Katalog

İKİ CUMHURİYET'in Tefrikası: 3» KÜÇÜK >EYK,İN ~ BÜYÜK GAZASI CEMALtTTlN SARACOGLU " FRANSA HÂD1SELERİ MIHINA Nefsimde tecrübeyle... aybettfgimiz bir arkadagın mateml içinde yazdıgım <Değer miydl» baslıkb bir yazı flzerine, Alanya'da hekim olan bir oknrumdan mektop aldım. Yer yer tarizli bu mektup söyle bitiyor: «Sizi daima açık kalbli ve hüsnüni • yetli bir yazar olarak bildieim icin bn mektnbn aynen neşredeceginizden emınim». Sayın doktora, hakkımdaki lltifatındsn dolayı teşekkör ederim. Aneak, arxn«onn yerine getiremıyecegim için üzgünfim. Mektubnnu sütnnnma aynen geçirsem bana yer kalmaz. Ama en önemli yerlerini aktaracagım, ta ki bana da bir parça yer kal•nn. karsılıklı konnsmns olalım. Belki de anlaşınz. Bahis konnsn o yazımda ben, Avrapa hekimliğine dair zaman zaman anlatılan bazı hikSyelerden bahsetmis, «bu hikâyeler mnbalafalı mıdır, bastanbasa valan mıdır, yoksa içlerinde bakikat payı var mıdır. bilinmez.» demis, snnu ilâve etmistim: «Surası mnhakkak ki, ancak Avrnpa'da tedavisi mümkün hastalıklar var.» Savın doktor. sadece rivayetten ibaret olmaları ihtimalini kaydetmeçi unntmadan zikrettîğim bn hikâyeler için söyle diyor: •«Snrasını samimivetle Hiraf etmek yerinde olnr ki, garp devletlerinde daha mütekâmil serait lcerisinde çalısılmakta ve bazı hastalıkların tedavisinde parlak neticeler istihsal edilmektedir.» Mnhterem doktor, mektnbnnn vazarken kendisi de dikkat •"tmistir ki, bn sözle benim sSzüm arasında, ifade baskalı|ından sravrı bir fark voktnr. Mektup söyle devam ediyor: «Aneak. size anlatılan iki ve»a daha cok hikâveve karşıiık olarak blr baskau çıkıp. bnrada tedavi edilemez kaydlyle Avrnpa'ya giden yfl7İerce hastanın yüzde doksan besinin salâh dahi bnlamadı|ını salâhivetle iddia hat tâ ispat edebillr». Yazımı bir kere daha okndum. Avrnpaya tedavlye gidenlerin pirüpâk döndügüne dair blr iddiada bnlnnmamısım. Hattâ Av rupaya tedavive giden vflzleree kisiden de bahsetmemisim. Yal nız, bana anlatılan. bana anlatılan defil, çoğnmnznn dnvdninmuz blr iki hikâyeyi, o da pek inantmyarak, zikretmisim. De mek oluvor ki. bn tarizli cümle bana eevap defeil. Ama sözün sı rası gelmisken Avrupaya giden su yüzlerce kisi meselesine bir parça dokunayım. Avrnpaya giden o yüzlerce kisinin, burada te davi edilemez dive hevetl mhhiye raporlariyle gittiklerini. doktor elbette. en az benim kadar bilir. Bövle olnnca da isin bu ta rafını hiç açmamak daha dogrn olmaz mı? Savın doktornn bir de sByle bir sözü var: «îmkânsızlıklarımızı tenkid edebilirsiniz, fakat Türk hekiminin gnrurivle ovna mamak ccntilmenliîini göstermenizi istemek hakkımızdır.» Biiji le bır sev aklımın kenanndan bfle geçmemiştir ama, acaba muhterem doktor bn mânayı yazımdaki «bizzat hekimlerimizin. bn türlü hastalıklar İcin Avrupayı tavsiye etmelerl, bn hakikati tıp dünyamızın da kabnl ettitini gösteriyor» cümlesinden mi rıkarmıs? Ben bn sözü, vazıma. ne Türk doktornnun rnrnruna doknnmak ne de knrn lâf etmek için sövledim. As^ari sekiz mütehas «ısjn. üç seneden beri uSrastıkları halde derdine bir Isim kova madıklan çok vakınım bir hastam için bizzat bn mütehassıs ze vatın Avrnnada tedavi tavsiye ettiklerini billyorum da! Hamdi VAROĞLV NALINA 5 Mart Zaferi Kâbustan sonra K liderlik ihtilâfı Cezayırdeki teslim »ahnesini re!>ıralerde, tele\ız)on ekranlarında Yazan: Bildiklerimi soyhyeyım: Yu j önlenmek istendi ama tahnp edikanda da anlatroış olduğum gıbı, len bır kaç duşman teknesine muçörm^dikçe Fran en siddetli bombardımanlardan bi1 kabıl bır çoiju da bu manîayı aşri olan ve 5 Mart (Mı'âdi 18 mart mıya muvaffak oldulardı Düşman Genel Ba'kan Vekili olduğu »ı/'.er ,aha! nef<=s mntsuzluk, karanı^ırlık edkmüstü. mı 1915) umumi hucumuna tekaddum denızaltıları, Istanbu! limamnda nu İddia eden bir şahlS hak »'amadılar. ve işin kötüsü hızla sira\et ediyor eden günde, yanı 4 martta, d.i$ Gd'^ta rıhtımında vatan bir vapuk.nd. bildiri^ay.nland, Î ^ L Î u " ' . X " «d'"ST. £•du Cezavirdeki ordunun durnmu man raayınleri taramış, kendısıne ra torpıto atacak. Sarayburnu öbelli de|ildi. Anaı atandaki subay" rusu barut ıısının üstünde oy lann niyeti belli deçildi. Parlâzarar verecek toplarımızın da bir nune muhafız olarak demırlenmış kısmını tahrıp etmiştı U). Onun olan bir harb gemımızi «Peykisevn a r 2 n Mulı I'urK Talebe Bıriığı Genel > mentoııun. politikacıların cepheıddıa e kanaatine göre, artık Boğazı zor ket» ayarında bir kuçük torpito | Başkan veıiilı olduğunu ılgılı ko yorda. Cezavird< barikatların iki leri ise hic belli de£>ldi. De Ganlle oırlıkle d e r e k g a z e t e ı e r e tarafında da, karsı karşııa ee'miş, layiD geçebılemk ıçın ortada cid kruvazörü olan eskı .Pelengider | ı d a be%anatlar veren Bıriık nu ar tepeı'en tırnaea kadar silâhlı ve ün etrafında bir çember vardı. di bır mani kalmamıştı. 5 mart1 ya»yı torpıtolayıp batıracak kadar ra konseyı uyesı Mehmet Reşat ; ^ a t j k ^ r ^ r İ ^ ^ m ^ . vu Cezajirdeki general K komntngünü de düşmanın umumi bır hü işı azıttılar ve Marmara deni7inrie Ayhanın tutumu bır takım r.nlaş • , , . , „ , . . subavların âsiler üzerine ates ac cum teşebbjsune geçeeeğıne mu Anadolu ile Rumeli arasındaki mu nıazhklara sebep olmuştur. , ,, ...... ı ... rusmaktan daha zordu. Hele kıme inanıp, kimin emrini dinlh ecejrini maıı reddcîtikleri buçün artık bihakkak nazanyîe bakılıyor, bun vasaie üzerınde zivadesıyle muesDun genel başkao vekili Suley • Yine artık bilinmek kestirmek. bu kavçada verini, z'6 linmektedir da kimsenin suphesi kalmamış bu sir de oldular. Bu denizde mev man Bek Karayazıiı ımzası ile yarevini bulmak daha çetindi. ts tedir ki De Gaulle kabinesindeki lunuyordu. ş cut şehlr ve kasabalrda korku ya yınlanan bır bultende Mehm°t Fie yancılar her isvanda olduğn çi Bakanların çogn âsilere karşı haSu kadar var ki, içinde son ola rsttılar. Daha başka bir havli bu şat Aytidnın tutumu şıddeth bır şebi vasasın milİPt. vasasın menv rekete gecme\i arzu etmemişlerrak kalan takriben iki düzıne ka harlı ve yelkenli gemilerimizi ba kılde protesto edılmekte ve A., haleket dive ba^ırıvorlardı. Kadın djr. Bashakan Debre, Cezayire dar mayin ile (2) küçuk «Nusrat» tırdıkları gibi t^tanbulun Anado nın yersız olarak makamını ıstısAncak isyan ha onlardan yana idi. yaptığı bir gecelik seyahatten pe dilik mayin dokucü gemımizin Çanakka lu ile muva'ala'im azim bir sek mar ettığı ılerı surulerek duru lar. gençlik mun adlı makamlara ıntıkal et Barikadın öte vanındaki insanla rişan ve mâneviyatı çökmüş ola reketi sadece De Ganlle'e tevcih le sularında bulunmakta olduğun teye ufratmak gavesivle tzmit voDe Gaulle'ün bası isteri' nn bazıları ise dünkü silâh arka rak dönmüs. De Gaulle'e Ceza\ir dan düşmanın haberi yoktu. Fakat lu üzerirde, üstünden tren geçen tmleceğı bildırılmektedır daşlan. parasütçü dostları, hattâ politikasını değistirmesi icin val m's*ir. Bu Fransada cnmhurive5 mart gecesi, aldığı emir üzerıne, büyük Gabze köprüsünü, karava tin. demokrasinin katledilmesi dünkü snbavlan idi. Barikatın her varmıstır bu mayinleri düşmamn geçeceSi müfreze çıkanp dinamitle havava Bn sekiz çün içinde Fransa bir Frankist ve Salazar osnlii bir dik iki tarafında da avnı formalı sunoktalara atacak olan «Nusrat» uçurmıya teşebbüg ettiler; lâkin bavlar erler vardı. Eller tetikte, ucurumun kenanna gelmiş ve be titor\anın verleşmesi demekti. De mayin gemisinir. bu serefli vazi muvaffak olamadılar. Hölâsa Marlirsizce, tekrar geriye çekilmiştir. Gaulle biitün bnn'ara karsı valnız karsı karsıva bekliyorlardı. feyi başarmasına mani olan nok mara denizini cehenneme çevirditsvanın. ilıtilâlin, bn kıldan in Ne kadar otoriter veya kuvvetli ba^ina dıırmns, yainız basına mü sanlan bulunduğundan bu nok ler. Hattâ on bin tonluk zırhlımız aanlan ikmal etmek vazifesi de «Biruaro» Havrettin»! de pek prüce, kılıçtan keskin anlan . Bir