Katalog

İKİ CUMHURİYET 1 Ekim 1960 MEMLEKET DAVALARI Kullanılmıyan iş gücti Yazan: Ecvet GÜRESİN Türkıye'de ıstıfade edılmıyen manın derecesi de ayrıca hâtırişgucu var mıdır? Varsa nıçm ıs lanması gereken meselelerın batıfade edılemıyor mes'elesi son şında gelır. senelerde bılhassa zıraat konulaTalî zıraat mahsullerım, kuAvrupanın orta ^^g^^^^^ag^^a 1 dıracağınıuı kestirının tetkıkınde ortaya çıkmış çuk ateljelerde değerlendırme Y A Z A N : sında ve bir medemeselelerdendır ve zıraı produk her halde diğerıne nispetle akla remıyoruz. Geçmiş nıyet dünyasının tıvıtenm memleketımızde çok du daha uygun goıunuyor. (Meselâ devirde bır Basbayanıbaşında ve hat şuk olmasınm sebeplerı başında çavdar saplarından yapılan sekan vardı ki memtâ içinde olup da topraklarımızın uraamnetle ve petler gıbi.) leket ekonomi^ini daha yakın zamanrimsız ve çoraklığı ıle bırhkte ıs bir dıktator gibi Yalnız, bu faalıyet hem plânlı Jara kadar geri seviyede kalan, kınma plâmnııı tatbiki icin on idare eder. Ortaçağda yaşa gucunun kıymetlenem»mesı gel bır eğıtimı gerektırmektedır, hem bır memleket parçası tasavvnr yıllık bir süre kabul etti. Bn yan mustebitler gibi itatisa • mektedır. de bizım meşhur muattal msan etmek giiçtür. Fakat ttalyanın \ muddet, sonradan muhtclif ka sa zerre kadar knmet vermezdi. Yapılan hesaplara gore, bugün , gucümuzun topunu bırden değergüneyi, 1950 yıhna kadar bubai nunlarla arttırılarak onbeş sene Keyfi idaresine ortak istemezdi. Turkıye'de 9 mılyon zıraat ışçısı ', lendirecek genışhkte olamıyaHazırlanmakta olan bır tasarı de ve bu seviyede idi. Bn mem ye çıkarıldı. Ayrılan tahsisat da ttalyava 300 mihon dolar kredi var ve bu miktar her yıl 200 bın I caktır. ya gore. bir Yabancı Yatırım Ofı leketin kuzey ve orta kısımlan 1959 daki arttırma ile (2069) mil veren Milletlerarası Banka, biderı fazla artıyor. ' * Bmm rençberımu bılındığı gıbı ' Burada bır tartışma konusu si kuruİTia'i ve vabancı sermaye feyizlidir, sanayii ileridir. Nüfu >ar lirete yükseltildi (Türk pa ze de malî ve teknik vardım \asahıplerınm memleketımızde ya sn ka>abalıktır, zengin ve refahynda azamı 100 120 gun çalışır, | d a h a karşımıza çıkıyor. rasiyle 29 milyar 793 milyon li detmicti. Bu banka namına mem tırım ımkânlanmn artırılmasına Iıdır; fakat memleketin üçte bitetkikler >apan gerı kalan gunlerde sadece mus , Acaba koylumuzun daha fazra). Bunun 1564 mil>ar liretı en le'setimızde daha mu^aıt ımkân verılmesı ka rine yakın bir kısmını kaplıyan tehüktır. Tatıl gunlerınüe bır kıs j l a s l n l e l d e etmek ıstememesı ve rarlaştırılmıstır. frastrüktüre, 468 mibarı hususi Barker hevetinin hazırladığı razamanın güneyi, karada üç vilâyeti ve teşebbüsleri desteklemeğe, 208 porun baş tarafında mmm bahçecıhk yaptığım ve>a | dolayısıyle çalışmamasında, teYen ıtasarı yururluse gırdıkten bir msmının şehırlere akın ettığı I vekkul uzerıne bına edılmış fel sonra memlekete yabancı serma denizde iki adayı Sicilya ve Sar milyan ziraate, 244,5 mibar li Cumhurbaşkanına hitaben yazılan mektubun basında avnen şöy nı hesap etsek gene de tam bir [ sefenın rolu var mıdır? venın gırmesi bır hayli kolaylaş dünyayı ihtiva eden kısmı he reti sanavie, 15,5 milyan balıkcımen hemen Ortaçağ ekonomisı lık, küçiik sanavi ve turizme ve le deniyordu yıl ışsiz kabul edebıleceğımız 2,5 Cezayırın ekonomık durumunu mıs olacağı sovlenmektedır. !HfiUümetinizin