Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
fKl CUMHURÎYET 1 Nisan 1959 ı 1 l N l M E V Z U L A R I I C KSABAH Yunus Emre için ski?ehlrde. bir müddettenberi bir kültür kıpırdanışına şahid oluyoruz. Kitap sevgisiyle başlıyan bu k>pırdanıs. türlü t e z a h h ü r l e r i y l e . g e n i ş ç a p U bir cereyanın müjdesi o'du^unu gösteriyor. Corak bir toprakta, hiç b e k l e n m e dik hir zamanda. zemini halif hafif rutıhıtlendlrmeğe baslıyan. »onra n t h a y e t toprağın b a j n n d a lslatn. bulduğu yoldan yüriiyüp hskıran. etrafı kfaplıvan. önce gölcükleri. sonra daha büyiik göller haline Relen bir kaynak gibi. bu kültür ce/eyanınm da. merkezden mııhite doğru yayıla vayıla biiviivooeçine. kendi hesabıma inanıyorum. Kllerlne a l d ' k l a n kültür meValesııin nurunu bütün memleketo >aymaâa €6İı?an. iclerinde mukad''°s atesi y a k m a i a muvaffak olmus K^klgehirlilerden zaman 7Jiman aldığ'm hüHirilerde. büyük bir bosluğ^ı Holdurnıak ioin cırpıııan hasbi fil'r kahramanlarınm n ı h u n u eıpta ile sezdim. İclmden her defasında. io»erinde bııluıısaydım da hen de hu mukaddekii'tiir dâvasııııı. nn\nr kadar rnaddî dâvadnn U7ak bir fe di olarak. onlarla elele calı«abllseydim temennisi gecti. Döndürülen gizîi ve mesum dolablar bir kamyon tttihat ve Terakkiye tayaftar gazetelerin Hasan Fehminin katlini yolda beraber giderken böğründen yaralanmış olan Şakir beye atfetmelerine karşı katil olarak gösterilen ve katilliğini örtmek için kendi kendini yaraladığı iddia edilen bu mecruh zatın ikinci bir hekimler heyetince yapılan muayenesi ne ticesinde ilk doktorların iddiası hilâfına önden değil kendi iddiası veçhile arkadan ve her halde bir metreden uzak bir mesafeden başkası tarafından atılmış bir kurşunla yaralanmış olduğunun ilân edilmesi cinayeti İttihatçılann vaptır..mış oldukları hakkında umumî efkârda hâsü olan kanaate kuvvet ve katıyet veriyordu. ! aleyhine yazılan makaleye karşı, Ali Kemal ile gurbet diyarlarında , arkadaşlık etmiş olması sebebile onu müdafaa için imzası altında «Serbestî» gazetesi ile neşrett'gi | bir kaç makale gözüme ilişmiş idi. ; Umumî mevcudiyetinden nışan verecek başka bir şey olmamak gerektir. Bu kadarcık yazı da bir adamın vücudünü dünyadan kaldırmaya sebep olmamak lâzımdır. Kâinatın meçhulü bir adam. İttihat ve terakkinin neden o kadar şiddetli kin ve hiddetini dâvet etmiş olsun? Akıl Sağlığı Haftasında Akıl sağlığı meselesi hepimizi yakından ılgilendirir. Çünkü, herkes aklı olduğuna karudır, hem de ijın garibi, en üstün aklın kendımizde olduğuna inanırız. O halc'e bu kadar kıymetli bir varlışımızın sağhğı meselesi elbette aerkesı yaku»aan alâkadar edecektir. Biz hekimler hastalıkları tedaviye uğraşırız; bazan da bü iş. başarırız, fakat öyle hastalıklar vardır ki «keşke insanlar bu hastahğa tutulmasalardiD deriz, çür'kü teüavilerı güç ve uzundur. [şte Lazı akıl hastalıkları da bu nev:dcndır. Hekimler bu hallerde insarıların böyle hastalılkardan korunması ile uğraş mayı tercih ederler. «Akıl sağlığı > meselesi bu ihtiyaçtan doğmuştur. İnsanın en aziz varhğı olan aklım korumanm akıl hastalıkları ile uğraşmaktan daha ehemmiyetli olduğuna hekim olsun olmasın herkes inanmıştır. Akıl hekimleri eskidenberı bunun lüzumundan bahletmışlerdir. Fakat ilk ,ajlı teşebbüsler akıl hastahğı geçiımiş, akıl hastanelerinde uzun müddet kalmış ve sonunda iyilesmiş biı akıl hastası tarafından Amerıkaüa başlamış, ilk Akıl Sağlığı Cemiyeti akıl hekimlerinin ve Amer'Kalı ren ginlerin de yardımile 1909 da kurulmujtur. 