5 varı gös teriyor... Şu anda genel durum şöyledir: Sov yet idarecileri Makariosun Enosise gıttiğine ve Kıbrısta hür bir seçimle Komünist Partisinin iktidara gelme(Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Nikita *Kr ucef 'Sclerosis,ten mustarip Kopenhaç 2, (a.a. A.P.) Moskovadan buraya dönen Danimarka Komünist Partisi «Hesap Sorma» (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Üniversftedeki hastalık Iniversite ile gençliğin arası tehlikeli şekilde açıldı. Aslında bunun böyle olacağı harçlar meselesi ortaya atüdığı zaman belli idi. Devlet Plânlama Teşkilâtının hükümet tarafından tasvip edilmiş kararına uyan üniversite idaresi, üniversite harçlannı önce bugünküne nazaran astronomik denilebilecek ölçüde arttırmak istedi. Öğrenci teşekkülleri sert tepki gösterince hükümet araya girdi. Hattâ tahmin edilen fazla gelirin devlet bütçesinden sağlanacağı söylendi. Üniversite Senatosu toplandı. Bir yandan gençlerüı baskısı, öte yandan hükümetin politikası harç arttırımımn selecek yıla bırakılması sonucunu verdi. Oysa gençlik teşekkülleri bile harçlann, insafh ölçüler içinde ve kademeli olarak, arttırılmasına karşı değillerdi. Senatonun daha çok kararsızlık ifade eden bu kararından sonra, tniversite idaresine karşı güvenin azalacağını ve yeni olayların arka arkaya geleeeğini, o zaman bir yorumumuzda belirtmeye çalışmıştık. Nitekim arada geçen günler bu tahtninimizi haklı çıkarmış ve Vniversite bugüne gelmiştir. Ancak hemen söylemek gerekir ki lîniversite idaresiyle öğrenci teşekkülleri arasında gittikçe hızını arttıran ve âdeta sınıf kavgası haline gelmek istidadını gösteren bu mücadelenin nedeni sadece harçlann arttırılması konusundaki yanlış tutum değildir. İlmî muhtariyeti zedelememek için getirilraiş idarî muhtariyet müessesesinin sınırları içinde uygulamaiarın ve kişisel davranışların muhtariyetten çok başıboşluğa kayması elbette ki tepkiye hedef olacaktı. Hele kişisel çıkarların birinci plâna geçer gibi sörünmesi gerek öğretim üyelerinin bir kısmı tarafından. gerek>e sençlik teşekkülleri tarafından elbette dikkatle izlenecek ve denetsizlik içinde. demokratik kurallann ortaya çıkaracağı bir başka denetinı kurumu kendiliğinden kurulacaktı. Ama denecektir ki bu denetinı müessesesi yıkıcı olmaktadır. Doğrudur. Ancak anormal bir denetimin başka türlü olması da beklenemez. Keııdi kendini kontrol edemiyen ve yarının kadrolarını dolduracak kuşakları yetiştiren bir bilim müessesesinin bu sonucu hesaplaması gerekirdi. Bir üniversitenin filân fakültesinde randıman yüzde 10 dan düşük olur, aynı konuda ve hemen hemen aynı kadrolarla öğrenim yapan bir özel yüksek okulda bu randıman yüzde 50 yi geçer, hattâ bazı derslerde 80 e kadar çıkarsa. de\let üniversitesinde okuyan genç adanıııı tepkisini beklememeye imkân yoktur. Mesele önceden tedbirlerini bulmak ve tepkilerin artmasını, idarî muhtariyet içinde gerçek denetimi yaparak. önliyebilmektir. Gençlik teşekküllerinin bugünkü davranışlan şüphesiz bir bilim müessesesini halkoyu karşısında yıpratıcı, güveni sarsıcıdır. Bildiriierin. konuşmalarm pek ağır ve ölçüsüz olduğunu biz de kabul ediyoruz. Ancak yukanda da belirtmeye çalıştığımız gibi artık ok yaydan çıkmıştır ve Lniversite kendi kendini bu noktaya getiriniştir. Kaldı