Katalog

İAJ CÜMHUKIYET 14 lemmuz IVIemleket Meseleleri IIIIİIIIIIIIIIIIUIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllimillllllllllllllllIllillllllllllllllllllllllillllllllllEllll Âmerikada oldugu gibi bizde de memurlar ofisi kurulmalıdır Yazan : Enver Behnan ŞAPOLYO Î7 myau millî inkılâbıyle Türkiye cumhuriyeti sosyal ve siya aal bünyesinde yenı biı devreyc girmiş bulunuyor. Yeni hükümetirıiiz, biran önce yapılması lâzıffl gfelen meselelen ele almaktadır. Bunlardan bir tanesı de merri'Jrlarm sıyasetle uğraşmamalandir. Şifndiye kadar hiç bir iktidarın diktat nazarını çpkmedigı önemli bir dâvayı inkılâp hüNvnetinin ele aldıiını gazetelerden öğrenrniş bulumıyofuz 3 ternmuz 1 H tarıhli savımızda 9 0 Cevat Kehmi Başkufur Ankaradân vefdigi bıı hahere göre «Dev let memurlarının hepsi ant içeceJderdir. Mevcut tasavvurlara gö re, dairelerden hayır kurumlanna kadaf her yerde bütün memîlara, paftilere ve bunlarıo kurumlârına girmek, sivasi propagsnda ve yayın çalışmaiarı yasak edilmişttr. Kamın hükümierini ihlâl edenler vazifelerındtn çı'ttanlacak lafı gibl haklarında tazminat dâvaları da açılacaktır.» denilmektedır. Hür demokrasilerde bütün iklidafın. ekserlyet pariisinin e\U ne geçtiği muşahede edilmektedir. Parlerhantariz.m ve Repîezantatif sistemlerde dahi bu durum hâgll oîmaktadıf. Su hal bir problerh olarak ele alır.mış, ilim adamlafı bunun fhünakaşasını yaDinak tadırlar. Ekserlyet partileri icra vekilleri heyet'ni kurduklarından, âfnme hizmetini gören bütün memurlan da idarelerine almaktadır lar. Bllha«sa partizan bir idare kuran hükümet'er. memurlsra her türlü baskıyı yapmaktadiriar. Hil rnıki fnemurlar ekserivet partisinifı rriemurlan degil. devletin memurlarıdir. Kanunların gösterdiSi eşit ve âdil nunmeleleri hakkiyle v* ahlâk kaideierine dayanarak icfa efmpk!e miikçlleftirlpr. Bu kanıın adamlarına baskı yapıldıgı zaman hunlar tirafsız olmazlar. Bir tarafın emrinde hizmet etmek mecburiyetinde kahrlar. Halbuki aslında bütün mern;ırİBrın ri*araf olmalafı gerektir. Adil bir hükümet'e esas budur. Arkada bıraktıgımız karanlık devreden ibret alarak. busrün bu meseleyi halletmpTniz pek yprindedir. E«kisi gibi Vatan Cephesine zorla memur kay detmek teşehbüslsrini tamamen önlemek zamanı gelmistir. Amme hizmeti gören memurlar hiç bir partiye kaydolunmamahdır. Mefnurlanh bitaraf kalmaları meslek haysiyeti ve adalet haklırnndan' en önde gelen bir dâvadır. Memurları tarafsız ve istikrarlı bir hâle sokmayı düşünen, iik rtefa Milli îrikılâp hükümeti oîduŞunrtan" umumi efkârcia binıilc bir rrnemnuniret hâsıl olmuftur. Bu isabetli kararı her vatandsş çok.iyi karşılamıştır. Bu me?ele kökünrten holloVjndüBu zampn. hem vatandaşlarımız zarar görmiyecek ve hem de memurlar her iktidpr değişrnesinde işinden atılraak tehlike^inden kurtulacaklardır. Bugüne kadar memurlar şaskına donmüşlerdi. Yeni hükürr.etirr.iz memurlara and içirtmek suretiyle bu meselenin ha'H yolvna girmiş bulunmak t^Hır. Bu kanun istikbâl için çok f;ıvdalı olacaktır. Memurlann siyasetle meş.gul olma'arına rr.âni olmak için, ilk defa teşkilât kuran Amerıka Birleşik devletleri olmuştur. Memurları politikacılann baskısmdan kurtarmak için kanunlar çıkarmıştır. Amerika devlet teşkilâtında ayrıca bir de (müstakil daireler) veyâ (ofısier) mevcuttur. Amerikada, hükümetin icra dairelcri yartındâ Federal kanunları tatblk et mek Sâlâhiyetini haiz bir çpk hükürrlet uzuvları bulunmaktadır. fiunlara (müstakil daireler) veya (ofisler) adı verilmektedir. Bu ofisler icra daire'erinin bir parçası olmayıp, onlara karşı sorumlu ââ deSillerdir. Bunlar kanunlara göre müstakil hareket efmektediflef. Banlarm çnğu mahkemelere benzemektedir. Kanunlarıfıı bunlar tefsir ve tatbik ederler. Amerikada bundan 70 yıl önce (Resmi Memurlar Ofisi Jadiyle bir teşkilât kurulmuştur. Bu ofisin vazifesi ju satırlarla göşterilmiştir: Memurları politikacıların elinden kurtarmak için (Resmi Me murlar Ofisi) müstakil blf <Jâi*# olarak tesis edilfMiştif. 