Katalog

tKt 14 Şubat 195V OÜMTANIN tLK KORSAN KRUVAZÖRÜ 45 Uerleyn: CBMAUaDUIN SAKAÇUGL D Haraidiyenin kömür sıkıntısı LâMn ue ç^r* ki günlerden pazar olmajı dolajısile bankalar çalışmadığmdaa «İHamidiye» o gün için bu parayı almak imkânmı bulamadı. Halbuüd vaziyet nazik olduğu kadar zaman da çok kıymetli idi. Bosuna işleyen zaman «Hamidiye» nin aleyhine çalışıyordu. Mısu hftkumeti tarafsızlığa o kadar riayet giösteriyordu ki, «Hamidiye» nin ytoni dört saatten fazla limanda kalmasma müsaade etmiyeceğini ve gemjyi en yakm Türk limanına kadar götürebilecek bir miktar, yani 150 tion kömürden fazlasını da veremiyeceğini «Hamidiye» 8Üvarisine resmen bildirmişti. Stnf B«y «Hamidiye» yi dört bir taraftan sarcnış olan müşkilleri defetmek için çareler «raştmyor, btaan evvel kömür tcmmi için çırpımyortfu. Nihayet paratn sonradan verilmek üzere, yani veresiye, tüccarla anlaanuya vanlarîk, geminin bordasına kömür mavnalan getirildi. Kömürün temin edilmesi, gemideki endişeli havayı birden dagjtmçtı. Subaylar da <«başı elbi•eleri giyerek askerin *rasma kanatüar; hep berab«r tam bir cümbüs içinde kömür postasma b&sladılar. Geml bir düğün yerine dönmüstü. Kömür mavnalarında, geminin güvertesinde ve .tömürhiklerinde yer yer zurnalar, dürobelekler, kemençeler çalınıyor, bir yandan kömür alınıyor bir jrandan Karaden<z ve Ege havalan cynanıyordu. Bu suretle (tünınrdir, uyku uyumamıa olan subay ve •rat, böyle cümbüslü bir hava içınde, dünün de bugümin de yorgunluklannı unutuyorUrdı.» «Hamidiye» yi Vgiliı doaaamasile tehdid «Hamidiye» (üvarisi, Mısır Hidi•1 nezdînde tavassutta bulunarak, verilmesi tespit edilmiş olan 150 ton kömürü. gizli bir şekilde alınmak suretile, 360 tona çJcartU. Fakat «Hamidiye» ye Port Said'de kalması için verilmis olan yirmi dört saat mühlet henüz dolmuştu ki, İngiltere hükumetinin '•.«ırdaki temsilcisi, <rHa"vd"'ei «"n's>*isinl riyarete geldi Arada blr iki nelaket eümlesi teati edildikten sonrm, İngiliz temsilcisi hemen e?as mevTua geçerek: » Eksellânsınıza malum olduğu fizer» devletler hukuku harb halinde tralunan bir devlettn harb gemisine, tarafsıc bir limanda ancak 24 sat kalmasma müsaade vermektedir. KrtivarÂn'innz bn rnühleti doldurmuş olduğuna göre hemen Port Saidt terk etmeniz icab tttiğiıd takdir edersini* ekjeUâns, «Rauf B«y »akin btr eda ile M Tap verdi: c Hareket için daha dört, bef aaate lhtiyacım var, çünkü kömür postası henüz devam ediyor ekselâns.> « Faktt 24 saatlik mühlet tamam olmustur. Daha fazla limanda «Hamidiye» siivarisinin yavaş ya vas sabrı tükeniyordu. Bu sefer biraz üst perdeden konuştu: « Devletler hukukunun bahsetmiş olduŞu 24 saat mühletin, pemlnln denize açılabilmp^nî :>aS'ıyacak xarur! ihtiyaçlann temin edil mesine matuf bir müsaade olduğu, üzerinde münaV?=a edilmıyecek bir hakikattir sanırım!» «İngiliz temsilcisi ısrar etti: « Bu 24 saatlik mühletin uzatdmasına bir delil olamaz!» «Rauf Beyin anlaşmıya !Jç de niyeti yoktu: « Ben, dedi, devletler hukukunun vertnis olduğu 24 saatlik müsaadenin başlangıç zamanı. limana demirlediğim anı değil, fiilen kö mür almağa basladığım vakti esaa turuyorum. Bana nazaran daha dört beş saatlik bir zamanım var.» «Bu cevab üzerine İngilizlerin yüzü kızardı. Fikrini kabul ettiremediği için asabilesmişti. Başka yolda yürümeyi denedi. Şu halde İngiliz filosunu buraya çağırmak zorunda kalacağım için müteessirim. Limana gelecek olan İngiliz filosunun karşısında krtıvazörünüz ya zorla limam ter =haberleri tahsisat rSABAH I Son bütçe muzakerelerinde dar ketanek reyahud «ilâhlarnndan teegelirli vatandaşların aylıklarına ya rid edilmek şıklarından birini terpılan zamdan mülhem olarak milcih efanek mevkilnde kalacaktır.» «İngiliz temEÜciai böyle bir jest letvekili aylıklarınm da büyük ölile, «Hamidiye» aüvarisini korku Bütçede Banka için 210 mil çüde arttırılması tasavvuru umum! tacağını sanmıştı. Bıyık altından gü yon lira ayrıldı. 