Katalog

J[ pencere Kızmaca yok! HoeaaiB biri maihnr Borak'tan bahsederken: Başı Mağrıpta, kuyrnğu Maşrıkta bir attır... diye tariflere başlayinea orada haıır bulunan Baba Erenler lâfa kartşmıs,: Peki hazret, üstüne binip de dah dedin... nereye gidereksin? Bizim pek sevgili Halk Partimiz bakıyoruz ki yavaş. yavaş bu hale girmeğe başladı. Elbette seçmenlerin yüzde otuz beşini ancak şavnlladıktan sonra bu hale girebilmek bir marifettir. Ama son zamanlarda söylenenler, yazılanlar, kulağımıza gelenler bir acayip .. ve bir acayip ki sormavın. Parti sanki kızgın adamlar partisi .. Memlekette kızmadıkları kişi kalmadı hazretlerin... Aydınından cahiline. zengininden fakirine, Üniversitelisinden hocasına kadar... Ate« mi ate$... Püskürüyorlar. Biz «ohımaza parti geçirmeyiz.. diyorlar. Sağımızdaki parti iktidara geçemez .. diyorlar. Kızdıkları yalntz kendi dıslarmda değil. aynı zamanda kendi içlerinde .. Gerçekten akhbaşmda ve yaptıkları işlerle de başarı kazanmış gençlerine de kınyorlar. Kabinenin en başanlı bakanları Halk Partisinin kulislerinde nasıl da ifn«li ftçılara oturruluyor. Eğer Pasa tutmasa onları bir bardak suda bogacaklar. Son yıllarda bn memlekette bir hayli mahkeme kunıldn. Biz Halk Partili idarecilerin yerinde olsak mantığımıza bir dâvetiye çıkarıp stğduyumuzun karşısına orortur ve başlardık sorguya çekmeye: Söyle bakayım, derdlk, genelik koIlanBdaki durgunhık ve çözüntü neden? ^^ ^ tKİ CUMHURÎYET ıııı=ıııiMiıııiMiıııımııııııımııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııııııııifiıııııııııııııırıııııırıuıııııı=ıııı 27 Haziran 1963 ıııııımııııımııııııııııııiiL f GÜNÜN KONULARI | DUŞUNCELER ^llllllllliniMllllillllllllMltllllllHIIİIllfltlllllltllllllfllllllHllllfllltlllllilltlllfltlllUlllllltlllllllllllllIIIIIlfUllltUIIIfflIIIIIIIIIIIlllIlIlllIllllIII^ SCU1V1HI KİYI Memleketımızde Kırklar»li, TekirYazan: örfi ıdare terımv dağ. Çanakkale ve Kocaelı vılâyet. Yenı açılan Kostence tstanbul ılk defa 7 Zılhıece lerı hudutları içınhattına tahsıs edılen Yunan bandı 1293 (1893) tarıhh de ve bir ay surasını havı konforlu «Glaros» ge Kanunu Esasi (Ilk re ile ilân edılmısı dun 117 Batı Alman turutı ge Anayasa) nın 113 uncu maddesınde yer almı? ve kım 1339 (1923) den ıtıbaren 1« mıs olup, T.B.M.M. nin 20 aralık tirmıştır. Vaşları 20 ilâ 45 arasmda olan «Mülkün bir cıhetınde ihtılâl zu tanbul ışgaline son verılmış oldu£u 1940 tarıh ye 1199 ve 19 mart 1941 genç turıstler çehrimızde ıki gun hur edeceğını mueyjet isar ve e cihetle mahalli ınzibatı muhafaza tarih ve 1209 sayılı kacarlariyle ükaldıktan jonra tekrar Bulgarıs I marat goruiduğu halde, hukumetı tçin devam eden orfi ıdarenin ve çer ay ve bunu takıben 20 haziran tan yolu ıle Batı Almanyays done |»enı\enın o mahale mahsus olmalc matbuat tansurunun artık vucudu 1941 tarih ve 1249, 12 aralık 1941 uzere mu\akkaten ıdareı orfıye na ıhtıyaç kalmadığından kaldırılceklerdır. tarıh ve 1262. 12 haziran 1942 tarih Kuçucuk gemiyi bir >at gıbi kul ilânına hakkı olduğu» tesbıt ve or ması» Turkıye Buyuk Mıllet Mec ve 1303, 2 arahk 1942 tarıh ve 1314, lanan Batı Almanlar, kendi arala fi ıdaıe «Kavanın ve nızamât.n luı Hukumetı lcra Vekıllerı Heye28 haziran 1943 tarıh ve 1342, 3 ara rında özel eglenceler de tertip et muvakkaten tâtıli> olarak târif e tince 7 ekım 1339 tarıhınde karardılraıştır. Bu ana kanuna ıstınaden lastırılmıştır. Bu arada lcra Vekıl hk 1943 tarıh ve 1358 26 haziran mı?lerdir duzenlenıp 20 eylıil 1293 (1893) ta lerı Heyetının 10 mart 1337 tarıh 1944 tarıh ve 1407, 1 arahk 1944 tarıhjnde yururluğe konulan (Idarei ve 727 sayılı kararıyle Mamuretul rıh ve 1435, 4 hazıran 1945 tanh Denizcilik Bayramı Örfıye Kararnamesı) ile de «tddreı aziz (Elâzığ), Erzincan ve Sıvas'ın ve 1468 sayılı kararlarıyle altışalr hazırlıkları orfıye ılân olunmasıyle beraber