Katalog

u m h ur i yet KURUCUSU:YUKIIS NADI Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet îstanbul Posta Kutıiüi tslanbu] No 246 Teleionlar; Umuml Santral Numaran: 224298. Yazı tftlerl. 2243»a. Matbaa; 224290 AN G EL D A Y I Panait U ' ı a j ı i n ro*a:ı!avı içiııde en ç'ik biik'tl sevilenleriuden biri o l ş i ve ikinci kısa zamsrda tükntn t ou ıomaıun ii';üncü baskısl yapılarak Vzrtik Yaymlan arssında 2 lira fistl? çıkmıştır. Pazar 8 rylül 1957 KurucuProf.FuadKöprülüdünişbirliğini " Demokrat Partiden istifa etti önliyecek I hük umıer Prof. Köprülü basına verdiği demeçte, «Programından ayrılmış, eski hüviyetini tamamen değistirmiş olan bugünkü D.P. zihniyeti ile uyuşmak benim için imkânsız Huzııruıt Şartı D.P. eçimleria öne aluunasını gerektiren sebebler hakkında iktidar ve muhalefet birblrine «ykırı düşünceler ileri siiriiyorlar. İktidara göre son yıllar boyunca yurdumuzda büyuk bir kalkınma hamlesi ba$arılmış, vatandaşların geçim durunıu daha iyiye doğru dev adımlan ile ilerlemiştir. Karşılaştığımu ekonomik sıkıntılaı o hamlenin doğurduğu geçici şeylerdi. Fakat muhalefet bunlan ele ahp istismar etmekle ve ortahkta bir rahatsızlık havası yaratmağa çabalamakladır. Seçimleri one almak suretile iktidar hem böyle bir bavanın genişlemesini önleyecek. hem de kcndi giicüne karşı beslediği güven duygusunu açığa vurmu§ ulacaktır. Öyle ya, Anayasanın verdiği yetki ile en azından daha 78 ay işba^ında kalmak imkânı varken, kutsal emanetini şimdidcn «sü sahibine devredip onun hakcmliğine merdce başvurmak kuvvetli bir güven duygusuna işaret değil midir? Muhaliflere geünce, onlar da löyie dü§ünüyorlar: «lktid«r artık yıprandığını iyice biliyor. Yürütülen ekonomik politikanm ileride halkı daha biiyük geçim lorlukları Ue karşı karşiya bırakaeağından şüphesi yoktur. 7 ay, ya da bir yıl sonra yapılacak seçimlerde D. P. nin kazanma şansı şimdikinden de aşağı düşecektir. Onun için henüz ümid kapılan kapanmamışken seçimleri yenilemekten başka çikar >ol göremiyor.» Biz bu aykırı iddialar üzerinde her hangi bir incelemeye girişecek değilir. Bir iktidar, kendi durumu bakımından uygun gördüğü anda seçimleri one almakta serbesttir. Bu onun meşru ve tamamile detnokratık bir hakkıdır. "Demokrasi nizamına imân etmiş bütün Türk vatandaşlarının, aralarındaki her tiirlü ihtilâfları bir tarafa atarak bu gaye uğrunda işbirliği yapmaları bir vatan borcudur,, Ankara, 7 (CumhuriyetTeleksi Demckrat Fprtinm kurucularından, uzun zdinan Dışijleri Bakanlığı ve Parti Genel Başkan vekiiligi vazifeleriııi ifa etmiş olan Prof. Fuad Köprülü, bugün D. P. den istifa etmiş ve istifanamesiai genel idıre kurıdu başkanlığına göndermiştir. Prof. Köprülü bu münasebetle basına ş\ı beyanatta bulunmuştur: « Dcrdüncü Menderes kabineii pro£ram:ıvın hiçe sayıiarak tamamile buna aykırı b ; r yol tutıüması karşısında, bü müddet intızcıidı Kald)ktî' vı ^kaz vazifemi