Katalog

CUMHUKİYk UiüMlliülllllllci' 30 Tenımuz 1958 Bir Telgrafçının Hâtıralan Mütarekede İngilizlerin Samsuna|= |J3l)8fİ8fj Bir kaç giin evvel Fahri İlgören admda 80 lik bir telgrefçı ile tanıştun. Yaşımn hayli ilerlemiş olmasma rağmen ancak, altrruş yaşjlarmda pek dinç ve mükemmel bir hafızaya malik görünen bu zat.. imparatorluk, meçrutiyet, devirlerile Milli Müca dele senelerinde yurdun muhteliı bölgeleıindeki telgraf merkezlerinde senelerce vazıfe gördüğü sıralarda bir çok tarihi hâdiselere şahid olrouştur. Fahri İlgören, şahid olduğu hâdir.selere aid pek çok resmî telgTaflar alıp yazdığı gibi bulunduğu merkezlerden transit olerak rölelerden geçenlerin mündericatına da vâkıf ol muştur. Hatıralarını tuttuğu not Isru te bit etoıiş olan bu seksenlik telgrafçı, tarihî mahiyet taşıyan mühim hâdiseler hakkınd^ki zengin hatırilarından, Milli Mücadele iptidalannda Sarasunda telgraf müdürü bulunduğu esnada İngilİ7. askerlerinin Samsuna çıkerılmamalarma ve Merzifon Hükumet Konağına asılan İngiliz bayrağı hâdisesine aid olanları jöyle anlattı: ğuraceğı fenalıkları düşünmeniz lâzım gelirdi. Bakınız, bütün kasaba halkı dükkânlarını kapadılar, evle rinde silâhlı olarak bekliyorlar. Bana haber gönderdiler, y«arım saate kadar İngiliz bayrağı indirilnıezse harekete geçecek halkın galeyanının önüne geçiiemiyecektir. Bund binaen bu hususUki mesuliyet bana aici değil, tcmamile sana râei olacakur. Bunu bilmeniz icab ederdı» demesi üzerine. İngiliz mümessili bunu ha^ kikat sanarak kendi eliyle ingiliz bayrağını indirmiş ve Türk bayragını çekmek üzere iken k^ymakam vekili bayrağı eline almış. Bu bayrağın çekilmesi yalnız Türklere aiddiı» diyerek bizzat bayrağı çekmiştır. Bu vaziyet üzerine İslanbuldan gelen İngiliz askerleri geldikleri yoldan ZsUnbuia dönmüşlerdir. Şeiiır 1 1 1 AU1E R İ K A EK T U P LA R I 1 I I KSÂBAH Sabaha karşı Mr. Soiter, hâdiseyi Sinobdan sefaretine bildirmiş olacak ki, Fah ri İlgörenin iyice hatırlamadığı Dahiliye Nazırı (Ah Kemal veya Mehmed Ali Beylerden biıi) Samsundan telden yol aldıra rak Merzıfonu buldurmuşfur. Ssmmuhabere memurlaıı neleı «Biündiği gibi îtitâf devletleri as sun kerî kuvvetleri 31 ekim 1918 tsrihli görüşüldüğünü röleden dinlemek su retile, iki tarafın muhabeıeleıinı ay Mondros mütarekenemesinin 7 nei nen not etmislerdir. maddesini vesile ittihaz ederek İsMakina bajiııdaki bu görüşmede DÛ tanbulun işgalinden sonra yurdun hiliye Nazırı, Ahmet Beye neden muhtelif bölgelerini i;gale başlamıs. İngiliz mümessitini tahkir ettiniz? lardu diye sormuştur. Ahmed bey tahkirin Bu arada îngilizler Karadeniz sahi asıl ve esası yoktur, ben Türk oâlu lindeki kasabalara asker cütardıkları Türküm, Türk rnilletı vatamnın eıi halde Samsuna asker çıkarmamışlar dir. Haksız yere kimseye hakaı.l e dır. Bunun yegâne sebebi de o tarih dilmez der. Dahiliye nazırı «Bu de te Samsun mutasarrıfı bulunan (Meş diklerin uydurulmus bir kaçamck rutiyet devrinin tanınmış simaların yoludur. Bu hususU vilâyeUn liabeı dan) HAmid Beyin Samsundakı Ingiliz dar edilmesi lâzım geludi hakıf.nızda mümessili Mr. Solter nezdinde yap tahkikat yaptıracağım» der Ahret tığı çok enerjik teşebbüsten başka bey de az evvel Türk o^la Tü;k »l duğunıu soylemiştim. Taiıkikıta rbir şey değüdir. hacet icraatımdan şüpheli ısur.iz fh Hâmid Bey bir gün yağız atına bi lini gönderir, beni azlederaioiz. Bun nerek Mr. Solter'in ikamel&&hma gi dan başka bir şey yapamaz.ır.ız, çün der ve atının üzerinde gür sesile ba kü Türk Hakimi âdiidır» ui'ikab.