Katalog

22 Ekim 1960 CUMHURÎYET BEŞ Dünkü Duruşma 5 Saat Sürmesine Rağmen Neticeye Ulaşamadı Baştarafı 1 inci sahifede Balin Efendim dışarıdan a[ İzah edeyhn efendim. Dört «Adnan Menderes, bomba hâdi ! redildi. Saat 11.30 da Istanbula rek Zorlu bu hâdiseden büyük la vardı. Sivri adanın önüne tılmasına imkân vardır. . sene içinde oldu bunlar birden sesini kendisine bildirince (bu yageldim. Beyoglundan geçerken ya elem duyduklannı bunun memleeldik bile, beş dakika sonra Yaslandır), dedi ve hâdise çıkarsa ge Başkan Patladıktan sonra bire değil. pılan tahribatı gördüm. Evvelâ ket için bir yüz karası olduğunm lada'dayız. Bugün Yüksek Ada dışarıdan atıhrsa bunu atan kaBu sırada Başkan Adnan Men rekli tedbirleri almak hususunda bu tedbirleri aldım. Sabahleyin müteaddit defalar bana söylediet Divanı 6.7 Eylul dâvasının çabilir mi? direktif verdi.> deres'e dönerek: Vilâyete çagırıldım orada Vekil ler. Hâdise bir komünist tertibl .eri kalan dört sanığmı dinleyeBalin Vaktiylc orada sak Adnan Menderes bundan «Başvekil hâdiseden sonra Isler vardı beni Reisicumhur çagır gibi görünüyordo. Fakat bu tahak ek. Selânık Konsolosu Mehmet lanmış olabilir efendim. evvelki celsede Oktay için yapı tanbulun halini görünce (Böyle mıştı. Erkânıharbiye Reisi ile bir kuk etmedi. ılı Balin, Muavını Mehmet Ali Başkan Sanık Hasanın da lanlardan haberim yok dedi galeyana...) diye küfür etti.» likte yanına girdim Celâl Bayar Başkan Birbıri arkası gazeteekinalp, kavas Hasan Uçar ve mektupları varmış; babasına, Ok amma yaptığımız tetkikatta bun«Kumandan Vedat Garan, iki çok müteessirdi: «Bana durumu lerin Taksimde yakılması, bomba )ktay Engın. taya yazmış? gördünüz» dedi «ne yapacaksı hâdisesi vesaire olmuş bunu kim larm kendisinin de hazır olduğu defa üst üste vur emri verildiği mutadları olduğu ; Avukatlar nız?» ben icabmı yaptım efendim tertip edebilir? Balin Bana mektup yazma| Bakanlar Kurulundan geçtiği te halde (Ben ıkinci bir Mustafa izere ait salonda toplanmışlar. dı efendim. Muğlalı olmak istemiyorum) diye dedim. Cumhurbaşkanı bana I bellür etmiştir. Aygün Kaliteli bir zâbıtaya ..ralarında konuşuyorlar. Şu elli «Türkiye müskül durumdadır i sahip olsaydık failleri derhal orBaşkan Siz anla:nıyorsunuz; Menderes oturduğu yerde başı rek emirleri dinlemedi.» onumlük kuçük adada bütün anlayışınız da kıt olduğundan nı iki tarafa sallayarak şaşkın, kinci defa onu siz kurtaracaksı taya çıkanrdık. Bu meydana çıkDaha sonra Başkan Köprülü ve ır rejımin sakatlık ihtiraslannın biraz okunanları dinleyin de ki şaşkın avukatına bakıvordu. Bun Gökayı birlikte sanık kürsüsüne nız» dedi. Ben emirlerimi kimse madı ise zâbıtanın kifayetsiz olâvası görülüyor. Şu küçücuk ka min kime mektup yazdığını bari dan evvelki celsede de bilindiği dâvet etti. Ve Köprülüye hıtaben ye danışmadan yazıp verirdim. masındandır. Millî hevecanı teşa parçasına bakın, bir de mecbu burada öğrenin. gibi Fuat Köprülü verdıği ifade sordu: Başkan 6/7 eylul hâdiseleri vik için ufak bir kıvılcım zaten ı sakinlerindeki hırsın genişliğı«Fahrettin Kerimin bazı konuşBalin Bendeniz efendim. Hiç de Dışişleri Bakanlıgına 6/7 eylül mürettepmış ne dersıniz? kâfivdi. e... Kendilerıni büyük sanan şu alâkam yok efendim bunlarla. hâdiseleri sırasmda kendisinin maları teype aldığım soyluyorsu Aknoz Hatırıma ilk gelen bu Bundan sonra Kemal Aygün'üa nsanlar meğer memlekette ne TEKÎNALP'tN SORGUSU vekâlet etmediğini Menderes'in nuz. Bu konuşmalar nelerdir.» işin bir komünist isi olup olmadı daha once verdiği ifadesi okundu. .