8u dâife aynı zamanda ımtihanla memur alır. Memurların menfaiflefini gözetir Kaliteli memur yetiştirir, memUrların fasyönel Çallşmaiarını tanzim eder Amerikada 1700 den fazla çeşitli memurlann hakkiyle ve serbe§1 iş görebilrhtlef'l için bu ofis bütün gayfe'tiyle çâlıŞ maktadır. Mefnurlârln işlerine jrifdım maküadiyle bu daif* H#r iH faaliyettedir. Amerikada kıırulrtıuş olan par* tiler, her îafnan için mefnufiafdan faydalanmak isterhişlerdir 6u sebeple heffi Vatafıdaşlsf ve hem de memuflal taraf gö^rnüş» lerdir. Bir çokiarı da ikiidar dfr. gişmesiyle işlerinden alılarak Mfalete düşmüşlerdif. f$1e ı m M hizmeti ğör#n bu devlet SieıtiUfi ları resmi memurlar ofisi siyesinde kıırtarıimiftıt Artık Amerikada kurulmuş ölan (Cufnhuriyet Partisi), (Demokrât Pafti) ve Sosyalist pârtiler memurlara hiç bif şekilde tesir edememektedir tktidarlar «elir geger. fakat devlet bakidir. tlevtet memurları her za man için Ofis tarafıridan kohtrol edilmektedir. Partilere intisabı olanlar ce?alandırılmaktadır. Artık Amerika politikacıları için memur lardan faydalanmak bif hayâl oi^ muştur. Hiç bir »ekilde ohlara nüfuz edemezler. Ancak pârtiler memurlann dışında kalan muhtelıf halk sınıflariyle faaliyetlerine devam etmektedirl«r. Ijçiler, köylüler ve serbest meslek erbabı partilerde faaliyet göstermektedir. Amme hizmeti gören memurlar, orta bir hayat sürmek suretiyle kaderlerine »ükür edip çâlışmaktadırlar. Amerikada Resmi Memuflâr Ofisinden başka müstakil olarak (Federal Emniyet Ofisi. ESitim Ofisi, Sosyal Emniyet Ofisi, Gıda ve Eczayı Tıbbiye Ofisi, Eski Muharıp'er Idaresi. Umufni Muhasebe Ofisi, Ticaret Komisyonu) gibi müstakil daireler de bulunmaktadır. Bunlar devletin icra organlarından başka, hâlka demokratik fsaslara gore hizmet etmektedirler. Demokratik nizama î^rmi$ ve bir hukuk devleti olmuş demokrasilerde dediğim gibi ayrlca bu şekilde daireler de mevcuttur. Mil 11 Inkılâp Hükümetinin de âmmeye hizmet edenleri kollıyan ve koruyan bu gihi müpsse,«eler kurma«ını gönülden arıu (îtmekteyiz. Çünkü Türkiyenin Elit sınıfını memurlar sınıfı teşkil etmektedir. Devlet dairelerinde müsteşar lardan tutunuz da şube • mudürlerine kadar hepsi üniversite tahsili görmüş değerli şahsiyetl*rdir. Ördj mensuplarını alınız. kumanda mevkilerini 4Vpâl"e<l«n«stfbayları' mızın hepsi yüksek tahsil gormüş kültürce yükseft kıymgtlerdir. Kurmaylarımır da üstün vasıflarla yetişmişlerdir. Hukukçular camiasını ele alırsak ,hepsi Hukuk Fakültesi mezunlarıdır. Adli cihaıımız yüksek kültürlü insanlarıh elinriedir. îdarecilerin hemen hepsi Siyasal Bilgıler Fakültesi mezunlarıdır. Doktorlarimız ise tâmamen Tıp Fakültesinden yetişmiş mütehass\slardır. Öğretim cihazlarımırs gelince. bu kadroyu profesörler, doçentler, asistanlar doldurduğu gibi, lise ve orta ögretim üyeleri ise üniversitelerin mııhtelif fakültelerindeh mezun mütehassıs elemanlardır. tlkokul öŞretmenleri, Hse defecesinde mes lek okjllarından mezundurlar. Mü hendislerimiz "feknik Ühiversiteden çıkrhışlaf, 7İraatçi!#f veiSrinerlerih hepsi fakülte mezunlarıdır. Adedi yarım milyona yaklâşan bu güzide sınıf devleti her sahadâ idare etmektedir. Bu münevverler riası'. ihrha? edilir? Sabık iktidar münevverlere değer vermemekle büyük bir hata işlemiş oldu. Devletin temel direği memurlardır. Devlet mekanizması bu müheVverlerin eliyle işl#tilmektedir. Devlet memurları bir snat gibidir. Ona dokunulursa, sa^ at bozulur. Bu sebeple fnemurları politikacılıktan korumak mUhakkak lâzımdır. Yeni hükümetimizin b;ı dâvayı ele almasiyle, 1kinci Cumhuriyetin kurulduiunu muşahede edefek »evln» içindefi*. =haberleri Yüksek Soruşturma Eurulu !A asılsız habcr Tıllık i7İnlerin ka1dınl««|l 1 İ ADLl BAHİSLER 1 Mektuplar arasmda B4«ı kımseler bn hühmtt, maınnnların müdafaa kshhındsn mah Yazan •cklindr telâkki etmrktedirler Fakat mesele öyle sflf«He t«1inlartl*«r değildır. fevvelemirde. soruşturma neticelenıp de ış, adalet divanına