1920 denberi böyle cemiyetler hemen bütün Avrupa mem leketlerinde mevcut buluntnaktadır. Memleketimizde Akıl Sağlığı Cemiyeti 1930 senesinde kuruldu. Kurucular alfabe ıırasile ıumardı: Ord. Prof. Dr, İhsan Şükrü Aksel Ali Kâmil Akyüz Dr. Cevat N. Zekal Bıl Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay Mehmet Ali Haamıtt Hıfzırrahman Ra^it Öymen Dr. İbrahim Zati Cğel Dr. Hüseyin Kenan Tunakan. O vakittenberi ;alışmalanna devam eden cemiyet 1956 da Şişli'de Âbidei Hürriyet cadde«inde, 22 numarada bir «Çocuk Kılavuzluğu Terbiye Merkezi» açarak e de ı e okulda intlbaksızlık gösteren çocuk lar ve bunların ebeveyni için f«y dalı olmaya baçlamıştır. Çocuk Klavuzluğu merkezleri veya Çocuk Kulüpleri ruh saglıtjı bakımından pek çok muhtaç olduğumuz Usekküllerdir. Bunların sayıca ccğalmaları hususunda cemiyet her türlü gayreti sarfetmektedir. İstanbul Tıb Fakültesi Psikiyatri Kliniğine bağh Çocuk Psikityatriıi Enstitüsünün kurulması ile TürkiyeAkıl Hıfzıssıhhası Cemiyetinin yandı Yazan: Ord. Prof. Dr. Hâdisc anında kamyonda bulunan iki amele ağır surette yaralandı Suikasdı kim yaptırdı? Madem ki cemiyet aleyhine lâJcırdı söyliyen adamlar ıki başı karakol. iki yanı merkez olan Köpıüde öldürüldüğü halde katili tutu* lamıyordu. Bu demek idi ki katilin tutulmaması matluptu. Demek İttihat ve Terakki Cemiyeti aleyhine kelleyi koltuğa almak cesareti olmaksızın lâf söylenemiyecekti. A... Bu Abdülhamidin istipâadından beterdi; çünkü Abdülhamid, aley tarlarım alenen öldürmüyor, sürgünle, hapis ile eziyor, mahvediyordu. İşte efkârı umumiye bu kıvamda olanca şiddetüe gidiyor ve hattâ İttihatçılann da ayni şekil ve vasıtalar ile yok edilmesi lüzumu bilâ ihtiyar şunun bunun ağzından dökülüyordu. Maktul Hasan Fehminin İttihat ve Terakkiye ne gibi ehemmiyetli bir darbe vurabileceğini bilmıyorum Kendisi ile bir kere görüştüğümüz zaman. Kâmil Paşa sadrazam idi Murad bey tevkif edilmişti. Ben Murad beyin Avrupadan avdetindenberi şiddetli surette aleyhinde * olanlardanım. Hattâ ilânı hürrivet üzerine menfamdan Istanbula dönerken «Mizan» gazetesinde «Avnjpa efkârı umumıyesile nü'âkat» başlığı altındaki nifak saçıcı bir makalesinden dolayı husumetim büsbütün artarak kendısine «Hizmet» gazetesinde bir de cevap yazmıştım. Onun için Murad beyin tevkifinin her halde bir hakh sebebe dayandığı kanaatinde idım. Binaenaleyh hakikî sebebinı bilmediğim halde Murad beyin tevkifi haberi bence mutalâa ve muhakeme ye hâcet kalmaksızm fcabul edilmij isabetli muamelelerden idi ki herkesçe de böyle telâkki edilmesini beklemem tabiî idi. Niçin tevkif edilmiş diyenleri ben «Selâmeti memleket en büyiik kanundur» hükmile ikna ettiğim o sıralarda idi ki ıHukuku umumiye» ye yazı yazan Hasan Fehmi ile tesadüfî bir Rörüşmemiz oldu. Murad beyin fedakârlık ve hamiyetinden tutturduğu bahiste o kadar ıleri lisan kullandı ki hattâ «icabatı hürriyet» e bile pek az yanaşıyor, yanaşmağa lüzum görmüyor. Bana dese idi ki: Murad bey ne olursa olsun, bugün ancak kanun ile tevkif olunabilir; bunu belki anlamaya çalışırdım; fakat o Muradın, benim hiç bir zaman anlıyamıyacağım fedakârhğından müfrit bir lisanla bahsediyordu. Kendi kendime bu da bir garip cilvedir, dedim ve geçtim. Bence Hasan Fehmi işte bu! Bir de intihabat esnasında Şurayı Ümmet gazetesinde Ali Kemal bey Hasan Fehmi kimdi? o