milyon kışı mevcuttur. Oylejse 9 | tetkık etmış olan R'îne Gendarme sistemi içinde kalmıştır. lstihsa 36,5 milyan okullara >e sosval ranorla alâkalı icraatım bittabi mılyon kışının bır ıstıhsal yılında »Çtımaî ve kurturel âmıllenn ıkli verimsizdir. Halk sefalet için tesislere tahsis edildi. Hususi «e alâka ile takip edeceğiz. Bankadedir, asçarî bir geçim »eviyesin şebbtıs de, kalkınma hareketine mız herhançi bir münasip zayaptığı ışı ashnda 6,5 mıljon ış tısadi gelışmeye karşı mukaveden bile mahrumdnr. tkinci Dün | katıldı. 1952 de C.uı.e Bankasına manda raporun tetk'ki neticesinçi yapabılecek ve ancak bu suret mette bulunduğunu yazıyor ve ya Harbinin tahripleri bn peri yabancı müesses'lrrden istıkraz de mevdana gelecek proçramı le ış gucunde venm bahıs mevzuu Batı memleketleri için bir değer ıfade eden butun hesapların ıslâm şanlığı biraz daba arttırmıştır. meznniyeti verildı. Milletlerara hiikümetinizle miizakere etmeSe olabılecektır Perakende kahve satısları norDcmekkı Turkıye'de halen yıl memleketleri ıçın hatalı olduğuGüney îtaiya geri ve fakir sı tmar ve Kblkınma Bınkası Gü ve kendisinin venı teknik ve mada 2 5 mılyonluk bır işgucu kay nu soyluvor M. Geıdarme'a gore mal bır hale donmuştur. Kuru ney Bankasına (300) miljon do lî imkâniar veya sair suretlerie bir tnemleketti bedılmektedır ki en asgarı bır meselâ ucretlenn artması çalış kahvecilerın onunde ılk gunlerde lar civarında ikraz vaptı. Millet bu proçramın 'atbikine yardım GBney ttalyanın büyük bir kısedebilecegi en \ı \asitalan tethesapla her bır erkek ış gu ma tamajuluıu tesvık etmek soy gorulen kalabahk kalmamıştır. mı dik yamaçlar tepe ve dağlar lerarası Banka sınaî alanda 11 le dursun aksine onu frenlenıekSatıslar ağır gıttığı ıçın, yeni la kaplıdır. Snlama kaynakîan projevi tahakkuk ettirdi. Bu va kike amade olacaktır). O tarıhcunun mıllî hasılaya ekleyeceâı ı lerde (1951) bu »aporla alâkalı e esrfs gelen kahvelerin birkaç ay ıstihpayı 360 hra kabul etsek yılda t e d l r Ç u n k l c a h ü ş « f zavıftır. Irmakları kışın taşar, tınmların en mühimi, toprağın vazifelerde bulanmns olanların lâke kâfı gelebıleceğı anlaşılmak o I a n h a v a t l n mahsul verme kudretlnı arttıran yazın knrnr. Sahillerdeki ovayalnız kullanılmıyan bu guçten mubrem ıhtıyaçlamevsnk ıfadpsın»* çöre rapor kaybımız 900 mılyon lıradır. Kal ıını karsılamaktır. Buna ne katadır. larda bataklıklar sıtma kaynafı mad(Sî!erin imalivlp n^rasan fabdı ki, ıstıhsalden çekılen bu nu dar çabu'c erışırse o kadar az ca Tekel Idaresı darhğa meydan dır. Bundan ötüriidür ki halk rika, Petro simik ve rımento Cumhurbaskanlıjında alâka eökahve stokları rerek tetkike tabi tutulduktan fusun ıstihlâk dolayısıyle mılli lışır. Tetkıkçı bu arada, dınm vermemek içın kövlerini tepeler üzerinde kur fabrikaları, cam f^brikas'dır. Zı sonra Başbakanlığa ^önderilmişekonomıye yaptığı zarar da kıy gundelık hayatta mubalâğalı bır bıtmeden önce sıparislere gırişe ma^a mecbur olnr. Bölgenin nü raî sahada da dö.t hiixük sula tir. Fakı» Bashakan bu mühim metlendırıhrse kaybımızın buyuk yer alması ve onu dar bır mecbu cektir. Yakında Brezılya'dan 800 fnsu az \e büvük bir kısmı köy ma sistemi icin nalî Unvıak sajraponı hiç bir muameleye tâbi luğu mejdana cıkar Bunun \a rıyetler çemberi ıçne ahp ferdı ton kahve daha gelecesı anlaMİliidur. Çiftçilikle ve havvan ve|ladı. Bundan başka dört bü^ iik tutmamış istenilen programı nında bır de yılda 200 bınden faz tesebbüse y*r bırakmamasınm maktadır tiştiriciliği ile ufrasır, fakir bir | termik santral ve daha az mü\aptırmadıiı gibi vadedilen tekTicaret Bakanı yurt la artan zıraatçı nufasu var. Bu gelışmeyı frenledığıni ılerı surhayat geçirirler. tssizlik bölgejhim olmak üzerı» dnkaz tane id nik ve malî yardımdan da tabivatandaslar ya işsızdirler vahut dukten sonra su iddıada bulunu«ezisine çıkıyor nin baslıca derdidir. Doğum nis, roelektrik santral ktıruldu. Dtivlp favH«İTnr>T"niBtır Rapor da bır kibmı korunması, ekılme yor: Ticaret Bakanı Mehmet Bay beti çok vüksek olduğu için nü«Ortaçağ katolıklığı en asağı Gunev Bankasımn ınüddetıni 15 mayıs 1951 tarihinde hükümemesı gereken dağları bayırları dur. onumuzdekı hafta içınde bır fusu durmadan artmaktadır. Si ve tahsisatını ar:t>ran kanunlar te verilmiştir. tstenilen program meraları ekerek yahut ormanlan ıslâm dını kadar ıktısadi faali>e yurt gezısıne çıkarak, memlekebaşka 1954 de neşrolunan o tarihte hazırlanmış ve vadediyakıp tarla açarak nafakalarım tı onleyıcı idı Katolikhk gibi tın ıktısadi durumunu yakından cilyanın bazı mevkileri müstes dan ıslâm dını de modern şartlara ınna, turıstler buralara ngramaz. Vanomi plânı denilen plân da len teknik ve mali vardımlardan temın etmeğe çalışırlar. tıbak edebilir ve umumiyetle du gormek fırsatını bulacaktır Çiınkii yolları azdır ve fenadır. faydalanılmış olsavdı 1951 denbeBu muattal ve hergun artan ış şunulduğu'nden daha süratle ilerBakan. Istanbul. Izmır, Adana Otellerj mahduttur ve iptıdaidir. ortava atıldı. Mİ içinde memleGunev Bankası tarafmdan fir; i ıçeçen do'. gucunu kıymetlendırmek ımkâ hy^bılir.» tüccar ve sanayıcıleriyle gorüşeGünev ttalva Bankasımn şilen iş, sadece geri kalmış fa ket, Cenubî ttalya kadar deijilnı bulunabılir mı? cektır Rene Gendarme'ın müşahedpihva edici faaliyetleri kir bir bölgevi cih3Zİandırmak se bile Orta doğunun iktisaden Mehmet Ba\dur, Istanbul'da 2 Tetkıkçıler bunun ıçın ıkı yol sınde hakh olan taraflar suphefırmıncı asrın basından beri la kalmıvacak, memleketin di en zivade üelismis ve «eçim sebulunduğunu ılerı suruyorlar ki sız bulunuyor. Ve şüphesiz kader gun kalacak, bılâhare Izmır'de sefaletve Adana'da temaslanna devam ttalyanın bu parçasını bırıncısı ış seferberhğı ve cebri felsefesının ğer kısımlarına nisbetle tam bir j v j vükselmis bir parçası taaTürkiye'nm buyuk ten kurtarmak için bazı teşeb asır eeri kalmış bir halkın eğitij v i i e s çelebilirdi \e iktisadî kalçahştırrr.adır. Hâlen Komunıst kıtlesınde de tesırı var. Amma, edecektır ne Bakanın gezı prosramının ıkn büslcr olmuştur. Fakat bu te mını de sağlavacaktır. Bnnlara k ı n m a jstivakını taşıvan topluluÇınde tatbık edılen bu sıstemle bırakınız daha fazla kazanmayı, cı kı^mında Karadenız ve Doğu sebbiisler daîınık kaldığı ve bır daba ivi vaşamasını. rantahl sulama alanında buyuk ılerleme çalışmayı onlıyen sadece d n ı ğumuzun hiilvası bir dereceve plâna davanmadığı icin verimli bolgelerı vardır. ler katedıldiğı büinıyor: Yugos ınaiıslar mıdır? kilde çalışmasını ve ellerine çe kadar gerçekleşmıs olurdu. Faolmamıstır. Memleketin ücte lavya'dra da harbden sonra uygu çen paranın bir kısmını isletme kat ne yazık ki Menderes, cehli. I Kanaatımızce memleketımızde Denizcilik Bankasımn ismi birine vakın kısmını âdeta sıfırj ] e r inin islâhıııa, iskân