Zâra kazaiarında aynca orfi ıdare ay olmak üzere on bir defa uzatılmış ve muttefıklenn zaferıvle Denizcilik Ba>framı 1 temmuz Kanunu Esasînm ve saır kavanın ılân edılmıs bulunmaktadır. pazartesı gunü Taksim ve Beşık ve nızamâtı mulkiyenın ışbu kaCumhurıyetın ılânından sonra, o harbın bıtmesı uzerıne 23 aralık taş Mejdanlannda yapılacak to rarnameye muhalıf olan maddelerl zaman vılâyet olan Ergani'nin bir 1945 tarıhınde sona ermiştil, ahkamı ıdareı orfıye devam ettıgı kısmında Devletın silâhıı kuvvetle Tenlerle kutlanacaktır. On yıl bır fasıladan sonra «Kıb1 temmuz gıinü »ehirdeki özel ve mudetçe muvalvkaten tâtıl oluna rıne karşı vukua gelen ısyan Dı rıs meselesını ve Selânık'te Ata Söyle bakayım, derdlk, bu memkketlıı bammnda senl taresmî daireler bayraklarla, gece de cağı», «Âsâyış ve zabıtayı mem yarbakır, Elâzığ ve Genç vılâyet turkun doğduğu eve ve konsolosha vunan kaç kalem kaldı? ışıklarla donatılacaktır Kabotaj leketı muhafaza ıçın hukumetı lerıne de sıra\et edıp genıslemege nemıze karşı vuku bulan tecavu ?... Bayramı dolayısıyle Beledıyece ge mulkı>enın haız oiduğu vezaıf hu musaıt gorulmus bulunduğundan zu vesıle ıttıhaz ederek vatandas reklı tedbırler alınmıştır Aynca kumetı askerı>e>e mtıkal edece Bakanlar Kuruiunun 23 subat 1341 ları tahrık ve memleketin yuksek Söyle bakayım, derdJk, bu memlekerin sanatçıları ve öğleden sonra Moda Koyunda du ğı». •Devletın dahıli ve harıci em (1925) tarıh ve 1574 sayılı kararıy menfaatlerıne aykırı olarak huküajdınlan aramnda feniıı yaomda olan kae Idsi kaldı? zenlenecek olan «Denizcilik Bav nıyetını ıhjâl edecek bılcumle cun. le Elâzığ, Genç. Mus, Erganı, Der ?... met kuv\etlenne kar^ı kojmak su ramı Gunu» nde deniz sporları ıle ha \e cınayetın asıl faıllenne zi sım, Dıvarbakır, Mardın, Sıverek, Söyle bakayım, derdlk, bn memleketin üniversitelerinilgilı yanşmalar yapılacaktır methal olanlar ne sıfat ve haysı Urfa, Sıırt, Bıtlıs, Van ve Hâkkârı retıyle gırısılen toplu hareketlerın amme huzur ve âsayisını ihlâl ededm hoea ve öfrend oiarak aani destekleyan kaç kişl kaMı? yette bulunurlarsa bulunsun dıvâFare lehirinden zehirlenen nı harp huzurunda muhakeme e vılâyetlerıyle Erzurum vılâyetının cek ı«tıdat go«termesı» gerekçesıy t... Kiğı ve Hınıs kazaiarında bir ay le Ntanbul, Izmır ve Ankara vılâiki çocuktan biri öldü dıleceğu Delırtıimıştır. Ve btttfin bmüardan aonnt •OMUMU maii de torardık: ?ure ıie ııkı yonetım ılân edılmış yetleıınde Sıkı Yonetım ılânı, BaIdareı Örfıye kararnamesı muh ve 24 subat 1341 tarıhinde Malatya Zeytınburnu Yeşıltepe Mahallesl Peki... Btitfto btrnlar daba iM Bc yıl önce Mnin yanında 74/2 sokak 27 sayıda oturan Cemal tehf tanhlerde yapılan ek ve de .vilâyetı de sıkı yonetim bolgesı içi kanlar Kuruiunun 7 Evlul 1955 tadafillar ml idi? Demirın kızları, 2 yaşındakı Dondü gışıkhkleıle 47 yıl yururlukte kal ! ne alınmıstır. 25 subat 1341 tarıhlı rıh ve 45843 sayılı kararı ıle karar Bilmeyiz ki, Mttttn b« •orakraı TMflememi; cevaplan bir İle 5 yaşındakı Guluzar komşulan m.ş ve 22 Majıs 1940 tarıhınde ka I Ui sayılı kararla B M M. ce ona laştmlmış ve bu karar, T B M.M. partryi •ndiaeleDdJnnm mi? olan Emıne Tokelın bahçesinde oy bul edılen 3832 sa>ılı (örfi Idare nan »ıki yonetim, 22 mart 1341 ta nın 12 E>lul 1955 tarıh ve 1947 saAma onlar esdlaaleaeeaUarfaM, fatileceklerine kuıyortar. nadıklan sırada buldukları fare Kanunu) nun yuruluğe gırmesi} le, rıh ve 1640 sajılı Bakanlar Kurulu yılı kararı ıle onanacak sıkıyone Ba tyi alİBMt dağiL Bir parti DefflMuttn aydm çevrelerinde zehfrlerinı ?eker zannederek >e 13 maddesınde behrtılen ek ve kararıyle uzatılmış, bu arada 4 timın ilânı tarıhınden altı ay suHfbamu kaybetmk darnmona düşjmttsse, elbette bir nedani miçlerdir İki kardeş eve donduk değışıklıklerle bırlıkte yururluk mart 1341 tarıh ve 578 sayılı (Tak re ıle devamına karar verılmiştir. 