25 senelik efkârda derin akisler bırakb. Mulerek, cavurduğu tehdidin karşısın nıemurların bankadan çıka halefet partıleri ister samiml, isterdaki insanda yaratacağı tesiri seyrılacağı doğru değil se propaganda gayesile olsun, bu retmeğe hazırlanıyordu. Bu vazı olayı istismar etmeğe gayret sarf Ankarada ılgıli Bakanlıklarla teyet karşısında, «Hamidiye» süvarimaslarda bulunduktan sonra dun ediyorlar. îstismar diyoruz, zira, bir sinin mutlak bir fikir dönüşü yapasehrimıze donen Denizcilik Bankası önceki iktidar zamanmda milleU'ecttğma inanıyordu. Umum Müdürü Sami Şehbenderler killeri maaşı arttırılmak istendiği «Bu sozler «Hamidiye» nin genç zaman, bugün iktidarda bulunangunları söylemiştır: ve ateşli süvariıini ancak çileden « 25 sene hizmeti dolduran me lar, buna şiddetle muhalefet ve çıkardı. Rauf Beyin kaşları çatıldı, murlprın Bankadan çıkanlacağı ribunun zaten fakir olan millet için gözleri kısıldı, birden fırtınalaştı, vayetlerı tamamen as'İEizdır. Ücretbir yaydan fırJamıs gibi ayağa sıç ler için yapılacsk zam henüz belli büyük bir yük olacağını iddia etradı. İngilizle aralannda bulunan degildir. Diğer personele zamlar 1 mişler ve hattâ bu hususta ban parti kararları da aimışlardı. masaya kuvvetH bir yumruk indi marttan itibaren tatbik edilecektr. Sayın milletvekillerint bugfln alrerek: Ordu tipi vapurlar için 3 motör « «Hamidiye» Türk sularını ahnmıştır. Dovizleri transfer edilerek makta oldukları maaş kifayet eder terk «derken, düşman olarak yal gönderilmistir. Bütçede 1959 yılı için mi, etmez mi? Biz burada bunun nız Yunan donanmaaını hesaba kat Denizcilik Bankasma intikal eden münakaşasını yapacak değiliz. Bız mamıştı; yoluna engel olmak üze borçlann »denmesine başlanmıştır. sadece, milletvekıllerine verilecek re karşısına dikilecek her yabancı Banka bu sene 15 500 000 lira kâr ta paranın ıranevl teairleri üzerinde donanma fl« boğuşacağma ahdet min etmiştir.» duracağız. mişti. Buraya gelecek ve yolumuMilletvekillerinin fazla para alzu istiyecek İngiliz fiîosile hesapması demokrasimiz için tehlikelilaşmıya hazınz. İngiliz filosunun dir. Hususıle, bir ekseriyet partisigeleceği varsa göreceği de vardır nin hâkim olacağı esasına göre âekselâns!...» yarlanmış olan bir parlâmento an«Oooo!... «Hamidiye» nin genç Belediye Meclısi dun Reıs Vekil layışmda. bunun tehlıkesi daha da süvarisi ne yamanmıs böyle . Birlerınden Hamdı Akçan m rıyasetın fazladır. Bundan dolayı, meseleyi denbire «re«t» demişti.» günün konusu olmaktan çıkararak de toplanmıştır. «Salonun havası tam mânâsile objektif ve millî güvene uygun eİstimlâk dolayısile yıkılan bir bielektrikîendi. Arttk geriye dönüş saslar dahilinde düşünmeye zaruret olamazdı. İngilterenin temsilcisi de, nanın alünda kalarak vazife basın vardır. Aksi halde, her iktidarda Türkiyenin mümessili de son aSz da şehid düsen Yarbay Sabahattin bulunan parti. milletvekili aylıklalerini söylemişler, son kozlaruıı Evren ısmınm venı açılan Karaköy rını istedıği tarzda arttıracak ve oynamıslardı. Konusacaklan da, ya Azapkapı arasındaki caddeye, aynı pacakları da kalmamıstı artik. Pe kazada sehid duşen Teğmen «Hu her muhalefet partisi de nasıl olsa ki; simdi ne olaeaktı? Olacak bir seyin Sofu> nun da isminın «yni arttırılması muhakkak olan böyle şey yoktu; yalnız «Hamidiye» «ü mıntıkada Merteban sokağına, Or bir konuda umum! efkâra kendisıtaköyde Meşrubat sokağına da «Şe ni şirin göstermeye çalışacaktır. varisinin dedifti olaeaktı.» «Rauf B«y tngtlizi uğurladıktan hid Nuri Pamir» isminin •erilmeMilletvekili aylıklarmm arttırılsonra, Osmanlı hükumetinin Kahi sfeü uygun bulan Meclis, Fatih Mal masını basit bir maaş lyarlaması rede bulunan fevkalâd» komiseri ta çarşısında istimlâk edilecek dük gibi görmek yanlıştır. Bunun gene bir telgraf çekip •aziyeti bildi kân »ahiplerine Eskialipaaa mey risinde demorkatik ahlâkm bir çok danında muvakkat