Bundan üç gün evvel şâyi Olirt ifıtika! etikterf sonra. kanuna göile göbir haber, ışçi mehafilinde üzüntii re maznunlar rrfüdafileri rüşeceklerı gibi her maznuna ken l ii iie kâfşılif)rni$tı Işeliefl ümitsızlige «evkeden haberir) rrtensei he disini üç avukatla müdafaa ettirnll? tesbit edilempfnekle beraber. mek hakkı da verilmiş bulunmakligilitef tifafından ehemmiyetle e tadır Dosyanın sorgu esnasında" lf alınmıştıf ÖTtâda dolaşan rivâ \ t^tkiki meselesıne gelince: Esaserl yptter* göre. *âkıt iktldar zamafıiri bugün meri bulunan Ceza Muhada issiier lehifı* çıkarılan ücretli kemeleri Usulü Kanunu da mazijfifi ksriunu. *ntid«makr«tik fîıüj nun Vekiline mutlak surette böytalaf edilerek yürürHikten kaldıfı le bir hak tanımamıştır Usu! Kalaeâğı için tatblk edilertıemesi ci nununun 14Î üneü maddesi «tahkikatın gayesine halel vermiyeceh#tine gidi'ecektit. ği anlaşılan hallerde» maznun veDün kendileriyle temis etti|imi* kilinin dosyayı tetkik edebileceğimuhtelif isçi «enriikalafı temsile"i ni *<iy!emektedir. Demek oluyor leri. böyle bir hüsusun tasavvur ki. normal hallerde dahi. sorgu dahi edilemiyeeegini soylemişler esnasında dosyanın müdafi tarave bu hâberin «uinivetle çıkarıldı fından tetkiki, sorgu hâkiminin ğını ifad» etmişlerdir takdinne bağlı bir keyfiyettir. DiŞer târaftan bu konurta ma16< Dosyanın tetkik edilmemesi netifnatinâ fnüracaat ettigirniz ilflli cesi ise. taiıiatiyle maznunun sorÖif iSl di sunlârı s8yl#miştir: gu esnasında müdafii ile göruşe• Haber tamamen yalandır Bu memesmi intaç etmektedir Zira, kötü nfvefll tfisâfHsfın ka'dı mnr^ dr.»'ayı tetkik etmek hakkına mâsusla çıkardıkları bir haberdir Bu lik olmıyan müdafiih müvekkiü lanık suda Balık «vlartiak istiyffı ile ^onıışaeaŞı bir nokta tasavvur ltfrin beyhude ipsebbüslPr'dır Ka edılemerhektedir nun m«r'îdir Bir çok fabrikalar ç) Yüksek soru?turma kurulufıa tarafından fyfbik dSrtl edilmekte miıtaallik geçici kanıınun en müv dir. Yalnız bundan bir kac EÜn * hıffi hüsusivetlerinrie'rı birisi de, vel memur izinlerinin kaldırıMı doku/uncu maddedir Bu rriaddeğına dair Bir haber vârdı O da ye göre sorusturma kurulları sabü^üri ipta' ed'tffıistir Memurlar nıkları ve icabıflda yakınlarım da işleri aksatmnmak suretiyle i rrtal beyanıria dâvef edebilecekleri zin yapabilmekteiirler Belki bu gibi, sanıkiarın yurt dışında veya ifısânlar. memurlar hakkında çı içindeki sahip oldukları menkul Hin haberi işçilere de tesmil «t veya gayrımenkul malları da tahmek istemişlerdir Ama haber asıl kik edebileceklerdır Kezslik yük sız ve yalandır.» sek soruştıırma kurulu baçkanwıa sanıklara ait dışardaki kıymeilerin yurda getirilfnesi için gereken Migıfos umumi heyeti t«dbirleri almak hakkını vermektöpianıyor tedir. Milros Şirketır.ın tdare Mecliii d) Kanunun sürai bakımmdan Szalarının varıdan fazlası vazifelerin* devam edernediklerindeh, ittihaz etmiş olduğıı tedHirlerden şirket yeni âza tayini ve umumi birisi de bilırkişilerın ve şahitledurum hakkında karar alınması rin. kendilerine celpname tebiiğ için yarın umami heye"ti fevkalâde edı'meden, doğrudan dogruya ihzar müzekkeresi ile celp edilebitoplantıya çağırmıştır. lecekleri keyfivetidir. rum tiiimtUti L Baha Arıkan yonu şeklinde kabul etmek lâzım' dır. Mefsuh meclİ3 iç tüzüğüne ! göre aradaki fark. suçları görülenlerin mec'.ıs yerine. yüksek »oruşturrtıa Kurulu tarafından yüksek adalet divanına sevk edilme»inden ibarettir. Yalnız burada üzerinde durulması lâzım gelen en mühim nokta yüksek adalet savcısı ile yârdımcılarının yüksek soruşturma kurulu üyeleri arasından seçilmesi keyfivetidir. Bu ku»tılun lüzum veya men'i muha keme kararı verecek hâkimler olmSsına görs. ayni kimselerden bir kaçının yiiksek adalet divanında, âmme dâvacısı mevkilni ibraz etmeleri: iizerinde durulacak bir keyfiyettir. Baş savcı ile muavinlerinin, tıpkı yüksek adalet divariı gibi. soruşturma kurulu haricinden seçilmesi ceza prensipleri\ ne daha uvgun bir keyfiyet olur