^ieğırarak İngiliz mümessilini çağınr. siııde bulunur. Fahri İlgö'en hâdiscOturduğu bınanın belkonuna çıkan yi anlatmağa devam edcrck; Fîu Mci ırıiimessile hitaben, «derhal mensub zifon vak'ası ceıeyan edoıken Mutta olduğun hükümete haber ver, tek fa Kiırnl Paşa Erzurumda idi. Bu bir İngiliz askeri Samsun iskelesinc çirkin Kâl Sivas Kongresi sır;laruıa ayak basacak olursa, ilkönce kendi.ni cereyan etse idi. ne İngiliz u umessili yok bil. Sonra da memleketi yaker, Solter, ne de tek bir îngiliz asnori yıkar taş, taş üsriine bırakmam.» der. Merzifona geçebilirdi. Bunlaıa vüz Filhakika, bir müddet sonra Kara veren ve bunları şnnartan İstanbıı) deniz sahil kasebalarına romorkör hül.umeti idi» diyor. 80 lik telgrafçı Mr. Sulter ile ken lerle İngiliz askerleri çıkauk, de polârdaki silâhların mekanizmalarını di arasında geçen bir veresiye :.ug '. kabulü meselesini de anlaitı.Mr. Sol söküp îstanbula taşıdikları hlde, ter, Samsun Telgraf Müdürü olpn İngilizler Samsuna a>ker çtkarmağa Fahri İlgörene «Müdür bey. Ameii cesaret edememislerdir. kan Tütün Kumpanyası Müdüni Ji. Fahri ilgören şahidi olduğu bu Fonfenker'in telgraflannı sele'iniz vakayı enlatmağa devam ederek bir Bedri Bey veresiye kabul edeıdi, son müddet sonra dü?man kuvvetleri ku neden kabul etmiyorsun. Kabul eimandanlığının İstanbul hükumet! menizi emrediyorum. mealind^ yanezdinde yaptığı taryik neticesinde zıh bir kâğıd yollar. Buna sinirU'iun Samsun İngiliz rnüraessiljriin ıjıaiye^. Fahri İlgören, Mr. Solter'e şu cevabı v tine sembolik olarak, yalnız 20 Hindli göndeuir: ^Çir Uagilii miunessıli > müslüman «sker gönderilmesine Hâ lunmanız hasebile devlet dair.'ter;nmid Beyin muvafakat etrrviş öldtığonn de veresiye muamclesmin câıî ola mtyacağ'nı feirmerriz • ttzmt gçhrcü: be> an etrrreictechT. Arâdarİ pe'R' az' Seleftm Bedrf Bev.vftrîfosini müdrik zaman geçmesini müteakıb, Mr. Solbir müdürdür. Böyle bir şey yaur ter'in Merzifona geçmek üzere bti mıştır ve j'apsmaz da. M. Fon'enker 'nüctar askerin Samsune çıkarılması bize 30 lira gönderir, bir kredi cüzhakkındaki müracaatinin Hâmid Bey danı alır. kendisine hesabı e"u\ =ıcıtarafından reddedilmesi hasebile în lır ve ay sonlarmda hesablasıhHı» giliz mümesEili Sinoba giderek İs demistir. tanbuldaki İngiliz sefaretile muhabereleşir ve gönderilen tam teçhizatlı bir bölük askerle birlikte Sinobdan. ME V L İ D Gerze, Vezirköprüsü ve Tavşandağı . yolu ile Merzifona gider. KEHİCE GÜNER Merzifondaki tngiliz bsyrağı hldiHanııntfendin'.ıı sesi: vefatınm kukıncı ^üııune 'eFahri İlgören, bu bayrak meselesini sadüf eden yarınkî 31 temnrjz de jöyle nakil ve hikaye etti: 1958 perşc.nbe güniı Ikindi :ıamazmdan aonra Tesvlklye ı:=ı.Mr. Solter ile Merzifona giden tnmli şerlfinde olcutturula^.k giliz askerleri oradaki Amerikan Mevlldl arzıı eden akraba. ioît Kolejine yerleçirler. Kolej müdürü ve dln kardeslerimtzin teşrtfMr Fait ve Kolej hastane başhekimi leri rica olur.ur. Mr. Mardin (Amerikaye hicret eden Tunalı ve Oüner at eleri Mardinli bir Ermeninin oğludurt ile görüşüp tertibat aldıktan sonra Mr. j Solter beraberindeki askerle hükuAi:e büvüiümüz met konağına gider. O gün cuma olduğundan hükumet kon?ğında dalg^ALİ RIZA Seyfioğlunun lanan Türk bayTağını indirerek ye ebediyete iutlkali ciolayLöile me'i:up, >irie İngiliz bayrağını çeker. Bu çir telgraf, te'efon ve btzzat ge'ertk lazıyette bu'.unan. cena?ealne gehr.ek ve kin hareketi proterto eden kasaba ç e I e n l i gör.deTmek suretile acV.mza halkı dükkânlarını kap«yarak şaşkın tirak edentere ayrı ayrı teşekküre f ve mahzun bir halde evlerine çekilir mız mânl olduğundan bu teşeVütüre zetenizin tavassutunu rica ederiz. ler. Ailesl Bu pek çirkin ve çirkin olduğukadar haysiyet kırıcı hâdiseye taVEF AT hammül ederniyen kaymatvam vekili, •Pelikül» Fotoğraf Sanayii Limited (Bu zat Merzifonun Tünlük nahiye Şirketinden: Şirketimlz Müessislerinden müdürü ve aslen Gümüs H'cıköy eş pek kıyme'li arkadaşım:z rafından olup yüksek tahsil göımüş FUAT RUTKAY bir genç idi) Ahmed Bey. Mr. Sol29 Tenımuz 1958 salı günü Hakkın rah ter'e «Sen ne yaptın?