dükkânlar yapıl meseleleri vardır. Dâva, az yeya rerek: «Matlup kSmfirO afanadıkça ha masına karar vermiştir. çok, alınan parada değil, tek güreket kabtl değildir. Ben basta olBu arada İstanbul Sanayi nAsm ven ve istinat kaynağı olan Bümak üzer», bütön müretteb«t ber plânindaki komju mesafesi 10 m«t yük Millet Meclisinin manevî şahhayat olduğu mfiddetçe, arzulan reden 5 metreye indirılmia, fakir •lyetile iigilidir. Milletvekillerinin veçhile «Hamidiye» yl hareketten halka Belediye tarafından parasız vasıf ve kabiliyetleri ne olursa clıskat etme&e imkân bulunmıyacak olarak venlen azaml 10 lira ilaç jun, onlara düşen en büyük vazitır» dedikten aonrm telgrafı: «Şu bedeU 20 liraya yükseltilmistir. fe, taşımif olduklan manevi sıfat hald* biran evvel nokmnımızın ikve şereflerin yıpranmasuıa meydan mali» diya bağladı. vermemektir. Çünkü, onlar bugun 'tngfliri bllmiyoruı; ama, «Havar, yarm yokturlar. Fakat Türkimidiye» sövarislnln blBf savurmaye Büyük Millet Meclısi ebediyen dıih artık belli olmujtu var olacaktır. Çünkü, millj hâki«Rauf Beyin halline ugraçtıgı eTürkiye Madenİs ve Makir.e 9a miyetin, kanunların ve hükumetın sas dâva Akdenize açılmsdan ev nayii İşçileri Sendıkasında dun aa yegâne kaynağı olan Büyük Millet vel tam hamule 800 ton kBmür al at 15.00 de bir basın toplantısı ya Meclisi yınranacak olursa bu milmaktı. Bundan sonra da bu gibi pılmıştır, Türkts Başkanı Nuri letin güvenecek, dayanacak hiç bir zor va7İyetlerle karsılaşmamak ve Beşerin de iştirâk ettiği bu toplan yeri kalmaz. Bu bakımdan, halkın kıymetli zamanı boşuna heder et tıda Sendika Başkanı ezcümle de güvenini sarsmamak, onların rum«mek gayedle Akdenîzde kJhnür misör kl: « Devlet »ektöı'une hunda ümitsizlik uyandırmamak aHhf «aglartıhitfı.' Bunun' lçîn baglı işyerlerinde isçiler az da olsa vazifesi, her şeyden 3nce, Büyük de Akdenizdekî sahillerimizin hatı zam almlşlardır. Özel sektörde ça Millet Meclisinin saym âzalanna yerlerinde kömür stok ettirmeyi ve hşan ışcıler ise bu zamlardan mah düşmektedir. Omuz'anndakl vebal bazan da deniz üzerinde kömür a nımdurlar. Asgarî ücret itirazlan gerçekten ağırdır. Bir memlekette labilmek özere, muayyen eaman da ijçi aleyhine neticeler vermekte halkın zihnine: «Mebuslar kendi arda randevu yerlerine kömür ge dir. çıkarlarından başka bir vy düşünmileri ce'^etmeyi temin etmek lsİl ve Yüksek Hakem Kurulları müyor» kanaati yerlestiği anda otiyordu. Esasen teini belli etme nm tarafsız ve serbest ihtisaa sahibi rada artık her şey mahvolmuştur. den akm harekâtmı muvaffakıvetle kimselerden kurulması gereklidir. Sırf bövle bir kanaatin yerleşmeyürütebilmesi bu şartlara muallâkKollektıf İş Akti Kanununun grev mesi için, sayın milletvekillerine tı. YoV«ia sık S'k vabancı Hmanîarsiz yürüyeceğine emin değiliz. Ver âzamî fedakârlık düşmektedir. Budan kömür ikmaline kalkışması; gi adaleti istemekteyiz, vatandaş gün milletvekıllerine ödenen para krüvazörün, silâhlanndan tecrid eolarak gelir vergisi ve bir de sigor az ise ve başka bir gelirleri yoksa, dilmesi ihtimalini doğuracağı gibi, ta primi ödemekteyiz. 300 Hraya ka ya buna kanaat etmeli ve yahut da aynl zamanda bulunduğu liman hakkında düsmanın sarih malumat dar işçiden vergi alınmamasmı ve mebusluktan çekilerek kendılerıne almasına, dolayısile bir baskma 300 liradan sonra ise ^ 4 vergi alın başka bir geçim sahası aramalıdıruğramasma yol açabiHrdi. Zaten ms'inı tal'ep ediyoruz. Evli ve 2 ço lar. Türk milletinin ve Türk devleyabancı limanlardan kömür ikmali cuk babası bir işçive ayda 10 lira tinin kaderini, mebualuk sandalyenin mümkün olmadığını daha ilk çocuk zammı verilmektedir, bu da sini kfirlı bir kazanç ve nüfus vaadımda Port Said'de karşüaşdan ayda 165 kuruş vergi muafiyeti ta sıtası telâkki edenîerle, onu manenmıyor demektir. Bu miktar da vi bir şeref koltuğu «ayanlann müvaziyet ispat etmisti. eünde 56 kuruşa gelmektedir. Ü