Katalog

19 Nisan 1957 JO.YÎL EVYELÎCİ KULELÎ DgN T ^ P HATIRALAR £ NiZAMİYE KAPISI Yazan: HASAN *MCA DEDE FAİK =haberleri Kanlıca koyu turistik şekilde tanzim olunacak L 1 K e T AI 1L A R ARA S DA ]\ fSABAH] Orman yangını «fcl tttanbulan meshar hüyük yangınlan, yerlerlnl, memleket Içlnl kasıp kavuran orman yangınlanna bıraktı. tstanbul yangınlnrı. Itoca Imparatorlul;uD bassehrinde, kısa fasılalarla açılan klpkuıl sıraca yaralan glbl feda visl l n U n < » . Iklıie blr patlak verlr, kemlrici ve kavurucu bir illetti. BUhana yax aylannda. bele patlıcan mevsimindf. tava altından slçnyan blr kıvılcım bacayı blr anda sarar, etıafa haber vrrlllnclyr kadar mahalleye yayıhr. hanümanlar tiindârrn muazzam btr afet olurdn. Koca p»vlc«ht. bütün UnkinUrlle, bfltün vırlıklarlle, hatti Avrupadan crlbrdllea ltfalye müteba»ularile bu karknnf br\i kırtıandı. neılller boyu. ellrri bötründf. a n lçlnd* l«y1rcl knlmiftı. Ufacık blr hlmmet, namiDa beykel dlkllmrsl lcab edrrken adı kasdcn unut'urulan kıymrtll blr İnsanın hlzmeti. Utanbıılu, anrlaea lüren bu brltyedrn kurtardı. Vıllarduıberl memlekete muıallat olan orman y ı n p n U n bellyeslnl de, (rlAket bellrmrden evrrl alınarak t«H<blrlerle Anlemek mumkandar. »anıynrnm Btldlklerlmr. okuduklnrım». duydiıklaruna göre. orman yanguu ynlnız bizim mrralekptf mahıuı badirrrrdrn drjll Mrtelâ Amrrlkada ve Afrtkada. unnın yangını uıun tamanUr. mllll (ellket ölcüsündr ıörup gltmlı. Modrrn gftrnslr ve modfrn anlavısla talısılınea, öylf tedhlrtrr sJınmıs kl lnunlar ateften de^ll. rt Intanlardan korkar halr e'lmiş. Ddnyanın hiç blr tarafında. koylürn vry* «enrrlyi orm*nda (İRars rktrn. atrs yakıp vnnek plflrnifktrn çubutunnn ateflnl yere «ılrkten «llkoyacak kuvvet ynktur Dava. dlkkatçlx adamın yrre ı atrsl. rBıgar «nünf katıhp ormanı yok pdecrk flddrrl kntnnmaktan mrnftmrktlr. Orman y«nglnl«nnda m u u ı u n mlllt ıcrvetler k*Tbnlrn memlekrtlerln »Iriıkları hâlA da tatblktnr devam ıltlklrrl tedblrler var 1 kl. erbabı tarafından hlKnmemeslnc Imkîn tasav Halid Ziya Uşaklıgil hakkmda rusça bir eser yayınlandı a z a n olgun eseridir. Gerçekten Oe bu eserde bir çok sanat değerleri toplanmış bulunuyor. Eserde hâdiieler Şehircilîk mütehassm Prott tabiî bir akısla geli$mektedir. Konu çekicidir Eser hareketlidir. Romanro diin tetkîklerine <Jevam etti | kompozisjonu, en küçük teferruatıI (Halid Ziya Uşaklıgilin eserleri na kadar düsünülerek vücude geBildirildiğine göre, Kanlıca koyu XIX. yüzyılın sonlarında Türk nes üstünkörü bir karakteristiğini ver dıgı 140 hikâye ve 8 romandan an tirümiftir. Eserde, konu bakımından nun turistik. şekilde tanzimi kararla} rinin teşekkülü meselesi) adını ta meğe çahştım. Burada umumi çiz cak 2030 hikâyesile 23 romanının roUeri olan pek çok kisiler var. Dimıştır. Hazırlanan plân önümüzdeki fiyan bu eser, Leyıâ Osmanovna Al gilerle anlatîığımız seyleri, Türk edeb! bir değer taşıdığını belirt yaloğlar çok ustaca tertiblenmistir. mevsim tatbik mevkiine konacaktir kayeva isimli bir kadın yazar tara nesrinin en tipik temsilcisi olan mektedir. Realistçe tasvirje» çok kuvvetlidir. Prost tetkiklerine devam ediyor fından kaleme alınmıştır. Halid Ziya Uşaklıgilin eserlerini Bayan Aalkayeva, konuları bakı Her yeni vak'a, roman kisilerinin lstanbulun imarı mevzuunda mütaBu 145 sahifelik eser, bir jtasoz tahiil ederken konkretize etmeğe ça mından Halid Ziyanın eserlerini üçs hareketi. önceden hazırUnmıs olup, leası alınmak üzere memleketimize den, 5 bölümden ve 2 ek bölümden lısacagız!» bunları takib eden vak'alardan gaayırmaktadır: davet olunan şehircilik mütehassıs ibarettir. Halid Zlyanın biyojrrafUI ve 1) Yüksek sosyetenin yajayifinı yet iyi izahlarını bulmaktadırlar. Prost tetkiklerine devam etmektedir. Eserin yazan, iki buçuk sahifelik Halid Ziyanın bu romanında roeserlertne umumi btr bakıs anlatan eserler. Prost, evvelce şehrin imar pUnın insözünde «Bu araştırmanın başlıca Bayan LeylA, eserinin: «Halid Zi2) Basit insanların hayatını anla mantik tasvirler ve melodramatik hazırladığı zaman bu plânı gösteriı gayesinin. Türk yazan Halid Ziya unsurlar hemen hemen yok gibidir. bir maket vücude getirmişti. Muh Uşaklıgilin eserlerini öroek tutarak, yanlın biyografisi