Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
DOKT Koman . BAŞKASIN1N GÜNAfll yCUMHURÎYET Çizen : JTVES SAYOL Çevıren : Mazhar KUNT 27 Mart 19G0 19591960 YUNUS NADI Dilimİzin bir düzene girmesi Yazan: Doç. Dr. Gündüz Âkmcı 45 Dıl uzenndekı tartışmalar venı değıldır onun Tanzımat a kadar bır geçmısı vardır bu yuzden soze da ba gerılerden baslamak ıstıvorum Anadolu Selçuklu Turknesınde ' resmı dıl turkçe değıldı bılım vurtlarında arapça devlet ışlerın de farsça kul'anılt>ordu Turkçe ancak onların verıne gecen Osman lılarda dev let dıh olda Ama ne vazıkkı onlar dev let katmdakı va zısmada bırçok ter mlen bu arada dın ve hukuk soz'uğunu Turkçele rını aa$tımadan Selçuklulardan olduğu gıbı aldılar Bovlece de\let ve toplumla Ugılı butun tenmler vuzvıllar bovunca bu uçlu ortam da (Arapça Farsça Turkçe kar ması^da* donup durdu vetındenım» demıstı Tıpkı bun ın gıbı dıldekı b j uç goruse de dusunresının kapılarını açtı Bır J Ü I dan Uvdurma soz vapmavız Yapma vola sapmavız Turkçelesmıs Turkçedır Bd«ka koke tapmavız dıvordu sonra da kalkıp Arapça koklerden senıvet mefkvıre gn 1 t e n m l e r u r e ' n o r d u ö t e \andan da Baska dıle uvmaz annenın sesı Her sozun ararsan vardıı Turk çe<;ı, dıve vaznordu öv'evse eskı kı taplara da basvurulacaktı ama Kuçuk Mecmuada «kıtaplardâ kalmıs» lan olu kelımelerden savn r Devletımız Turkıve d >ına vavı du Gokalp ın bu davra"i = lan delınca ^raü ulkelen ımparator'ugu ni7in gel gıtlerını anriırıvor mu?a kelımelerı de daha genış ol Butun bunlardan sonra gelehm çude riılımi7e katıldı Yavuzun ge Turk Dı Kurumjna tırdıgı ^rap uleması (bılgmlerı) K'mılerı dılde bugun bırbırını Turk medreselerıne >erleşınce tutmaz avkın da\ranıslara bır et Arapça vurdjmuzda bır ozge ış ken olarak Dıl Kurumunu suçlu lem gordu bılım dıhmız de Arap bulur Ov sa vukardan ben goster çalaştı bu durum saırlerımızden dığımız gıbı Dıl Kurumu sebpp gelen birkaç tepkıve karşılık Tan degıl «onuçtur dıl ıslerındekı akzımat a kadar surup geldı jaklıgın suçu ne bu ışı ele alan devlet adamların'n ne de DU K J rumunundur derdın nerede olıiıgun'u buluvor hastavı saglıfına kavustvırmak içın uSrasıvor dıve hekımlere kızılır m ı ' Suç geçmıste, tanhımi7in vuruvuçunde ataların dav ranısındadır Turk Dıl Kurumu Turkçenln bır du?ene sokulması amacıvle Ataturk un kurduğu bır bılım dernegı d'r Bjçun Turk Dıl Kurumıına fırlatılan taşlann çoğunda erek baskadır Dıiımızın kendınl bulması kıstlıgıne kavusması cumhumetımızın de bır ılkesıdır Osmânhca hılafete bağlıvdı hılâfet gnçunce dıl d* Turkçelesecektı bu bır alın >azısıv dı Rivınrnde d 'tonun kr H^rı idan vav=«ça « n n lar k gınıp hır k ; n t urru ve «B nı d nl» dedı srn nle b?zı çr\ lpr konuMnam Czım \ <lordı Koıtla e\ fnır^fım B<>ni «"vivorcan Pİbette saade tjırıı ı l ı i ' i n S pı se d m Halâ ds v ı n n r u m fq^at b<»l<> zr,,r»>> rmdf 1151111151? B n bu havıt içın F r an içın nutku tutı lan \ermer cevap vere medı Sonra bııd nhıre dıl" gelprpk «PpkâlS dPdi sana bu pnrlâk t«*ıkbalınde engel olacak d=gıhm Ama şunu da bıl kı sent se\i\r>rum Benım ftmakt» dp\^m ed ırkMn A n n k hu çartla dılîmı tutanm H"m ("Hkın rl rrd=n kurtulacagınt sanma Beni red pdrr«cn Rnnt a rr^k ı pl nnı Ikj ay sonra Ga«ton Ia Ravmondp evîpndi Ko *! t&renın gavet sade bîr şekılde vapılmasııı ve Nnıcv dp 1 ra Pdılme^ınl ı=temı«ti Bu münasebPtle kılı'Pnın fnürde bıriken kov'ülPr genç ev ıleri s! k = d sr çı.nkı Raımoııdeun zarafetl ve guz"llığ 1 bu ba«it insanlann kalbını kazanmıçtı 1 ü pırada k'hv» \ alrn=kl nın idârPMnde topla c nan Satonun mü tahdPmıni veni gelıni karşılamak üzerp 1 HZirl^nmiş ardı Fakat bunlarm ara«mda \tnı gflmış b rı bulunuvordu Bu da \ ernıer idl Ravmonde tdr&fından ısrarla tavsıve edilen \ ernier p\ bckc M olarak bırkaç giin evvel çatoda bızmete shnrr ştı (Arkası var) ahallede Ronsoıos bev dıve anılırdı Do*rusu!iu sovlerse nız bu mahallenın ço cufu fakat bu mahallenın >» bancısı ıdı Babası, bu mahal leden hır kız sevmıs almıs karşı tarafa Vışantaşı taraflarına gelın goturmuştu Kızın bır erkek evlâdı oldu Adını uslu olsun dıve «Halım» kov dular tşte Konsolos bev bn çocnk. Konsolos bev slmdf altmı? beşın üstundedir Elınde avu cundaMnı gençlıfınde vernış mahallede anasından kaimıs o lan kaçük eve taşmmıstı Hani birkaç mahalle eskısınden baska kımse de Konsolos beyın asıl adını dahı bılmezdı Konsolos bev eskı harıcıve memurlarındandı Galatasarav da (ransızca okumu; vazıfe <u tunden dunvavı dolaşmış banl alafranea bır adamdı Her zaman değıl ama bazan goğsün de asılı tek gozlu£unu gözune ilıştırdıığ de olurdu Konsolos bevi mahallede herkes savardı H a ı a l a r ıvı olursa, kahvenın önünde eünese bır sa/ıdalve atıp kahve ıçtıji olurdu Konsolos bev kahvedekılerl tanırdı, ama ısımlerını karıjtı rırdı. Hava ppk guzeldl Konsolos bev elmden bırakmadıgı bas tonu ve hı ında kovu kurşuni renkte şapUasıvIe kahve>e gel dı Recep hemen B n ' u r u n bevefendı' dıve koştu Bır s i n d a h e aldı Bezle BStunuıı tozuna sıldı Konsolos bev hfinn burnunu tıkadı ve Merhaba' dıverek sandal veve oturdu. Dışarıda haçka guneshvenler d« vardı Az,Qt|f de \ a t a n d i $ Ahmte efndı Rah mı ve Taşafon Nurı de bır ma sada oturmuş'ardı Rah nı Ahmedı durttfl Senınkı geldı Dıve vılış mak ıstedı. Ahmet pes perdeden; Sus b e ' Sululuk e t m e ' Benımkı neden olu\or D n e ce\ap vcrdı Kinstılos bev sandalveve %er lestı Sonra tek gozlrigund takıp etrafına baktı Ahmedın grnpuna gülerek selâra verdı \e sordu Afıvetteslni* Inşallah! Hepsı hırden konustular Konsolos bev (hepsıne birden) sdvle buvurmaz m<sınız" Bıraz sohbet edelim dedı Nurl hemen firladu ıskemleyl aldı adamın vanına koştu Bu çok gormüs geçırmıs adamdır Dıve sovlendı Rahmi en sona kaldı Ahmet de karsısına oturdn Rahmi ver arar ken Sı* de sövle buvurun' di ve Nnrının vanını gosterdı «îe lamlastılar Rabmı sordu Ne var, ne vok bevefendı' Konsolos katıldı gulmekten Abmet Rahmının avaîına bastı. Nurı de Rahmıve gozlerıni »acrak vneeek gıbı baktı. Rahmi Nurı've He fozjnu açıvorsun" Gfir ınüı geçırmıs adamdır demedın mi» B«n de lâfı açmak içın »Ordum. (Ko solosa) Bevefen dl benım baıılaıdan çektıfımi bır ben oıliıim, bır Allah bi lır. Konsolos gflldti Z a r a n yok Al! efendı Di yince Rahmi arkasına baktı Alı mi geldı" dıye sordn Sızın adınız Ali defil mı" Ha\ır beiefendı, Mevzin Alının adı Alı YaV Affedersinız Ahmet efendı R.'ımi eülerek baş parmagı ıle \hmedı çosterdı Ahmet de b n ' ^ız nesınız" Ben m ı ' Rahnııvim beve Konsolos bey! Yazan: Burhan Feîek fendı Haa' Hıttrladım Rahmi efendı na»ıl*ımz bakalım 0 ü u a c n u beve/endı' Ben r a m a z ı n i a çalı*mam, oruç ol duğura içın Oecelen geç vatı voruz salııhları Gnzeel' Bari çe(.en geeekl operaı a e ttmı/ mı" >perı sen r opfrmmn pronıvrrı \3rdı Çok kalaba lıktı ama fpıkilade o ' d j Ta nı «erek mu/ık gerek 10 1(1 barivle hirıkulade m e r \ e w o Rahmi bon bon baKtı Hançi eece ıdı" a ^ e «ordn Cumartesı akşamı pazar fecesı Ha' Ben 0 eece Knmkapı açıM?rırda lütere rıMım Ban rad "da dınleve ıdı nir' \t\\ Icvlâ hanıiTiı fevkalâde bır ptımadonna R'hmı »hmede haktı Ah n c t Rahmıve <uıdu Nurı sor dıı Bevefendi effedersınuz blz o kad«r fr'vi'sızra pılmp^uz Ne ıdı pu «17ın anlattı^ınız" Opera evldım opera h r eıtmedın mı° Rahmi Oporatnr bılıvoruz sma konsolos bev opera bılmıvoruz ihmet «t^efrndi bunta'r ope^h nerede eorsunlpr Amsuı e\lâdım radvoda olsun dn'pmol, lazım (Or^'e rıın açara' ) Cunku muzık mı za'lırı mulİMmlestırır. Rahmi sordu Vedır bu opera bevefendı* Bu bır p n e s ' ı r H ı a tıvatora desene şuna' Havır bır kere tıvatora dejıl t n a t r o demelısımz' Bız ona tı\atora derız sıı aldırnavın' >asıl aldırmam nasıl al dırmaii Hakkınız vok Bır sa nat mibedının ısmını dejıştır mıve hakkınız vok' (Sesnı \ukselterek ) T n a t r o dnecek sınız dneceksınız' Dnınız rı ca edprim. Rahmi P P ' 1 pevefendl fifkelenmevın' Tıvatoro Olmadı tıvatro tivatro Nurı davanamadı Hav dılıni e«ek arnı sok »nn b e ' Pe şıınnn adını da şn »dam nefes tuketmesın' Eh met «ovle snna bır jev ' l lan ne ınatçı katır ı m m m 1 *47inı topla' Mubarek günde hen de ?nnaba gırmı vevım Katır babandır KahuT Katır bahamdır ama senin kendün katırsnn Haha ne dıvevım sana 0 (Kon solosu eo«tererek) Şu herıf de sem adam verırte kovî de ' a na lâf eduvv pırak bevefpndı sen hana de ne dıveceksen Konsolns ruldu ^ız hep bov le mi konnşnr sunuz Rahmi hemen duzeldl Gulerek Rovle konuşuruz bevefendı' Bu Ahmet afcabevım eok bılmıştır Hepımlzi ıdare eder Nurive bakmavm denızden ka rava dusmü* Kalfalık eder hevefendı Dınım rabbena hak kıvcın Atıkalıde bir ev Tap mıs hasS mpclısten dı«an mPTiıshsne vapmavı unutmus Konsolos bey Taa" dıve sa«tı sonra" Sonra beledıve bınavı vı kacaktı ne ıse odalardan bıri nl bolduler de Nun van sulumsnerek Rah m h e bakıvordu Ahmet Rahmi başka edecek lafm vok mn" B"vefendının huzu runda Affedersinız hevefendı' Ben delı doiu bır adamım '«ız benım kusuruma bakmavın' Ben bıraz daha çatlak olsav fiım askerlıUten çıkararakiar dı benı ama sizden n ı olmasın Eczac. bev kurtardı benı Haneı Fczacı bev* Salkımlı evm sahıbl Ha' Bıidım Ahmet lâfa karıştı Btv efendı Kahveve gelml vorsunuz"' Geceleri radvo dınlerım Renim merakım opera Ben Pa rı>; Aıvana Mılâno operalarını fordum harıT^nlâ^e Rahmi sordn Kon«olos bev' Sız Avrnpa görmus adamsınız (Gulerek) Tesekkür ede nm Tok dojrusu vanı' Bız cnrmedık ne kadar oUa hanı elımız ava*ım'7 t u t i r ağzımız laf vapar ıseuzarlıktan vana da e\el.ili.ih vava kalmavız a ma Avrııpaca hılmevız Tanı va fransızca alamanca hak getı re onun ıcın sızınie lâf ederken «ınemada eıhı bır ?ev o!u vorum Senın anlıvacaSın beve fendi hen bu oepra daleasını atı*amid'"n neHır b u ' Bıze an Iatırsan çok çok memnun oluraum Haa' Halıl o j l u m ' Halıl de*iı F i h m ı ' Rahmi n{!um bu opera hem saır hem io \ av anasını hem şan hem 10 h a ' Fvet' Anladın mı sımdı 0 Dojrusu anlamadım K«n »nlo« bev ' Çunku anlıvamadım anlamıs oUam nefesımı korle tıp anlamadım der mıvım ın «1'in afır'n gıdıvor Konso los Anladım Ffılıl otlnm Halıl değıl Konsolos bev Rahmi Rahmi' Vurı I Ifını kesme »u herıfın he' Halıl dese ne olur* tstemem vahu' Ben adım dan memnunum Konsolos bev Kîfı' Dıskusvonu bırakın da bPnı dınlevın' Pırakal^m bevefendı ra' s u Rahmıvı hr sustursak «Pn de hpv efendı «u kıl kuv ruSun sdını ogren de lâfını kesmesun h a ' Ama ben artık konusmam' Çiınku sız benım konferan«ımı anlıvacak kabılıvette dejılsniz t ısaı, bılmedıSını ofrenmezse Nun Hav*an eelır hsvvan gi der fiıvınce Ahmet Tavas konus Ne blcım lâf lar edıvorsunuz b e ' (Konsolo sa) Bev efendı sız bnnlann kn sjruna bakmavın' Tok bır »ev dejıl Mü teessır oluvorum Operavı bıl mıvor Bılmıvor operavı Izab edıvorum dınlemıvor. Rahmi dıvonım Benım adım Rahmi deîıl dıvor ^allah^ değıl demedım ben Halıl Ahmet Kes b e ' (Konsolosa) *?evefendı sız anlatın 1 Ben bunlars soz kulak olnrum Çıt çıka ram tntunca kolnndan atanm >> dıvordnm. efendım <• • per» şan hem de jodur. Tanı hem aktor hem santbr Rahmi Alfeders'nız hev Derken Ahmel elım Kahmının ağzına kapıaı rtnce b'r tnatro süjesi vsrd'r Sonra bnnun bestelen mesı vardır buradaki sozler \e replıkler hem tegannı ıle »hvlrnır. atnadııuz mı Halıl bev Rahmi Musaade \ar mı konusmıva* Tahıı tabu Fevefendı ben dogma bii vume buralıvım Anarfıdan Rah mi olarak doidum onun içın bana Hılıl demevın 1 Hatınm fcalır \ 3İ1hı Pokı Rahmi bev evlâdım başka Ben 0 «17ın sovledıkleri nizden pek hır sev anlıvamadım I Sflannı sokemedim Kon solos bev Hanrı lîfı" ^an nedır hevefendı" Hanl bildı*ımi7 sanlı sohretlı dedı^ı mız Hf mı" (Cıulcrek) Tok evlâdım «an demek tejannı vanı şarkı sov lemek ö ' l e sSvlesene' Hav ba bana rahmet Ahmet Tava« ol be' Atpazannda gıbi konuşma' Peki ajabev sonra beve fendı (n mu |S mü O nedır" Ov nn t\ lâdım Ne ovunn bevefendı j« kamhıl mı tavla mı" Toksa kavdıraU m r Aman Halıl efendı n{lum Rahmi verfnden fırladı Delı edrcek benı vahn' Hâlâ Halıl d n o r Konsolos Af\ d. hıdd«tlend< Ama rıcı erirtım Halıl derhek vs^^k mı* Madem kı is m>nız Halil Rahmi haihrdı Halil detılım bevefendi' Aallahı de de^ılım hıllahı de ben Rahmıvım Rahmi Rahmi Rahmi Pahmı Pekı R?hmı efendı pekı bu kadar zahmete anıadın mı barı operavı* Anlamadım Halıl bev Ne dedın" H'lıl hev mı henım ısmım Ha ım Haiıl de «1! Gördunuz mu" Ben bir harf vanlı ' \ ettım Hpmeıı ıe nledınız bevefendi hız adı mızla ıftıhar ederız Onu bara rahmetlı habim kovmııs kım «e deJıstırFmP7 anlasıldı mı sımdı sen onu hırak da su «Irkılı ovun nedır" ^arkılı kah ve f i l ' n mı* Konsolos çoMan pısman ol mustıı Dejıl riefıl övle reıalet lerın opera ıle alSkası vok vanı «ırkı ıle tıvatro ovnamaU Haa' *>una kanto de«ene Konsolo» hev ' Pumhiillude var rttekı tuluatçılarda da var »?i7de \ar bu 15 Ronso'o* hev «nstn etrafına baktı vslni7 Ahmpde Oovar Halıl bev' dedı ve rıktı gıttı Ahmet I 'an ıpsan Eihj ıfirıissenı 7e b e ' <u ?dama bakın' Knnso loslıık etmıs dımva formus Geldı vanınıza ıkı çıft lâf e decek ( Rahmıve) Tutturdun ben Halll detılım dıve' l lan Halıl olsan ne olur Rahmi olsan ne olur Enavı iki çıft lâf edıp bır kelıme öğrensen fena mı olurdu* Nun hemen Fena mı olurdu" Hımhıl »dam devınce Rahmi bırdenbi re Nurı «en «us' Hadi Ah met afcahevımı dınlnorum senın nenı dınlıvevım b e ' Ka rav» vurmns Karadenızlı' De dı ve kalkıp gıttı. < a a ş j r r 15 I en Turk Mu IS1 \\BIL Topluluğu 17 45 S a t »»erlerı 7 2 ' \ç ! s \e program 7 30 Gıın. avd n *\g< c nle\ c ler 8 00 Hi I ıa 05 Nev er 18 15 Kur an ı Ker m berler 8 15 Saz e ' e r erl 8 30 M ı İS 28 E?an ı Mihammedî 18 29 ' kh pazar =abahı gezıntı«f 9 00 Nevler 18 35 Muzlk 19 00 rHaber Turk iıijS k 1 dtnlp\ c ıste^ler ler 19 15 Bu aksamın plâk a ı 9 30 Bavuk Virtuozter «A Cortotı 1*30 Şarkı' = r (Behve Aksov) JO 00 9 50 Tatll sohbetı (Es ef Şef kt 10 00 Kıbr s =aat 20 15 Raavo Gazete'ia) Hs.f f B tı m ı g d r e c stek er 20 30 Şarkıl=ır (^lâedd n Yava?<r 21 00 Spor «aatl (Sulhl Garan) 10 30 ÇOCUK saatl 1100 Kon=er\am var kon«er n n naklen }?vını 13 00 ' 1 3 0 Şarkılar (Ra'iife Er*fP) 1155 Haberler n 15 Vcm»< rruzlğ 13 30 Kısa hıberler 22 00 M zik 22 10 Sar^llar (Naa r H ka' Çulha 1 4 00 Radvo O d i Orke*tra»ı (Mozart «Fa m a Tanzımat Turk havatında her ba G t a ' kuartetı 14 15 Saz e^er e r i v» IS' pıiano korcerto=u>) 23 00 Ha kıfndan bır degısmeler çağıdır bu o ı u ı havaları 14 45 \ e n p akl rla ber er 23 15 Tatıl bitlvor (Haf f m« davranıs dılde de oldu Tanzımat varım saat lo 15 M l ı llg m a ç ı r ı n »d ler dans ve caz muzlğı) Z4ı00 vazar ve saırlerı cuç dılden karma naK en j a \ nı 1" 00 r h a m Ge^çer Progran ve kapanış Osmanlı vazı d lı« nı beğenmedıler >erdı!er âma kokten harekete geçemedıler Çunku bu bır 7a man ışıvdı onlarınsa bovle uzun bov lu zamanları v oktu gere de g ı ze! bır davranısta bulundular pı \eslennı halk içın vazdılar bovle ce komısma dı'ıni vazı dıhne sok tular (S nası \ a m k Kemal Mah mut Ekrem mkılerle Abdulhak Hâ mıt ın ılk ovunları gıbı Ahmet Mıthat ıse hemen butun eserlerın de bur>j vaptı Bu arada sarıkh devrımcı A ı Su»vı nın Turk,e uzenndekı dusuncelerının arkadasları arasmda bıle gpregı kadar bır van kı bulamadıgına da dokunavım) Bana soracak olursanız Memnunum 8u memnunijet benı ben her gjn POKER PLAY ı!e tra$ oımama kadar gohjrdu Acaba alşkanlık mı dersmız? B Irnem. Fakat jurası muhakkak kı POKER PLAY Turk Dıl Kurumunun çalısmalan karsımi7dadır bir yandan dılırt Tan7imatçıların >a7i dıhne Karşı kavnaklarını vavımhvor bır vSnbu ılk adımları onlardan sonra dan da Tunkçenın kurallarına vagelen edcbnat kusa£ıma 17 enme ratma gucune uvgun tenmler kelıdı Serv etıf ınun'cular bu tuturrM meler uretı>or Yen gelmısken bır s rtlannı riond ı er Ben bır Turk go7 atalım um» dıve.n Mehmet Emın YurdaA Tenmler Bilim dılının anahkul un se=ıvle Islahatçıların tepkı tarlsrıdır çogunun gunluk havatlerı boslugu doldurdu ta adı geçmez oğretımın malıdır, Is ahatçıl^r dılımi7dekı Arapça çocugu anasının babasının dıhnden \e Farsça kehmelerle onlarla ge etmez len vabancı kuralları atmavı gudu B Yabancı sozlenn golgesınde vorlardı valnız butun vabancı ke kalmıs oz Turkçe (saglamak tehme en degıl Turkıve T ırkçesın mın etmek a\dm munevver gıbı) rie karsıhklan olmıvan kelımelere vuzlerce kelımevı gun ışıgına kad konulmnacaktı (Zıvs Gokalp vusturdJİar '"03 lerde Dıvarbakırda Dıcle GaC Eskımjş yabancı sozlerın venzetesınde bovle vazıvordu) Bu avık ne (Vazıvet durum sanık mazlamavı saglamak içın de şunların nun gelenek anane gıbı) vuzlerce vapılması gerekıvordu kelıme urettıler A Turkçenın kurallarını belırt Bu uretılen kelimeler arasında mek tutmıv anları oldu ama kehme'er B Sn7İuîunu vapmak uzerınde degıj ılkeler uzerınde Bu duşuncenın avdınlıg» kavuş durmalıjız N'erde kaldı kı bu çaması bır surevı gerektırdı ıse de hsmalar bırtakım teklıflerdır kım 1911 lerde artık bır çığır halını al sevı baglamaz dı (Ziva d k a l p Selanık e gıdınDıl Kurumuna ille suç arannorce ömpr Sevfettınle Alı Cânıp ın sa ben sovlıvevım Kurum dıl bılGenç Kalemlerde kendısı gıbı du gmlerı >etıstırmevi unu'uvor susunduklerım gordu) Turkçulerın çu budur bovle vapmasın Batı ılbuvuk bır çogun ugu dılde ıslahat lerıne lengustık ogrenmek uzere, tan v ana ıdıler Turkçevı seven bılım dehsl gençdılcılennl Her tepkının arkasından bır ve lerı gondersın yarının nı«ının gelmesı gıbı ıslahatçıların \etıstırsın Partıler bır vana Turk devrımının butun vukunu Dı! Kurumu çek vor valnız dılde gerı olanlar değıl turlu bakımlardan eskıcı olanlar bırer vesılevle ona çatıyorlar Dıl Kurumu da hak belledıgı bır •vo'da valnız basına ılerlıvor Ataturk un elıvle kıırulan bır kardeş Tarıh Kurumu vnrsa da devrıme karsı «adam sende» cıdır Dıl Kurumu vesıle edıhp devrimlere saldınlırken 0 vapacak bır sevı vokmus gıbı susuvor Yalnız bu vanıvle degı! Turk Dı'ı nın amacıvle de ılff'sı voktur c k a r d Sı eserlerdekı Osmanlıca bu vargımızın en genel tanığıdır Bence Turk Dıl Kurumu nun karsılastıgı en guç lş terımlerdır ve 0 bu konud» jalnız kalmıstır Terırrler her şev den once bılım ısıdır unıversıte içıdır bılgıde soz erı unıv ersıtedır Bu kadar çe=ıth alanlardakı bılımlenn tenm'erını vapmava DU K u r u m u n u n e.lı ve tısmez ama unıversıte de J>J ısı hıç umursamıvor DU ışınde der dın buvuğu buradad'r Butun bunlara karşılık dıl dev r mı vuruvecek \ e n l e n enekler bosa gıfmıv ecektır Bııg m guzel vazanlann butunu bu kavgıvı çe kn 01 DU dâvası gerçek av d n ısıd • • Çekılen sıkıntı kısa surecektır Balu'lar n da? lacasına g t r r m do 2TCa s " ^ ır^n r u m yumıı»>ı* v. eergin bır cıldın »ırn hncrelerindeltl tadır FaVsl v^j llprledıkce etldlmj tpbahur *den kPnrtıhSınden ta^pl mek kS:billveUnı kavtPdPr .Sasajnı». eild püzellıjnnı kavbeder çatiar bunjsur • NfVEA cıld« luzumJu mnddelpn icıru V1\'EA cıldm guzelUJını temın edpn maıva» muvazenesıni lade ederek fcrurulufiinu gıdertr Clldinız Laze bır g\l\ koncası pbı naük ve yumusak lcal r ır NİVEA cıldt besler ve guzellıgı içın mnhtaç bıdundugu usarelerı ıçınr OSC^R: kar* sına da Fesaha'çı'ar dıkıld bunlar «Dıhmız Arapça ve Farsça la zengmleşmıstır onları a'ma va kalkarsanız dılın guzelhğını bozarsınız» gıbı O'manhca gemısını vuzdurmeve ça'ısıv orlardı (Ahmet Naım Cenap Şahahettın Sule\rrMn Nazıf) Orların da kars sına Tasfıvecıler çıktı IsUhatçı'ardan vana fakat onlardan daha asın ıdıler yabancı dıllerden «rkulmus her turlu ku ral ve sozlerı atarak verlenne Turkçelpnnı kovmavı «avunu>or lardı Bu şovle olacaktı A Bugunku konusma dıhnden kars lıklar balmakla B Halk dı'mde kalm s unutul ı r n a baslanmıs sozlerı derlemekle C Yazı d hmı?dekı unutulmuş kel melerı eskı kıtaplardan tara makla D Bunlar vetmezse d ı h m m n va pı ve k u r a " a r "a uv gun olarak venı terım ve kehmeler uretmek'e Bu aşırı Turkçuler İKdam gaze tesının çev resınde toplanmıslardı (Necıp Asım Mehmet Fuat Ko«era lf Necıp Turkçu) Dıldekı bu uç goruş zamanla birlesıp avrıldılar Z n a Gokalp uç Mvası akımdan (Turkçuluk îslâm cılık Garpçıhktan) Ukın bınncısını tutmustu sonra genıs bır ter kıbe geçerek «Turk mı'Vti"dpntm fs am umme* nd»nım garp meden GOZLERT &AĞA ETıNO£N VAHUTDU %T£*£'£f,TA <x>™*««* <)F. MMBLS'un MACLRALAR1: BflllKÇlLlK /MÜK4FAATI