19 Arahk 1955 tarıhlı 1950 savılı w d ı r bv ISJIB... ten kısa bir siıre sonra kıvranma ten kaldırılmıştır. rırı Sukun Kanunu) kabul edileBerkesin bcrket aleyUnde konnytvğn bir dedikodn kovaya bajlamışlar, annelerı tarafınBahıs konusu kararnamenın ılk rek aynı tarıhte, askeri harekât kararla onanan, Bakanlar Kuru(31 Mart bolgelennde ve Ankarada birer (Is lunun 17 Aralık 1955 tarıh ve 46325 dan Yedikule Ermenı Hastanesıne tatbıkatı, tarıhımızde nmdan fıııl lapıııı parÜ kaHsIeriıtde, Halk Partisinin bugiin gdtürülmü^letdır. Guluzar, yapı vak'ası) dıye anılan olaylar sebe tıklâl Mahkemesı) kurulmuş ve savıh kararıyle ve «ilânını mucıp tçfnde bttlanâutn âunumn farkedenler var mıdır? Vardır. Ama lan bütün tedavilere rağmen kurta bı>ie, Rumelıden Istanbula geien T.B M M. nın 4 mart 1341 tarıh ve sebeplerın ortadan kalkmış bulunba idrake vannıs olanlann partiye yeni bir yön verecek kadar rılsmamış ve ölmüstür. Evvelki ak Hareket Ordusu Kumandanı Mah 132 sajılı kararıyle sıkı yonetımın ması^ dolayısıyle Ankara \e Izmir«Mİcrfai yutoeltemiyeceklari de bellidrr. sam vukua gelen olaya Savcılık el mut Şevket Paşanın 25 Nısan 1909 daha yedı ay uzatılmasına karar den sıknonetim kaldırılmış, T B. Üftelik C A P . nin bofttnkii dâvası Giilek ve £rim dâva(12 Nısan 1325) tarıhinde Istanbul verılmıstır. Toplantılarına altı ay M M nın 29 Şubat 1956 tarıhjnden koymustur. lan gibi Idgisel öleüler içinde kabnıyor. Kotkoea partinin bir Çatalca ve Izmit bolgelennde orfi ara vermış olan Meclıs, 21 kasım itıbaren uç av sure ile uzatılmasıUç 71I öncesini düatiaftnüz, bir de bagtm&nü... Bakkaliarın yaraladığı ıdare ı)ân etmesıyle başlamış ve 1341 tarıh ve 163 sayılı kararıyle na karar verılmiştir. Bu Sıkı Yoj Meshur bir AaMrikan bilmecesi vardnr: bu ilk sıkı yonetım, lttıhat ve Te ııkı yonetım suresıni bır yıl daha ' netım de. «.uresının bıtmesıyle 7 fırıncı öldü İçinden almflMa büyüyen aey nedir? Bir hafta once Ümranıyede Huse rakkı Fırkası (partisi) birincı ık uzatmıs ve bu arada 9 haziran 1926 haziran 1956 tarıhınde sona ermış Çnknr! yin ve Süleyman adında iki bakkal tıdarının nıha\et bulduğu 22 tem tarıhınden. itıbaren ve 1 kasım 1926 tır. Tann kbnaayi böyU büyüroelere dfltürmesin. Ama Halk 28 Nısan 1960 tarıhınde, Demokrat {tarafından sopa ıle varalanan Ah muz 1912 tarıhınde, Gazı Ahmet | tjrıhınde toplanmak uzere tekrar Partisi kaybettftç* böyüdn btiyüdü... Şimdi bakıyoruı her | met Akyıldız evvelki gece Hay Muhtar Pr.sa kabıneMnın (Bu>uk faaliyetini tatıl etmıstır. Bu sekılde Parti ıktıdarının kanunsuz ve keyKabıne) ıs başına geçmesınden bir 23 kasım 1926 larıhıne kadar oza fi ıcraatına karşı Ünıversite gençyanı kaplamıs. Kendi dıgtnda hiçbir #ey tanımağa da niyetli darpaşa Numune Hastanesınde ulgun sonra kaldırılmak suretıvle 3 tılmış bulunan sıkı yonetım, «Is lıfının tepkısı sâkıt hukumetçe «bu muştur. rörünınüyor. Sanki parti <*«k» Cennet atı Bnrak... Ba»ı Mağrıpyıl ve 2 ay ve 28 gun devam et yan sahasında ve cıvarındakı vılâ gun Istanbulda tahrikler ve onceYaralama olayı. ıki bakkahn (ı ta, kvrnf Magnkta... yetlerde muktazı ıslahatın henuz mıştır. den yapılmış tertıpler netıcesınde rına gelip ekmek ıstemeleri, fırın lyi ama bfaip de dah dcdik... Nereye ırideceğiz? 