cadelesi tayin edeeektir. Sırf bu en(Arkasi vmr) gililerm bu konu'a'da eerekli faaliyellerini beklemekteyiz » dişe ile, mebusluğun manevt imti ebus maaşları I CAHIT YAZAN Köpek balığına dair TASYOL Demek ki, bir memlekette parlâmentonun veya seçim sistemınin olması mutlaka demokratik bir idare için kâfi değil. Onemli olan, parlâmentoyu teşkil eden âzaların seçilme tarzıdır. Parlâmentolara ıstikamet verecek olan «eçım siatemleridir. Bız sahsen şu veya bu seçim sisteminın ideal bir parlâmento vücude getirebileceğıne inanmıyoruz. Meselâ. memleketimize öyle bir parlâmento lâzımdır kı onu teşkil eden üyeler bir siyasî partinin malı olmasın Çünkü tecrübeler gös termiştir ki Türk cemiyetinin kaderi siyasi partilerin elinde olduğundan ve uçüncü bir hal çaresi düşünübnedikçe ıkinci meşrutiytt dramı her zaman tekrarlanabiür Bu üçüncü hal çaresi nedir? Bu, »iyasî partilerle hiç bir ilgisi olmıyan Urafsız genif halk kütlelerinin iradesile kurulacak parlâmentodur. Türk halkının yüzda doksan beşıni ve belki de daha fazlasını tarafjızlar teşkil eder Ru taraisız kütle. hakikatte kendi «tedığini değıl, siyasî partilerden herhangi bi'min ıstedi" secmek zorunda kalıyor. O halde, partizan olmıyan asıl genlj kütlenin leçmek hüriyeti yok, tercih hürriyeti var. Serbest tercihin olmadığı yerlerde soçim hürriyeti vatandaslara göre değil, partilere gört düsünülmüı ve düıenlenmiştir. Memleketimizde iktidan münhaııran partilerin temsil etmesinin bir zararı da fudur ki, tarafsız kutle, hakikatte (htlrastan uzak, sağ duyusu yüksek, iktidarın seçilmesinde âmil v« fakat hiç bir menfaat gütmeycn kütledir. Onların, yani büyük kütleyi teşkil eden tarafsızlann parlâmrntolardan bekledıği sey: «İçtimat dü zen», «hürriyet» ve «emniyet» dir. Fakat, iktidar ve parlâmento ceyince, herkesin aklına »iyasl parü geldiği için, sağ duyusu vüksek olan tarafsız kütleye yapacak bir tek şey kalıyor; o da, reaksıyon. Aılında bu »oz, bir ye'ıin, Lir ümitsizüğin, bir bunalmanın ifadasidir. Tarafsız vatandaş lütlelerinJ bu hâlt düşüren, tiyasl partilerin iktidara gelmekten başka hiç bir şeye inanmamalarıdır. sı halin» gelecektir. Yalnız teref için mebus olanlar vıcdan arından oaşka kiınsenin sesini dinlem^ v'tk; ve daima insanlığın şeref \* hay•iyetini koruyacak yolda rarıket edeeektir. Ne halka daikavuk'uk yapacak, n« hükumete boyun eğtcektir. Halk seçUğı mtbuıtan iki vazife bekler. Bunlardan birı: Vatandajın hurriyetıni, emniyetini garantı altına alan kanunlar hazırlamak; dığen hukumeti kontrol etmektır. Bu iki un»ur demokratik bir devl«tin devamı için şarttır. Çunkü kanun, vatandaşın huzur ve emniyet kaynağıdır. Çünku o, ferdî ıhtirasları onleyen objektif olçudur. Kanunun objektif ve âdil olması için, kanun koyucunun faziletten baska bir ihtirasa zebun olmamasına ihtiyaç vardır. Cumhuriyet v« demokrasi rejimleri bundan dolayı vücut bulmua, ihtilâller, iıyanlar halkın bu dıleğrr.i gerçeklejtirmek için yapümıstır. Bunlar olmadıktan, yani bir demokrasi bunları temin etmedikten sonra saltanat rejimi her zaman ehvani şerdır. Kötü demokrasi, her zaman saltanattan tehlikeli olmuştur. Parlâmentoların kuruluş gayesi, insan hürriyetlerini bir ferdın veya iümrenın tahakkümünden kurtarmak içindir. İnaanın hürlüğü her yerde, eğer cemiyet anarfi içinde değilse, daima giyasî otoriteler tarafından tehdit edilmiştir. Demokratik rejim, ister hükümdar, ister bir zümre olsun, her türlü otorı*ey« karşı halk iradesini ikam» etmek için parlâmentoları tesıı etmiatir. Parlâmentoların aaü hedefi, hükumet kurmak değil, hükumet» karn olmaktır, çıkardığı kanunlarm hükumetten Utbikini Utemektir. Fakat bir memlekette parlâmentonun olmajı, mutlaka inaan hürriyet ve serefinin garanti altında bulunduğunu ifade «tmez. Parlâmento, milletler içln faydalı olduğu kadar tehlikeli untuırlan da ihtiva •der. Hemen hemen bütun diktatörlükler kendilerini parlâmentol«r tarafından