Katalog

DÖKT CUMHUBÎYET 24 Eylul 1961 YURTTA SEC1M MÜCADELESİ İNTİBALAR1 Bursada her parti «biz kazanacağız» Emirdağda A.P. bir günde yıkıldı, C.K.M.P aynı günde kuruldu §aiâi Nupsmin yaşadığı şehriıt sakinleri AP nin harekefi ismi ile müsemma değil diyorlar Şaifförzioalu Hidir'faor adedı kendiliğinden azalmış. Bazı ileri görüşlüler : « Bu bir azalma değil, sinmedir. İlk fırsatta yine varhklarını en şenî şekilde ortaya koyarlar» diyorlar. Bu sabah, Emirdağma tstanbul gazetelerinden bir muhabir arkadaşla birlikte otomobille geldik. Emirdağ'dan sonra en fazla Nurcusu olduğu bildirilen Bolvadin ilçesinden geçerken, evlerin kapı ve pencerelerindeki hâkim rengin koyu yeşil olduğunu müşahede ettik. Hattâ bu diyarın göçmüşleri için hazırlanan mezar taşları bile yeşile boyanmıştı çoklukla... Bolvadin'de de durum aynı, Nurcu geçinenler susmuş, oturuyorlar. Uyandınlacaklan günü bekliyorlar denebilir. Kısa bir yolculuktan sonra Emır dağına girdik. İş günü olmasına rağmen, kahvelerin önleri sokaklara kadar iskemlelerde oturanlarla dolmuştu. Etrafımızı çevirdiler. Sanki bizi bekliyorlarmış Biz sormadan onlar anlattı. Yuvarlak Masada ahnan kararlar sebebiyle A. P. nden istifa ettiklerini bildirdiler. Esasen orada toplanarak bunun münakaşasını yapıyorlarmış! «Gümüşpala ile bir arada çalışmayız» diyorlar da bir daha demiyorlar. Osman Bölükbaşı'nın Yuvarlak Masa'ya katılmaması onların gözlerinde büyümüş. A.P. nden istifa eden C.K.M.P. nde soluğu alıyor. « A.P. nin C.H.P. ile aynı masada otunnaaıaı tasvip etmiyomz. Biz C.H.P. nin seçimleri kazanmasını istemiyoruz. C.KM.P. ne gireceğiz. Geçmiş yıllarda hepsini denedik. Şimdi bir de bu partiyi deniyeceğiz bakalım..» diyorlar. Emir dağın, gür sesli ve 103 yasında olduğunu iddia ettikleri bir Mehmet Başaran'ı var. Emirdağlılar tüm onun ardında, o ne derse o oluyor. Bize, uzun uzun nutuklar çekip, bu yaşa değin geçirdiği inkılâpları anlattı. < Inkılfiba uğrıyan hükümet, hatasını görür, ders alır, gelecek parti de ders almalıdır.» dçdi Velhasıl, A.P. nin Yuvarlak Masa toplantısma katılmasını ve alınan kararlan beğenmiyorlar. Ifadeleri de şu : « A.P. nin hareketl ismi ile müsemma değil!» Etnirdağlılar, parti adedinin çcgalmasını da doğru bulmuyor : « İki partiyi idare edemiyen bir millet dördü beşi ne yapsın?» diyorlar. Huzursuzluğun bu çokluktan doğduğunu iddia ediyorlar. Bizzat C.H.P. lilerin ifadesine göre, Emirdağ'da ekseriyet C.K.M.P. nindir. Seçim şanslan kuvvetli. A. P. lilerin iştiraki ile bu miktar daha da artabilecek. înkılâp hareketinden hemen sonra C.H.P. lilerin tutumu da çok kırmış Emirdağlıları. € Inkılâbı biz yaptık. Seçimleri kim kazanırsa kazansm, iktidara C.H.P. gelecektir.» şeklindeki propagandaya sinirleniyorlar ve: < Allah razı olsun idare âmirlerinden. Onlann anlayışı bizi birçok felâketten korudu.» diyorlar. Burada her nedense Y.T.P. teşkilâtı kurulamamış. AJ 1 . lilerin yukarıdaki şikâyetrı yoklandı mı, seçim neticesi ortalerini bir de C.H.P. lilerden anlaya çıkar.. Gelelim işin zor tarafına... Bu mak istedik. Onlar tamamen aksini şahısların