Katalog

/SArakklMl EES EKONOMİ TfoKfre LIMON fTürkiyenin Yorum Âcı bir gerçek Yapılan ineelemeler, tnemleketirntzin nlnsal tasarrnf güeânfl en aı degerlendirebilen filkeler arasında olduŞuna göstermektedir. Milletleraraaı kuruluşlarca yayınlanan istatiıtiklere bakılırsa Tttrkiyede ne devlet ne de ö»el fektSr kalkınma gucümüzü tam olarak harekete geçireeek bir yatınm leviyesini gerçekleftirememektedirler. FAO tarafından yavınlanan. mokayeseli bir iîtatlstikte 195« yılında Türkiyede «abit ıcrmaye yatırımı ntifns basına 30 dolar olarak verilmiştir. Ba miktar, aynı yıl, Ynnatristanda 45 dolar, Gttney ttalyada 55 dolar, Yuços lavya ve hpanyada 60 dolar ve tsraelde 135 dolardır. Akdeniz hölremnde nöfns basına en düsük yatırımı yapan ülke olmamııın üzerinde önemle ve çok ciddi olarak dnrulacak nedenleri vardır. Bn nedenlerin basında yatınm kaynaklanmız getmektedir. Tatmmın gerçek kaynagı tasarrnf oldnguna göre Türkiyede toplatn tasarrof »eviyesinin dfişfik olması daha yüksek ıevivede yatırım yapılmannı finlemektedir. Bnnu defişmez bir u r i olarak kabnl ettiiimiı takdirde, daha yüksek bir kalkınma hıuı elde etmrk için, dıs tasarrnfiarı (dısardan yatınm tono teminini) arttırmaktan baska çıkar yol kalmamaktadır. Fakat bn ıonaç bir veri olarak alınmaı ve üzerinde birat dflfânülürse Türkiyenin de Iç tassmıflarını arttırma Imkfinı oldnJu ve bnnnn şimdive kadar gcreken eiddiyet ve Snemle ele almadıft anlasılır: O Devamlı v« mü*takar yatınm fonlannın tesekkttlttne hizmet eden meebnrî tasarraflar memleketimisdc yetenisdir. FAO istatigtiklerine göre Tiirkiye nüfns b&şına en düsfik kamo geliri alabilen bir Akdeniı filkesidir. 1958 yılında nüfns basına diisen kama geliri Türkiyede 25 dolar, Tnnanistanda 44 dolar, tsraelde 95 dolardır. Ba, vergileme mrtotlanmııın yart gerçeklerine nymadıgını, seçilen sistem ile nygulanan bfinye arattndaki farklann, yetersiı denetlemenin de eklenmesiyle vergi Kelirimizi aıalttıjhnı g&stermektedir. Metod bfînyeye »yîun olmayınca «ık sık defişiklikler yapmak gerekmekte ve bu değiüikliklerin doğnrdugv tatbikî problemler ise köhneleşrniş tdare mekanizmasının difleri arasında uzamakta, livrilmekie vt> hıkkınlıklar, ahlâksızlıklar yaratmaktadır. 0 Kama gelirlerlnin diger önemli bir kaynagı olan karoa isletmderinln gellrleri memleketimicde ya yoktor ( u r a r ederler) ya da yetersizdirler. Bnnlann plânın emredlei yönetlml içinde kalkınmamızın hizmetine olnmln bir sekilde aoknlman, difer bir deyimle, toplamnmnznn tasarrnf gücünü arttırmada kendilerine dttştn 6nemli fonktiyonlan yapmaları baltalanmaktadır. Dinamik bir karakter alması gereken bn isletmeler, statik hir bfinye leinde âdeta knrnmaya terkedilmek istenmektedir. lclerinde basarılı olanlar kama oya onünde yeteri kadar değerlendirilmemekte, bir rekabet ertamında dahi türlfi idari müdahale ve zorlnklara ragmen, bassrı gnsteren bn işlttmeler permnell maddî ve mânevt himayeden sistemli olarak yoksan bırakılmaktadırlar. taaarrnriann da olnmln bir »ekîlde ekonomik kalUınmaya yöneltildigi kabol edilerneı. Aı gelismig filkelerde gönBHA tasarraflann Szellikleri g6xönünde tatnlarak bnnlann verimlt yatirımlar yapmaya beveslendirilmeleri geryekci metodlarla kararlaıtınlamas. Kararlaftırılsa bile nygnlaması yıllar alır. Bn arada aartlar defisir. ekonomik kannnlar başka faktörlerin etkilerl altında iiletneye başlar ve ba fSsid dalre, bir tiyasal dncensiılik ortamı İçinde. öıei ve tüıel kişilerin n ı n vadeli yatınm kararlannı etkiler, Szel tasarmflan ya ynrt dısına kaejnr ya da altına, mfleevberlere, arsaya, apartımana yöneltir. Tfirkiyenin taaarmf gttennft yeteri kadar değerlendiremedl|1 acı bir gerçektir. Blı ba gercegtn siyuî