3 Ordu ve Hareket Ordusu Ko ıkmal edılememış olmasından do vuku bulmuş olan muessıf hâdıseeının da ekmek vermemesi yuzunlavı «T B M.M nın 22 kasım 1926 den çıkmıştı. tkı sanık sopa ıle mutanı Bırıncı Fenk Mahmut Şev tarih ve 271 savılı kararıyle tekrar lerın yatıstırılması sırasında, dev.vafralama ve olume sebebıiet su ket Paşa imzasıyle yayınlanmıs o bır yıl uzatılmış ve 23 kasım 1927 let kuvvetlerıne karşı vâkı mukalan 12 nısan 1325 tarıhlı (Idareı Örvemet hareketının âmme huzur ve çıından vakalanmıştır. , tarıhınde ?on bulmustur âsayışını ıhlâl edecek ıstıdat gos"ye Beyannamesı) nde; «Umum Yakın tarıhımızde (Şeyh Sait ıs Yol kenarları yesillendirilecek ı nın muhafazası namına yemın et vanı) dıye anılan ve doğrudan doğ terdığı» şeklınde kabul edılerek Osmanh orduları ıdarei mesrutaBeledıve Bahçeler Mudurlugu Bakanlar Kuruiunun 28 Nısan 1960 devrimlerı tarıh ve 4/12979 sayılı kararıyle 1*şchrın behrlı yerlerıni yesıllendir mıs olmalaıı hasebıvle ahıren Is ruya Cumhuriyetı ve T lJf|T' •f*m ırtica teşeb Iıedef tuta n bu gailetiin «onu alın mek içTr^Şerekh gŞifşmalaria mz fanbul ve Ankara vılâyetterınde 4a *jNtfıwek«*e Jevletı safc rhasıhdan üç yır sonr» Menenjen'veı;nns biftunmaktSdır. .. # | t 15 ten ıtıbaıen Sıkı Yonetım ı^ahçeler Mudurftf^u. âırkeci lamlaştıl(hWl(*ÜWİwff^t4ifak edıp de'23 aralık f^3Ö ta°rihinâe de\(lim lan edılmış, bu karar T.B M M nin Yedikule vahıl volunu. Evup îske Allahın ınd>etıne guvenerek îstan l(*e karşı gelen yobazların isya 29 Nısın 1960 gun ve 2248 sayılı kale Meydanını ve Taslıtarlada bazı bul uzerıne bır ordu sevk etmı» nı, «Cumhurıvet aleyhinde geniş rarı ıle onanarak Sıkı Yonetımın yolların refujlerını yesıllendirmek lerdır Bu ordunun kumandanlatertip kabul i tedır Bu arada CağaloŞlunda eski rıyie zâbıtan ve efradından hıç bı bır Kuruiunun 31edılerek' Bakan ilân tarihınden itıbaren uç ay sure lar aralık 1930 tarıh dolmuş durağının yesıl saha ola rı hiç bır cemıyete ve sıyasi fır ve 10388 savılı kararıyle Menemen ıle devamına karar verılmiştir. kalardan hıç bırlne mensup degılrak duzenlenmesı birkaç gune kaBu Sıkı Yonetım 27 Mayıs 1960 lerdır ve e<a«en «ıyasıyata karış kazası ile Manısa ve Balıkesır mer da. Sılâhlı Kuvvetlerın memleket SANAYİ ÜMİTED şİRKETt dar tamamlanacaktır maları kat'ıvven caız olmıyan zâ kez kazalajrında 1 ocak 1931 tarihin ıdaresıne el kojmasiyle, kendıli| Beledı>e Zabıta ekıplerı tarafınden itıbaren bır ay sure 'le »ıki gınden hukumsüz kalmakla beraı dan dun yapılan kontrollerde te bitan ve askerler yalnız amırlerı tarafından aldıkları emırlerı harfı vonetim ilân edılmış ve bu karar ber, o gunku «artların icabı olarak, mızhk kurallarına uymıvan 349 kıT B M M nın 1 ocak 1931 tarihli şı ve etıket bulundurmıyan, fahiş harfıne ıcra ederek başka hıç bır 594 sayılı kararıvle onanmıjtır. Mıllî Bırhk Komitesinin 19 numaj fıatla satış yapan 468 pazar esnafı kuvvetin nufuz ve tesırı altında ralı teblıgı ıle Ankara ve lstan| bulunmıyacakları» bılhassa behrtıl Sıkıvonetım vâkı bır «vlık uzütcezalandırılmıstır. bul Garnı^on Komutanları, aynı! mıştır. madan sonra 26 subat 1931 tarih zamanda bu vılâyetlerın Sıkı YöZabıta. dun vapuriar vanaşmave 618 sayılı Meclis ka^arıyle 28 dan i«keleve atlıyan 44 kısive de netım Komutanı tâvın ve evvelce Sıkı yonetım. 2. defa olarak. 8 pesın paı,ı ce«M uv gulamıstır Ekim 1912 de Balkan Harbının baş şubat 1931 tarihınden ıhbaren Ma Sıkı Yonetım Komutanhklannca lamasıyle ılan edılmış, 30 Mavıs, nısa ve Balıkesir merkez kazala'in verılmış olan butun teblığlerın huGül yağı ihracatı artıyor 1913 tarıhınde harp sona ermesıne dan kaldırılmış, Menem^n kazasına kumsu? oldugu, yenı duruma gore tstıhsal bolgelerınden bıldirildı rağmen 11 haziran 1913 de Sadra munhasır olmak uzere 0 mart 1931 Slkı Yonetımın tesıs edıldığı, An ğine gore bu yıl gul v aSı rekolte zam Mahmut Şevket Paşanın ol tarıhıne kadar devam edılmiştır. kara ve tstanbul vılîvetierınde ye si geçen yıllardan fazla ve, kali durulmesı hâdısesı ve sonra da 2i Bundan sonirakı sıkıyönetim, 1 ni teblığler mezkur komutanhktesi vüksek olacaktır. temmuz 1330 (1914) de 1. Dunya kınci Cihan Harbinin devam etti larca yayınlanacağı ilân edilmişSon vıllarda gül vağlarımız dıs Harbi dolayısıyle seferberlık ılânı ğı sırada «genel siyasî durumun tır. pivasalarda çok rağbet gormuç ol «ebeplerıyle devam ve Mccıdros gosterdığı luzum ve icaplara» istı Komıtenın 29 Eylul 1960 tarihli duğundan miıstahsil ivı evsafta gül mutarekenamesınin ımzasiyle son naden. T B M M. nin 25 kasım 1940 Şvrnp 120 ec yağı elde etmek içın gayret sarfet bulmustur. tarıh ve 1196 sayılı kararıyle onan 17 sayılı karariyle 1 Mart 1961 tarıhıne kadar devamı tensip edilmektedır. 