Katalog

tKİ CUMHÜRİTtCT 26 Arahk 1962 jııımııııuımıııııımıııııı TARİHI BAHISLER YemeklerimizeDair Haluk Y. Şehsuvaroğlu Geçmiş medeniyetimizin unsurl a n n d a n birini de Türk mutfağı teşkil etmektedir. İçtimai hayatımızda mutfağın ve yemek yemek zevkinin mü«tesna bir yeri vardı. Türk mutfağında yemekler büyük bir ustahkia pişirılır ve bunlar çok ince bir zevkin mahsulu olan sofralarda gümüş, billur avâni Çin porselenleri içinde yenilirdi. Sofralar nefis i.şlemeli örtüleri, her yemek için ayrı cinste ve şekilde yapılmış kaşıkları ile bir sanat eserı halınde idi Yemeklerden evvel gümüş üğen ibriklerde eller yıkanır, ıslemeli havlularla ku rulanıhr, yemeklerden sonra aym merasim tekrarlanır ve ayrıca gümüb gülâbdanlarla uelirilen gül suları sürünülürdü. Sofralarda bulunan zevkle işienmış yağlıklar da yemek esnasında kullanılırdı. Büyük ziyafetler esnasında müzik olurdu (1). Günlük hayatta zengin sofraları nüktedanların, zürafanın sohbetleriyle neşelenirdi. Osmınlı saraymın, büyük konakların geniş mutfak teşkilâtları vardı. Yaşadıkları devirlerde sofra avinileri dillere destan olmuş devlet büyükleri, din a d a m l a n mevcuttu. IIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIII | SEYAHAT MEKTUPLARI | YUNUS NADI armağam 52 llllEllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllEllll MAKALE YARISMASI memiş eski konaklarda yine eskiden beri aiışıldığı gibi yemekler pişırilmeye devam olunmuştu. Imparatorluğun son yıllarında Maliye Nazırı Tevfik beyin sofra Yârabbi biz ne Bu satırlarm yaYazan: sında yemekten sonra nazırın büzaman kalkınacazıldığı günlerde yük kayınvalidesi ve Yusuf Paşağız? Biz ne zaman Avrupa, Hıristiyan nin hareminin uzun bir dua okubu millet gibi düşlığın en büyük dio u j u n u gören torunu (Büyükanne tüğümüz yerden nî bayramına hazır ne duası yapıyorsunuz) dıye sosilkinip fırlaması1962 yılında Denizcilik Bankası, lanıyor. Noel'e şurunca, gün görmüş doksanlık büyükanne (A kızım demiş. ınsan me tarafından kendi tersanelerinde ve rada ne kaldı! Bu hazırlanı; bütün tekine giren h e r vatandaşın kafa nı becerebileceğiz? ğerse beş türlü yemekle de doyar yurt dışında çeşitli hizmetler için Batı memleketlerinde hayatın h e r sında aynı sual var: «Acaba bir rruş diye Cenabı Hakka hamdü se 11 tekne inşa ettirilmiştir. safhasinda kendini beüi ediyor. şey u n u t t u m mu?» Hayır, hiç bir Noel hazırlığı Alman şehirlerin512 gros tonluk 750 yolcu taşıma na ediyorum.) bavrami , ~ . ""~ıW""<."""i."""> \ î Mağaza ve dükkân yok ki Noeli »ey unutmadı, Almanıar *., i ;: ı „•„!„",j, n I d e D U mılletın bır buyuk ıstırabı Küçük torun, peki büyükanne, kapasıteli «Hasköy» Şehir Hattı va I hazırlığı için lâzım olanlardan puru, Hasköy tersanesinde, 589 remzeden alâmet'.er, şekilleı», renı tekrar d ü e getirmeye de vesüe sizin gençliğinizde kaç t ü r l ü yesimlerle jüslenmi.ş olmasın. Mey i başka şeyleri de unutma'iılar. U oluyor. Bir utanç d u v a n ile ikiye mek yenirdi diye ikınci bir sual gros tonluk 2.100 yolcu taşıyan Mal sormuş büyükanne de (Yirmi tür tepe yolcu gemisi ile «Kuvvet» ro dan ve cadde yok ki şehir beledi j nutmuyorlar. bölünen Berlin ve kuzey topraklü ve daha fazla da olurdu) demi». morkörü Istinve tersanesinde inşa yesi tarafından , oraya bayramdan | Lkri.r.da sahneler d«îiş.vor. Bu larmın hâ'.â istilâ altında kıvranı«KUavuz4» sonra sökülecek olan renklj a m j g ü n k ü refah gösterı;ı yerine l k m ! g l . Geçen Noelde Batı Almanya Istanbulda alafranga sofraların olunmuştur. Banka, görülmeye başladığı tarih II. Mah romorkörünü Camialtı tersanesin püllerle süslü büyük. muhteşem ci T u r y a Savaşının hıijimla v u r . halkı fUtan duvarı) nı muralarU mut devridir. Padişah bazı yaban de, «Bozburunv «Bozkır»» ve «Sa Xoel ağaçları dikilmiş bulunma duf'.