otorite tarafından gerefcl kadar anlafilamadıfı kanımndayız. Aksi halde teknigyenler İle temel problemlerde nk aık anlaşmazlıklar vıkmaz, topInmsal ve ekonomik gelisme İle İlgili kananlar hııla gerçekleşir, artan millî gelire paralel olarak kamu gelirleri de yfiktellrdi. özellikle plânlı kalkınma döneminde almması öngöriilen tedbirlerin gelişmeyi etkiliyeeek bir sürede grcikmesinin genlş balk yığınlanm ümitsizlige, hattâ aşafılık daveolan içinde çelişmelere kadar fStfirmeginden korknlnr. ° IŞSIZLIK leşse bile işsizlik azaimıya J veMalıye Bakanhğınca hazırlanan â T.B.M.M. ne arzı Bakanlar Ku|l rulunea 1/11/1962 tarihmde kararcakiır. ) lastınlan «tktisadi Devlet Tesekve tştirakleri ® Işgücü ihracatmın sebebi t) külleri Tasarm» 5/11/1962Hakkınds Kanun tarihmde ' Başbakan temet Inonu tarafından Batıda vasıfsız işçi ihiiyacı Mıllet Meclisı Başkanlıgına «unulmuştur. nın artışıdır. ı Gerekçede denılmektedır ki: 0 tktisadi TürkİYenin işçi ihracatın !' •fîalıyetı veDevlet Teşekkullerinin ışlevışı devamlı bır şıdan bir kazancı var mıdır ? *kullenn buyuk bır kısmı devamlı olarak zararla çalışmıslar, k' ll oulunar.ların durumları da Yazan : Doç. Dr. Kenan B L F Ğ U ' kâr gorülmemıstir. Bu tatrninUUO L sektor, 1 riktisadî Deviet Teşekkülieri konunu 1 yıldır Plândaki ycttırımlar gerçek j; gecıkmektedir» T«d LİMON VE PORTAKAL İSTİHSALİ yüuıa kadar olan değismelerini gostermektedır. İstihsalde öz«llikl« 1957 yıhndan sonra önemli geliameler elde edîlmey» başlandığı müsahede edıliyor. Üreticinin bu olumlu eğılimi bilimli bir sekilde korunur ve yöneltilirse yalnız yas meyva olarak defil ımal ürün olarak da bu imkânı ihracat maksadıyle değerlendinnek güç olmıyacak tır. Güney bölgesinden gelen haberler üretıciler arasında kooperatifleşme »rzusunun aiddetli oldufunu göstermektedir. Temennimiz ilgili Bakanlıklarm, üreticinin bu arzusunu gerçekleştire cek sekilde, biran önce harekete geçmesidır. Her türlü peşirı değer yargısını bir yana bırakarak gerçekçl bir ?ekilde komşu iılkelerin (örneğin İsrael) bu konudaki tecrübelerinden faydalaıunak bize çok ?eyler kazandıracak ve yetiştirilecek kooperatif yöneticilerinin tanmsal ürünlerin iç ve dış pazarlarda değerlendirilmesinde 'büyük rolleri olacaktır. Batı Ulkelerlne kat&r lutar l»ç' |i »BTkl. Türkiyede artık gunlük oUy hallne geldl. tşçl Bulma Ku. rutDlannda, dış üikelerde > bul« mak İçin kuyruâa gtıip fişlenen. 1er yüzblnlert buluyor. Ozel bir takun bürolar, ra»ıflı vasıtsız 1$çllerln bu dı«anya kapagı ( t m t ozlemlnl scmünnekte, elablldlSlne çoğalmaktadır Ikincl Dünya Sava^mdau sonra bir çığ glbl bü yüyen gecekondu olayından BOOr», ıklnd blr büyük olay. Türk toplurounu alabor» etmektedir. Türkiyenin lnsan gücü. ataları glbl fütuhat savasl İçin dcğU. yasama savası içın Batıya akın edlgu taşıyan \OT Bu olsy ııpkı. gecekondulaKözonünde tutulursa. gldenlerln ' kımselerın cılız ücretleri, memur şarak şeblrleşme glbl, önemlıdlr. dah* çok yüksek ucretln çeki^l süreklldlr. sebeplen yüceyde degU kadrolannın öıel aektöre tranıfer 11* çıktıklan aonucuna TanlatdV dcrındedlr llr. Ancak maden, yapı lşçllert glbl, ' arzusu ile yanıp kavrulmalan ça. ç l' İilncl Dunya Savaşımn bitldaha çok vaMfsız olan işçllerde her » | hşmaları aksatmakta, plânın öıy ^ mlnden sonra Türkiyede köyltl lkl sebep bld lkl b blrden IOI oynamsktadır. i gördüğü hedefler» ultşmayı imI kti (I nüfusun tabli kaynaklar ıtoprak, Dtplomalı lnsan gücünün, ua â kînsıı A ormazt T.b ) üzerlndekl basıncı manların, lyl yetlşmlf lsçllerln çı i hızla artmiftır Bırnun sonucu kısınd» İse, glttlklerl yerlerda üc 19*53 programın» göre içinde bu.) olarak topraklar aşındırılarak kul retlerln daha yüksek olman asü