16 mart 1920 de Istanbulun işga mış bulunan, Bakanlar KuruluVitamin C Gül yağının kılosu 75008000 l*a li üzerine 17 mart 1920 de yenıden nun 23 kasım 1940 tarıh ve 2/14705 miş olan Sıkı Yonetim, Kurucu cıvanndadır «ıkı yonetım ılân edılmış ve «2 e sayılı karajrıyle Istanbul, Edırne. Mechsin 20 Şubat 1961 gun ve 41 savıh, 22 Mavıs 1961 gun ve 55 sa10 günliik bir çocuk terkedildi yılı kararları ıle uç defa üçer ay Goztepe'de bır bahçe duvarı üsuzatılmak suretiyle 1 Aralık 1961 tünde dun terkedılmış bir çocuk tarihmde sona ermiştir. Efervesan tablet 1 f. 10 «det bulunmustur 10 guniük oiduğu 25,6 1963 günü ebedî istırahatgâhına tevdi edilen kıymetli Son Sıkı Yonetim. «2021 Mayıs tahmin edılen çocuğa Emın GunDıştabıbımız ve sevgili arkadasımız 1963 gecesı, onceden yapılmış terdüz ismi verılmis ve Zevnepkâmil Güjıe» yanmalan ve yanıklarda tipler netıcesinde Anayasayı ihlâl Hastanesine gonderilmıştir. Terkeamacını guden silâhlı ayaklanma denın aranmasma başlanmi'tır hareketi» dolayısiyle, 21 Mayıs 1963 HAZÎRAN 27 SAFER 5 günü saat IS ten itibaren ve bir ay kederlı aılesının ve dostlarının acılarını paylaşır, başsağlığı süre ile Ankara, Istanbul ve Iz dileriz. Merhem % 5 30 g. rair llleri sınırları içinde, Bakan! lar Kurulunun 21 Mavıs 1963 tarih MANNESMANN SÜMERBANK ısımlı mustahzarlarımızın bol mıktarda eczanelere dagıtüdjginı a ve 6/1748 savıh karariyle ılân eBoru Endiistrisi T. A. Ş. Mensuplan saygılarunızla bildiririz» dilmiş olup, TB.M M. nin 22 Mayıs V, \ 5 28[13.16|17.17|20.45l22 43| 3.0S 1963 gun ve 70 »ayılı karariyle oReklâmcıhk 3115/9803 naylanmıs bulunan Sıkı Yönetim, İlâncüık: 3269/9800 hilen devam etmektedir. Köstenceden 117! genç Batı Alman turisti geldi Türkiye'de Sıkıyönetim (örfi idare) rejimleri ve sebepleri [Hâkim Tuğamiral Fahri Çoker{ | Reorganizasyonda Gümrük ve Tekel Bakanlığı Yazan: Turhan ATAN Bir ıfire önce, gazetelerde Gümrük ve Tekel Bakanlığının Bakanlıklar düzenindeki yerinin \eniden tesbit edilecefine, jümrük teşkilâtının Maliyeye, Tekel'in de Sanayi Bakanlığına bağlanması suretiyle lâğvedilecefine dair bir takım haberler çıktı. Haberlerin kaynafım milli inkılâp hareketini müteakip hazırlanan ve iktisadi devlet tesebbüslerinin reorganizasyonn ile ilçili bulunan bir rapor teskil etmektedir. Filhakika, bu raporda «.işleri çoktur» muaip sebebiyle Sanayi Bakanlığının ikiye ayrılması, Yüksek Mnrakabe Heyetinin lâğvedilip yerine başka isimle kurulacak yeni bir teskilâta muhasebe meırmrlarından başka mevcut muraktp lardan biç birinin alınmaması (!), yeni kurulacak bir yatırım fonu, bir devlet iktisadi iştirakleri ofisi, bir malî reorganizasyon ofisi ve bir de\Iet tesebbüslerinin istigal derecelerini tetkik komitesinin Maliye Bakanlığına bağlanması gibi tavsiyeler yanında Gümrük ve Tekel Bakanlığının da lâğvedilerek güm rük teşkilâtının keza Maliye Bakanlığına bağlanması tavsive edilmistir Merkezî hükümet teş kilâtınvia yapılacak reform!