meşruUjtırmak 1«Urltr. Hükumetlerin parlimentoya hâkim olduğu hiç bir memldcett» demokragiden bahıolunamaz. Hitler'ın, Musolini'nin parlâmento•»• vardı; v« hattâ bugtlnku Kvm diktatörünün d« pariâmentosu var. Hepıine «orsanu kendİlerinin meçruiy«tl«rind»m bahsederler v« halk iradesinin mümessili olduklanm söylerler. Belediye töeclisinde verilen kararlar İşç.lerin asgarî ücret itîrazları RouMau gibi demokrasinin anajr««aııni yapan ve batı dünya halklannın ruhjına, ihlilâl havasj doldurj«n bir Jiloıof dahi, içUmat iradenıri ğerçekleşme şartlarını araftırırken, onâ en büyük düşman olarak siyast partileri gormüştür. Çünkü, dıvor, siyast partiler umumî menfaat yerine husus; zumr» meniaatlerini ikamc eden tef MEVLÎD1 ŞER1F Mıraç (ece«i vefat eden babamız Cemal Azmi Matbaası aahıbı Vefatının 1 ind yıldönümü olan 15. jubat. 1959 pazar günü üğle namazından sonra Tesyikiye Camisinde Abdurrahman HenHekli, Kâni Karaca, Kerim Özbakır Kemâl Erdağ. Fevzi Mııırlı, Ibra. him Çanakkaleli ve Duahan Yahya Eskişehırlı tarafından kıraat •dilecek Mevlidi Şerife merhumu sevenlerle, arzu edenlerin te»rifleri rica olunur. AtLESt CEMAL AZMİ SOYDANER'in ÖLÜM Merhum RiraseticumhuT Orkertr»m Oyelertnden Mu^tafa özeür ve Ay*e özrOrOn ojullıın. BalıkrvİT K\z EnstltüsO MddOrö Muammer "»avgın vt Ankars Ediz An» llkokulu MOdOrö MuznffT Edtlln ai»brr\eri. Balıkenlr Affır C°z* rnhR'is! Mustafa Ssygnn »» RlScnfonl Orkı»=tra«ı Konsermatrisl Sedat Edlzin kavırbldcriert. Ahmet Ediı. Ay»» Edir. Sinan Savgın vt Dflek Ssj/gının dayılan Iklndl tBRAHİM ÖZGÜR kalb sektesl neMceol vefat Conazesl 14 2 9W CTimarte«jl gVtnti »tl» n<dnanni mnt^aVıp SİŞÜ Camtinden almarak 7incirHkuyu kabri'tanına rtpfnediiecektir Saygın ve Edir aileleri yaz ve sereflerinin hudutauz olmasına, buna karşilık, maddî tarafınm asgarî hadde indirilmesine zaruret PTT Meslek Okulunu Bitirenler vardır. Tâ ki, bir takım muhteYtrdımlaşma Derneğı tarafından 14 risler bu kudst makama göz diksubat cumartesi gunü saat 14.30 18 mesinlsr; onu kendi ihtiraalannın arasında Hilton Şadırvan salonlann bir âletl hâline getirmesinler... da bir çay tertib edilmiştir. Bundan dolayı, mebualuğun m»J dî cazibesini azaltmak ve mâ.nr/1 ŞUBAT 14 ŞABAN 6 nüfuz ve itibaruu yükseltmeic yalnız demokrasinin değil, Türk milB | e letinin Istikbali bakımmdan önetoA :S X lidir. Mebusluk, manevî şeriüeri f zengın, mütevazi bir hay*t teklif V. ] 0 S5| 12.23^5 21 17 41 19 13 5 13 ettiği anda, politika mücadelasi, ifE. 1 1 1 5 | 8 48| 9 41(12.00! 1 32 11 33 tiralardan uzak bir seref yançma P. T. T. Meslek Okulunu Bitirenler Yardımlaşma Derneğinin çayı Soot 21:50 da istanbul Rodyosunda BU AKSAM iş 1 1 1 •P d n 9 21 PUAN BıLGl YARIŞI PROGRAMI nm!fflmı«tıi!!!ii!i!T'iiıı«ımi!iHiffl!itmnııi!intıınıınıi!iııt!iııııı Cmnhuriyefin edebl tefrikası: T Bah! Dedi. Yine de etm« 1 Ha, bak iyioe yüzüme! Yemin Yooo... İçeriki odalarda iki beşik sallamyor. Dört tane enik de buradan uzak olsun, eğer bana sorgün günden boy atıyor. Bizler se madan juradan şuraya adımını atanin eline bakariz. Üç tane genç ka cak olursan, oğlanla beşikteki kızı rının »enden başka anaları, atalan sırtıma vurur, öt« taraf neresi ise, yok. Bizim evlerimiz gayn yüzle oranin yolunu tutarım! İzimi, gölrimize kaapnmıstır. gemi bulamazsın. Eeeee?.. Yunus ağa sanki donmu«tu. Kös Eeeesi, sen kendi kendinm malı teğinin düğmesini yokhyan parmak değılsın. Öteki avratlar gencecik ları hareketsız kaldı. Sininin bakıkıtlar.. Akülan ermez. Senın ıjlerı rı par par yanıyor, duvardaki zincırli saat tok tok ötuyordu. Ayşe ne burunlarını sokmağa da... hanım sakkı gorunüyor, yalnız goz Yürekleri yetmez. bebeklerını kocasınm ustunden a Ya ben? yırmıyordu. Sen de karıçma derım. Böylece kaldılar Sokaktan bir İyioe baksan a benım suritıma' Hs iyice bak! Berı bu evın $a atlı geçti. Bir bebek ağ't.ordu. Çahıbıvım Hammıyım f ı o i n temel bucak sustu. Yunus