ki heyecan devresini yaşıyan bir gençlik kitlesinden, hele 27 Mayıs öncesini geçirmiş bir gençlik kitlesinden tepkilerini istenilen ölçüde frenliyebilmesi beklenemez. Üniversite idaresi sonuç üzerinde duracağına, nedenler üzerinde tedbirler düşünür ve Üniversiteyi, değişen anlayışa göre, yıpratüamıyacak. saygı duyulacak hale getirirse ve idarî muhtariyet makbul görühniyen kişisel davranışlara perde olmaktan kurtarılırsa mesele kendiliğinden halledilecektir. Dunya basını, Erkinin Moskovayı resml ziyareti ile ilgilenmekte devam etmektedir. Fransanın ünlü «Le Monde» gazetesi şöyle yazıyor: .Massigli'nin (İkinci Dunya Sava| DEVLET VE İDARE sında Türkiye) isimli kitabında, 21 E JOHNSON: «Sorumluluğunu eylül 1939 da Moskovaya giden Dış3 bilen bir hükümet, işsizlere sırişleri Bakanı Saraçoğlu ve ziyaretin ~ tını dönmez. Milyonlarca Ameriden şöyle söz edilir: (Bütün yolcuiuk = (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) süresince Türk Bakanı ve berabeMekke 2, (AP a.a. • Radyo) kan olarak bu petrol ve kum dirindekiler iyi niyetle hareket etmiş. Mekke Radyosu bugün normal yarının idaresini eline almıştı. 1962 Gençler anıta siyah çelenk koyduiar bir yakınlaşmanın sağlanması için yayını keserek Kıral Suudun taht de Naiplik görevini de üzerine aellerinden geleni yapmışlardı I tan çekildiğini ve 58 yaşındaki kar larak Suudi Arabistanın Bu heyette genç bir hariciyeci ogerçek; deşi Kıral Naibi ve Başbakan Fay hâkimi haline gelmişti. O tarihlan Erkin, şimdi Moskovaya Dışişsaluı kabine ve ulema ile hanedan tenberi Suud, hayali bir otoriteyl leri Bakanı olarak gidıyor. mensuplarmdan kurulu İstişare temsil etmekteydi. Saraçoğlu'nun ziyareti sırasında Meclisi tarafından resmen Suudi çıkan anlaşmazlıkları hatırlayanlar, 1962 denberi birçok defa Kıral Arabistan Kıralı ilân edildiğini a olması teklifiyle karşılaşmasına rağ o günden bu yana şartların çok deçıklamıştır. ğiştiğini belirtiyorlar. Ankaradaki men Faysal Naiplikte kalmakta ısbazı muhalif çevreler, Erkinin yolcu Amerikan petrol şirketlerinin ö rar etmiştir. Sebep, ölümünden evluğunu zamansız buluyor ve yeni dediği aidatlar sayesinde dunyanın vel ağabeysine sadık kalacağma daSovyet yöneticilerinin bu ziyareti is en zengin adamlarından biri olan ir babasına yemin etmesiydi. Faytismar edeceklerini ileri sürüyorlar. İstanbul Üniversitesinde tören yapıhnadı, öğrenciler miting mahiyetinde Suud, 1953 te babasınm vefatı ü kat halen Beyrutta bulunan 62 yaBu şekilde düşünmeyenler ise, bir zerine tahta geçmiştir. şındaki ağabeysinin sıhhi durumubir toplantı tertip ede rek Atatürk anıtına siyah çelenk koydular NATO üyesinin Sovyetlerle yakmlaş (Arkası Sa. 7' Sü. 8 de) Prens Faysal ise 1958 de Başbamasının artık önemi kalmadığır.ı, Yeni ders yılına giren Üniversi rumda kendi ıçmde devrım yap . bunun Sovyet yöneticileri için bir (başarı ve övünme) vesilesi oimaya tenin 511. açılış günü munasebe. ması gereken Ünıversitemiz, bunu tiyle, Î.