Şoför Salih Demir idaresindeki 84271 plâkalı kamyonla Maltepedt Ankara asfaltı üzerinden geçerken henüz anlaşılmıyan bir sebebden yangın çıkmış ve kamyon tamamen yanmıştır. Hâdise sırasında kamyonda buluAli Kemal sahnede nan amelelerden Şevket Aydınla Fakat Ertuğrul Şakir beyin (HaHüseyin Butün kendilerini aşağı atsan Fehmi öldürüldüğü «ırada ya mışlar ve ağır yaralanmıslardır. Ya. nında bulunup yaralanan gazeteci rahlar Nümune hastanesinde tedavi arkadaşı) mevcut olup olmadığı altına alınmış, hâdise etrafında tahşüpheli bir ifadesine gore katil: kikata başlanmıjtır. Al Mevlân! Diye ate? etmij. İlk kurşun Mevlânzade Rıfat beye benzeyen (benzetilen) Şakir beyi tehlikeli olmıyacak jekilde yaralayıp geçmiş, o kaçmıs; ikinci, üçüncü ve dördüncü ku'sunları Hasan Fehmi yemi| ve ölmüs. Ortada bir: Bir sanık 2. Ağır Ceza mahkemesin Al Mevlân! Sözü var ya; o kâ deki duruşmasına girmeden, aynı fi! Sıhhatini Uhkike lüzum yok. davacı ile aralarında olan bir alacak Bu siyasî cinayetin İttihat ve Te meselesi yüzünden hacze uğramıstır. rakki tarafından irtikâp edildiği Haciz muamelesi mahkemenin kspı»l önünden geçen koridorda icra memu şüphesiz. Ertesi gün Ali Kemal bey tara ru Urafından yapılmış ve Ahmed fından verilen bir istida var ki Cemal Barış adlı sanığın üzerindın saat, kalem gibi taıınabilir efyaları Mevlânzade, Murad, Volkancı vealınmıstır. sairenin öldürülmeleri İttihat vt Atiliâ Âsiroğlu adlı avukatın gözüTerakkice kararlanmış olduğuna nü sakat ettirmekten unık olarak dair, Ooo! Hiç süphe caiz değil. yargılanmakta bulunan Ahmed CeZaten tttihat ve Terakki Cemiyeti mal Barısın, Âşiroğluna vereceği borc bu gazetelerin vilâyetlerce okun için, avukat icraya müracaat etmiş mamasını istemiyor mu, emirler v* kendisinin duruşmada bulunaca. vermiyor mu, konferanslarda «öy ğını da ihbar etmiştir. Cemal Barıjı lemiyor muydu? O yolla baıa çı mahkemc koridorunda yakalayan ickamadı... Bu ne demek? Evet, bu ra memuru da ödevini yarine getirne demek? Efkârı umumiyenin zih miştır. ninde evirip eevirdiği bu sual. herkesin vicdanında kalmıyor, açık kapalı bütün halk araıında görüşülüyor, sualler cevaplar genijledikçe genişliyordu. Mahkeme kapısında infaz edilen haciz kararı gayelerinden en mühimmi tahakkuk etmiştir. Bu enstitü okuilarımızda sistemli taramalar yaparak çocuklarımızın zekâ ve ruh gelişimi meselelerini tetkik etmektedir. Zararlı neşriyat ile mücaüele huausunda muhtelif dernekler ile ışbirliği yapılarak bir kanun tasarısı hazırlanmış ve bu tasarı Iviaarif Vekâletine gönderilm^tir. Çocuk nesriyatının ruhiyat uzman'.arı tarafından kontrolüntm sağhyacağı faydalar ruh sağlığı bakımından çok ehemmiyetlidir. Gençler için zararlı nesriyat ile mücadele hususunda dünyada yapılmış oîanları gözden geçirmek fav dalı olacaktır. Bu hususta Fransı/ Akıl Sağlığı Cemiyettnın anketi çok mühimdir. Bu cemiyet önce gazetelerin ne miktarda satıldığını, han L JHSAN SUKRU AKSEL gi gazetelerin kimler •arafından okunduğunu, hangi yazıların bazı halk sınıflarını ilgilendirdiği.ii hususile gençliğın ruh âlemıne fena tesirleri olan çeşili cinayetlerın geniş röpoıtajlarla akset'ir'lmesinin gazetelere ne gibi fîyda'ar lemin ettiğini ve bu yazılaruı en çok kimler tarafından okundugu.