ağa elıni kuli kasık du$mamm"n Bızi bırbırı şâğma mdirdı Goz'.ermi siniden amızden '..mse koparamaz ama. aıa '•ırmadan : mızdaki ıpi, gözümü kırpmaj'n, ben Ote tarafa, ha? kopsrınm. Ayşe hanım s^luklu, kesin, »ert: Yunus fğa gozlenni karısına dık Hey«! D«di. Yunus ağa ayağa kalktt. Mmderin IIHHHIIIIlllllltltll bizi halifeye karjı ayaklatıdırmak Nı dedin nafak* artığı! Ne «ucuk gibi silme birlik, beşlikle uistıyorlar. dedin?.. vah başhğını hızla çekti, teban tah Aklzma ne gelirse yapan m. talarına doğru savıırdu. Sonra boy 2Jorla mlt Bak, sonra söylemedi dem*. Yeri, nundaki diziyi kopardı, sangır san Zorla! gır ortalığa nrlattı. Bir lâhza du Pek zor işareti göremiyoruz göğü başma yıkanm. Erkek, bir adım attl karımna rup kocasına baktı : etrafta .. Goremeıain Benl bile adamla dofru.. Çil oakır gözlerinln beya Al, götür! Benim altında gönmla bırlikte cepheye «Airmek, ha nna. »anki o saniyede kan oturdu: lüm yok. Kopek surüsüne yedır! Seni kan diye almam için, aklife ordusuna karşı harbe sokmak Dışj canavar! hma giren çeytanm bacagı kmlisterler .. Benim sende gözüm var, herii, Ayol sen Yunana kam gide »ın! sende gozüm var benim! Masum taYAZAN: ILHAN TARUS Baksan a suna.. Ben de evde «eciklerle beni, sonra beşiktekileri, eeksın kocardım zahir... Kim demis? döşektekılerı, yetim bırakıp kakıriutünde dimdik durdu. Sonra geriBılmiyor mujruz biz? Kadın olye döndu. Boydan boya halıyla ör Uğruna altın döktüğüm fttnltr darsın, ahdim olsun, gelip mezannı kulaklarımız tıkalı degil boyunca cehennemde yanayım... bulur, kaba toprağına işenm tülü sedirin konsola yakı n kösesi duvsak ne doğru yürüdü, oturdu. Şalva ya? Düşman gebniş sınır boyuna. Rezıl avrad! NeT Altın mı? O altınların, ruıın sağ cebınden ustu iş emeh, Elbet sana da bir i» düşecek. Ayşe hanım yerinden kalktı : hangi yetimlerm defterl dürülerek Yunus ağa ilk defa olarak, dik san tenekeden, koskocaman bir ta Haydi var git sımdi sağlıcakla.. yığüdığını bir ben billrim, bir de baka çıkanp cigara sarmağa basla dik, kansınm yüzune baktı : Sözlerimi d» kulağından ayuTna .. sen. Al altınını! Çizmeden yukarı çıkma! dı. Ayşe hanım, elleri kucağında, Döndü, oda kapısuvı yıkarcasına Ayşe hanım elini baaına gfttürdü, Vali paşa bunca umud bağlahareketsiz, ona bakıyordu. dı «ana. Para döktü önüne. Adam Baka kan, dedi, sen yin« bağıPROF. NtMBÜS'ün MACERALARL lannı topla, dedi rıp çağıracaksın. Tutaraklarm tu Çizmeden yukarı çıkma dedim. tacak. koyü yennden oynatacaksm. Sen tutuyorsun, baaına birikAma bilmis ol, bu scferki, bildiğm tirdiğin bu baldırı çıplakları. ümgıbı değil! meti Muhammedın üstüne saldırtı Varsın olsun! Canın: tehlike yorsun. Buna ne Allah razı olur, ye attıktan sonra, ister şoyle olsun, ne de kul Herrı bunun ucunda isterse boyle. Hepsi bir. kurşun vardır Yunus, tp vardjr Senin düsünduğun bir can. Bılmış ol! Benim duşunduğum bın can. Yunus elini ona doğru savurdu s Kadının alt dudağı bukuldü : Eeee... Çok oldun. Karıhğını Yok canını . takm'. Ben ne vola gideceğımi ek• Öyle! Kan kısnımın aklı er sık etekten oğrenecek değıhm. Sen mez böyle çeylere . Yalnız şunu dılıni tut, yeter. diyeyim tana. Din, diyanet elden Dılimi de tutmam, belimi de. gidiyor. Gâvurlar etrafımızı sarmış YUTÎUS ağa ayağa fırlamıştı : lr zamanlar, çok defa Fe. nerbahçede köpek bnlığı görüldüğü havadisi çıkardî da, orteUk biribirire jiror; tiünbul halkı, günlerce bu köpek balığının lâfmı eder, korkulu anlar geclrirdi. Bu sene. kopek balığı havadisine kilâtlardır. Bu serâzad demokrasi kanıksadık. trlH nfakh bir hayll ko. peygamberi, bu noktaya gelince, pek bahğı tutuldu. surada buradn bocalıyor Ateşli fikirlerinin karşı teşhir edildl, herkea ieyrine kostu. sına sai» duyu çıkıyor ve hal çaTanıdıfım bh baUcçı relsl, btrkaç resi olarak «benim teklif ettığım fjün evvel, iki tonluk bir tane yademokrasi ve cumhuriyet idaresi kaladığını, ellertni ufcuşturarak an. ancak