Katalog

DÖRT 23 Arahk 1958 TİYÂTRO "Intelligence Servıce,, sanddığı ©iiîltt İsvannasılhazıriandı? gibi mükemmel çalışmıyor mu? | bulmak için pyretteî Menemen îrtieaının îçyüzü Derieyen: Cemal eddın Saraçoğlu tarihine «Menemen Geceti hafta İngifterede yaymlanan iki kitab, iünyaca şöhretU istlhbaraf İkinci Dünya de harbindeki gaîiarmm şimdiye kadar bifinenlerden fazia olduğuuu mcydana koydu Turk mkılâb teşkilâtıniit Gtedenberi Intelligence Service dünyanın" en iyi istihbarat teşkilâtı olarak tanınır. Harpte ya da haieırde, dünyanın ne tarafında öğrenilmesi gereken bir sır varsa orada. Intelligence Service memurlarının sirkeye uşuşen sınekcikler gibi toplanıvereceğine, nerede çevrilmesi farz olan bir siyasi eptrika, tertiplenecek bir ayaklanma, isyao varsa bunun altında mutlaka Intelligence Service'in parmağının bulunduğuna yemin edecekler her memlekette sayılamıyacak kadar çoktur. Nitekim, İkinci Cihan Harbinde d», iki başarısızlık istisna edilirse, Intelligence Service'in muvaffakiyet üstüne muvaffakiyet sağladığına vt müttefikierin silâhlar savaşile birlikte zek'âmn zaferini giîH savaşı da kazanmasına yardlnı ettiğine Inananlar pek çoktu. Atlmd». bu iki başarısızlık örtbâs edilecek derecede ehemmiyetriz değildi. Bîrisi malum «beş parmak» hikâyesi Ankarada İneiliz Bliyük Elçiliği uşağmın mütemadiyen Nazilere malumat taşımış olnvsı. İkincisi ise. Hollândadaki ' Alman mukabil casusluk teşkilâtınıo radyo vasıtasile tam» yirmi »y boyunca İngilizlere »ahte eftsusluk numarası yapıp mütemadiyen yan\if mslumat vermeğe bu arada da 54 İnglliz casusunu sinek avlar gibi koUylıkla ele geçinneğe muvaffak olraası. Anlasüan tnjalizler bu basarısuhkları gerçekten küçümsemiş olacaklar ki geçen hafta ifşa edilenler tem manasile gürültü kopardı. Parlâmentoyu da, basını da birblrine katan bu iki «ifşaat» kitablndan birincisi «Olüm. mağrur olma!» adını taşıyor ve yedi kadtn ajanm hazin âkıbetini hikâye ediyor. Bunlardan dördü: Diana Rowden. Sonya Olşçaneski. Vera Leigh ve Andree Borrel Naziler tarafından Natzweiler'de diri diri fırına verilerek yakılmış, Diğer tiçö de temerküz kamplarmda biraz daha az vahşice ölümlere • mahkum edümiş. muayyen imlâ hataları yapmaları Eserin muharriri Elizaheth Nic talimatını vererek böylece şifre holas bu talihsiz kadınların «radyo dışında düşmanın eline geçmesine. oyunu» na ve İngiliz istihbarat öğretmesine ya da keşfçtmesine teşkilâtının ihmaline kurban git imkân olmıyan ikinci bir tmnıvet i tiklerini iddia ediyor. Abwehr Al tedbiri almış. Fakat Almanlar, çf man casusluk teşkilâtı «radyo o reyi ele geçirip de imlâ hatası yapyunu» adile anılan jöyle bir usul madan sahteliği belli olması gere» takip etmiş: Bir ajanı yakalavın ken mesajlar göndermeğe başlaca. hâdiseyi son derece gizli tut yınca Londra. kendi ajanı smdığı muFİar ve ajanın ele geçirdıkleri Abwehr"e: »Dalga geçiyorsun. İmradyosu ile şifre defterirıden fc»y' lâ hatasını unutrun!» talimatını dalanarak sanki ajan hSlâ hizme vermek suretile aradaH öğrerilte devarn ediyormuş gibi yanltş mesi imkansız anlaşmayı iffca etmalumat sevk etmeğe, bu njıda miş, bunun ne olduğunu söy!eoi3k da yakaladıkları casusları r ı rle istemiyen dört kadının da diri diri rinin yakalanmasını miimsütı l.'a yakılmasına sebep olmuş: cak birer ökse gibi kullanmağa «Çifte örümcek ağı» adlı İkinci devam etmişler. Hâdise Fransa giz oifşaatn kitabının müellifi Jean Olı mukavemetile ilgili olduğu için, verton Stuller'de Intelligence Serradyo rfiuhaberesi sonunda karar vice'in «Gilbert» müstear adlı, laştırılan şekilde havadan uiaştırı Fransız asılh bir çifte ajan taralan malzemeyi, silâhı, parayı ve fından mükemmelen aldatılmış olcasuslan hep Abwehr toplamış. 