du. soruşturma kuruluna ge rek adliyeden ve gerekse devlet şurasından çok kıymetli. hakikaten bitarafhklannda şüphe olmıyan kimseler seçilmiş bulunmaktadır. Millî Birlik Komitesinin bu intihSp için gösterdigi titizlik cidden takdire şayandır Askerı hâkmlerle diğer zevat için de ayni hassasiyeti eösterdiğinde hiç şüphe yoktur. Esasen buracıkta askerî hâkimleri vâd ederken. hukuk tarihimize ma! olacak vicdanî bir varifeyi yerine getirmek zaruretini duvrrfaktavız Sakıt iktidarın on seneiik iktidarı zarfında adliyeye vurmuş oldugu darbeler. inkârı ka bil olmıyan hakikaf'erriendir. tşte bu darbelere. vicdinlarınm bütün sarflimiveti ile en *ivade mukavemet edenler. askeri hâkimlerdir. Bu on sene zarfında sakıt iktidarın her yoldan yapmıya çalıştığı baskıya. bu zevat cidden takdire lâyık. unutulmıyacak bir passif mukavemet ceph»si kurmuşlardır Gerek dnkuz subavın tevkifinde ve gerekse yirmi sekiz nisan hâdişeleriyle onu takip eden olaylarda, gSsterfniş oldııklan adalet hissi, vicdani kanaatlerinin izharındaki selâbet; her türlü sitayişin fevkindedir Bu vesile ile ile ride hukuk tarihimize mal olacak bu olayların kahramanlarını takdir ve tebHÎ etmeyi millî bir vazıfe savmaKtayız ne aynı madde bu k u r u 1 u n teskilâtı ve çalışma usulünün özel bir kanunla belirtileceğini i m i ı bulunmaktadır. Kurulun teşkilâtını ve çalışm» usuliinü belirtecek olan kanun € îfüksek Adalet Divanınm muhakeme usulüne ait geçici kanun» ismi altında 16.6 1969 tarihinde (3) numaralı kanun olarak resmi ceridede neşrolunmuştur. Evvelemirde şurasını tebarüz et tirmek lâzımdır ki. bu kanun. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun bir tâdili mahiyetir.de değildir. Yalnız sakıt iktidar ile mensuplarının adalet divanında yargılanma.<«na mahsus geçici bir kanun sıfatını taşımaktadır. Yine pe şin olarak şurasını da belirtmek lâzımdır ki kanun. herhangi bir hakkı ıhlâl eder mahiyette olmayıp birinci maddesinde de zikredildiği gibi sürat gayesine matuf bu lunmaktadır Bu kanunda yer alrr.ıyan hususlar için. bu kanun hükümlerine ayk:rı oimamak ve sürat gayesini zedelememek kaydiyle, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda vazılı hükümler uygulanacaktır Yüksek soruşturma kurulu bir başkan ile 30 üyeden Ifıürekkeptir Bilâhara sanıkların alenî muhakemesinı görecak olan adaiet divanınm baş savcısı ile adetlerı besten ibaret olan savcı muavin lerj bu kurulun başkan ve üyeleri arasından seçilecektir tlk vazife olarak. kurulun ba«kanı, adetleri üçten eksik olmamak üzere talî sorşturma kurulla rı teşkil edecek ve bunların her birisine baskanlık edecek üyevı de tayin etmek üzere bir vazife taksimi yapacaktır Tali kurullardan birisi «Merkez Soruşturma Kurulu» ismi alacak ve. kanunda sarahat olmamakla beraher. if?de tarzından anlaşıldıâına göre vüksek sorusturma kurulunun merke zi olan Ankarada vazife görecektir fnkılâp hareketinir, vuku bulduğu 27 mayıs 19^ danberi. bir çok tahkik maddelerine el atılmış bulunmaktadır Gerek bu tahkik işleri ve gerekse kanunun neşri tarihi olan 16 619B0 rian sonra vaki olacak ıhharlar. Mçrkez Sorusturma Kuruluna. veyahut bu kurulun tensip edeceüi kurula devir ve tevdi edileceklprdir Yüksek sorusturma kurulu veya merkez sor'jsturma kurulu muhteüf kııruUarea yapılan tah kikatı birleştirehilpcegi gibi tefrik de edebileceklerdır Yüksek sorusturma kurulunun vazifesi ilk'tahkikatı ifa etmek tir. Binaenaleyh bu kanun hüküm lerine muhalif bulunmamak suretivle. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanufiunun ilk fahklkat faslına giıen hükürhleri bu kunıllarca tamamen tatbik rluıaraktır. Kanun, Ceza Mvihal'PTieleri Usulü Kanununun kabıı! e'mis olduSıı hükiimlerde. tahkik nlurıaca'k işin mahiyet ve azarrıetıri rföznhfirtd» bulundurarak. hı?