üçük yer tutuyorlarmış. Köprülü: «Ben bunu bir şayia Konsolos muavını M. Ali Te vekâlet ettiğıni söyledıği zaman ğını düşünmek oldu. Fakat mah Aygun bunda Devlet ve Hükümet Adada ıntizam her zamanki gi kinalp verdıği ifadede Türkiye Adnan Menderes de gene itıraz olarak duymuştum. Bu konada kemelerin neticesinde bu isin ko Baskanlarının hâdiseleri gordük• ı mükemmel. Her taraf terte den bomba getirmedığini, hâdi edip başını iki tarafa sallamıştı. bir bilgim yok.» cevabını verdı. n'inist tertibi olmadığı anlaşıldı. leri halde gene o gün Ankaraya ıız yuze gulüyor. Vapuru terke se ile hiç bir bilgısı bulunmadı Başkan bu arada buna da temas Aynı konuda Gökay «Ben dakıBiz de bunu Kıbrıs Türktür Ce dönmekte israr ettiklerini söyleerek yavaş yavaş mahkeme sa ğını uzun uzun izah etti. Bu a ederek: «O zamanki kararnamele kası dakikasına not tutarım ama mivetinin yapmış oldueu kanaatı mekte idi. Aygün evvelki ifademuna" doğru ılerliyoruz. Tel rada Başkan kendisine sık sık re bakıldı, Dışişleri Bakanlıgına teype aldığım bir söz yoktur» dena vardık. sindeki sözlerini izah için demişAda Kumandanının ;,'aze temiz için imzaladığı resim rgülü kapı yine açıldı ve müdahalede bulunarak kısa ko o zamanın Başbakanı sanık Ad di. Nitekim daha sonra okunan Başkan Bu cemiyet kendi tir ki: aşlarında Celâl Bayar ve Ad nuşmasını sert bir şekilde ıhtar nan Menderes'ın vekâlet ettiği Alâeddin Erısin ifadesinde şöyle bunlan öğrenip harekete geçme tir. Zorlu cevabında. telgrafm kendine mi harekete geçmiştir. Böyle bir hareketi devlet aan Menderes olan 6/7 Eylul daanlaşılmıştır.» dedi ve Oktay En deniyordu: «Gökay hâdise yerine miz imkânsızdı. Yunan Hukume Kıbns meselesınm dondurulması Aknoz Cemireti kimin tah damlannın bastıramıyacağını bili asının 11 sanığı mahkeme saloti tarafından Oktay Engın ve Ha na aid olduğunu ve Londradan 8 rik ettiğini bilemem. gıne ddnerek «Adnan Menderesi giderken beraberinde steno bilen ! yorutn. Fakat baştan bir tedbir unun yolunu tuttu. bir memur aldı ve verdıği emirle sanın mahkunı edilmeleri karşı ] eylülde hareketle aynı akşam tstanıyor musun?» diye sordu. Başkan Adnan Menderes ve J alındıfı takdirde bunun önüne Bugünkü duruşmaya gelenlebildirdiğini arkadaşlarının bunu tertip ettığı j geçilebilirdi. Ben Taksimde ve Oktay Engın: «Tanıyorora fakat ri, aldığı cevapları dakikası daki smda tepki gosterilmemesine ge I tanbula geleceğini n çoğunun kadın olması, «Be1 lince benim anladığıma gore Ok' söyledi B»ından sonra avukat Bur ne dair bir bilgınız vaı mı?. bugüne kadar ne konuştuk ne de kasına not ettirdi.» Beyoğlunda polise rastlamadım. ek dâvasma mı bakılacak? ontay 9 ay yattıktan sonra beraet han Apaydın Yunan mahkemeleher hangı bir yerde kendısi ile Aknoz Hayır. | Aygün daha sonra bir suale ceva Siz iyi ırın şahitleri mi geliyor?» söykazanmıştı. Athenagorasın mektu rı kararının ne şekilde getirildıği tanıştık» dedi. Başkan İfadenızde hâdısenin | ben polis mevcudunun böyle bir •ntılerinı bir anda etrafa yaydı bundaki ağır ithamlara gelıyo nı, Yunan fenni raporunun hangı hükümetin bir tertibı olduğunu hâdisenin önüne geçemiyeceğini ayarlıyormuşsunuz! Sorgulardan sonra albuki bilindıği gibi 67 Eylül rum. O mektubu Patrik, o gunun kanaate i'tinaden Savcı tarafınyâni geçmesine müsait olmadığım Başkan bundan sonra tok bir teessürü ile yazmıştı. Bız bunu uan gozonune alınmış olduğunu işittıginizı sövlemışsınız? âvasına devam edilecekti. Sorgular bıtükten sonra Başkan Aknoz Böyle bir şey söyledi kabul etmiştir. sesle «Sanık Adnan Menderes!..» böyle kabul ederek bir kenara bı sordu. Ayrıca şunları da ilâve etBayar bugun elbise değıştirgeçen oturumda tahkıki istenen gimi hatırlamıyorum. .işti bugune kadar başka elbiŞem'i Ergin, şahitlik bir noktanın aydınlandığını, 6/7 diyerek duşuk Başbakanı sanık raktık. Bundan başka savcı tah ti: Bunun uzerıne Adnan Menderes kürsüsüne dâvet etti. Menderes kikat açılmasına neden şiddetle :si olmadığı soylentısını bu şeeylül olaylar) sırasında dışarda « 67 Eylülden sonra Kıbrıs şahıtten bir sual sorulmasını isyapıyor lde tekzıp etti. Yeni gri bır elsoruyor. bulunan Hariciye Vekiil Fatin tertip konusunda şoyle diyordu: mukavemet ettiğimizi «Bunun tamamen bir tahminden Müteaddit Örfi Idare Mahkemele hakkında yapılan mitingler hükü tedi. Sual şu idi: «şahidin vazife se giymişti. Saat 9.22'de her zaBundan sonra şahit Şem'i Ergin Rüştu Zorluya Fuat Köprulunun metin tertibı midır? Yoksa halk sine müdahale edilmiş