<ır dola>ısilye Amme tdaresi Enstitüsünce hazırlanan diğer bır raporda da meseleye aynca temas edilmistir. Gümrük ve Tekel Bakanlığının Bakanlıklar düzenindeki yerinin veniden tesbiti konusu bu raporlarla ortava atılan yeni bir konu olmayıp, tâ Bakanlığm kurulusundan bu yana zaman zaman ve bilhassa bütçe müzakereleri sırasında malıyecilerle iktisatçıların çatısmasına sebtbivet veren eski ve çok taraflı bir konudur. Bir kısıra malivecilere göre, gümrük, Maliye içinde mütalâa edıldiğinden bu idarelerin avrı hir Bakanlık halinde teşkilâtlandırılraaları için mühim bir sebep yoktur. Bu tezi müdafaa edenler ileri mem leektlerde bir Gümrük Bakajılığının mevcut olmadığını misal gösterirler ve 6815 sayılı kanu>ıla sınır ve sahillerin emniyet ve muhafazasının Gümrük ve Tekel Bakanlığından alınıp Içisleri Bakanlığına verilmesiyle bu Bakanlığın esasen en mühim fonksiyonlarından birini kaybetmis olduğunu ıddia ederler. Karşı tezi savunan bir kısım iktisatçılara göre ise, Gümrük ve Tekel Bakanlığı lâğvedilmek söyle dursun, bilâkis, tkinci Dünva Harbinden sonra büyük ojcu.de genişliven milletl|rarası ticarî ve ekonomik faaliyetlere paralel olarak daba da geaişletil mek suretiyle yeniden teskilâtlandırılmahdır Gümrük ve Güm rük Muhafazayı büyük bir isabetle ayrı bir elde bulunduran bu Bakanlık metnleketimizin bünjesine en uyçun bir Bakanlık olup en az kadro ile verimli ve rasvonel bir sekilde çalısmaktadır. Bu tezi savunanlar da ileri memleketlerin hiç birinde bizdeki Maliye Bakanlığına benzer bir Bakanlığın mevcut olmadığını, o memleketlerde bu teskilâtın Gelirler Bakanlığı ve Masraf Bakanlığı diye iki Ba kanlığa ayrılmış bulunduğunn, mnkabil bir misal olarak zikrederler ve bizde de gelir toplıyan diçer tesekküllerin Maliye Bakanlığından alınıp Gümrük ve Tekel Bakanlığına verilmesiyle bu ikincisinin bir Gelırler Bakanlığı şeklinde veniden teşkilâtlandırılmasını. Maliye Bakanlığının da sadece Masraf Bakanlığı olarak kalmasını teklif ederler (1). Gümrük ve Tekel Bakanhgjnın Bakanlıklar nezdindeki yerinin veniden tesbiti konuınnda, bizce, raünakasalara girişmeden önce bu Bakanlığın vaktİyle ne gibi sebeplerle niçin kurulduğunun, bugünkü fonksiyonlarının nelerden ibaret bulunduğunun, lâfvedilmesi veya veniden teskilâtlandırılması halinde ortaya çıkacak favda ve mahzurlarınm neler olduğunun etraflı bir sekilde tetkik edümesi icabeder. Bu tetkikat yapılmadan, lâfvedilmesi veya veniden teşkilâtlan dırılması halinde tahaddüs edecek fayda ve mahzurlan tartısılmadan gümrük isi Maliyeye dahildir, Tekelln fonksiyonları ise Tekel maddelerini imalden ibaret isletmeciliktir gibi isabetli olmıyan bir hfikümle Güyı rük Maliyeye, Tekel de Sanayi Bakanlığına bağlansın diye tavsiyede bnlunmak, kanaatimlzee, yerinde bir tavsive olmaz. 1931 yılında 1909 sayılı kannnla kornlan Gümrük ve Tekel Bakanlığının kuruluşunun nuıcip sebepleri «gümrük muamelâtının aldığı hususi ebemmivet, Tekel işlerinin kesbettiği vüs'at ve kaçakçılık işleri için alınması lâzım gelen eiddi tedbirlerjn aynca tedvir ve takibinin devletçe menfaatlî olacağı» düsüncesidir. Meclis zabıtlarına göre de Gümrük ve Tekel Bakanlıiı ileride bir Gelirler Bakanh';ı şeklinde genisletilmek maksadiye kurulmuştur Bu sebeplrr ve bu maksat bugün için de avnpn mevcut olduğuna, hattâ kendini daba büyük bir zaruretle hissettirdigine göre, Bakanlığın, gelir toplıyan ve kaçakçılık la mücadele eden difer teştkkiıl lerin de bağlanmasiyle, veniden teşkilâtlandınlması cibetine gidileceği yerde, bu yapılmayıp, otuz yıl geriye dönülerek tekrar Maliyeve bağlanması fikrinin, hizmetlerin en ıvi bir şekildc vürütülmesi prensipi ile hağdnsabileceğini sanmıvoruz. lş!erin rasvoncl bir sekilde vürütül mesi için Kültür Rakaıılıgı. Turizm ve Tanıtma Bakanlıgı ve P.T.T. Bakanlığı çibi vem Bakaıılıkların kurulınasınııı tetkik edildiği hir devrede ticari ve iktisadi hayatımızda büvük bir ver işgal eden mevcut bir Bakanlığın kaldırılacağiııa ihtımal vermek istemiyoruz. ııııimiııııııııııııııııııııııı V ROCHE MÜSTAHZARLARI Sayı n Doktor ve Eczacılara TONIÛUE «RUCHE. « REDOXON Gümrük ve Tekel Bakanlığının bugünkü fonksivonları mem leketimizin sınaî, mali, ticari ve iktisadi faalivetlerini kaplı.van gümrük politikasını yurütmpkGumrük ve Tekel idareleri vasıtasivle vasıtalı vergileri toplanıak, gümrük rejimlerivle ilgili sistemin