7A duğunu iddia ediyor. Bayan Fuller' ra indirme günü, yeri saati karar in iddiasına göre Alman istihbaralaştırıhrken daima Intelligence Ser tınca «BOE 48» (Paristeki Gestavice'in muhatabi Londrada sa po Şefi Karl Boemelburg'un 48 incl nılcîığı gibi kendi aianları de ajanı) şifre adile tanının «Gilbert» ğil. ohları ökse gibi kullanan Ab Intelligence Service'in Fransada wehr ohnuş. hava harekâtını idare etmekte idi ırtıcaı» eds altında geçmış olup geıvekle sek^enük bir şeyh, emekliye ayrılmış askeri bir Laz ünam ve hem palarile bir kaç cahil köylünün ve dört esrarkeş cahü yobazın, dıni dun ya ışleııne âlet ederek koyu taassub ve kapkara cehaleti körüklemelerınden doğmuş kanlı ve feci bir olaydan başka bir şey olmo'an, lâkin rahmeıli Kubılây gibi genç ve eteşli bir Tüık delikanlısı ile iki masum bekçinin tüyler ürpeıtici bir şekilde şehid edilmeleri canavarlığı ile neticelentn bu i.yanm içyüzü o kadar karanlık, o derece kanşıktır ki, hâdise basından sonuım kadar esaslı bir şekilde yeniden incelenmeğe gerçekten değer. Memleket ç^mnda yapılmış bir dev rimin hemen ferdasında hem de .Menemen gibi nisbeten aydın bir muhitte geçen bu kanlı irtica hâdisesi eırafında şimdiye kadar bir h yli » şeyler yazılmış olmakla beraber, meseleye el koymuş harb divanı savcıhğının titiz incelemeleri ve esas müta le.namesi. harb divanının resmi JKsikaları gibi pek esaslı ve olayiarı ciddi bir şekilde aydınlatan Umi bir incelemeye, biz kendi he:abımıza hiç i>jf yazıda rastkmi} değiliz. Bu kanlı Utassub ve irtica vakasının" asıl elebaşıları kimlerdi?.. İsyan ntstl tertib edilip ne yolda tatbik mevkiine konuldu?... Rahmetli Kubilây hangi şartlar içinde ve nasıl canavarca şehid edildi?... Genç subayla birlikU şehid edilsn iki bekçi niçin öldürüldüler?... Kımler suçlu görülerek ölüm eezasına carptırıldılar ve asıldılar?... 1.1 U " I»** L 4 ingüjz kurkçuleri Beaver Houseda Mınk Hangi sanıklar bir yıldan yirmi Cli pdfl&ll KlirKll ¥ 8 l B | 1 llOyVail v e çinçjHa hayvaııları arasında bir müdört yıla kadar çeşidli hapis cez^laaabaka tertlb etmişUrdir. Damızlık bir çift Çinçilla 200 İngiliz lirasına satılmaktadır. Bir Mink ise 27 İn rına mahkum edildiler?... ye nihayet kimlerin suçsuzluğu angiliz lirasıdır. Gerek Mink, gerekse Çinçilla'kürkünden bir mantoya sahıb olabilmek için 150180 aded laşılarak, beraetlerin« kar«r verilMink veya Çinçillı hayvancığıaın kürküne ihtiyaç vardır. Yukarıda ki resimde, müsabakayı kazanan di?... Mr. ve Mr». Plaister'in »«hib oldukları «Poppet> adlı Çinçilla «örıilmektedir. îşte bütün bu soruları cevablandıuıııııııııııııııiıııııııııııınıııııııınıiM^ rabilmek v« Türk devrim tarihini kaleme alaoek geleceğin Türk tarihDünya çapında şöhreti olan In ve Londraya göndermesi gereken müş olduğunu kabul etmekle be çiıne dayanabileceği ilmî esaslar ve telligence Service böyle bir ihti malumatı evvelâ Gestapoya ulaş raber isnatları reddetmektedir". malzeme sağlayabilmek amecı ile ayBuna karşdık Bayan Fuiler'in izi Lar süren yorucu bir araştırma ve mali düşünmez, mukabil tedbir tırmağı vazife edinmişti. Buna t aralmaı mı? Düşünür de, ahr da! sıhk da. İngiljzlere karşı dunımu ni bulup kitabını yazmazdan ev çalışmanın sonunda şu okuyecağımz görüşmüş olduğu satırlar meydana geldi. Yalnız, bu şöhret Londradakilerin nu koruyabilmek için, Almanlar vel kendisile İlâveye lüzum görmüyoruz ki bu, başını döndürmüş olmalı ki, ahnan dan kjendi idaresi altındalci nıey «Gilbert» ise Nazilerle temas hatedbirleri' hiçe sayan onlar olmu?. danlara inecek tayyarelerin d\:şü linde bulunduğunu kabul etmekle sayfelarda konuşan, resmi ve salâhiNitekim bir casusun şifre :\efteri rülmemesi, mürettebatın tevkif e beraber onlar hesabına casusluk : yetli ağızter, kaynaklardır v* bütün yaptığını reddetmiş bu ırada da ! bilgiler ve vesikalar «1931 Menenun ile birlikte ele geçmesi ve bu şifre dilmemesi vaadini almıştı. Intelligence Service «Gilbert» in .radyo oyunu» ndan İngilizlerin hâdisesi dolayısile Menjemende kudefterinden düşmanın istifade ihtimalini düşünen Incelligcnce Str çifte ajanlığından şüphelenmiş, son haberdar olduklarını fakat Alman | rulmuş olan divanıharbi örfî» nin vice, çifte kontro! sağl ıyabilmek radan kendisini Londraya • getirt ları oyalayıp diğer taraftaki işle resmî zabıt ve kayıdlarından ve dosiçin. ajanslarına şifahi olarak me miş fakat 1948 de bir Fransız muh rini çevirebilmek için bunu. «yut yalardaki resmi v.?