ıu araştırmışlar. imkân dahilinde gazete sahipîeri. muharnrlur, müvezzı ler, okuyucularla temasa geçerek mütalâalannı almıslardır. Umumıyetle iyi karşılanan hu anket hazı mühim neticeler vernrstir Fransada her sınıf haikın vıüarca okuyup ahştığı bir vrazetesi ve o eazetede sevdiği bahisler vardır Bazı gazete »ahipleri ekserıya cirayet röportajları ve hikâyelermden hoşlanan ve onları arayan okuyucula M E V L îD Pariste vefat eden sevgili ağabeyimiz, Profesör Doktor MUZAFFER ŞEVKİ YENER in aziz vücudünün vatan toprağına tevdiinin 40 ıncı gü nüne rastlayan 2 Nisan 1959 perşembe eünü öğle na mazını müteakıb Sisli Camii Serifinde memleketimizin tanınmış hafız ve mevlidhanları tarafından Kur'anı Azimüşşan ve Mevlidı Nebevi kıraat olunacağından, kendisinl seven ve tanıyanlarla dindaşlarımızın huzurları rics olunur. INTiikerrem ve Zafer Hasan Aybek ruım bu isteklerini yerine getırirken o neşriyatın menfi tesırlerine aslâ kıymet vermiyeceklerini. aksi takdirde gazetelerinın kapanacağını bildirmişlerdir. Rir kısıp>ları , ıse böyle bir seçme/i uygun bul' muşlardır. Görüluyor Ki nearivatın âj'arlanması ancak devlet otoritesi â l ile mumkündür. Memleketin ıstikbali ve esası olan çocukların ruh sağ'ığını korumak için gazetclerın de bazı fedakârlıklara katUınmaları, bu tarzdaki neşir hürriy'etini tah dit eder gibi görünen, fakat esasıııda millet hesabjna çok hayırlı olan kavıtları kabul etmeleri s^erekmektedir Bu ihtiyacı yakından duyan I*tanbuldaki çeşitli bir'ıkler (Pedagoji. P«;iko!oji, Akıl Sağb^ı Cocıık Psikiyatrısi Enstitüsü, vs.) b'r aıaya ge'erek mevzuu incelemisler. bu gibi gençliğe zararlı neşrivMt hakkında Maarif Wknl<»ti«u;e hazırlanan kanun lâyihası ha^kındaki ilmî mütaiâalarını Vekâlete bi'dirmişlerdir Zararlı ıeşriy.ıtla ugra*manın ikinci bir volu da okuyuculara müessir olmaya çalışmaktır. Bu şüphesiz çok zordur ve geniş bir propaoanHaya ve niicar'pleve ihtiyaç Rö?terme1:tedlr Rir taraftan mekteplerde f1iŞer taraftan fıbrika'ar ve emsali h^lk iopluluklarında bıkmadan. voru'.Tnflsn yapılacak mücade'p tabiatile çok faydalı oîacaktır Bu hususta en mü; him vardımcılardan •>i â° radyo"r dur Avda hic o'mazsa i'ıi defa ruh sağhğı meselesi hakkmdnki konusmaları radyolarımı? proğnm!anna ko'malıdır Volkan gazetesinin oynadığı meşum rol İstitrat olarak şunun da zıkri lâzımdır ki bu tarihten bir ay kadar evvel «İttihadı Muhammedi Cemiyetinin mürevvici efkârıdır» demeğe başlamn olan «Volkan» gazetesinin delâleti ile yalnız ismini şunun bunun saşarak eörüp işittikleri bir cemıyetın resmi küşadı yapılacağı ilân ve bu merasim icra tiUnmuştu. Zaten vahdet esasına dayanan îslâm dininin peygarVîberlerimİ7.den sonra kılavuzları ve meşru vârisleri ulemayı kııam hBzretleri olmak lâzım gelirken' «Volkan» gazetesi sahibi Vahdeti gibi bir cahil maskaranın bu bapta alemdarlık etmesinin mânâsı ne olabileceği iz'an sahibi olanların aklına gelmemiş değil idıyse de zamanın nezaketi ve bu gibi lıissıyatın münakaşaya tahammülü olroaması dıişünülerek kimse söz sdyliyememiş. bilâkis «İttihadı Mı hammedî» cemiyetinin teşekkülü ertesinde gazeteler çekingen ve iht'yath bir lisan ile hâdiseden bahsetmiş lerdi. Bu cemiyet maneviyatın ıslahına ait hayırlı işlere bakıp siyasiyata karışmıyacak denildi; fena değil. Fakat başta menfaatperest, cahil, maskara, edepsiz ve hayâsız bir (Vahdetî) var ki cehalet fışkıran ağzından daima rezalet saçılıyor. (Arkası var) Petrol yüklemek üzere bir müddet evvel İskenderundan hareketie, Bahreyne yaklaşmış bulunan Deniz Nakliyatı ortakhğına aid (Batman) tankerinde, dün bir makine zabitlnin ölümile neticelenen bir kaza