< i=;tisnai hüküm ler kabul etmiş bulurtmaktadır On'ar da şunlarriır: nkaradan dönifte matbMd» »dıma »olianmıf bir bayli mektup bnldam. Banlsrdan mâhim bir kısmını (halki okntma) «âvauD* *«ir fihirlerini anlaUa okayaenlann mektnplan ttşkn e«liyor.I*t« iki Srnck. Boğazhyan'dan avnkat Sezai Akkoyanln sunları yazıyor: •Bu mevzuda yapacafırnız ilk isler îuniardır: 1 Bütün memleketlmize samil bir ilk tahsil seferbertigi 2 Bu seferberlikte asgari lise ve muadili tahsil görmüş ksdın, erkek bütön vatandaşlan vazifeü kılm*k, 3 Bütün vazifelilert askeri mükellefiyet usulüne tabi tuı mak. 4 Resmi veya hususi müesseselerden belli ücret alanlann ücretlerini aynen. serbest meslek sahibi olanlara ise muadili devlet memurlarimn ücretlerini ödemek, 5 Seferberlik sahasına istisnasıa bütün köyleri, hattâ gez ginci grupları dahi dahil etmek ve vazifelileri hiç bir mazere' kabul etmeden buralara gitmeğe mecbur kılmak. (askerlik hiz meti nasılsa öylece ve müddetli yapmak), 9 Bunun için ilkokul yapılrnasmı beklemeden, icabında kiralanacak ivi kötü bir evde. hattl çadırds Sgretlm yâpmak... Son inkılâp nareketinin bilhassa aydın vatandaş ruhunda uvandırdışı vatan ve millet için fedakârlığa katlanma fikri böyle köklü bir harekete elfmek icin lyl bir zemindir kanaatinde vim.» tklnci mektuba gelince • b« divaya bir ba«ka «ekilde temas la, bucün cehalet eepbetine kafşı iavaşan köy SSretmeninin ma xide aldnin çibi. yine yalnız fcirtkılmaması Iflznmnndan bahse diyar. Dtnizliden öğretmen Mastala Asım Hifil'ın mehtaba »dyle dir «Milli inkılâptan bo yan» hepimiz sevinçliyiz. Gel gor ki ba 2i gafiller gizli gizli menfi propaganda vaparak cahil halk^ aldatıyorlar Üzülmemek elde degil Dün bir köy öğretmeninf tehdit mektubu vollamışlar. «Biz bütün köylü nurcuyuz. demiş ler Bir daha bize Atatürk'ten söz açma. tnkılâptan dem vur ma. Siz Atatürk'e bağlıysanı* biı de Öaidi Nursiye baglıyız Kendl eanını seviyorsan kBvümüzden çek git.» tşte. ciddî olarak üzerine efileceSimiz büyük bir riprt Bıınn vapan üç beş serserldir. deyip geçiştiremeyit. Günden günftehlikeli olmaga başladı Cehalet «#phe<=ine karjl ögrPtfnen |ene yalnız kalmasın Sizlerin kaleminden bir kere daha duyurulsun Biz öSrptmenler sizlerin vardıfn!«f1fl!zt esir»emivprp»tni):i bilrti âimizden urnutluyuz Elele vertrek bu yurdu Atatürk'ün özlemihi çektigi medeni bir filke yat»aca|ız.» Yani demek ki h»lkı cehale«#n hnrtarmak fi«efe tedbirlef »lırken avnı zamanfls hu »aıifevl vükienpnleri karumak için de çareleT düsfl«eee|W. Allkalılaf* duvnraraın. *** tzmirden Necati Haksüer Jlimli •kayaenm. basındaki müs(ehcen ntsfi*?it»n nik«vpt edlyor. Blt itntif sa*eletinln «oral tatl'ın evinde bulnnan reslmlere dair haberini kesip yellamış •Bn ^»«eteyt eaeaklanma naaıl okntnrnm» diyor. Yerden göke kadar haklı. *** Ankaradan bir ziraalfi oWyncnr« valnıı »rmafl d#»*sma karsı tedhir ahnmakla işin bltmiyeeetini anlatıyer. Hayvancı lık. Erazyen vesalre cihi daha bir ç«k dâvalar balandnğnnu »«vlüyor. f>oirn Her sahada a kadar «efiyiı v* o kadar deı+ liviz ki bi7P valnıı bn memltUetl kâlkındırmak ttıere azim v* cesaretle ileri atılmak de|il, avnı «amanda engin blr «abır ve tahammül ap lâzım. AHah •ardımeımn «lsan. Crvnt Fehmi BASKIT Oiii yağı rekoltcsi fazlâ L fiyasaya gelen hâberler. hu yıl gul yagı rekoltesinin fazla olduğu nu göstermektedir Buna muvazi olarak dı* piyasalârdân istekler de fazlâdıf Bilhas îâ Fransa. ts\nçre Amerika ve Jhgilteredeft devamlı teklifler ve fıat sohdajları gelmektedir Hafta içinde 175 kilo gül ya9ı ihraç edilmiştir. Bunların primli değeri bir miivnn liraya yakıncfır.' Yüksek soruşturma kurulunun huküki rriahiyeti üzerinrie de durmak lâzımdır. Kanun al'.