ve eserlerine u tan eserler Bayan Alkayeva, bundan sonra Hamumi bir bakıs> bashğım tasıyan S) tnsan karakterini tahiil eden lid Ziyanın hikâyelerine geçerek XIX uncu yüzyıl sonundaki Türk edilen ou maket bilinmiyen bir se edebiyatınm kendine hJts bazı geli; ıkinci bölümünde. Halid Ziyanın, vc insanın cemiyetteki verlni göstc şunları söylemektedir: kendi haUralarına, bepsinden çok ren eserler. Dede F»ik timar doktbına dogru yurMB beble parçalanmıştır. Şehircilik müHalid Ziyanın hikayeleri, kompome çizgilerini incelemek nlduğun ı cKırk Yıl» adh beş cidlik eserine Halid Ziyanın eterlerlnde konu, tehassısı, bu defa gelisinde, altında zisyon ve konularının zenginliği baîjte ana baba ocafcna bu halde, lug» dogru koştu. Elini uzattı Mus Atatürkün imzası bulunduğunu söy belirtmektedir dayanarak derlitoplu bir biyografisini kompozlsyon ve dil kımından çok çesidlidir. Bu çesidliXIX uncu ve XX n d yüryılda muvazenesiz bir çöküntü olarak dö lugu açmamLştı. Önüne •ardıgı p«n lediği imar plânına aid bu maketi vermekte, bu mGnasebetle o devir Bayan Alkeveya'nin bu eserinin en likte, Türkiyede bu janrı ilk defa Türklyede sosyal sartlar ve nseekti. cerenin saçajından t o a a bir bay aramıs ise de bulamamıstır. Türkiyesinin sosyal yasayısını da I dikkate değer bölumlerinden biri, olarak geniş ölçüde iılemeğe muedebî çevre Nedense o, bu gece bütün itiyad kus kahkahası ile karîilaşınca adeta anlatmaktadır. Yazar g^ıe bu bö Halid Ziyanın konularmı, korapozis vafrak olan yazann sanat ustalığmın Prost, dün kendisile konuşan ga> Bayan Leylft Alkayeva, kitabırun lümde. Halid Ziyanın İzniirde kaldıgı ! yonunu, dilini incelemeğe ayırdığı da büyük bir payı vardır. lannı terketmiştt S«ssix, dargın ya yıkılacak fibi telAj ve heyecanla zetecilere demiştir ki: tagtnda oturuyordu. Harbiye son Cehidin elini kapü. Sonra bu ha• Tetkiklerimi henüz tamamla 35 sahife tutan birinci bölümünde. 1893 yıbna kadar, orada yayımladı ', dördüncü bölümüdür. Yazar bu böHalid Ziya, Türk hikfiyeciliğine madım. Gördüklerime nazaran, yapıl 1839 Tanzimat hareketile memleketir gı eserlerden kronolojik bir şekilde IÜHM (u satırlarla başlamaktadır: sanıf talebesi oldugu için kendi se reketinden nkılarak: hikâye monolog tarzmı ilk defa batılasma yolunu tuttuğunu anlata bahsetmektedir. makta olan işler sflratli ve yerinde•Halid Ziyanm sanat metodu. viyesinde sandığı iki arkadaştan biri sokan sanatçtdır (Yalancı haber). Ulan! ürküttü pis hayvmn, dogolan Edıble anlasılmıyan sebeb ve rusul dedi. Her ikisinin de ellerl dir. GittiiİTidenberi Istanbulda tra rak. bu harekeün. Türkiyenin fikiı Yazar, Halid Ziyanm edebl haya lerinin konuları ve kompozisyonu Halid Ziyanın hikâyelerinde beklenflk sirkülâsyonu artmış bulunduğun ve edebiyat hayatındaki akislerini Unı. bir çok edebiyat tarihçilerimi meselesi, başlı başına bir ilgi uyan medik sonuçlar bilhassa dikkati çenislerle sanki alakasuu kesmisti bus ıribi idi. dan. eski plânlann olduğu gibi mi, Sinasinin, Namık Kemalin, Abdüldırmaktadır. Çünkü bu yazar, ev ker. Edib. etrafına toplannus arkadaı zin de kabu) ettiği gibi üç devreye yoksa değiştirilmek suretile mi tat hak Hâmidin, Recaizade Ekrem Be velce de isaret ettiğimiz gibi, bugünHalid Ziyanın hikâyelerindeki dil, haUcasmın ortasında kendinden geçayırmaktadır: Dede Faik bik edilmesi gerekeceüni henüz kes yin, Türk si'rinin yenileşmesinde; kü Türk nesrinin kurucularmdan bi umumt olarak, romanlanndaki dile rnia, mütemadiyen köydeki çesme1) Yazann tzmirde geçen çırakhk ridir.. Mremedim.» aynı şekilde Namık Kemalin, Şemgöre daha sadedir. nin soguk, billur gibi suyunu sayıkGüneş flç mızrak boyu çıktıktan Bayan A'kayevaya ört. Halid ZiProst bugün tmar Müdürlüğünp seddin Saminin, Ebüzziya Tevfikln, devrL Halid Ziyanın ilk romanlarında ve hyor, çesme bajında toplanan kız sonra, kojhjşun doktordan aonra tek 2) Yazann, 1893 tcn 1908 yılına ka ya, Namık Kemal ve Recaizade Ekgiderek tetkiklerde bulunacak, haf larU, İKzkardcfüe, anası ile konu aağlık el«nanı ol»n «tımarcis Dede ta içinde de Başbakan Menderes ta Ahmed Mithatın, Türk nesrinin •* dar tstanbulda geçen olgunluk dev rem ekolüiKÎen miras kalan ıoının ilk hikâyelerinde yer alan kahramanlar, ıımumiyetle