ve geçim inadı ve sahsî huzuruna zevlanan ış seferberlıği ıle bılhassa dını ınançlar çalışma konusunda değiştiriliyor dan başlıvarak maddi ve mânevî şartlarını vükseltmeje harcama kine her şevden zivade kıvmet yol ınşaatı ve s.ulama ışlerınde en son bahsi geçecek âmıllrdır. Denızcılık Bankası onumuzdekı çok ıyı netıceler alındığı malumvermesi yüzünden bu mühim Bunlardan evvel bashca sebep yılbasından ıtıbaren tktısadı Dev bakımlardan kalkındırmak gibi sını ögretecektır. dur. Keza tsrael kısmen boyle bir çalışma sahasının kurulmaması, let Tesekkulu olur olmaz, ısmı çeniş bir teşebbiıs, idare birli|i fırsatını kaçırarak tşte ttalva, böv lece on vıldan kalkınma seferberhğı tatbık etmiş ve mumeselâ bıraz evvel soylediğimiz de degısecek ve «Devlet Denizyol ve umumî bir plân olmadan memlekete karşı en büyük ve . vaffak olmuştur. Ancak Turkıye gıbi tal! mahsullerı kıymetlendi ları Umum Mudıırluğu» ısmini yurütülemezdi. Memleketin ziraî | beri memleketin mühim bir par affedilmez çünahlarından birini de tam bır cebri ve hem de ucret recek tesısler kurma yoluna gı alacaktır. ve sınaî kalkınmasının, iktisadî casını maddî ve manevî bakımlardan kalkındırmağa, sefalet \ei daha islemiş oldu. siz çahşurma sıstemının tatbık dılmemis olmasıdır. Yapn tesıs • Adana» vapuru Akdeniz kavnaklannın degerlendirilmesinin ilk ve zarurî sartı yol, sose, cehaletle mücadeleye girişmis ve edıhp edılmıyeceğı tartışılacak leri, eğıtın koylüyıi, bakın kaza>ı seferine çıktı kanal gibi enfrastrüktür (bünve simdiden mühim neticelere varbir konudur. mak içm yuzde 80 ı nasıl çalısır, Kuzey Akdeniz seferıni vapan dışı) denilen tesislerinin kurul mış hulunuvor. Bu vakınlarda F.A O. heyeti raporunda Turki ne kader dinler ne de kısmet... «Adana» >olcu gemısı dun 153 masıdır. Bunları kurmakla bera (Güne>i BaH|k».ı) ile (MİUetlfç. Bizım ziraat ışçisine âdeta tem jolcu ıle. Barselona'ya ve dekı muattal msan gucünün k Nüshası 25 Kuruş ber ziraat ve havvancılığın ge arası Bankası) 20 kadar Avrupa sulama ışlerınde kullanılmasım bel, çalışmaz vasfını verdıren etmı^tir. Turkıye Hancl liştirilmesini, yeni sanayi tesis gazetecisi ile bir Amerikalı satavsıye edilıyor. Amma memle beslenme rejimi de vıne dini Adana gemısı; dun lspan\a'ya Llra Kr. Lıra Kr. ketımızde uzun muddet kalmış mançlardan çok evvel gelır. Gun 30 ton salyangoz da goturmustur. leri ihdası için kuvvetli teknik zetecivi. Günev ttalvada iki hafteşkilâta, yeter derecede malî im talık bir sevahate divet etti. Ga150 00 75 00 Senelık olan heyet baskanı Prof. Baade lük kalorısiiiı yuzde 80 ını huIspanya uzun muddetten berı, Günev ttalvanın her 80 00 40 00 6 aylık de bılmektedır kı, bojle cebri ve bubattan alan kovlumuz içın ba Turkıve'den salvangoz beklemek kâna ve tımumi bir idareve ihti zazteciler 44 00 22.00 vaç vardır. Teskilâtın ilk vapa noktasını dolaştılar. Bizim de bu 3 a\lık ucretsız çalıstırma yolu Turkıye' kınız Baade ne diyor: «Bu kadar teydi Basan ve Yayan cajt şev, âmme menfaatine ait yazıda favdalandı^ımiz türlii mü de kolay netıce vermıveceği gıbı az protein ve bu kadar çok huTedavüldeki para Cumhuriyet Matbaacılık ve büyük nafia tesislerini vücude şahedelerini belirttiler. aynı zamanda cemıyet bunyesı bubattan muteşekki] bir beslenGazttecılık Türk Anonim Şırketi Meıkez Bankası'nın son bülteiçınde zararlı huzursuzluklar tev me reıımnle hastalıklara karsı