Katalog

CUMHURÎYET £1 Arahk 196» jııııııııııııııııınıııııııııııı J Dencere Yavaş, yavaş... sabırla... «Üe Y» kannnnnu biliyorsunuz: 1 Yavas vavas! 2 Yok! S Yarın! Bu «Üç î » kannnundan sıyrılmak kolay değil. Bir iş yaparken ne kadar sabırsız olsanız, ne kadar tez canlı olsanıı, nafile... Toplumun afır afır dönen çarklan siri ıster istemez kendi ahengine nydurmaga zorlar. Sokaklarımızda insnnlarımız bile âvâre âvâre, agır ağır dolasırken; bir kâğıt, bir imza için bir hafta müdür masalarında uyuklarken, jet uçaklanna yakısır diklikte bir açiyle kalkınmaya geçebileceŞimizi sanmak elbette erozyona ugramıs bozkırlarda serap görmekten farksızdır. Bn dofru Ama çevremize bakıp bakıp, iyimserlik gösterilerine girismek yanlıs. Çok iyimser kisiler tanıyornz, bnnlar Iklde bir dört bir yandan örnekler ileri sürerek : Efendim sabırsız olmayın, vavas yavas ilerKyom» iste... diye avnnnrlar. | GÜNÜN KONULARI | HUKUK KONULARI ıııııııııııııııııııııııııııınıı ııııiıııııııııııııiiiıııııııııııifrıııııııııııuıııuııııuuııııımmıiHiıııııııımıııııııııııııııııııımııııııııııiıııı ^jııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııifliıııııııııııııırıııııııııısfsıııııııııııııııııifiııır^fiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııiııııııııifiııııııııııtfiıııııifiıııııııııııır^. Jnlia'ya öyle geliyordn ki, bağı olnrdu. «Roger beni ortaya kadar yatışmıştı ki gece kendi E «Cumhuriyet» in l'elrikası; 63 oyununa çıkarken içinde bir canlılık, bir tazelik duyuyordu. Michael'in bütün o söylediklerinin doğrn olduğunu anlamıştı. Kendini toparladı. Kendi dnygnlannı arkaya attı, böy lece, eanlandırdığı kişiyi eli altına aldı, yeniden o alışılmış nstalığıyla oynamayı başardı. Oynayışı artık kendi duygnlannı dışan dökme yolu olmaktan çıkmıs, yeniden, onun içten gelme yaratma isteğinin be lirmesi olmnştn. Ortamını yeniden elinin altına alabildiği için tatlı bîr sevinç dnyuyordu. Kendini bem güçlü, hem özgür bulnyordn. bnraya çötürmeyi, aradabir be nimle yemek yemeyi kendisi için zorla katlanılacak bir Bdev gibi görecek» diye düşunü yor, bn düşünce onu ürkütüyor dn. «Kendi yaşında arkadaşlar edinmiştir, onlarla gezip t o » maktan daha büyük zevk alması gayet tabiî» diyordn. Gidip annesinin yanında kal maya karar verdi. Bn, Lambert Michael ona Madame De Lam bert demekte ayak direrdi yıl lardanberi kızkardeşi Madame Fall»ux ile birlikte, Fransada, St. Malo'da oturnyordu. Her yıl. bir kaç gün kalmaya, Londraya, Jnlia'nm yanına gelirdi ama, bn yıl kendinde o kuvveti bnlamamıstı. Yaşlı bir kadındı, yetmişi geçkindi. Kuının uznn bir zaman kalmak üzere yanına gelmesine Çok sevinirdi, Julia bnnu biliyorda. Sonra; Viyanada bir tngili» oynncn kadınma kim değer verirdi ki? Orada herhangi bir kişi olnverecekti. St. Malo'da ise kalburüstü bir kişi olur, onn ahbaplanna göstererek böbnrlenmek iki yaşlı kadının pek hoşuna giderdi. Son iki yılda özel yüksek oVazan: memleketimizde kullarına açılmaadetleri ve çeşitıı, Türkiyede yelerj çoğalmak is. ni bir zihniyetin tidadı gosteren 6de ifadesi sayılabı zel yüksek okullir: Bir hızraeti Ihraç mallarımn kalitelerini kon' . , , . » , , . . . trol maksadiyle bir laboratuar ku l a r hakkında çeşıtlı yorumlar ya| S ına bu ışı başarabılmektedır. Bu fiyatını ödemek suretiyle satın al rulması için Ticaret Odasında t o p | P l l m a k t a d l r F a k a t > d l k k a t e d l l e c e k | i t i b a r l a denilebilir ki eğitim hiz mak. Oysa ki şimdiyt kadar varlantılar yapılmaktadır. 