>ifc lardan alınmış sajlarımn muayyen yerlerinde. kemesı «Gilbert> in suçsuzluğuna muş» görünmeği lercih ettiklerini lardır. Yazan; Vasfi Rııa 6 Şehid Kubilây dan Mustafa oğlu Mehmed ve Bektaşi Bekir nv^hallesinden Hatuniye camıi müezzini tütüncü Hasan oğlu Hasan ve Muradiye karyesinden Aslan oğlu Saban ve Çerkes köyünden Ömer oğlu Ahmed ve Horoz köyünden Sadeddin oğlu Nureddin ve MÜ5İİ oğlu Halid ve İbrahim oğlu Mustafa ve Mustafa oğlu Sadi ve Abidin oğlu Tahsin ve Yasin oğlu Küçük Osman ve Yeııioğlu Hasan ve Ahmed oğlu Abidin ve Ahmed oğlu İbrahim ve Necib oğlu Mevdud ve Ragıb oğlu Osman ve Muhtar oğlu Hâşim ve Muhiddin oğlu Ali ve Koçmidillili Hasan oğlu Ahmed ve Yakub oğlu Ali' ve Salâhaddin oğlu Najid ve Avukat Hassn Yevmi ve sanık Nalıncı Hasanın dayısı Mavnacı Dadayh Hasan haklarınd» açılan ilk tahkiket evrakını ba?tan ajağı okudum.» Evvelâ «Divanıharbi örfl» lığının karar hâkimliğjne karşı, vak ayı başınd<=n sonuna kadar didikleyen mütaleanameina bir göz gezdirelım: (1) Dört Mehmedler ve şürekâaı «Devlet kuvvetleri »leyhine suç iflemekten ve tekkelerle zaviyelerin ortaâan kaldırılmalarına eid kanuna karşı gelmektcn »anık: Manisa ahalisinden Giridli Mehmed ve Şaradan Mehmed ve sütçü Mehmed ve Emrulkh oğlu Mehmedin ve Ali oğlu Uasan ve Naluncı Hasan ve tatlıcı oüseyin ve kahveci çırağı Mustafa ve yerlerinden kalkmaların: da ayni topçu çavuşu Hüseyin ve Keçilili (Ikınci «ahifeden Hımmetoğlu Süleyman çavus ve p>=ömrü boyunca kalbi zayıftı. Fakat emniyetle beklememekte idi. buccu (eskici^ Hüseyin oğlu Ali ve Marazi nezleli kütüphanecı kürsüacaba? Gerçekten kalb mi? Bu kaGiridli Mehrnedin bacanağı posta dar erken? Öyle ise, pek uzun ömur den ineıek pencerelere doğru yürü. Giridli 6ü. Pencerelerin beyaz, bol kıvrımlı sürücüsü Kâhya İsmail ve lü oiacağımı umaraam. yükseltilip alçaltılabilen perdeleri ışı Mehmedin diğer bacanağı Ahmed ve Giridli Mehmedin anaüğı Rukiye \e •Biraz iyileşir iyileşmez umumî kü ğı tatlı bir şekilde yurnuşatıyordu. Kütüphanecı kadın perdeleri, teker sütçü Mehmedin demadı Koca M • tüphaneye gidip bu bölgenin etnoğ. tafa ve sütçü Mehmedin kardesi Ha«Ondan sonra da cezaî mesuiirafyası hakkında malumat edinme | teker ,aşağı indirdi, Yalnız bir tacı ismail oğlu Hüseyin ve diğer oğin yetlerinin temas ettiği kanun kadliyim. Duyduğuros göre kütüphane, ! nesi kalnııştı. Güneş hcnüz bu penHasan ve Osman oğlu Hasan ve Meh delerini göstereceğim. Böylece tah çeşitli, ehemmiyetli bağışlar sayesin. j cereye utaşmış değildi. Fakat perde med oğlu Ahmed ve Hacı Hüseyinin kikat safhararı hakkında takib ede olağanüstü zenginlikte imiş. İçim indirme işini toptan bitiımek için uzattığı hemşiresi kızı Faüna ve H«cı Ali oğ deceğim mütaleamın seyredeceği de yazmak arzusu da var. Fakat ace. elini onun da kordonuna İe etmem lâzım. Ne yapıp ne ettiği vakit kütüphaneci kadın bir aksırık lu Mustafa ve Görüce köyünden Ab ana hatları üzerinden yürüyerek dülkerim ve Menemenden müezzin iddianamemin bir krokisini çizmiş mizin farkına varmadan bahar geli nöbetine tutuluverdi. Bu sırada başını kaldıran Yuri'nin Abdullah oğlu Hafız Ahmed ve Me oldum.» verecek, o zaman, okumağa da yazma salondaki bir değişiklik gözüne ilişti. nemenden Ramiz ve Harputlu Mehğa da vakit kalmıyacak. İlk toplantı! Salonun kendisinden uzak bir kö med ve Sümbüllü Mehmed ve Abbas * şesınde yeni bir okuyucu vardı. Hiç ve Rasim ve arabacı Hüseyin ve Çin«Evvelâ sanıkların Manisadan I Yuri Andreyeviç Yuryatin umurni tereddüde mahal yoktu: Antipova idi gene Ali ve bckkal Ali Mazlumaki ve hareketleri, Paşaköyündeki davra, kütüphanesi okuma salonunda oturbu. Arkası ona dönük oturuyor ve Yusuf oğiu Kâmıl ve İbrahim oğU nışlan, Manisada dört gündenberi ! muş, aldığı kitapları karıştuıyordu. kendisine doğru eğilmış. fısıldıyaraK İsmail ve Çataklı Süleyman ve Mu toplandıkları tatlıcı Mutaf Hüseyii Çok pencereli büyük okuma salonu, cevaplar veren nezleli kütüphaneci sevi Hayınr. oğlu Jozef ve Gözlüklü nin evinde son olarak 6 birincikâ20.20 Radyo Gazetefei 20.»» Serbest | ISTANBUL kişinin rahat rahat oturup okuile konuşuyprdu. Bu konuşma kü Ali ve tütüncü Haydar ve Hoca Saf [ nun (aralık) 1930 cumartesi akşasaat 2035 Klâslk Türk müzigi yiiz 7J» Açılış ve program 7.30 Karı. masına elverişli idi. Uzun masalar tüphaneci kadnıa iyi geimışe ben | fet ve Manisadan Giridli Mazluma | ı , kendisi de dahil olduğu halde ?