ıncı maddesinde bu kurulün yapacağı tahkikatln «ilk tahkikat mahiyetinrie» olduğunu söylemektedir. «Mahiyetindei dt~mA, tâmamiyle ilk îahkikat vasfr demek defildir. Eğer öyle olmuş olsaydı. yüksek adalet divanı savcılığının, soruşfufmâ kurulundan evvel vâzife^e başlafna»^. ^hgzırlık tahkikatını icTUtiln ihracatı 958 mahsutü Ege tütünlerine yü?de ra etmesi ve hukuku amme dâvası 15. Karadeniz ve Mafmâra tütün nı ikame edcrek ışj kıi'ula tevdi lerifıe1 Vüıde 30 prirh verilmesi ka etfnesi lâzım çelirdi Halbuki karan, durgun giden piyasada can riundân yüksek îdalet divanr savcılığının. yüksek adalet divanılanma yaratmıştır. Mevsim başmdan hazifan ayına nm kurulması ile içö baslıyacağı kadar ihraç edilen tütün miktarı anlaşılmaktadır. E^asen işin sakıt 51.519 ton olup tutarı 65 milyofı 741 reisicumhur ile başvekil ve vekiller; ve eski iktidar mebuslarını bin dolardır. Bu malm yarısından (azlası A ve bunların suçlar^na iştirâk ernerikava sevkedilmıştir Anlaşma denleri yargılamak keyfiyeti ollı memteketlere ihracat bu miktâ masına göre. viiksek soruşturma k u i i u n u . fnrfsuh meclij iç tüzünri yüide 18 i dir BÜniPki meclis tahkikatı komis Sakarva Kauçuk EndüıtrUi A.S. İdare AşagıdakJ gündemi görüşüp karara baSlarnak Ozere. hıssedarlar Umurni Heyetinin fevkalâde olarak 29 Temmu* 1960 cuma günü saat 14 30 da Sirketin rındıklı'âa. Findiklı Mandakı Merkerinde toplantıya dâvet olunmasına İdare Meelisince karar verilmiştir Hiosedarİarm, töplaniı gSflündefi en az bir haft* «T*#l. toplantıda bulunduracakları vekll veya temsilcileri rasltasiyle haiz oldukları hisse senetlerini gösterir müsbit «esâfkl îstanbuldaki Şirket Merkezine teVdi ederek giri? kartlahril alifıalarını rica ederiz. Gündem ile esas mukavelenin değiştirilmesi icap eden fnaddesihin eski ve yeni metinler! asagıda g6sterilmiştİT. Gündem: 1 Şirket tdare Mecllsi »zasımn ü«e veya be»« ındıril!B«sı ve buna göre Şirket Esss foukavelesinin tâdili. 2 Şirkei murakıplarının Bife indifllmesi ha"kkında karar ittihatı Ticaret Odası seçimleri Evvelce veıilen karar Eeıeijince 1*iearet Odasırida seçimler agusto»un beşine kadar bitirilecekti. Ancâk verilen müdclet zarfında hazırlıkların tamamıanması mümkün gnrülmemektedir. Öğrendiğimızfe göre 19SO60 yılla rı arasında Odalarda muhteüf »ebeblerle mes!#k komitelpri gefiiş; letilmiştif. $imdik eepikme bilRassa bu komitelerin islahı ve sâyıfannın azaltılması lüzUmtıhdan ilpri «elmektedır îstanbul ve tzmir Ticaret ve Sa nayi Odalarma münhasır olmak üzere seçimler 20 gün tfahrVurla îb agustöstâ yapılâcaktır. Hürrivet fstikra^ı Tahvüleri'nin Soruşturma Kurulunun. biraz teehhürlerle de ol«a ilân edifmiş olması bizi cidden sevindirmiştif. Bo lojrul teşekkül ve sâlâhiyetini geçici Anayasanın altıncı maddesinden almaktadır. Bu kanunun altıncı maddesinin üçüncü fıkrası «Sakıt Reisicumhur ile Başvekil ve Vekilleri ve eski iktidar mensupları ile bunların suçlarına işti* rak edenlerin sorumluluklannı araştırmak ve haklarında son tahkikat açılarak yüksek adalet divanına verilmeleri gerekip gerekmediğine karar vermek üzere bir yük sek soruşturma kurulu teşkil orua) «Mevkııfların muhaberatı nur.» hükmünü vazetmektedir. Yi kontrola tâbidir» kaydı yeni bir hüküm degildir. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 91 inci mad desi esasen bu hükmü daha riıufassal bir şekilde muhtevi bulunmaktadır. Bu maddeye göre. maznun tarafından veya ona hitaberı 15 Temmuz 1960 tarihinden itibaren gönderildiği bazi hâllerden anlabütün şubelerimizden tenfîn edilebileceği şılan ve tahkikat rcktai uazarınsayın halkırhıiın ve friüştefilerimizin bildan fnünderecatının ehemrniyeti gileline haiz dlduğu tayın edüen mektuplar vesair ıtiersule ve telgrafların zaptı caiz görü'm»k;edir. Tldli «dlten F,hi Şekli a Srîetin l,lerl Umumi He vet tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümler. dairesinde hissedarlar ar.S.«dan seçile. ,k bes âzadan teşkil olunacak bir tdare Meclisi tarafıtıdan idare edılır tlk tdare Meclisİ IE*S! olarak: »••• « » Mechsi f tarafınd.o J , ' ""f f töare idare edllıf. ? Mad« 8 işleri Umumi «eyet Turk T.c.ret Kanu »« hukuml»n da.res.nde hiş4 d n te kl olu k r DEMİRBANK Temmuz İ4 = Muharrem 19 OTEL ve ŞİRKETLER İÇİN t^sârav'ıtı Merkezinde A.eansör]ü. KaloMfeili 55 oda ve 20 dükkânı bulunan pasajh büyük Ve lüks biria kiralıktır. Tpl 22 33 80 Mvtavassıt kabul edilmez. ] 8.58 4.38! 8.38112.00! 