ı şehirlerin k o r k u n ; manzarî süslemiışler. Bu Noelde de t y n ı şecı prenslere eski Beylerbeyı sara [ ras« romorkör'.erı ile 27 kamyon sın. îş adamlarl. tacirler, hattâ dok sını görüyoruz. Baştan t a ş a yı<;lyi yapmak üzere sjkaklaıa yapışyında (enva'i şekufe ve şekeriemej veya 65 otomobil ve 350 yolcu ta torlar daha şimdiden randevuları mış, çökmüş binal;.", enkaz ile tırılan afişler halkı >ardıma çağıler ile müzeyyen frenkkâri) sof »ıyabilen «Orhan Erdener» ve «Hü nı: kaph caddeler, geJİD geçen kam rıyor. (Utanç duvarı) yine mumralarda ziyafetler tertıp etmişti.! seyin Hâki» araba vapurlarını Ha Noeîden «onraya kalsın! yoılarrian kömür .ışı.'vı. perişın. larla aydınlatılacak... Öbür tarafta Abdülmecit devrinde ise garp i 'İÇ tersanesinde inşa ettirmiştir. Veya: yarı c'plak, gözleri.nin :eri sönmü'jj ki karanhğı yarıp parçalamasa biusulü yemek âdabı vükelâ konak1 H e r l k i araba vapuru 1198 er gros Noel geçsin, görüselim! halk... Büyük tak.ı'li bombaların j ı e 20 kilometre uzunluğundaki du tonluktur. larına da girmis, Tanzimat ricali diye tehire, tâlika baslamıslar. kâğıt seritlermiş ?ibi söküp b ü k e | v a r üstünde bu mum ışıklan AlBanka, ayrıca, Japonyanın Nip evlerini garp usullerinde döşüyor Bütün büyük îehirlerde her za rek kaidınm'.ara uzattığı potrelmilletinin azim ve ümidınin lar, ve kabullerinde, ziyafetlerin pcnkai tersanelerinde 7.900 tonluk man kalabalık olan ır.aSazalar. dük ler ve bunların ü^eriııde kayaraK m a n hâlâ parlamakta oluşunu hatırlaTürk içtimai hayatında zevkle de garp muaseret usullerine ria «Namık Kemal», 5,150 tonluk •Bü kânlar şimdi insan sellerinin mujeğlenen pis, yalınayak çocuklar... yük Reşit Paşa» şileplerini yaptırtacaklar. tertiplenmiş sofralarda iyi yemek yet ediyorlardı. ha'sarnsı a l t ı n d a ! I Spiıierin sesi tekrar duyuluyor: ler yemek. hoş yaşamanın icaplaIşte Batıdaki bayra.n öncesi gün Imparatorluğun son d e v i r l e r i n d e ! m ı ? t ı r B'i manzaralar hsna bizim bay| Evet o zamnnjar en makbul rından biri sayılıyordu, bazı ziyafetlerde artık sofralardan | ramlarımızın içine düstükleri zafhediye bir tek Amerikan cigarası, 'erinin iki üç kara kiıem î Yükselme devirlerinden hemen başka garp yemek çeşitlerinin de ile vücude getirilmiş ıistünkörü 3 yıl önceki kahve kaçakçılığı vallıiıgı hatırlattı. Dinl bayramlaj küçük bir parça çikolâta veya bir. bir tasviri... sonra yemek meselesinde de isra evlerimize girmiş olduğu görülrımıza karşı alâkamız azala azala' iki kilo kömürdü. Fakat biz bu sefa kapılınmış ve bu hal Imparadâvasına 4. defa bakılmaya Gönül bizim dini t i v r n m l a r ı m ı mektedir. «önmeye yüz tuttu. Milli bayram fa'.eti, bu yıkılısı yenmesini. buntorluğun son yıllarına kadar debaşlandı zm da Hıristiyanlann bTyranıları Sultan Resadın verdiği 30 oca8 larımız i.=e gazetelerin ve politika dan kurtulmasını bildik! vsm etmişti. gibi milli şuuru uymrîıran, insnn3 yıl önce 12 milyon değerinde1911 tarihindeki akşam yemeğinde olmaktan Tekrar bir sahne değişikliği: Bir Onyedinci asır vezirinin sof şunlar yenilmişti: (Tavuk ezmesi ki 30 ton kahveyi kaçak olarak y u r adamlarının sermavesi ları daha çok insan, daha iyi vaçıkıp hâlâ içimizde lâyıkiyle yer Büyük bir meydıtıda mua/zam ra ihtişamı lıakkında Hammer şu tandaş yapan birer vesile, birer çorbası, kaymaklı tepsi böreği, ma da sokmaktan sanık Fahrettin Soy tutamadı. Bir saşkın haldeyiz ki bir kumbara... Üstünde (Aç mil vasıta olmasını özlüyor. Ama bizmalumatı vermektedir; (Defterdar yonezli levrek balığı, enginar ve sal ve 21 arkadaşının duruşmasına sormayın! zade Mehmet Paşanın gümüş ve letlere yardım) ibaresi... Gelip e de yobaz. softa öylesine agzımızı Kaz dün tekrar 4. defa başka bir Ağır Evet. Batı şehirlerindelu Noel çen halk bu kumbaraya para atıfağfurları bir çok avânisi, kılap bezelyeli dana filesi. soğuk yakmış ki irademiz dışında bayciğeri, troflu hindi kebabı, sa Ceza Mahkemesinde başlanmıştır. hazırlıklarından bahsediyordum. yor ve üstündcH otomHtiic kadran danlı ve sırmalı bir çok kıymetBalattaki bir depoya sakladıklaramlarımızdan dahi soğumuşuz. lata, kuşkonmaz avcı pilâvı, batar sofra ortüleri var idi. Aşçıları rı kahveleri piyasaya süren sanık Bir sanat ve talebe şehri olan Mü yeni atılan her markı kaydedıv.