Katalog

ı MOIA* OİŞ MACUNU AĞIZA FERAHUK DİŞIEFE SAĞLAMUIC, eOlOŞE GOZELÜI VERİR Reklımcılık ««3/»039 umhurİYet KURUCUSUt TUNÜS NADt EN BÜYÜK YAZARLARIN EN GÜZEL ESERLERt • NANA t z . ı . • SEN BİR MElEKTİrt E Zoi. • KAMEIYAII KADIN A . D U T O . F U . * OİRİLİS L To!«cv * SEYTAHHI KtfRMNlARI s. M .u g h»' • CENNET YOLÜ , . ^ ; + NOTRfcDAME'IN KAMBURU v H U 8 C • OâUtLAR ve SEVGİLİLER a rti«BK • HADAME BOVASY c Fi. u b ert • SİIAHLARA VEOAH.mi.^v* AJK OTOBUSU sjgjiek * KUMSAU» N s w * GUNAHKÂR JIVAGO B p.s.tm.k * SENİ SEVMEK KADERİM J L ™ . • IKÜMIER A. Mauradi VA VI N EV 4 İS. yıl Sayı 13.364 Talgntf T» mektup «dreci: Cuınhuriyet tstanbul Posts Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 !2 98 22 42 99 Çarşamba 18 Ekim 1961 IL 8925/5995 Gürsel dün Gümüşpala ve Gülekle, M. B. K. heyeti de parti liderleri ile görüştüler 'JIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUMIIII^, 4 Partinin Katılacağı Bir ahinesi Kurulması için MBK Teşebbüse Geçti V etıce aşağı vukarı betU oldu. Her hungı )ir partinin ıki eksik veya iki fazla alması, temsil kudretınin nispetınde fazla bir değişiklik yapmaz. Bu vaziyet karsısında Hükümetin sadece Koalisyon yolu ile kurulabileceği âşikârdir. Ancak, bu Koalısyon nasıl olacak? Nazari olarak birkaç şekil var: 1 CHP nin YTP veya CKMP ile Koalısyon u. 2 AP nın YTP ve CKMP ile Koalisyonu. 3 CHP. AP Koalisyonu. 4 Milli Koalisyon. Yani, dort partinin muayyen nispetler dahilinde Hükumete iştirnk şuretiyle Milli bir kabine kurmaları. I ugünkü tetkik ve temaslarımın ışıgında vardığım neticeler şöyledir: Birinci şekilde filhakika, CHP nin YTP veya CKMP ile ikili Koalisyon'la Hükümeti kurabilmeleri sayı bakımmdan mümkündür. Fakat âdeta Almanyadaki Hür Demokrat Parti gibi muvazene partisi haline gelen YTP ile CHP nin birleşmesi meseItyi sadece nazari olarak halledecek, ve kısa zsmanda psrti içi çekişmeler kabine buhranına yol açacaktır. Bu bakımdan CHP YTP Koalisyonu çıkar bir yol gibi görülmüyor ve zaten YTP de de böyle bir temayül yoktur. CHP . CKMP Koalisyonu ise fiyasi havayı ve munasebetleri bilenleri sadece bıyık altından gülduren bir hayali hal tarzıdır. r Sefim neii€eletinin doğurdugu durumda diamü gelişmeler İN: tıtnüz belli olmamaKla beıaber, VTP rauhaleieıte kalmayt böyle bir Koalisyona tercih etmektcdir Ancak ait kademelerden gelen tazyik ve birleşme sloganı karşısında parti idarecileri bu tercıhte nasıl dayanabileceklerdir? tste bu heıniz belli deSıi. AP nin CKMP ile koalisyonu, sadece. iki parti idarecileri arasındaki hüsumetten değil. fakat sayı bakımından da mümkıin gnrülemiyor tarzı TT ' 7~ ala kala 4 üncü hâl tar kalıyor ki, bu. V\. 4 !"