1.59 6.44 İ = CUMHURtViT'in Edebî Romanı: 63 tft<ıifitııttftıttıiffiıiıııoııiMal«atflaaBdlta mu Yazan. KlKKA'l KOR.NAR Aynnr da, evlendijinden beri, litühirn bir adamın karısı, a|ir başh, kibar, hürmet edilen bir hanımefendi olmuştu. Şimdi de kocasına bağlı, onun matemini tnıan bir kaflın. O halde hep mi böyle kalacak? Blraz daha geçsiiı . Biraı daha .. Bekliror. Dosllan çelsln, ısrar elsinler, lorlasınlar, ilk defa onlarla birllkte, guya onların fıatırını kırmamak için gHsin. Sonra, yavas yavaş... Ama, asıl hayatın keyfini iflfmek için büsbütOn başha bir mnhite çirmesi lizımdı. Te ni bir ımıhite. Bn mahkeme isierlriden kıırtnlsun. bir Avrupa teyahati yapacak. Delice, ama delice eilenecek. Kimbilir, Belkl de orada yerleşir, bir daha ds çerl dönmMdi. Evlenirdi. Meselâ btr a^ilza'de ile. Madam la corhtf««e. vahut Atnnr von bilmem ne olurdu. H:c de feria defil. Ama yok Hayır. u r l e kibarları ig.temiyor. Ne«f!i. rahli, tenc bir adam olsun, kâfi. Alman da degil: Fazla laati saatine yaşıvan inganlaf dhlâr. Ert iyjil Blr Fraıl sız. Bari lisanıhı dâ rjlrâz bilir. Evet, Fransız. Servctinin bir kısmını Avro» paya «önderir. Mal raölk tstanbulda kalır. Orıların ğcliri ile seneniıi yaruını haradâ gf çirirler. Hem ahbaplnrırla kar$i da ne caka Bir Fran«ız!a evlentniş. Eenebi dediti mi, ne olarsa alstin hepsinin g& zUnde büyövof. Ah! Bir kere %n dâva bitse Helr seyine »ahip Oİ3S... «ArtıH bütOn bunlar beHIHi. Kim«e rlimden alamaj.» diyebiUe . Derin derin içini (jekti. O zamana kadar ne yajJaeak? tapyal»,ı ıtıı otUrarah? Hele bil tece fiyle IBOya^ı vsr ki birisine! Hiç delilie ataktan biska in«anlarla konajmnk istedi. Yakuda lelpfonl» aradı. Pfkledi: Zil çalıvnr, cevap yok, Bn aitet Tittin teyzenin numarasını ffvifdi. Of^fla du hizmetçi çıhlı «HarilniefeMöl ile bcyefendi Ankaraya eittiler. Bir bafta kadar kalacaklar.» Herkes geıiy^r. MirB»# evinde deŞil. Tekrar koltu?öhâ öturdu. Ga zetenin bilmecesini çözdü. O da bitti. Zannetmişti ki, koCdsi ölünce, âdeta Bir bashıdah kurtnlacak. Hemrn yeni bir hayat haslıvacak. tUaklan yakından tanıdığı bütün erkrkler etrafında pervane ölnCaklar. Zengindi güzeldi, gençti . Birdefl ddrakladı Gen? mi? Tam bif ay evvel 4tlha basmıştı. Bij zarftanlaf 44 yaşındakileri öyle ihtiyar sayarâı ki! «S» den fevvel, tskisehlre f « tikleri sene, (tranın «lay ku mandarlının karısı 44) yas*nda cilmüstü. Gazeteye vfcrilen ilân da «H*nüz genç denilecek bit çaîda divp yazılfrııstı. Ve A^ nöf eülmüstii 4( ya» »enç mi' Kallsıp Ayflava haktı Gözlf tirtin Ü^tiannda kücöcük inrı kıfMtklar. Çehrrsi vorgun. Te nl «pnrak renıi Korlitu: «thti yariıvornm l e n de ihtiyarlı votum.» Art'k inistevdi. Bir kaç »en» »onra kimhilir ne ha U geleeek! fcöiülrlsfr dü$flncelerden karlüllriah için bir sigâra yaktl. Kiofltl tı,tan parrnikları titriyofda. Hdn*9lan UMUrtdekı saat l l i d fetraflrida derin bif süvâf. Şimai sökakt* gelis ğeçis azalrflış. Öehç kadıfî t*kfar acandı Oecehin s(*»si*İI|l iiçnde saatin tıkıffısını l$itiyor: 2ıman yüfüror; hef sey yıpfariıvef; nı«V*t ilefliyof Bif den TİeHrnedi kafşıtınlda blr ManırnFfrnni başka ernfintt vdr ıtıı? Ayharah halbi dnracak eihi oldö. Gdtleri büvüdn. Acele a itit: 8rda: tılaeak! Beğazına sarılacah! Kendisini odasında bolduşa laman nefes nefese idii Ter i^ çinde kalmıstı. Kapısını kapattı. tyiee kilit İedi. Karyolanın karşısınclaki koltuja oiarda. Biraz rahatla mıstı. flaha soğukkanlılıkla düsün hıiye gavret etti: Neden kor knyor*? Mehmet 1.5 senedir yan larındaydı. Namuslu. rfeııdi ço edktu. Bundan evvel de Per rah teyzenin bir ahbabında ça İışntiş. Hiç bir kotüluşü fgriil rneniiş. Ama belli olmaz tnMnlar belli olmaz IViye öyle birdenbire öniine dikilivermisti? O kâ dar sessiz yiiriımiistii Ki, Aynar onun adımlarını bfle âaymamıstı. Niye gelmişti? «GSya Ayşe hanım yok diye yatmadan evvel bir şey ister mivim dive sdraeak! Yalan! Beni kohtfol efliyor. Cyudum ma diye bakıvor.» Hayır, bn gece nynyaıHıyacaktl. Göıünii bile kırpmadan b^kİlyr^pk. Bir köfülfik yaparsa bari farkına varsın. Ah! saŞ »eUmet saHahı hal<ıa Tafln mnitalıa knvarantı bu aleagı. Bir gün daha tntmıyacakti yanında. «Ayse hanırrt yil rtw bafttna çevlrlr evl. Ayltfını artdrırım. Temizlik, çamaşif. 