mıdir, edıl 1 an olduğu gibi en önde saloiçeri alındı. İfadesinde 6/7 eylül değil, Başvekil Adnan Mendere ibaret olduğunu esasen Köprülü ri fcarulmuştur Ve hâdisenm icap tarafından mı yapılmıştır? memış mıdır?» bunun soruîmasıkendisı soylemiştir» Bu arada ları bu şekilde yapılmıştı. i girdi. Menderes'in yuzunde elhâdiselerinde Heyeti Vekilede ve sin vekâlet ettiğinin anlaşıldığını Avukat Nevzat Karagül de bazı nı rica ederim.» sesinde, kravatında hiçbir deği Istanbulda olmadığım söyledikten Başkan Peki Mechs tahkıkatı esasla alâkalı sualler sorduğunbildirdi ve Başsavcı Altay Egese Menderes sesinin iyi duyulması Başkan Onu zaten evvelce sonra bilâhare Devlet Vekıli oldu klik goze çarpmıyordu. Diğer sa le bir dıyeceği olup olmadığım için mikrofonu düzeltiyordu. Baş neden açılmadı? dan kendisine soz verılmedi. söyledi. kan Menderese hitaben şöyle deklar da aynı durumda idi. Fah ğu zaman 6/7 eylül hâdiseleri yü sordu. Bu sırada Adnan MendeMenderes Meclis tahkikatı Bundan sonra Savcı, bir sual zünden tutukluların sayı itibariy :ttin Kerım'ın beresi dışarıda Sıra şahitlerde res'in avukatı usul hakkında söz di: «Ayarlayın, ayarlayın... siz iyi açılsın açılmasın diye bir mesele sordu: «Her 15 günde bir Örfi ışmda, içeride elinde idi. Saat istedi. Başkan sorgu sırasında ayarlıyormuşsunuz!.» I Bilâhare esasen mevkuf bulu îdare Mahkemesi âzalarını topla le pek kabarık olmadıkları için Menderes, trende Köprülü ile geçmedi. Ali Ulvi'nin fırçası ile m 9.30'da Yüksek Adalet Diavukatların konuşamıyacaklarını Başkan Muhalefet iftemiş. I n a n b a s ? a h i d i n dinlenmesine ka yarak kendilerının sert davranma Istanbula gonderildiğini ve mazını yerinı aldı. Başkan «11 saM. Ali Balin nunların kışlalarda tutulmamasıbildırınce Apaydın israr etti. Bu beraber olduğunu, haber almdıMenderes Idareı Orfıye Mah j r a r v e r l l d i Bunlardan ilki Nuret larını istedıği doğru mudur?» ğı sırada bu meselenin bir tertip k yerlerine getirildiler, bağlı ol. nı tavsiye ettiğini bundan bir gün ediyordu. Başkanın, ilk iki gün nun üzerine Başkan sert bir şe olduğunun anlaşılabileceğini be kemeleri kurulduguna fnre netı ı t i n A k n o z d u A k n o z ş a h a d e t i n d e Aknoz Evvelâ bu işleri ko sonra da Millî Müdafaa Vekilliğiıyarak duruşmaya başlandı» dı kilde «Usulü siz mi takdir edecek münistlerin yaptıklan kanaatın ne tâyın edildiğinı soylemiştir. Er lirtti ve bu hususun Köprülüden ceyi beklemek tabiı bir şevdı. Be sozlerine şöyle başladı: celseyi açtı îlk olarak M. kü duruşmalarda takındığı yu siniz, ben mi?» diye sordu. nim Grupa hâkim olduğum iddis vazgeçtiği en lı Balın'in sorgusuna geçildi. muşak tavırdan Ankarada Kara Kuvvetleri gin, 6/7 eylul hâdiseleri hakkında Söz alan Başsavcı Egesel bir olunamaz.» belirli şekilde Tenikalp'in sorKumandanlıgına vekâlet ediyorfazla malumatı olmadığım ilâve Başkan Ama fiilen öyle idi. sırasında ortaya'çıkıyor noktayı açıklıyacağını belirterek gusu dum. 6 7 eylül hâdiselerini gece etmiştir. Ergin, sözlerine ilâveten Meclis tahkikatı bu işin tertıpçıgeçen'oturumda okunan mektudu. Balin'in sorgusu yarısı haber aldım. Telefonla dâKıbrıs Türktür Cemivetinin mileri için yapılacaktı. bun Başvekâletin kasasında buvet edilerek Idarei örfiye Kuting için müsaade ıstediğini ve Balin, «Bomba ile benim hiç Menderes örfi Idare MahkeHasan Uçar'ın sorgusu lunduğunu mahiyetı tamamiyle mandanlığını deruhte etmem embu müsaadenin verilmesi üzerine r ilgim yoktur. Zaten olamazmeleri zaten bunu yapacaklardı. açıklanmıyan bu yazının Milli Mehmet Ali Tenikalp'ten sonbüyuk hâdiselere belki sebep ol» diye konuşmaya başladı. Reıs Hâdısenin mürettep oiu Emniyet raporu olduğunu, Millî duğunu söylemiş, ancak MendereBaşkan Ezberlemış gıbı de ra sanık Hasan Uçarın sorgusu. şu meydanda Emniyet mensaplarının vazıfelena geçildi. Hasan Uçar sözlerıne sin bır sorusu üzerine bundan l, teker teker lutfen. Menderes Hâdisenin müretrine emnıyetle devam edebilmele pek ernin olmadığım ilâve etmişBalin Buradan