ır. kırka baliğ olup paşa seferde bu demli, kremalı pasta, dondurma, ların duruşmalarına daha önce 1., nih aynı zamanda bir magaza ve ı Şüphesiz bu «ahni/i filıme al onları âdeta unutmuşuz. Halbuki Batı, yobazı tasfiye edeli asgari iki lunduğu zaman yirmi neferi sof meyva ve şekerieme). şehridir. îste bu y ü z | m a k t a yalnız h i ' gururun ıfadesi asır geçmiş. Ne mutlu onîara! 3. ve tzmit Ağır Ceza Mahkemele dükkânlar Yaşadığımız devirde eski Türk racıbaşı ile önden gider, yirmisi rinde başlanmış ve bu mahkeme denriir ki B a v v e r a n n merkezi sim rie*il. aynı /.amanla alttJr. alta bir paşa ile beraber b u l u n u r d u . Bu mutfağını incelikleriyle yaşatan lerin d i v a y a bakmaktan istinkâf di her zamartdan ddln Valabalık... meydan okuyjsun perva^ızlığı da kırk aşçının eşyasını nakil için ba bir iki evimizle bir lokantamız etmeleri üzerine dâva dosyası bu Alışveriş öyle bir hız almış ki rei var. zı ahır uşaSı onıı çadırcı olmak kalmış bulunmaktadır. sefer Beşinci Ağır Ceza Mahkeme fah ve bol kazancm s i k a k l a r a taüzere yirmi hizmetkârdan a«ağı Bu gösteri elbette eski iilâh ar•ine havale edilmiştir. TEŞEKKÜR san bu nümayişi krırsı?ında Ikinci kullanılmazdı. Yedi aşçıbaşı ve kadaşımız Almanları seven her (1) Müverrih Ahmet Hefik Bey, Dünkü duruşmada, daha önce bunların her birlne mahsus bir ça Lâle Devri adlı eaerinde şunları günleıinde bütün j T u r l t i i m e m n u n e d i y o r . Fakat bu Kızımız ve ejlm KAMUHAN dinlenip ifadeleri t a t m i n k â r görül Dünya Savaşı Alman «ehirleri dır b u l u n u r d u (21. MARAL'ın yakalandığı amansız aioi yazmaktadır: (Süferaya ziyafet ve miyen şahitler tekrar dinlenmis den farksız hale dü.»n bir harabe. ö y ı e 5 i n e bir memnuniyet ki aynı Münih, buhnstalığı ba?ından beri taklp ve Z t m a n l a yemek israfı dahn had rildiği zaman hattâ hasedin ziyafet dairesine lerdir. ra«ı mıdır diye insanm kendi ken zamanda gıptanın, tedavj rdon nayın Prof. Dr. bir safhj.ya varmış, konaklarda mi sadrıâzamın vürudu pek parlak obir yumru halinde insanın boğaMüKÎDE KüLEY> 3. îç Hastadine foracağı geliyor. safirlere yirmi çeşidin üstünde ye lur, odada herkes ayaja Amerikadan 600 bin ton kalkar, lıklan KHnlğinde yattığı «ürece B:ı ır.ukayeseyi Almiınlar da ya zına tıkılmasını önityemiyor. mekler ikram edilir olmuştu. buğday ithal edildi Selâm AJası vüksek sesle selâm her türlü alâka ve ynrdımı pıyorlar ve bundan ;üphe«iz büII. Mahmut devrinde Hâlet Efen ahrdı. Ziyafet esnasında daima aeslrgemlycn Sa.vın Prof. Dr. Amerikadan buğday ithalı devam yük H r gurur da rluv.'yorlar. YalCİHAT ABAOĞLUna. btlyük dinln sofralan pek meshurdu. Her j f,enk d e V a m ederdi. Takım ek*rnetmektedir. Yıl başından eylul so nız gurur m u ' Aimanların milli J insan son dakikaya kadar kerakşam yalısının bahçesinde ' j . j3 ı ..t ı' iki g n e y Z e n , 4 tanbua n a n e n c ı e nuna kadar 600 bin ton 398 milyon şuurunu ayakta tutabilmck üzere deslljlnl bizlerden rslrgemiyen yül, üç yüz kişilik sofr»lar kııruri. 2 santuri. 3 kemani, 1 düdük, 2 lira değerinde hububat ithal edil bundan mükemmelen istifade etdegerll Doçent. Dr. S»yın NEClup türlü yemekler ikram edilirdi. nefiri, 1 çenk, 2 mijkaliden terek miştir. DET KOÇAK'a. severek ve mesini de biliyorlar. Nihayet II. Mahmut yemek israküp eder. bazan hanendeler ile sayorulmadan uğraşan Dr İMER Geçen yılın aynı devresinde itfınt önlemek üzere bir emir çıkarHer sinemada enas filimden evADALI'ya. »Pvgürrlnl rslrgfmizendelerin mecmuu altmıs kisiye mak zorunda kalmıştı. halât 365 ton olup 241 milyon de vel gösterilen bir kordelâ... yen Dr. Minu Inknya'ya. Dr. baliğ olurdu. Bu emirde (Umum ehli fslâm ğerinde idi. Şehrin hugünkü mamtlr manzaraSüheyla özler'c ve 3 Dahiliye (2) Hammer, Osmanlı tarihi cild hanelerinde pisirilecek ve yeneYolda yeni partilerin bulunduğu sı içinde rehennemt Noel alışveKliniSin bütün tioktorlarına. cek yemekler nihnyet beş tjrlü 10. servi» hpmçire. haotabakın ve bildirilmektedir. risini gojtercn bir kaç sahne... (3) Şanizade Tarihi cıl 4. ppnınnpllne, homşirp Giilh»n den yedi türlüye kadar i l u p ziyaSpikerin ^eısi yükseiiyor: 30 ev soyan iki hırsız şebekesi özknra'ya. ccnazemlze lçtlrak deye tecavüı edilmemesi) bildiri Mağazaların hirinden çıkıp 3İlâncılık: 8966/17745 yakalandı Pdrn. çlçek göndcrer. p\imlze liyordu (3>. kariar zahmrt edlp cclPn veya .J'olia ve .iandarma^ilsi b ı m z »«i Bu m t l j m a t ı vfren 1 f)»rvir»<if yeTEŞE KKÜR f ve telofonla »rımızl paybekesini yokalamıştır. îki aydan • mek emrinden sonra bir gün tebftün »krah» ve dostiaTt(Hemorolt) Ba«ur ve Fisttl) bçji, Bşkırköy, Bahçelievler, Es,«,n ssdüfen Hâlet Eftndinin bir yememi7a ,ıvn ayrı arımız minl olrahnUnzllgımı eievtrfkle tedavl ler, Şirinevler, Haznedar, Siyavüş riuğundan tp?okkürtirr.