İsviçre kantonları içmdir», lafıyordn. dıyerek ışın içinden sıynlıyor. Bilir«iıU, el n|u»turmak fi« türİngiliz sivasî ve içtımai bün\re lü olur. Mrl saşkmnk eseridir: öteld te. ?inden mülhem olarak «kanunların ruhu» eserim yazan Monteg essür, heyecan, fimitslzlik ifade eder. auieu ise. ferdin siyasî otorıte kar Üçüncüsü memnunJyertendir. Blrim bahkçi reislnin et uğiısturşısında hürrivetini korumak için «teşrıîo, oicraî» ve «kazat» kuv masi bu üçfincü nevidendl. Yakal». vet'erin ayrılmasını teklif ediyor. dıfı İki tonluk köpek balığını kab] Bu suretle. tesrif kuvevt sayesinde zımela dört juı elll llraya satmı». Allah bol balık verse de usu. , ferd h\ikuk ve hürriyetini, icra! len mavnalar dolusu denize dökülkuvvetin baskısından kurtanyor. se. leşlerl bizi blrkaç sene İçinde lh Kazaî kuvvet savesirde adalet is ya eder! dedi. ^ik'.âli temin edHiyor. Köpek balıfcınii ı n Were yaradı. Halbuki bizim anayasamız, bu ğını bana anlattığı »man, kabnmalı üç kuvveti tek bir mecliste topla da göriir gibl oldnm. O da ellerini mıştır Bu baki'nc'an, anayasada bir uğuşturuyordu. Kıs mevsiml başladl başJıyah kötâdilât yapılmadığı müddetçe. parlâmento üvelerinin secilme şekli, pek balıği haberleri çotaidı. Eğer anayas^nın: «hâkimiyet kayıtsız bu korkunç mahlukun bumumuzun dlblne kadar sokulup bizi nk »ık zi sartsız miHetindir» sörünü serçek yaret etonesl mevsfan lcabı de|il de, leştirecek bir tarzda düzenlenme köpek bahklan •utanmız*3n hos. sini gerektirmektedir. lanmıMarsa. veletleri yam da blzde Ak'a sövle bir soru gelmektedir: misaflr knlacaklar demektir ki, fena Part;s:z mee'.'.s o'ur mu, Avrupa havadis. Sularda köpek baliği var. Parlâmentolsrı hep siyas! partilere hsberl. plajlara kesad getirir, e u davanmaktadır. Doğru, bu bir ha man da, elleri ıl nğ^ışrurnmk, plâj kikat. Fakat, bu memleketlerde SRhlb!erlne duser. Tabii, biıHııcl v fkfcıci ne^lder hâkımıvet parçalanmıştır. Bu mem uğnşturma olmak svtUe, leket'erde tarafsıı kütle iahipsiz İstanbul yakınlanna pek bol gel. de&ı'dır. Tarafsız kütle. asıl cemi mefe başlayan bu köpek balıklan, yetin ruhunu teşkil eden »osval bana bir fıkra habrlattı. Muttakiyet devrinde, m ı r l a n n ı » organizasyonlarm himayesi altındadır. Politika dıışnda meydana çok uzaklara kadar nzanmıs bulundu gelmiş olan bu sayısız müeasese ğu sriinlerde. Kınl denlzde «lengeren. ler. kı Vıunlann başında basm, üni daz'ı mehabet» gambotUrnmzdan biri nin mvarisi, femide bir yasak Uân et versiteler, akademıler, bazı mem mis: DenİM girme yaanjh. leketlerde kiüseler, sendikalar, daOrtalık eehMinem aıeagı Içfaid* ha nice nice teşekküller, icra or kavrnluyor. Nefea almak bir Iskence. Kanını kontro! eder Bunlar me Tepeden nıran (ütMS, beymlerl kay yanında kazaî ve teşrit kuvvet de naUcak kadar »iddetH. Gemiıin «rii gene tarafsız vatanda; kütleainin rerte<i hrm kapağı. Üzeriıde değil safındadır Siyast partiler, plân'.a yaljaıaynh, postella rttriimak Mte rını, programlarını, taahhütlerinl bir mkıiM. Denlz Tar. Ama • « t U t kaynar ve prensiplerini partiler dışında kalan hu müesseselere ve kiltlele nı hallnde. Cftellk tuya firmek de re karşı taahhüt etmişlerdir. Si yasak olanca, •ertnlemek çaresi kal yasî partiler iktidara geçtikleri za mıyor. Taytadan Mri Mr gta, nlhayet, man programlarını tatbik ettnekle mükelleftirler; umumt efkftra he daranamRmıs, tövarmtn yasağiıa rajmen. deniz myunan kaynar «a sap vermek mecburiyetindedirler. •lmamna ra|men, denlze rtrmef* ka Bunun için seçimleri beklemeıler. rar vermi». Görülüyor ki Avrupa memleketSıcak mıcak, n* d« oba mıdur, dl lerinde parti hâkimiyeti aembolik ye düştinmiı». Gambotun bas tara. bir şeydir. Orada, siyasi partiler, fmdaı, kendin! « y a k<yuverı/iş. vatandaşlan husumet smıflanna aArkadaslan görmttsler, tabii. Ses. yırmıya teşvik etmez. İktidara ge lenmlsler, bağinmsUr, fakat berlki çen bir sivast parti, çevresinde hsl