talimat ve şu şekilde başladı: tep olduğu, bombanın Yunanistari için boyle isımsiz ve tarihsız ra tir. Idi deniyor, telgraf şifre ile Uçar Ben namuslu bir aile porlar verdiklerini ileri surerek na gönderilmesi. ve benim nutrildi deniyor, benim haberim nin çocuguyum. Bomba patla «Bu durum mektubun değerinden Daha sonra tanık olarak dinlekum gibi hususlara istinat ettirik bombanın geldiginden na dı. Konsoloslugun camları sar hiç bir şey kaybettirmez» dedi. Bı nen düşuk Istanbul milletvekille liyor. rim yok. Buna ihtimal dahi sıldı. Ben rınden Aleksandros Haçopulos, çıplak yatıyordum. lindiğı gıbı geçen oturum MendeBaşkan Hâdisede sıcağı sıolaylar sırasında Edirnekapı'da •rmiyorum. Ve o vaziyette dışarıya çık resın Karamanlise mektubu diye cağına tahkikat açılsa idi. Elbetoturan annesı ve babasının da Başkan Nereden çıkmış bu tım. Bütün camlar kmlmıştı. okunan bu yazı salonda gülüşme | te bunlar kolay meydana çıkardı tecavüze maruz kaldıklarını anHızla parmaklıktan atlıyarak lere yol açmıştı Bundan sonra savcı şu suali sor dıa. lattı ve hâdisenin murettep olup sokaga fırladım. Orada iki jandu: «Bu hâdisede hükümet bu ka Balin Iddianamede yazılı olmadığım bilemiyeceğıni söyleİfadeler arasındaki darma vardı. Bana telefon olup dar büyük paralar ödedıği halde •ndim. di. Savcı, tanıktan, anne ve babazarar neden ıka edenlere ödetilBaşkan Bıliyorum, iddi.a olmadıgını sordular. Telefon ofarklar sının evinin yakınlarında polis lefon odası üst katta idi. BunPazartesi günü 6/7 Eylül dâvası medi, neden bu yuk hukümete mede yazılı. Iddianameye yazı karakolunun bulunup bulunmadı Başsavcı daha sonra Köprülü ve lar 20 dakika telefon etti. OnBayar durnsma sırasında dolayısiyle dinlenecek tanıklar Menderes dünkü duruşmada bırakıldı.» oilmesi ıçın nereden çıktı bu dan sonra ben de telefonu aça Gokay'ın tanık ve sanık sıfatiyle ğının sorulmasını istedi. HaçopuMenderes O sırada bunu tes arasında Ismet Inönu'nun ısminin da idim. Bu noktai nazardan ha los, cevap olarak «Evet, var» deiia. rak Baskonsolos muavinini ara verdikleri ifadeler arasında esash sorulmasını istedi. V« devam etde bulunduğu bildırilmektedır. reket ederek başlançıçta Örfi 1da di. Balin Bugüne kadar hiç bom dım. farklar mevcut olduğunu bildirdi t i : «Köprülü yanlış hatırlıyor.ön. bit etmeye hnkân yoktu; hâdise Ancak, ileri surdüğü mazeret dik j re Mahkemelerinden dâvayı sürçönrı&dııo OLIC. f ff nriım» •Şiı*r Mütaakıben, • olaylar sırasında ve bu bakımdan tekrar okunmala ce ben donelim dedim, diyor. Hal o derece geniş mahiyette idi ki kate alınarak Inonu'nun ifadesi is I atle götürmelerinl istedim. telgrafı çekildi ise hangi telg '"Başkan Soruşturna için ge rını talep etti. Başkan bu isteği buki ilk defa olarak SapancaJa başka türlü hareket edemezdik. Emniyet Genel Müdürü olan, dütinabe suretiyle ahnrmştır. Bu lenler etrafa baktılar mı? şük Istanbul Valisi Ethem Yetfhaneden çekilmiş. kabul etti. önce Köprülünün ta hâdiselerin vehamet kesbettiğini Bundan sonra Menderes Örfi Ida Aygün dinleniyor yuzden Inönü yargılamaya gelmiUçar Baktılar.. kiner, tanık olarak dinlendi. Bir 3aşkan Siz ne biçim konunık sıfatiyle verdıği ilk ifadesi o öğrenince dönmeyi ilk defa ben re ilânının Bakanlar Ankarada ol Başkan Yatağına baktılar fcundu. Bunda, hâdiseler, hazırlık teklif ettim. Bayar da, ben ne ya duğuna göre nasıl mümkun oldu yecek. yalnız verdıği ifade ofcuBundan sonra Kemal Aygün i hayli zayıflamış görünen Yetkiyorsunuz. Hiç konuşmanızda nacaktır. Inönü'nün bu konudaki >riye alındı. Aygün yemin ettik ! ner, olayların başlaması sırasınmı?. •ıcam yok. ları evvelden yapılan bir yeraltı payım, diye sorunca sen de bizim ğunu cevaplandırarak kendilerinin Sapancadan dönmekte olduk ifadesi merak uyandırmaktadjr. ten sonra hâdise vukubulduğa za da nümayişçileri dağıtmaya çalı? Uçar Baktılar berhalde. îalin Kulaklanm duymuyor faaliyetinin netıcesi olarak göste le beraber gel dedim.» man Ankara Valisı olduğunu, ey tıklarını, fakat nümayişçiler ken Başkan