ık aabah müziği 8.00 Haberier 31.05 Temsil 22.00 Oda müziği m pencerelere dayanan sıralar halinde S.15 Sarkllar 8 30 Glenn Mlller Or 22.45 Haberier 23.00 Gece konseri ucuca dizilmişti. Kütüphane akşarmn ziyordu. Her halde aksırması âdeta ki ibrahim oğlu fcmail ve bıçakçı Giridli Mehmed. Şamdan Mehmed 23.30 Caz müziıŞi 24 00 Program v« anîde durmuş. üstelik yüzündeki Mustafa ve Çakıroğlu Ramazan ve I t ç i i Mehmed ve Emrullah oğlu kcstraaı 8.45 Türküler ve oyun ha. Sü alaca karanlığında kapanıyordu: Şe kapanış. gergin. asabi ifade de silinivermişti. Bozalan muhtarı Ahmed oğlu Mus Mehr*>d Fmin /3, . r valın 9.90 Kspanıj , „ hirde bahar aylarında umumi aydın Lara'ya ılık. minnet dolu bir göz a. tafa ve azadan Mustafa oğlu Mus « ' N I » ( '' ^ **' İAtma yapıimıyordu. Maamafih, bu İstanbul Belediycsi A.Ç1İ1? ve crogram lî 30 K«N a l n H a S a n V e tışdan" sonra, mütemadiyen ağzına, tafa ve Mehmed oğlu ism.il ve Meh ! ^ ' " Ç^uoğlu dururnun Yuri'ye pek tesiri yoktu; Fl}Ik h«fif amzlk t3.00 Şarkılar: RaD V a n l SEHtR TİYATROSU burnuna bastırmakta olduğu nıendi med oğlu İbrahim ve Halil Ha.an ve | Kh^? t ^ * , ^ ' zira, hiç bir zaman öğle yemeğinden dîfe Erten 13 30 Haberler 13 45 lini yüzünden ayırdj, cebine koydu bekçi Ahmed oğlu Hüseyin ve Hüse j Saa) 21 de tarafından olum cezasına Saz eserlert !4 00 Karışık Orkestra dah» geçe şehirde kalmıyordu. Mive mesut, kendinden emin, gülüm yin oğlu İbrahim ve Ahmed oğlu i Ç a rp t l ™ d ı 1 arsa da yaş küçüklüğü DRAM KISM1 müağ 14.30 Şarkılar: Mürşide Şener kulitsin'in âriyet verdiği hayvanını UOR ALBAVIN AŞK1 Samdevyatov Hanmda bırakıyor, bü seyerek tezgâhın arkasında yerine ge Mehmed v e Manisadan Keçeci Süley b a k u n l n a a n cezaları 24 yıl ağır hap 14.50 Dans müziği 1500 Kananış Pazartesl akşamian çip oturdu. man ve Hafız oğlu Simsar Mustefa : s e Sevrılmışnr. + tün sabahını kütüphanede okumakla temsil yoktur. Böyle dokunaklı bir neticeye va ve Paşaköyden Simavh Osman ve I K e h v e c l 16.57 AÇÎIÎŞ ve program 17 ffi HerS'rağı Mustafa (idama geçirdikten sonra, öğle üzeri Variki. Telefon: 44 31 57 ran basit hâdise odanın muhtelif bakkal Mehmed oğlu Abdurrahman i m a h k u m o ^ u Ş ve asılmıştır), Topçu jarnan sevilen plâklar (Hafif melodiler. no'nun yolunu tutuyordu. daus ve caz müziği > 17 30 YurttaTV yerlerinde oturan bir kaç okuyucu ve arabecı Bekir ve Ahmed oğlu E I f a v u « u Hüseyin (asılmıştır), Keçilili YENİ TİYATRO Sesler Ekipl (Idare eden: Ahmet Ya. j Yuri Andreyeviç kütüphane salonu nun gözünden kaçmamışu; onlar da yüb ve Koca Hasan oğlu Hüseyin ve 1 H i m m e t ° ğ l u Süle>man Çavuş (asılSaat 21 de macı) 1800 Yüzyıllar boyunca mü! nun, giriş kapısmdan* en uzak kö tasvip edici bir ifade ile gulümsiyeMenemenden Raşid oğlu İbrahim ça i m ı 5 t l r ) . Pabuccu (eskici) Hüseyin BtR KtLO NAMUS â k 18.30 Radyo Küme Fasıl Heyeti , şesinde oturmuştu. Önünde mahallî rek Antipova ile bakıştılar. Bu pek 0 § l u A U 18.55 Trafik saatl 19.00 Şarkılar: | Salı akşamlan temsil yoktur. Draro ziraat istatistikleri ile bölge etnoğ. ehemmiyetsiz görünen emarelerden vus ve Boşnak Ahmed ve Boşnak \ d u k l a n h a Asılmıştır) hazır bulunMümin ve müezzin Hacı Ahmed ve | l d e yapılan toplantıda vaka GüJseren Güvenli 19 30 Haberier j ve Komedide pazar gfinlerj gaat rafisine dair bazı kitaplar vardı. Yuri Andreyeviç Antipova'nın şe. Kayserili Haeı Ali oğlu Mehmed ve | h a k k j n d a görüşmeler yapıbnış ve bu vardıkl<=rında analığı Rukiyenin evi15.30 matine. Telefon: 44 04 08 19.45 Roberto İnglez Orkestrası 20 00 m Cumartesi ve Çarşamba günlert sevilen bir imem Mustafa oğlu Hacı Hüseyin ve J "zakerede hâdisenin cereyan sure ne misafir olmuşlardır. «Ruki\e keyGerçekten ihtiyacı olanlan ayırıp hirde tan:nan. ve pek Kıbrıs Saati 20.15 Radyo Gazetesı fiyeti. Giridli Mehmedin köyde busast 14 30 Çoc jk Tiyatrosu diğerlerini iade etmek ve onların ye şahsiyet olduğu neticesini çıkardı. 