aJdjrmayınca, aüvarly» haber rer. mlşler. ka«iSalk* geaişleyen •» • vatandaa Süvarinm fiddetU Mr emH d»ri. v kütlelerine kadar uzanan bir kon •a. MinUıak. •ttklfim ıtltklibn. «u. trol ile sarıU olmasına rağmen, dan çıkmts, koıprıtammn kaifisinda hâlâ bir kı«ım Avrupa memleket •elima danmı». Süvari iyi Mr •danunf. Bahriyelerinde. mesru parti mücadelelerinin dahi sosyal huzuru bozmakta liye sorgunız, •oalsis hapaa atma. âmil olduğ göriilmektedir. Fransa nus, Cne* bir naaihat vermek, yasaği nın geçirmekte olduğu son istihale dlnlemedlti içm Mr acarla yettunek ve vakuıdan bakılmea re yenl istemlş. Oğlum, M kn yaaatin nlçln ko Fransız anayasasına dikkat edilin nuldufuna bUmlyor g n n n deni*. ce bu hakikat kendiliğinden göritTayfa: lür Hayır efendim, blbnlyorum, dl Bize gelince. tarafsız kütle, ço y» eevap Termis. Bu denUler kS»>ek feahklan do ğunluğu teşkil etmesine rağmen kaderini, pasif şekilde tiyasi par ludur. Haydl emre itaat etmedtn, bir tilerden birisini tercihe bağlamış cahilllk yaptan «ijfll.m Canını da •a dnsü ımdyonun? K5p<ic babğı, tır adamı bir hamlede tkiy» bolcr, yer, Acaba, bu tarafsız büyük kfltleyi oğlum. partisiz olarak Mecliste temsil e t Tayfa rfihnflş: mek Imkânı var mı? Bu gerçek KKpek balıgı benl y4yemex, ten aydmlarımızın üzerinde düşü efendim. demis. Ben serbetüyim. necekleri bir konu. Bu, güç ol Köpek balıği ıerb«t merbet dln makla beraber imVansız değildir. lemez, nasıl seymiş • tenln serbet? Asker, tırtını dönmüs{ do\ me İle DüşUnceve zemin hazırlamak için ikl tarihf hSdi«eye dikkat etmek Mr razı: «Sayel yahanede, trh'ayı oamantye refah r« saadet lçlndedir.. yeterTayfa, tvtındakl bn yarıyı gosteı Çok partili ikinci meşnıtiyet, fk dfkten lonra. sürarlye dmmuş: tidar ihtirasile koca bir imparator Bunu deninleki köpek bahğı luğu batırdı. Vatanı kurtaran, Gum I bfl« yutnMk, efendim, demlş. huriveti kuran Ankara BüvükMilKöpek balıktanndan ötürü. vann let Meclisi ise partisizdi. Bunun plâJUnn kârma kesad gelehilir dl. tartışmasmı bu ya^ıda yaüacak de ym dfistinmflştüm ama. bu fıkra ak. tiliz Fakat bugünkü şartlar içinde, lıma gelince • düşünceden varifechiç olmazsa. mebu^luği! kârlı bir tim. Köpek balıklanna karsi sigorta iş oldu&u sanısmdan kurtarmak •azifeai görecek vecize biz de u.vdu mümk'indür Şimdilik akla gelen rabtllriz. Mesel», nrtımın •Balıkçılanmız, ilk tedbir, mebus maşlarının eazib olmaktan çıkarılması ve ihtirasları yalnıı kendilerııl düşünmekten \az tahrik etmemesldir Mebus maaş Keçtiler. Bundan «onra, köpek balık lan firemesln diye. denize, mavnp'ar lan mütevazi bir hâle getirildigi dolusu balık dökmekten vaz geçti. zaman, siva«;î partHer halka karşı ler. Ibarerinl yanp denize rahat ra daha samimî bir politika ve pro hat daiabiliriz. Kopek bahklan. bupaganda metodu seçmek zorunda nu tabii. yutmazlar, üstelik, kasık. ka'acaklardır. larıtıı tnta tuta gulmekten. bizi yiyecek vaklt bulamazlar! Hamdi VAROĞLU çarptı, topuklu ayakkabılanru merdivenlere vura vura üst kata çıktı. Odasının kapısı gümbürtü ile örtflldü CUMHURİYET Niihssaı 25 Kuruştur ABONE ŞARTLARI n. Kasım Hocanın evinde belki yirmi kisi birikmiştı Bir takımı kapının dnünde, basbaşa vermış. konuşuyorlardı Bir takmı selâmliğa varan geçidin ağzında idıler. İçerdekıler yaşlı başh, sozu sohbeti dınlenir kişıler. hocalar, köy eşrafı ıdi. YUT.US ağa daha dış kapıya varır varmaz haber içer'erde yayıldı Harem tarafmdan bile çocuk çığhkları geldi Kadmlar kafesın arkasında toplaştılar : p J Ağa geldı, ağa a 'd ' Diye fısüdaştılar. (Aıkası var) , Tukıv» »larld Lira Kr Urj Kr Senelik 6 aylık S aylık 75 00 l'C C 0 40 00 80 00 22 00 44 00 Basan ve yayan Cumhuriyet Matbaacılık ve Ga7etecilık TUrk Anoiim Sırketı Cagalnğlu Halkevı snkak Nc. 34 41 Sahibi NAZİME NADt YJ» işlPrınl fı'len MPS'UI ın ırı eden ÖMER SAMİ t>a7<femızt gonaerılen r m n ve .va?ılaı n'şredilsin edılnneflin îdde Pdılm» z mesulıvet kabul edi!m»z