nıne gore tedavüldeki para mık getirmektir. Tesekkül, hem tek Bir memleketin veva onun mü Çagaloğlu Halkevi Snkak No 3941 ; nik, hem de malî imkân bakı him bir kı<smının bov le on v e\ a on lıt edecek bır yoldur. Gerıye ikın mukavım, dahd \üksek fızıkî ka tarı 4 461 308 447 lıradır Basıldıgı ver mından kuvvetli olacaktır. tşte bos Mİ gihi kısa bir 7aman itınTıfüruk Matbaacılık Sanayu cısı kalıvor Bugunku sistem bılıyet ve insiyatif hasletlerıne Emısyonda geçen haftaya nazaA Ş Basımevı içınde zıraat bolgelerınde, ıllerde sahıp bır vucudün teşekkul ede ran 33 mılvon lıra azalma var bütün bu sartları ve imkânlarıjde bu derece ka'.kındırılabi'me Sahıbı ilçelerde kuçuk ve bılhassa zıraî bılmesı imkânsızdır » haiz bir müessese olmak üzere| sinı bir barika savmak verinde | dır NÂZİME NADİ istihsalatı kıymetlendirecek sınaı ttalvada 1950 senesinde bir Ban olur. Bu mucize plân. bilgi, ihl Cebrî çalıstırma ıle olmaz, «ıişletmeler kurmak ve\ahut talî nai işletmeler tesısı suretı>le Ekinı 1 Rebiülâhır 10 ka kurulmnştu' (Günev Banka tisasa hürmet ve nihaiet Millet \ Yazı ışlerını tulen ıddre eden zıraat mahsu!]erını ıslıyen atelvesı). Sekiz Bakandan mürekkep lerara<!i Bankanın sağladıeı iıc , , değerlendırme yolu guc Peki ne ŞAHIN PERESE bir komite (Ziraat ve Orman, vüz milvon dolar kredinin v ardıj ler açarak ısgucunu kısmen bura iI * • ^ > 5î l?ra çekmek [ Gazetemı/.t gor.derıleıı evrak ve Bayındırlık. Ulaştırma, Maliye, mivle mevdana selmektedir. l?ra çekmek ve hakıkaten ideal jjapacağız» yOnumuzdekı n sayınv yazıtar neçredılsın edılmesm lade Cok cazıp ı l d a 3 m ı l o e r k e k Ticaret ve Sanavi, Çalışma ve tç Oünva Bankdsınııı bize v ap> edılmez. tlânlardan mesulıyet bır değerlendırme sistemi ancak sI Ş a dg eUc C u n e v a ı a c a k b u muattal ve e timaî Güvenlik, Devlet istiraklekabul pdilmez tı|ı yardım vaadı ve bir kalI mustehl.k insan sermav guç ve uzun vâdelı bır 1 , 5 î 57 12 04 15 22 17 5L 19 25 4 18 ri, Turizm Bakanları), bu ban kınma fırsatının kacırılması * Evvelâ. küçuk veya bu>uk sı | s l n j . ^hştırmıvacak mıyız? kavı kontrol eder ve faaliyetiKanaatimizce çalıştırabılırız. Cumhurivet iııkılâbının ilk vıl Abone ve llân lşleri ıçın, zarfın E ]12f12 fill •» 29 12 00 1 3 1 1 0 25 nai ısletmelerı j a devlet kuranin ana hatlarını çizer. Yapıla larından ve hattî daha öncele üstüne «Abone» veya «llân Serviai» j cak yahut husu^ı tesebbus.. Dev Yalnız bu bır azımli karar ve cak işleri tavin ftTek. calışma rinden beri biz de bir iktisadî kaydımn konması lâzımdır. | let kurarsa uzun bir plânlama ve ondan sonra da plân ve prog* ram meselesidır. Zıra mevcut ış sulama mevzuunda da emek mu lar arasında koordinasyon sai kalkınmanın iştivakını taşnoruz. arkasından buvuk yatırımlar meBU GAZETE BASIN AHLAK gucunu değerlendırme. bugunku kabıli bazı haklara sahıp olurlar lamak, bankava bırakılmıstır. Bu i Sivasî istiklâlden sonra, iktisadî YASASI\A UYMAY1 TAAHHÜT selesı Hu^usi te^ebbuse gelınce nor perışan toprak statüsu içinde de Hulâs^ memleke'in bunyesıne go isle de on dört üveden mürek I istiklâli saîlama, muasır mede LTMÎŞTtR ' mal duzende bulunan gelısmı* ğıl. toprakların \eniden duzen re muhtelıf şekiller duşunulebı kep bir (Direktdrler bürosu) ug nivet sevivesine viikselme eibi memleketler içın bo\le seyleri lenmesı daha doğrusu çok tarafh lır, ve numune bolgedeki tatbı rasır. Bankanın tesbit