rasvonel bir şekilde çalısmasını sağlamak ve kacakçılıkla mücadele etmektir. Bu is lerin ayrı bir Bakanlıkta toplanmasında ve tek elden yürütül. mesinde fayda ve zaruret vardır, Gümrük ve Tekel Bakanlığının bakanlıklar düzenindeki > veniden tesbiti konusunda, kana atimizce, üzerinde durulacak iki yol vardır. Bunlardan birincisi, Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile birlikte Maliye Bakanlığının da lâğvedilip her iki bakanlığın yerine ileri memleketlerde olduğn gibi Gelirler Bakanlığı ve Masraf Bakanlığı diye iki yeni bakanlık kurnlması, ikincisi de, tstanbul Ticaret Odasının yaptıiı teklife uvjun olarak Malive Ba. kanlığından Milletlerarası tktisadî tshirliçi Teskilâtı, Ticaret Ba tamlı«ın«Jaı» Dıs ftaaret Dairfsi . ve GUmrük ve Tekel Bakanlığın ^an 6a GfintrüklonGenel MJidür liiğünün alınarak bir Dış Ticaret Bakanlığının kurulması yolndnr. Bu iki yoldan biri tercih edilmez de teskilât Maliye Bakanlığına bağlanırsa, o zaman, bir bakan ile bir müsteşarın masraflanndan tasarruf edilmis olur ama hizmetlerin de bugünkü gibi verimli olarak viirütülemiveceği ei bi mahzurlar ortaya çıkar. Bu mahzurların çıkacağı bir tahmine değil tecrübe ve müsahedeve istinat etmektedir. Gümrük ve Tekel Bakanlığının her bransında çalısıp titiz tetkiklerde hulunaıı Prof. Dr. Alfred Isaac. Bakanlı. Sa vermis olduğn raporlarda Gümrük ve Tekel tdarelerinin Malive'den aynldıktan sonra çok daha verimli ve rasyonal bir «se kilde çalı^tıfını mnkayeseli bir sekilde ortava kovmustur. Kaldı ki, bugün Malive Bakanlığının vergi kontrolii sihi bellihash gö revini dahi vüriitemiyecek derecede isinin basından askın oldaSu bakanlığın yetkili elemanlannın bevanatları ile sahitfrr. Bn «ebeple, Gümrük ve Tekel Bakanlığının bakanlıklar düzenin. deki verinin veniden tesbiti konusunda titİ7İikle hareket etmek ve hele teskilâtın Maliyeye hağlanması fikrinden sakınmak icap eder. «Bepanthene» ŞEKİP RIFÂT BERKEL'in (1) Ord Prof. Dr. Alfred tsaac Gümrük ve Tekel Bakanlığı fpskilâtında rasyon.»lizasyon tetkikleri, tstanbul 1950. K İ R A L I K KANLI TOPRAKLAU UKHAN KEMAL Sonra binbir tesekkürler, Vmum müdür gibi, bn doston kim olduğonu öğrenmeğe lazam görmeden telefono kapadı, masasında öfkeyle ayağa kalktı: Vay namussoı, vay iütsöz. vay hırsız köpek vay! l'mum müdür hiç bir haslan gıca lüzum görmeden: Ne vapmak nij etındesiıı? diye sordu. Nedim ağa ona da kızdı: Neyı ne vapmak niyetinde yim? Neden baberdarsın da soruyorsun? l'mnm müdür ga>et ciddi, buz gibi: Bağırma. dedi. Senin neden haberin varsa benim de var! Nfdir haberinin nldıığu? Kantarcı defil mi? Ne biliyorsun? Sen ne biliyorsun? Bana felefonla hildirdüer! Bana da hildirmtaiprdir. Bırak «imdı buııu, eevap ver: ne vapmak nivet)n«fesin? Zil* hasaeaktı. l'mum m'l dür elini tuttu: Ortalığı patırtıya verme. Ne yapmak istediğini »öyle de ona göre hareket edeiim! Nedim ağa hâlâ deli gibivdi. «Ekmek verdiği birinin bu süt tüzlüğüne» mütbis içerlemişti. Ne yapacağım? Hiç. Çağır tacağım. ağzını burnunu dağıta cağım. Ondan sonra da polise.. L'mum müdürün gene kocaman eli havava kalktı: Olmaz böyle şev ! Niçin? Polise ne hakla teslim ede ceksin? Ettin, polis kanunen ne vapacak? Ortada bir cürmü meşhut, bir delil bir emmare olmalı ki, hükümet mrvkii muameleve şeçebilsin. Aksi halde Nedim ağa kendıne gelmisti. Her ne kadar avukat filân drğilse de vıllar yılı bu işlerde pısmiştı. Peki ne vapalım? Sen ıluvmamış ol, bana bı rık! t v ı va ın l'etrikası:58 l'mum miıdür zaten oğrenmiştı hunu. Prkı ama. kimdi bu dnst? Efendım çok tesekkıir ederim ama, kimsiniz zâti âlini/7 Karsıdakı ses kibarca o/ür di ledı. Kımliğini açıklamakta mizursı Amn bilsinler kı fabrikada nnyle bir hırsızlık ıslenmekledır! Teleton k<ipaııdı. l'mum müdür hemen kalktı, Nedim ağ:. nın odasına çitti. Maksadı. ona da bu çok samimı