olmuştur. Geminin dördüncü makiniıti Ofman Tabanm vardiyası sırasında evab reyter cihazı patlamış ve bu kaza sonunda cıhazın kapağı 1926 doğumlu ve evli olan genc makinistin ba^ına düşerek. ölümüne sebeb olmuştur. Batman tankerinde patlama oldu, bir kişi öldii YAPI ve KREDİ BANKAStNDAN Sayın Hissedarlarımıza: Bankamızın 1958yılına aid temettü hissesinin ödenmesine bugünden itibaren başlanılmıştır. Sayın hisaedarlarımızın (14) numarah kuponlarile birlık te Bankamız Umum Müdürlüğüne veya şubelerine müracaatlerini, hürmetle rica ederiz. Şehrimız Merkez Bankası Epu dışı ŞÜHENDAN GÜVEN' memlcketlere aid kotalardan verilen ile siparişlerle ilgili olarak ithalâtçılaraHAMtT GÜVEN yapılan tahsislere aid bildiri mekA Y S E N ' lerinin dünyaya tublannı kendilerine göndermeğe ba? geJdiğini akraba ve doetlanna lamıştır. Gerek çehrimiz gerek İSmir müjdelerler ithalâtçılarından bir çoğuna bu mekBurhaniye 31 '3 '1959 tublar gelmiştir. Merkez Bankası çevrelerinden ayMEVLÎDİ ŞERÎF rıca aldığımız malumata nazaran Epu (şimdıki Emat memleketlerine aid Kıymetli büyilklerimiz sevgıll anneikinci kotalar için bildiri mektubları mi7 ve tevzemiz Bayram ertesi ithalâtçılara gönderil. PtRAYE MÜMtNOĞLU mis olacaktır. EPU dısı memleketlere , tverilen siparişler ;. Mesud Bir Doğum YENI DOKUZ KITAB 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Varlık Yayınevi bu ay bjşı size yeni 9 kıtabını s Cengiz Dağcı: Korkun; Yıllar. roman, 4 lira. Tarık Dursun K.: İnsan Kuıdu, roman. 2 lira. Panait İstrati: Kira Kiralina roman, 2 lira. John Steinbeck: Bir Numarah Evde olanlar, 2 lira İhsan Akay: Dostoyevski, hayatı ve eseri, 2 lira. Ali Nüzhet: Ziya Gökaip, hayatı ve eseri, 2 lira. Cahit Öztelli: Halk Türküleri, 3. baaılış, 2 lira. Kül Kedisi: Çocuk klâsikleri, 1 lira. İspanja Masalları: Çocuk k lâsikleri, 1 lira. (;j i"t 11 nın.n:iM'inHr'!'iH NİSAN 1 RAMAZAN 22 lıı MEYMENET SELEN'in fllümlpıinin yıldonilmü dolayiRlle 24 19S9 per$emb* rünü şijli f.amıinde ıkr'dl mrrnzını milteakip d*jferli Movlfdhan Ihr,j1ım Çnnakk.ıleli \r arkadaşlsrı tarafmd'an Mcvlidl Strif okunacak vc duayı Duahan Ercümont Demirer yapacaktır Arzu buy u r a i İ T i n tesriflerini rica fderiz. Oğlu Kızı Fikrct MUmın Handan Mümln I E. f 11.11 %t ııdl 5 M J> I .a KIRLANGIÇ Yağ \e Sabun Sanayil Anonim Şirketi Yeni Telefon Numarası : Eski$ehirdeki Yunu» Emre Derneglnden iki ftıin evvıl »Hığım bir mathu mektup. hana bir hıiyiik miıj1 d» daha gctirdi.. OorTKk. hüyiik Türk muta«avv.fı v e şairi Y u n u s Emre'yi anmağa h a nrlanıvormııs. 2 maM< eıinö ve akşam. Eskişeliırmayi'ta Yunus Emre N a ^ o de. k i tiirhe yerinde yapılacî>k n töenin habercisi bu mcktupta O lan verilen müjde su: Bir Yunus Emre Enstitüsü kurulacak.. Yunus Emre Dernejrinin. bu basılı mektuhu kimlere gonderdiğinl, »nc»k tahmlıı edehiliyorum. Ama mfktııp binlorce kisivc eönderilnıiş bile olsa. derneğin caycsi o kadar büyük, o kadar memleket iilçüsiinde önemli ki. yurdun her her vataııdasm kulafc'na Memleketimizde kimsesız ve ko tarafınria runmıya muhtaç çouklar için İs duyurulma<îi lâzım. Bu isl. derneğin tanbulda bir Çocuk Sitesi'nin tesı kendi kendime tevcih ettiğim fahri si hazırlıklarına Türkiye Akıl Hıf ödevlisl olarak. kendi ölçümde yapzıssıhhası Cemiyeti fiilen 'stiiâ'; tt mak, hlc deftil*. (firisllmlş olan bu mektedir Yakın bir zama.