30.30 Fransadan melodiler 20.50 Or. Sadık Dede ve Hacı Kerim oğlu İb | t ! v e silâhl^rm tedarik şekli kararYUKAEIDAN AŞAĞIYA: *** (Arkası var) rahim ve Mehmed oğlu İbrahim ve I l a 5 ü " ' d ı k t a n sonra Giridli Mehmed lunan bacanağı Simavh Osınana ve du saati 21.00 Küçük Koro 21.30 rine. okumağı çok srzuladığı tarih 1 Büyük bir Güney Amerıka bakkal Mehmed ı.flu Abdurrahm.;na Saat 21 de evv Şiir Dünyamız: Behçet Kemal Çağlar kitaplarını alabilmek için Yuri An. Hasaji oğlu İbrahim ve Paşaköyden | e l â kendisi Şamdan Mehmed ve anlatmıştır.» memleketi. 2 Familyaişlerile ilTSTANBUL BÖLÜMÜNDE s ü i ç ü 21.40 Şarkılar: rfJevın Karındaş dreyeviç önöndeki daguıık. sıraya Mustafa oğlu Süleyman ve Keçilili j Mehmedle Paşa köyüne hareKOÇÜK HANIMIN BABASI Arkası var gili. 3 Tersi büyük bir zaman 22.00 Haftamn müzik sohbeti 22 43 konmamış kitab yığımnı her zaman köyden Hacı İbrehim oğlu Ahme'd ! k e t edeceğine ve bir gün sonra da Temsil gönleri: Cuma, cumarteei, parçasıdır, duvarlara asılan reklârn Viyola müziği 23.00 Bemıy Goodman ! P a ş a k kinden dafaa büyük bir sürat ve pazar matine ve auvare (lkmci sahifeden devam) ve Manisadan. sanık Mehmed Emi i °yünde |^nruUah oğlu MehOrkestrası 23 15 Haberier 23.30 Tiyatroiorda Gişeler saat 12 de açılır gayretle tetkike koyuldu. Tamamile (1) Metine tamamile riayet edil levhası. 4 Ş hiî ve esas madciem e d A l i 0 ]u misin? Bu sabah, muslııkla yüzü nin anası Hasibe ve karısı Emine ve I S Hesan, Nalıncı. Hasan. Prosram 23 33 Karışık hsfif müzik * * * kendini ışığa vermiş, etrafına bak nü yıkarken. yann sabah gene yı kız kardesi Halide ve Fatma ve mek i Ç a k l r o ğ l u Ramazanın (yaş haddi yü mek şartile. bazı eski ve aıabca ta si itibarile 5 Devrirı en son ?p'^e 24.00 Kapamş. ' zun KARACA Tel: 44 66 66 j madan dergilerin sahifelerini çevi kayabileceğine güveniyor musun? tul sütçü Mehmedin karısı Keziban '' d e n haklarıjjda verilmiş olan ö birler yenişletirılmiş, meselâ «müd ğine ve göreneANKARA ' • i MUSTEŞAR BEY j riyor, bölüm başlıklarmı gozden ge. Bu^ün ayna karşısında kör Uetle ve İstanbulda Erenköyde oturan Er l u m cezaları ağır b«pse çevrilen üç deiumumîs yerine bugünkü karşılığı ğine uygun şeKomedi 3 perde çiriyordu. Etraftaki okuyucu kala idarei maslahat ederek traş olur billi geyh Esad ve oğlu Mehmed A s a m k ) 6.57 Açılış ve program 7.00 Yurt. kendilerine katılacaklarını olan «savcı» trbiri gibi. kelimeler • kilde. 6 TeıVazan: Refik Kordag balığı onu işgal etmiyordu. Oturmata sabah 7 30 Hafif melodiler 7.45 «birdenbire li (2) ve Rizeli tabur imamlığından • soyledikten ye gereken talimatı ver kullanılarak davanın yeni nesle men \ si Pazartesinden maada dan evvel masa komşularını iyice ken. varın iilet bıçağı dahi lulaHaberl«r 800 Karışık şarkılar 8.30 nıb gene evlâdlarımız tarafından da j ita eden» kard i k t e n s o n r a her gece saat 21 de I h?zır bulur.an Çeşitli hafif müzik 9 00 Program ve emekli Lâz İbrehim ve imam İlyas: kolayca kavranabilmesine çalışılmış şıhğî iki keüCunuuitsi ve Pazar matine 16 da tetkik etmişti; hemen solunda ve sa. j bu lâfı buniar ilham etti. Gebe olkapanış Rifat oğlu Mutaf Süleyman ve'Ha To P« u Çavuşu Hüseyrn. kahveci çıtır. Bununla beraber zabıtlarm v*? ' medir. 