bır ara söz isteyen Ba larını bu itibarla Valı ve ordu mü •ndim. Başkan Yatağın düzgün müy riliyor, daha evvel dukkânların lülun 5 inde Istanbulda bulundu dilerine de tecavüz edince itfai3aşkan Sanık'a bir kulak du? tesbit edildiği, tertibın hükümet var ve Zorlu'nun konuşmaları fettişine gereken tedbirlerin alin Başsavcının masını söylediklerini ve bu arada ğunu 6 sında Parkotelde yemek ye ve asker yardımı istendifini, na izin vermedi. verın. Celâl Bayar ve Adnan Menderes' Uçar Yataktan yeni çıkmış tarafmdan,„yapılması ıhtimalinin „ . Eriş hakkındaki zabıt okunur örfi Idarenin de ilân edıldiğini Cumhuriyet'e beyanatı yediğım bilâhare Kadıköye gitti in kendısini vazifesini yapmadıiu sırada teknisyen Binbaşı tım. Nasıl düzgün olurdu?.. Ara, m e v c u t o l d u ^ Menderesın hadı ğini sonra da Flor\aya hareket ken saat 12 ye geldiginden oturu söyleyiniz, dediklerini bildırdi ve nde bır kulaklıkla geldi. Balin dan 12 gün geçt.kten sonra beni! s e l e r d e n o n c e K l b r l s Türktür Ce Bastaralı 1 inci sahifede ettiğıni söyledi Usküdardan ge ğından dolayı paylayıp azarladık bunun da hâdiselerın daha fazla ma ara verildi. ckatle başkana bakarken arkatevkif ettiler, ilk önce güzellik m ı y e t l R e l s l H l k m e t B İ M e b l r g ö büyümesine mâni olduğunu ifa görmek ıstemektedirler. Iddiana çerken şoforü Selânık hâdisesin larını söyledi. Eski ifadesinde, i kulaklığı kulağma takıverdı. memı açıklamadan, onlann soru den kendı^ıni haberdar etmıstı. «Fatin Ruştü Zorlu'nun mukabil Zorlu'nun Gökay'a le, para vereceklerini, kadın vere rüşme yaptığı bildiriliyor ve «Son de etti. lin bu sırada sanki boğazına ıp larına cevap vermek durumunda Kemal Aygun. ifadesıne şöyle de bır miting hazırlanması için telceklerini, ev yaptıracaklarını tradanr l bu u hâdıselerin Fatin Rüş•irilıyormuş gıbı bır ah çekerek söyliyerek bu işi benim üzerime u Z o u n n l l h ™ ı ve Başbakakinde bulunduğunu duydum» şek sorduğu sual değılim.» Savcının sualleri vam etti: lınde bir cumle bulunuyordu. rı doğru fırladı. Bu hal salonÖğleden sonraki oturumda almamı istediler. Ben hepsini nın tertıbi ile yapıldığı kanaatine Daha sonra konuştuğumuz bir Bundan sonra Savcı Razgrat ve Karşıya çectik. Parkotele gi Zorlu söz alarak, bunu kimden güluşmelere sebep oldu. ilk olarak Fatin Ruştü Zorlu areddetlim. Ben Yunan tebaalı vardım.» denılıyordu Savcı yardımcısı. Yüksek Ada derken saat 18 de. beş. on kişinin duydugunun Yetkiner'den sorul Vagonli gibi hâdiselerden neden e t D i v îundan sonra başkan Yunan idim ama, hakikî bir Türküm yağa kalktı. Kendisi Fahrettin Ke Köprülü kürsüde . . . . . . u ,,a n ı n ı n hiçbir celsesinin masını istedi. Yetkiner, cevap oistifade edılmedığinı,, neden bun ' ıhkemesi tarafından tutulan ben. Bundan sonra tazyike başrim Gökaydan bir sual soruyor lardan 67 Eylül meselesınde uders ^ a p a I ! o I m »acağını, bu cümle taşkınlıklar yaptıklarını sonra larak: «Şayiaya mustenit» dedi. Ifadenin okunmasından sonra du. Sual şu: «Londradan Başvekil Taksimde birkaç yüz kişinin topjıtların okunmasını istedi. A1 I Bunun üzerine Zorlu, garip bir a tazyik ettiler. Başkan Fuat KöprSJÜyü sanık le yaptığım telefon konuşmasın alınmadığını sordu. Buna karşı den olarak da «Bebek Dâvası» na landığını gördüm. kat Atalay Peköz «Bu karar ladUar. Bana çok t alenı olarak bakılacağını ifade | eda ile, âdeta gururlanır gibi : ın ofcjnması butün hüküm Ifademı alırken de tazyik ettij kürsüsüne dâvet etti ve ifadeler da Başvekilin bana istedığin ol Menderes dediki: «Biz böyle bir etmiştir. Aygün devamla o günkü hâdise ı « Bunlar daha ziyade Kıbrıs sanıyoruz. arasındaki farkların neden ileri du, burada nümayişler var dedıği tertibin olmadığım ılık haklarımıza taarruzdur» ler. leri görduğü kadar anlatmış Sa dâvasında gösterdiğim tecellüdün Netıcelenen mahkeme kararlaBaşkao Ifadenı kım aldı? geldiğıni sordu: Köprülu şöyle ni söyluyor. Bunu nereden duy Türk devletinın Kıbrıs dâvasmda iı. " rola telefon ettiğıni ertesi günu tuttuğu