mücerred ve deleşmesinde oynadıkları müsbet ro rL Halid Ziya, edebî hayatınm bu şuyordu. rpfmdan kabul edilecektir. Faik göründü. lü belirtmekte, bilhassa Ahmed Mit devrinde (Mekteb), (Sabah), ılk tik unsurları yavaş yavaş tasfiye romantik bir hava içinde tasvir ediMuhitinden ayrılmıs Sıvasın bilDofrusuncı sövlem'k lâzım grlirse, ederek realizme doğru yol almıştır. lirlerdi. Ama sonraları, bu kahraİmar hareketlerini gösterir film Arksdajlannın üzerir.e çektikleri hat Efendi üzerinde büyük bir simem hangi koyünde doUsıyordu. Şehrimizin iman ve güzelleştiril tayişle durmakta ve şunları soyle dam) gibi dergi ve gazetelerde. bil Zaten Halid Ziya, hiç bir zaman tam manlar. hayattakl gerçek hallerile. orman b»h«lnde. «Eşfflnl Snee sağçarşaftn elinde yatan ölüye baka«m k ı n t a hajl». tonra Allaha haVakit geceyarısını geçmişti. Edib hassa (Serveti Fünun) dergisinde manasile romantik bir eser yszma asılianns uygun bir şekilde tasvir mesi. kültürel, smaî tesislerle bezenmektedir: valr et» na^inatinp muhtae haldfylz. büyük bir enerji ile birdenbire d o | rak: en meşhur eserleri olan ıMai ve Sı mıştır. Ancak bazı eserlerinde ro edilmeğe başlandılar. mesi yolunda yapılmakta olan calışSayısı skıllara dureunluk vfrfcpk Öldü ha!... Mevlâ gani gani rah malan toplu bir şekilde göstermek ' «A. Durnas jannnda yazılmış ilgi yah). fAşkı Memnu). (Kınk Hayat nanizm unsurları görülebilir. ruldu. Gözleri, yerinden fırlayacakYazar. eserinin bu bölümünü «u dererev! bıılnn son yançınlardn. en maksadüe hazırlanan film, yarm saat çekici, ^ğlendiıiri btr çok roman ve lar) gibi romanlannı yayımlamışti' mıs gibi açılmıştL Etrafa endişeîi met eylesln. dedi. Fakat Halid Ziyanın realist metodu satırlarla hitirmektedir: büyıik kab.ıhntin slddrtlr es«ı rü«bakışlarla göz gezdirdi. Dirseğine Dede Umar dolabına (Uâc dolabı) 12 de Atlas sinemasında basm men hikâyenin müellifi Ahmed Mithat 3) Halid Ziyanın edebî hayatınır iar bir karakter tasır. Halid Ziya, rtia nldu^u anlasılıyor. Blr ferse•Hic şüphe yok ki, Türk nesrinin (18441913), Türk nesrinin gelişme üçüncü devri, 1908 yılından bajlaya hâdiseleri objektif olmaktan zıy«de daymndı, karyolanm boşluguna üU doğru yurOdü DudakUn ojrnuyor sublarına gösterilecektir. kurulucunda Halid Ziyanın rolü ve mln tutu«turdujtu atesi, tam da n nsinde büyük bir rol oynsmıstır. Ah rak ölüm tarihi olan 1*45 yılına ka süpjektif, psikoiojik bir tahlile tâbi di. Arkadaşları süratle yardıma koş du. Bir müddet dolabın önünde göz hizmeti pek büyüktür. Haklı olarak rada <>tlrdf/tl ribprtrla korflkimiHnmed Mithatın eserleri büyük bir dar sürmektedir. tutar. Halid Ziyanın eserlerinde em onu. Türk esebiyatmds Avrupai ro dcn dolayı tabtatr Sfkelrnlr tiM blr tular. lari kapalı durdu. sonra ellerile yühalimıı var. H»r nrm*n yuıginında, edebi defer Uşımaraakla beraber, Bir anda ağzından boşanan kan, zfinü sıvazladı. Okuduğu fatihayı Halid Ziya hayatınm bu devrin presiyonistlik oldukça önemli hir yer man tarzınm yaratıcısı olarak sayargene de ilgi çekici konularile, ta de, bir çok makale, edebl tenkid, işgal eder. Onun hemen hemen bü lar. Hikâye janrmın Türk edebiya yapablldltfmlz r c ı l n r t% d* yannm iki karyola arannda ufak bir göl olünün ruhuna hcdiye etmifti. şıdıklan dinamizm ile temayüz et roman ve hikâye yazmakla beraber. tün eserlerinde santimantal oir ton tında Ver alması için Halid Ziyanın nıcmlrkptr dnyurmaktan. vanrtnı «acflk teskil etti. Sar.ki dgerleri söknran tnerhol çahıslııra atrs pii<:kfirBu dede, Tophaneden. tesviyeci mişler, aynca açık ve anlaşılır dille sosyal ve edebi değer taşıyan niç hissedilir. Bayan Alkayeva'ya göre harcadığı gayretler büyüktür. Bü mnktcn i'ıaret Çlrrdive kadar. vankuhnüştu. ve tüfekçi ustası Oİarak çıkmış, son1) Şehrimiz Sanayi Odasınca, t. v rile de okuyucunun ilgisini çekmiş ı zaten o devir Türk edebiyatm'la hâ tün edebiyat tenkidcileri onun bu pınlan ör!1\P'ek tpdblr alınriı^ın» bir büyük. eser vücude getirmemişRengi sapsarı kesüdi, avurdlan ra nedense raesleğini terketmiş. bu ziatı yapılan bazı maddelerin dağılerdir. Ahmed Mithatın en büyük bir bflyü eser vücude getirme kim olan unsur. realizm ile lomaniz hfcrnptini yazmakta söz birliği eder dafr biışc\ i'îitm«1ik. Bövle eldene, çöktü. Gözlerinin etrafı mor bir hal günGn hastabakıcılığı d^tnek olan tım şekll nakkında Oda Meclisince min bir kanşımıdır. ler. Türlü edebiyat tarihçileri de r«7g.1n «mpkton alıkojrunıyaeakımıcevablandınl htoneti. geniş bir kütleye ebedi oku miştir. Bu devirde çıkan 'Firuka ile çevrildi. Gene arkadaş yar Unıarcılığı tercih •tmi«ti. Metleiin verilen Ukrirlerden Halic Ziyanın edeb! düinin teşek7» röre, onnana veda vtsnefe ldnm ma zevkini aşılamasında, bununla | zan), mıyam olmadıgı anlaşılmıştır. (Fare), (Kâbusl gibi pi külünde, o zamanlar konuşma dılin onu. Türk nesrinin babosı saymakta dıraile, cansz denecek blr halde de yaptığı deeişiklik mOhim d»|ill s6> birli^i etmislerdir. nivakl bir mfcü» uyeal, fabrlköM baglı olarak da, bunlann kültürel ve yeslerinden ancak, Türk kadınının yastıklara serildi. den tamamile ayn bir dille konudi. asıl mOhiınmi. kendi haltnde Istanbul dışmda. fakat ıdare merkezi fikrî IjMnhal yangınlanndan blrlnde, seviyelerlni yükseltmesinde haklarını savupan (Kâbus 1 piyesi Bati Avmpa yazariannm Halid san, aydınların dar salon çevresinin Artık ciğerlerile değil, gırtlağı ile yont'Bi deSisme idi. >akın blr allr do<romaran evt d« bolgemizde buluran blr firmaya tah dir.» Ziyanm eserleri üzeıindeki tesiri blr dereceye kadar dikkate lâyıktır. büyük bir tesiri Vardır. Aynca bu yanıtiKtı. teneffüs ediyordu. Gözleri akı kaBir kaç yıl evvcline kadar. günahla sla edilen tenekeler bskkında zS.l 195? Eserhı yazan, bundan sonra «SerTanzimattan sonra doğan Türk eBayan Leylâ, eserinin bu bölümü dilin 'esekkülünde kitabm da payı HattS ev bizr yakın oldufco İçin. rası ille bulaşık, müphem, bulanık ayıb kanşığı hatıra ne gelirse, tarihinde bir takrirle malumat lstedebiyat ekolü. birinci dprecede Fran vançiPi çavet yakından tjklb etmJs, veti Fünun» dergisini doğuran şart nü şu satırlarla bitirmektedir: büyüktür. gajrrinıuntazam bir hat halinde sa hepsinı yapmıa. Tophancnin bitlrim miştir Bu takrir, Meclinin müteakıb sız edebiyatınm olmak üzere, büyük ba«tmdan sonıına kadar. Itfaivr neferlan, «Serveti Fünun» dergisini ve toplantısı ohn 28 2.1957 tarihinde gö«Halid Ziyanın eserleri zamanında Halid Ziya, romantik ve sairane ölçüde Batı Avrupa edebiyatuım tebit bir noktaya dlkildi. rilmf'drn ıtrldlfi kadar 7a»bir malı olan bu Dede böylece a rüşülmüş ve Sanayi Odasına aza olu bu dergi etrafında toplanan yazar i tasvirinde, siri altmda kalmıştır. İlk zamanlar lrrine rtmlftlk. Artık. Slflmle pençeteaiyordu. Bu yıbdan günaha. günahtan ayıba ya şu doliyısile firmanın tevziattan is lan Tanzimat devri edebiyatçılarile ve onu takib eden yıüarda büyük (arakterleruı, tabiatin dlm psikolnjik anların tahlllinde dsima yaînız tercümelerle yetinilmişti. Sonhal tam üç saat devam etti. ölümün şarken. bir gün kısmeti çıkmıs. an tifade etmesinln tnbtl bulundufu ka mukayeseli bir şekilde brhis konusi' bîr rağbet görmüşlerdir. Bu rağbet Alü nfiruoun Ibaret rr halkı. blr ve ligi, bilhassa yazann, parlak de «yüksek üslub» a baçvurmustur. Ba raları, Türk yazarları Batı Avrupa trk san^alve kurtarmafîa dahl vakit kolay olacağı ümidile, içlerinde ha nesi onu, helâl çüt emmis bir kızca ranna vanlmıştır. etmektedir. virlerinde memleket cnırları dışına sit halk aılı. ancak konuşmalarda edebiyatını örnek alarak eserler vü bnlamadan. evden. ranUnnı dar karBu arada iki yerden tahsis alabl fcz olan bir arkadaşten Kur'an oku ğızla başgöz etmlf.. i;te o gün bu lecek durumd'akl firmaltnn kayıdlı, Yazar, bundan sonra, cServeti Fü da tsşmıştır. Nitekim o zamanlar, kullanılmıştır. Ama, umumi olarak, cude getirmeğe baflsdılar. O zaman tararah fırlamıslar. bizim *y* ntlnmacnı istediler. gün Dede, beş vakit namazmda. sa bulundııklan diğer mahallerden tah nun» etrafında toplanan yazariaıı ya2ann bazı eserleri fransızcaya, al Halid Ziyanm edebl dilile konuşma lar realist ve romantiklerin yanısıra mı«lardı. Ahaned, bir Benî Israil hikâyesini kin, dindar bir »dam obnu|! Kar; «ls ahp almadıklarının iiglU merci birer birer ele almıs, bunlann eserBlr sandalyr Mlr kurtaramamıslarmancaya, hırvatçaya çevrilmiftir. dili arasmdaki ayrılık. hiç bir zaman ndtürnlist eserler de benimsenmekte ; okumaja basladı: Yusufun kardetle