• dicer bir tâbirle Milli Koalisyon,apılabilmesi için L1\X. dur. Milli Koalisyon y evvelâ partilerin Cumhurbaşkan adaylığında anlasmalan lâzımdır. Ve hâlen ismi üzerinde ittifak edilebilecek tek aday Orge ; neral Gürsel'dir. Cumhurbaşkanhgından sonr» j ise tarfasız bir Başbakan bulmak ve bu isimde \ pnlasmak gelir Henüz böyle bir isim ortayp i atılmış olmamakla beraher CumhurbaşkanliRi : knntenjanı ile Senatoya ahnacaklar arasındar : tarafsız bir Başbakan çıkarmak ve partilerir ; muvafakatını istihsal etmek mümkün olmıyacal* ; bir şey rieiildir. O yol. çapraştk gorüldüeü tak j riirde Senatodaki bagımsızlar arasmda bütün : parlilerin kabul edebileceği bir isim her haldf : bulunabilecektir. Hülâsa olarak denilebilir ki i henüz altşmadıjSımız bir siyasi sistemin mııhte ; mçl buhranları ve bu buhranların muhtemr • neticeleri ile karşı karşıya bulunmaktayız. Bı ; buhranlı devreden kurtu^abilmek için birçok : memleketleri n tatbik ettikleri 4 lü Koalisynn : 'dsn daha sâlim bir yol,' mevcut degil gibi gö • rülmektedir. Fakat bunu yapahilmek ıçin aklı ; selimle iyi niyeti birleştirmek la?ımdır ve ga • liba işin en zor tarafı da buduı ; Evcet GLİREStN İ ikili veya üçlii koalisyona partiier yanaşmıyoriar 4» Bütün partilerin Gürsel'in Cumhurbaşkanlığında ittifak ettikleri, fakat Başbakanın seçilmesinin müşkül olacağı anlaşılıyor. MBK üyeleri Bölükbajı ile CKMP Genel Mokezfaıda = Ş = Z E 2 ~ 3 Z ~ E Ş = = H jj ZZ E rağme n parti AP ile bir koalisyona gitme isteğinde değüdir. Anadoludan gelecek milletvekillerinin fikirleri y \ \ X\ TTTi r i i n ^^ ' ' e Koalisyonuna gelinZ \ \ I^^P YTP teşkilâtının tazyikine I rillllMIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIHHIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIir Halkın Oyuna Göre IIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIUMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII illet 1950 ve 1954 vılla tün üyeleri bir araya gelse bile ne rında ovuna pek rahat Büvük Millet Meclisinde, ne de çalısahilecek bir iktidarı Senatoda yeter çogunluk saglıyaişbasına getirmek amacı mıyacaklardır. Bunu ha;arabilmek u?runa kullanmı;tı. Drnetleme grt için aralarına C K M P . vi de alrevini yüklenen aykırıların (mu maları gerekiyor. Kurulduğu eünhaüflerin) sa.vııı iktidarı rahatıız denberi aksi ve geçimsiz bir kurul edebilmek cüründen yoksandu. olarak bilinen C.K.M.P. ciler böyBiraz iağduyu, biraz iyi nivet, bi le bir igbirliğine yanaşırlar mı? raz da tarih hilincl ile o iki par Tanaçırlarsa bnnn uznnra bir türe lâmento yurdamuza biiyük hiımet yürütürler mi? Kendi hesabıma lerdf balnnabilir, bizi geri kalmıs pek sanmıyorum. millftler durumundan knrtarıp iC.H.P. ile A.P. araıında bir karleri milletler düzeyine vaklaştıra ma hükümet kurulmasi dti$ünceıini bilirdi. Ne yazık ki dnkuzuncn ve bir ihtimal olarak bile üzerinde onuncu Büvük Millet Mecliileri, darulmaya defer bulmuvorum. ellerinde tnttukları son derece nyAcabs C.HJ*. ba»a geçerek ¥.T. Gümüşpala dün Başbakanlıktan gun iş görme imkânlarını memlf P. nin ve C.K.M.P nin yardımı ile çıkarken ket havrına kullanamadılar. 1957 bir yönetim denemesine girifebilir seçimlerinde millet denetleyici ta mi? Bu tasavvnr, CH.P. dışındaki kımı alabildi|ine güçiendirmek «n tiç partinin nyusmasından daba retiyle eski iktidarı nyarmak Iste «or gerçekleşir gibi geliyor bsns. di. Runun da hiç bir yararı görül C.K.M.P. nin geçimsizliŞi bir yana, medi. Gözleri kararan politikacı T.T.P. milletvekillerinden önemli lar tefalike çanına kulaklarını iyice blr kıgmı enki D.P. Iilerdir. Lidertıkamıçlardı. 