azami dereceâjıde yaptıktan sonja.. hükumetten ayrılraış ve Demokrat Pcrti Genel ldare Kurulu toplantılaruxa da iştirEk etmcmiştım.t Demokrat Partiyi yaratan ve 1948 den 1950 ye kcdar süren çetin bir hürriyet mücaJ îlesmderı eonra cr,i' iktidara getiren ana îik'rlcin küılıyen iııkârı demek olan bu yanlış hireket hatunın, memleket ve parti için doğurdiğj bi',ük ialarlsr heı gün biraz daha vazih ve kat'î oiarak kendini gösteriyordu. Bu acı hakikil'.a müvacehetindp parti ve hükumet sevk ve idaiesinde Arkası Sa S Sü 7 de Bugünlerde Meelise getirilecegi söylenen tasarıda yer alan hükümleri bildiriyoruz Ankara 7 (Cumhuriyet Telekâ) Seçim Kanununda tadilât yapilacağuia daır olan söylenüler devam etaıaktcdir. Bugünlerde getirilecegi söylenen Usannm ibtiva ettig luikümier sSylendıgıne gar şöyledir: 1 Müstakiller hiç bir parti listesinden aday gösterilemiyecektr 2 Bir partiden .ıday gösterilmek için o partiye 6 ay evvel girmij olmak şart olacaktır. 3 Bir partiden istifa sKretila müstakil olarak adaybğm konula(Elcved Güresin bilmesi için istifa tarihinden itiba ren 6 ay geçmesi lâzımdır. yazıyor) 4 Bir parti, bir yerdeıı aday Ankara Küni sevincli, kimi. üzgösterdiği takdirde leşkilâtı ol«n bügün, kimi azimli, kimi umidsiz... tun yerlerden aday gösterm.* mecMilletvekillerini bugünlerde 4 kaburiyetindedir. 5 El yazüarı de haııriarımış Us tegoriye ayırabiliriz. Hele. 1950 veya daha gerilere giteler birbirine bcnzemiyecek. yani delim. 1946 danberi parlamento haaynı elden çıkmamış olacaktır. Seçim notları D. P. nin kurulmasına yol açan meşhur dörtlü takrir C. Bayar, Menderes, F. Köprilı ve Korallan larafından 7 haıiran 1945 tarihinde G.H.P. Grupına verilen takririn metnini veriyoraz "1 D. P. kuruluşuna y >1 açan Celâl Bayar, Refik Koraltan, Fusd Köprülü. Adnan Meaderesin lmularını. (»şı.van veC.H.P. Meclis grupunun 12 hazlran 1945 tarihindeki oturuımında okunan urıhi ön«rgenın metni aşagı. dadır: «C. H P. Meclis Grupu jüksek başkanlığına, 7 haziran 1M5 «Daha ilk kuruluşundanberi Türkiye Cumhuriyetinin v» Cumhuriyet Halk Partisinin en esaslı umdesini teşkil eden demokrasi prensitılerine TPlefoU. CCMHURlYET: Ankara Utanbul frnf. Fııatf Kbprüliinün istifa rttikt rn snnrt clün rvinde çckilen resml Arkası Sa 5 Sü. 6 da ArJcast Sa. 5 Sü 5 te 115 milyon 600 bin lirahk ek ödenck Dün Bülç8 Komisyenunda göriişiilen tatarı I milyon lira arllınlarak kabıl edildi Ankara 7 (CumhuriyetTeleksl I eamilerin onarılmısı işinde kullsnılı Bütçe komisyontııuıu bupiııkü top raak üzere aynlmua istenen iki millantısında, 115 nıılyon S O bin. lira yonluk «ıunzam tahsisat üçrâilyona O tutarında munzam bir tahsisat ka Arkası Sa. 5 Sü. 2 de bulünü derpiş eyliven bir kanun tasarısı müzakcre ve bir milyon lira daha arttırılmak suretile kabul olunmuştur. Bahis konusu arttırma Vakıflar Genel Müdürlüğüne verilecek meblâğda yapılmıştır. Eski âbideler ve C. H. P kufultayı yarın toplanıyor C. M. P. Büyük Kongresi de 18 eylulde acele toplantıya çağrıldı Arkası Sa 5 Sü. 4 te Bizce önemli olan nokta, seçimlcrin dürüst ve halk oyunu, oldugu gibi yanküıyacak bir şekilde yapılabilmesidir. Bu da, ilkönce Seçiın Kanununun iyi olması, sonra da bu kanunun iyi tatbik edilmesi ile AFGAN KRALI ŞEHRlMlZDE Dosi vc kırdeş Afgan K u u »l^jeste mümkündür. 