7 Perşembe Suvare ve Cumartesi ma ğında oturanlar kafasmda artık iyice + rağı Mustafa. tathcı Hüseyin ve Ketine f'"h= ve haika tenzilâtlıdır yer etmişti, gözlerini kaldırmak ih di'A' mı bildiğimiz gec?'er, lı^p tib Cemal ve İzmirde oturan Hoca vesikaların esas ruhuna sadık kal Yoktan meyda11.57 Acılıç v 6 orograın 12 00 Sa. veledi zina HoŞın,,» ı »^|esim. ] Mehmed Ali ve manifaturacı Osman çili Himmet oğlu Süleyımn çavuş ve mak hususuna titiz]ikle dikkct edil**# tiyacını duymadan onların yerlerinp , çıkarma işi Uünku bulmacr<mn lon muziğı 12.30 Esen AUarr'su sarv pabuccu (eskici) Hüseyin oğlu Ali ! T s t a n b u l O p e r e t İ ! de oturmağa devam ettiklerini hisse. Onun için, yaşadığım bugünün ya e bacaneğı Murad Mustafa ve Ali miş. herhangi bir şahsi mütalea ve Afrikada kılar 12.55 Serbest saat 13 00 Ha. bir halledilmiş sekJi oğlu Ragıb ve Hoca Hakkı ve de (bunların hepsi idçma mahkum rından daha iyi olduğuna inanı• Elhamrarta. diyor ve pencere dışındaki evlerin, berler 13.15 Çigan melodileri tefsirden kaçmıbnıştır! C. S. çöî. 8 İki bin gıam (iki kelime). Seyh Hafız Ahmed ve Katmerci Ha olup asılmışlardır) 'silâhlanarak bilâ133» Telden tele 14 30 Melodiler ı Hksam saat 21 dt I kiliselerin mutad yerlerini değiştir yorum. (2) Bu Erbilli Şeyh 'Esad da. oğ , san Hüseyin oğlu Mehmed ve Lutfi hare arkalanndan gelip kendilerine 15.00 Vals ve ps?»dobleler 1* 15 Vev'arsamba cumar j meleri beklenmezse, bu iki masa Arkadaşun hakhydı. lu gibi idama mahkum edilmiş. fa | katılao=klarını vadetmişlerdir.» VEFAT dat Gürsel"en ssrkılar 15.30 Neşeli *** i komşusunun da kendisinden evvel Hamdı VAROĞI.l Öedenin Halil ve Fınncı Murtafe oikat yaşının ilerlemiş olduğu nazarı! Tüccardan merhum Mirza Ali Erde. matınp mü?ik 16 00 Prooram ve kapanış lu Ahmed ve Tarakçı Hüseyin oğlu Dört Mehmedler dikkate ahnarak ölüm cezası hap min oğlu: Yaşar Ali Alâeddin Ar ve" NTİKA CANAKLAB * İbrahim Ethem ve 'Çulha Mehmed Ope«pt 3 perde se çevrilmiş ve bilâhara hastalana Mehmet Hasan Erdemin kardeşlert, 16.57 A%ıllş ve program 17 00 1^ silâhlanıyorlar!. Çavuş ve Kurabiyeci Ahmed oğlu r»l 44 43 U 4 Şimr^n ve rirahssnın babaları met Netiimde" «rinlar 17 15 Oyur Hacı Hasan ve terzi Talât ve saetçi «Geceleyin verilen kararın sabah rak tedavi pHii^'^i pC'o>; hastane I havaiarı 17.30 Melodiler 17.45 C E M A L E R D E M Hüseyin ve Alasehir Seyhi Ahmed leyin tatbikatma geçen Giridli Meh de ölmüştür. Kendisinden sırası için akredititlerini nihaî bağlamamış bulunan tahsis sa• st'PER KL'KLALAR Radyo ile insilizce 18 00 Caz m'üzitr Tiyatrosu Temsilleri Muhtar ve Manisann Rahmanlı kar med, yanında sütçü Mehmedle Şam gelince uzun uzu'n bfhsedilecektir. . mupteiâ oldusu hastalıktan kurtulamlhiblerine fiat ve teslim müddetlerimizin daima müsaid bu 18.15 B M Meclisirde dun 18^' (3) Bu dört Mehmedler isyanın i yarak 22 12 1958 Parartesi günü sabah". <rahktan itibaren bir yesinden Hacı H^fız oğlu Ali Osman 1 dan Mehmed bulunduğu b?lde. Malunduğunu hatırlatır emirlerine intizar ederiz Gorül söyler^en ssrkllar 1855 SşVyin Hakkm rahmerine kavuşmuştur. ınfta SARAY Sinemaelebaşılarıdır. Üçü vak'a günü öl j Cenazesi 23 12/1958 Salı gurji ve Şeyh Hacı Hilmi ve Hasan oğlu nisada Giridli İsmail ve bıçakçı Mus j tfest saat 19 00 Haberier 19.15 Töile ında Matineler saat FUAD FAZLI AKGÜN ve OĞLU KOL. ŞTİ. rlhten bir vaorak 19.20 Serbest sa' Âyan Mehmed ve Kara Ahmed oğl'J ] tafanın. çuval içinde verdikleri iki dürülmüs. sonuncusu Mehmed E namazı Üsküdarda Seyid Ahmet Ca7.30. Suvareler 21 15 te Bankalar caddesi Assikurazioni Generali Han Galata 19 25 Perihan Sözeriderı şsrkılar Ali ve Mehmed oğlu Ali ve silâhı alarak ve kendi baranağı posta min de idama mahkum olup diğer mi'nde kılınürak Seyit Ahmet DerevnGişe saat 10 30 8a 19.50 Dini . Ah'=kî musahabe 20.0H deki aile kabrlstanına deftıcdilecektir. Telefon: 44 32 30 Telgraf: FOBRO İSTANBUL açıhr. ; Ak Mehmed oğlu Mehmed ve sürücüsü Kâhya İsmailin arabasile mahkumlarla birlikte asılmıştır. Kıbriî saati 20.10 Akşam sohbeti AUah r^liTnet P^T'**'I^ Telefon: 44 «S M C.S. Ahmed oğlu Halil ve Kırlı oğullann Paşaköyüne hareket edip bu köye karar vermiştir. Kitapların yayınlanması iizerine Intelligence Service'in Fransa kısmı eski şefi hâlen İngiliz Ford' unun neşriyat müdürü Albay Maurice Buckmaster. ajanlarmın üçte birinin Almanlar tarafından yakalanmış ve çoğunun öldürül Doktor jivago söylemiştir. Böylelikle. bütün Hütün feci bir itham ortaya