üzün lblâJinde bulunduğunu, çıkarılan yeederek benl bu hastallktan kurpaşa semtlerinde 30 ev soyup 100 sazetenizin 1a\'a?putunu meklerin vakıa yedi türlü oldutanp sıhhatime kavuşturan İ5Cİ bin lira değerinde çeşitli esya çarica cdoriz. ğunu fakat hgvuz gibi mert^baniSlgortalan Hastahanesl Doktorlan üç kişilık bir şebeke yakalanlerde nı*fı sekerli olarak çayetle ]»rından Tayfur Maral. Çevkl ve mıştır. Ismail Kubuk, Yakup Gülnefis ve nadir taamlar geldiğini ve Doktor Operalör H»tlce Edesen cen ve Mustafa Gülden, çaldıkları yalnır bir tofrada üç yüz kuruşluk MUSTAFA KART'a eşyayı satacakları sırada görül• kadar yemek tahmin ettiğini binasonsuz minnet ve şükranlarımı müşlerdir. Şebekenin Şirinevİ3rde Cumhuriyet 17 enaleyh temel maddenin tutmayıp arzedefim. bulunan karargâhına yapılan ba»herkesin bildiginde kaldığım an1. Kurdo/Tlu kında 30 evden çalınan eşyanın latmaktadır. büyük bir kısmı bulunmu.ştur. TEŞEKKÜR Hakikaten bu emir tatbik cdileCumhuriyet 17740 EUn bir trafik ktzafl netlcefl Ticaret Odası 1963 yıh için afarr.ııdan ebedlyen ayrılan Denizcilik Bankası geçen yıl 11 tekne inşa ettirdi Bir Batı şehrinde Bayram hazırlığı Cevat Fehmi Başkut Sosyal Bir Liberalizm Yazan: Fe thi Aytaç Toplumumuzun bugün için te • re girişmeleri, geri kalmıs ülkelemel dâvalarından biri nüfusumu I r j n kalkmdıtılması için dış sermazun mümkün olduğu kadar yük 3'elerin harekete geçışi, milletler sekçe bir oranının yaşama seviye arası krediler ve yardımlar bir ülsini insanlık haysiyetine yakışır kede para ve sermaye bürikme, çobir dereceye çıkajrmaktır. «Top ğalma ve harekete gelmesinin faylum k a l k m m a s u deyimi ile özet dah sonuçlarını kabul ettirerek ölenen bu dâva Anayasamızda ifa zel teşebbüsü fikren desteklerken desini bulan demokratik hukuki D.P. hükümetleri de kalkınmada ve siyasi duzen içinde başarılmak gerek devletin, gerekse fertlefrin (meknuz = sakh kalan) imkân ve gerekmektedir. ortaya koymağa Toplum olarak girişmek zorun kabiliyetlerini luluğunda olduğumuz bu çabada | gayret sarf etmişlerdir. Önceleri bizi hedefimize ekonomik siyaset j o z e l s e k t ö r ü n teşebbüs u n s u r u n u yollarından Liberalizmle Sosya i hajrekete getırme. müstahsilin salizm'den hangisi daha çabuk, da tın alma gücünü arttırma, millî ha isabetle götürüf? hasılayı yükseltme gibi isabetli ve Gerçekte liberalizmle sosyalizm iyi niyetli gayretlerle ortaya atısadece birer ekonomik siyaset an lan siyaset, partizan dalâletlerin, layışı değil, geniş birer hayat, aşınlıkların tesiri altında hedefini ve ölçüsünü şaşıran, ahlaki detoplum ve devlet görüşüdür. Bir yandan Tabii Hukuk, insan ğer hükümlelrini yıkan uygulama ve vatandaş hakları gibi hukuk i!e karakteristik bir enflasyona siyaset karışığı mefhumlalrın, öte müncer olmuştur. yandan para ve değişim ekonomiDevlet teşebbüs ve işletmeleri sinin bir sonucu olan liberal go genel olarak politikacı tesir ve v a r l l idarecilerinin dirarüş ferdi hayatın nâzım ğ ' ! tabiiyetinde , yetsizliklefi, enflasyondan şahısolarak kabul eder. Ferdin sırf insan olmak niteli ları veya mensupları yararına fayğinden dojan bir takım haklasu dalanma arzusunun sonucu israfa davranışları, formalile vardır ki Toplum düzenınin gaye yönelen kalkanı arkasında si ferde bu hakları saglamaktır. ve bürokrasi Bu hakların basında Hürriyet ge daldıklajrı atalet.... gibi sebeblersızlanışlara vücut lir. Devletin iktisadî havatı dü le eksilmiyen devletin (kötü bir işletzenlemeğe kalkışması lüzumsuz vererek dur. Çünkü fert kabileyetleffini