sından, insan Bldürecek Sletler yap lerden «orolmâsına " Oda Mecltsinef lerinde hSkim olan konulan tahiil Yazann bir çok hihlyelerile «men Oivan edebiyetında^i ktdar d»» ' ' İdi. Parnasiyenlerin ve empressiyo dı ama. blr aralık. evtn alık htımtnri tarafından nasü kuyuya atıldı raaktansa. hayattn devanıına yardjır *arar vertlmtştlr. Ve bu Tmt*meleyf ederek dünya görüsterini »eiklamaSf «ur şiirier» inden bazı parçalar rus Halfd Zi>anm edebl eserleri çoğai nistlerin. bilhassa Serfeti Fünun çlsi F.itma ki7in. fkl sev knrt^rmata 'işlanmiftır. dığı nisbette adebi dağarcığındaki edeblyatı fızerinde hissedilir bir te n«"vTff*K dîrtııftnnu fffirmüştük ğmı saba makamından okudu. O etmenuı daha doğru ve inranbfe; Bununla berabcr tevıi Mtteminde çahşmıştır. Yazann tahlile tâbi tut çaya da çevribniştir.t Bu Ik) şeydPn hlrl. canlıvdı. Kaf«Türkçe ke'imelerin sayısı çoğalmış, siri clmustur. hazin bir sesle okurken, derinden dc vakışacsk bir iç olduğunu öğrener tuğu Serveti Fünuncular arasında. ;ir yanlışlık bulunmadıjı Merlis taHalid Ziyanın eserlerinin fîkrî <lnln (cinde. dalnn dalnn dâffinrn buna karşıhk arabca ve farsça kerine, uzaklardan Selimiye camii Dede. hastabakıcılıgı ır.esiek olarak r.ıfındsn kabul edllmiştir. sırasile: Mehmed Rauf. Hüseyin Gr>ncourt kardetjler, Halid Ziyanın cvin pa ve tematik muhtevas llmelerir «=ıyı»ı da {dttikçe azalmnmuezzinin salâsı duyuldu. Bir kaç tercih etmis. bir kelime îie »fivbe2) Sanayi Od?nnea mamul gazoz Rahmi. Halid Ziya. CenaVı Şahabedsevdiei Fransiz yazaTİarınm başmda Eserinin üeüncü bölümünde, Halid tır. A!ık Farma kınn sajt rllndc bu horoz sabahı müjdelemekte ona ka . . . I tapası tevzııtı yapılmamaktadır. An din. Tevfik Fikret. Celâl S?hir. Hü Ziya Uşaklıgilin eserlerinin ana çizgelir. Halid Ziyanın bir çok romanRSr oimuş . , , p ı s l i ç | n eiektrolitik te«nahtan Bayan Alkayeva, bundan sonra larmda, gerek üslub, gerek kompo feafps, SAI plln c dr. ev1n CKk g a z o z tıldılar. seyin Siret. Hüseyin Suad, Faik Âîi gilerini, Türk edebiyatında ve Türk N'emıde» den başlayarak Halid Zi zisyon bakımından Goncourt kardef vardı. Dede. geçen isyankâr günlerini: j n «ke tevzi edilmiştir. Bu tenekeler Edib ölüyor. dünya aydjnUja döbulunmaktadır. Tanan cvln. artık hic blr I** vantdüşüncesindeki gerçek yerinl tayin yanın eserlerini dil ve üslub bakı Allah affetsin! Efali masiyet I de Odalar Birliginden kapsulcülere nüyordu. Bu soğuk tezad, çocuklan Yazar bu bölümü fu satırlarla bi etmek. ancak yazarın, sosyal ve ede mmdan tahiil etmektedir. Yazann, lerin tesirini görmek daima müm masına fhflmal olmıvan snkak kapın kârane erbab!' meyanmda dalâlette ^ h T e d ' 1 " ı e k k a y " ı İle verilmls olkündür. Meselâ Halid Ziyanm kitsb annhtin" ürpertti. Derken bir ufak hıçkırık. tirmektedir: S u n d 9 n O d a y a k n y ı d h v e b u bl bir değer tasıyan eserlerini tahiil bu bahistek: düşüncelerini söyle h\ı halinde çjjsmış ilk eseri olan 'Nemi* ş "yRrr orman yanfnnında, ben bn hepsi bu kadar... Bu hayatı Bltime yasadıgmuz günier... dive ittnıf ve pan faal üç firma arafinda ihtilafsız «Bu bölümdt «Serveti Fünun. etmekle mümkün olabileceğini söy lâsa edebiliriz: de> sinde Goncourt"un (Rene> Maup Patnta kııı hatırhTortna. H« nnnn çevirdi. Edib sonsuz sükun ve sü tarif ederdi. bir şekilde tevzi edi'.rol» ve S«nayl etrafında toplanan yazarlarm kısa ve I liyen Rus yazan, Halid Ziyanın yaz(Aşk Memnu'») Halid Ziyanın en rin> inrfpn almmıi pek çok şeyler ellnr!"kl P\«!İ7 vt kapı«ız kalmı» naNe de olsa. Dedenin bu dönüsü Odasma herhangl blr fikâyet vaki kutua karanlıklarıaa gömülriü, gittl\r anahtar. ha blıfm dlllmizdrkl var öyle düpedüz bir ham ervah dSnü olmarm«tır ti. beyhnd* ree*<(lfler ve telchhıifler. 