yol sukun ve vakara da nnın açıklanıp açıklanmıyacağı Ankaraya hareket ettiğini soyle neticesidır.» şeklinde bir cümle Uçar Sorgu hâkimi. dedi: muş.» iaşkan Oturun yerınize soryanıyordu. Mitinglere gelince bun hususunda Dıvanın kati bir kara miştır. Aygünu Başbakan bılâha sarfettı. Başkan Sorgu hâkıjıı de taz «Bu ifademde bazı zuhuller var. arın sonuna kadar söz verGökay Bunu Ismet Inönüye lann sırası geldiğı için yapılma n yoktur Bazı âzalar açıklanmayik etti mı? Dikkat etmemişım. Yazarken yan veceğımı söyledım. Usul de gazetecı Aziz Balkan tarafından sına müsaade edilmişti. Yunanıs sı lâzım geldığini, çunkü; beraet re Emniyet Umum Mudürluğune i Tanıkların dinlenmesi sona erUçar Etti. lış yazılmış. Bir takım şeyler var »•ledır. Hükümranlık hakları verilen bir rapordan istihraç et tanda vuku bulanlara mukabıl halınde mahkemelerin sonuna ka getirmiş ve bu işin mesullerıni mışti. Bu sırada soz istiyen Göbulmasını ıstemıştır. Ancak bu ı kay, Fatin Ruştü'nün Londra'dahiç alâkası yoktur. Zaten biz I Başkan Dünyanın hiç bir ye ki ben buaları soylediğimi hatır tim. biz daima vakanmızı muhafaza e dar bu sahısları mevkuf tutma nun uzerıne Istanbula döndüğü za ki Türklere mukabıl bır miting rınde sorgu hâki.nı ınsana tazyik mıyorum. Bu hâdiselerın hukunın ımkansız olduğunu ileri sürmahkemelenn yalnız kararlaBundan sonra Celâl Bayar Fah diyorduk!» met tarafından t^rtiplendiğini mektedirler. Diğer uyeler ise ka man bazı evlerın aranması şekli yapmaları için telkmde bulundu ı okujacağız. Ondan sonra etmez. rettin Kerime atfen bir sual sorasla düşünmedim, Memleket için Savcı «Menderes Athenagoras rarların ılân edilmemesi husu üzerınde Örfi İdare Kumandanı ğunu kendisine bildiren şahsın Uçar tnanın bana. bu hâkim ıdı büdığımız yoldan gıdecedu: «Fahrettin Kerim 6 eylülde Bunlarda sunda ısrar etmektedirler. Bun ile aralarında anlaşmazlık çıkmış Aziz Ozan isminde bir gazeteci ler tazyik ediyor .usana. Bana zararı açık ıken hükümetin böyle Haydarpaşaya geçerken yolda ile 3 defa görüşmüş Oturun efendim. Oturun. bir şey yaptırması akla ve manbu hâdise Başbakanın kulağına ı olduğunu bildirdi. Aziz Ozan bu 'uran mahkemesının zabıtları son olarak bunu Türkıye hükü tığa aykındır.» müşkülât çektiğimizi söylediler. neler söylendiğini bildirir mi?» lar arasında Başsavcı Egesel de gelmiş Aj'güne: «Ben de dahil bu ! konuda mufassal bir rapor hazır Menderes «Kaç defa buluştu bulunmaktadır. meti yaptırmıştır, diye ifade jnduktan sonra başkan tekNümayişçilerle karşılaştığımızı iişin mesulleri bulunacak» diye e j lıyarak bir suretini İsmet InonüBunun üzerine Başkan «O halde fade ettiler. Bunun izahını rica ğumuzu hatırlamıyorum.» Baline sual sormıya başladı: yazıp imzalattırdılar. Bu durum karşısında bir Savcı mir vermiştır. i ye, bır suretini de Gökay'a verReis «Şahadet var.» yardımcısmın ifade ettiği gibi, ederim.» Bunlara ne dıyorsun. I mişti. Oktay Engin'in sorgusu Menderes, «Peki ne konuşmuş «Bir formül bulunacaktır.». Bu Başkan Kendisı de dahil öy ! Başkan saat 15.40 da, Savcının Gökay Bsna buna söyleyen •alin Bendenizin. malumatı formülün de: içinde beraet olan le mi?.. 6/7 eylül hâdiseleri mü talebıne uyarak duruşmayı, diğer Uçarın ifadesi oarada bıtmişt: Vilâyet şoförü Mehmet «fendidir. olabihriz?» (Gülüşmeler) ; efendim. Savcı «Valı Gökay ideali ya kararların açıklanması; dığer ka rettepmiş bu hususta ne biliyorsu sanıkların dinlenmesi için 24 eKendisinden sorulabilir. Bu ışte Hasanıo da parma Sanıkların sonuncusu Oktay ET. kim pazartesi günü saat 9^0 a ralandığı ve vazife göremiyeceği rarların açıklanmaması olacağı nuz? gin mikrofon başına s el<rek ba,. Dİduğu söyleniyor. Köprülünün cevapları ni söyliyerek istıfa ettiği halde, tahmın edılmektedır. Aygün Gerek Menderes, ge talık etti. Bendenizin haberi yok e kanın hâdiseyi kısa anlat demesı Diğer taraftan öğrendiğimize üzerine konuşmaya başladı. Ok Bundan sonra bir sual münase neden sonra vazifeye devam etdim. göre pazartesi günü «Köpek Dâtay Engin hâdısevi gaze'eierdoi betıyle Fuat Koprulü 6 eylül ak miş? aşkan bu sırada Hasana dö , öğrendiğini itendis'.nın orada oı Gökay. «Reisıcumhurun arzusu ı vası» karara bağlandıktan sonra şamı Haydarpaşada trenin hare6 7 ek: " 1 madığını Güır.