lundugumuz yıl milll hareamalaI lanılmıs (eroion) ve ormanlar kuvratll etkendlr. Adam baaına vüzde 28 ve topIâm ya ' blçllmlştlr. Tarımda maktnalaşma. k mu '. eklm al&nını genlsletmekie berm. sektörü tarafından yapılması prog ^ ber, lnsan gucıı ıhtlyacını azaltbu klmselers Türklyedeklnin beş • mışf.r. Bütün bunlar köyden çıfcatı. üç katı ücret ödenmesl çok f ramlastınlmış idi. Kamu lektöni kısı hızlandırmış, geçlmslz aç kanormaldlr. Ttlrklye sanayüeslp t tarafından gerçekleştirileeek (1961 t lan koylü nüfus, 1 bulrun bul* «nglnlesmedlkç* bu farklar ort« } fiatlariyle) 5 758 milyon liralık yamasın şehirlere akın etmege. gedan kalkmas. ^ tınmın 2 milyara yakın kısmırun, cekondıılara dolnsmaya ba$lamıtTürklyeden ,ık>ıın temel «b« i î k t i s a d î r > v I e t Teşekkülieri taratır. bl lşslzllktlr. bu açıkç» anlaşılı i {* n d a n , * .. . . Adana, Günden ı u n e geli*en vor . Acaba «anayUesml, ülkel.r, J ' yaP'lması ger.kıyordu. Bek ARTAN IŞSIZLIK Zir» henüz Adana müstahsili geYazan: Özer ÖZTEP ntrenciye ihracatımız, dış pazar nlçln az gellçmlş ülkelerden, bu 1 lenen bu yatınm gueünun (konut çımıni narenciyeve bağlamamış, 1 Bugün Türklye'de çaiışma y». n^da Türkiyeden İşçi getlrtlyor? J hariçl özel sektörden beklenen yaisteklerine daha uygun kalite ile yor? sına gelen nufusun ocemll blr sebze bahçelerının arasında yeni Bu nolcta Uıerlnde durmamız ge ' ( tınma yakın oldugu dütünülürse kısnaı İş bulamamak dunırouncevap vermesıni temin batamın J U n o k t a ! l ı r d a t o p l a m k t , d l r . ven, fidanlıklar meydana g'etirrek; çünkü ylrmtncl yüıyüın en f hem kamu sektörünün, hem de İkdadır Profesor Ömer Cclil Sarç. d.n MeHİnli n.rencıye mu.tah.il, T u r ) t j v e d < . b u g u n h l ç b l r „ , , . , mistir. önümüzdekı 5 yıl içinde önemli »osyal olaylanndan blrldlr t t i s a d , d e v l e t kalt e , e b b ü s l e r i n i n Türkfyede çaiışma yasına glrenleleri. kendl aralannda kooperatif d g f j y a t j , t j k r a r l y o k t u r birdenbire gelişen narencıye, ıç "leri sanayl ülkelerl. kendl ln \ kınmamızdaki rolleri daha iyi «nn, aile İçinde Te dışında yaratıllesmek gayreti göıtermektedirler. .. " ' pazarlara dökülecek ve müsten san güçlerlnl glttlkçe egiterek, (I ' »««ılıyor. Buna ragmen t a s a n bır ması gerekll Işlerl. aşağıdakl tab. Bilh.ssa, Ortak Paz.r. üye olduk* Kanunlar mustahsıli baltala b u l m a k t a K Ü ç ] ü k ç e k i l e c e k H r nttelendirerek. yüksek Terlmlı, â yıldır uyutulmustur. Ne olursa olloda gosterlldlgi elbl tahmln et1 n n mektedir. ytlksek ücret 11 14lere koymakta (l sun bütün siyas! partilerimiz bu tan ve s.k n k yabanc, uzm.nlar.n ^ f ™ i . ™ ^ ^ 1 1 ?™™ .J^ Diğer önemli husu d.. muhlnsan gueü arnridakl artıs dır. Buna karşılık. gene lnsan gü ç e ş . t ç e narenciyelerimizle tlgılenmek için "^ * ""•'"» fayd. , ""•'"" telif memlektlenn sonuctan sorumludurlar. Şiradi acu İle gonUmed gerekll. fakat Mersini tiyaret etmelerinden son v a r l r ' sıt narenciye cıns istemele sıl merak konusu, tasannın kanunmaklnalaşma T« uznıanl&şmanın s S. Hukümetlerın ıhraç politikal» rr ij dd iirr Bun» u y a n ra. bu fikir etrafında toplanan Hukümetlerın ıhraç politikal»müstahsU. 1955 1965 197$ B u n a lasmajının 1964 yılının hangi ayınglremedlğl İş Kollarmda da çalısmüstahsil ve ihracatçılar, t o p l a m a . " " b i t değil iş başına geçen hü t a r l a randımanım bılmeden, istedi tıracak lr.sana lhtlyaç duymakta . da znümkün olaeığıdır. 73« 412 614 muhafaza, ambaUjlatna usullerini kümetin arzusuna göre değismek Ji varyeteyi tatbik etmekte, çok «lırlar. Kendl ülkelertndekl Inaan f Boşalan lsler de modern blr sekle «okmaya ka te<Ur> |deıa da o tarlada o varyete ıyi lar. bu Islerdt çalısmoyı : 142 205 J68 rar vermislerdir. 