Ü.T. Birliği, dün miting yapmaya çalışan gençliğın hareket cağmı söylüyorlar. Son günlerde Ankaraya hâkim o mahiyetinde bir tören yapmıştır. lerini, menfaatlerı icabı son sistem lan hava, hükümet çevrelerinin ve Atatürk heykeline giderek siyah metodlarla kösteklemesi, çok haorganlarının israrla Kıbrıs konusun bir çelenk koyan gençler, burada zindir. Sonra, bugünkü üniversida Türk ve Sovyet goYüşlerinin bir yaptıklan konuşma sırasında «Biz te muhtariyetini ise öğrencıye ta • leştiğini belirtmeleri, Türkiyenin gerektıği takdirde en kuvvetli yum hakküm, kuçüklere baskı, büyükdış politikasını yeniden düzenliyece ruğumuzu, ilım yobazlarına, ilim lere evet efçndim tarzında tatbık (Arkası Sa. 7, Sü. i de) (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) i dolandmcılarına vurmasını bilii riz» demişlerdir. Saat 9.30 da Marmara Lokalinde Atatürk ve Şehitler için yapılan saygı duruşu ile başlıyan törende, ilk olarak, l.Ü.T.B. Başkanı Osman Zeki Telci, konuşmuş ve dzetle şöyle demiştir: « Düşünce ve fikir hayatımız . da bir beyin vazifesi görmesi geİstanbul Teknik Üniversitesi MaAnkara 2, (Cumhuriyet Bürosu) reken Üniversitemizin, modern dü den Fakültesi fizik doçentlerinden Türkıyeye Yardun Konsorsiyo şünce ve eğitim sıstemiyle hiç bir Mehmet Öğder, aynı fakültenin Demu toplantısma katılan heyetimiz surette bağdaşamıyan bir hale gel kanı Prof. Galip Sağıroğlu aleyhiAnkaraya dönmüştür. Heyet men mesi, bizi çok üzmektedir. Bu du ne, dün, «hakaret» dâvası açmıştır. suplarından biri «1964 yılı dış fiyapmaması bir yana, bu devrimi Fakültedeki bir «kürsü ihtilâfınnansman üıtiyacımızın eksik kalan dan» dolaji araları açık bulunan bu 45 milyon dolarhk kısmı bir probKıbrısın îederauf bağımsızlıfı konusunda Türk ve Sovyet heyetleri anlaşma yolunda Gazeteler iki öğretim üyesinin mahkemelik ol lem olmaktan çıkmış, muhtelif malanna, Dekanın bundan 6 ay ön«RUSYA'DAN SEVGİLERLE...» yollardan karşılanması kararlaştı(Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) rılrmştır» demiştir. Konsorsijum toplantısı hakkında heyetimiz yetkilisi şu bilgıyi Ankara, 2 (Cumhuriyet Bürosu) vermiştir: «Ancak. 1965 yılına ait fınansma Ankara Üniversitesinin açılışında nın üyeler arasında dağılışı ko ilk dersi veren Ziraat Fakültesi Pro nusunda bizım istedığımiz prensip fesörlerinden Celâl Tarıman yaptılerin tâyını hakkında herhangi bir ğı konuşmada: «Toprak reformu ka sonuç alınamamıştır. Bu konuda nununun da yeni bir şey getireceğin 10 15 gun içmde üyeler kendi a den emin olmadığını ve bugün zi(Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) < Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Güvenle beklediği zaferin vüsati ^ * ^ ^ ^ ^ * " " " " ^ ^ hakkmda herhangi bir alenî tahmin ^ ^ ^ ^ ™ " ^ ^ ^ ^ ™ yürütmüş olmamakla beraber, Baş * Johnson ve Goldwater kan Johnson'un 1936 da Franklin D. Roosevelt'in «asnn rekoru» nu * Amerikan seçim mücadelesinin 4 siması teşkil eden seçim başarısmı aşmayı SAVAŞ VE BARIŞ Üçüncü sahifede umduğu bilinmektedir. Roosevelt o JOHNSON: «Yaşadığımız nükyıl oyların yüzde 60.8 ini elde etleer dünyada heyecana, blöfe ve * Amerikan demokrasisi nasıl savaşçılığa yer yoktur. Akla, ce mişti. işler? Buna karşılık Goldwater, neticesarete ve mantığa yer vardır.» Beşinci sahifede GOLDWATER: «Benim savaş nin kendi lehine olacağmı ve «asnn iştahlısı olduğum yalandır. Aklı sürpriz» ini teşkil edeceğini söylepaşmda kimseler bunun yalan mektedir. olduğunu, hiç bir Amerikalınm ' nukleer savaşı başlatmıyacağını biliyor ve bu yalanlara kanmıyor lar.» Kütüklere kayıtlı 20 milyon ka ı ^ dannın oylanru kullanmıyacağı, 23 milyonunun ise çeşitli sebepler yüzünden kayıtlannı yaptıramadıklan anlaşılmaktadır. 