ettiği pro dâvalardan bahsedıvoruz. Fakat duşunmek de tatbık etmek de bir zıraî reform ıle beraber te kat hızh bır tempo ıle umumı jelerin tatbiki vazıfesi bir umum bunları eerceklestirecek vasıtaedılebilir. Meselâ Uk za leştırılır Umumıleştıkten sonra müdürliiğe verilmistir. Umum lara ehemmivet mumkun. Amma Turkıye gıbı mın vermediğimiz sermavenın daıma rahat ve faz manlarda pılot bolgeler tesbıt da değerlenmıven bir kısım ıs müdürlüiün muhtelif ihtisas dal gibi dâvanııı t»hTViti|rnna \arları vırdır. (Toprakların islâhı, la kârhlıea gıtmek ıstedığı ve edılir. Oralarda ıster devlet ış gucunu bu muddet zarfında gedım edecek fırsatları da kaçırumumıyetie gavrımenkule kaç tırakiyle, ıster devlet sadece vol lışecek olan sanaj'i bolgelerıne su kemerlcri ve 'â^ımlar, vollar. maktan geri durmuvoruz. Hele aktarma edebıhrsek dâvavı hal kredi ve finansman, endüstrı, 1950 den beri ele geçen imkântığı bır memlekette, ıkınci yo gosterıcı olarak kooperatıf çıftYAZLIK va KIŞLIK turizm, küçük sanatlar ve balıklun tatbık edılebileceğını düsun Iıkler kurulur. Ayrıca tâlı zıraat letmı? oluruz cıhk, umumî i v 'er ve mesleki ların bilçisizlik. ihMsasa kıvmet mek dahi pek hayalperestlik mahsullerinın değerlendırilmesı Böyle bır faalıvet plânlaştırıvermemek ve mpmleketin aeık olur. Zaten. bu isletmelerın ku bu şırkete bırakılır veya onun lırken kolhoz sistemını veyahut yetUtirme. nmn..* tefts). menfaatlerini, kevfî vc sahsi idaKalkınma plânı ve Dünya rulduğunu farzetsek dahı tama ortak olduğu ayrı ıstıhsal koope Demır Perde gerısı dığer memre ısteklerine feda etmek vüzünBankasımn verdiji kredi men acemı, hemen hıç eğitım ratıflerı teşkıl edılır. Keza cıftj leketlerdekı tdtbıkatı ornek 1950 de cıkarılan kanun, kal den kacınimasını nasıl vasıflangormemıs ışçının vereceğı randı lık ısleten buyuk kooperatıfler, mak hıç de şart değıldır. i haberlen Bir kalkınma örneği Y^hancı Yatırım Ofisi kuruluyor Esat Tekeli İktisadî Meseleler HEM Püf NAUNA MIHINA tarafı us Çarı Deli Petro. mujikleri adam etmek için, ise sakaldan başlamıştı. Önce sakallannızı kestirin dedi, kestirmediler, arkasından vrergi kovdu. Biz de, elifin mertek olmadıfını anlatmak icin bunca zamandır göbeğimiz çatladıktan sonra, nihayet çaresini bulduk. Cehalet vergisi bu işin bire bir selen ilâcı, divorlar. Araa ben. yıne de cahili suçlu bulmuvorum. Cahil yainız bilmiyen dejil, bilmedifini de bilmiven adamdır. Böyle oldusuna göre.cahilin kendisinden zivade onun cahil kalmasına sebeb olanların vergivi vermeleri daha dofru olmaz mı? Bu müsebbipler kimdir. bilir misiniz? Biz ve siz. Evet, dogrudan doğruya siz ve biz. Tani bu memleketin okumuş vazmış geçinenleri. adlan aydın kişi olanlar. Hastalıkların kocakarı ilâçlarivle tedavı edildısi devirlerde, kendisinden başka kimsenin bilmediği tertipleri hiç kimseve söviemek istemiven. gizli tutan, ilâçtan istevene kendi elile vermekte bir nevi zevk duvan mutatabbipler vardı. Biz bir parça onlara benzıvoruz. Biliriz de öSretmeviz. Hünerini gizli tutan ustalarda vardır ki, çırakîarına sır vermezler. Çırak, elindeki isin bir noktasına kadar eelir, duralar. Ondan ötesi, ustanın bileceği istır. Yani işin püf tarafı. hep ustanın elinde bulnnacaktır. Fert olarak da, toplum olarak da, cahilın elınden tutup vükseltmek hiçbir zaman aklımızdan çeçmedi. Ona hirbir işin püf tarafını öğretmedik. Simdi, top vekun bir eğitim