nabızları her zaman at savunuyorlar: « Burada Nurcu yoktur. Saidi maz, attığı zaman da doğru atmaz, seçim gününe kadar birçok zikzak Nursînin burada 15 yıl devamlı 1 lar çizer, kitleyi arkasından bir kalması bu söylentinin çıkmasma bu yana, bir o yana sürükler du sebep olmuştur. Onlann söyledikrurlar. Son günü çizmekte olduğu leri, C.H.P. düşmanlığmdan doğzikzakların hangi noktasında ise muş menfi propagandadır.» demekle yetiniyorlar. o parti seçimi kazanır. A.P. nden istifa edip C.K.M.P. ne C.H.P. Hatayda Mursaloğulları ve Çilli ailesinden birisini tutar girenler için de şöyle deniyor : « Yeni bir A.P. kurulur. Onlaken, kurulan A.P., ilk iş olarak Arkası Ss. 5, Sü. 6 da nn oylarını dağıtır.» Izmirde seçim nelicelerinin ne olacağı tahmin edilemiyor AP bünyesînde 15 eylülden sonrabeliren kanşıklığm kuvvetinden büyük çapta kaybelmesine sebep olduğu iddia ediliyor C. H P. liler < 9 mîfletvekili çıkarabileceklerini ileri sürüyorlar Son günlerde âni bir sarsıntı geçiren ve neticeyi me rakla bekliyen Izmir A.P. teşkilâtı üyeleri İl Başkanı emekli General MehmetAli Aytaç ile birlikte F.se halkının politika sahasındaki bugünkü tutummıa, kendisine has özellikleri içinde Türk toplumunun tipik bir siyasi görüşü olarak kabullenmek gerek. Ege'de balk oldakça muhafazakâr, heyecanlı ve kendi çapında da reaksiyoner. Politika O'nun ruhuna kadar islemiştir. Kendisine hçr sahada büyük bir itimadı vardır. O, bir şeyi ya sever ya sevmez, inanır veya inanmaz. Ege'de bnnun ortasını bulmak biraz güç. Ege'de, Egeliyi «inanışlarında samimî fakat aldatıldığım ve bir kalleşliğe kurhan gittigini bissettiği anda, reaksiyonunu derhal belli eden insan» diye tarif ediyorlar. Ege'de Izmir âdeta şehirlerarası bir lider dnrumnnda. Mttnfesih Demokrat Partinin on yıllık iktidan zamanında da C.H.P. ne karşı olmayı gaye edinenlerin yıkılmaz bir kalesi olarak kabul edilen bir belde. Yalnız şehir olarak 480 bin, ilçe leriyle birlikte 1 milyondan fazla nüfusa sabip. önümüzdckı seçimleri mütaakıp, tzmiri 1? milletve kili ve 6 senatör temsil edecek. Fa kat bn temsilcilerin kimler olabi leceği bütün yurtta olduğu gibi, burada da günün konu'U halinde.. ÎZMtRDE HALK MÜTEREDDÎT Çeşitli vatandaşlarla konuşuyo rum. Bunların arasında esen hava" da çok karışık. Halk mütereddit. Teşkilâtına bâkim olan C.H.P. ha riç, hiçbir siyasi teşekkül knvvetin den emin değil. 15 eylüle kadar Izmirdeki seçim mücadelesinin neticesi C.H.P. ile A.P. arasındaki mü Mardinde C.K.M.P. adayiığ açık arttırma ile satıldı MARDÎN Soğukpınardan bir adaylar listesi Genel Merkez tara kaç avuç suyu yudumlayıp kırçıl fından bozulduğu ve seçilmiyenler sakalmı sıvazladıktan sonra Tann listede yer aldığı takdirde, Marya şükretti ve: «Hangi partiden ol dinde CJî.P. nin durumu tehlikeduğumu mu soruyorsun beğ» dedi. dedir ve eski D.P. zihniyetini hort «Ben hiçbir partiden değilim. Hem latmış olacaktır» dedi. Böylece milletvekili veya sena parîi dediğin de ne ki? Hepsi milleti kandırır, hepsi de bana diyor, tör olmak için kendi iç bünyesinde sana diyeni yok ki ondan olam!» şiddetli