meci) olduğu hakkındaki kanaatserbestçe geliştiren bir ortamda leri ortaya koyar veya perçinlerakla en uygun şekilde hareket e ken görünüşteki para ve iş bolluder. Teşebbüs kudreti ile diğer gu özel teşebbüsü daha cesur, cevhemcinslerinden ayrılıp sivtilen val ve yaîratıcı j ' a p m ı ş ; vaktiyle kişi kendi çıkarları peşinde koşar sadece ticaret alanında milli geliraldıgt pay göze çarpan özel ken «adetâ görülmez bir el» onu dcn sanayi kolunda da milli toplumun menfaatlerini de sagla sektör hasılaya değerler katmış, Milli maya sevkeder. hatırı sayılır bir payı Felsefede ve hukukta «Ferdiyet gelirden çi»; ekonomik teorilerde (Kılâ kendine mal etmiçtir. sik); ticajret sahasında (Kapitalist) Enflâsyonist t u t u m parayı yurtve ekonomik siyasette (liberal) ta ahşagelmiş değer hükümlerinin diye adlandırdığımız görüş kısaca üstüne çıkarınca zedelenen milli budur. l e birlikte B T g ö r ü ş ü n aksine Toplum ve j s e c i > e i ile birlikte sosyal adalet 1 duyguları da rencıde olmuş ve serDevletin herşey ferdinde bu bü gelirin dağılışındaki tün içinde bir cüz olduğu iddiası vetin veya giderilmesi istekleriadaletsizliğin na dayanan sosyalist Kollektinin doğmasına âmil olmuştur. vist (toplumcu) görüş ferdî hürriBu dulrumda acaba yaratılmış yeti, ferdi mülkiyeti, irade serhasılanın paylaşılması mı, bestliğini ikinci plâna atar, hatta milli reddeder. Fert varlığını ancak top yoksa arttırılması mı, nüfusumulum içinde bulan, özellikle benci zun hayat seviyesini yükseltecekdağılışındaki Hği yüzünden faaliyet ve teşeb tir? Bizce. gelirin mâlum bulunmakla büslerinde kişisel çıkarları uğru adaletsizlik terviç edilmemekle beraber na başka hemcinslerini istismar ve eden, toplumun menfaatlerini unu yurdumuzda bugün için asıl hedef tan ve çok kefre onu ihlâl eden bir Sermaye U n s u r u n u n yaratılmasıv a r h k t ı r . Tabıat ana (veya Tan na, çoğaltılmasına devam etmekve enflasyona rı) bir bakıma i n s a n l a n eşit yara tir. Çogalacak bilr tedavült ı r ; ama burjuva toplum h e r insa kaçmadan ö l ç ü l ü na ayni fırsat veya imkân eşitliği sürati kazanacak sermaye daha geiş ırahasının «çılmasıni vermez. Bozulan eşitlik dengesi niş çapta haklı bir huzuSrsuzluk kaynağıdır. na. iş^izlere iş bulunmasma, mustahsilirı emeğinin d'gerlenmesine, g Devletin gorevi bu eşitsizliği gimilli celirin kül olarak artmasına dermektir. Bu görüs sonuç olarak şimdiye kadar anlaşılagelen ma hizmet edecektir. Bu sermayebiriktirme ve yatırınâda demokratik hürriyetlerin gefrçekte pek az manâ ifade ettik mı özel sektöfrde mi. yoksa Devlerini çünkü sadece siyasi mahi let sektöründe mi, daha başarılıyette ve kaypak mânada oldukları dır? 2671962 günlü Cumhuriyette yer alan müşahadelerimizi teyid nı, halbuki asıl hürriyetin gelieden bir incelemenin ortaya koyrin servetlerin topluma mal edilduğu gibi: (uzun araştırmalar nemesine imkân verecek(ekonomik ticesi çıkanlmış olan istatistiklef hürriyet) olduğunu idda eder. Türkiyede Özel teşebbüsün devlet Tabiatiyle otoritef k a r a k t e r d e oteşebbüslerinden çok daha randılacak, Devletin üstün yetkili bir man aldıgını göstermektedir... îşçi plânlama k u r u l u ; fertlerin (mü başına istihsalde özel sektör devre«ebbis beyinleri) y e r i n e kaim o let sanayiini bir hayli geride bıraklarak tümü ile toplum elinc'e ola m a k t a ; resmî sektörde bilfiil çalıcak ür»tim araç imkânlarını iste şan bir işçiye karşılık hemen honen yöne sevkedecektir. men bir m e m u r veya müstahdem Konumuza bu görüşler çerçevesin isabet e t m e k t e ; çok adama az iş den incelersek diyebıliriz ki Libe düşmekte, kadroların şişkinligıne ralizm mi? Sosyalizm mi? sorusu mukabil ücret baremleri düşük adetâ Hürriyet mi? Iktisadi Eşit k a l m a k t a ; devlet iîletmeleri iyi çaürriyet daha açık olarak De lışmadıklanndan rekabet sahasınç lik mi? veya d i (Tkli mokrasi mi? Totalitarizm (Tekli da başarı kazanamamakta... dırlar.) idare)mi? sorusuna götürüfr. Hal O halde, özel teşebbüs sisteminin buki yazımızın başında dâvamızı iyi düzenlenecek bir para ve kredi politikası ile enflasyona kaçmadan, demokratik