1954 yılında değiştiriZâhir Şah ve Cumhurbaşkanı Celâl Bay^r refakatlerinde maiyetleri erlen seçim jnevzuatı, yazık ki, daha kânı olduğu halde dün saat 17.30 da «Tarsus» vapuru ile Izmirden IstanDolmabahçede karaya çıkan dost iki Dev'.et Reisi önce iki defa tatbik edilen ve mem bula dönmüslerdir. lekette büyük ferahlık uyandıran gemiden aynlırlarken cGayret» ve «M uavenet» muhriblerlnden atılan 21 pare top!a selâmlanmışlardır. Kıymetli misafirimiz Dolmabahçeden kanuna kıvasla yeni bir zihniyet dngruca Tcpkapı Sarayı Müzesine gitmiş ve müzenin nıuhtelif kısımlarını taşımaktadrr. Gönül o geri zihni gczmiştir. Resimde Afgan Kralı ile Bayar el sıkıçırlarken gorülüyor. jete işaret eden hükumlerin seçimlerden önce kaldırılmasını isterdi. Oysa. su günlerde yapılacak bazi değişikliklerle, yurdumuzda seçim hürriyetinin daha da kısılacağını duyuyoruz. İşte bu hiç doğnı bir şey olmıyacaktır. Yurdumuz gerçekten huzura muhtacdır. Politik huzurun ilk şartı ise, dürüstlüğünden kimsenin şüphelenemiyeceği seçimlerdir. 1946 ile 1950 arasında bu konu üzerinde çok yazdık, çok D. P. nin şehrimizdeki seçim hazırlıklanna dair murekkeb harcadık. Onun için şim , izahat veren Üzeyir Avunduk: «D. P. İstanbulu di duyduklarunızın doğru çıkma j masını yürekten temenni ediyonız. ; ne gözden, ne de elden çıkaramaz» dedi Vatandaş, seçimlerin dürüst ve eşit şartlar altında yapıldığından emin D.P. Genel İdare Kurulu taraiından İstanbul il teşkilâürun seçim D. Parti İstanbul İl Kongresi yapılmıyor Ankara 7 ıCumhıuiyetTeleks) tin2 karşı duşünulen muhtelif tedCumhuriyet Halk Partisi Meclisi bu birler göruşülmüjtr. gün de İsmet İnönünün başkanlığın , p a r t ; Meclisinde müzakere olunan da çalışmalarına devam etmiştir. ^ e n önemli meseleleıden biri de paSabah saat 10. dan 13. e. oğ zajtesi günü topianacak olan C. H. g p Tekirdağ milletvekil' İsmall leden sonra da 15.30 dan 20 ye ka p lturultayma sunulac?k rapordur. ^ , Hakkı Akyüz, dün Hür. P dar olmak uzere yedi buçuk saat G a y e t e t r l f l l , ) l a n r 3 p e r d a toplanan Parti Meclirir.de. D. P. kadar demokratik muesseselerın ku j den istifa etti Grupunun büyük seçimleri yeni rulmaması ve D. P. iktidarırun tut , leme kararı. işbirliği meselesi ve bu tuğu antidemokıatik yol şıddelle Teleks) fconuda iktidann muhtemel hareke Arkası Sa 5 SÜ. 3 te Ankart 7 (Cumhuriyet Hur. P Tekirdağ milletvekUi İsmail Hakkı Akyuz bugün Hur. P. den İstifa etmiştir. Hür P. çevreleri Ismaıl Hakkı Ak\jzün Bolükbaşımn teşrli masuniyeti. nin