bir hizip mücadelesine giŞeyhhan Marciin yolu üzerinde rişmiş olan C.H.P. teşkilâtımn. bir köy çeşmesinde rasladığım Ha Mardinde çok kısa zamanda gelicı Resul'ün yukardaki bu sözleri, şen Y.T.P. ile nasıl mücadele edebu bölgedeki particilerin parti mef ceği merak edilmektedir. Y.T.P., humunu halk arasında nasıl tanıt Mardinde 6 milletvekili ile 2 senatıklarmın güzel bir örneğiydi san törü seçecek olan 140 bin seçmeni ki. Hacı Resul samimi konuşan bir avlamak için elinden gelen her çaköylüydü. Geçmiş yıllarm tecrübe reye başvurmuştur. Nitekim 27 Ma si onu bu sekilde konuşturmuştu. yıs Devriminden sonra Sıvasa sürBenim, bu konuşmasmdan sonra gün edilip nezaret altına alman azıcık düşünceye daldığımı farke müfrit D.P. lilerden Seyfi Güneşdince de, «Yalan mı diyorum bey? tan ile Ahmet Necimoğluna listede Eğer yalan diyorsam söyle! Bak üçüncülük ve dördüncülüğün veril otomobilinle şehre gideceksin, gö mesi bundandır. llçelerde ise, D P . receksin doğru dediğimi, görecek devrinin sivrilmiş başlıca simaları sin aynı hamam aynı tas!..» dedi hep Y.T.P. de toplanmış ve girişive sonra da güzel lâf etmiş bir in j len kesif yeraltı faaliyetiyle bu san edasıyle bıyık altmdan gülüm | Parti Mardinde ıkıncı partı duruseyip buğday yüklü eşeğini sürdü. muna getirilmiştir. Nusaybin ilçesinde Ali Aslan, Gürcüş'te Salih Merdivenşehir Mardin'e girip par Ekmen, Ömerli'de Şimdi Aslan tilerin durumunu öğrendiğim za D.P. oylarım Y.T.P. ne kaydıracak man, Şeyhhan yolunda rasladığım kimselerdir. Son bir ay içinde büyük para köylüye hak vermekten kendirai alamadım. Nitekim Mardinde de sarfiyatiyle dokuz ilçede kurulup C.H.P. teşkilâtı Diyarbakırda oldu teşkilâtlanan C.K.M.P. ise, C.H.P. ğu gibi «yaşlılar gençler» diye iki ve Y.T.P. ile mücadele etmek için hizbe aynlmış. Eski milletvekille hazırlanmaktadır. C.K.M.P. nin 1 rinden Aziz Uraz ve Kâmil Boran' milletvekilliği kazanacağını uman ın başmda bulunduğu yaşlılar hiz adaylar, listenin birinci sırasını abi aday denemelerinde kaybetmiş çık artırmaya koymuşlar ve bu arve Vahap Dizdaroğlu, Kemal Oral tırma 40 bin liraya kadar çıkmıştır. ve Mehmet Ali Arıkan'ın başında C.K.M.P. kuvvetini bilhassa Kızılbulunduğu gençler hizbi ise dene tepe ile Derik dolaylannda büyük meyi kazanmış. Normal bir dene nüfuzlu olduğu bildirilen iki şeyhme ile gençlerin kazanmasına kar ten almaktadır. Şeyh Hadi Aydm şılık yaşlılar kızmış ve soluğu doğ ile Şeyh Şerif Kahraman'm C.K.M. ruca Ankarada Genel Merkezde al P. ni tutması ise, bu partinin kunıalarına sebep olmuş. Aday liste rucusu iki avukata olan bağlılıklasi değiştirilir endişesiyle de bu de rından ileri gelmektedir. fa gençler uçakla Ankaraya gitmiş. Ancak bütün buna rağmen MarVerilen bilgiye göre, Mardin C.H. din, C.H.P. ve Y.T.P. nin yapacağı P. teşkilâtmdaki bu sonu geiraiyen seçim mücadelesine sahne olacakhizip mücadelesi Ankaraaariade tır. Özellikle aşiretlerin neticesini vam etuıiş... tâyin edeceği Mardinde, halen mev Bu konuda kendisiyle konuştu cut iki büyük aşiretten Mahmutki ğum C.H.P. nin genç îl Baskanı C.H.P. ni