seferberliği ı'cindeviz. TJmulur ki, bütiin iyi niyetler bir araya gelince, cehlin yerine bir an evvel bilçivi kovalım. Bir tahakcı hikâvesi hatırlıv orum. Usta, çırağıııa, tabak yapmaçı mükemmel şekilde bğretmis. Talnız, bir noktayı çizli tutmn«ı. Tabaklan fınndan çıkarma işini kendi vapar. cırafa el sürdürmezmis. Halbuki asıl hüner, tabağı fınndan çekmek değil, fırmda pişinceye kadar tabağın geçirdiŞi merhaleleri iyi ayarlamaktır zannederiz deÇiI mi? Me?er asıl marifet pisen tabağı fınndan cıkarmavı bilmekmis. Çırak, ustaya yalvarmış. vakarmıs, nihavet adamı kandırmış. Tabaklan fınndan cıkarmavı da ögretecek. Onu da ustalığa viikseltecek, ona peştema! kuşatacak. Bir RÜn, fırının karşısına geçmişler. tabaklan hamur halınde fırına atmışlar. Tabaklar pisince, ustası çırağına : Çıkar bakalım ! demis. Çırak, tabaklan çıkarmava haşlamıs. Tabafın biri fırından çıkar çıkmaz catlamış. ikinıisi de övle, üçüncüsü de oyle. Bu sefer, masayı usta eline almış, baslamıs tabaklan fınndan çekmeve. Her tabak sapsağlam. O zaman, gözleri hayretle açılan çırağa ' Dikkat ettin mi? diye sormus. Tabağı fınndan çekerken, dudaklanmın kenarından sövle bir geçirh orum, püf dive hafifçe üfliiyorum. Sıcak tabağı hir parçacık soğutup çatlamasına mâni olan işin bu püf tarafıdır. Artık zanaatin bütiin sır. rını öfrendin ! Memleketi cehaletten kurtarmak biraz da bu işin bıldığimiz püf tarafını Sfretmekten ibarettir ! Hamdı VAROGLU 800 ton daha kahve geliyor TAŞKOPRÜ CUMHURİYET ŞUB E S İ HİZMETE A ÇILDI K LÖB PASTAHANEPAVYON ."•" EROL KATAŞ İLHAN FEYMAN ve arkadaşları ( Gündüzleri: Aperitıf salonu ) BU AKŞAMDAN İTİBAREN ŞİŞLİ SİTE SİNEMA BİNASI Kat 1 J **1I11lllIIII||||||l|||||||iııı||i|||||t|||iffi|fııififııııııııııtllllfttllllltllllllllllllllllllillllllllll»lll'f••^•••'•"••••••••••••••••••••••^••••••••'•'•••'^s. = Cl'MHURIYETın edebî tefrikası: 69 5abab Sarfetst Parası olmıvanlardan nefret edivordu, çünkü onların kulağına sövle fısıldadıklarını duymuşıu: «• Ümitsiz. seretsiz. asağılık bir insan baline gelmeye razısın. Ama, ceplerin para dolacak ya .senin için sadece bunlar mühim. övle değil mi?...* Stuart'ın parası arttıkça vasavısnıdakı ihtisam da artıvordu. Uğradıgı talihsizliklerin acısını paradan çıkarıyordu. Karısının budalalığı, cocuğunun zavıflıfı kaynatasının kötülügü .Sam'ın devamlı süpheciligi Stuart'ın canına tak dedirtmişti. Kendi dertlerinin ona yetip de arttığını ileri sürüyor, bn vüzden baskalarıyla ilgilenmeve vakit bulamıvordu Bunda da kısmen haklıvdı. Bütün bunlara rafmen aralık avının p3rlak, günesli bir pazar çünü Janie'yi görmeye eittı \ Arabasına bındıği zaman ga3et sakindi, Janienın evine vaklaştıkça sinirleri bozulmava, hareketleri acayiplesmeve basladı. Sık sık uğradığı bir birahanenın önünden geçijordu. Pazar olduğu için dükkân kapalıydı ama. devamlı, itibarlı müşteriler için daima icki bulunduruluvordu. Saat henüz dörttü. Doktor Stuart'a aksam yemeğinden önce katiyen içki knllanmamasını söv lemisti ama, simdi onun doktor tavsiyesi fîlân dinliyecek hali yoktu. Janie'yle karsılasmadan önce mutiaka birkaç kadeb Içmelivdi.. Stoart arabadan indi, dük kâna arka kapısından girdi. tçerisi onun gibi bir sürü itibarlı müşteriyle doluydu. Hepsiyle selâmlaştı, sonra bir masava oturdu. Dostlrinna içki ısmarladı. Aralarında siyasi meseleleri konusarak içmeve basladılar. Bir ara, çekis CoıtduM'detı faten: VcJtu/eÜ Oültekin ^ ta ayjas olınus. Servetinı burada tüketiyor. Hem de. hep v alnız çelir.. Onu daba önce hiç görmemis raiydin. Stuart. Stuart, hiç cevap vermedeıı. kalktı. delikanhnın yanına gitti. ötekiler de bu isin icinde bir ıs bulundugunu sezerek seslerini çıkarnıadılar, merakla beklemeve koyuldular. artık hiç birseyin far değildı. Masanın yanında durdu, Bertie Cauder'e, Jame kızıstı. tçlerınden bın nie'nin sevgili yavrusu Bertie Stuart'a: «Sen trlandalısın. Cauder'e havretle baktı. DeAmerika'yı oereden bileceklikanlı fazla içkiden sızmıs sin?» deyince, çenç adamın öfkalmıstı. l;esi basına sıçradı. KarsıstnStuart, bir iskemle çekip, dakini bir vumrukta yere seoturdu. tçınde bir eziklik hisrecekti ama, bereket versın sedıyordu. Eskiden Bertie'yle ötekiler bırakmadılar. pek ilgilenmemisti ama. uzaktan uzağa onu bevenirdi. NeStnart .bundan sonra birsesıyle, sakacılığıv la. daima denbire sakinlesip baska bır masava çeçti. Tenha bir ko ı«ıl ısıl vanaıı mavi gözleriv le Janie'nin öbür çocuklannsede tek basına oturan bir dedaıı ayrılan bir sey vardı onlikanlı olanlardan habersizdi. da. Bertie'nin hayatı çok sevBası önüne eğik, yan sızmıs. dı^ini, hiç birseye üzülüp sıuyuluyordu. Lâraba tam basıKılmadığıuı anlamıştı.. Janinın üstündeydi, kumral datgae'nin sevgili oğlu, felâketlere Iı saçlarını aydınlatı vordu. bile şaka diye bakar gibi gotri . yan bir delikanhydı bu... rünüyordu. Stuart, onu soZamanın modasına göre giyin nıortnk gördüğünü hiç batırmisti. tçki şisesinin yanında Iamıyordu. Okulda itibarı >esapkası, eldivenleri, bastonu nndeydi; bir sürü arkadası duruyordu. vardı. Herkes ona hayrandı. Stuart gözlerini bn genç ayvasa dikti. Arkadaşlan da ba En süpheci, temkinli insanlar bile onun tatlı sözleri karşısın kıtlarını orava cevirmislerdi. d3 nıutlaka vumu^arlardı. AnBir tanesi: « Her zaman buradadır.» dedi. «Genc vasnesinin öfkeli hallerine güler dı: Angus'un sessız, mahzuıı hali bile onu güldürürdü. Her seve gülcrdi o. Sımdı ıse. burada, körkü tük sarhostu... Bu duruma da ilk defa düsmediği bellivdi. Stuart acı acı buna sasmamak gerektiğini düsündü. Biçare nin baska meşgalesi yoktu ki.. Havatta hiçbir seve merak sarmamıstı. Sadece bir ana kıı zusuvdu. Nedense. Stuart'ın kalbı bur kuldu. Hem kızmıs. hem ac< mıstı. tçinde garıp bir haval kırıklıeı belirmisti. Bos sisevı aldı. Hızla vere fırlattı. Si^p l>'ivük bir sangırtıvla kırıldı Bfrtif Cauder'in varı sülüm ser dudaklarına. kırmızı va naklarına baktı. Birdcnbire ı>r kesi seoivermısti. Karsısındaki övJesine genc. övle«ine kor pe bir çehreydi ki ona acıma mak imkânsızdı. Elini Bertie'nin omuzuna koydu, «Gel bakayım, gel baka yım, yavrum. Seni eve götü reyim.» Bertie, sadece oturduğu yer de sallanmakla kaldı. Stuart tutmasaydı, jere yuvarlana caktı. Tıpkı bir çocuk gibi ba sını Stuart'ın omuzuna dava mıstı. Stuart o guzelim buk leli saçlara baktı, iniltivle ka rısık bir küfür savurdu. (Arkası vari SATEN HASSE OTOMAN MAMULLERİ J KASAR MERSERIZE Tal.: 1721/1850 Ayam Talg.: a. Ttkstil Aydın = 1 ^ = ^ = = = ^ = = ~ ~ "^'Jl l l l l l l l l l l t l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l t l l l l l l l f l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l t l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l t l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l t l l l l l f l l l l l l l l l l l l l l l l l l ^^^^