ıda kuru çok havırlı tesebhüni. kendi okurlalacak olan bu müesspe büyük bir n m a du.yunnak isrlyonım. Yunus Emre Dernejfi. bu büyiik ihtıyaca cevap vereceKtir. Türk mütefpkkiriniı türbesini ih>a Akıl Sağlığı Cemiyeti cezaevle etmek. türbe etrafına park v e te«isrindeki vatandaşlarımızın ruh sağ ler vapnıak ve bir Yunus Emre Kiılığı bakımından tetkik ve faydalan tünhanesi kurmak için mal ve para dırılmaları için Adlıye Vekâietine bağışı bekliyor. bu konuda, biribirimüracaat etmiş ve incelemeler yap ıtıİ7İ teşvik etmemizl bekliyor. Derneğin. kurulması tasarlanan mıva başlamıştır. Bir ilmî ekıp hâItn Istanbulda iki cezaevinde tet Yunu» Emre Enstlrüsü için, YuntıV dan bahscdn» e^erlere. vesikalara, kıklerıni devam ettiımektedir. menkıbelere. sfiriere İhtiyacı da var. Tıirk Akıl Sağhği Cemiyeti 1943 Yakında Yunus Emre hakkında df l^unılan Milletleraıas Federasgüzel bir de kltap çikaracağinı hayona âza olmuştuı. Hâlen mulef ber veren dernek, mekttıbunun dorle'oiası çalışmalara IfatılmHktadır. diincii maddesinde »öyle diyor: •ToN.tekırr üç sene evvel Akıl Sa? renler İcin bir daimi Hâhlciler korol'ğ' Koı.gresi Istanojlda ton'rnmş nı kuracağımızdan. srsi KÜzel ve ?»tır Akıl sağlığı mücadelesin'n cne nüllü gençler'u Isim ve adresleri İle m.M belirtmek •ı » Milletlera>Tı birliktc. yazılı olarak D e m e k mer'/ » » fcdprcısvon'un bitdirdıği bazı i?ta kezine müracaatleri.» •t«tik'cr; nakiedpl'm Aııma törenl. haylı zamandanbeıi Avıupada iki mııjon ıuatn akıl blzde gelenek oldu. Ama. şu v e y a hrrtahğ sebebile akıl haatahanj t bu böyiik, ünlü klşi>4. yilda bir. yar ne yatırılmış bulunnıVAUdır Oluz hul birkaç yild» blr «nmadaıt ibaret çovi'ülar biri zekâ vc karakter 'H törcn, pek âfAkl kalıyor. Yunus Emkınıi) daı, kusurlu oldugundan nor re'yl arnna ile başhyan bu Mferkt mal nıekteplere Jpvanı edeınemek törcn. o ı u taklp ederek o U n tesebbüslerle, faHb«. pek nadlr görttlen te:ir Senede dört bin nülustan bigercekten faydalı anmalardan biri rı ıı.tıhar etmektedir. Bunlara aüe olacak. mvl ıtindeki aksaklJiltir yüzündpn Yunus Emre'nln hakiki medfeni luhi prÜşmelerde ârızl zor'ulclar belkl Eskişehirde dejil. Olsun. Yugortjıen çocukları da V.hvr edecek nus Emre gb'nüllerde ve dillerde o oluısnk meselenin inaani kadar yaşıyor, o kadar var olmakta yetı riıtün çıplakh^ı ile devam edecek ki. vatanın blr köşeçıx.nış olur. sindeki türbevl. enstitüsti ve kütlipT.lEdem ki akıl en kıynıetü varl. h a i e s l biitün Yunus Emre «sıklannı £ı.117011 onu kaybediu yokluğunun o n o k U y a çrknx>ie kâfl feiecektir. ıstırabını çekmektense korumaya çahşmak elbettp dıha akıllıca bir harekettır. Hamdl VAROftLU c i\ VEFAT Mrrhum B»lırıyclı Mrhnıet Beyin. Emine Boysalın oğulları. Nihat Baysahn kardc«i. N'eelrft B.ıys.ıhn kayınhıracipri. kOcilk Korkııt Baysalın Boğazlardan geçen ecnebi bandıralı getniler Verilen malumata göre. subat avı zarfmda Boğazl.irdan 2 580 442 eros ton tut^nnda 473 yabancı bandıraIı gemi geçmistir. V. | 5.43 12.18 15 52 18 33 20 06| 3.59 5.4a 9 20112 00' 1.331 8Î7 21 44 Kırlangıç, evinize uğur. Kırlangıç Zevtinyağı ve Sabunları Sıhhat ve Saadet getirir. Yeni Satış Mağazası: Atatürk Bulvarı, İşçi Sigortaları Ap. Birinci blok numara 2 T j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ^JllliaSlfaitliaitc^tlitııınıHlllLtUllİlllttMilIlllllltflDttlIIIftilllllftlIIIIIIt|>llfflllfllt1lirilftIffIIIİffl11<lMIf1tIItrilfllllIflirffllIllllt»llllttlltilIIIIIIIItliff (1III1I)IttllllllltlllllllltlltltlllttltllMTflflIIflilirTftriMlfifllfMttlfTIITTtriltirtlfItffTIIITIIIftlfIflIIIIlIİ' §| Mümtaz