3) I.C A yardımından temin edilen Halid Ziya, romantizmdcn realizSabahın bu saatlerinde uykuda şfi olamazdı. O eski günleri dudak yedek parça tah?islerl bütün ilgillRaımll VAROĞLU Elektriği: telefonu; Beledlye terkos »uyu bulunan; civannda 50.000 100.000 me geçtiği 1887 yıllarında, Goncourtoldukları için bugüne kadar hiç larında beliren hafif bir tebes'Kim lerce malum oldugu veçhile firmalatan baska Zola'dan da bir, çok sey200.000 liralık muhtelif evler; villâlar; fabrikalar bulunan: Belediye otobüsleri işleyen biri cgasil borusu» nu (ölüleri yı» ve tahasjürle ytdetmekten haz alır rın mah.illlnde »apılen ekspertltlerle ler almışUr. terbit edilml» lhtiyaclanna mOftenlkama borusu) ve bu boru ile bera dı, hanü İhtiyarlann cahillik «e den ve hPr firmaya blr hesabı carl Goncourt ile Zola'nın tesiri, ancak ATLA NtŞLt toyluk günlerini zevkle andıklan tutularak dağıülmıstır. Bu mevsuda ber hastanenin kırk elli köpeğinin Halid Ziyanm romanlarında görüile da Sanavi Oda"ina hlr plkâvet yapıluluduğunu duymaıniflardı. Birdon gibi, anardı. lür. Hulâsa. Dede nüktedan, hoşsohbet msmıptır Dr. EKHAN ÜNALAN bire köpeklerin ulumaları zatcn (•Bir hikâyeci olarak Halid Ziya Topkmptya 3 buçuk kHomerre, Londra asfalUna 600 metre mesafede üzerinde en çok tesiri olanlardan rilmif «inirteri esasından zedeledi. bir adamdı. Ketıdi lfadesinee, e William Holden gitti Nlsanlandılar. biri» tanınmıs Fransiz hikâyecisi Halid, sapsarı kendini koridora «min gıavri haddin, karınca k»deAmerlkalı krtltt Wlll!am Holden r* Maupassant'dır. KadıkSy 18/4/1957 attı. Cihad da arkmsından fırladı. rince» bir vakitler şuaradan sayıhr *sl dtln »abah ucakla Londraya gltSalflerdlıHalid Ziya, Maupasaant'm kornpoHalid beiki yüzünü yıkamak için dı. 3 tacir Adliyeye verildi zisyon usulünden faydalandıgı gibi, belki ne yaptığıru bilmiyerek musCihad wtl«m<1iFâhiç flatla Cnvn. poreelen eşya ve Meîreti 4 5 C 7 « 9 10 11 12 llradan bther parteli 1000 llradan 3000 I bazan dogrudan dogruya Fransiz ya Dedeceğun! Şu karyolanın ara tjimento «atan üc taclrle ekpik metrannın mevzularından da 'avdalanTEŞEKKÜR Hraya kadar yarıtt pefin, yarm 12 an vâdeyle sını biraı asidfenikle filân tamizler J rajlı makara sOren blr imalâtçı yadığı oUnuçtur. Bayan Alkayeva, buEmsalinden çok ucuz fiatlarla satılmaktadır. Şehre çok yakındır. Arteziyen mmtascn «bshleyin Halil bir iki kova ' na misal olarak Halid Ziyanın (Al14. Dlua. p»B»r »OnO Te$dkası olduğundan suyu çok kolay temin edilsbilen; okulu bulunan: elektriğe 600 metre »u ile mikroblan ortalığa >aydı, ! edilmi^lf rd!r kly« 8a|lık«Tlnd« reçlrd!?l btr , tın Nine) hikiyesile Maupassant'm mesafede olan bu arsalar pek büyük rağbet ve alâka görmüş; 1179 parselden 800 parseli Evlenmeler çogahyor •mtllyattan kurtulamıytrak Hak ana,. dılimize CBayan tnci) adı altında km nbnnetlne tcarosan MVflU Mart tyı lçlnd* lehtimlz evlenme hemen satılmıştır. çevrilen fMademoiselle Perle) hikâDtda>: Itardetlm memurluklarmd» 1087 çiftln nikâhları yesi arasındaki benrerligi gösterArsalar pazar gflnü sabahtan akşama ka dar; salı ve perşembe günleri taat 10 da Hay! Hay! dedi «Tathiratı ]ta.i kıjrılmıstır. Geçen tene mart ayında mektedlr. MUZAFFER AYSAL müesseseden kalkan hususl vasıtalarla mahal linde görülebilir. Ayrılan parseller için mamei fenniye icraau, bu vazifemiz. »M çtft evlMimlstl Bundan baska, yazar; Halid Ziyahallinde kaparo alınır. m son nefeslne kad&r yanındac Biraı aaidfenik bnlaloa da yapmlım. nın (Yelpaze Altında), (Kırık Hatjnlmıykn kıyroetU Dr. Saba Aman Ded« »sidfenik de mi buNİSAN 19• RAMAZAN 18 "VirecBBt veri: hat özgüner İle cenaacslne blryatlar) gibi hikâyelerinde de Alaulunmaz? zat gelme* çelpnk grBndermelc passant'ın bazı hîkâyelerile, gerek T» tâıtlyede bulunmak nezake I... Her r a ü t baltmur B U ? kompozisyon, gerek konu bakıınuıCİVCİV »e HVÜK tlnl e9s*eren akraba ve dostları 5 Hastan* bunun buraa çarçı v*x*ı dan bir yakınlık görmektedir. mısa vo bflrOk blr kadırşlnuYEMLERİ O da uzak... hkl» hâU y&kın altkasım celrGerek Halid Ziyanın Ma<ıpax»nBüyük Postahane karşısı Yeni Valde Han kat 1 (EskJ Vakit Paralar Müdiır V'îünun ^omonU Htvarirun Sek Ha 13 t*mly«n tç Bankası Altun Bak V. | ».15 11.13 16 00^18.S3|20 30| l.M Asidfeniği terzevatçı dfikkânından yaptığı tercümelerden, gerek bulunduğu <3aire), kal Subeai MOdüra »e mesal Te'efon • 48 73 54 tSTANBUl Maupassant tesiri hissedilen hikâyeda nu arayacağız? E. 110X31 $n 9.03*2.00| 1.