> derken, o sömetine kavuf?mu«tur. Merhumun Cena zünü keserek. «Böyle yapmak lâzım zesi 30 Temmuz 1958 Çaramba günü idi. ben de onu yaptım» cevabını ve öâle namazını müteakip Şisli Camii rir. Ahmed Bey «Böyle yaptın ama Serifirden kaldirılarak Zincirlikuyu evvelâ bu halin vahEmetini ve do Kabristanına defnedilecektir. ":'"<'»iH»«^ TEŞEKKÜR ağdad faciası üzeriııden günl'er geçti. İnsanlığııı yüzünü kızut tan bu vahşet sahnesi elbette küllenecek. unutulacak. diğer blr çoklan gibi bir tarih hidisesin! den ibaret kalacaktır. j Fakat hep kanla yoğrulan îaril.iıı New Yoık . T«nımuz Bundar. evİlerisi hissiz satırlan arasına. insan yırtıYAZAN velki vazımda. Amerikanın harb korİşler bu raddeye geldikten jonra, cıiığının kattığı bu yeni kızıl s lıikusundan doğrna tereddüdünden bahLübr.sna çıkan Amerikahların ve Ür. feyi okurken. gelecek nesillerin ibrei setmiştlm. Amerikada bu noktaya pek | dime çıkan ingilizlerin y'apabilecekleri dersi alacakları çok şüphelidir. temas eden olmamaktadır. Asıl doku. iki şey var. Biri Iraka da glrmek BaTarih tekerrürden ibarettir. ama, nulan husus, Amerikanın Ortadoğu potıya dost bir hükiımetin kurulmasına litikasında hata edip etmediğldir. orayak olmak, petrol işini sağlama bağ Mehmed Âkifin decMği gihi. Urihten İstimlak olıınan binalardan t N«w u Yorkr i Times'in meşhur YVashing lan Arabların, kuçucük Israeli yene.. I Başkalarına göre. Ingtliz ve Fransız lamak ve Ortadoğuyu Batı menfaatle. ibret alaıı yoktur da ondan. o n m h a b i de Iıraelin ib Arthur Krock. biıyuk ha. etmek... İkinci şık da Bin bir çıkan bu demirler B e l e d İ y e •talar işlendiğine kanidir. Ona göre tek ıneyince. utanç ve hırslarını başka. !' llarin ı müdahalesi ü?eve olmasjı, ve boşu rlne göre tanzim kalmak. etrafa bir göz! ret dersi tecrübe ile sabit: Tarih.örkendi 1 olmaktaıı ziyade. kötü zaaflarına tevcih edeceklerine. l ı s ı r tepelemek olduğu oldukları \«rd« inşaatma taîısis olunacak ve en biıyük hata 1947 de işlenmlştir. sına kusur bulacakiarı ve hidüeılerini boşuua aunya meselesi yar^tıldığı lik. dpğı vernıek ve Birleşmlş Mİ'.İPtler kuv nek vaziiesi görüyor. Israel'in kuruluşu ve Truman Müstakbelin gaddan. ma*iniıı £adondan çıkatacakları tabii idi. O sıra ! rindeler. Pek çokları da. Amerikanın vetîeri gelir gelmez de çekilip jtitmek. Beiediyece istimlak olunn bina29 kasım 1947 de. Filistinin iaksimini larda Demokra; Amerik2n hukumeti, protesto etmesinin zaruri oiduğu,. fa. Bi:inci sık pek zor ve çetin bir yol darından aldığı zulüm dersiııi avııeıı, lardan çıkan demirlerin, Belediye kat mutaarruzların durdurulması ivin dıır. 3 iincıi dünya harbi çıkabilir. Rus hatta bazı kerre. kendinden ilaveleıie ve bir İsrael devletinin teşekkıHünü İsrael tarafım pek aleni surette tutmuş yapılarında kullaııılması daha evvel tavsıve eden Birlesmi? Milletler genei ve Arabların bütün bu gayz ve kinini b'J kadar şiddetle. ısrarla ve süratle lar. tahmin ediidiği gibi. çekinseler tatbik ediyor; mağdur. geçmiş ııcsilce uygun goı iilmü.j'ıür. Halen elde kuru! kararı Amerika tarafından des. üzerine çeknuştir. harekete geçmesinin politik hata oldu b'le şimdiki ve sonraki giıçlOklerir. pek lerin mazlumunu önıek tutmakta beı mevcud 500 ton huıda demir kulla teklenmtşti Fakat Truman bilâhare. * s?.am?tH olduğu ve Amerikan ve In. | devam. 1952 de işbaşına geçer. Eiser.houer'in ğuna kanidirler. nılır hale getiıildikten sonra Beledi o bolgede Arablarm plâna karsı bü Cumhuriyetçi hükumeti aaha vok A. Bu. Amerikanın ide=.listliği Ue izah giliz hs'.kının bu harekeıleri pek des Bağdadda cereyan eden facia. b ü i T d e yük husurnet besledik'.erini ve Batı rablara mey'etm:ş s e Batıya meyîe. edilebilirse de, aynı ke s kin idealistli. t^klemiypcekleri asikârdır. 