Katalog

ALTI CUMHURİYET 8 Mayıs 1963 30 yıl önceki "Cumhuriyet,, ten resimleT*]40 VlltlO IIG i G T V(1 D111(7 men »ırtlannda yükselen e muazzam âbidenin dikilmesini sağlamıj tlT. 26.12.1934 günü yapılan açıh? toreninde konuşan Recep Peker bunu şu sözleriyle if.ide etmiçti: «... Bu çahşmalara yardım te«>vıkleri yapan Cumhuriyet gazet»sine ve bu teşebbüsü yspan Nadir Nadi'ye teşekkür îdertm..^ «Cumhuriyet» aynca yaymları İle de kütüphanemize zengin eserIer vermiştir. Sayısız kitap ve tarih ilâveîeri ciltlerinin yanında 1932 yılında neçrettiği büyük •Hayat Ansiklopedisi» de pek değeril bir mevki îşgal etmektedir. Gazetemiz spora da her zsman lâyık olduğu önemi vermi}; fut. bol, güreş, yüzme, sutopu, binicilik. tenis. atletizm gibi en popüler spor kollarında kupalar koyarak büyük ilgi toplıyan müteaddit turnuvalar tertiplemiştir. «Cumhuriyet» in ılk sayısıniî. birinci sahifesinde bulunan tek kU şenin milli futbol takımımıza ait oluşu da bu konuda en güzeî bir örneği teşkil etmektedir. Bütün bunların yanında «Cumhuriyet», Büyük Kurtarıcı ATATÜRK'e bir minnet ve şükran ifadesi olarak 3" yıl evve! bahçe*ine Ata'nın bir heykelini dikmiçti. 1. Eylül 1934 günü \ap;!an açıiış tıreninde rahmetıi kurLLVmuz ve üstadımız Yunjs N ıdi çöyle dıyordu: «^ Ilk on senelik havitiTrnzı istikbale naklei'îC''* bir <scı olmak üzere İIIÎ Büyük Gazı'nın daıma ve daimı yüksek 'ahsiyetıri kendi evimizı.ı b.ihçîsi b^riminrie itina ile haeırîadığırnız mübecrel mevkiine oturttuk. Memlekette ıyilık ve yükseklik namına ne var«a hep onun eseri olduğu gibi ld senedir tesis ve ilar» ctttiğimi?i biraz övün«rek arzot'iŞimiz «Cum huriyet» gazetesi de hakikatte onun eseri ve jr.jn yolunun yol.'Usudur...» »CUMHlTRtTET» in 19X3 yılındaki «Heveti Tahririve» si, buşünku deyimi ile Yazıisleri Sekretervası çalısma anında. Cevat Fehmi. Ahmet Ihsan. Feridun Osmaıı (merhum) ve Abidin Daver (merlıunı) Soldan sıra ile «Cumhuriyet», büyük bir gurur ve şerefle adını îaşıdığı rejımden 5 ay 8 gün sonrj dc ğdu. 39 yılhk hayatı boyunea da ı«j;riıifc eşit bi* sekilde; irıkılâplar başarrıak, eskıliğe, geriliğe, karanıığa delâîet den ne varsa yıkıp yerine yeniliği, terakkiyi ve aydmlığı getirmek için durmadan ve yıîmadan çalıştı durdu. lnkılâpların daimi rlesteği riderini benimsiyen •Cumhuriyet» memleket meseleleinın ve mu'p?î fikirlerin temiz oir aynası oîrlu Herhan^i bir zümrenin sempat;?:'\i kazanmak uğruna ba^it gazefe:•:îiâe asla sspmadı. Her zaman iyi yolja. başdTi'.: •eşebbüslerle dolu t.im 39 yıl geı,.rdi. 1928 yılında «Büyük alim'.er» mıı sabakasını tertipliyçrek okuyucu îarına büyük ilim kahramanlarıtr. tamtırken binlerce lir.ıiık müksfatlar ve bu arada iMr de son model otomooıl hedive etti. 1929 da t e r t i p i e d i î i «Medeniyete hizmet eden büyük a i a m l a r » müsabakafinı zamanla hikâye, fıkra, yeni d:l gibi ba.şarıh s i n u ç l a r veren diğer yarışmalar takıp etti. Kurucumuz ve r a h m e t l i üstadımız «Yunus Nadi» nin vefatmdan sonra onun aziz adı üzerıne her yıl tertiplenen a y n bir konudaki yarışmalarla genç kalem!ere yeni yeni i m k â n l ı r hazırladı. Müspet ve hayırlı h e r yolda umumi efkârı ilgilen.1i.en teşvikierde b u l u n d u . Guzel sanatlarda Türıc ve Batı müzıgi üzerınde tertijıeıiıgi müsabakaTarda T ü r k s a d ı n U r ı n j BaATATüRK'ün Razetfmiı idarchanesinin bahtesindekı mermer tı âleminde k a p ı l ı r a«.tı. 13L'ı '. ıhf ykeli. lieykeltraş Nanıık tarafından yapılan bn lıeykclin on tarafında lında. «Cumhuriyet» in .=t çtiği >es vine nıe rmer üzerine işlenmis bir Cumhuriyet gazetesi hulunmaktaelır. rerek onîarla birlikte büyük eserlerin basarıimasında ön ayak olmuştur. Bunların en başında, inkılâp şehıdimız Kubilây'ın adına Menemende dikilen âbide gelir. • Cumhuriyet» açtığı yardım kampanya?ı ile. 29 y.ldanberi Mene «CVMHURİTET» İN 30 TIL ÖNCEKÎ MÜRETTİPHANESt FAALtYETTE Soldan sıra ile: Sermürettip Solim usta (merhum), Ahraet Efc, Hüsnü Turran. Ahdi (merhum). Hiisnü SrcUiner (merlıum), Necdet (merhum) BM modernı çamaşır makina*t •Cumburiyet» in Türk musikısı sts müsabakası'na katılan bayan naııızetler. Bn müsabakada «Türkiye Bülbülü» sevilememis, ikincilifei Hikmet Rıza (sat,dan ikiııci, otaran) ve üçünculuğü ise o devirlerin senç bir muptedısi olan bogünün tanınroış sanatkârı Safiye Ayla (ayakta, s a | başta) kazaıımıstır. Nice'deki konkurlara katıldı »e n tarihlerde Fransız ha'.kı karşumda şarkı soyliyen ilk Muâlüman ka dın olması bakımındaa da sjördüeü ayn rağbetin vanına» s,«nat f , ., .? . yaptı. kabılıvetı ile de avrı b:r suk>e Haremden çıkaısk çalıîma bayatına erkeği ile t/sit şartiarla atılan Türk kadınını Garp âlemine tanıtan hiç şüphesiz ki «Cumhuriyet» in tertıpledigi «Güzellik mü5,Vı=.'.<:ı1v!. nlriu. 1P2P yıhnda «Cumhurivel» in tertipledi^i müsabakaUrla Avrupa güseli leçilen ladığı bu müsabakalann dördüncü <>üııseli Basar ve Keriman Halis yılında Türkiye Güzeli feçilen Keriman Halis Hanımın Avrupa Güzelliği tacını Turk kadmına , . . . . . . ,. , mal etme?ı vurt ıçınde olduğu ka , . ," , ,,..... ,. riar yurt riışında ua buyuk bır hâdise teşkil etmiştı. Bu münasebetle Büyük Atatürk' ün gazetemiz hakkındaki sözleri 40 yıllık rarihimizin sahifelerine alt;n harîlerle geçtniştir. Büyük ATA, beyanatında diyordu ki: «... Cumhuriyet gazetesi bu vesüe ile de takdir ve tebrikimize hak kazanmıştır. .» 40 zel'.ıkyıl içinde ter'iolerlıi.mi^k cümüşabakasında iki T ü r kızınır.: Keriman Halis (15)32) ve Günseli Bsşar (1951) fcas'ina Avrupa Guzeli tacını gıydırmiş • o l m a i «Cumhuriyet» için a y n bir iftihar vesilesidir. «Cumhuriyet» bir çok belli başlı I!ı29 yılında tertipledirimiz iik «Güzellik Miivabakası» na katılaıiiardan dâvalarrla okuyucuları ıle elele ve bir grup (71 n u m a r a l ı Feriba Tevfik, Türkiye j ü ı e l i seçilmiştir) !)