ülcinede bulundu / ketınden yarım saat evvel istasyo üzerine kaldım. Azınlıklar da be ' c e Eylül âmme şahitleri dinlene Mehmet oğlu Hasan mıj ğunu söyledi ve sS^lcrine Yunanim kalmamı istiyordu. Gazete ktir. Bunlar arasında Kıbrıs na geldiğini söyledi ve fazla bir .' Hasan oğlu Mehmet misin? nistanda kendisinin asırı bır m I Türk Cemıyeti Başkanı Hikmet şey bilmediğini ilâve etti. Bilâha ler buna şahittir.» asan Başkanım Yunanlı liyetçi olarafc tanı.idı^Tiı bu yü> Savcı «Peki 67 Eylülde Vali ^ v e ° z a m a n hâdıselerde vazıre Savcı bazı sualler sormak lüfe almı bır Mehmet oğlu Hasan bir den tevkif edildiğinı ve muha? ' bugün ise Anadolu'nun zumunu hissetti. Bunlardan biri nin âcil tedbirler alması lâzım ge ' »an oğlu Mehmet dıyorlar ba keme sırasında kendisine ilk ön muhtelif yerlerinde vazifeli poşu idi: «Bomba atılıyor telgraf çe lirken neden geç kalmıstır?» Duruşmayı duşük yakmlann lerinden akan birkaç damla göc I ce güzellikle sonra da türlü ta?kiliyor ve bu telgrafa cevap veril Gökay «26 a?tı?tosta kıtayı lisler de bulunmaktadır Aygün, dünkü duruşmada dan Güzide Zorlu (Fatin Ruştü yaşını gizliyemedi. Öğle tâtilinde Ayrıca dun Yüksek Adalet DiOtur, otur yerine; Baline yiklerle ifade verdırilmek ıstenmiyor, hattâ Yunan Hükümeti muntazıra halınde bjlunulduguağabeysinin resimlerinden ahp al erek; siz söyleyin. Mektup digini fakat hiç hinsıne yanaş neden bu zaptı imza etltiniz. Siz protesto dahi edilmiyor O za nu bana bildirmişlerdi. Bu hal vanına yeni bır ıhbar yapılmıştır. Zorlu'nun annesı), Dilek Engin madığı sorusuna ise Dilek, şu ağzmızdan çıkan sözlere dikkat manki hükümet bu hâdise karşı devam ediyordu. Çünkü biz bu Bu ihbar, sabık Cumhurbaşkanı (Oktay Engm'in kardeşi) ve Sa müstehzi cevabı verdi: varmış nedir bunlar. madığını söyledi BaşKLn gaye' alin Onlardan da maluma ınsicamlı ve güzel konuşan En edersınız» diyince Koprülü kendi sında ne gibi siyasi tepki göster tedbirin kaldmlmasmı kendilerın Bayar'ın 7 eylül 1955sabahı Vi ime Ersan admda siyahlara bü« Göruyorsunuz ki biz, yaptı sinin sadece hükümetin küçük bir miştir. Bundan başka Athenago den istememiştik j lâyette yaptığı basın toplantısm rünmüş ve hangı sanığın yakını yok. gın'in konuşmasmm seyrine mü1 n ü m a y i ş y a p ı i m a s ı arz.usunda ola ras fevkalâde ağır ittihamlarda da gazetecilere: «Bız bu hâdiseyi olduğu bir turlu tesbit edilemi ğımız işleri az para mukabilinde aşkan Bombayı sen mi ge dahale etmiyordu. Yalnız arada ; bileceğini düsundüğünü ileri sürSavcı «Fuat Köprülü neden komunıstlerin üzerine yıkacağız» yen bir bayan da takıp edenler yapıyoruz. Onun için 25 lira vebulunarak hukümete mektup yarip fotograf almak imkânına sain? bir «Fazla uzatma oğlum» tâbi dü ve bu mesele etrafmda hiç bir zıyor. Bu ağır mektuba karşı ne peşin bir hükümle binlerce vatan mealinde bir cümle sarfetmiş ol ara<smdaydı. Şimdiye kadar yargı alin Bombayı hiç görme rini kullanıyordu. Oktay Engin dasm tevkifini emretmiştir?» masıdır. O gün basın toplantısın lamayı muntazaman takip eden hip değiliz.» bilgisi olmadığım bildirdi. Baş gibi cevap verilmiş.» Öte yandan duruşmayı takip e. Ömrümde bomba nasıl olur duvarın atlanmasının münkün Köprülü «Bir kere komünist j da hazır bulunan gazeteciler şakan «Belki de o zaman beni talerin tevkifi hakkında emir ver | hadet edeceklerinı bildirmişler düşük Cumhjrbaskam Celâl Ba denler arasında, meshur Valantibilmiyorum efendim. olduğunu, yükse<liğinin 1 1.5 n l k o J a r a k s o r g u y a çekiyorlar diMenderes konuşuyor diğime dair iddia hiç bir delile yar'ın kızı ve düşük Kütahya mil no filmındeki sıyahlara bürünaşkan Okunan ifadede Ok metreyi geçmediğini bunun için , y i p bunlan söylemiş sonradan da dir. Bunun üzerine Menîieres mikro I dayanmamaktadır