'inci sık tün şehir uyurken saldıran. gözleriııi ye inşa.j'ana tahsis olunacekuc. Avrupa sanayil ve müdafaası için şart den Arabları kuvvcıle destekliyeceğiTie. ğin Macaristaa hâdiselerinde neden gös. i s e işleri halletmtyecektir. Pan Ara. Diğer taraftan ^ehirde Beiediyece kan bürümüş kalahalığıyla; k:rıla>ı düşebüece. nıiifrit mllliyetçi Mmrı pohpohlayarak terilınedlii sualini insan sormaktan bizm ve Nâsırcılık öyle kuvvetll bir kapıları. uykudan «ıçrayarak uyııyan yapılan yollarda kullanılm.k Ü2ere olan petrolların tehlıkeye ğir.i bildlren rapor'.ar alınca fikrini ycia getireceğini sanmak hatasma ka kendini alamıyor. cereyan haline ge'.miştlr ki, ikiye b'n. 500 bin paıke taşı, ihale suretile 300 değlştirmir. 1948 martında Birleîmt? pîlmıstır. Bunda da istikrar'.ı olmamış. lünen Lübnanın ve nüfunınun üçt« kurbanlan, kılınçtan gcçirilen katlııı, Bağdad Paktı bin lira leeşit beaeli çeıçeve^inde ek Mi!l«tlerdekl Ameriksr: delege i. ka. tır: Kâh Nâsır'a yüz çevirmek. kâh ikisl Filistin muhaciri ola.i Ürdün.in erkek aîle ferdleriyle: kolları. l>aak s Daha garibi. Bağdad Paktını ilk p!ân erseç etraflarını çeviren Arabcılık de lan. kafalan kesilip sokaklarda asısiltme sureüle wlın ahıv ctktır. rarm tatbHciri durdurmak ve ytrine. onu bir kuvvet olarak kabul edip an. Yeniköy. Besiktas ve Bebekte Blrleşmiş Milletler vesayeti lhdas et laşmaya çahşmak arasında bocaiamış lıyan ve yerine getiriİTiesi içm Turnizine akacaklprı tshmln edilebllir larak teşhir edien gövdeîcriylc. (a ikiyeyl sıkıştıran Amerika olduğu hal Kuvvet vasıtasile bu halkı yapılarak muvakkat dükkânlar mek istemiştir ilânihaye hin kanıksamış yüıünii bile kıaırta tır de, bu Pakta resmen bir türlu aza ol. yolda tutmrk r ? ^or olacaktır Za. cak kadar büyük bir vahşet niiıııu>K Bunun ıızerine. o zaman muhalefette Dükkânları i..timlâk olunan esnafâ Bundan sonıa da hata üzer;ne hata mayışı ve yarım yamalak destekleyişi. zorla dost tutulan müttefiklerin nesi oldu. tahsis edilmek üzere Yeniköy. Beşık olan C'jmhuriyetç: Parti iktidarı şid. tylemiştr. Turkiye gibi en yakırı ve Ortadoğudaki istikrarı artttran siyaset ten Uykudan dehset içinde uyaıımal:ır:v harb vukuunda faydaları da pek ol. ka'kınta.5 ve Bebekte muvakkat dükkânlar de'le tenkide baslamıstır. 1948 in A faydalı mııttefikinin iktisadi lerden biri olmamıstır Amerikanın ne mıyacaktır. le kendilerlni ölümüıı kucağnırla bul merlkada bir »eçim ser.esl olduğu ve ınası için veya Fill s tin muhacirlerl yaıjılmasına karar verilmiştir. Yahudi rpyinin ve destek'emesinln ö için gereken geniş yardımlara yanaş. şiş yanstn, ne kebab 5İya?etinin lflâsı, malan bir olan Bağdad kurbanlarıEolediye Encümeni, Yeniköy ve trak gittikTer ?onıa Arabcılık cereMısırın Suriye ile birlesmesile ve Mosnemi hatırianırsa. bu siyasetin bir parti mazken. yakuı tarihin en muhteris ve İlk defa nın. bu faciaya. sahaha karşı ıçriikovaya gitgide yanaşmasile belli ol. yanı çok kavvetlenecektir. Beşikt'sta inşa olunöcack 12 şer dük meselesi halinp geimesinm tehlikesi pahalı piânlarından biri olan Aswan petrol sahibi bir nıemleket öbür taı^fa dıklarııu dii'jüıımek, seher vaktine ya kân için 244 bin lira. Bctekıeki 12 anrşıhr. Krock'un nakîettigt bu , Barajı için Mısıra yüz milyonlarca mustur. Kıı/ey Afrlkada da Fransız müttef iklerlnl" gücendimıe.rek için. gecmiç oluyor Nâsır bunian pek mem kın alaca karaıılığm uğursu/lu«i'na diikkân için de 117 bin lira tahsisat hâdiseler. 1949 veya 1950 de intihar dolar vadetmiş. ondan sonra da bu rıındur Silah elde etmek için pek ge. hıikmettiriyor. e.vırmıştır. Yapılacalc ihaleyi mütea eden Truman'ın Mil'.i Müdafaa Vekili va'dlnden dönmek gibi ikinci bir hata Tunus ve Fasın şimdi d* Cezayir AHemcinslerini ölüme götüınıeği rablarının haklı "avalarına göz yum.çer akçe olmıyan pamuktan başka rekıb dükkânların inşaatma derhal baş Forrestal'in sonradan ee geçirilip ya. islemiştir. ması, ne Arabları.