kaldırılması müıakereleri sırasın. da partlnin muhalefetini tasvlb *tmedığini. bu hususU genel tdare kurulu. na bir muhtıra verdigini ve bu muh. tırada Bolükbaşımn konu^nalarınm tenkıd edildlgini. ayrıca lşbirliğine hücumlarda bulunduğunu. ve geçenlerde Hür. P. den bir istifa Başbakan dün geldi Başbakan Adnan Menderes, berabe. rinde basın tşlerinl tedvlre memur Devlet Bakanı Fatin Rüçtu Zorlu ve Hususi Kalem Müdürü Muzaffer E r . T<,şUko5, h a T a a !anından vılâyete glderek orad» uron milddet çalışmıştır. B a î b a k a n d o ş r u c a Fevzi Lutfi Karaosmanoğlu dün Diyarbakırda bir konuşma yaptı Hır. P. Genel Başkanı, muhalefst ve müstakiller eephesinin, milleti hürriyele kavuşturmak için mücadeleye atıldığını söyledi ' PESMAZOĞLU KONUŞMUYOR Yunanistanm Ankara Btiyük E'.çisi • George Pesmazoglu. dün Icalmakta olduğu Hilton otelinde, etrafını «aj ran gazetecilerln suallerini eevablandırm.>ktan imtina etmiştir. Pazarteai I günü Atinadan döndüğU zaman. çarçam'ia günü Ankaraya. vazifesi baçı, na döneceğini söylemiş olmasına rajfimen, Pesmazoflu hâlâ Istanbuldadlr. Arkası Sa, 5 Sü, 6 da Diyarbakır, 7 (Telefonla) Bugün saat 13.00 de Ankaradan uçakla şehrimize gelen Hür. P. Genel Başkanı Fevzi Lutfi Karaosmanoğlu ve beraberinde gelen milletvekillerinden Yusuf Azizoğlu ile Mustafa Ekinci Hür. P. nin Diyarbakır merkez ilçe kongresinde bulunmuslardlr. Saat 14.00 de Darti binasmm V I •II J ".. i geniş avlusunda açık hava kongre ; s i n i andıran bu kongrenin başkanlı ! **" d e r d yndılar. Müteskıben sıra ile konuşan Diyarbakır Hür. P. * m a Dr Y u s u f Azizoğlı seçildi. başkanı Avukat Receb Azizoğlu, esge. içinde bulunduğumuz Dilekler faslında k w m s H l 6 drie Sıper rejim Türktye Köylii Partisi, (Teşkilat gazetesi) ismi altında bir gazete çıkanyormuj da haberimiz yokmuj. Bu gazetenin elimize geçen 28 inci nüshnst gazete kâğıdına, şu tevzie ve lahsise tâbi olon pozete kâğtdına bcsılmış. Eh butıuıt üzerinde de gazete fceli.neri var ya... Simdi bakm (Teşkilât gcıetesi) ne divor: «Asıl mesele iktidarı denirtnelc deçftl, yerine daha iyisini koyabilmektir. Daha. i'jisi bulunmadtkça rnevcudu kaldınp almak büyuk hatadır. Gelen gideni arattırdıktan sonra rievcud'i değiştirmeğe ne lüz'itn var?» Ne doğru sözler... Su Allahm belâst demokrasi denüen rejimin işte bu kötü tarafları var. Zaten ne tarafı sakat •Jv.ğil ki... Daha iyisi bulunm<ıdıkça iktidarlart klelebed yerinde btrakınak dururken tutmus, milletlere kendihrini idare edecekleri istediği gibi değistirmek hakkmı tanırnış. Mev^udun daha iyisi var ?HI, yok mu, bulunur mu tulunmaz tnt btt noktalart Köylii Partisinç sormadan muayycn zamanlarda ve vıuayyen şartlardn seçimlere gitmek kaydını koymuş. S ^ r y u S n L u r 1 duk çalışmalarına devam etmektedir. Bu cümleden olarak rnaz. Huzur olnuyan yerde ise hiç j 14 te D. P. il merkeîin 2 gelen Üzebir hükumet vazifc göremer. yir Avunduk, ilçe başkanları ile üç Arkası Sa 5 Sü. 4 te NADİR NADİ ı düü Ü i ^ ! 