4. Çukobirlik narenciye ihracatı sonuç vermenrekte, brirlece naren bul etmemekte. ya d» çok Yaratılması ecrvkll 1$ Utı I "• J •ücretlerle çalışmaittadırlaı Boyle 4 öte vnnrlan möstah«i] üiklyetint na d» el uratmaiı. faVaf'devle«*n'cive dejenere' olm'Vtarfir '' 270 419 4«8 tln çekl^lı etklll olmaktadır. An.nemleketimizde enflâ";yonun başcak bu lnsan gücu goçünde, bı. hca kaynaklarından bıri olmusrlncl etken, lkınclden dabm güçlütur.» dür. Turt dışuu akında da lkl Tarıh tekerrür etmektedir. Ekoetken rar: Btr yandan Türkiyede 11 lşsizllk (yurdun ltlşl ı, : nomik kanunlann bu turlü isle» blr yandan d» dış&rdakl gelir mesinde çıkariarı olanlar kamu Lmkanlannın daha yüksefc olusu kuruluşlarına ait kanunlann geı yabancı ülkenln çeklşl ) Zaten ou lkj sebep blr dereceye kadar İ «kmesınden memnun olmaktadırMrblrtne baglıdır; Türkiyede Uc i l a r Ekonomıdekı moneter dengereüertn duşuk olmaanın blr M i nin botulrr.ast, iktisadî devlet tebebl de lşsız lnsan gUcünün bol 1) şekküllerinin yatırım gücünün Holmasıdır An«k Batt ttlkelertran ( ! yıflaması, bunların verimli bir fiTürklyeden istedlgl IjçUerde gc ) ( ' n a n s m a n kaynağı haline geleme Türkiyede Narenciye ihracatmın artırıiması ve kooperatifleşme tlgili Bakanlıklar gereken yardımda gecikirlerse, 5 ! )nl içinde narenciye müstahsili zor duruma düşecek $ \ \ „ „„,„ * . Akdeniz bölgesi inde Portakal ve Mandalina ihracatı (1000 ton olarak) 195Î 1953 BSB.4 171.7 1954 765J M5.6 85.9 Mfl.8 197 .î 35.9 1955 984.0 221.6 135.3 2S5.4 171J 32^ 13.7 8.1 17.2 2.» 02 1956 1957 1958 731J 265 6 239.3 1959 7*4.4 314.8 298.7 225J 216.8 57.2 3C.1 20.8 32.4 111 1960 »44.1 338.4 332.3 228.0 196.9 63.4 Aile içlndı140 İM Aile dısında 130 235 188 300 ce. yapı lsl. temlzhk Işl, rabrlkalarda pck yetlşroeyl gerektirmeyen aşajı Işler az Relismlş ülke Istanbul piyasası haber beklıyor de gerekli ilgıyi ve yardımı türat Fakat ne olursa olıun, ilmt bir le gormelıdir. çılısma. önümüzdeki yıllarda bizi, özet olarak dbrt maddede top dünyanın büyük narenciye ihralanan bu hususlara ılave edilecek catı yapnn mıUetleri ara^ına sokadaha haşka maddeler vardır kl. oaktır. Bunun içın de Packing bunların başında ulaştırma imkan House t^minine. Marketıng'i ha«ızlıklsrını da sayabiliriz Zira.. zırhvaeak teskiiâtın kurulmasına ulaştırma ımkânlan arttırıllıdığı koopretatifin tahakkukuna, müs.takdirde müstah«il malını. ihrnç'Uhsile kredi teminine, dıs pazaredebildıği kadar, ç pivasaya (JaMgrda rekiSma önem verilmesine sürebilecektir. frieorifik depolar kurulmasına, Bllindifi *ibi. bandan î t yıl *n îirat sigortanın ihdası ile geni?leHer memlekette olduğu gıbi Tur ' müesseselere yüklenir. Bu gıbi id! dürüst mükellefin lehine taltif ve '««•• pamnk Marketing'inin tesW *ilmesine. toprak rpformu kanunukıyede de beyana tibı gelırlerde dialarda hakikat payları vardır ] mükafat tedbırleri düşunülemez ' ü t n t oln?o nasıl Cnkohirlifl dıt nun bir an finee çıkanlarak mu«vergukaybtnın mevcut olduğu bı Fakat diğer taraitan kalkınma «o; mi?. fnrmnssa. önümnzdeki vıllann datah«ilin endi^^den kurtarılmasina, hnmektedir. Zayiatın bızde nıspe ru ile bütçelerimız yıldan yıla' Bugün Türkiyede kanunlara har narencive konnsonn icine alaeak ambalâi >;anrlıgı ve kiSıdı için ten fazla olduğu da bir vâkıadır görülmemış şeküde kabarmakta, | fiyen riayetle vergi ödeyen azınlık Wr kooperatifi mevdana çetireee SEKA ve Orman tdaresinirı anlaKalkmma çabası içinde bulunan devlet ve kamu sektörii yatırım j taki mükellef ıstırap içinde bulun, fi "inhakkaktır. Anrak flzerinde vı^iı davranma«ına ve son olarak a r memleketimizde, vergılendirme ' yapmakta, vatandaşlar ketner1 