'itü i«,iıı T iııdr'ikci eetirfirinBSylı'cp idrtfe cderi*.» ÖlduStı yerdc kasılıp kâlrtı BalUonrta kımlldıyan bn jölje He?! (Arkası var) h) Söruşturma »ufy'latı Ceza Muhakemeleri L ;u'ü Kanununun 104 ve Askerî Cs*a MiHakemeleri Usulü Kanumın'i,ı 105 inei m dele"rihe göre tevkf fcprsr vereceklerdir. Bu hususta da bir fev kalâdelik yoktur. Aricak yeni ka hun kefaletle veyahut kefaletsiz tahliye usulünü, bu islere mahsus olmak üzere. kaldırrnaktadır. Kanunuri sekîzinci maddesi tsanıklar yüksek adalet divahıria mevkufen sevkedilir.» hükmünü kovmuş olmasına, on üçüncü maddenin sa râhatine nazaran kanunun tetkif kararına karşı itirazı da kabul memekte olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Bu kadar mühim ve büyük bir dâvada bu hüküm gerek sürat bakımmdan. gerekse işl medfeseye düşiirmemek yönünden yerinde bir hükümdür. c) Kanun, soruşturmamn ğizll yapılaeağıni ârtıir bulunmaktadır Bu. şimdiye kadar tatbik edilen ve hâlen de tatbik mevkiiflde bulunan Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununa göre de böyledir. Ancak kanunun kabul etmiş olduğu hükümlerden en çok üzerinde d rulan nokta. onuncu maddenin «Soruşturma safhasında samklarla müdafileri evrakı tetkik edemiyecekleri gibi sanıklann müdafiler ile görüşemiyecekleri» hükmüdür 1 Fenrıi tslimyeH . T.C. Ziraat Bankası temsılcisl 2 Namık Saysel T. C. Zi* raat Bankası temsllcisi 3 Vecdi Dikef Fedetal Türk Kamyonları tem* sllclsi 4 A.E. Durling . Dunlop temsllfisi 3 thsan Gtirsan • Birlikler Temsileisi 3 yıllıh Hir fnüddtft içiri seçilniislerdir Yükleme Boşaltma ve Taşıma İşleri Yaptırılaoaktır. Toprak Mahsulleri Ofisi Îstanbul Böke 1 Îstanbul Şehir ve Limafı dahiünde öfisirtıK nâmın» yapılacak hububat, bakliyat vesaif fhaddelerih bir yıl müddetle vükieme, boşaltma ve denii tâşıtlârı İle taşima işlefl açık ek=iltme ile ihaleye çıkarılmıştır. 2 thale 22/7/960 tarihiiie râstlayan cumâ günö saat 15 de tstanbul Bölge Müdürlüğü binasınds teşekküt edecek hususi <ofhisvon Bnühde yapıladaktır. 3 tstekli kimselerin 50000, lira geçfei teminatlannı ihale ^aatihdetı bif saat önefcve kadar Ofis veznesine yatırmaları ve alacaklan rriakbuzlan ile Komisyona başvurmaları lâzımdır 4 Ofis, ârtırma ve eksiltme kanununa tâbi olmadıiıiıdan ihaleyi vspıp yapmarhakta serbesttlr. 5 Bu işe ait sartlaşma ve sosleşme tasanları 10. lira rhukabilirtde fopfak Mahsulleri Ofisi tstanbul Bölge Müdürlügünden temin edilebiltr Haylr, hayır. yok. dedi; g» COctlk Plttinca arkasından diıı ledi: Merdivenleri iniyordıı. Rahat bir nefes aldı. Bn aksam. nedense. ondan korkuyor. Koca evde yalnızdıl»r: Usak telse, elmasını, pafa§tni almak için snn tend!» et se .kimsenin ruhn bile duymazdı. İTperdl: öld'ürürdü de b#lki! OStHnOr) SnOne «aiete man «Ctlffi ffliTBf' «Salicâk cana varı« «Meda canavarı • Vstııh <ida<ıfıflâ kffidmni d? i* #<ttnltrtle tti«Sı»de<*eMi. Bu '»nın amhatrı r)ltfe vok. Gürü'tii vapmamak için a • 4kk4i)!afırtı rtkarıp rllrle aldı. '•»<«?rıva n k t l . SATlLlK KOTRA Aziiiıet dolayısiyle 20.000. liralık kotra 10.000 liraya satılıktır. Modada Salih Reise müracaat: Tel: 22 04 04 KİVİ TRANSİSTOR PİLİ 9 volt Kivi Pillerihi PfftAKENDE Yalnız 637 tfüruşa CÜMHIIRİYET NUshası 25 Kurus »e Cumhunypi Matbaacılllı te Gsi«t»Tİlia ttlrlı AntırHrn S»rlwtt Ca|al«ıflu BalhPVi «fksk No S94! Sahihı Sattı|ırhızı sayın trarisislor radyo satMölerine niüjdelerit. HAÇIK TEPELİ ökçumu«â câddesi Serâtter ttan Nö: 36/3 NAZİME NADİ RAMMİ BERKSOV GazHtımızt ffnntvrlfHn «fvrak K?r»rllıh •tttfadâh germ*k ı» h* HH«H Vefrtl: 5>initH blfl«l blr hnş^dfn flflavıp flstühe a DİKKAT Tel: «wtwıwıii«ıau««ı«^^ Üstün kaüte devarrilı yanış (Y'ıksel pompalı O*EOcâ|ı) 22 51 wı 23 21 6S Yiiksel Gâzocsğı Sânayii