Î8J »3» arkadaslarma ayn ayrı teşeklerinden anlaşıldığına göre, Halid (ArVası rar) kllre te»«i\rüm tnlnl olduğunZiya Maupsssanfın bilhagsa, lirik ve dan razetenlzra taTassuttmu rliyimser taraflarını sevBÜjtir. ca eriertm. Gözünün önüne geiiyor mu? «Ses. Mezarlığm gerisindeki tepeye? Ne kadın&ınl Bu tepeye geiiMuharrh bundan sonra Rus edebisesl* diye, talebelerinin bsğırifla Çıkahm! dedi, Ayş,e. Ablam Nezlhe GörrOrk nir mi bu kılıkta? Şu papuçlarıİki kadın ağır ağır, s u r l a n çıkas na, ju daracık eteğine bak! Şapkan yatına geçerek Halid Ziyanın Rus rını hatırlıyorum da!. Senin piyesin eserlerinden yaptığı bazı tercümeiçin kendime iki artist seç dik yokuşu tırmanmaya baş.adılar. la eldivenlerin eksik' lerden ve Turgenyev'in Halid Ziym tim: Biri Brasseur, öburü de tlk yorulan Semiha oldu. BelU Semiha da durdu. Geoiş bir ne üterindeki tesirlerinden bahsetmekçalışıyor, fakat ince tta aldı. Maria Casares... Ne dersin senin etmemeye Gülütnoeyerek Ayşeye tedir. M E V L İ D «tes gözJü masal kahramanına gü uzun topuklarının üzerinde hafif baktı. İlk defa bu yüzde ?ski günH m»rt 19S7 *•* zel uymaz mıydi. Brasseur'ü de ten sendeliyordu. «Yukan çıkınca leri hatırlatan açık bir dostluk, giinu anrcısbir yere ilişir, konuşunız, diyordu, sevgi göriinüyordu Ayşenin gülüşü yapıca sana benzedigı için sectim Bu ydzımızla, Bayan Alkayeva'nın dac ebedly«n ayrılaraı blıdoğrusu. Çünki benim için piyesin, kendi kendine. Sabırh olmak lâ rahat, alabildigine açık br gülü». Halid Ziya Uşaklıgil ve eserleri lerl sonsuz hakkında yazdıgı kitabın kısa oir dünyaları yerinden ojnatmak iste zım, küçük hatıunı ürkütmeye gel Fer»hlar gibi oldu Semiha. elemlere farke Tercüme çok ilerledi. Bir kaç îflr yen kahramanı Senin Kaı.n oımaA? i. üuuiı I AUIKUIU senden başkası mezl». Şefkate. merhsmete muhUc den muhtcrem Gel.dedi, Ayşe. Koluma gir. hulâsasını vermeğe çalıştık. Objektif bir görüşle Halid Ziyayı tanıtmağa birine, bir hastaya bakar gibi ba Topuklarını kıracaksın. »İle bövüftuistiyorum. Deftere i mza atmaya ' rum. Aşk yaradı galiba! Zayıfhk kaldı elimizde. Asıllarile karşılafçalışan bu eserin en dikkate değer müı öcem verdiğim yok, ama bütün bana yaraşrruş, öyle diyor Züley* tırdlğımu zaman bakalun beğeneCanım benim, artık uccun mek kıyordu arkadaşına. Bu kadın neSemiha adımlannı hulandırdı, { ve bizim için yepyeni olan tarafı, MUSTAFA bağlardan koparak yalnız senin ol ha. Ne gülünçtür ablam! Bir şeyler cek mLsin sen? Bütün yeni şairleri tublar bekleme benden. Sana gel ler yapıyor, nasıl bir maceraya ha yetisip se\"inçle koluna girdi AyHalid Ziyanın eserlerinden bazüarıMAZHAR mak fevkalâde bir jey! Bu seferki sezinlediği muhakkak. Yolculuğu içine alan büyük bir antoloii oldu. mek için hazırlanıyorum, düşün zarlanıyor korkusu? Bu Ayşe! Mer senin. nın, almanca, fransızca. rusça, hırmektubun beni deli etti. Bütün mun maksaduu da biliyor gaiıba. Çalışmatnırdan mernnunuın Zaten Saib gerçekten geliyorum, sana ge hametine hayranlık karışıyordu biSÜR'EK'in Bir gün ihtiyarladıgımlz za vatça gibi yabancı dillere çevraz da. Bırakmah istediğini yapsın, ahlrvte lrtlnallnin 40 lnci runü gece uyıamadım Başucunadaki ısığı Konusmaya cesareti yok. Yalnu, bir çoğunu tercüme etm«k zevk liyorum! rildiğine dair verilen bilgidir. Geman! dedi. Ayje. ne mOsadif J0. nlsan. 1957 cugidecek, kimse durduramaz bunu «Ayşecigim, oldu bana, açıp açip «kancığım» diye başla karsım» geçip «eçip rek bugüne kadar çıkmıs olan türkMesudum. seni seviyorumla Mezarhjın eski yıkık duvarının martesl günü Ştşli Camllnde zaten. Senin piyesi oynamayı kabul «tyan satırlan tekrar tekrar ökuyo çok zayıfladın, Aysecigım güzel gerek, Buraya niçin feldik! dedl. flil« nifflumı muteskıb kıyönünde kol kola durdular. Beyaz çe edebiyat tarinhkrinde. »evindirdi Ayse. metll ehll Kur'an vt Me»lldrum. Yanımda Nihad dünyadan rengin soldu!» diye, yanaklarunl, ır.eleri beni ne kadar Yusufun pertisinde, cumaya ge taslann. tığaçlarin arasmdan, ipek 1953 yılında (Varlık Yayınlan) ara. ' , hanlarımızdan Hacı Hafız Abhabersiz uyuyordu. Sonunda bölüs iaçlarlmı okşuyor. Bana acıyan bir bü«mezsin. Türk suurlannı çoktarı bir maviligi içinde parlak durgun kar sında çıkan ve Halid Ziyanın haysRıhtımda durmuş, ilgisiz karşı «a leceğini aöylediği halde tam d'jrrahman Hendekll. H&fıı Vetuğumuz yatak bana dar geldi hali var. Senin karından ayrılmak astın zaten sen dünya t?nıyaeak j hile bakıyordu. ay semtine uğramamıstı. Sonra bir | i kiyılara doğnı yayılan