27 Mayıı sabahına ler C.H.P. ile anlssma egilimine dek hiç bir şeyin farkına varama vamalar bile, eski D.P. lilerin ondilar. lara sırt çevirmeleri, battâ topluca bir halde A.P. ye geçmeleri bek .N'ibayet bu sefer, yeni seçim sis lenebilir. teminin de yardımı ile, millet politikacılara örle hir oynn oynadı ki.' Şn halde kala kala dört partinin bunlar ya elbirliSi ile hükümet ku ister iütemez bir araya gelip berararak onun sorumnnu ortaklasa ta berce devlet sorumunu paylasmasıvacaklar va da eileri kolları ları ihtimali kalıyor. tçlemesi §on baflı, verimli bir ış göremeden kı derece eüç olsn bu sistemin bizde sa zamanda daSılacaklardır. kurulabileceSine. hele uzunca bir Her ne kartar seçim sonucları he güre yürütülebileceiine. dogrusu nüt kesin o'arak ilân edi'mif de ne denli kendimi zorlasam da, ağilse de 15 ekimde halk oyunun kıl erdiremiyorum. meydana # getirdi|i parlâmento. Ama demokrasi yönetiminin Türparti eruplarına bblüniişü yönün. kiyedeki kaderini aydınlığa kavnşden ele alındıeı zaman, kararlı bir turabilmek için blr baska cıkar yol Gülek dün Başbakanlıktan hiiUiimPt kurmava hiç de elverijli da galiba bnlunamıyacaktır. Bu çıkarken göriilmemektedir. takdirde, denetleme görevini koBir kez hir oartinin iktidarı di laylaştırmak amacı ile parti disfpkadarkf ye bir «e\ bueün oriada voktur. Hni kavrammı fimdiye Bövle hir durtımla Türkiyede ilk dar sınırlarından ayırmak. milletri«>fa karsılasıvornz Onca tecrübe vekillerine *öz ve davranıslarında den eecmis ileri demokrasilerde daha şeniş bir «erbeütlik tammak bile eüc vöriivert. hattâ kimi ıa her halde eerekeeektir. man rıkmaza eiren koaüsvon de. tkinci Cumhuriyetin ilk parlSdikleri karm» hfikömet sistemini mentosu. ançak Birinci Büvük Milb'7İm partiier nasıl haşaracaklar let Meclisine hâkim oldugunu bildır? Hangisi hançisi ile anlasahile diSimiz bürriyet, yurtseverlik. cek ve sayet anlasırlarsa kaç ay,cesaret ve fedakârlık duygnlanna kaç hafta. kaç eün heraber çalisa sımsıkı sanlmak sartiyle yaşıvabibileceklerdir? Teni kurulan ve bfl lir ve millete yararlı isler görebiyük ölçüde eski D.P. ovlarından lir. yararlanan A P . ile Y.T.P. araıınAksi takdirde demokrasive payda bir işbirüfinden heîki *Ö7 edi dos! lebilir. Fakat bn iki partinin bü Ankara 1 (Cumhuriyet Tecekleri ihtimalinin mevcut oldu7 leks> 1 ler hakkındaki Gürse ğudur. 4 lin dünkü tebliği muhtelif tefsirBugün 1 l«rin memlek«te ne za 4 lere yol açmıştır. MBK. ne yakın man dönecekleri hakkındaki soru çevreler 1 4 lerden isteyenlerin ya ise Sezai Okan şu şekilde cememlekete geri donebileceklerini vap vermiştir: ve zaten kanunda da dönemiyecek «Onlar bir kanun ile bu vazife lerine dair bir hüküm bulunmadı lere atanmışlardır. Devlet memuğını söylemektedirler. Umumi k a . ru dduklarından görevlerinden is naat 1 lerin memlekete dönecek tifa ederlerse memlekete gelebi4 leri ve Cumhurbafkanının 1 kişi liıler. Buna kimse birşey söyliye5 Deviet ve Hukumel Başkanı Orgeneral Cemal lik kontenjanından Senatoya gire mez.» Gursel bu sahah A.P. Genel Başkanı Rasıp Gümüşpala yı. Genel Sekreter