'itferinl tedvire memur edüen İ Banka, Umum Müdürü üzeyir A k A™ dün sast I AK7ll1lAI*P IVIVLIUIVIV m fltfllr uaıı . Arkaat Sa 5 Su 7 de r Bugün "Cumhuriyet,, te Sirbirinden cazib iki küçük şaheser İstimlâk yolsuzluğu Kalp para ticareti 17 BCİ asırda Frenklerin Türkiyede ve bilhassa İzmirde yapmağa kalkıştıkları bu ticaret ile uyandırdıkları büyük tepkiler Tahkikat son derece gizli yürütülüyor, bu arada yeni söylentiler tıktı İstimlâi ışlerindekl yolsuzluk t a h . kliatına dun de devam edümiştır. Tahkikat son derece gizli yürütül. l'ıenses Nllüfer gazeteeilerle göriısürken Meelise bir soru önergesi verildi Muhalefet bir kitab hazırlıyor pahaUlık Ankara 7 (Cumhuriyet . Te'.eks) C.H.P. Kars mllletvekıll Sım Atalay, bugün Meclis Başkanhiına. Adalet Baksnı tarafindan cevablandırüması. nı ls»edigi bir »ozlü »o»'j önergeal vermıştir, Atalay, »on günlerde. Basın Kanu. nunun cevab ve tekzib hakkıle ilglll Arkası Sa. 5 Sü. 2 de Sa 5 Sü. 3 te . Yazan: FUAD CARIM 2 nci sahifemi zde okuyunuz! Prenses Nilufer dün Nilîfer, Ali Hanı 20 yıldır tanıdığını »öjledi Çanakkaledeki Keloğlan Çanakkale muhar sbelerini anlatan en güzel b üyük hikâye dedikodulara cevab verdi D. P. nin vaad edip de yapamadıkları bu kitabda belirtilecek Yazan: Fahri Gelâl Göktulga 4 üncii sahifemizde okuyunuz! Sehrimizd» bir aydanberl bulunar .Mi Hanla allktlı y*zıîar içln yaptıjıcı SuîUn Muradm torunu, Durrüsehvarîn sdylemiştir. yeğeni ve HaytUrabad Nizamlnm 2 r.d Prenses. Alı Hanın 20 senellk arksoglu ıle 1952 ye kadar evli kalan daşı oldugunu. Ali Hanı kendlsinln Prense. Nllufer dun b;r basıa toplan çagırmadığını. yalnız eski bir arkatısı yapmıştır. Prerıses Nilufer bu top. ı dası sıfatile otelde goruştuğunu söy. lantıyı gazetelerde hakkında çıkan | ~ ArkOSt Sa. 5 S Ü . l d e Şehrimiz muhalif partıler teşkilâtları da hızla seçim hazırlıklanna baçKöylii Partisi'ie geleeek iktidalamişlardır. Bu cümleden olarak. rın daha iyi olmıyaeaihnı nertcgrendigimize gore. işbirHği yapan den biltyoısiin, iiye sormuyitruz. muhalif psrtıler müştereken D P nin vaad eoip de vapmadıklanm ihtiva Onun koyduöu <sasUır dahilinde tAUE OLUNAN HÜR. P. OCAK LLVHALARI Hür. P ye kaydol işliyen bir demokrasiyi tahnyyiile eder bir kitabı hszırlüni.'£a bivlamışlardır. Bu kitab basılır b< Eilmaz yur duktan Eonra tekrar D. P. ye geçen bir zatın. henüz kurulmamıç bulunan çalıştyoruz. 3una yarasır bir de dun her bölgpsine göndcıilecek ve Emincnü ilçesine baglı bazı ocaklara aid levhalan. tstanbulda intiçar eden mUlet buldak mu İ.J»TOİ» ifttr. halka bedava dagıtılac.ıktır. Aynca D. P. ve hükumet tarafUrı bir akşam gazetesine teglim ettigini bildirmişasılacak afişlerin de hazırlıkiarına tik Fakat bu levhalar. dün Hür. P. temsilcilerine iade edilmişlerdir. Yu• •• J bajlanmıştır. yarıdakl reEİm. hâdlsejl tesblt etmektedJ»,