Meclıste Başletvekili Ahmet Gürsoy'un eşi müş esrarengiz kadın gibi taman babasına mektup vî7dığı bir hamle ile duvarın geçilebile s a m k m e vkiine geçince bu söz fona gelerek şunları söyledi: «A I E. DALL1 Nilüfer Gürsoy ise dün duruşma miyle siyahlar giymis ve gerek bakanın konuşamıyacsk durumda leniyor. Sen bunu >il:y.r mu ceğini söj'ledi ve: leri geri almış olabilirsiniz;» di tatürkün evinf bomba atıldığı olması dolayısiyle Başvekil Yar Ünal'ında idamı talep edilecek va gelmemişti. Ayrıca, Fatin Ruş Dolmabahçede iken ve gerekse Ben bunlan yapmadım, ya yince Köprülü «Mitinglerin ne halde bunu bıldiren teılgrafa ne dımcısı sıfatiyle izahat verdim Yüksek Adalet Divanı «Anaya. tü Zorlu'nun eşi de Adaya gitmek duruşma sırasında herkesten ve ılin Bana mektup gelmedi pamazdım, ölüm tehlikelenne j şekilde yapıldığı belli bir şey den cevap verilmediğı ve bomba Ancak komunistlerin bu işte rolü sayı ihlâl» dâvasına ait Yüksek için müracaat etmisse de kartını bilhassa fotoğrafçılardan kaçan, idim. Oktay bana mektup yaz göğüs çerdim. Uydurulan mek dir. Kıbrıs meselesınde de belki hâdisesinin neden protesto edilme ' olduğu kanaati mevcuttu. Ben de Soruşturma Kurulu tarafından almıya gelmediğmden duruşma üzerinde (Saime Ertan) yazılı kar lı efendim. tuplar hepsi Yunanlıların tertip bir fayda mülâhaza etmiş olabi diği soruluyor. Aynı gün bütün buna iştirak ettım. Meclisteki mü hazırlanan doyayı incelemiş ve tı göğsünde taşıyan kadın teşkil : va gidememişti. " leridir. Yunanlılann yaptıklanediyordu. öğleden sonraki duruş zâkerelerde muhalefetteki arka bır 5anığa ait dâvanın vasfında nereden atıldı? nı bize daidan inen komiteciler lirler» diye cevap verdı Her zaman olduğu gibi dün de mada sıkılarak dışan çıkan Saidaşlar da bu ihtimali ileri sürdu değişıklik yapmıştır. Bu sanık, İkinci bir Muğlalı ışkan Bombanın dışarıdan bile yapmadı. (Komiteci lâfını düşük Rize Milletvekilı Muzaffer Güzide Zorlu. oğlu getirilirken me Ertan, şahıtlerin haddizatınieı.» K O T A 92 nasına imkân yokmuş diyor duyan Celâl Bayar birdenbire olmak istemiyorum Onal'dır. Onal, suça iştirak eden ayağa kalkarak el salladı ve ağ da Yassıadada sanık olarak buluAvukatlann soruları ler arasmdan çıkarılmış ve suçu lamaktan kendisini alamadı. Ok nanlar muhafızlarla getirilişini irkilmiş ve iki kolunu göğsünde Mütaakıben Gokay'ın tanık sıfaılin Olabilir. birleştirerek sert sert etrafa bak tiyle verdiği ifade okundu. GökBjndan sonra Menderesin avu işliyenler arasma konulmuştur tay Engin'in kardeşı Dilek ise, seyrettiktcn «onra, duruşmadan Dışarıdan atılabilir miydi? mıştır. Bu hareketi salonda bu ay'ın çarşamba gü.iü sanık sıfakatı Talat Asal sanıklardan bazı Buna sebep, Onal'ın mahut Tab *sanık Oktay Engin» diye mikro sonra bütün sanıklann da yerleriLisansı olanların ılin Muhterem Reis bey lunanların gözünden kaçnadı ) sualler sorulmasmı istemiş Zor kikat Komi'yonunun teşkili için fona çağnlınca, içi burkulur gi ne gotürülmelerini uzun müddet tiyle verdiği ifade arasında belir22 05 98 . 22 90 17 etleri... lunun vekili Orhan Tarsoy da: kanun teklıfı yapan milletvekil bi oldj, Ağabeysini gdrmekle bü ] dikkatle takip etti ve gelişinde ol Başkan Oktay Engin'e Kız li bir tenakuz göze çarpmıyordu. telefonlara müracaatları ışkan Muhterem reıs bey kardeşin, baban furada hemen Ancak bu ifadede ilgi çekici bazı «Müvekkilimden Londradan çek leri arasında bulunduğunun tes vük ferahlık duyduğunu söyliven duğu gibi giderken de vapurda menfaatları icabıdır. dı hazretlerini bırak da an iş bulmuşlar, sen de iyi bir işe hususlar vardı. Gdkay tanık olamiş oîduğu telgrafın neden ibaret ' bit edilmiş olmasıdır Bu yüzden Dilek Engin. Kavas Hasan Uçar kimseyle konusmadı olduğunun» sorulmasını istemiş ı Önal'ın ıdamı talep edilecektir. konuşurken heyecanlandı ve göz I girmışsin. Bu kolay bir şey mi? rak şunları soylemiştı: Doğan REÇtClOGLU *j 67 Eylulle ilgili olarak inönünün de ifadesi alındı Dünkü duruşmayı esrarengiz bir kadın da takip etti Pencere Camı