makta, vergi ödemede samiml ol Snemle dnrnlan hnsns. hn koopr da dış pazar fiyat hareketlerinin mesclelerının ne deıece önem ta lerinı sıkmak zaruretinde bulun mıyan rakibile haksız rekabete. ratifin hir an önce Rurulmasmın. günü gününe takibı ve bildiriUne Mdığı herkesçe malumdur Bir ta maktadırlar. Beyannameli 300 bin j maruz kalmaktadır. Diğer taraftan karınılmaz bir rarnret olmasidtr. îine isddetle ihtivaç vardır. raftan kamu «ektörünun yatırım mükellerin % 93 ü ev kiralarına çalışkanhk ve dürüstlüğü ile ha larını ve devlet gıderlerını cebri vetmiyecek gelir beyan etmekte, yat standardını yükseltmis olan tasarruf, vergi yolu ile karşılama gerbest meılek erbabının aylık fe •»'!> iorumlmu, düriigt olmıyan raruretinde olan Malıye, dığer ta lir ortalaması beyannamelertade larla beraber kamu oyunun mâneraftan kendıne göre mülâhazalar 600 lira eivarında bulnnmaktadır. »1 ba«kı«ı Te nusumeti altıoda la dırpnmekte olan mükellef, akıs Maliye, meri nispetlere rafmen ezildigi gibi malt idarenin sempa Cumhuriyet lerı büyuk sosyal meseleler do mrmleketimizde millî gelirin an tisine de mazhar olamamaktadır. 18 17 16 19 w» n « » Maliye vergi ziyauıa minl «lağu?n vergicilikte birbırlerini pek cak «'«18 inin vergi olarak tahsfl 96.50 96,50 1962 96JM 9«,25 9$,M 983» eak kontrol re tâkip tedbirlerinin sevmemekte ve anlamak isteme edilrbilditini ifade ederek bn nl» 93.6A 95 J» 93,80 93,80 1963 95,50 Vlr mFktedırler. S o s y a l a d a l e t ılkele pette m e s e l â Ynnanistandan (•/.») yanında vergi venneyi t«şvik ede, { Reşat ı ı n ı n ıleri gerı tartışıldığı bugün daha geri o l d n ğ u m n ı n ( A m e r i k a eek mevmata da iltifat etmelidir.. Mâli bir ADAHI DIYOR Kİ: J probiem: İ.9 7.7 TUNANtSTAN KIBRIS İCJ TÜRKtTE I.t MISIR 0.1 RATNAK OECD ve FAO tSPANTA İSRAEL FAS CEZATÎR ITALTA LÜBNAN TVTSVS 766J «7.7 251.4 17SJ8 186.9 137.5 40.5 «2JE tü* 451J «09.5 370.0 331.1 43.3 27.4 îfi.6 ÎK9.7 208J 206.0 48 Jl 32.2 22.2 33 2 7.1 6.2 1S9J 1S5 6 Î4JS 6.S 7,4 18.3 2.1 14 H! 11.4 19.1 1.1 0.1 İU 24.« Î.7 Ki 3.0 31.0 27.1 235 9.2 Kaynak: Ö C. Sarç. cTürklye de Nüfusun Oelişme Tetna>ullerl» adlı yazıya dayanılarak. Sanayld* yatırım ve Sermaye Terakumü, Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferansı. İstanbul. 1962. Kalkınma Plftnımıza göre, 194S1987 yıllannda, ber yıl yenlden açılacak olan t« sayısı. llk yıl 380 bln, sonrakl yülar da 400 bln ka. dardır. Tukarıdakl tahmlnlere gore, bu yıllarda yaratılması gerekll 1» 420 bln kadar olduğuna göre, pl&n bütünüyle gerçekleştlrilse bile, Türkiyede çaiışma yasına glrenlerln hepsine ış buluua mıyac&ktır. Boylece. plânın gerçekle^tlrllmesl bile. Turklyede lşEİzllğin artışını önllyemıyecektlr. Kaldı kl, gene plância verllen bllglye gore, Turkiyede bugün çalısma yaşına gelmlş TC işslz kalmıı 1.5 mllyon klsl (yanl toplam ls gücü arzınm % 11 l) vardır. Tukarıdakl tahmlnler dotruya». plânın basanya ulasması bile, bu lsslzler kütleslnl azaltmıyacak artırmcaktır Isdzllgtn Uerdekl gldisl hakkında plândaki tahmınler. yukarıdaki tahminlerden farküdır. Gerçekten. plâna gcre her yıl 400 bln klşıye ış vertlmesı. 1.5 mll yonhık lssız kütleslni yava» yavaş azaltacaK, 15 yılda 700 blne lndirecektlr Plân döneminde bu azalış, yılda 100 bln İle 200 bln arasında olacaktır. Tukarıdakl t»hmlnlere göre lae, 19«5 yılında. plan gerçekleşse bile, lsslz kütleye 20 bln klşı daha katılacak, daba sonrakl yıllarda da bu rakam artarak gldecektlr. Pl&ndakl tahmln lerin arkasında yatan varsayımları bllmedlglmlzden, bls blrlncl tahmlnlere agırhk vermeyl terclb •dlyoruz. Öbilr tahmlne de blr agırlık vermek gereklrse, nlhayet diyeblllrlz ki. plân başarıya ulas& btle lsslz sayısında blr degl»a me olmıyacaktır Durum boyle İse, bu lşslz kötleye 1* Termek İçin. plAnda ta, aarlan&nlardan başka. çok önemli tutartara ulasan yatınmlar yap mak gerekecektlr. 1985 yılınd», plândaki bütün ystırımlann 7»pümaaına rağmen, iAdz a&yı&iBUi (pl&ndakı tanmıne uygun olarak) 1,2 mllyon olacatını kabul edellm. Blrlesmlş Mllletlerden blr uz manlar grupunun ta.hmlnlenne göre, az gellşmlş ülkelerde blr İş çlyl İse koymak İçin gerekll yat: n m (sermaye lççt oranı) 2500 dolardır. Bu olÇüye göre. 1.2 mllyon lfçlyl l»e koymak İçin gerekll yatınm 27 mllyar Türk llrasıdır. Pl&ndakl yatırunlardan başka, ancak, 27 mllyar yatınm daha yapılm&sı, bu lşslı fciltlenm hepslnl İse koyablllr. Bugun plândaki yatınmların bile gerçekleştlrtlmesJnde çok d d dl engellerle karsılasıltfıgiria göre, lsslz kütlenln Uerde artacağı, hlç degllse azalmıyaeagı blr gerçek... Bu ol«uyu hareket noktası olarak alftblllrtü. TUBTTAN ÇIKIŞ VE SEBEPLERI Köylerden kemiere akında, blr tadır. Bu durumun en lyl tahll. f kota ile ilgili olarak «lıeagı k«llnl. hlc Iktuat okumamıı blrln ] r a r ı , r merak konuıudur. î | ç*vr« az gell«ml» Ülkelerden hlmıetçl tutuyor» Ayrıca btrçok 1 kolla9 nnda Batılı tanayicllerin, az geUşmla ülkelerln ucus emeglnl lt. hal ederek. Mkabet ^rtlarını leh ,1 »• mıktarda bır Ithalata iraktn i I verecejini, hangi raaddlerin li.) bernyondan çıkanltcatını, 8d«1 >mt vAtıtalarının APA mı, yokaa , | A Î D d ö v i l ı e r i U e rai meşgnl llerlemenm glrmediîl ı, türlerlne. y»s»sl cKaranlık oda» ismı aa gell*ml8 ülkelerln lnsan gü < etmektedir. aokuimasma kü;ük komite'nin 12 nc nci rılnUn aouimasma sebep olmak ' takılan komitenin t Ticaret Bakanlıgında kuc.uk ko> 1 erıj i \ kıiTvetll blr etkendlr. ' Bilindigi gibi, genel olarak. plişçt İHRAC1 BİR ÇARE MİDİRT < lya»a çevreleri AİD dövirltri İU Türkiyenin lsçl lhracmdan blr ' 'yapılan ithalStı e*xip bulmsmı»kazancı »ar mıdır? Şüphesi» Tür f Urdır. klyede aç »e aefll kalacak kütlele r •*•,•!.« rin difarda 1 bulma». kıaa .rlm < » u m.mnunıy.tsullkl. Am.rtkan * > de. yurt lçlndekl »ıkıntıyı aaal # liyatlarınm benıer Avrup» mali tır. hukümetl ferahUtır. Bu l«u (I fiyttlardan çok yükstk olmatı rel ler dısard» nlteUklartal. bee«rlk i ! oynadıgı fibl 6d*ra« »eklinin mal llllklerlnl artırarak dönerlen» bu (ı veya v»««ık raukabili dagil, müoda kasanç haneslne konablllr. An ,| hasıran akreditifle cak gtdenlert» zaten lyl yetlşmt, ( â T " k ü " v f l r ' 7 w ^ " 1 ' • P " ™ ™ 1 » d lwue* olduklan gösönünde rutu» *>*•&* etkiti olmuştur. YİB« îırsa. bu »onucun to«mll oltoıbu »ebepten elde edilen ithâl 11yacagı anlasılır. Aksln» en lyl y. < [sanslannın APA kayntkh olmau şş tlşmlş lççtlertnl yltlrmekle, Türk J hsmen prirn yapmıı ve btıı ekonomlalnln üretkenllgi M h l p , e r i H e t k lerlne katlanan Türklye, BMıya bu en degerll «ermayeyl yetlsml» tnsan gücünü bagışlamaktiKlır. ( ( Bu, Türkiyenin aldıgı yardımlara karşılık agırlıgı olacak blr wrma ', T ye lhracıdır Hele yüksek ftfrnnlm görmüs klmselerln, yurt dıstzta gltmert İle ekonomlmlBİn ugrmdt » ğı kayıp büsbütun önemlldlr. \ tsmlr (Halftk Canmn b)ldlriy«rl OBLECCÖtN GÖRfNÜSÜ ' Aı gellsmis Ülkelerden Batının Her yıl bu mevsimde tütün piy«« »anayl Ulkelerlne lnsan gücü akı sasının heyecanına giren Eg» hel1 geni, |u günlerde iizucü bir Almanya, "jariVr»" ™"~ftaniâ:dâ; \ htv*»ı içinde bulunuyor. OUney Arrupadan, Ortadogudan. f Mlniaların en büvüğünü, geçea Afrlkadan gelmlı lşçller mllyonla i yıldan kalma işlenmis rnghsulün n bulmuştur Roma tmparator i', vı »ürlü satılamavııı lugunda. «ömürgelerden getlril. 