tutmakta, Otmanki aşireKemal Oral, «yaşhların» bu şekil ti ise Y.T.P. ni desteklemektedir. deki davranışlarının partilerinin C.K.M.P. nin Y.T.P. den oy almak zayıflamasına sebep olacağını be için girişmiş olduğu mücadeleye lirttikten sonra, «Şayet buradaki bakılırsa, C.H.P. nin burada eksedenemelerin neticesi olarak seçilen riyeti alacağı muhakkaktır. Muammer Erol YTP Izmir İl Baskanı Fethi Fekin ile konuşurken cadeleye bağlı deniliyordu. Fakat da bilhassa A.P. ne karşı cephe al15 eylülü mütaakıp bilhassa A.P. dıklarını açıkça söyliyen Y.T.P. linin alt kademelerinde başgösteren ler de, A.P. nin bu durnmundan ve efkârı nmumiyece malum sebep çok memnon gözükmektedirler. yüzünden hnznrsuzluk çok kısa bir Y.T.P. İL BAŞKANI NE DİYOR? zamanda en üst kademeye kadar Y.T.P. İl Başkanı Avukat Fethi çıktı. Anayasanın halkoyuna sunul Pekin bir taraftan, «Adslet Partisi duğu günlerde ve bana takip eden askere karşı asker çıkarmakla ikhaftalarda C.H.P. ne karşı olan oy tidarı alabileceğini lannetmiş, aynı lann hemen tamamını etrafında toplama yolunda görülen A.P. için zamanda kadrosnna bir alay da Tu«Son zamanlarda, bilhassa 15 eylü rancıyı ithal etmiş, reaksiyoner ve lü mütaakıp kuvvetinden çok şey faşist bir teşekküldür» derken, diğer taraftan da çok yakın bir geleler kaybetmistir» deniliyor. cekte, bütün A.P. müntesiplerinin 15 ve 16 eylül günleri İl Merke Y.T.P. ne iltihak edeceklerini açıkzinde, idarecilerine karşı: «Bizi laması da vatandaşın Y.T.P. hakaldattınız, namussuzlar!» diye kü kındaki hükümlerinde biraz şaşkın füreden üyelerle, tekme tokat bir lık yaratmaktadır. birlerine giren delegelerin dunıBir taraftan, halkın »nuruna itinıu, A.P. içindeki çeşitli anlaşmaz mat ettiklerini söyliyen Y.TJ". liIıkların gözle görülen canlı birer lerin, diğer taraftan da Yassıada' örneği idi. Bu konu ile ilgili ola dan kurtulanlan derhal kadroları rak, A.P. İl Başkanı Emekli Gene na almak için gayret sarfetmeleri ral Mehmet Ali Aytaç ile konuş bilhassa tarafsız vatandaşlar üzetum. Kendisi çok üzgiindü. Teessü rinde şüpheyle karışık bir tereddüt rü her halinden belli oluyordu. nyandırıyor. Bana kısa, fakat net bir şekilde şu 15 eylüle kadar Izmirden ancak cevabı verdi: 1 milletvekili (o da süpheli) çıka< Vallahi kardeşim, ba konuda rabileceği söylenilen CJİ.MJ*. de, şimdilik hiçbir şey söyliyemiyece son günlerin yarattığı hâdiselerden ğim. Talnız şn kadarını belirtmek istifade yolları aramaktadır. Anisterim ki, biz 15 eylüle kadar çok laşmazhklar yüzünden AJ*. nden kuvvetli bir d u r u t d a idik. Şimdi ayrılan üyelerin bir kısmı da C.K. bize böyle ne oldu ben de anlıya M.P. ne taşınmakta ve rahatça üye madım. Yalmz birtakım tarihî o fişlerini de doldurarak partiye layların mevcudiyetini unutmamak kaydolmuşlardır. C.K3U*. İl Başve her ne pahasına olursa olsnn, kanı Abdnrrahman Yorgancılar, halkın gösterdiği reaksiyonan da partisinin durumundan çok memneticesini kabullenmek ve hakikat nun olduğunu söylemekte ve «Valeri inkâr etmemek gerekir.» ziyet böyle giderse biz tzmirdeki Bir taraftan CBJP. ne karşı ol seçimlerin