Şinası Osma'yı ve C.H.P. eski Genel Sekreteri Kasım Gürek'i kabul ederek bir süre gorusmuştür. A.P. Genel Başkanı once Başbakan Yardımcısı Fahri Özdilek'i ziyaret etmiş ve özdilek Genel seçimlerin neticeleri peyile birlikte Devlet Başkanının makamına geçmişlerderpey gelmeye devam etmektedir. Başbakanlıga yakın çevreler bu gdrüşmelerin dir. Dün gece geç vakitlere kadar seçimlerin sonuçlan ve bu sonuçların yarattığı «Milaldığımız Senatör ve milletvekili li Koaıı.; ı>ii .• uusunda oldueunu ifade etmektedırler. seçimlerine ait resmi olmamakla beraber kesin sonuçlar 50 vilâyette şöyledir: Kazanan A.P. li adayların iktidan ele geçirmek maksa4S dak;ka kadar devam eden ve Gülek'in de buMilletvekili diyle yaptıkları müzakere dâvetini, gene kazanan bazı lunduğu bu görüşmelerden çıkan AP. Genel BaşY.T.P. adaylan kabul ettiler kanı ziyaret sebebi hakkında «Eski silâh arkadasla' nmı ziyaret ettim» demekle yetinmiş ve «Mill! Ko6alisyon konusunda görüşme oldu mu?» şeklinde bir S Samsun 1 (Mücahit Beşer bil YTP nin, bugünkü şartlar içinde 7 soruya da «Hayır. böyle bir şey yok» demiştir. diriyor) Kendi kaynaklarından bütün kadrosu ile AP ne iltihak Öte yandan Kasım Gulek ile basın mensuplan aldıkları ilk seçim sonuçlarına gö etmesinin normal karşılanması ge•ırasında şu konuşma geçmistir: ADANA T 5 re, 190 dan fazla milletvekili çıkar rektiğini belirtmekte ve birleşme Soru Devlet Başkanı ile görüşmeniz hakkında ADIYAMAN 2 2 dıklarını ve YTP ile birleştiği tak tahakkuk ettiği takdirde Koaüs AĞRI 3 bılgı \cıır misınız? dirde iktidara nhip olacaklannı yona lüzum kalmadan iktidarı alaAMASYA 2 2 Cevap Adanaya ait meseleler, seçim olayları, Adananın «ulama h>»saplıyan AP liler, «Kardeş Parti» caklannı tahmin etm^ktedirler. Arkası Sa. 5. Sfi 7 de işleri. •aydıklan YTP milletvekillerini saflarına çekmek için şimdiden bazı teşebbüelere geçmişlerdir. Soru Görüşme talebi kimden gelmiştir? Bu arada Samsunda şeçimi kaCevap Devlet Başkanının emri ile geldik. zanmakla senatör v» milUtvekili Soru Milli Koalisyon konusundaki görüşleriniz nedir? olan bazı AP liler, Karadeniz v* Cevap Milli bir Koalisyona taraftarım ve memleket için hayırh Doğu illerinde YTP listelerind«n olacağma inanıyorum. Dünyada itibarımız artacak, memlekette birliği milletvekili ve »enatör seçilealere sağlıyacaktır. Uzun ömürlü olabilir. İyi niyetle partilerüstü çalışabilir. tebrik telgrafları çekmişler v« SOru Gürsel'in Cumhurbaşkanlığı adayhğı için ne dersiniz? onları bu konudi bjr ön göriiıme yapmak üzere Samsun'a dâvet etmişlerdir. Bu dâvetin birçok YTP Adaylannın teminatı üzerine A. P. ne oy verdikten Cevap Gürsel'in Cumhurbaskanhğı adayhğı tabiidir. Tabit bir li yeni milletvekili ve s«natör tarahndan müspet karşılandığı biladaydır. sonra, Küçükçekmece'de inşa edilen gecekondudirilmektedir. Soru Koalisyon hükümetinde «i» de görev alacak muınızî Cevap Vazife geldiği gün düsünürüz. lar, Korgeneral Tulga'nın emriyle dün yıktınldı Samsun'd3 AP il» birleımek huSoru Herhangi bir parti koalisyona girmezse ne olurî »usunda görüsmelerde bulunmayı Cevap Hesabını millete verirler. Hem de