dostun telefon edıp, durumu bildirip bıldfrmedigıni rtğrpnmekti. Tam zamanında gel mıstı. Nıtpkim Nedim ağanın telefnnu da çalmağa haslamıstı. l'mum mudur masa onünde mcrakla kaldı Ağa kulaklığı aldı: ' Aloo.. Kulakhktaki «es. l'mnm müdüre oldJğunca. Nedim ağa'va da gerekli vağoıhğı vaptıktan ı<onra. durumu olanca çıplaklı tıvla anlatmıs Nedim aia'nın gozlrrını fal tası gibi açmıştı. Vaa! dedi. cak vaktı de yoktu. Onun vaktini, kafasını, gönlfinü, ber şevini doldnrmus bir Şebnaz vardı. Gün çünden artan bir sevgiyle bağlanıyordu ba kadıııa. Bn kadının öl dediğı yerde ölebilir, kal dediği yerde kalabilirdi. Kadın her seyi yaptırabileeeği balde, hiç oralı olmuyor, en azından «Karını bosa, beni al!» bile demiyordu. En biri sn konakla, içinin dosenmesinden, ona bediye olarak aldıgı bileıiklere, küpe, kolvelere varıncaya kadar, hiç bir sey istememisti ondan. Ne aldıvsa kendi almıstı, isteverek, seve seve. Kadının bundan daha nâmuslusu, daba efendisi olur muvdu? Kim ne derse desin. Sov azmıyordu VPSsclâm! l'mum müdüre gelince, hiç ace lesi yoktu. Antenlerini germis, çeireden gelen sesi topluyor, değerlendirivordu: Evet, üstüpü ve Iskarta pamuklardan bas ka fabrikanın kendi iplik, bez leri icın satm aldıfı pamuklar da adamakıllı eksilivordu. Üte kiler havdi nevse, pamukları ne di\e calardı bu havvan? Aklıııa ilk önce Topal N'nri gelmisti. Gerci Kantarcıvla kanlı kinlhdiler, birbirlerini hic sevme7İerdi ama, Topal'ın fabrikadan avrılısı. eski Ermenı mahallpsınıien birindeki lıir konnjın aitıodaki ardnı'ıı kı ra'a>ı<ı. nra\a \ a7ihan« kuru«u, hatla »•onraları \prtim nın da oraya sık sık jidişini öfenmisti. Ona neydi? Nedim afa böyle istemişse böyle olur du. Kantarcı'nın her hangi bir ilşisini bulamadı. Bu sefer tuttn yskınlarından birini Kantareanın evine gözcü koydn. Çok geçmeden gelen haberler önemliydi: Kantoreının karısı hafianın belirli gün ve saatlarmda evden çıkıyor. Topal'ın ardiyesine çelivordu! Mim koydn. Böyle gnnlerden bir gün, aynı saatUrda Nedim ağamn da fsbrikaya gelmediği, y» da gel se bile çabueak kalkıp gHtiğini tesbit etti. Çok reçmeden haberler baberler üıtüne yağmaya baslamıştı: O saatlarda Nedim ağa Topal'ın ardiyesine geldi^i gibi, Kantarcı'nın karısı da geliv ordu! Bütün bnnlar da sasırtmadı Umum miidiirü. Olabilirdi. K?n tarcı'nın karısını tartımıynrdu ama, güzel kadındı demck? Ne dim a|a da kadını belki de Topal yoluyla elde etmİKti, Topal'ı, Topal'ın ardivesini perde olarak knllanıv ordu. Daha acık cası. Nedim ağa karısı, rocnk ları. eevrr«i dn'avı«i\le hu miı nasehpti pprdHemrk iotpmİK. prrdr olarak da Tnpal'ı kulUn mıstı. \xr' ~ *W> ÇAMAŞIRLARI Öâneılık 3337/9809 ZARIF KADININ SIRRI Galatasaray Kardeşler Han Trafık pohsı karşısmda 120 m2 buro, yazıhane ve ımalâthane olur, kaloriferli ve asansorlu Müracaat Tel: 22 tt 01 53 40 18 Cumhuriyet . 97D3 BAY OSCAB: • Umuml Neşrlvat MUdürü NAZİME NADİ Sahıbl CumhuriYet Nüshası 25 Kuruş Türklye Hanc! Lira Kr. Llra Kr. Senellk 8 aylık 3 aylık 78 00 40 00 22 00 1S0 00 80.00 44 00 Yazı l(lerinl flılen idare eden Mesul Müdur ECVET GÜREStN * Gaze*uniızc gbnderllen yazılar konulsun konulmasın lade edilmez tlânljrd«n mesulıyet kabul olunm an ve llııı ı=lrrl lrln. zarfin k n n m ^ l la?ımrl?r KAYHAN SAĞLAMER * ANKARA BÜROSL : Atatürk Bulvarı, Yener Ap. YENİŞEHÎR Telefon : 12 95 44. 12 09 20, 12 09 66, 17 57 35 • DOĞÜ İLLERİ BÜROSU : tnnnü Caddesı Nmen Han DtYARBAKlR Tclefon : 10S1 GÜNE¥ İLLEKİ BÜROSU : Basan ve Tayan CUMHURİYET Matbaacılık ve Gazftocıllk T A Ş. Cagaloglu Halkevı S"kak No. 3941 <Abnıif>j> \e\a 'tllan SJTVISI» ''tınııııınifuiHiııuııııııııuuııtrıııııııiMiıııınuıııııııııııiüuııııııııııtıııııııııııııııı1^ L.. K ü ç u k h a a t M e v d a n ı ücllım' Haııı ADANA TPİPfnn : 4550 • E u gazete. BASIN AHLÂK YA SASI'na u j m a j T t a a h h u t .ınlstiT