(> lira peşın. tyda 50 liradan 18 t a k s i t t n Cumhuriyet „ in eski isimleri konuşuyor Fuat Köprülü HANIMLAR Arçelık. bu mukemmel çanıaşır makinasını. hu kadar ucuza sizler için hazırladı. Rahmetli Yunus Nadi 1908 meşrutiyetini takibeden i'.k yıllarda tanıştığım çok eski bir dostumdu. îptida rahmetli Tâlha ve Velid Btylerle beraber Tasviri EfkAr1! neşre başladığı zaman, Şertf sokağındak: idarehanenin niüdavimlerinden bİTİ de bşn dim. Sonra «CUMHUBİYF.T» çıktığı zaman rahmetli Yunus Nadi ile aramızda devam eden eski ve daimi dostluk sebebiyle makalelerimi Oevam ettirdim. Yunus Nadi dostlanna uaima sadık. ve vefakârdı. Kendisinde de coşkun bir idealist hali vardı. Onun bu vasfını belki bir çokları bilmezler. Ve onu sadece materyalist bir iş aciamı zannederler. «Cumhuriyet», yazı yazdığım zamanlarda fikir ve kanaatlerini memleket için çck hayırlı bulduğum bir gazete idi. Şimdi yine aynı karakterini muhafaza etmesi, rahmetli dostumun hâtırasmı da memnun edecek mes'ut bir hâdisedir.» Artık her aile bir çamaşır m?kinasına sahip olabilir. AHCELİK ' GeneJ Satıcılsn BEKO TİCARET A. Ş. Istiklîl Cad. No 349. 8evoğlu. Tel : 49 35 00 BURLA BİRuDERLER ve Şsı. Hezaren Cad. No 6163. Galata. Tel.: 44 47 20 «Cumhuriyet» in önayak olduğu ve Mümtaz Faik Fenik Cumhuriyet gazetesine, hatırladığıma göre, 1927 de intisap etmiştim. Adliye muhabiri olarak çalışıyordum. Bu arada îstanbul Hukuk Fakültesinde tahsilimi bitirdim. Sonra, Curnhuriyet'te yazı işleri mııavini oldum. Aynca gazeteye her gün hikâye de yazıyordum Ilk tercüme romanım da Cumhuriyet'te çıkmıştır. Cumhuriyet'te geçen günlerimin çok tatlı hâtıraları vardır. Hangi birini sayayım?. Orada, yazı işleri müdür muavini olarak vazife gördüğüm sırada, yeni harf inkılâbı olmuştu. Eski harflerle gelen yazıları ve haberleri, yer.i harflere çevirmek de benim için zevkli bir vazife irii. Cumhuriyet'ten ayrıldıktan sonra da, bu gazete ile münasebetlerimiz devam etti. Brüksel'de tahsılime devam ederken. Spa'da dünya güzeilik müsabakas: tertip edilmişti. Cumhuriyet'in muhabiri bendim. Keriman Halis'irı dünya güzeli seçildiği haborini ve mü~abakanın bütün tafsilâtını Cumhuriyet'e ben vermiştjm. Ali İhsan Göğüş Biraz da emeiını katm:: l'ır insanın kışi'el düşünteİFiı ile konuşacaâım. Cumhuriyet Gazetesine, Dünya GazeteFİnrien 6 yıl Yazı İşleri Miidurlüğü yaptıktan snnra XH:ÎÎI' Nadi Beyin daveti ü~erı:ıc 1956 yılınrla intü:sp pttim Yazı î^leri Müdürü enrpvintı 1957 genel seçimlerine k^H.ir 1 yıl müddetle idare Pttıi'.m Cumhuriyet sazet^pinin c°le. nPklerine sadık kalmak. nıpnı leketçi. medeniyetçi volıınu takip etmek ve bu y o ' r a n ayrılmam?k, gazetcnin yrın^ticilerinin temel ittihaz eîtikpri prensiplerdi. Cumhurivet her şevden önce Türkiyede batılılaşmayı ve A t a t ü r k ' ü n sf>syal bünyemize vermek isterliği nizamı savunan bir dâva gazetesiydi. Orıu b u hüviyeti ile dsha ilk .eenrlik yıl'arırtrts sevmis ve basında vazife ai. riışımız zamanda bu hüviyetini muhafazaya çc.hşmıştıkBugün de bu hüvivetinden zerrecç kaybetmeksizin mücadelesine devam eden Cumhuriyetin ne gibi şartlar altında bu dâvayı yürüttüğünü belki hâdiselerin içinde yaşıyanlar takdir edemezler. A m j gelecek ne<=i!ler bunun ne (,otin bir m ü r a d ç l e olduğunu anlıyacaklardır. VEYA PESİN 820 LİRA Faal 3453 6 2 5 2 = açtıgı yardım kampanyası ile yükselen Menemendeki Knbilav Âbidesi Faal 3457/62ÖU = : Merhum üstadımıı Vunus Nadi bir ma»ta üıılü Türk futhnlcusu Bekir'in cüÇsüne madaly» t»k»rken