1;T O r Ai e f . . v» »L.L m mls tuteak lşçller. başkent Ro " " k a n firmiları 1 bu seneki ekici piya5a«ının fiatlama'da çok kalabalık bir kütle ol. mtıştu. Bunların Oladyatör oyun n üzerinde baskı yapma emrti ile, larında kırdınlmasn sayılannı a. ' geçen vilın stoklarına karsi zaltmam&ktaydı Roma, lhtleamı. < Rövle nlunr». ekici pivısar.m İçinde. somürgelerden getlr ( sında Tekel ile birHlrte gpnif atlln bu tutsaklar tarafmdan içerden lçerty fethedllmekteydt Sparta i lımlar vapması m'jtüd olsn tücrar küs'ün baakaldırması. Roma'nın (l|ve mutsvafit eldeki m«!ı parava ünlü kamçılı b»rı« dürenlnl iyl S jçevirememi^ olmaktan. pari hnkv ce sannıştı. Bunlann Roma yurtU,ndan «ıkıjık vajivettP Ü^telik m şı olması çok geo Te çok güç oL 1 muştur. Şlmdl Avrupa Olkelerlnndan. mıistahsilrlen tütün ade de, yabancılann belll kenar semtlerde toplaşması, yerli halk labiUe de. bunu «akhyacak yer davranışlarında <zenclleşme»l>, f imVânlarındsn mahrum bulunukaçınüması güç blr sonuçtur. r f vor Bütün mesele »r gellşmls ttlk. ('•Eyici te.ekkülleri. AnkarVva Mglerln kendl tabtl kaynakUnnı. ln t i a t ., r ,. . . . • vf • a güçlerlnl harekete geçlrerek ) =n 'f yaMırdı!*r ve nlyasaniTi b.r an o n t e degerlendirmelen, teknolojlk ge > r ' acılma?! i«teSinde bulunUşmenln gerektirdlgl sermsye bl ^ dular. Tabit. fiatlann da gecen se1 rlklmlnt yaratmalandır. Türklye ,||nekin(!en dflsilk o l n ı m ı s m i ist«Işslz kalan nüfusu Ihraç ederek ihma] etmek'izin. Yazan: Erfuğrul Soysal Tütun sotışlon İzmirde ciddiyetini muhafaza ediyor Altın fiyatlart İM, 1S8.58 14.57 1S8, 139, 138, kü ortam içinde M a l i y e v e t k i l i l e r i >,31, A v n s t n r y a ' i M ) açıklamaktaT ü r k i y e d e dürüst m ü k e l l e f yok dır. N e t i c olarak m ü k e l l e n e r i m i z > muş zannını uyandıracak beyan de vergi şuuru gereğj gibi g e l i ş m i s ; larda b u l u n m a k t a n ç e k m m e m e k g ö r ü n m e m e k t e , plânı k a l k ı n m a n ı n i te ve y a l n ı z vergi kaybını ispat tasarruf i l k e l e r i v a t a n d a ş ı n f e r d t ! lavacak ıstatistikleri tahlîl ederek y e t ç i l i ğ i n d e akis b u l a m a m a k t a d ı r . Malıye Bakanının enflâsyon tehllkesl hakkınd»ki be.vanları ve altın ntokunun azaldıgı yolundaki açıklamalar lon iiç günde flyatlnkamu oyunu tahrik etmektedirler Hakikat şudur ki Türkiyede vermfikelleflerin işlerine kalsyy nn yükselmesine âmil olmugtur. Bu tutumdan, sosyal bünyemı? gi ödemede mükellef çoğunlukla | l»k ve yardım sa|lamak amaeiyle «•««»•••••••••••••••••••••••«•••«••««•»««*••• ve bilhassa v e r g i l e r i t^vkıf yolu samimi b u l u n m a m a k t a , fakat bu Mvix ve ham madde tabsisi. ihraile a h n a n v a t a n d a ş l a r ile beyan1 nun günahı da M a l i y e y e t e r e t t ü p eat rejlıni, dış ıcyahat irnk&nlan, yatınm lndirin*!, vergi takrtt rtn a m e l i dürüst m ü k e l l e f l e r genif > e t m e k t e d i r . m ı k y a s t a mutazarrır olmaktadır. j 1954 p l â n ı m n vergi reform çalıs nleri, kredi terninl gibi nlMtej V e r g i v e direnen m ü k e l l e f i n sa m a ] a r ı kısmında v e r g i z i y a ı n d a n aelerde kannnt farklasm» TC jri«v u n m a s ı k u v v e t l i değildır. Eve» b a h s e d i l m e k t e d i r . D ü r ü s t mükel rite nyjrnlanamaz mıT. ( New York'ta Cenevre'de Türkiyede vergi nispetleri agır ı e f aleyhine adalet ve rekabet Bu gibi müspet tedbirlerle nıO1 (Dolar olarak) (tsviçre Fran dır. asgari maiset haridi ıhmal e , şartlannın zedelendiği açıklan1 cehhez Maliyenin her mükellefe! gı „ olarak) , dılecek kadar azdır. Bır takım za makta ve verginin tam ödenraesl, süpheli gözle bakmaması, onu kor119 0 0 1 2 1 0 0 28000 Holânda (100 Florin) ruri masraflar geürlerden tenzil' n j saglavacak tedbirler sıralanmak ı kutacagı yerde çalışmaya ve ka1 107\(\ 1 0 9 * 0 edilemez, Maliye ilende alacağı ı tadır. Tavsiye olunan tedbirler tâ|Zanmaya teşvik etmesi ni«petinde B. Almanya (100 D. Mark 25,250 itM.OU 1U»,»U buvük vergiler yerıne eünlük ge s kip V e kovalama usullerine yeni; vergi sorumlusu da idareyi başın 23.300 İsviçre (100 İs. Frangı) liri kovalayarak hu^u^î sektörün i lerini katmaktadır. Ezcümle mali da bir heyulâ gibi görmekten Fransa (100 Fr. Frangı) 20,600 8650 89,00 gelismesine lüzumlu ortamı hazır kazanın işlemesinin süratîendiril vazgeçerek yavas yavaş vergi ahO.