düzen içinde başarmak yurdumuzun çok muhtaç olduğu gereğinden bahsetmiştik. O halde sermaye birikmesini ve dolaşmadeyimlerin mânalarını çok daha sını yaratacak iş alanını genişletedar sınırlar içinde çerçeveliyefrek, bileceği ve böylece tarım alanında liberalizmi özel teşebbüse ve sosdonmuş bulunan iş gücünden b i r yalizmi de devlet işletmeciliğin» kısmını yavaş yavaş sanayi alanıüstün değer verilmesi mânasında na çekerek yeni yeni gruplara ekkabul edeceğiz. mek ve geçim imkânı sağlanabileBu mânada, Cumhuriyeten bu ceği; devlet elinde bulunan iktisayana iktisadi siyasetimizin nasıl di teşekküllerin küçük tasarrufları bir gelişme seyri takip ettiğini ve da içine alacak anonim ortaklıksonuçlarını tesbitte fayda vardılr. lara mal edilmek suretiyle büyük Milli mücadele heyecanı, millî teşebbüsler arkasında orta sermahaysiyet ve izzeti nefis duygusu yedarlar sınıfının yaratılabileceği (yabancı) lık taşıyan h e r şeye ol kabul edilebilir. duğu gibi kapitülasyonların c a n h ö r e l teşebbüs sisteminin sosyal hatırası. yabanct o r t a k h k l a r ı n eadalet duygularını inciten tarafları linde b u l u n a n k u r u m ve işletmeâdil bir vergi gittikçe genişleyip lere de (düşman)dı. Bu yabancı toplumun bütün üyelerini içine teşebbüslerin Türk asıllı sermaye alacak genel bir sosyal güvenlik sahibi veya müteşebbislete geçme sistemi ile yumuşatılabilir. si, onların elinde geliştirme imkânSonuç o l a r a k : l a n n a kavuşturulmasl belki CumDevletin; iç ve dış güvenlik, ahuriyetin iktisadi siyaset rotasını uo9.«uSi5,ı« başlangıçta »»M^.O..»...» j^.^^v. . dalet. sağlık ve eğitim hizmetleri lıberalizme yöneltebilirdi (ve bu, Fransız İnsan ve Va ; £ibi kamu hizmetlerini y ü r ü t m e k tands4 Hakları Beyannamesinden • v<? ekonomik hayatı geliştirmektemülhem olan 1924 tarihli Teşkilâtı '< ki etkileri apaçık b l l i (h k belli (her çeEsasiyç Kanunumuzda ifadesini şit yol »ğlan, limanlar, barajlar bulan devletin temel kuruluşu gibi) bayındırhk alanındaki yatıfelsefesin» uygun düşerdi.) Ama rımları yapıp ekonomik hayatın diğer alanlarını özel teşebbüse bıuzun yüzyıllar k a n a a t k â r bir haraktığı; ancak âdil b i r vergi ve yat anlayışının kuvvetli tesiri ile bu vergilendirmeden kaynağını abilhassa (müteşebbis r u h u ) hâkir lan bir sosyal güvenlik, sosyal sigören bir telâkki içinde yetişip ti gorta sistemi ile bütün yurttaşlacari ve iktisadi faaliyeti azmlık rın (yarın endişesinden) kurtarıjara kaptırmış ecdat arasında te lacakları bir t u t u m u , insan sevgişebbüs, kabiliyet ve imkânı güne sinden ve insanhk haysiyetine çıkmış b i t sınıf olmadığı için mec saygıdan kuvvet alan sosyal b i r buren, yurt için yapılması gerek liberaiizmi yurdun iktisadi kalkınli görülüpte kişinin yapamıyacağı ma?ı için tercih ediyoruz. kabul edilen isler devletin omuzuna yukienmış; yabancı ortaklıkların elindeki birçok k u r u m ve işletmelerin devlete mal edilmesi, V EFA T geniş çapta demiryelu ağı inşaasıniibell merhum Ibrahim Hazna girişilmesi iktisadi devlet teml Meriç eşi, Sümerbank Yünlü jekkülletinin meydana getirilmeSanayii MüesseECsl uzmanı si gibi faydalı gayretler sarfedilNaıif Merlç, Mergu'oe Pekgün, miş bu arada özel teşebbüs daSenlye Öztunannn kıymetli annelerl, ögrctmen Leman Mfima teşvik görerek yavaş yavaş riç'in kayınva'ldesl. Nurtcn. devletin gölgesinde serpilmiştir. Şükran, YUksel Pekgün İle !. Dünya Savaşı çok zayıf bir Yüksek Mühendls Erdal Mcriç'ln iktisadi bünye ve Inkılabın ulvi büyükanneleri heyecanını kaybederek büj'ük ölAYŞE MERİÇ çüde lâçkalasmış bir idare içinde Hakkın rahmctinc kavuşmu?yakaladıgı yujrdumuzda ahlaki detur. Ctnazeft 2fi Aralık çarşamğerler üzerinde büyük tahribat h» günU Sffikta» Slnanpaşa apmış; Devlet sektöründe »uisti» Camilnde kılınacak fğle namsm a l ; özel tcşebbüste vurgunculuk zını mütaakıp Feriköydeki aile mczar'.iBitıa tevdl edilecektir. ve karaborsacıhk atbaşı yol alan Cclrnk gonderilmemeEl rica •irer acı miras olmuştur. ohınur. Savaştan sonta, desıçcn dünya j Cumhurıjct 17759 MiGROStâ/ t L I i i , ) ( I | I. | t, V Istanbul Ticaret Odası 