çok verirler. Bugunün kabul eden YTP li yeni milletveP t » r günü yapılan genel seçim kı reylerini A.P. ye vermiş sankilleri arasında Giresun'dan Niza lerden bir gün «vvel Küçükçekme dıkların açılmasını beklemiş, sande yarını var. m«ttin Erkmen, Ordu'dan Rasim cede konujan A.P. hatipleri, kendıklardan A.P. reyleri çıkmağa baş Atalrsn ve Erzurum'dan Ertuğrul dilerine r«y verildiği takdirde Külayınca Küçükçekmecenin beğenDevlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemsl Akça da bulunmaktadır. çükçekmece halkının istediği yer dikleri bir yerinde gecekondu maGursel bugün saat 9 dan 11.40 a kadar Başbakanlıkta de. istediği şekilde gecekondu ya hallesini kurmağa başlamışlardır AP liler kendileri ile aynı gaye çalışmış ve bu arada Başbakan Yardımcısı Fahri ile kuruldttfuau ön» sürdükleri pabileceklerini ifede etmişlerdir. ilk giinü « ev yaoan eecekonduÖzdilek, Devlet Bakanı Sıtkı Ulay. Milli Birlik Komitesi üyelerinden Osman Köksal ile tçisleri Bakanı Nâsır Zeytinoğlu, Ulaştırma Bakanı Orhan Mersioli'yi kabul ederek kendileriyle bir müddet gorüfmüştür. ArkMi 8». I, Stt. 4 d« Ankara 1 (CumhuriyetTeleks) Hiç bir devletin mecbur kal7 madıkça müracaat etmiyeceği koalisyon idaresine son seçimle memleketımizde müracaat mecburıyeti hasıl olmuştur. Tamamen sağduyu, aklı selim ve birlik fıkrınden kuvvet aldığı sürece muvaffak olan koalisyon ıdaresınin netice verebibnesi için, siyasi partilerin durumu takdır etmeleri aydın çevrelerde, üniversite, basın ve ordu çevrelerınde beklenmektedir. Koalisyonun muvaffak neticeler vtrmesı ıçin B.M.M. ne ceman 150 senatör ve 450 milletvekili sokan dört siyasi partinin idarede mıışterek ve tnakul görev alması gerekmektedir. • Haber aldığımıza göre Milli Birlik Komitesi partileri koalisyonda gorevlenmelerı için liderlerin sağduyusuna müracaata karar vermif ve bunun teşebbüsüne geçmistir. Yeni bir Anayasayla, her türlü kötulukleri ve menfi hareketleri önliyen, ortaya müeyyıdeler koyan ve kurduğu muesseselerle yalnızca müspet icraatı sağlayan yeni idarenın sadece iyi nıyete ihtiyacı kaldığı, siyasi partilerin de memleket nıenfaatlerini düşunerek bu ihtiyacı takdir edecekleri tahmin olunmaktadır. Bütun talımınler, onumuzdeki devrede Cumhurbaşkanlığtna Or general Cemal Gürsel'in seçıleceği noktasında toplanmaktadır. Ana yasanın 1 2 nci maddesi, Basbakanın senator veya milletvekilleri 0 arasınriaıı seçılme.sını hükme bağlamıştır. Gerek Başbakanhğa ve geıek bakanlıklara tayın edilecek olanların partılerüstü bir heyet kuracak vasıf taşımalan Daşarı ve başarının devamı için şart gorulmektedir. 14 ferin Başkanlık tahsisinden Senatoya girmeleri muhtemel Sezai O'kan «arkadaşlardan arzu edenler istifa eltikleri takdirde memlekete dönebilirler» dedi Sürsel Gümüşpala Gülek mülâkatı Tcnlanlıda Gülek de bulundu Karadeniz'de A P ile YTPyi birieştirme teşebbüsleri 50 ilde katî netice Başkan Gürsel'in emri Gürsel Gumhurbaşkanı adayı A. P. nin tutmadığı ilk seçim vaadi Gürsel'in sözleri NADİR NADt (SÜVARtYLE YENİŞtLİR, ATLA YARIŞILMAZ.) Ata sözü AP lilerin vaâdleri üzerine kurulan gecekondulardan bhr kmnı