*>8 0.70 0,1*52 İtalya (100 Liret) lamaz. tahakkuk ve tahsil usulle mesi. bovanların ispat külfetinin ISkinı «aSlamlastıracak ve devîe8,50 8.70 2.050 rinde mükellefe vardım verinc mükellefe aktanlması. vergi ince. tin giderlerine istiraV ederek ka Belcika (100 B. Frangı) g 2.825 tngiltere (1 Sterling) 1 1 . 9 5 12.15 guçlük Eöstenr. riüru^t olanı da. j lemelerinın dönem içine alınması, mu oyundan lâyık nlduâu ıftihsr 4 29 4 33 oimıvam da aynı gnzle görür, mil j Yeminli Hesap Uzmanlan Müesse! hissesini de slacaMır. Bueün için A. B. D. (1 Dolar' H Eelirin yarısının bolündügu ı\1 sesinin getirilmesi. vergi dairele|de yaşadıgımız sosval ortam, ids A ^19 ft ft 19> « • Türkive (1 T.L.) 0,095 raat sek^oründen verci almaz, yal l rinin veniden teşkilâtlandınîması t reyle mükellefin ve kçrrtî arala Tiırk l ı r ı s u ı m Nf\« York •?>:'. 2 T L d «•*;«•>: ,• rerbest sektnrı; hilhassa bun gibi, plânda öngörülen bu reform, nnda vatanda<la,rı birb'rlerinı rlrtlr t s v l r r f ' d e d«> T L n ı n d e g e r i n d p h.r ricğifrr.f lardan takıbı kolav ve v e r e n ı ga j îar v»rinrîe o l m a k l a b e r s b e r verolan k u r u m l a r gıbi b ü y ü k 1 gi ö d e m e y e teşvik içın bu defa da OeUrinin tamamını «amimiyetle beyan e d e r e k k a n a n n n p d e r l e r i n e r «eve «eve tftirak e d e n m ü k e l l e f şaİM* v e y a mttesseselerin isimlerinln açıklanması mânevî bir mükSfat « U r a k dfisünölemez mi? T i n e dfi 1962 1963 138.5fl 1 3 8 , 1 3 9 , 13S.M 13B,5O 14,15 14.60 14,15 14.68 H.J0 !«, 138, 14,62 Külçe 1962 1963 1455 14.28 14,60 14.35 ^ yandan köyde geçlmslz kalmanın k o y t i n lşl) l r ( kentlerde l tdaha blyi yaşama, 1 «^ 5"""3*" İş ^ ' â bulma lmkânlannın varlığt fken mekten cok önee, teme! <to*J.. UB», yan) sürekll lşslzligi kaldır. mağa bakmalıdır. Ocret farklann dan llerl gelen yetlsmls lnsan pü cü kaçıeı İse. Türklvede adam dıkça sona ermez SK^SSL T,,, • S i ^ ' 1 r a d e i , ö * ' ? a n d a n <i]rCS' t«5ekkü!lerf f l d e »<r »r»y» eeHı. önce g«c«n «e<']neki yük»ek fiat politikasının re(' aliteve UT\msd'5ı ve bu «eneki i*t lenmi= tütf.r, : h3cnın bn vuzden P ° sıkiîi'rrlıfindan derı vurul "•"* »'H sürüldü S n o '«^^^^«^^^»^^ı^v^^ i m.v nunıın ongordü»ü Bakanlar Kuru fhraç kabılıvetı oîan smai m t j ı ı e n m ı z ı n ıvsvm: konusunda iu kararına göre bundan b ö v l e b ı rnullerımizın teşvıkı ' bir şÜTedenberı vaoılan calışma zı «ınaî m a m u i l e n m ı z ı n mahıvetMar nlumlu ^ir sonuç a l m ı s bulun lerini »îçıren vergı. resım harç TnaV'adır 11 arnlık tsrihli Rcstcl ebi unçurlar ihracat »nında iad« . Gazetede yayınlanan, 261 s a y ı h ka 1 e d i l e c e k l e r d i r dtı, para v» k'edi imk5nsız!'kları |Ha ortavs konrln Neticede ek kre'<!i imk^nlan «aglanması için AnHakiks'te 1lerin #n b ü v ü j i i Ankara'da h u k u m e t b u h r a m n ı n fie 1 vam e d ı r eirmejinden ileri g e l m e k tr idi Biıtün m ü r a r s a f l a r bu vüzi e n valnız e#vap«ız defril a\nı z»msnda t#sir«iz de k l l m a ğ » tkrum görüiuyordu. J anigyıp dir. sevmelen ozlemi ıçmde rıp'redç ss«.ı«lirda ı t « icre r n r ç = 212^ T r. ve . Frangı = 3.03 T L Ozennder. muameîe gormektedlr. alıçlarda 1 Itviçrc