1963 yılı için geniş bir çahşma programı ha I zırlamaktadır. i Bu hususta görüştüğümüz Tica: ret Odası başkanı ezcümle demiştir k i : Hususi sektörün mesleki bir teşekkülü olarak plânlı kalkınma icaplarına gore çalışmak zorundayız, S A A T L E R İ U E L D İ Bu arada Odamızın muhtelif organlarında vazife aîan tacirlere aTEFAY TİCARET Tevfik AYDlN ğır mes'uliyetler t e r e t t ü p etmekBütün çeşitleriyle emrinizdedir. tedir. Eminouü Yenicami yeni dükkânlar No: 2 Tel: 22 52 56 Yeni yıl çahşmalarımız arasında bilhassa dünya gidişine, memleket Reklâmclhk: 5361/17779 durumuna hususi sektörün meseleI lerini halledici bir şekilde sağlayacak hususları, özel sektörün kal kınma gayretlerine iştiraki konusunu önemle göz önünde bulunduracajız.» 9 ocak 1963 26 ocak 1963 Urihleri arasında Rotterdam, Hamburg, Bremen, Londra, ARALIK 26 RECEP 29 Anvers limanlarından Türkiye için ticarî eşya yükliyecektir. Makbul bir hedive VP mübrem ihtiyacınız için Dünyanın itimsHma nıazhar olmuş çalışnıa programı hazırladı NAPOLEON Fransız vermutlan ün cenazesine lştlrak fdcn. çelenk gundermek lutfunda buluran ve derln teessürümüze tPlRrsf. telefon. tnketup veva blzzat grlerek iştlrak eden akr«ba ve dontlardmızla Turkiyc Şrker F»brlkaları A. $. nin kıymetll mensuplanna »yrı ayrı tpsekküre teessürümüz mftni "\dufundan kıymetli gazetenizin tavtssutunu an ve rica edertz. Eçl. Cocukları ve Kardeşleri Cumhuriyet 17738 A. HAMDİ ARGÜN BCI ÜK n Felsefe Lugati Tamamlandı Beher cildi 40 T. L. Her üç cüdinin bashcs satış yerleri : MU KOÇTUĞ DENİZCİLtK İŞLETMESİ V. E. S Galata, Bankalar caddesi Bozkurt General Han kat 5 <Ş Telefon: 44 26 63 49 56 70 Telgraf: : KOÇTUĞİSTANBUL £^a£®£>£SS>3s£g£S>£Ş£^Ss£^>â>£^£^^^ S£^£s,"^S^ Reklâmcıhk 5364/17760 ] 8.22113.14 115.34 17.46(19.25 | 2 37 7.29 9.48ıl2.OO • a U 5 o ö c 3 e 3> < s Kanaat ve İnkılâp Kitabevleri \ Cumhuriyet 17757^ J 0.32 1 39112.47 POSTA KUTUSU 751 GALATA İSTANBCL İlâncılık: 8943/17752 CUMHURİYET Nüshası 25 Kuruş SCUMHURİYET'in Tefrikası: 17 YllAN ELMA Bilnıem.. Burada uyuyakaltnısım. (Güldii) Bir çocuk çibi.. diye tekrarladı. Seniıı için ben daima bir çocuk değil miyim zaten.. Serar» bnnları söyliyen seste t a t h bir sitem sezdi. Ama hiç atciırnıadı. Gülerek masanın üstüne bıraktığı paketleri göstererek : Iladi.. (cmbclliği bırak da kalk artık. Saııa derme çatma bir şeylcr aldım, bir bak bakalım.. lnşallah içlerine sığarsın.. dedi. Safi isteksiz, isteksiz yerinden kalkarken de : Ben de t;idlp yemeiji hatırlıyayım.. Saat biri geçiyor, diye ilive etti. • S3fi yine yalnız kalmıştı. Vâkıa eski karısı giderken ona otomohiliııi bırakmış, (çok sıkılırsan çıkar biraz dolaşırsm, bu balinle Keni otomobilin içinde kimse tanımaz, Hele siyah snz. liikleri de takınca çekinmcnc pek llizum bilc yok) demişti. Ama adamın böyle bir şey yapnııya hiç niyeti yoktu. t'stünde kadının bir kaç saat evvel getirdiği açık gri pantalon ve mavi gömlekle ellnde gözlük, aynanın karsısında kendine bakıp düşünüyordu. Semranın hakkı vardı. Taııınır gibi değildi. Nerede ise kendi kendini tanıyamıyacaktı. Fakat bu görüniiş ona otomobil gezmesindeıı başka bir fikir veriyordu. Acayip bir asabivet içindeydi. Bu evde yalnız kalınca boğulmaya başlıyordu... Halbuki karşılıklı yemek yerlerken Sdeta ferahlamıstı. Sofra süslü, yemekler lezzetli, karşısındaki kadın güzel ve dosttu. ö t e k i kadından, cinayetten hiç bahsetmemişlerdi, çocukluklarına ait bazı vakaları hatırlamıslar, beraber yaptıkları yaramazlıkları, muziplikleri sanki baştan yaşamıslardı. Öletı kadına gelinceye kadar aynı kimseleri sevmişler, aynı kimselerin hâtıralarını, acılarını içlerinde saklamışlardt. Eski hoş vakaları birbirlerine hatırlattıkları kadar kaybettiUleri kimseler de canlanıyor. hayatlarına yeniden karışıyorlardı. Ve böylece eski günİerin »amimiyeti içinde sofradan kalkmışlar, rahat rahat kahvelerini içmişlerdi. tşte tatsızlık ondan sonra başlamıştı Kahve fincanlarım kaldırdıktan »onra kadın adama istirahat teklif etmişti. O da gülerek: (Bütün gece ve bütün sabah. öglene kadar uyuduktan sonra bir de siyest yaparsa ebediyen