3 Kasım 1964 seçimleri sonucu Amerika Başkan ve Başkan Yardımcısmdan başka şunlar da seçılmiş olacakt:r: Washington 2, (A.P.a^.Kadyo) 35 senatör (halen 26 Demokrat Seçim kampanyası sona er9 Cumhuriyetçi)» mek üzere ıken, komünist Viet. 435 Temsilciler Meclisi üyesi kong gerillalarının Güney VTiet(halen 254 Demokrat, 117 Cumhuri namdakı gızlı Amerikan üssü Bien yetçi, 4 boş). Hoa'ya hücum ederek çoğu B57 25 eyalet valisi (halen 18 De tipinde atom bombası taşıyıcısı 25 mokrat, 7 Cumhuriyetçi). uçak ile 4 helikopteri tahrip e t Muhtelif teşekkül ve müessesele melen, Amerikan kamu oyunda rin şimdiye kadar yaptıklan anket büyük tepkiye sebep olmuştur. ler ve nabız yoklamaları, Johnson'Yarın yapılacak seçimlerdeki, un Başkanlığı kazanmak bahslnde Cumhuriyetçi Partının Bapkan açok daha şanslı olduğunu göster(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) mektedir. Bien Hoa baskını tepkiler yarattı I Prens Faysal Suudi flrabistan Kıralı oldu Üniversite ve yüksek okullar dün 19641965 öğretim yılını açtılar Konsorsiyumdan bakiye alacagımız da temin edildi Bir doçentle profesör kürsü ihtilâfından mahkemelik oldular Prof. Tarıman toprak reformunu tenkid etti Senatoda Başkan Vekilligı seçimleri tartısmalı geçti C.H.P. MiIIet Meclisi Grupu, İbrahim Öktem hakkında gensoru açilmasını kabul etti Ankara 2, (Cumhuriyet Bürosu; niiştir. AP sözcüsü İhsan Sabri ÇağDün kurulan Danışma Kurulu kara Iıyangil ise AP ye bir Başkanvekilliği rına göre Adalet Partisine bir Baş verilmesinin Senato İçtüzüğüne uykanvekilliği verilmesi kararlaştırıl gun olduğunu söylemiştir. mıştı. Bunun üzerine Zıhni Betil, kendiBugünkü toplantıda CHP Grup Baş sine sataşma olduğunu bildirerek söz kanvekili Zihni Betil, CHP Senato istemiş. Başkan bunu oya koymuş ve Grupunun Adalet Partisine bir Baş Betil'in isteği reddedilmiştir. kanvekilliği verilmesi aleyhinde olBundan sonra, Danışma Kurulunun duğunu bildirmiştir. karannm açık oylamasına geçilmiş Bundan sonra konuşan tabii sena ve kabul edilmiştır. törlerden Kadri Ksplan, Danışma Ku Danifma Kurulunun dün geç varulu kararınm Anıyasa v* Adalet kit aldiğı karara (er«. Ba|kanlık Di Sutiye'nin teh hâkimi: Gl. Emin El Hafız ilk defa bir Türk gazetecisiyle görüştü Röportaj: Yıimaz CETINER Siyah bir kostüm giyen. uzun boylu, bembe = ^ \az saçlı genç İhtilâl Komitesi Başkanı General = = Emin El Hafız, rağ elını göğsünün üstune bastırdı ^ = \e neşeli bir tebessümle : « Ehlen ve sehlen» dedı. Sonra... takdim merasimı başladı. Ve el sıkıj E = tık . Birkaç dakika ayakta, tereddüt... gülüşmey ^ = ie beraber resmî sözlerin teatisını mütaakıp yal = : dızlarla %üslü saray koltuklarına ben hafifçe, Su ~ riye İhtilâl Komitesi Başkanı, Başbakan ve Silâh = = h Kuvvetler Kumandanı Emin El Hafız rahatça = = oturduk!.. * TAM 3 G t N NASIL BEKLEDİM . = Dü« kolay bu... Inanır muınıı k], Şam'dt he SS Bize uzanan dost ele daima hazmz. Türkiye ile eski rabıtalarımız vardır. Dünya politikamız; tarafsızlik. Kıral Hüseyin mert bir genç olduğunu gösterdi. Ecvet GÜREStN nıııııııııııiiiııııiuıııııııımıııııi"»»"""»»»»"»»""""»»"»»»»"1**' betiuec,fim»Si Hatvt İM