âtılmış |. oimakiadır. oŞu hâle göre, Intelligence Service diri diri fırına verilen kadıncağızlar da dahil olmak üzere, diğer yüzlerce ajanını bile bile mutlak bir ölüme göndermekte : idi!» «Mütaleamı serdederken e\velâ münhasıran Menemen hâdisesini ika eden sanıkların Manisadan hareket ettikleri günde tatlıcı Mufef Hüseyinin (ölüm cezasına mahkum edilmiş ve diğer mahkumlarla birlikte 931 yılı şubat ayının üçüncü gününü dördüne bağlayan gece sabahâ karşı asılmıştır.) evindeki toplantılardan başlayaçağım. Sırası ile Paşaköy boylarındaki vaziyetlerini ve bu vaziyetlerinin köylerde ne gibi belirti sekilleri gösterdikten sonra buralarda ve buralarda kendilerine j'akın olan sanıkların hâdisedeki rollerini açıklayacağım. Ondan sonra fecaatleı* arzeden Menemen hâdisesinin cereyan şeklini göstereceğim ve psikolojik nok tadan yani basitten mirekkebe doğ ru yürüyerek Menemen vak'asınm hakikf kaynağına intikal ve bundarı tatlıcı Hüseyinin evindekl toplantıya takaddüm »den zamanlarda çeşidli mahallerde yapılan toplantılara ve bunda Erenköy köşkünün Cyani Erbilli Şeyh Fsadm) oy nadığı rollere geçerek hâdisenin mahall! ve mevziî olmayıp şümullü ve geniş bir saha üzerinde cereyan ettiğini göstererek sanıklar şebekesini meydana çıkaracağım ve bunların devlet 'otorite ve hayatiyeti üzerindeki maksadlarının tecelliyatını ve suç unsurlarını ve delillerini tetkik ve tahlil ederek suçun vasfını ortaya k*yacağun.» Savcının mütaleası 1A0Y0BU6UNKU PR06RAM «Bır gün (atlı) tramvayla Top karetlerdeki evınden aldılir. Cenahaneye doğru gidiyordum. Berı, ze riamazındaîı. kabari 1 oaşında telarka sahanlıkta durmakta idim. ! kin verilinceye kadar in:akrıaajlar. ' Dolmabahçeden kalktığımız zaman, • Beşiktaşla Orfalcöy arasında, Yılartık ak sakalh olan Yakub efen j dız eteklerine tesadüf eden «Yahdi, yürür halde bulunan tramvaya [ ya efendi dergâhi» kabristanına atladı. Kolur.dan tutarak kendisine defnederek, Türk tiyatro tarihini ıV yardım ettim. Sahanlığa çıkınca: • birinci ınhife?ini çevirmij fldb'ar. Ey, ne yaparsınız; ihtiyarladık | Halil bey: .Şimdi de ^itsem j e !1 artık dedi. Hâlâ gençliğiniz rini buiurum» dcm)s;i. \l'u b'eyi deki hareketli hâüniz üstünüzde soğuk bir kış günü ziyaret etrrtiçdedim. Gençliğimi bilir misi i tim. Böyle bir havada. dık y?Vusnîz? diye sordu. Elbette. Yal | ların tepesinde olan kaiiı''jtana nız sahneden degij: dinibütün Mus, «gîdelim» demeğe dilim varmadı. tafa Paşa ile dostlugunuz zama Bahara, kendisinden bu iiypreti ie rica nındanberi deyince, şöyle bana • kabrin yerini tespit .etmsği bir baktı: Pasa ne oldu? Nere • edecektim. «Bahar« geldi. "oTuıne" lerde'' «İstanbulda, gene Beya dönüşü gideriz» diye düşünc'.ijm. zıttaki konağında' oturuyor» diye Turneden döndüğüm zaman da Ha izahat verdim. Yakub efendi biraz lil beyin, Allahın rahmeıinç kabana dogru eğildi: .Hayret! Öyle vuştuğunu duydum. cerbezcli insanları İstanbulda bı I Necib Aşkın: «Ben pek k'içükrakmayıp uzaklaçtırıyorlar. Paşa ı ken. annem benl iki defa Yahya nm da ayni âkıbete uğradığını zan efendi mezarhğına, babannn kr.heder üzülürdüm tarzında ko rine götürmüçtü. Kabir '.opıaktı \e nuşmağa başladı. Ben üniformalı i üzerinde kitabesi yoktu. Biiyi'diiidim. Ne olduğunu bilmediği böy [ ğiim zamanlarda da ihtilâllcr, ha"b" le re'mı kıyafetli bir adama bu ler, benim Ankaraya sidistm fılsn tarzda sözler söylemesinden dolavı derken yerini kaybettim.» riıyp ben de cesaretine hayret edip, Dol hayflanır dururdu. Bu dergâhla ve onun nıtzar!:gı mabahçe gibi bir yerde bu sözlerin vanımızdakiler tarafından ile benim de ilişiğim vardir. Inişitilecpğinden dp âdeta ürktüm. O. tisabımız dolayısile aile Büyvr'îerimiz oraya yartıâı gibi. ben rie ahserbest serbest konuştu!» Bu hikâyeyi Halil beye an'.attı ret kapımı orada j'aptırmış buhınmaktayım. Bu yakınlığım v.' ara ğım zaman: * 1 «Oyleydi.. bu husiısta pervasız sıra ziyaretlerim esnasınrli. r *ıın bir hali vardı. Belki de evinin bir eskilerile, mezarlık bekcilerile başkatında yalnız yaşayujı da bu hâ tan