ı. hattâ ne de Fran. hin edecek bir mal daha bulmus ola akıllarına koymuş insanların. 'ıep bu yınlanan hatıratında da açıkça anla. Bu samarın kızgınlığı ve bozulan knacakür. ciktu. Sonra. Süveyş gibi, s ıyasetine alaca karanlığı seçmeleri, acaba han sızların dostlufunu kazandırmıştır. tılm:ştır. pr?stljini dü?eltmek kaygısile Nâsırın alet edebileceği v« Avrupayı tehdid e. gi ruhî halin eseridir? Süveyşe el koyduğu kabul ertllınektedir. ; Netlcede. Lübnan da parçalannıa teh 11 mayıs 19!8 de. daha Birlcşmiş Tabii'1n. ııykusundan uyaıımasa, l ke'.eri baçgöstermis. Irak da bir gıin debilece^i yeni blr silâh ele geçtrmiş Sijveyş hâdisrsi I Milletler Amerikan teklifinl müzaiere oıacaktır. ufuktn penbelesen yüzü ile. biitiıu İsrael . İngiliz ve Fransız taarruzu de kaybedilivenniîtir iederkei:, BenGurion ve hükumeti Fi. thtilâlri Ir?k hnfeumett ougün için. güzclriğrni göstermeğe haarlandığı Ortasark siyas«itn4n iflâsını artık j llstiııde israel devletinin teşek'UHünü bthçinde kanaatler muhı?':if. Bazıları, anda. öldürmeği dü^iincb'îırek. ideın Arr.erikan 'nuidahaleaini hata sayıyor. örtnıek kabil değiidir. Amerikan kon petrol anlaşmalarına sadık kalacağmı | ilân etmislerdi. «De faclo» kurulan bu I yeni devletin tanınması meyele oldu. lar ifeşhur iütun tnuharriri Sokolski, greji bu mevzuda Uhkıkat açmış. me« ilân edebillr. Ama yarın bakalım ne oğlunun ne hazin bir tccellisi' yap.^caktır. Üsndları Najırın Süveyşi Tarihin büyük. küçük bütün kanlı ı Muhalefetin buiîu ele almasından ve «İngiliz ve Fransızları durdurmamız uî'tri aramaya başlamıstır Onlar geçysptığı gi*)i bir gün mlllileştireeek veya tsonunda tanırsa. onların ioru İle ka. tarihin ssyılı aptaJhkJarı meyanında. mi^i arayadursun. istikbal ne alem yeni bir anlaşma mı isteyecektir? Bu vakaları, etrafı kızıla boyamak için, daima geceyi. çoğu zaman da, sabaha f bul etrr.iş görünmekten korkün Tru. dır» üemektf^dir. dedir? cereyan tabii diicr petrol ülkelerln» yakın saatleri (eçmişlerdir. Et ve Balılc Kurı.iiu, perakend* «a mj>n, fikrini bir kere daha deâ£?unniş de sirayet edecektir. 3u dskikada radFransız tarihinin büyük ihtılâ'den tış masazalannda rol mlitarda vlta j v« alelâcele Israeli lârımıştır. yoda dııyduğum bir havadise göre. daha kanlı vakası olan Saint 8art T'.ıını^n'dan s ıra Eiscnhouer ve zey'.lnyaiı satışa azetmlşür. KuKuvait Seyhi Şamda Nâsırla konuşmus. heleny katliâmı. bir geceyan.M vak'a EöyleliUe. İsraelln kurulmasının bü j rum bol rr.lV&rda stok yapnŞıadan Yarın öbür g.in B'hrevn sonra da sıdir. vatandaşlara isredlfcie1* kadar yqg: ver tün kabahatini Amerikada gören Arab ] Suudî Arabistan... meSctecilr. Et ve Ba'.ık K'irunv.ınun milliyetçlllği, bir türlü Battya dost ola. Catherine de Medicis'in ve Guise'MAÇKA ve Y1LDIZ TEKNİK OKULLARI Petrollı oyun olmaz ve bugün İçin lerin tefvikiyle, dokuzuncu Charles ın hmusi ima'.âUndRn sofia. «a'sm ve «u ma.Tnşur. Filistin harbinde yerinden atı.U'Jrm.ia benziven haro işte o zanıan »mrettiji bu katlıâmela. cocııklara \a ciilt fatışlan büvük blr a'Slta içinde vurdundan olnn Arab mültecl'.erlnin Giriş imtihanlarıiia Hazırlama Kurgları Başlama Tarihi devam e;mekte?tr çıkibil'r Ortadofu petrolu Avrupanın rıııcava kadar honharca kılıctan gebir türlü •halledilemiyen sefaletleri de 8 Ağustos. Kayıtlar devam ediyor. can damarı. dahn doeru s ıı sanayilnln çirilıneyen protestan kalmadı. bu kine dalmi bir köruk vaziferi gör. Yenidne 40 çöp kamyonu müşıur kanıdır. İngıUereüe işleımelerin yüzde CUMHURİYLi DERSHANESÎ Neron. annesi Agripin'i. Aniceiııi 14 ü. Frarsada yuzde 22 si. İsveçte kiralanacak Kadıköy. Emlâk Bankası Üstü, Tel. 36 33 12 Daha bışka paikolcjik aıııiller ae rol yii7.de 44 ü bu petrola d.^yanır. İtaly». eliyle. gene bir gece fabaha karşı öl Ş'lıir ç.op tıplama işlrrinin »iüratle oyn.Jm]ştır. Adedce çok daha fazla oB<iiı Alminva başta. butün diğer Av jdürttii. ytirütülmes1 için Belediye Trmizlik < rvpa ıı.cmleketlerl. dünyanın hemen : Agripin. yalm kılıclı Amirala. kar îçi'ri \ras:1:ilar!. hr.^usi şahı^lardan; henıen y».rı petrolunu çıkaran Ortado. I nmı acıp da: »Buraya vur, burayı, kiral.ınan kamycrıliirla takviye olu ' Buva baalıdır'.ar. Blr hıgiliz hükumet a Nrron'u taMyan karnıma vur!» diye nacaki'r. Keledıye Encümeni. litan! . Am?rika!ı gazeteci Hearst'e: bi>ğırd'sı zaman: safak vakfi \aklaşi bııl, B<\voğUı \ f Anadolu Pemtleri | as y uraş boğjlup ölmekten^e. dö yordu. için üç «y müf'.detU 40 kamjon kira | ek ölme'i tercih ederi? ve petrol laniağa karar vtrmistir. Bolşevikler, çar ailesini tatlı uyharb'fleriz» demi^tir. kusundan uyandırıp zemin katında âfa. asıl hâdiseler ileridedir. Bir genç kamyon altında bir odaya kapadıktan soura. çocuklarına vanııcaya kadar kasablar gibi doğradıkları zaman. sabah yaklaşı • Ts< vüklü hir kumvon. dtin Sarıyrrd» n rınevra .vf.p?rken 17 yaşında yordu. bir gonci ezerek ölümünt' »ebeb olDaha eskiye gidersek. meselâ. i>a* mustur. Mla'nın tuzağına düsen Şeın'unu ölŞoför Ahnift Vılmaz iciaresi'idekl dürmek için. düşmanlannııı. onu uy 8Tl'Vl pl.ikalı kanıvonu ilo S.irıyerrie JJLVİYK ÜSTÜNDAĞ'm kuda bastırdıklarını gnriıvoru^. irbaşi nu'vkiınv taş bofaltm geri?" rufiu'nâ ÎA'a? Vdîfmek* üz'e'fe Ş^»' Âdemoğlu, yekeyek dögüşmeği ergrri msnpvrj >>.r:ük^n anıelel*»rdea li CimU Şerifrnde 31/7/19S8 17 vwnrl:ıki N.ırıııı Aykıli';» carpakeklik şanından saydıgı eski skvirlet perşemte gunU ojle namaEincUn rak kamyon'in sliına düçmc^ine \^j de bile, hasmını uvMida bnslınp rtak eonra M«vliddltunacaktır. Areziletvk ölmt^ine Feb^b olmuatur. kından gelmegi daha münsilp gör zu eden ehibba ve dln kardeşyrikalaniirr.k h'ikkınd^ ko\Tiî5müstür. 'erimirin teşrifleri rica oiunur. ) l>;i!li!:jrı^'ır • Itinyanın her tarafında. id?ni hiiB.ıbası ve kardeşl.'ri kümleri bile giin ajcarmasına yakın Üniversit^slnin saatlrrde infaz edilir. b r profesörü geldi Acaba bu bir insiyakmıdır. yoksa ridçe L'ni'Trsitesi lisan tarihi Gazi Eğitim Fjıstıtüsü insan deııilen muan>n<»lı matıluk. öl kürsüsü •r.runî.Mircien Profesor Almetod dersi öğretmenlerinden dürnıpğe karar verdiği hcmcinsini nıert Scrd tı Ikîklc rd< bulunr"ak üzero İstnnhula pi'lrıistir. lııjîıliz profpsabaha karşı öldürırwkte ayrı b i r Hasb A. Aytuna'nın ; / ?*^r bıırıci' n \ ııı or!T\^ıv;ı gicifcekvahşi zevk mi buluyor? ilk 1. II. III. smıflar» tir Tabiatin hütün ihtlvmı, bütün krii zelliffiyle uyanmağa hazırlandığı saat Okullarda inıtihanlar 25 ! te. hayatm ne kadar giiıel sey ola>TUstosta haslıyor duğunıı. öldüreceği insana bir kere ÖCRETMEN KİTABI Akiıgınıız ml.'..ırrot göro okullnr ?5 daha hatırlatıp ona bir büyük acı e;i.î!dı> açıl.ir ktır Bütün.lfmc imtidaha tattırarak! Hd.vat Bilgisi okutan öğretmenh ınlan dn afrnsto^ ayni'n 25 inde lcrin biricik ve ilk Hamdi VAROĞLU haşfıyacıktır. Bu »cbcble h.izırlıklara "inıdidcn b.ışl.Tnrnptır. Ckullann ih1 fiyacı olan yakaısk önceden tesbit KILAVUZ KÎTAB1DIR pciildifîindpi'ı Vnımin d ı tenıin odi'.(ji Bu kitabda, ünitelerin inkiVlmfFİ içi'i hr.r* k"tp g^citmi^tir. $al plânları verilmiştir. OkuMarın il'tiypcı k s d i r odun pitın Cok kıvmetli varlıiiımız a1ım"i«tır. K»miui:r> alırraasını da 1 Bu kitabda faal ınetoda göre afii'tostJin 1'iln.rtn l;a?lanJC<ktı. öğretim tekniği gösterilmiştir. Mevhibe Diriintekin'in Di«j«r tîiraftan okııllar Millî Egitim Satı? yerl: Inkılab Kitabcvi müpteia olduğu haatalıktan Mü^ürHlgilnoe tp^ki! edilen bir tefkurtu'.amıyarak vefatı dola.'iBiıinci 4, ikinci, üçüncü tiş k\ın.ılu tnr. fınrfan Pr7.d»n s»cWIsi'.e oenazıe merasimine bizzat cildleri 3 er liradır. mis v» h i r a b nl .n ktfimlın ile nnklştlrak eden. telefona. îelgrtfla srrn! *";nın tî»nvını].nma5:n icin çah<şacımızı pavlaşmak luıiunda bumalar ba*l.»mj*?t!r lunan akrabalari'.iııza, dosllarvmıza göstermlş oldukları yaiın Arîantin Flcisinin ^eda alâka dolay.&i'e minnet ve tekokteyli şekkür'.erimizi ayrı ayrı lbliğa duyduğumuz son»uz acı mâni Aruntinin tsinnhııl Bişkonso'.oiu olduğundan bu vazifenhı ifasıııa clün Arjantiniı Ankara Büyük Elçisi muhterem gazetenizln tavassuJlanuel Pa.iin mrmlekctine dönü?ü rica ederiz. m'inaîrbetilf dün İstanbul Hütonda bir v»da knktfyli veiTni^t'r Zoriu ve Djrimtekin ai'elerl Amerikanın Ortadoğu siyaseti ton demir topladı R. Oguz Türkkan Et ve Baiık Kumtnu vita ve zeytinyağı satsyor r?£KNIK UNÎVERSITE, 1 «HAYAT» Bilgisi TEŞEKKÜR 23 Ağustos'ta TüRKİYE BANKASI paraıuzuı ... Temmuz 3') Muharrem 13 I E. | s A t Kredi... vani borç deöil. tamamı ikramiyodir liralık ikramiye ıstıktodhnizin entniyeti RESİMLİ O V. ] 4.54 12?0 :1P.16 19.23 21.191 2.51 ] 9.26 4.52 S.43 12.00 150; 7.23 Son Para Yatırma Tarihi 9 Âğustos jeki?» ! dam da tavuk gibi tünemeliydi i!k | «Eyı...» dedi. «Ben bent toprak'a i Tatlı için ne yapalım pe • Bal bui.ıbilsek...» edi İbrahbn. | akşamdan. Bayram'ın düzeni ilk ak ıım. Hatice öküze ineğe bakar. Boş j şamdan yatmaktı. Erken yata: er hırpkmak olmaz. Ahmed'in öldOvda«Çakır dayıda yok mu acaba?> • Bi sorarız... Eğer yoğusa oaşka bi ken kalkardı. Bütün köylününki bu £il yılanın eşi sağ daha. Kalbi yara1 h. Kızgın... Göz kulak olmalı .nalşey düşünürüz. Şimdi bunlar için idi aşağı yukan. külliyetli para lâzım. En ^şşa j ü z İLia...» Hatice azık torbasıyıa görurıdü. lira. Öyle değil mi? Kuzusu. rakısı. tOlun.» dedi lrazca. «Sen kağnıyı çıkar avlud'uı. Bep yağbsı. tatlısı... Bunu da salma m; iner yetişirim ardından.» dedi vu. Kağnıyı avludan çıkardılar. Hafı yapalım? • kardan. Hatice canlı. çevikti bd sa ce'yi yanıbaşına aldı Bayram. Süv.Öyle ya.« dedi üyeler. .Siîına ya bah. Acıkmış da yenıeğe gider g : b dü köy içinden. Haceli'nin temelleıparız.» g'.ıiİNOidu işe. Üşenmeacn... den geçerken tekerler az daha îjatı«Peki... Sı'ksen kom^uya bi:er liyordu çukura. Akşamdan doldurd'jK Ba\Tam sordu: radan seksen lira. . On deneîi ikiser ları kaba toprak oyulup oyulup Ut Ahmed nerde?lira verir, etti doksan lira... Yirmi O bugün evde kalacakmış. Nine diyordu. Un gibi. denesi de birer buçuk lira verdi nii si, Akşamdan çok yoruldu. yatır. ^ u r u e m m e uepi< B u s e n m a n a n yüz lira tamam olur. Ben yarın kirr. dinlensin.,, diyor. "Hemi de banc iiâ i j diri.» dedi Hatice. «Ak^am m z < e n lerin kaçar lira vereceğini Camaî a rım olur burda.,, diyor.» | j , ^ yorulduk, o yorulmadı. Hemı de yazdırırım. Ve de teslim ederim btkIıazca kalkıp kapıya kadar geldi: korkmuyor. Sana bi şey desem. Şni n i n eline i z b i r ası »ÎUZU l.u'.urı ; î | • Sir beraber gidin. Yspabild gıniz di dibine bir de sıçtı temelleıin. jrı»öııallü muhakkak. Paralı parasız. kadar yapm. Burda bi şey ^ıkarsa sanm gülesine gidiyor. Ahmed bi gönülsüz. bakmayın. Tedarik'd r'.av Ahmed bana ilâzım olur. Size habar güldü, bi güldü... Çok bitirim bu ranıp namusumuzu tekmilliyeliın. filân salarırn. İlâzım olmazsa oğleye, senin anan. Çatlatacak deli Hace'ıTamam mı arkadaşlar?» ! geli'., öküzlere bakar.» yi...» • Arkadaşlar» ı şes çıkarmachlar. Bayram: i Arkası var • Vakit geç oldu.» dedi Muhiar. «Kalkın. Gidip şimdi evlerimıze yaPROF NIMBÜS'ün MACEB ALAKI: talım. Fakat şu Kara Bayram'ı gördükçe bir iki lâf söyleyin. Köy namına... Gidişatı gidişat degildir. dikkat edin...» IX. H a t i c e Kağnıyı koşup hazır etti BayraT!. «(Kağnı, kağnı... Tekerlerini yağlamalı ulan senin'.)» Karısmuı vc oğlunun gelmesini bekledi. Başmda hafif bir ağrı. Gözlerinde bir ag'rlık. Ak.