5 yıllık olursa bu yorumlann çoğu tek t a . | m e t j a r 2 l n d a Türkiye'de sosyal bir lıkh aile çocuklarına bile bedelraflıdır v e meseleyi sadece bir adaletsizlik vardır ve bunu gider siz yüksek eğitim hizmeti sunmak plân gereğince kurulacak ve 3 ay önfikir ile konu etmektedir. Oysa mek için şimdiy'» kadar pek az sey buna mukabil bir çok vatandaşın sonra faaliyete geçeoek oaln lâbo. Doğrnsn da budnr: Yavas yavas ilerlivoruz... Dünyanın giki demokratik memleketlerd eği yapılmıştır. çocuklarına ilk egitim hizmeti ziratuar, yabancı memleketlere düdişine ayak nyduramıyornz. . Yirminci Ynzvılın üçüncü çeyreşük kaliteli ve bozuk mal gönde tim konusunda yapılagelen münaSon zamanlarda memleketimiz le arzedememek Türkiyede sosyal tjnde zaten ilerleme defil, gerileme bir miHetin hayatında mukaşalann asıl yönü işin finansman de bu mahzuru yenmek için bölge adaleti ihlâl eden en birinci hurilmesine engel olacaktır. cize sayılır. Teknik gelişme, bütün jnsanların kapılannı zorluBu »uretle hariçte itibanmız.n «phesı ıle ılgılı bulunmaktadır. üniversitelerinin açılmasına teşeb idi Hattâ o kadar ki. büyük yor. Daba dön seyahat romanlannda vamyamlar ülkesi diye 1 yeniden saglanmas, mümkün ola.'Başka bir deyisle egitim hizmeti b ü s e d i l d i g i gorulmüştür. Ayrıca 1s e h i r I e r d ( / a v m Başka dey.sl egıtım hızmetı l k okudugumuz Afrika silkiniyor. Yabancı hava sirketlerinin şehir^afctır * |nın ne dereceye kadar bir amme burslar, duşuk ""•'< " 5 " " " " ' •»"•*" ane , , lerimizin caddelerine astıkları neon reklâtn ısıkları bile elbette cuklannı düşük tarifelı taşıtlarla ş yaşayışımıza yeni bir renk vereeek . Dev petrol firmalannın açtasırken, memleketin i ni bu hizmeti olduğu ve devlet bütçesi.' v u r t l a r ; v e ö ğ rencilere uygun sart i b h tığı »sıl ısıl benzin istasyonları jeni bir dünyanın burnumuzun sekilde i ^ U i f a i ç i n n a s ü v en e İarda kredi vermek gibi daha geneuna kadar dayanmış ileri karakollandır. Uçak gemilerinden ljl • • • lenin esa ', sağlaması için müracaat edilen u arzedemedigimiz için bir çok vazaman zaman kaldınmlanmıza taşan insanlar günlerimizi etkidahi tstanbulun çöpleri, civar koyle. tejjjm^jr Batı memleketlerinde j s u ı ı e r i« e henüz ihtiyaca uygun tan evlâdı ortaokul eğitimi liyenlerdir. Filimlerden plâklara, gazetelerden kltaplara kadar görememekte, veva her gün en rin devamlı şikâyetlerine sebep b i ] n a s > , sek öğretimin ancak b l r h a j e getirilmiş değildir. üstümüze abanmıs bir medenî dünya var. Onnn baskısından naaz 5 kilometrelik yolu iki defa olmaktadır. Şehirden toplanan Ç 5 P i k l s m f n * hizmeti savıld.ğı ve m e s g l e k o r t a fr sıl kurtnlabiliriz? Artık insanlar isterlerse eeketlerlnta üst eelyürümek meeburiveti içinde bıraleri imha etmk için tesisat bulun h u s e b e p l e e ucreth etığıtım sek ,. bine mendil yerine bir radyo yerleştirebiliyorlar. madıgınd V , çopier Beled,y; « u ] j n d y ü r ü t ü l d ü ğ ü Beıemye görulmektedir.,»""."" f «th.mfaesit ma dutlan kenar.na dökülerek bmk B \ Bütün bnnlara, asfalt caddelere, bu caddeler üstünde kayan d a m e s e I e n i n b u y ö butun vatan sathında eş t »«hizmetini bir âmme hizmeti olarak •on model arabalara, büyük otellere, hava meydanlanna, yabantirilmekte ve müteahhitlere teslım içinde bu. ^ " f ' ^ 1 ^ " 3 I M ^ ^ f " m e mleketimizin a sermayenin bazılanmızın ayaklan dibine serdlgi çeşit çeşit, edilmektedir. [lundugu sartlara gore yorumla. . . ç n d e ü k ö ğ r e t i m h i z m e t l n i b ü . ışık ışık konforn durmadan ileri süren iyimser övüngenlere olduğu yerlerin civarındaki k o y l e r [ m a ğ a ^naklanmm k ve orta eg.fm tün memlekete bu hizmetten istişasıyornm. Yalnız kendimizde sandığımız bn degişiklikler, sağlıklarının tehdit edildiğini ve Demokratik memleketlerin yakın Vietnamdan Hindistana, Hindistandan trana, trandan Afrikasınek istilâsına uğradıklarını belir"glamak ,mka kavu tarihine bakacak olursak »ğitim lanmak surtiyle arz etmekten oın en nzak köşelerine kadar daha dün sömürge olan bütün lanmak surtiyle terek Vilâyetten bu halin önlendünyayı sarmıştır. tstesek de istemek de onlardan yoksun mesini istemişlerdir. Iştek, Vilâyet hizmetinin bir âmme hizmeti ola j c i z b u ı u n a n b l r d e v l e t i n aynı eşitYa bu öze! yüksek okullara gıkalamazdık. Afrika ormanlannın kuytuluklannda bile bu cieiSağhk Müdürlüğüne haval» edil. rak kabulünün çok yakın bir m a j ) l k l ç i n d e yüksek öğretım hizme,j..i ••...= Hattâ deni ^. a r z e t m e s j t a b jj k j düşünülemez I rebilecek kadar malî durumları lerden nasibim almış yer yer insanlar yasamaktadır. miş ve bir rapor hazırlanması isten zisi olduğunu görüriiz. n ^i J m Ü 5 a i t lilir ki, bn hizmet henüz bütün Bunun için çıkar yol acaba ne1 olmıyanlar ne olacaktır? Eğer gelismeyi ve ilerlemeyi bu biçimde ele alırsak, tam anmistir. kollarivle âmme vasfım almış de dır? İlk akla gelen yüksek eğitim ! d l y e b l r s u a l v â k l olabilir Bedellamında saflık etmiş oluruz. Bakınız biz size başka bir yazımızAyazpaşada bir randevu ğildir. Ayrıca âmme hiznveti kabulü siz ve hattâ bedelsiz pansiyonlu da da verdiğimiz başka bir ölçüyü hatırlatalım : de şarta baŞlanmıstır. Meselâ ilk yapabileceklerini şu veya bu şe yüksek eğitim için gerekli evi basüdı zihni 1923 te Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşıyanların ogretim hizmeti birçok memleket kilde ispat etmiş olanların ne pa f N. C. adında biı kadın Ayazpahasına olursa olsun yüksek eği °™asyona sahip olmıyan fakır yüzde doksan hesabiyle on bir milyonu okuma yazma bilmezmiş. lerde «bedİMZ» sunulan bir hizşa Saray Arkası sokak Nigâr apar tim yapmasını sağlamaktır. Dev gençler bu özel okullarda okumak | Kırk yıl sonra 1963 te, yüzde vetmiş hesabiyle aynı sınırlar İçintımanındaki dairesinde randevucu met olduîu halde bunun üstünde. let bedelsiz olarak ve hattâ ba imkânını, diğerlerinden farklı o1 de yirmi bir milyon alfabesiz yasamakta Zorlasanız, zorlasaluk j^parken yakalanmıştır. Ran ki bütün »Şitim hizmetleri «bedel | nndırmak, gıda ve sair giderlere larak ancak çalışıp para kazanıp | nız, oknma yazma bilmiyenleri yirmi milyona, hadi bilemediniı olarak kabul edildevucu kadın ve evde yakalanan li» hizmetler on sekiz milvona indirebilirsiniz. Cnmhnrivetin onnncu yılmda : de katlanmak suretiyle bu du okumak suretivie bulacaklardır kadınlar muayen» için Zührevi mistir. Bu husus şu sekilde izah rumda bulunan gençlerin yüksek ı Adı geçen özel okulların normal On yılda on beş milvon çenç yarattık her yastan... diye edilmektedir: Bir memlekette her Hastahklar hastanesine sevkedil. marşlar sövlüyorduk. Simdi kırk yılda yirmi milyon alfabesiz tahsil yapmalannı sağlayacaktır. çahsma saatlerı dışında da eğitim miş ve ayrıca haklarında da ko kesin i'köjretim yapması sosyal Bu husus iktisat ilminin kaynak yapabilecekleri, hattâ aralarındaki yarattıgımızı güfteye ve brsteye vnrarak meydanlarda söylesek, bir favda meydana getirmektedir vuşturmaya başlanmıştır. bakkımızdır. Bu itibarla devlet bütçesinde bu lan en iyi bir sekilde kullanmak rekabet sebebiyle yapmayd mecGazeteci ve teknisyenlerin eSitimin öŞrencilerin kitap, kalem prensibine de uygundur. Başka bur kalacaklan düsünülürse böyHikâyemiı acıdır. Ve sabır siz olmak zorundayız. Elbette ber şey birdenbire olmaz. Ama «Yavaş yavaş» hiç olmaz. Yavaş ya" sıhhî kontroüeri yapılacak ve hattâ gıda ihtiyaçlannı dahi bir deyişle, kabiliyetlerin ziyan ol le bir imkândan bahsetmek mümvas demek, gerilemek demektir. Kaldı ki bizim attıgımız adımVerem Savaş Dernği, bütün ba karşılayacak sekilde finanse edil maması için devletin bu hususta kündür. Bugünkü demokratik orların hangi yöne doğru gittiğini de tartışabiliriz. Koalisyonlarsın mensuplariyle gazete ve mat mesi gerekm^ktedir. Fakat tahsil daha geniş bir âmme hizmeti anla tsmda bUhassa geri kalmıj memdan iki yıl sonra bngün, en yetkili ağizlardan şunu öğTeniyoraı baa teknisyenlerinin sıhhî kontrol. kademesinde daha yükseklere çı. yışına bağlı kalması doğru olacak leketlerde mevcut ekonomik eşitki iki yıl «uynştnrucu ve nyutncn» bir politikaya saplanmışız... lerini yapmak üzeıe, gezici mik kınca sosyal fayda ile berab«r 5ze! tır. Bunun dışında kalanlar ne o sızliğin müspet tarafını da görKaUnnmayı harekete geçirmek için iç kaynaklarımızı «orlamarofilm cihazlannı, Gazeteciler Ce fayda da kendini göstermeğe baş lacaktır? Işte asıl izah etmek iste mek mümkündür. Bu eşitsizliğe ğa> korkmuşuz .. Sosyal adaleti b o n c u vergilendirmelere gitmlmiyeti binası yanındaki sahada lamaktadır. Bu itibarla özel fay diğimiz nokta budur ve Türkiyede salebe çalabilmek ıçin fertleri da şfa... Boyuna para basıp enflâsyonn mühürlö mnmla davet etfaydayı görendn neden özel yüksek eğitim mües ha fazla çalışmaya sevkedici mügazeteci ve teknisyenlerin istifad* danın bedelini gerekir sine hazır bulundurmağa karar yani öğrenciden öğretim harcı şek seselerinin açılmasına taraftar ol şpvvjklere sahip olmak mişiz. linde tahsil etmek yoluna gidil. duğumuzu ispata yarayacaktır. ki, kanaatimce, bunun için de en Uçagı bir yana bırakalım Fakat îstanbnldan Ankaraya gıtvermiştir. mektedir. Bunun ıveticesi birçok mek için Ankara asfaltında ynrünnr. Edirneye doğru yola çıkıp Meselâ «bedelsiz» üniversite gi i>ısi yine eşitsizliğın kendisidir. Bugün öğleye kadar basın menmemleketlerde orta ve yüksek tah riş imtihanını başaramamış olan Netice itibariyle deniltbilir ki, Ankaraya varabilir misiniz siz? suplan, teknisyenler ve aileleri bu sil ücreti olarak yapılmaktadır. fakat malî durumu bedelli bir sırt aynı kabliyetlere sahip bütün Varırsınız, ama bir dünya turu atarak... cihazdan istifade ederek sıhhi konYalnız bu ficret sosyal fayda sebe yüksek eğitim müessesesinde oku gençleri aynı şartlpr içinde bıratrollerini yaptıracaklaıdır. biyle eğitim hizmetinin maliyetin mak için müsait bulunan gençler kahilmiş olmak için özel yüksek den daima daha aşağı bulunmak. bedelli yüksek öğretim yapan mü ikullann açılm^smı hoş görmetadır. Zira denilmektedir ki bir esseselerin kurulmasına müsaade mek, bütün hallerde karşımıza çı kimsenin mühendis, doktor veya etmediğimiz takdirde ne olacaktır? ksn gelir eşitsizliğıni ve iktisadi iktisatçı, hukukçu olması ber ne Lise tahsili ile hayata atılacak ve sartlarda farklılığı yenmek için kadar kendine fayda temin ederse genellikle sahip olduğu veya ken müessir bir yol dfcğildir. Bu bir de memlekete de bir fayda temin disine ilerde intikal edecek servet ik'isat politikası ısidir ve eğitim Önemli bir değişiklik ttmcktedir, bu itibarla adı geoen ve istihsal faktörlerini bu tahsil politikasını buna âlet etmemelimeslek adamlannı yetiştipen yflk seviyesindeki bir bilgl ile idare yız Böylece. elitnizde şu hakikat olmıyacak tçk okulların eğitim mtliyetinin Wahyor: Bu okullar Türkiyede daTurdamozda hava: Ege, Mar bir kısmmı devlet ve bir kısmmı edecektir. tma'ra, Batı Karadeniı bölgeleri da eğitim gören şahıslar karşıla Bu ise aynı gencin özel yüksek ha fazla gencin yükspk eğitim yap 25 aralık pazartesıden üibaren her gece 21.15 de Tiasını sağhyacaktır. Bu gençlerin ile tsparta, Burdnr, Antalya çev yacaklardır. okullarda eğitim görmesi neticesi buyük bir kısmınm yann memlereleri çok bnlntln, ara sıra saelde edebileceği bilgi ve görgürtün ketin iktisadî kaderini tâyin edeğanak yağışlı, diter bölgeler par Memleketimizde ise durum bam ve moral seviyenin kaybı demek çalı bnlntln geçecek, rüzgfirlar başkadır. Orta tahsil (Hicivli komedi) bedelsizdir olacaktır. Başka bir deyişle biz cek olan sermaye ve servet sahipbütün bölgelerde Güney ve Gfl ve yüksek tahsil için ödenen harç. sırf bir fikre veya bu fikri savu^leri olacaklan düsünülürse iddiaHer gün 18 de, cumartesi pazar 15 ve 18 de neybatı yönlerden, Ege, Marma lar şahıslara sağlanan özel faydayı ne kadar ha'clı olduğu daha ra, Batı Karadeniz, Batı Akde karşılamaktan çok uzaktır. Bu ne nan kanun kudretine bağlı kalmak BÜYÜK BABA niz bölgelerinde knvvetli, zaman tice ise m»mleketimizde sosyal ada istediğimiz için özel okullann a iyi «ekilde meydana çıkar. Genççocukluklanndan j Pazartesi günleri oyun yoktur. zaman fırtına şeklinde. diger lete uygun değildir. Zira devlet, çılmasına rmkân vermediğimiz tak lerimize daha bölgelerde orta knvvette esecek, bırakalım yüksek eğitimi, fakat dirde memleket servetinin ve do fcaçlıyarak sağlıy=ımadığımız eğişartlan asıl hava sıcaklığı Ege, Marmara, orta eğitimi dahi bütün vatandaş layısiyle bu servetle talep edile tim yönünden eşit Karadeniz, Akdeniz ve Orta Ana lann istifad» edeceği bir hale ko. cek istihsal faktörlerinin yöneti meıplekete faydalı olmaya başladoln bölgelerinde bıraz artacak, yamamıstır. Anadolunun büyük mini daha düşük eğitim seviye dıkları bir devrede sağlamaya çaSAYIN DOKTOR ye ECZAClLARA diğer bölgelerde önemli bir de bir kısmında devletin eğitim hiz sinde olan şahıslara bırakmayı gö lışmak, onlardan bir çoğunun yükönlemek, metinde bölgeler arası eşit bir ze alacağız demektir. Bilindiği gi sek eğitim yapmasını ğişiklik olmayacaktır. Analjezfk ve spazmolotik müstahzanmır daha politika tatbik etmemesi yüzün bi miras müessesesi sermaye tera memleketin kendilerinden SEHRtMİZDE kümü ve iktisadi gelişmeye ancak fazla istifade etmesini engellemek * Şehrimizde bugün hava, az par d»n birçok veliler çocuklannı orta okula dahi yollayamamaktadırlar. mirasçılann eğitim seviyesi ve <en başka hiç bir şeye yaramıyaçalı bulutlu geçecek, rüzgârlar loIl| tablet'ten maada, Ancak varlıklı olanlar orta tahsil dünya görüşü nisbetinde yardım cnktır. dostan orta »uvvette esecektir. En den tam olarak istifade etmekte. cı olur. Avrupa medeniyeti bu yüksek sıcaklık 10, en düşük 7 dirler. Hattâ varlıklı olanlar bile esasa göre gelişmiştir. Sosyal firierece olacaktır halinde mevcut oiduğunu şimdide 10 ml. meselâ bazı bölgelerd» oturanlara kirleri, hattâ sosyalizmi bile yagörmüş İ L R A L I K 2 1 Ş A B A N 5 |ni»petle ayni eğitimi görmek için yan bu sekilde eğitim arzederiz. daha yüksek maliyetlerç katlan burjuva çocuklan olmuştur. NihaİKCt BERKMAN maktadırlar. Yüksek eğitim bakı yet şunu da unutmamak lâzımdır TÜRK HOECHST Sanayi ve Ticaret A. Ş. Ue mından durum daha acıdır. îstan ki aydın yetiştirmek. okur yazar Yük. Inşaat MUhendUi tâç Fabrikası Şişli tstanbul. bul, Ankara ve îzmir, Erzurum yetiştirmenin bile mümkün olmaŞENER SOYER gibi büvük Üniversite sehirleri dı dığı memleketimizde maliyeti çok «••••••••••••••••••••a••* a Evlendller V. , 7 2212 12 I4.32tl6.44.18.22l 5 34 sehirler yüksek bir lükstür. Bu itibarla Öâncılık: 7147/18070 İstanbul 20.12.1963 d e . i 2.39i 7 281 9.48U200| 1.39112.51 I oturanların çok üstünde mali bu maliyete katlanabileceklere E, yetlere katlanmak bahasına yüfc mâni olmaya kalkmak aşın soleusek eğitim görebilmektedirler. ların bile Batıda cesaret edemeBüyük Bir Sanayi Müessesesinin tecrübeli bir Cumhuriyet 18072 Meselâ îstanbulda oturan orta dikleri bir harekettir Şunu da ha halli bir aile cocuklan yüksek tırda tutmak gerekir ki sağ ne katahsil yapabildiSi halde, yakın bir Çamaşır sehir meselâ îzmitte ikamt eden <*ar yüksek bir kültüre sahip olurşartı, bir orta halli ailenin çocuklan sa, solun da muvaffakıyet Suyu İhtiyacı vardır. Taliplerin Posta Kutusu 1220 İstanbul. yüksek tahsil yapamamakta, yapsa gayelerine ulasması o kadar kobile ailenin istihlâk seviyesini, ya. lay olur. Batı âlemi bunun en iyi Saatler dağıtıyor İlâncılık: 7131/18069 Reklâmcıhk 5396/18083 sama standardını düşürmek baha misalidir. Kalite Kontrol Lâboratuarı kuruluyor Türkiye de Ozel Yüksek 1 Doç. Dr. Haydar Kazgan Grevde Ceza Tatbikatının Okullar Düşündürdükleri . I Yardımcısı Yazan: İbrahim KANCAAL Zeytinburnu C. Savcı Toplu tş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kannnnnnn yürürlüğe girmesinden hemen birkaç ay sonra geçen ay içinde Zeytinburnunda bir fabrikada vnku bnlan grev olayı basınımızı gün lerce meşgnl etmek Utidadını gösterdi. Zira bn olay, memleketimizde benüz tanınmış olan bir hakkın kullanılması bakımından iifi çekici nitelikte idi. Her yeni müesseseye intibak başlangıçta bir takım yanlıs anlamlara yol açacağından zorlukların baş göstermesi âdeta mnkadderdir. Bn itibarla bn olaya hâkim olan davranıştaki kanunsuzluju fımit kıncı bir mahiyette telâkki etmemelidir. Nihayet bu islikamettcki tutum zaman unsuru içinde tabii seyrini izliyerek isabet ve tesir derecesini arttıracak, diğer bir deyisle tarihî gelişmenin sağlıyaeafı vasıflarla karakterini bulacaktır. Bir müessesenin böyle zamanla kendi kendini tamir ve ihva zımmında tabiî olarak kaydedecegi gelişmelerden beklenen favdalara muvazi snrette kanun kovucunun da aynı istikamette sarfı icabeden gayretleri esireememesi gerekir. Nitekim, kannnların tadilâtı ile ilgili tesrii tasarrnflar bir bakıma bn cümledendir. Zevtinburnundaki bir fabrika isçilerinin hasvurdnklan kannn dısı grevden dolayı yapılan cezaî tahkikat sırasında bazı sakıncalarla karşılaşılmıstır. tşte bnrada bu sakincaların kannnda aksakhk olarak tecelli eden taraflannı başlıca 4 nokta etrafinda toolvvıp açıklamak ve bn miinasebetle de temennilerimi belirtr<'>k istiyorum: 1 önce kannnsnz grevin ne oldnguna kısara isaret edelim. Grevle ilerili 275 Sayılı Kannnnn 17. ei maddesinin birinci fıkrasında genel olarak, ikinci fıkrasında kannnln ve kannnsnz anrımı üzerinden grevin tanımları yapılmıştır. Bn tanrm Iardan sonnncnsnna gSre işçllerin is verenlerle olan münasebetlerinde iktisadî ve sosyal durnmlarını kornmak veya düzeltmek amacının dısmda veya bn kannnnn hüknmlerine nvnlmaksızm vapılan grev, kannn dısı gTevdîr. Demek kl grevin kannnsaz savılmasi Ta belli amacın dısına eıkılması yahnt kanon hfikâmlertne nrntmaksızın yapılması gibi iki avn hale inhisar edivor. Her iki halde de kanonsnz erev adı geçen kannnnn 7 nci böiümündeki maddeleri ile ceza tehdidi altına alınmıştır. Ve M üncü maddede «vnknbnlan kannn dışı rrtv karar verenler, karar verilmesine veva katilmıya veya devaraa zorlıyan veya tesvik edenler veya bn yolda propaçanda yapanlar «ile» kannn dısı greve katılanlar» avırt edilerek birincilere hapisli paralı ajfrr, 1kincilere ise 10 liradan başlıyan çok hafif mahiyette eezalar tâyin olnnmnstnr. Tatbikatta eörüldü ki adedi yfizleıi ve hatta bini aşan sanık işçinin pek azı birinci fıkranın kansamına girdigi halde çok büyük bir kısmı ikinei fıkradaki «katılanlann» şümfilnne çirmektedir. Böyle ynzleree binleree kisi hakkında bir çırpıda tahkikata recmenin ne yüklü A D R E S İ M t Z E ne işgâl edici bir is oldnğn herhalde izahtan varestedir. Bir taraftan polisin işleri âni bir tazyikle artarken diğer taraftan savoılığın ve mahkemenin de normal işleri bir anda dolup taşıvermektedir. Bn snretle adâletin tecellisinde gözetilmesi gerekli olan fakat bir türlü ideal kıvamını bnlamıyan sürat prensibinin tamiri ımkânsız bir hale geleceği kolaylıkla söylenebilir. Bin sanıklı bir iddianame ile açılan dâvanın bir mahkemede devamlı dnrnşması yapıldığını bir an için tasavvur etsek en hızlı bir tempo ile yalnız sanıkların sorgnsn bir bnçuk iki aylık bir zamana ihtiyaç gösterir. Asaçı yukarı bn çapta bir iki kanunsnz grev daha vuku bulursa orada polisin ve adliyenin is yoğnnluğn altında ne durnma geleceklerini en müsamahasız tahmin ölçülerine bile sı^dırmak mümkün olamaz. Kaldı ki bu kadar külfete karsılık elde edilecek sonuç özellikle kanunsuz greve katılanlar için (karar mahkumiyete de raüncer olsa) bir hiç mesabesindc kalacaktır. Bn duruma karşı çeşitli tedbir düşünülebileceği mümkün olmakla beraber bizim temenni ettiğimiz tedbir tarzı şudur: Gerçekten kannnsuz grevin vnknunda rol oynamanın tecrimi isabetlidir. Çünkü kanun dısı maksat güden onlardır. Onların teşvikçi faaliyetleri kannnsuz grev halinin doğumunda âmil oimaktadır. Kısmen mâsum durumda olan işin içyüzünü bilip anlamaya vakit bulamadan kışkırtıcıların emellerine âlet olan ve fiilleri sadece katılmaktan ibaret olan işçiler için cezaî mahiyetteki bir sornmlnlnğa kanaatimizce lüznm yoktnr. Onlara karşı işverene tanınmış olan hizmet akdini tek taraflı olarak fesih yetkisi ve tazminat talebi yeterK bir müeyyide hükmündedir. Nitekim kannn 29 nncn maddesinde kannnsnz greve katılan işçilerin de hizmet akidlerini isverenin feshin ihbarına lüznm olmaksınn ve herhanpl bir tazminat ödemeye mecbnr bnlnnmaksızın feshedebileceğini kesin bir ifade ile belirtmişür. Böylece kanunsnz greve katılanlar için yalnız hnknkî sorumlnlnğnn mnhafazaşı ile yetinilebilirse bn sakıncs ortadan kalkmış olnr. Bu hoktaaa diğer bir tedbir tarzı olarak şöyle bir yol tâkip etmek die triümknndür: Kannn, katılanlara basren dâvayı görecek olan mahkemeyi Snlb Mah kemesi olarak tasrih eder ve mahkemenin, (katılanlar için) evrak üzerinde tetkikat lerasını mütaakıp yani dnrnşma yapmaksızın bir ceza kararnamesi ile hüküm tesis edebilmesini imk&n dahillne alırsa işin ağırIığı ile neticenin haMfliği arasındaki nlspetsizlik önlenmiş olnr. Nitekim tatbikatta durum, bazı kannnların tesbit eylediği eezalann Snlh Ceza Mah kemelerinde hükme bağlanması bakımından bn merkezdedir. Böylece kannn dısı greve katılma snçn esasen şeklî snç mahiyetinde oldnğnndan katılmış olanlann dnrnmn bir liste halinde tesbit edilmek ve grevin kannn dışı oldngn vesikalara bağlanmak suretiyle işin mahkemeye intikali sağlandığı takdirde belirtilen sakıncadai) eser kalmıyacaktır. YARIN: Di&er aksaklıklar D İ K K A T ! , , "2.Z »« ^ Z S£KS = 'ST^J^TSL r iıtatros HIND DOMUZLARI .|J I YENİ OTEL BOOAZİCİ ve RESTORANI YENİKÖY ADLİYE BİTİŞÎĞ1 Boğaz'm en güzel yerinde ailelerin yegâne gidebileceği ve istirahatini sükunetle temin edebileceği bir yerdir. Otel ve Restoranımız lüks turistik tarifesinden yüzde 50 tenzilâtına başlamıştır. Yılbaşı için aynı tarife tatbik edilecektir. Aynca salonlanmızda her gün beş çayı, düğün, yaş günü ve her türlü ziyafetler tertip edilebilir. Otel ve salonlanmız gezilebilir. Telefon : 62 40 01 / 38 M*••••*••••• Ambar Müdürüne AKİF© Reklâmcüık 5396/18084 (Cumhuriyet 18058) meslek hayatının parlak başa = n l a n arasında annesini bira» = unutmuştu. Bunun acısını şim = di çıkarabilirdi. Onu artık yere = göğe koymıyacaktı. = Michael'e karşı bir şefkat dn ^ yuyordn, «yıllarca ona karşı Ş, pek insafsızhk ettim» düşünce = si de kafasından hiç çıkmıyor = du; içinde bir pişmanlık vardı. = Pek beneil, pek küstahça dav E ranmıştı. Şimdi, bütün bn kn E snrlannı kapatmak için can atı BAY OSCAR: «Bensiz kaldığın biç olmıyacak» dedi. Ona daha sıkı sıkı sanldı, bağrına bastı. Julia hâlâ hıçkırıyordn ama. kendini rahatlamış bulnyordn. «Demin sana çok kötü lâflar sövledim kusnra bakma.» «Aman, vavrnm!» «Sahı kıyak bir oynncn muynm sence?» «Yavrum. Dnse serjin ayağına su dökemezdi.» «Doğru sövle. sence sahi öyle mi? Ver şn mendilini. Sen Sarah Bernhardt'ı hiç görmedin, değil mi?» «Yo. hiç çormedim.» «Müthiş yaygaracıhğı varmış onnn » Bir ara hiç konusmadan, öy le, otnrdular Julia gittikçe daha yatıştı. Yüreği Michael'e karsı büyük bir sevgiyle dolmnştn. Sonra alçak sesle; «Sen hâlâ tngilterenin en vakısiklı erkeğisin» dedi «Kimse beni bnnnn bövle olmadıSına inandıramazj Mirhael ona karnını içeri çeker, çenesini dısan fırlatır gibi epldi Rn ona «imdi «i"vinıti. içe doknnnr bir bareket gibi görünüyordn. «Hakkın var, Michael. Çok yorgnn düstüm. Kendimi çok bitik, perişan bnluyornm. tçim bombosmns gibi geliyor bana. Yapılacak tek şey, nzak bir yerlere gitmek » yordu. E PROF. NTMBUStTN MACERALABL xxın Jnlia bnna karar vermişti ya, artık pek seviniyordn. tçini kemiren şn acıdan knrtnlacağını düşünmek bile onu daba dayanılabilir bir hale eetiriyordn. tlânlar asıldı. Micbael yeniden oynıyacaSı eski oynn için adamlannı topladı. denemelere koynldn. Jnlia'nm hosuna gidiyordn rahat rahat otump, bir kaç yıl önce kendisinin oynadığı rol için tntulan kadın oynn cnnnn denemelerini seyretmek. Ovnn hayatına ilk atıldığı sıralarda, karanlık salonda oturup, oynnculann elinde kişilerin gelismesini sevrederkert dcyduğu heyecanı hiç nnutamamıstı Tiyatronnn içinde olmak bile ona rahatlık veriyordn: oradan başka hiç bir yerde kendini mutlu «avamazdı. Denemeleri sevretmekle o Yalnız, üstün gelmi* olmanın sevinciyle gösterdiği çaba onu bitkin düsürmüştü. Tiyatronun Talnız, üstün çelmis olmanın sevinciyle çösterdiği çaba onn bitkin düsürmüstü. Tiyatronun dışındayken içinde bir tedirginlik, bir cesaretsizlik duyuyordu. O taşkın canlılıgını kaybetti. Üzerine yeni bir ntangaçlık geldi. Artık günü geçmis gibi gelivordn ona tçini çekerek Rendi kendine: «Be ni artık kimse istemiyor» diyordn. Michael: «Viyanaya, Roger'in yanına git» diyordu. Julia da gitmek isterdi ama, «olmaz» der gibi başını salladı: «Kevfini kaçınnro çocnfnn, başka bir ise yaramaz.» Oğlnnun canını sıkmaktan korknyordn Roger orada gezip eflpnivordn. Julia ona ayak Annesine mektnp yazdı, ya = kında geleceğini bildirdi. ^ Londra'dan aynlacağı güne = kadar, Tom'Ia görüşmemek için, = kimseye belli etmeden, türlü E çareler buldu. S O gece son defa oynamıstı, Ş akşama da St. Malo'ya gitmek = üzere yola çıkıyordu. Saat altı = ya doğru, Tom ona güle güle = demiye geldi. Michael de vardı, E Dolly, Charleı Tamerley, ayn E ca bir iki kişi daha vardı; onnn E . için, bir an bile baş baea kal E malan ihtimali yoktu. E Jnlia onnnla aralannda biç = bir şey yokmuş gibi konuşmak E ta zorluk çekmedi. Onu görnrj E ce, korktnğu acıyı da dnymadı; ancak, yüreğinde yan nyuşuk E bir ağrı dnydn. Julia'nın ne taman geleceği ş ni, nereye gideceğini gizli tnt nrnşlardı; daha doğrnsn, tiyat ronnn basın temsilcisi yalnız E bir iki gazeteciye telefon etmiş E ti. (Arkasi var) S', HUımıuınıuııUMinu aabloi NAZÎME NADt * O«nu TKTUI MOanrn CumhuriYel Sayısı 25 Kuruş TnrklT* Lir» Ki. SeneUk 6 ayUK 3 ayu* 15 00 40.00 22.00 Barlcl Ura Kr. 150.00 80.00 44.00 «Ma fille, la plus grande aetrice d'Angeleterre» (Kızım, tngilterenin en büyük kadın oynncnsn) falan filfin. Zavallı hatnnenklar, topu topu şur'da kaç günlük ömürleri kalmıştı ki. Pek de yavan, hiç değişmez bir yaşayışlan vardı. Julia için pek cansıkıcı bir yaşayış olacaktı bu elbette ama, onlar bayram edeceklerdi ya. Taa lalerlnl tuıen laara euen Saromln UOdüı ECVET GÜREStN * (Hzetemln (OnderDen rasıiu tonulmm. konulmana lad* edllmez. * Dftniardarj meauiıyet kabnl olunmas Abun* « U&o Islerl tcm sar> (ıs Ostflne • Abune > »ey» < tlân Senrtsi > tsyaınırı Konması ı&zımdu VECDİ EIZILDEaÜR * CUMHtTOlYET MatbaacUllc TB Oasetecııut r a 8 Cagaioglu Balkevi SukaK Na S9 • 41 unnııaıı Basan ve layan ANKAKA BOKOSU t AtatOrk Bulvan îenel Ap. YENÎŞKHIB Taletan • 12 95 44 12 09 20 U 09 68 12 57 35 * DOGTJ tLLKKİ BCKUSU : Fatlb Paça Uahallesı ŞettaılgeçuU Sokagı No. 5 Dlyarb&ku Teieion : 1061 * GtNEY tLLKRİ BCKOSCJ : KOçutsaat Ueycpoı Eaırre aan ADANA. Teletoo ' 4550 Bu gazete BAPIN A T A YAFLK 6AST na uymayı taahhtlr ptmıçtlj