aşağı taramama' rağmen Yakub lin tesiriledir. Hususf dairesindeki efendinin verinj tâvin etmek mzçBİışma odasının kapısı üstünde bir alesef nasib olmadı. Sayın Reşad yan levhası vardı. Güzel bir ta'lik Beyath'mn gayretleri de bosa çıktı, o dahi bulamadı. On dört sele yazılmış olan; O kadar nefretim var Inüandan ktm nedir Necib Aşkın'ı göremiyordnm. Aksim âdemdlr diye mir'ate nigâh Geçenlerd* adresini ele geçirdim. eylemenı Bir ümitle kendisine mektup yazmısraları, ölünceye kadar o kapı dıra. «Mezar taharrisi> hakkmdaki tafsilâtı bfldirerek: «Sen yeni bir üstünde asılı durdu.» şey öğrenebildin mi'» diye sordura. *** Evvelce de kaydettiğim gibi; Bana. tiyarroya geldi: «O seneVrhakkında çıkan yazılarda doğum den aonr* bu mezar meaelesi zihve ölüm tarihlerinin yanlış oldu nimde bir düştince. içimde bir dert ğuna kaniim. Refik Ahmet bey de oldu. Günün birinde hayalimde dahil olduğu halde. bu tarihlerin dört çitlenbik fîdanı belirdi. Anhangi kayıtlardan ahndığı göste nemle beraber, babamı ziyarete rilmemiştir. Buna dair ben de ya gittiğim zamanlarda, kabrin ba^ırzılı bir vesikaya tesadüf •tmedim. da ve ayak' ucunda fkişer çitlenFakat Yakub efendiyi tanıyan ikl bik fidanı dikili olduğunu haval kişinin şahadetine ve kendisine meyal hahrladım. Gidip kabr'smensup bir kişinin de yaşına isrl tanda aradım ve bfîyle bir ver Vulnat ederek bir hesap yaptım. Eu dum. Şimdi ara sıra gjdiyor ve bas hesap neticesinde Refik Ahmet be ucunda fatiha okuyonım. Hemc n yin verdiği 1840 tevellüt tarihinde Allah Isâl eyleye » birlesiyoruz. Fakat vefat tarihi o | Dört çitlenbfk ağacınm (,'Sigelenlarak bildirdiği: «1891 de 51 raşm^ideceğiz. da olduftu halde gözlerinl kap«dı» dirdiği mübarek kabre «Bilirklşi» lerin möt?lâasını alacakaydında »yrılmaktayız. 1 Rahmetli babam. Yakub • ğız. Karar müspet çıkarsa: Türk tiyatrosunun bânisi. busrnfendi^ son defa, Dolmabahçede tramvayda gördüğii zaman, efendi kö Türk tlyatrocularırnn mevcubeyaz sakalh imiş. Aralannda da diyetinin sebebl. büyük Uealist b'jndan ev\fel kaydettiğim fık sanatkâr Güllü Yakub efendinin rada olduğu sibi ihtivarlıktan kabrint mütevazi da ölsa yaobahsedilmiş.' Babam da itiraz et tırabilrnefti Allah bize nasib rtsin. Vasfi Rıra 7f)BU memiş. Bövle bir Insan 51 yaşını S 1> N aşmış olmalı. 2 Yukarıki satırlarda ismi pe,çen ermenice kitapta. Yakub efendinin 1898 de sağ oldugu anlaşılmaktadır. J t J « 5 « » 3 Halil bey merhum: .Vakub efendi vefat ettiği zaman *2 yr>şmda vardı» demişti. • 4 Necib Aşkın'ın. «Nüfus tezkeresi» nde doğum tarihi her ne kadar »rumî 1314» yazılı ise de. bir takım sebeplerden iki yaş oüyük gösterilmis olup, asıl +evellüdü «1316», yani bugünkü kullandığımız milâdi sene ile «1900» dür. Buna göre Necib bugün .58» yaşında bulunmaktadır. Babasi vı^fat ettiği zamanda da »2» yaşmda imis. Bu hesaba göre de Yakub SOLDAN SAĞA: efendinin vefat tarihi «1391» leğil. ' 1 Iıakta Kralcılık taraft=n «1902» olması lâzım gelir. diye tevkif olunan büyük aşirei 5 *1902» de vefat ettiğine ns reisierinden biri. 2 Küçük kizaran. Halil beyin dediği gibi «62» taplar basıp satan kimse. 3 Koi yaşında olunca: doğuş tarihi de ucumı uzatıp tutarak (iki keiinae'!. «1840» dır ki. Refik Ahmet bey de 4 Bir harfin okunuşu, Anedolukitabında bn tarihi görtermekte muzda kızLra konulan isimlerden dir. biri. 5 Bir Rus erkeğirrin adı. * * * 6 Bazı bitkiler bu hale konulBir gün Güllü Yakub efendi. A duktan sonra dokuma yapılmağa karetlerdeki evinde, ibadet oda yarar, f m hayat eseri gösterir dusında namaz kılarken secdede, ru rumoa: 7 Yükçü esnafına lâz:rn hunu teslim etmiş bir ha4de DU olanlardan. geçenlerde Asya Afrika lündu. Müzikai hümayundaki ar iktisadi konfersnsının başkentinde kadaşları ve talebeleri, Halil bey de toolandığı memleketin başhca ?kaı dahil. büyük Türk sanatkârını A sruyu. 8 Susuzlukta doğan çok fazla hararet (eski terin'). Osmanlı tarihinde rneşhur bir Padissh ka B UL M A C A II I I T * .l H.l 1 1 1 II 1 ım ı i ı 1 «! 1 1 «1 1 IH 1 1 Pl 1 1 II I 1 • BU SABAH TENEKE LEVHA İ