sulara, tını. =anatını, eserlerini tafsilâth olaoatl Öz*r, Hafız Ce»det Boyrak nnlatan monografide, Halid Zidanses, H&fıt Osman Satman,, Kalktım, usulca yan odaya geçtim. üzere olduğunu haber alrruı. Ge yakında ismini Böyle bir adamın Çünki atölyede slklldın, çün den bire bugün karşısındn buluver Anadoluhisannın perrbelesen silu yanın eserlerinden herhangi birinin Bafız Tıhsln Erdem, Rafız Meh Sigaramı yakıp senin mektubunu çenlerde manaiı manalı yüzüme karısı olactğırc için nttıl övünü ki buraıı senin bayıldığın yer! de misti onu. Önemli bir haberi var, etîne s*ndall«rıri içinde önemli, cid ! y,bana dillerden birine "eevrildimed, Hsfız Ahmed Karamete, dizlerirr.e yaydım. Sabahı öyle et bakarak «Çapkmın biri, bu kadını yorum bilsen! belki d* piyesin di Semiha. yoksa selmezdi! diye düşünüyordu dî bir tavırla oltalarını açıp Hafız BaBan, Bafız Bllml Cenfine daiı bir kayıu yuktur. Bundan yetişirim. Tiyatroya da atlattı, baKalım sonu ne olur!» provalanna tim. Artık kimseden saJalamıyaca<(iz tarafiDdan t'.âhlcl Nişancalı Ayşe karşı kıyılara, kayıklara. Semiha Basını eğratş a^ır ağır dü hazırianan meraklılara bakıyorlar ötürü Bayan Alkayeva'nın Halid Zignıpu Te Duahan Ercüm«nd Değım. Dünya bilsin istiyorum. Semi dedi. Sonra Nihadı bırakıp uzak bayılırım zaten. Bir zamanlar Pa yerlere serilmîs kırmızı »ğların ba şünceli önde yürüyen Ayşeyö ye dı. ya hakkında verdigi bu bilgi. Türk mlrel'ln refaVatlle okunacak haya da açmak sırası geldi. O daha laşmamua tehlikelerinden söz açtı. risteyken kurlara bile devam et şında çalışan baUkçılara birşeyler tişmek, kolunu tutup sarsmak. ne edebiyat tarihçileri için oldugu kaAyşe ffülümseyerek devam etti: Kur'anı Kerim Te MeTlldl Şeoluyor, ne var?, Neden değıştin, hiç bir sey bilmiyor. Yakında yo Nihaduı oeşınde kadınlar kum gi miftim. Sakallı biı hocamız vardı. araştınr gibi baktı. , rlf İçin bdtfln akraba, dost vt Senin halini gSrür gibi oluyo dar Türk okuyucuları için de oüyük tanıdıklanmızla, arzu eden dln la çıkacağımdsn bile haberi vok. blymis. Semiha bile, bazan öyle Michel Simon'a benzerdi biraz. Güzel yerdir Bebek! dedi. Bu nedcn benden uzaklasun? div«. bi rum. Burusuklarını kaparn?k için bir deger tasımaktadır. kardeelertmlznl bu mObarak Aynı sekilde, Halid Ziyanın Batı ğırmaJc g»ldi içinden. Gülmeye ça boytıundı siymh kadife kordelen, o Çok sasıracrfk, çok kızaeak billyo bir bakartnış k< Nihada! Hem onun Mdsyö Braquement.. Beni de pek otomobiller. otobüsler olmasa! rUcd« a«skur C«ml'« teertnarlİLşiı. Askmu kıakanır v4bi kiskanı ffisel baeaklsr iıskalıktan çubuk fdeblyatı İle olan raünasebetlne dair • gibi kibar. hos bir koeaaı oJup da «ever, beğenirdi. Bir kerc Elektrarum ama umurumda değil. nl rlea ederlt. Sem&uı alayla güldü. Aklı uzak vacflan bilgi de, bugüct kadar «deYolculuk günleri yaklastıkça he klâkanrnamak! tnsan kocasuu yal ya çıkmıstım, hiç nnutmam. Bütür. larda, krtık İstanbulla, bizimle 11 yorum onu! Koemsından fatla bcn lt<mı len hllft rteklertnl disteri bty*t tarfiıliTimial» aydınlâtilmanıış X»t: Palta Sttrak, yecsndan dilim dütümleniyor, ne nız bırtkmazmış, daha biı surii na iyi niyetinte rafmen berbad ettim gisi kalmadi! diye düşünüyordu üzfilüyorum bu işe gallba! ne çekerek oturup. onlarla mağVur bir konu olarak kalmakta idi. EdeKısı: Öaden 8Qr*k OUu&as Damadı: lUthat Otnmaa rolü. Heyecandtuı olacak sesim kı Kızmarcayia, onu korkutmadan kokonusabillyor, a» de vaaıbillyo sihat. Nihada gclinee bana fimdiAyşe de adımlannı ağırlastırmış tın tın atölyende boyalar süaler biyat tarihçilerimizin bu konular Tonmu: Melda Oiunaa rum. Zayıfladım. Her gün, vüzüm den Paris için siparişler veriyor stlıverdi. Durmadan yutkunan, kıp nusmaya karar vermisti. Sordu: ti. DBnüp baktı. Olduğu yerde du içindel. üzerinde, hususl bir dikkati» durakınnızı, terler içinde btr fiektra! caklannı tahmln ediyoruz. boculdu mu, çirkinleitirn miî diyt, | Kitab llsteleri hanrbyor. (Arfcaan vsr) Yukan çıkalan iater mlatnî rup gülmey* baslavb. Moskovad», Sovyetler Birliği llim AkademUi Şarkiyat Enstitüsü yaym' ları arasında Hslid Ziya Uşaklıgile HASAN ÂLİ EDİZ Sanayi Odasııuı. açıklaması Bakırköy Yamnda TOPKAPI GÜNGÖREN ARSALARI TAKSİTLE BALERİN 1 M> TÜRKİYE KREDİLİ İNŞAAT MÜESSESESİ