çoğanluğono da kazana Arkası Sa. 5, Sü. 6 da duklarını söylerken, diğer taraftan EMİRDAG Saidi Nursî'nin rr 1945 yılından ölünceye kadar karargâh kurduğu Emirdağ'da, seçim BüRSA 350 bm seçmeni bulu propagandasınm serbest bırakılma nan ve 3 senatör ile 11 milletveki sından çok evvel büyük bir siyasi li seçecek olan Bursa'da da her faaliyet başlamış bulunmaktadır. parti nispî seçim esası üzerinden öteden beri birçok hâdiselere sahkendi görüşüne göre bir kazanma ne olan Emirdağ ilçesinde halen çansı tanımaktadır. C.K.M.P., C.H.P. ve A.P. teşkilât Saidi Nursi'nin müritleri MendeBursalılar ise bugün için şu ve ları kurulmuştur. Bunlardan bilres'e büyük bir karşılama töreni ya bu parti kazanacak diye bir mü hassa A.P. teşkilâtı eski D.P. liler yapmışlardı. Bugün Nurcu'lann talâa ileri sürmüyorlar, hattâ bu den kuvvetli bir kadro vücuda gedurumunu burada kime sorsanız: mevzu üzerinde önümüzdeki hafta tirmiştir. « Parmakla sayılacak kadar azdan önce konuşmanın yüzde 50 nisBilindiği gibi, Menderes'in bura dır!» diyorlar. Bu durumu resmi petinde bir sıhhate dahi dayanamıyı bir ziyaretinde camiin minare Imakamlar da teyit ediyorlar. Nuryacağını söylüyorlar. sinden yeşil bayrak sallandırılmış. ı si'nin ölümünden sonra Nurculann Bugünün umumi görüşü, bir hafta evveline kadar A.P. ne karşı meyil çok kuvvetli imiş, şimdi bu meyü duraklamış bir vaziyette. Tarafsızlar bu duraklamayı son bir [ haftanın umumi görüşü olarak mütalâa ediyorlar. önümüzdeki gün ; lerde bu duraklamanın A.P. nin daha da aleyhine mi, veyahut lehine mi bir gelişme kaydedeceği hak kında şimdiden bir şey söylemiyor lar. Yukandaki mütalâa, tarafsız olduklarını söyliyen bazı kimselerin «kaçamak» diye vasıflandıracağım sözlerinden çıkardığım neticedir. Bursa bugün bir seçim havasma henüz kendini kaptırmış bulunmuyor. Hattâ partilerin idarecileri de bugünlerde geniş ölçüde bir faaliyet beklenemiyeceği ve ancak seçim propagandasına girildikten birkaç gün sonra vaziyetin tebellür etmeğe başlıyacağı mütalâasındadırlar. Partiler idarecüeriyle yaptığım temasların bir hülâsasını aşağıda bildiriyorum: C.H.P. İl Başkanı Dr. lbrabim Alp, kuvvetli olduklarını ve iyi hazırlandıklarını, seçimi kazanma şanslarının diğer partilere nazaran fazla olduğunu, A.P. ne karşı on gün evveline nazaran güvenin sar sılmış bulunduğunu, C.H.P. nir. hiçbir zaman Bursa'da bugünku kadar kuvvetli bir halde seçimlert girmediğini, çıkaracakları milletvekili sayısının en az 6 dan eksik olamıyacağını kuvvetle tahmin ettiğini söyledi. A.P. İl Idare Heyeti Başkanı ve milletvekili adayı Baha Cemal Zara : cÇıkarılan birtakım dedikoduların ash yoktur. On gün evvel ne isek bugün de oyuz. Kuvvetimizi ve kazanma şansımızı muhafaza ediyoruz» dedi. C.K.M.P. Genel Şekreteri ve mil Arkadaşunız Sait Terzioğlu Emirdağda AP. den istifa edenlerin araletvekili adayı Avukat Şükrü Aksında yanmdaki gözlüklii zat Emirdağm 103 yaşındaki mansoy da:.«10 gün evvel tereddüt Başaran'ıdır (okla işaretli) ediyorduk. Fakat on gün içinde partimiz lehine çok gelişme oldu. Bugünkü vaziyete göre seçimlerde kendimizi şanslı görüyoruz. Ve bu şansın devam edeceği hakkında müspet emareler bulunmaktadır.» Y.T.P. İl Idare Heyeti, bugün bazı ilçelerde teşkilâtını kurmak üzere gitmiş bulunmaktadır. Temas ettiğimiz Y.T.P. liler de, son günlerde kazanma şanslarının fazlalaş tığını ve 4 milletvekili çıkarabilecekleri kanaatinde bulunduklarını söylediler. Bursa'daki bugünün umumi havasını böylece hülâsa etmiş bulunuyorum. Buradaki faaliyetin ancak gelecek haftadan itibaren başlıyacağı anlaşılıyor. Erol Valli bildiriyor ••••>••••• BURSÂ iıııııniHiı B B B Hatayda seçimleri kazanacak parti son hafta belli olacak HATAY 1957 seçimlerinde C. H.P. nin 1000 rey farkla seçimi kazandığı Hatay'da nabız yoklamak hem kolay hem de çok zor... Kolay, çünkü: Büyük bir kitle ile temas etmek mecburiyetinde değilsiniz; seçim, kitlelere hükmeden şahısların elinde. Bir parmağmı oy natması ile 30 bin reyi bir partiden bir partiye geçiren Çilliler, elini oynatması ile 30 bin reyi avucunun içine alan Mursaloğuüannın, Bahadırların memleketi burası... O halde seçim mukadderatını elinde tutan bu şahısların nabızlaIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMII Vilâyet Nüfusu: 695.099 Seçmen sayısı: 359.934 Senatör. 4, M. Vekili: 11 1950 Seçimi: 237121 »eçmen. D. P.: 138.431, C.H.P.: 97J57 1954 Seçimi: 253.470 seçmen: D. P.: 158^81, CJI.P.: "6341, CJttJ.:, 15.725. 1957 Seçimi: 271.229 seçmen. D. P.. 156^88, C.H.P.. 78.063, Hür. P.: 20^34, C.M.P.: 14^47. Anayasa Oylaması: Seçmen: 306J94. Hayır: 160151, Evet: 143.443. ıııııııııııııılııııııılııılııııılıınııınımımmnnı""»"'"""'1""""1""""11; Çizen: YVES SAYOL Çeviren: Mazhaı KUNT i Artık Blois'da işi kalmıyan Henry Cordier bu sefer Grandval'ın yolunn tattu. Çiftliğe gece geç vakit gelerek Parizot'ları mutfağın kapısı önür.de oturmuş buldu. Madam Parizot saç ortaŞını görür görmez: «Ne o, geri mi geldiniz? dedi. Bari bir şeyler öğrenebildiniz mi? Cordier: «Evet, dedi. Denise hapisten çıkmış Parizot'lar birbirlerine korkn ile baktılar. He rif: «Şimdi nerede? diye sordu. Cordier: «Bilmiyorum, dedi. Bildiğim bir şey varsa men'i muhakeme kararı almış olduÇudur.» Bir müddet sükut oldu. Sonra Madam Parizot: «Tnbaf şey, dedi. Hapisten çıkar çıkmaz ne diye buraya gelsnemiş? Siz bunu garip bulmuyor musunuz? Şüphesiz endişe edilecek bir cihet. Hem adliye neden bu hususta bir şey bildirmiyor?» Tekrar bir sükut oldu, r.ihayet Parizof dedi ki: «Tehlike varsa herhalder ba benim veya karım için bahis mevzuu değil. Zaten biz...» Fakat Cordier hcrife öyie tehditkâr bir nazar fırlattı ki susmağa mecbur oldu. Bunun üzerine Cordier Parizot'ya hitapla: «Bana bakın dedi, şayet zabıta sîzin de tanıdıgımz bir dilenciyi bulursa, ba dilenci Claire'in ölümünü kimin plânladığını açık lıyacaktır. Sonra Madam Parizot'ya dönerek ilâve etti: «Madam kocanızı gözden kaçırmayınız. Unutmayınız ki biri gevezelik ederse Joramie ııin milyonlan gittiği gibi bizler de hep beraber hapsin yolunu boylanz.» Parizot sönük bir eesle itiraı ederek: «Aman Mösyö Cordier sizi ele verebilecegiml nasıl dflsünüyorsTinuz? dedi. (Arkası var)