sersem k a l a c a | ı n a emin olduğunu ıöylemisti). Bunun üzerine Semr* biraz sıkılarak (öyltyse ben biraz uzanıp istirabat edeyim) demisti. Pek tabiidir ki Safinin de buna icerlejnek aklından geçnıemişti. Scnıra odasına çekilince sabah okumadıgı gazeteleri okumaya başlamıştı. Aradan ancsk bir saat kadar bir zaman gcçince .Scnıra ortaya çıkmışlı. tşte adamın kcyfi de o zaman kaçmıştı. Bir kere karısını ne genç kızlı^ında. ne dc evlilik scnelcrinde hu kadar %öt alıcı görmemisti. Üstünde gözlerinin ren^iııde ınora ralan ma vl bir elbise vardı. Göğsü ve sırtı büyük kare dekolte, kolsuz. Vucudüne bir m»yo gibt yapısmış olarak, ancak muntazam uzun bacaklarının diz kapaklarına kadar inlyordu, Sımsıkı gerili incecik naylon çoraplarının altında bir kaç banddan ibaret olan gri Iâme papuçlarının açık bıraktığı ayakları olduju gibi bütün gUzellifi ile görünUyordu.. Kolunda elbisesi ile aynı renkte ve aynı kumaştan bir manto, elinde de gri 14meden küçük bir çanta vardı. Açık sarı saçları başının Ustilnde acayip, boş bir şekilde kabarmıs ve parlamıştt, Zaten iri ve renkli olan gözlerini üstelik Uclvert kalemle boyamış, çekmi», uzun kirpiklerini aynı renk te bir rimtlle kaldırmıs, dudak larını tatlı bir pembeye boyamıstı. Safi hayretle: Hayır ola, dedi, böyle nereye? Yoksa bir revüye filân mı firdin?. Semra gülmUş, pek likavlt görünmeye çalışarak arka arkaya bir yıgın söz dizmiştl. Tok, daha öyle işlere başItmadım. Sadece Şadanı kokteyle gidiyoruın. Gitmezdim am» biıim kuzin hanım da gelecek. GUzlnl bilirsin, gitmezsem evvell hemen teltfona sarılır, hastayım desem lıurava damlar. l.visi mi bir boy gidcylm . Sen sıkılırsan biraz ototnobillc çık. Ben taksiyle pdcrim. Benlm irin daha iyi, hiç olmazsa . *^İIIIII11II1IIIIIIII1IIII1II1IIIIIIIIIIIII!:İIIIIIIIIflllllllllllllflllllfIlll'IltlllMIIflIIIIIIIIIIlllllIIIflllllllIIIIICIIIlIIlIIIIIIIIIIlIIIIIIIIIIIIlllfl TUrkly» Hartcl U r a Kr. Lir» Kr. otomobilleri olmıyanları evlerine dagıtmay» mecbnr olmam. ^ Senellk 75.00 150.00 Adam h a y r e t l e : E 6 aylık 40.00 80.00 Saat daha ancak dört bu= 3 aylık 22.00 M.00 çnk, demişti, = Basan ve Var an Tarım saat kadar otnrurjnn E Cumhuriyet Matbascılık v# da çene çalarız, sonra giderim. ^ Gazetecilik Türk Anor.im Şlrketl Biraz erken gideyim ki erken Ş Csğaloğlu Halke\1 Sokak No. 3941 döneyim... Hem gideyim kl önü Zi Sahibl müzdeki günler içinde bir yalan E NAZİME NADÎ uydurayım, aramasınlar beni = * Dediği gibi kadın adamın kar Yazı lçlerlni fiilefi İdare eden şısına oturmuş, konuşmuşlardı ~ Mesul MUdür ama bu yarım saat çok sıkıntılı ^ VECDÎ KIZILDEMÎR geçmişti... Ikisi de sanki biraz = evvelki insanlar değillerdi. Ne • yapacaklarını, birbirlerine ne E ANKARA Bt'KOSU : söyliyeeeklerini bilemiyen iki s Atatürk Bulvarı Yener Ap.Yenltehlr yabancı idiler. Saat daha tam =• Telefon: 12 95 44. 12 C 20. 9 12 09 66, 17 57 35 beş olmadan kadın kalkmış â deta kaçmıştı. E • Şimdi ise saat beş buçuktu, DOGU İLLERt MERKEZ adamın sersemlifi bâlâ pek geç = BÜROSU: racmişti. Aynanın karşısında ^ Inönü Caddesi Işmen Han Dlyarb»kır kendine bakıyor ve bir karar ^ Telefon: 1061 vermeye çalısıyordu. Düşündük = çe kendini pek taygısız ve izzes GÜNEî tllERÎ MERKEZ tinefissiz buluyordu. llk defa E BÜROSÜ : kadının hayatında başka bir er j££ KUçUksaat Meydanı Edime Ham kek olabileceğini düşünmüştü. n Adan» Telefon: 4550 Bu değişikliğe başka bir mâııa = * veremiyordu . Herhalde sevei ZZ Gtzetemlze gcrcicrllen yazılar kolisi ile huluşmaya gitmişti. PcE ki kendi burada ne yapıyordu? nulsun. knnulmasın i*de edilmez. llânlardan mesuliyet kabul olunmaz Kadının lıayatım bir kere daha * bozınaya ne hakkı vardı? O alıs Abone ve llân lçlerl için, zarfın cı. uzun, sarışm, süslü hayal EÖ~ zünün öniiııdcn gitmiyordu. = üstüne «Abone» veya «llân Servifci» Dotrusu biraz fazla süslüydü, Z kaydının konma?ı lâzımdır. * ama boştu da... 5 = EU GAZETE BASİN ARL.VN çartları karşısmda rnillctlerin 'ur ı (Arkası var) YASASINA UYMAY1 TAAHHÜT birleriyle daha sıkı munasEbetle 1 lllIIIIIIlllIIIIIllIIIIIIIIIIIIIlIIlIIIIIIIIIlIllliIIIIIlllllItlk^'