şam geç yatmıştı. Uykusunu alan.oinıştı. Esneyip esneyip duruyoıdu. Geceleri geç yatan adam, sa bahları güneş doğup yayılana kadaı YENİ LUGAT ANSİObPEDİ (Aruiklopedik »osduk) Acele SatıSıkArsa Kartal, Cevizlik. Dragos tepe eteğinde denize 80 metre m e safede 935 M2 arsa satılıktır. Tel: Yazıhane: 44 02 11 CUMHRİYET'in Tefrikası: 18 HUtMS HOtıf KOHftN A&M6JW Merhum üstad İbrahim Alâeddin Gövsa ve bir beyet tarafından yazılmış yegâne Türk Larousse'u. CüMHITRİYET Nüshası 25 Kurustur Abnne şiTitn Senc:ık 6 aylık 3 aylık Turüiye 75.00 40.110 22.00 • Hem ansıklupedi ve hem lüşat olan bu mükemmel ve tanmmış eserin mevcudu tükendiğinden dolayı yeniden bastırılan foraıalarla eldeki küçük bir kısım tamamlatılarak istifadeye arzedilmiştir. Mükemme.1 cildli olarak beş cildlik tamamı yüz yetmiş beş iiradır. Kitabcılardan ve b^yilerinizden araymız. Ödemeii olarak da yollantr. Kısa adres: Posta Kutusıı 1 * *. İstanbul, İskit Yayinevi. Haricl 150.00 8000 44.00 "İçine kuyu kaz. Onu da mı ben zaman ıazı oluıum. Yoksa raz; ol • Korkma lan! Heç koıkma! Aı ben varım. Devam et işine...» deyivereyim?» mam...» Haceli: • Böyle bir şeyi başKasına teklif Muhtar, usulca Haceu ye d'Jnc.ü: etmiyor da niçin bana teklif odi«Sen işine devam et!» dcdi. «Bun•Yarm daş kırduacam.» dedi. yorsun? Çok mu alçak buluyorsun lardan da biri gelir sen çalışuken picimin var.sm. kestirdim. İ s u n ' v o " beni?» tebelleş oluısa gel bana ha(je: ver. rüyor. Temelleri de kazıdırdım.» «Alçak bulmak değil oğlum. San Ben bekçiyi müsellâh yoıUrım Da•Yöıüt!... Kaşla göz arasmda kondığın ihtiyacı var. Gördün ya, bin ha olmazsa habar saUı karaktldoD dur şu evi. . Hemen elini çabuk tul. altı yüz lira da heykele yatacak. candarma isterim. CandHınanın hi Bitir öt vaktiyle. Yapılmış b\: evı Beş kuruş çıkıyor mu milletten?» mayesinde yaparsın 3vıni.. Bavrarr.'a de kclay kolay yıkamazlaı. HöküBen bunları keyfimden mi diyorum döndü: «Sen de duyduıi mu bu de met bile diş geçiremez o zan.'in » diklerimi Bayram efe?» sana?» Sinirlendi. «Lâkin şu kaymakam da «Keyfinden demiyorsun emme, ben «Duydum.» dedi Bayram. «Duydum gelecek zaman buldu. Ne yapalım de meteliğe kuışun atıyorurn. Güz emme, bunları bana söylemeyiu. A simdi buna? Bu adam kuzu ister. gelince bir tosun alayım diyorun' nama söyleyin...» Canaarma kumandarıyia gelecek. Ya Altı ysdi senedir borç ödeve ödeye nma nüfuscu Osman'ı da alıibd, k u «Anana da sen söyle gayrı.» imanım gevredi. Çoluk ;ocuğun t ğ «Ben söylerim, aldırmazsa karış zu yemeden gitmez. Kenuı sö\lemez, zına bir kaşık yağ girmed'üı kı?, ni mam.. Osman'a söyletir. öiinya kıuna?laş kaşık yoğuıt girmeden yu gelip ge• Karışma. Biz kanşurız. Sen de n mış eyice. H^e. teze «cuzulaı da yeçiyor. İki koyun daha alıp sağına yağmı denk a t bundan sonra koyıin nir mi acaba şimdi? Ha?» yım diyonrm. Sen de tu'muşf'.ın içinde... Döıdüncü üye İbrahı.n: "Köy içinden toprık aı,. âiyorsun. •Peki.» dedi. Pekâlâ oakalım. Bii ası kuzu bulmah.» dccu «Ası Bir de benim halımi dü*ün:;ent azı Kalktı. evine doğru yürüdü. kuzu buluısak yenır.» cık » «Ası kuzuyu bulalım.» dedi 7,Iuh•Madem halin eyi değil, bırak hdli • Yılanın basını gücccükk^n ezr." l elt a r . .Tabii bunun ,;., tath da eyi olan alsın... Buna da r«xı olmu liymiş. dedi Muhtar. Biz jılmntdik. j s ter. Rakı şarap da er. Rakı sayorsun sen.» Bu Bayram'ın böyle bokıın b u i o rap için Ortaköy'e biı ad.ıın yolla•Olmam. "Herkeun evınin önöne lacağı daha ufacıkken belliyJi, a n malı. Bir eşşeğe heyba archp bindirbirer ev yapılscak,, derlj.ae belki o Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecilik Tüık Anonün ŞirkeU Cagaloglu Halkıvı sckak No 'i\< 41 Sahibi Vasa işlerinı fi'len idare eden' Mes'u) Müdüı Gazeten'.ızt gonderiltn evrak ve yazılar neşredilsin edilmesin lade olunmaz. Ilânlardan mesuliypt kabul edilmez. Basan ve Yayan NÂZİME NADİ ÖMER SAMİ