bey (Jipte oturuyoıdu H Etrafında beş altı kadar zabit var= dı. Leman'ı sorünı.e hepsı ayağa Şkalktılar. Kaymakam. dudaklannda = tatlı ve kibar tebessüm, hafifçe eHğilip elini uzattı: 5 Nereden geldiğinizi biliyoruz = efendim, dedi, gazanız mübarek olŞsun 1 Ş Hepsinin ellerini sıktı, kumandaj | n ı n yanında açınn yere oturdu. Kı= hğından utanıyormuş gibi carınm = pelerinini açıp kuvruklanrıı omuz= larmdan arkava a'tı. Çarpmtısını = bel!i etmemek ıçın psrmaklarıyle = kaşlarını sıvazladı; svuç'.arım dız|jlerine sürttü. Kumandan, vüzünde Şhep o spnis gülüms>enıı>: S Nihayet yakîladınız âenıek.. 5 Diye mırıldandı: ~ Sayenizde oldj bu.. = Estağfüruilah! Sızırı o âmân= sız takibiniz ve ateş,.gıVi zekanız = olmasaydı, biz zor ou'urduk ızini.. ş B u gidisle haydudbaşı Yinıus'un Etakibine de siz memnr ediieceks'niz, Skorkarım.. = Leman güldü. Hcvecanının bıraz gyatıştığını görerek r.^ıh'ıvor; daha = çabuk açılmak icin sıkı bir ruh = gayreti harcıyoıdu: = Erkek olsavdım. Tnemnuniyet= le! Atna at v.stünde.. § Fica ederim. paki ettim haşiumefendi, o bizinı vazıf.^miz arHtık.. Zaten elimizd'în kuıt'ilimai. = Cafor efendi ayaK*qyc!ı: H Emrinizi de k^bul edıyorltr Cumhuriyet'in edeb! tefrikası: 52 MİTHAT BAYSAL vefat etmiştir. Cenâzest bugün öfcle namazını nıüteskıp Şıçli Camıinden kaldınlarak aile mrz^rlıgına defnedilecektir Agabeysı Tüccar Terzl Nıhat Baytal YAZAN: HHA.N TABÜS Bir defasında kadının arkasma geçti; başını elleriyle tutarak çe» nesini yukarıya kaldırdı. Leman, hafif bir limon kolonyası kokusunun genzine dolduğunu hissetti. Karışık olarak da kekre, sıcacık. ek şimsi bir ağız kokusu.. Erkek kokusu.. Basınız daima dik durmalı, efendim.. Siz burada Türk kadınllğımn kahraman örneğisiniz!... Aksam yemeğinde soframn ba|tarafına oturttular Leman'ı.. Takipte olanlar müstesna, Tugay'ın bütün zabitleri iki keçeli 4izilmişlerdi. Beyaz peçeteler tertemizdi. Mis gibi koku salan düğün çorbasını bizzat kaymakam koydu misafirin tabağına.. Sofradan kalkar kalkmaz ikinci prova başladı. Bu sefer ayakta oynuyorlardı. Sözler aynen tekrarlanıyor: içîerinde salt kadın, cümîeleri yarı yarıya ezberden okuyordu. Zabitler ikide bir takdirjer.nl belirttikçe Leman büsbütün serbestliyor; enine boyuna harenetlerle, yerli yerinde jestlerle oyuna can katıyordu. «Vatanın topraklan kurtuldu; şımdl mil'e'in ekmeğini ve refahıru kurtaracağız. Ey münevver gençlik ordusu. i; başına!» Diye haykırılan son keümelorden sonra, Mümtaz bey bi" sanîaiyey* çöktü: Of. bittim: Dedi. Beyaz mendilini çıkararak alnının terini silmege başladı. Sonra Cafer efendi've döndü: Hanımefendı'yi devle*hanelerine siz götürüjıüz. İki hayvan ha* zırlansm! Gülerek kadına naktı: Bu kadarcık süvarilikten de korkar mısınız? Harp divanmca mahkum edilenlerden birinin esyası arasında bulundu. Güzel bir şeye benzıyor. Leman'ın kafasında bir |ey kıvrıldı. Belli etmemeğe çalıştı: Kimin? Muallim Bilâl'in! Kıvrıntı derinleşti, kurşun yarası gibi bir yere değdi. • Bağırmamak için dişlerini kenetledi Leman.. Tanır mıydımz? Şoyle böyle.. Kaaabada epeyc» zamandan beri hocahk ediyordu. ı Allah taksiratını affetsin. İyl niyetle cinayet işlemiş. Cinayet değil, cinayetler... Eeee, arkadaşlar, hemen rol tevziatına geçelim. Vaktimız dar.. Yarın ak;am vazı sahj n e edilmelidir.. Yarın akşam mı? Çok kısa zaman, değil mi hanımefendi? Ama başka çaremiz yok. Herkes