e olursa olson bir rejimin. bir tıü c?dele etmis, kararlan trk basın: «Peykigevket»e düsmüı bulunuyor zide mürettebatının varısından fazmir, vanlış anlası'an bir çagrı. bir kümetin, bir devrin âdeta gözler almıs. etrafında hic kimsenin kal «n. sinirli nöbetçi Bir ates. bir kı önünde sallandığı bn sekiz günün madığı acı «aatlerde dahi cesare 'asl\le batırdılar. Cümle^ine Allah BevoSlnnda dün BoSaziçl ve Evılcım Cezavir de Fransa da ka her dakikasında hissedilmiştir. Bn ve azmini kavbetmiven tek insan N« flbi noksanlardı bunlar t rahmet eylesın; «Peykijevket»! de mek kuluplerıne nohs tarafmdan na boyanırdı HükümPtin mi, is nn eörüp. hi«setmek. bütün kndre1 o olmnstnr torpıtolayıp belinden ikiy» böldü yapılan baskında 25 kişi kumar l«ndimT *** vancılann mj bn bâdirerlen sag tin yavas vavas er'dîfini duvmak, | Mflı«tt«ba« ekslkll?inl tamam ler, ama cPeyk» p*k agır varalan oynarken luçustu \akalanmıştır. lam cı'fTc»*ı da hic belli deSiIdi. her şevin. ama h?r şevin hir patsvanın üçöncü ve dördüncG gu 1 lamak için aıker, makine yağı ve mıj, beli kırılıp iki büklum oldu Polis baskında suç âletleri ile bir •svan ihtilâl!.. Herkesin alkısladı muk inlijine. bir tfsadüfe bir te nü basının ve radyonnn dahi a*zı kSmür gibi »eylerdi. «Peykisev 1»e de batmadı. batırılamadı ve likte kullivetli mıktarda para ele fı ei pençe divan durduju bir sef lefon darbesine veva bir komnta degijmişti. Hele Parlâmento trrnpk*t», «Huırat»! ltum olanların Allahın inaveti ile kurtuldu, yeni gecrmıştır de olmak kabil. dırairacında sal nın miidahalesine baglı oldnînnu ları, mrşhnr politikacılar âdeta Uffeainl ikmal etti rc ferdası gü den memleketine hizmetler ifa eDenizcilik Bankası Umum da Cezavir kâbnsn, son gSrmek bir memleketin vatandası âsileri Sven demeçler verivorlarnü, yani S mart günü, Allahın ina. riecek bir hSle geldi ve daha üç Fransız bnhranı hn anları, teker icin hakikaten «ür. aîır, kahredi dı. Bazı renerallerin sözleri ise Miidürü Ankara'ya gitti beş »ene evvpiirıe geltrcive kadar yetl kazanaca£ı fazasım seCtıitleri. korknla ci bir şevdir. Fransızların çoçnn hir daha baska defcildi. On bir me Evvelki gün Amerıkadan şehrl teker vasadı •inçle beklerken, aldığı bir telsiz da donanmada sereflı vazifesine rı. dehsett ve bnÇucn intizar gün luğn bn kahrı içlerinde duvmııs bns. hem de Parlâmentoda verdikmize dönen Denizcilik Bankası d« Baskumasdan Vekili Enver Pa devam edebildı Umum Mudurü Sami Şehber.der leri ile her Fransi7 hu mil'î KSdl lardır. Bir avnç »erdençeçtinin ve leri basın konferansında fasist e•ayı latanbula fötürmek flzer* Arkası var ler, Hukümetle temaslarda maceracının bir milleti, bir reji lebasılarını resmen tntmnslardı; bu re\ i yflreginde duvdn . hemra Bandırmaya harek»t ttmcmi sekiz gün insaflarıns baflı tnt Franco'nnn gazeteleri ise zafer çan lunmak uzere dun »abah uçakla *** niz emrolunuyordu. ması bn eski demokraside acı bir larını veriyorlardı tspanya Afri(1) Çanakkale mevkH mflrtah Ankaraya gitmiştir. Son kıyamın sonnçlanmannın Gee* yarın «Peykişevket» aldı kem kumandanhSı, daha Osmanh kadan fetbedilmisti, Fransa. yeni Umum Mudur Sami Şehbender gercek şartlarını daha uznn müdgı emir mudbinet vira demir edip imparatorluğu harbe girmeden, bir Fransa da Afrikadan fethedilecekler, »lınan gemiler ve yapılan an det bilemivecejiz. Bn 8 eün zar ( Bir avnç maceracı mı?.. Bn olayhareketle Baryiırma rotasında sev. sayılı cihan harbınin bajlaması ları çok basite irca etmek olnr. ti. laşmaları ızah edecektir. fında Fransada ve dısarıda yapır« hazırlanırkec «Nusrat» da do üzerine, Bogazı, bazı mayin hatCezajir kıvamının gerisinde, yerBütün bnnlar fena, çok fena a keeeği mtyinlari dökmek İçin ha lan vücude getirerek, kısmen ka Etibank Umum Müdürünün lan pazarhkların. tehditlerin, vait Iı ve yabancı, kimlerin, nelerin ve lâmetlerdi ve İşin kötüso De lerin ve knmu»!irın icvüzünü belr*k*t hazırlıklariyU rneagul idi. patmı?tı. Fakat harbin başladıgi temasları ınbayların ki yıllarcs sonra ö^renecejiz. Bu hangi güçlerin oldufn zamanla an Ganlle'fln gtivendigi **• 1914 yılı ağustos ayında 5 mart Etibank Umum Mudurü Burhan korkunç dramın perdMerini ara'.a lasılacaktır. şüphe yoktnr ki Ce çofeu kararsız veya tarafnı btr dn S mart sabahı Bandırmaya mu 1915 kanh hücumunun yapıldıSı Ulutan, şehrımıze gelmıştır. Ulu mak simdilik mümkün degil An zavir dramı Fransada, Pariste bel rnm takınmıslardı. Paris ve Cevasalat ettik ve baskumandan ve müddet icinde gerek Bogazın »id tan, Banka subeleri mudurlerıyle cak bir şeyi kesinlikle söyliyehili ki de yabancı ülkelerde ortaklar, zayir arasındaki çekisme ve pazar kili paşayı beklemiye basladık. En detli aVmtısı ve ara sıra pathyan bazı mevzular üzerinde gorüşmek riz De Gaulle Fransayı u l t udefa hattâ vaplcılar bnlmustur. Cezayir lıklardan sonra De Ganlle «VaziM l l bir c j o ver Paja akşamleyin geldi ve Tan. siddetli\lodos fırtınalan, gerekse üzere bir toplantı yapacaktır. daha kurtarrms. ve tamamen tek i kıyamını sadece Cezavirli taşkınla femi yapacağım ve mflcadele eden inayeti ile memleketl kurtaran Osmanh«imparatorlu8u harbe blîBu toplantıda bakır ve krom ih basına hırakılmasına ragmen bir nn, fanatiklerin veya faşistlerin eefim ..» diye eesaretle bagını oro emsalsiz 5 mart zaferinl mfljde fiil katıldıktan sonra düjmanın racatı mevzulan da görüşülecek ' dâvanın hakkından vine tek basına teskilâtlandırıp. harekete geçire tava kovdn. ledi. Cismen küçük, fakat muvaf yaptıgı sistemli taramalar »onun tir. gelebilmiştir. De Ganlle. büvük cefini nmmak olaylan çok hafife I B n g,n,ada Generalln koslannın fakiyetleriyle alabildiğine büyük da bu torpil hatlannda muttasıl neler oldnfnnn ve hartkete gec• Ankara» vapurunun dısarıda bir lider, demir g'bi bir irade>e almak olnr... olan «Nusrat» mavin gemisi teşeb gedikler açılıvor, yeni mayinler Bn konuyn ayn bir yazıda ele miyenleri ne İle tehdit ettijinl kes sahip oldu£unu, bü\ük kişilere tamirinden vazgeçildi büsürıde muvaffak olmuş, düsma dökerek yeni hatlar vücude getiralmak istiyoruz. Şimdilik şunu tirmek gBçtfir. Fakat zannediyonın, bir kısmı îngılizlere. bir kıs mek hi7umıı hS^ıl oluvorri'i Hn'bııEvvelce bakım ve tamiratının t özgü şeref \e havsiyet mefhnmla sövliyelim ki De Gaulle'ün Avrn rnz ki General «Halk Cephesl » nna gerçekten baÇlı bulurs'ugunn mı da Fransızlara ait en mühim ki o Biralarda elimizdeVİ mayin talyada yapılması düsünulen «Anpada hem de batı Avrupada ve ihtimalini higsetirmiştir. Zaten an zırhlı gemilerinden, üçü batmıs, mevcudu mahduttu O kadar ki kara» yolctı gemisinin dısarıda ta ispat etmistir. Yabancı basını. vabancı radyola Amerikada çok dnşmanları vardır. nn teslim etmek lâzımdır kl Isyadiger bir kaçı da batacak halde akıntının ve fırtınalann yerlerin mirinden vazgeçilmis ve sefer Fransa ve Avrupada yepveni ha nın basındanberi De Gaulle'ü açık aldıkları yaralarla perisan, muz den kopardı»ı mavinieri. TürV ge programına yetistirilmek uzere bu n takip edenler kıyamın üçüncü reketlere, vepyeni ittifaklara giri ça ve devamlı olarak destekllyenve dördüncü gfinlermde Fransamahil ve tam mânâsiyle kahkart mirisi. tsrifi imkânsız fedakârlık rada revizyona tâbi tutulması kîsen \e çok kimsenin ve>a grup ler sendikalar, işçi ve memnrlar bır ricat ile çekilip «jitmis. bu za lar, her sanive bunlardan birine rarlaştınlmıştır Haziran ayı ba din da, Cnmhuri>etten de ümit ke ların hem pdlîtîkalarını. hem men olmnstnr. tnanç ve «ınıflan ne osildi^ini görmüşlerdir. Hele Alferle îstanbul bu sefer de kurtul carpıp havava urmak tehlikesivle sından ıtıbaren «Ankara» vapuru faatlerini altüst eden General, a lnrsa olsun enrnhnriyet çelenekmustu. buruı» burıına bir hnlde, su üstürt Palmaya; «Adana» ise BarselonaI man ve ttalvan basıruoav tam nlerine baÇlı olan irill nfaklı ve ı de bahk simdiye kadar da isimleri pek geç gibl, •eniden ele ya sefer yapacaklardır *** , , . , " » * . , , geçiriyorlar ve münasip mahalle 3 cocuçunu yangında kaybemiyen tesekkfiller General De D E S O D O R i S A N T Deniz voliyle îstanbulu ele ge. „ ;j . ,.,. « , ,..; Ganlle'O ve rejimini ssvnnmaya çiremiyecejjıni anlıyan düşman re yeniden atıvorlardı. 5 mart (Mi den aileye Kızılayın yardımı karar vermislerdir. De Ganlle ikGelibolu yarımadasına aıker çıka lâdi 18 mart) hücumundan evvel Beykozda Kemecustü mevkiinde j tidara geldiğinde «saŞcı, zengin düsman methalin ajzını. avrıca np o yoldan gavesine ulaşmavı gecekonduda çıkan bır yangında 3 | sınıfın adamı» diye Isim yakıştıran tecrübeye kalkiştı v» bunda da son sistem âlet ve cihazlarla dona çocugu yanarak ölen Alı Rıza Aklar bnna belki de hayret edecektılmiî. savısız mavin taravıcı gemuvaffak olamadı. Ancak bu kapekmez'e Kızılay tarafından S00 lerdlr ** * ra muharebeleri lüresinde, vatan miierle taratmış. zırhlılarının atış lira para ile çadır ve hattanıve Onümüzdeki aylarda Fransada mnh?ihbeti ve iman dolu merd si yapficaklan sahalarda mayin kal varriımında hnlunulmuştur büyük «temizlik» lerin olacağı anesini siper edip düşmana: Geçe madıSma tam bir kanaat getırmiş Porlatif ccn radyolanndan sikârdır. Cezavir isyanı ve sekiz mezsin' diyen mübarek ordumura «Çanakkale Zafen» yararr Cegünlfik hummalı intizar çok kimher türlü harb levazımını, erzak vergi ahnacak senin maskesini asağı indirmis. ve ikmali sevkiyatmı durdurmak. malettin Saraçoğlu ; <=avfa 70 ve 71 P T.T ıdaresınden aLdığımız maçok kimsenin veya ırupun içvüzü hiç olmaz«a bu sevkivatı Szami Hılmı Kitabevi 1953 Istanbul. lumata gore, son zamanlarda mem(2) 5 mart (milâdi İS mart 1915) nü belli etmistir. Hem parlâmen güçh'ikle yapılır bir hale gecesi yıî't «Nu<;rat*, vanında bir leketımizde miktarı hayli artan toda, hem mali çevrelerde, hem suretiyle harbi kazanabi!ece£i üportatıf cep radyolanndan vergi torpıl mi'oru bulundııqu halde, de ordnda genis mikyasta «ayarmidine kapıldı ve Marmaraya dealınması hakk'nda hazırlıklara bai bavanın kananık ve pek sisli ollama ve düzenleme» hareketlerlne nİ7'ltı gemilerini soktu. lanmıstır j masından faydalanarak, karanlık (ririşilecektir. Elbet yaranın, kanBildığımiz gibi îstanbulun kilidl limana kadar vukselmış ve birbi Merkep vüzünden arkadasını grenin dibine kadar inmek lâzımÇanakkaleve en yakm v>l deniz nnden 100 metre sralıkla himil yaraladı dır. Cesareti ve iradesi kadar da yoludur Bu yola hakim olmak, olduğu 26 ma\ırı dokmıye muvaffikir havsiveti ile misal olan De Büyükdere, Çayırbaşı mahallpcephemizi her bakımdan beslevio fak olmu^tu Bır rivayete gore Ganlle, efer peyşamber hosçörfirdcstPkliyecek Istanbulla eephe a «Nusıattın buvuk bjr fedakârlık sır.de oturan 14 \asınria Bulent Kı İÜSÛ taslamazsa. merhametsizce lıçpınar. bir merkep mçselesi vuB A NYO rasına girerek cephevı darlıSa ve ve kahramanl'kla. karanlık bır harekete eecmelidir. Belki de son lorluga sokmak, dijer taraftan gecede, kararlık limanın kapkara zunden çıkan munakasa sonunda M UTFA K nutuklarmda bahsettigi «Fransa i ceDhevi ayakta tutarak yajatacak sularına serptıeı bu 26 mayin. Os arkadaşı Galıp Gulbahar tarafmve da sosyal reforıru bn savede gerîstanbulu da. a«ıl kavnak olan A manlı bahrijesınin elınde mevcut dan balta ile kolundan yaralançeklesecektir. TUVALETLERDE nadoludan ayınp tecrit etmek en «on mayinlfrdı tçte 5 mart umu mıştır. Yaralı Bülentin tedavısi Ancak bn a rada Fransaya, orbüvuk emelleri idi tfte bu yüz mi hürumnda îngıüzlerin «Ocean». yapılarak tahkıkata baslanmıstır. Bütün kaçınılmaz kokuları tasfiye e d e r , tak pazara. Avrnpa hareketlerine dendir ki, usta ve esçkin kaptan «trresistible»; Fransızların da «fena bir darbe» Inmiştir. Bnnnn taze çiçak kokuları yayar. ların kumanda'nrı altında Marma «Bouvet» hattıharp zırhlılarına son SUBAT 8 • ŞABAN 11 etkileri kolav kolav geçmivecekraya bir hayli denızaltı gemisi de dlum darbelerini indiren, ve dotir. Hele Do|n • Batı gerginliğis."ktular. LAVANTA • ŞİPR • FUJER * LEYLAK * KARANFİL lajisiyle de duşman gemilerinin 1 nin azalması ve bans yolnndakl ! 0; II kuvvei mâneviyesini kırıp tstanYakıâ Boğazın Anadolu yakasınbloklarını tocrübe ediniz. «c ga^retler bn son mfinferlt mace•X da bıılunan Nâra burnu ile Rume bulumuzu ıstılâdan kurtaran, yiO radan çok zarar görmüstür. Her lı yaka'inda Kıh a lirnanı arasma eıt «Nusratm bu iki düzine maBUtün eczane ve parfilmerl malszalarında satılmaktadır 5 24 V ] 7 05 12 28 15 15|17 33;i iki tarafta da buna sevinenler vok demir ağ gerılerek duşman deniz yini olmuştur dcğiTdir E ~ | ~ 3 3 6 55| S4: 12 001 altılarının Marmaraya sızmaları Ayni eser: sayfa 71, 72. AYDEMİR BALKAN çıkça olmamakla beraber kendine dis biliyen çok hasım kazanmıatır. Hele Sabrm petrollarmı ortak pazar tekeline alma teşebbnsü tngiltere ile olan münasebetlerinde belki de baTdagı taşıran damla olmuştur. Sahra petrolian bütün dJnvada çok ihtiras uvandırmak tadır. Avnca De Ganlle bu petrollan devletleştirme tasa\vurnndıdır ki Fransada da mnhafazakâr 'irla. malî ve sınaî çruplarla arasını kesin olarak acan da bn son tesebbüstür. Cezayir kıvamının De Gaulle'ü. sadece De Ganlle re jimini hedef tutan isvanın arkasm da tnsiliz Amerikan petrol s''rketlerirtin oldniu Fransada »övlenmektedir. Bütün bnnlar belki sim Dün 2 kulüp basıldı 25 kişi yakalandı Sayın Doktorlara PARACODIN SURUP PARACODIN TABLET Ptrık. Sat. fi. T.L. 6Pırak. sat. fı T. L 2.60 Eczanelere kftfi miktarda anedllmiştlr. lmal yeri Birleşik Alman llaç Fabrikalan T.L.Ş. TevzJ ve Propaganda: Kimya ve Ecza Maddelen Ltd. ŞtL TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI UMUM MÜDÜRÜJGÜNDEN: Şube ve Ajanslanmız için kapalı zarf teklifi ile 15 adet ru leh elektrikli Cem makinası satın alınacaktır. • Bu hu^dstakı prospektüslerle beraber teklifler en geç 155.1960 tarıhıne kadar Turkiye Vakıflar Bankası T.A O. Levazım Mudürluğü Ankara adresina (Makine mübayaalsrı) rümuzuyla. gızlı ışaretiyle ve taahhütlu olarak gonderilecektir. Hesap makır.eleri en ucuz teklifi vapan müesseseden satın alınacaktır Ancak, Umum Mudürluk fiat ne olursa olsun dilediği markalı makıneji terrıh etmekte veya satın alıp »lmamakta serbe'ttır £•RNET I V E F AT E n e k h (ıgrrtmen Şerife Gerrıcinın eşı. Y Mühendis Turgut Geırıci ve Harika Chapın'in babası, Dtnız Gemicinin büyük babaFi, Zııhlı Turgutreis çarkçı Kıdemli Yüzbaşılığır.dan müte CUMHORIYET Nüshası Senellk « aylık 3 aylık Turkive Haricl Lira Kr Lira Kr. 25 Kuruş ksıt sun'l Sıâ âmili 7 şubat y zar gunu Hakkın rah metine ka\'uşmuştur Cenaze namazı 8 çubat pazartesi öğle nmaz nı mütaakıp Şişli Camıı derıfinde eda ile Ziıcirhkuyu rrezarhğındakl lstirahatgâhı ebe:«;ine trvdi edilecektlr. NOT Çelenk gonderllmemeei nca olurmr RİF'AT EMİN GEMİCİ 75 00 150 00 40 00 80 00 22 00 44 00 Basan ve yayan Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecllik TUrk Anonlm Şirketl Cağaloglu Halkevi »okak No 3941 Sahibl 1 1 \ 'zı ıslerinl fulen ldare eden Mesul Müdür Gazctemize gönderilen evrak ve yazılar ne?redilein edllmesln iade edümez. tlânlardan mesuliyet kabul edi'mcz. lll!t!llll!l1Hflffl1HIWffll NÂZtME NADt > İLHAN BARDAKÇI 1 «CUMHURİYET. in EDEBÎ ROMANI: 2 İÜtMllİ Seni gece rüyamda gördüın. TJznn siyah kirpikli kara göz leri ısıl ışıldı ihtiyarın. Yaa, öyle mi amca? Gelin olranştun, teller, pul lar içinde .. Bn kara gözler, uznn siyah kirpikler büyük oğlnnunkine' ne kadar benziyordn! Bir de gfizel olmaştpn ki! Sahü? Sahi tabî. Bilmiyor mnsun güzel oiuğnnn? Büyük oğulu düsnnerek ihtiyarı dinlivordu ama hit/bir şey anladığı yoktn. Birden annesinin hırçın sesi: Nurseen! Gene surüstii yakalanmışcasına: Efendim anne? dedi. Nerdesin? Elimi yüzümfi yıkadım. Ne bitmez el yüz yıkamak mış bu? Gelivorum. Bal renkli eteklerinin altındaki çıplak bembevaz bataklariyle kosarak nzaklaştı, Emeklı şimenditerci pencereye ijice abanmıştı gene. Kız avlunun karşısındaki odalarnıdan ıçerı girinceye kadar öylece baktı. Yivecck gibi. Bu kız, ah bu kı 7in bal renkli etekleri, tombul be\az bacakları. Gece rüyasında srörmüstü onu gerçekten de. Teller, pu'lar, du\aklar icinde. Bir of'an'a e%!e>ıi.Tormııs. Oilan sonralnn bÜMİk oiçlu olmus tu. r'aha sonra da kendisi. Tirmi bes vıl once kansivle evlen diği g'.'n çibi. ama kolnnda karısı dp'il, Nursen. Gerdek odasına dotrn afır afır eic'erler ken Hırsla çekildi pencereden. Su karıdan, şu yirmi bes yıl lık kart karıdan rüvada bile ra hat yoktu. Geıdek odasına tam giderlerken önlerine cıkı\ermisti. Aslıyordu: «T.'tanmaz ad?m. azgın herif. Saçından basından da mı utanmıyorsıın? P.o>ıınl~ heraber çocukların var, Allab kahretsin seni!» Ter içinde uvandıfeı sıra fosforlu çalar saat eeccnin iki"' ni e(»)teriyordn. * rileri arkasında, küçük oda nın kırmızısı. mor" 'e«i!i s?r" sı solmus, >er yer yenilmiş eskı kılımı üzerınde köseden köseie sidip gelmive basladı. Ca nı sıkıldıgı zamanlar yaptıjı %\ bi. Ne\di bu karıdan. çocnklardan çektiSi? Yıllar yılı Anadolu nun ku« uçmaz. kervan çecmez istas\ onlarında onlar icin ömür tukettiği vetmi>or muvdu? Bü\ümıislerdi çocuklar iste. Kız. bir maçazada kasiver. ojlan şirkette daî.tiln. küçük vann öbür sün huKtıUu bifirecek. «.. Yedi günlerini vetirdim, bıyıklarını bitirdim. Elleri ekmek tnttn. Düşsünler yakamdan, azat etsinler. tekaüde çıkaısınlar. llan Devlet çıkardı tekaüde bnnlar çıkar mıvorlar. Bundan böyle bir bu kadar daha vaşıvacak deÇilim. Ne karı ne evlât. Defoîsıınlar ba •ımdan de'o'scnlar efendim. defolsunlar iste. Ru ev benim pvim. Ren bu evi Devletin \erdffi ikramivevle a'd'm. Satmıl i lacanm. sptmn <T"'Tim iste. Pa ra^'nı ite köp"Çe T eiirmivecpSİTn..» Durdu. elleri arkasında, se*.li ses'i: Gitsinler tabî. defolsunlar. Istemiyorum. Bakılmaya filân ihti' acım vok benim. Düsünme sinler beni. Romatizmalanmdan. sekerimden onlara ne? Hem nerde şeker? Hani? Kaldı mı? Kalb kaldı mı? Kalsa bile onlardan bana ne? Talnız olsam, kafamı dinlerim. Hepsindpn nefret edı^orum. Gitsinler, beni evimde yalnız bırakıp gitsinler. defolsnn'ar .. 3 Babasına kah.altımn hazır ol dui»unu haber vermpk için aşaJl inen iki oğlanın büyücü Ayse babasının kapısı önünde dnr du. l'snlcacık vanastı, kapı çat lasından icerij e baktı: Ihtisar gene odanın ortasında durmuş, kars>sında birisi varmıs gibi kendi kendine. sinirli sinirli konusuyordu. Sekerinin olmadıîı çoğu çünler çibi. Sekeri. kalbi, baş ağrısı rahat bıraktı mı böy le olurdu çakluk. Üzerine \anlmazdı. \arılamazdı. Bağırır, çağınr, kıyametleri koparırdı. Ayşe sivah ıs önlüfu içinde merdivenleri tekrardan çıktı, mutfa&a geldi, annesinin yanına. Annesi çaydanlıgı indiriyordn maltızdan: Annee! Kınalı saçlsnn^ dipleri bevaz beyaz açarmıs anne bakma dan snrdn: .Ne \ar? Babam T ine kendı kendi ne k"nusu\or! Sofra h,i7>r tîemedin mi? Oda^ma Eİr'rrii'n H. Nerden gördi'n kendi kendine kopıi'iııÇıınu? Kaptnın çatlafından. Ben seni adamı kapı çatla fcındin gozetle diye mi gönderdim? Ne vapim, girmeye korktum. Nive? Ba&ırır çaŞınr çene.. Teün mi döküUir bagırırsa? Git çagır haydi! Çağırılsa kızaca^ını, çagırılmasa lâf edecegini bilivordu. Emekliye ayrıldı ayrılalı bir seyler olmu*tu herife ama, ille de şu son haftalar Vara bagırıvor, vo^a baçırıyor, kovuyordu topnnu birden. «Gidin efendim, gidin basımdan. Defolnn. Yeui gününüzü vetirdim. bıyıgınızı bitirdim. Alın ananızı gidin, beni bırakın evimde. Y"etmi\or mu bunca yıl sizin kör boğazınız ic,in Anadolu'nun kus nçmaz, kervan geçmez istasyoncuklarında ömür tükettiğim?» Çav hardaklarını. peynir taba?ını, ekmefi filân tepsiye koydn. Hiç böyle değildi oysa yıllar yılı. Kı/dı mı bağırır, çağırırdı amı. e\den ko\duiunu hatırlamnnrdu. Şn son günlerde çıkmıştı bu, evden kovma icadı. Acnardu. Acımasa toplar cocnklanin. basar gidcrdi. Aç mezarı ^^ktu ^ a. Kız çalısıvordu, kürüŞü oğlan (.alısnordu. tkhinin maas'arivle gül gi'ıi geçinebilirlercii ama, acıyordu. Sekeri vardı. ka'hı \r<7', «r^loi i^i çnr mü'ordu Bakı'miva, jıUanıp arnmî^a ıVivacı \ardi. D("'n>"' b?h~sı ei'i, yasland'Uea kötü nın vaUlivle | l anlattıŞına eöre. sının dedesi tıpkı bövleymis. Vara b3?ırır, yoga haÇırırmıs. Karısını çocuklarını filân kovarmıs evden. Ama onun Allah vermive baska huvları da varmıs: Kız çocnkların» satasmıva kalkarmıs. Sübvancı. Birinde komsular bn yüzden sopaları cekmiş, az kalsın ötdüreceklermis! Tepsiyi sofadaki yemek masasına götürüp hıraktı. geri döndü. Ekmek bıçaeinı, seker kutusnnu unutmnstu. Bereket versin kocasının süb^ancılıfı yoktn. Kimbilir, belki de sonralan teperdi. Demek dedesinin dırdırcılıfını almıs, sübvancılıSını alm.imıstı. Simdi^r kadar görmemisti komsunnn karısına. kızına sarktığını . Anne, seninki giyinmis gidiyor Döndü : Benimki kim? Büvük oğlun. Nereye gidivor? Kahvaltı etmivecek mlymi.ş? Sordum, yüzüme bile bakraadı. Baban? O da övle. Kahvaltı hazir baba dedinı, bahmadı bile yiizünıe. Kocasının hnvunu bilivordu am;ı, büyük ojhına ne oluyor du? Sızılı bacaklarının agrısına '•n«;\e"rM< k^H'tı r imel'lıfi vf •len, dısarı çıktı. Kalın sivah vaslarivle habasının gençligi«ıi hatırlst^n bıiviik oShıııu merdit en basında vakalartı : kavnatasının babası, yani koca Nereye eidivorvun oğlum? Bakmadı bile : Cehennemt, dedi. Bövle terslenmelere alıskındı anne : Kahvaltı etmiyeeek misin? tçerde öküz «ibi nynyan mahtnm beve sor onn! Ne blçim lâf bu tskender? tşinize gelmedi de^il mi? Mahtnm beve. varının avukatına dil uzatısım isinize gelmedi.. Avukat bev. koca göbekli, gebes! Kafasında yıllar öneeki amca ojln avukat, indi gittt. Anne arkasından bomboş gözlerle nzun nznn baktı. « avukat bev, koca göbekli, gebes » Xe demek istemisti? Ne istivordn çoıuktan? Her zaman ber zaman böyle. Bövle oldngn halde bir günden bir çüne karsılık vermemisti. Kıskanıyor mnvdn? Belki. Belki defil. kıskanıyordn. Süphe ml vardı? Oğnllarımn vattıkları odavn geldi. Kücük oğln, dün tertemiz kapladıgı yeni yflzlü yorganının altında mısıl mısıl uynyordn. öpmek geçti icinden. Kıvamadı. Uyandırahilirdi. Bfıvük oglnnnn karmakarısık yataSını topiamaÇa basladı. tlk eline geçecek paradan ontın vorganma da güzel bir vüz alacaktı. Aslına bakılır sa. kiir'i'< o^lıınıjnHni veni veni ^Ü7İemekte acele etmisti. Büvü5e de aldıktan sonra viİTİrmfk en dojrnvdu va. olmnstu hir kez. O'mu'îtıı i^'i n!rmıs*ıı. Oku\orrtn. Yarın Hnkukn bitirin bahasıııı. anasını ablası, agasınt çevresine tonlıvacak o\du. Ye meyip yedirmeleri, giymeyip Eivdirmelerl gerektl. Büyük o6lan eseklik etmese de kardasının snyuna göre gitse kendi kazanırdı ama. edivordu i«tr. Kıskançlıîa ne IBzum vardı? Kendi okuyamadı da kardası okndn diye içlenivorsa. kücüftün ne «ncu vardı bunda? Ortavı tam hitireceçi sıra basına o zorln afrıyı veren küçük deiildi va. AIlahtı. Demek Cenabı Allah istememistl okuvnp büyük adam olmasını. Doğrncası sevlyordu küçük oflunu. Dünya bir yana kücük ogln bir yana. Babaların dan pek bir gün sörmemisti. Küçükten görecektf insallah lîer sev küçüfün dedlfi jibi olmalıvdı. Kn biri su ev. Heri' davatıvordu ya, knlak astıc1 yoktu. Hele o gün gelsin. kücii' o*!n Hnknku bitirsin. diploma • r alsın. sıra Avrupa'ya gitmr nu ge relsin Oelan do*ru düsüni' yordu. Bir ev. ufacık bir ev neı dl ki. Satılsın. paraları ona ve rilsin. atlavıp ritsîn. Bir vıl. H' vıl, gerekirse Oç. dört vıl. Yar. sın doktorasını Avrnpa'da, dön sOn memlekete anlı sanlı. acsf vanhaneslni, toplasın babasın' aÇasını. ablasını basına Anne. dâvet mi beklivorsu nnz? Cav hazır! Sinirli sinirli : Snsss, dedi. Oilan nvnvor! I'yuyorsa uvansın artık canım! Kız dırlanıp durmasana! Ben sizi bekliyemem. Içip gidecem.. Arkası var .UI!llllllii!IUlll!lllilUIIIUIIUl!lllllillUtl!!ill!IUlllllllll!ll!II!lllllinil!l!! :iHt"!l!»>IIWIi