ayaklandı. Birisi musandıranın arkasma geçti. İsimler okunuyor, roller birer kelime ile dağıtılıyor, eller deftere doğru uzanıyoıdu. Vazife alanların kendi sözlerini ayrı ayrı kopya etmeleri dahi ımkânsız görüldü. Birinin met Ne derr.ek emiı? Bir r.ca.. ni okuması. diğerlerinin sırası gelLeman atıldı: = Yooo. kayınakam oey. öyle bir i dikçe cümleleri tekrarlaması uy demedim. Yalnız.. gun görüldü. Böyle böyle birkaç = Yalnız, efendim? defa devıedilirse, oyunun pişece= Bir memleket hizmeti ve bir ğinden şüphe edilmiyordu =vatan borcu olarak.. Mümtaz bey, çepeçevre oturanla= Bizim niyetimiz ve 'ıtdefinıiz rın ortahk yerine geçti. Ayakta pro = de bu. hanımefendieiâi.n.. Şu halâe vayı idare etmeğe başladı. Büyük =anlaşılıyor, anlaşılıyor demektır.. bir çeviklik'e, kâh defterin başına kcsuyor: kâh oyuncuların vanına SÇıkarır mısınız piyesi? söylüvordu. LeŞ Zabitin biri, ocak musaadırası ü gelip bir şeyler c / viş laızığzerinde duran kara kaph bir def man'ıff ilk sözlerini = teri aldı. Leman'a uzattı. Baş ts nı çok beğendi: = rafta iri harflerle (Vatan uğıunda Sayenizde bir de kiiltur za= Dram 3 perde) yazılıydı. Mümtaz feri kazanscpğız. hanımefendi! =bey açıklaHı: Dedi. İ™uıımıımınmıııımMii!iınMmiHiıııımııııııımıımnnııııııım A.. Yooo.. Teşekkür ederim efendim.. Ay ışığı saltanatlı gününü yaşıyordu. Zabit atını Jaıma yarım adım geriden sürüvnHu .•îcıki hütün yolu sessiz geçireceklerdi. Ama kadın kapalı ^ir aünya içır.de yabancı bir erkekle yaimz kalmaktan ürktü bir ara.. Bir çeye benzıyecek mi acaba? dedi. Hem de çok güzel olacak. ha İ nımefendi, doğrusu, bu kadarını * ben tahmin etmiyordum. Kaymakam beyefendi de ummuyordu aanırım. İyi öyleyse.. İ|, seyird toolamağa kalıyor.. O cihet kolay efendim.. Kevser. çilhane gibi pırıldıvan kapının önünde Leman'ı bir zabitle beraber gorünce hafif bir çığhk kopaıdı. Leman gülüyordu: Ablam, efendim, dedi, hiç bek lemediği bir manzara! Cafer selâmladı: Müşerref oldum hanımefendi.. Size teslim hemşiremiz.. Hayvana atladı. otekini yedpgine aldı. Leman bahçe kapısını açmak • için davrandı ama, delikanh çok! tan sokağa fırlamış, ağaç gölgp'eriİ içinde gözden kaybolmuştu. Nil ses = leri tok tok ottü biraz. Sonra sön dü. Geri döndüğü sıra Kevser lâm = banın fitilini açmış, Leman'ın y a § tağını yüklükten ahp yere indirmijf bulunuyordu Hiç yüzune bakma = İ dan: Bu da kim. Allahıru »everseu? İ Arkadaş! N» çabuk unuttun? Unutmadım. Arkajaş djcrum. = Peh! Senin gibi az?ın karınm = arkadaşı mı olurmuj, erkek ioyun % dan? ' | Leman entarisini başmc'an aşırdı: 5 İstersen inanma! £ Güzel de bir jey.. ' § İstersen sana da bulıırurn.. g Git domuz, eğlenme benimie.l Sahi diyorum kız.. İ (Arkası var) P 'iLYAFLI PLAKA SANAY» A\l*^ k • •ISTAN3UU" CUMHUHIYET Nüshası 25 Kurııstur ABONE ŞARTLARI Türkı.v* Harlcl lJra Kr. Lira Kr. Seneiik * aylık 3 aylık 7S 00 1S0 «0 40 (10 80 00 22 00 44 00 Baaan ve yayan Cumhurıyet Motbaacıhk ve Gazetpcılık Türk Anonim Şırketı Cağalneiu Halkfvi «okak N.ı 3t 41 Sahıbı ELKA LEVHALARI Emsalinden daha sağlam, daha ucuz ve daha zariftir 1 Elka Levhalartm İ İnşaat, mobilya. ambalaj. dekorasyon emniyetle kullanabilirsiniz. Tel: 22 48 90/53 Işlerinizde 1ı: '4nfiirWlîıLt ıılli NÂZİME NADİ Yazı lşlerını fi'len ıdnrı »dpn Me« ul Muduı Gaietemızf gonderılen evr.tk w VHZIlar neşredılsın edilmesın ı^de ^clılrr'Z. tlânlardan mpsuhyet kabul edılmi't. ÖMER SAMİ BAY OSCAR: •j PROF. NtMBÜS'ün MACERALARI: