Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
rİDAM SEHPASINDAı can veren Dtrlevn Cu.MALf.umN S 61 Âmiralin soıt saatleri Kartalda bir S e h i r = 1'HE =haberleri 1 1 CUMHUUlKfc.'t 6 Mart löoî iI Hl L E K E T E 9 JCi LELER İ Bu tarihten itibaren sorgular da komşusunun, gecenin son karanhkha da şıddetlendı, çok daha insafsız larile, elektrik ampulleıının olgün ve zaliır.ane bır şek,l aldı. Vakıâ ışıklarının mücadele ettikleri loş Huppenkothen'ın cebınde Amıral koridorda zincirleı ıni sürüklıyerek Kanarıs'ın, Oster m, Strümck'ün ilerledığinı görüyor. idam ferraanları hazır duruyordu. O güne kadar Danimarkalı Albay Fakat haın ve zalım herıf olum hü Lunding bu zincirleme, serı idam Et ve Bahk Kurumu tarafından kümlerını mfaz ettirmeden mah lardan pek çoğuna şahid olmuştur. kurulmağa başlarıan fabrikanın kumları itıraflarda bulunmağa zoıla S. S. ler mağdurlarını ya enselerine makineleri geldi mak maksadıle son bır teşebbuste bir kurşun sıkmak suretıle idam etBu yıl hayvan yemi az ve pahalı bulunmak kararuıda idi. mekte, yahud da avludaki sehpalara olmuştur. Bılindjği gıbi bu yuzden taAmıral Kanaris, nisanın sekizini asmaktadırlar. vuk ve kasablık hayvan beslemek gedokuzuna bağlayan geceleyın sabaha Lunding bir tBbanca sesini bekle çen senelere nlsbetîe zor blr ourum karsı. sorguya çekılıp hücresane don mektedir. Çünkü ne de olsa Kana arzetırıştir. dükten sonra, hucre komsusu Da ' ris nihayet >üksek rutbeli bir suBu vazivetl gö?onıinde tutan Et ve nimarıcalı Albay Lunding'e duvara ba\dır ve kendılerini de asker sayan Balık Kurumu Kartalda bır yem fabFabıtkavurmak suretıle aralarındaki Mors ' S. S. ler ölüme mahkum olmuş su rikası kurmağn başlamıştır. alfabesi parolasıle şu haberi verdı: j bayları kurşunla öldürmektedirler. nın makneleri ge.m s ve montaj işle«Sanıyorum ki, omruraün son saat ; Zaten Hitler rejiminde askerler hak ı rine girişTmı^tır Kartsl fabrıkası balık i »e et »rtıklarını isleyerek teksif edillerinı yaşıyorum!» ve yentden çok kmda ölüm kararlarınm bir idam 1 mış hajvan yeml yapacaktır kcr.u muamelelere maruz kaldığını,> müfrezesi tarafından infazı usulü Dığer taraitan Kunımun Trabzonda hattâ burun kemiğinin bıle kırılmıs, ' çoktan unutulmuştur. Ya bir S S. da ıklnci bir balık unu fabrikası kurolduğunu ilâve etti... | tarafından enseköküne sıkılan bir mağa basladığl bildirılmekted r. Bu kurşun, yahud da ılmıkli ip .. Hitler | fabrika yunus balıklarından ba»ka dlAilesi efradına veda edijor Amıral Kar.aris o gece hucre kom taraftarlannın rejim dü?manı say ' ğer balıkların da işe yaramaz kısım|usuna şu son mesajım da bildir dıklarma karşı tatbık ettikleri »dam larıncan un ırr.a. edecektir. mişti: «Vatamm ıçin olüyorum. Vıc şekü bundan ibarettir. danım rahat. Bır subay olarak sız Lunding o sabah hıç bir silâh sesi de takdir edersimz ki. ben sadece işıtmıyor. Hava sakin ve rüzgirrız vazifemi, yerine getirdim, Almanya da olduğundan idam hükürnler:nin yı feiâket uçurumuna sürukleyen asılmak suretile infaz edild'ğıne Hıtler'e karşı koymakla yurd ödevi hükmediyor. Fılvakı ru7gârlı havami yerir.e geırrrreğe çabştım. An larda enseye sıkılan küçuk çapü cak bütün gayretlerim boşa çıktı. silâhların sesleri Lundıng'in hücreÇünkü bugün artık iyice anlamış sinden pek duyulmamaktadır. bulunuyorum ki, memleketim bataZaten Danimarkab Albay bu m e cak. Bunıın zaten böyle olacağmı seleyi uzun uzadıya düsünmeğe vaben tâ 1942 yüındanberi biliyor kit de bulamıyor, zira dört. beş dadum...» kika sonra akseden: Hucre komşuları aıasında duvara Sıra kimde? sorusunu ve kalem Mors alfabesıle vurulan darbelerle dairesinden fışkırandevam eden bu hazin muhavere sa Haydi marşü. kumandasını İşibahın ilk saatlerine kadar sürüp tiyor ve başka bir çıplak adamın, gitti. Amiral Kanaris Albay Lunding sabahın alaca karanlığında, nazin vasıtasile eşine ve çocuklarına son mukadderatma doğru ilerlediğini kabir veda mesajı gondermeğı de unut pısının yarığından görüyor. madı. O menhus 9 nisan sabahı Danimar* * * kalı Albay bu şeametli: îki hücre arasındaki bu boğuk «Haydi, marş!.» emrinin tamam Ük, taklar geceyarısından sonra sa sekiz, dokuz defa tekrarlandığını at ikı buçuğa kadar devam etti ve işitmiştir ki, bundan da o sabah seancak bu saatten sonradır ki, Albay kiz yahuz dokuz zavallınm asılmak Lunding kısa bır müddet istirahat suretile oldürüldüğü anlaşılmaktaeddbilmek için bir ot minderden iba dır. ret yatağına uzanabildi. * * * Amiral Kanaris'in bu son geceyi Avluda cellâdlık vazifesi görmi\ nasıl geçirmiş. olduğunu kesin olarak olan S. S. ler, her zamanki âdetleribütün teferruatile bılmı>oruz. Yalne uyarak gürültülü bir şekilde avnız gene Danimarkalı Albay Lunludan dönüp kalem odasına kapanıding'in sonradan yaptığı açıklamayorlar. Burada cellâdlar öldürdüklelardan öğrenmiş bulunuyoruz ki, ri mağdurlarınm elbiselerini mi pay o korkunc gecenin sabahı, saat allaşmaktadırlar. yoksa yorgunluklantıya doğru koridorda ayak sesleri nı ve heyecanlannı gidermek için duyulmağa başhyor. Dışansı henüz bir şey mi içmektedirler? Bu ciheti karanhktır ama elektrık lâmbaları Danimarkalı Albay kesın olarak tahapısanenin avhısunu aydınlatmakyin edememektedir. tadır. * * * Albay Lunding hücre komşusu Saat yedi buçuğa doğru Lunding, Kanaris'in çağırılıp hücresinden açatlağından lındığını işitiyor, Amiralm bilekle eene kapısının mahud rinde ve ayaklarındaki zincirleHn yere sürünmesinden doğan şangırtoı duyuyor. Hem yalruz Kanaris defil, daha bır çok mahbuslar hücrelerinden çıkarılmışlardır. Kolvarda S. S. lerin kufıirleri vüzuhla işitilmektedir. Biraz sonra: «Elbiselerinizi çıkarın!.. emri aksedıyor. Bu emirden de Albay Lunding, kolvarda, kalem odasının önünde bulunan mahbuslann idarn edilmek üzere bulunduklarmı anlıyor. Zira S. S. cellâdları mahkumları çıplak öldürmektedirler. «Haydi marş! . Em.r kirbac gıbı şaklamıştır ve Albay Lunduıg kalbi ıstırab ve merhametle dolu, şakakları zonklayarak, kapısının yarığından facianın son perdesini «eyTediyor, yüreği sızlaya tızlaya ak saçh, çıplak gövdeli hücre aarif Şurası ve yem fabrikası kuruluyor Tarih Programları Her dört senede bir toplanması kanunî bır zaruret olan Maarıf Şürası bu ay içinde tarihi vazıfesmi japmağa başlıyacaktır. Gundemde mevcud olucak maddeleıın henuz tamamıle tesbıt edılmediğı anla^ılıyor. Iyıce bir buhran geçırmekte o lan tarıh tedıisatının bu tesbit devresınde bır n.evkı alması pek zij'ade arzu edılu^ Rıyazî, tdbıi, hayati ilımler pek kuçuk faıklarla bütün dunya miUetlerinin tedris programlarında nıusavî bır mevkı alırlar. Bır Fransız rıyazıyesı, bır Ingıliz tabii ilmi mevcud değıldır. Bıınlai' cansız, ve camid bir âiemın ttbbıt ve izahı demekür. Butun beşerıyet ıçın muşterek bir vetiıe teşkü ederler. Halbukı, lisan, dın, ahlâk, hukuk, harb, sulh, ıhtılâl gibi ıçtimaî muesseselerle tefsir, ızah ve tekâmülunü mevzu ittıhaz eden ttrih; bu kafıjete mahk olmadığı gıbi her mılleün göruş zavıyesine göıe bır tahavvül göstermektedır. Bunun ıçın taıih tedrisı, her milletiıı lıajatında hususî bir mevki alır.Taıı)ı,huâUai bır şalısıjet gostermek ıeab edtr. Yalnız bu şüiısıjetın Uiul ve kaıtlelerı aitüst edtcek bir mahiyet arzetn.emesi lâzımdır. Halbuki tarıh progidmlarımızda izahı müjkul inhıdamlar gozükmektedir. Ingıltere, Frar.sa, Almanya ve ltdl yada ilkokulların beşıncı sınıflarının sonuna kadar yalr.ız mılli tarıh okunur. Tuık maaııf pıogramında m e sele tamamıle aksınedır. Henuz hiçbir coğrafi mefhuma malık olmıyan, ilkokulUnn dördüncü sınıfında Av rupa, Asya ve Afnka kıt'alarında mılletlerın eskı tarihleri gösterihr. Coğrafî tedrisr.tta usul, merke^den mulıite doğrudur. Talebe, once kendi topraklarını guıecek, sonra komşularına intıkal edecektir. Tarıh tedlisatı bu UMIIÜ muvafık görmemektedir. Roma sehrıni tanımıyan çocuk Roma İmparatorluğunun vâsı hududlarmı bılmek ve çizmek mecbunyetındedır. Fıansa, Roma împaratorluğunun bır temadısi; fransızca, lâtıncenin bir nevi istıhalesi demek olduğu halde Fransız tarıh kitabların da ve progıaınlarda ilk 5 sın.fta e&kı çağdan, Romadan hıç bahsedılmez. Fransanın eski ismi olan Gol kıt'a sından mıllî tarılıe başlanır. Bır Turk çocuğu ise on büyük sahife Yunan tarihi, on büyük sahife Roma tarihi görür. Bir Turk çocuğu, Yunan ve Roma mabudlarının ısjmlerini bildiğı halde Ibıahim, Musâ. . Peygamberlerin ismini bilmez. Çünkü her nasılsa Beni Israil tarihi unutulmuştur. İki mektub nmhuriyet «tarlanndaB olduğunu tahmin ettlğin» bir zattan bir mektub aldım. •Bu nıektubun dört kopyasını çıkanp üç gün zarfında dört arkadaşınıza gönderin cümlesile başhyan mektubun »onunda dört isimUk blr de liste var. Mektub s«>le devam ediyor .Listenin başındakl adresi çıkanp Iklnrl aAresi blrlnci, üçuncü adresi ii:inci. dörduncü adresi uçuncii olarak >a7in. Kendi adresinlzi de dördüncü oUrak ilâve edin. Adresinl çUıardığınız birinei şahsa da, uygun görecetiniz bir kitabı. raeselâ (burada bir nâşir ismi var) yayını giinderin. B» şekilde. kısa n m a n içinde takriben üç j ü z kitab alacaksıni7. Sayed i^tirak etmek istemezseniz. lutfen mektubu, size göndermij olan şahsa iad* edin. Aksi takdirde zinciri koparınış olursunuz. Bu zincire ginniş blrçok arkadas n«ticyl nıerakla beklemektedhr) Lutfen ziııciri kırmayınır.» Bir zamanlar, saadet zinciri ' adl verdikleri bir densizlik şaheseri ' ardı. Tıpkı bu kitab zincirinde old'iğu gibi, altına bir isim listesi ilâve dilnıiş bir mektub yaulır, şuna l una gönderUlr, mekhıbu aUna da ??er »en de şu kadar kimseye aynı m ealde bir mektub gondermezsen sa adet ziıuirlni koparmış olursun. B^ısına gelmedik belâ kalmaz» gibi terb iyesizce bir tehdid savrulurdu. Bu saadet zincirini ele gecirmek b ir kaç kere hana da nasib olmuştu d.i «ah. su mektubu bana gonderen zincirlik dellnin kim oldujhınu bir öğrensem de zinciri koparıp onu bağlasam> diye düşünmüştüm. Bu mektubu da önce o türlü bir şey zannettim. Fakat dikkatle okudujum zaman, İçinde tehdide benzer blr şey bulunmadığını, bilâkis iyl nlyetle yazıldığmı gördüm. Ama. mektub sahibinin müsaadesile, zinciri koparmağa karar verdim. KendMne de tavslye edereiim, benlm Bibl yapsm. bir bask " "İr örmeğe teşebbüs etsln. Videcî. u m. O zincire. ilk halkayı ben takacağım. Bakınız niçin: Kitab zinciri mektubunu »ldıjımm ertesl günü. İstanbuldaki kitab >\Ierinden birine yazılmış bir ba«ka mektub okudum. Mektubu yazan. bir köy mektebinin başöjretmeni. Mektubdan. şu blrkaç cümleyi, gelin l>eraber okuyaiım. •Anadolunun bağnnda, ydlarca ihmal edilmiş, kuş uçmaz. kervan geçmeı bir koyde, yelmiş b«5 öğrencl ile ders yapmaktayım. Elimden pclen her türlü yardımı esirgemeden. prce gündiiz bu yavrnlara sarfetmektej im. Bu köy. kültiir bakımından. cok geri kalmış bir parçamndır. Bir gün, vatan topraklannın bekciliçi hıı yavrulara verlllrse. her türlü fedakârlığı göze alır. kanını, canını bu uğurda seve seve verirse. önce beni ye« tiştiren ögretmcnlerime. sonra onların duygu ve dileklerine ei uzatan siz kıvmetil vatandaslanmızii borclu olacaklardır. Bu yavrulann körpe dimağlannı. yurd, mlllet. ülkii duygularile beslemek için yapacaemıı küçük yardımla. susnz yetismeUta olan filizlere sn vererek onlan y e şertmiş ola«aksınız. Sizlerin ruhundan kopan küçük bir krvılcna parçaaı bu yavrulann tutmus «Idu^u VOID aydınlatmağa kâfi gplerektir. Bııciinün kücüğü. yannm büvüğü olacak yavnılanmızın kHahhhna. v a yınevlniz vavınlanndan. kannra karannea. gönlünÜ7den kopan küçük yardımlarmtTi bekleriz.» Kültiir ço'lünde susnzluktan yanan Türk y a m ı l a n adma bn yalvans, bu acıklı fervad hâlâ kulaklarrmda çınlıyor. Düsündüm. Kitab meraklısı bc< on arkadaşın. kendi aralannda kurdukIan bu kı^acık zinciri birar. daha uzatıp, bu şekilde kitab yardımma mııhtnr kimbilir kaç tane daha köy kitablığinı zenginleştirmek çaresi hıılıınamaz mı? Kitnh ılneiri mektubunu bana ya . zan kitab menıklım zat •bn zincire jrlrmiş bircok arkadaşiar netkeyl bekl«mektedir« diyor. Simdl ben de kendtalnden. teklif ettlüm bu Tent zlnctre kac arkadaşın işrirnkini temin edfeğ''''i s^mjor. rıoti'^i daha bByiik blr merakla bekllyonım. a za n EMİN ÂLİ ÇAVLI Kahve tevziatına yarın başlanacak Vllâyetimİ7e t,hsis edllen kahvenin Uçelere tevzlı dun tarr.amianmıştır. Halka tevzııne muhtemelen yarın başlanacaktır. Tevzlat Knymakamların neTaretl »ltında semt bakkalları vasıtasile yapılacaktır. Bilındığl gibi nüfus basına 50 gram kahve tevzi edllecektir. Almanya Büyük Elçisi Vilâyette Batı Almanja Buyük Elçisi Dr Frltz Öllers dun saat 11 ae Valı Gokaya bir nezaket ziyaretlnde bulunmustur. bir olumkalım le rekabet etmeleı ı mümkun değıl arasında miihım dir. Onların otuz iki sahıfesine mu muharebesı olan ve Ortaçağ tarihikabil bız yüz on iki sahife okutuyo ne son veren yüz sene harbleri yokruz. Hem bizim puntolarımız kü tur ve niçin Romahlarla Kartacalı çüktur. Kitabm hacmi, en büyuk şe lar arasmdaki Pon mııharebe'.eri \arkilde intıhab edılmiştır. Onlar yalnız dır. mıllî tarıhlerinden bahsedıyorlar. Biz Ingilizler, bizim Bursayı zaptetti ise dunya medeniyetleri ile alâkada ğimiz senelerde Fransayı işgal etmerız. Kıtabî olan, yani tedrisatmda ğe başlamışlardı. lstilâ haıblerı b i kitab sahıfelerine pek ziyade ehero zim tarihimıze müvazî bir surette Ismiyet veren Frandızların ılkmekteble tanbulun zaptı tarihine kadar devam riııuı aynı sınıfında okutulan tarih etti. Ingilizler evvelâ Avrupa kıt'a kıtabları, bir sahıfeleri kâmılen res sında mustemleke tesısı fıkıını d e n e me tahsis edilmek şartile bizim ki diler. Bu mümkun olamdyr.ıca dı tabların yarısı kadardır. Niçin aynı ğer kıt alar uzerınde macera'ı^r a'aunıfta Parislı bir Fransız çocuçu mağa başladılar. Tarihin en esaslı bir Roma tarihi okumaz ve bir Turk hâdisesi olan bu vak'a. bizim tenh köylü çocuğu Finike, Yunan. Roma kitıbl^TinHa ^iıkut ile geçiri'ir. Bu tarihlerini okur. Anlaşılması pek guç sükutun sebeblerini izah eden bir bır mesele karşısında kalıyoruz. tevil. bir tefsir belki mevcuddur. FaOı tamekteblerde, lıselerde tarih kat elımızde mucıb sebeb mj/batası programları bu esrar peıdesini mu olmadığı için acele bır huküm verehafa/a etmcktedirler. Fransız lisele miyoruz. Taııh: mekânı tesbit edı'en rinde ılkçağ tarihi yüzde yirmi beş zaman silsilesi içinde vesika bırakan bir mevki alır. Turk lise program ıçtimai hâdiseler olduğuna göre vâlarında buyük bir artışla yuzde kırk kıaiarın bir sıra takib etmesi zaru üçe yükselir. Yakınçağ, Fransız lise ridir. Program kendisini bu usule lerinde yüzde otuz uçtür. Turk lise riayete mecbur tutmamıştır. Tarihin biri lerinde yüzde onbire düşer. Bu nis zaptettiğı en eski mılletlerden Mısırlılar olduğu lalde bu betsizlık müfredatın mahiyetinde in eski sanı derin hayretler içinde bırak mıllet onuncu mevkii alır Tarihin en maktadır. Niçin Fransız üe Ingılızler başında Sümerler gelır. Maamafih ilkokul programları ile ortaokulunkileri aynı heyet yapmadığı için baş langıç bu sefer mevki ıni defiştirir. Hunlar, en başB geçer. Eskiçağ tarihi hakkmda bu kadar cömerd olan program, Ortaçağ tarihinde gayet nekestir. Komşumuz D .usların ne zaman temeddan ettıkle rini değil, hayatları hakkında hiçbır malumata raalik değıliz. Lise teşkilâtı, 1925 senesıne kadar Fransada yedi senede ve iki devred» ikmal olunuyoıdu.Bu taııhte Frcnsız lar devre teşkilâtını kaldırdılar. Tarihi yedi senede ikma! etmek üzere yedi cilde tasnif ettiler. Fracsızlar bu devre usulünü terkedeli, otuz yedi sene oldu. tlk tarih programlarımız Fransız lıselerine go're tanzim edıl mişti. Onların bu kadar sene evvel terkettikleri usulü, biz hâlâ pek karışık bir surette devam e l t i ı m e k t e yiz. Yedi senelik talısili üç seneye sıkıştırmak, ve bu usulü pek acele ve pek buhranlı bir şekilde icra etnıek gençlerımıze lâzım gelen asrî ve medenî tekâmulü temin etmomek demektir. Avrupa medeniyeti ancak müesseseleri ve teşkilâtınm tarihi ile malum olur. Liselerde malumat ameli bir gayeyi değıl, mütevazin bir dimağî terbiyeyi istihdaf edcr. Tarihi malum olmıyan bir medeniyet, esrar içinde fcömülmeğe mahkum dur. Simdi Maarıf Şurası ne suretle hareket edecektir, Onların âlıcenablığına, ahlâkt fazıletlerine iltica ederek bu, tarih tedris ve terbiyesine bir mevki ayıracaklarma emin olalım. Ev hizmetleri kursu tş ve îşçi Bulma Kurumu Umum Müdürlüğü Ankarada bir ay silrelı ev hizmetleri kureu açmağa karar vermiştin kurs mart ayınm 10 unda başlıyacaktır. Memleketimizın her tarafından bu kursa kadınlar k.ıbul eciilecektir. Kursa Iştirak edenlere günde 5 lira harçlık ile gidiş, geliş paralan Kurumca Bdenecektir Ev hizmetleri kursuna şlmdilik 150 kisi kabul edilecektir IÇTİMAÎ BAHİSLER: Bizde Temiz ve Temizlik Yazan: S. A. «Temlzllk bnandan fellr» diye blr I desi imal eden imalâthanelere girendinın ve temizlığın remzi olan .ha j lerin bir çokları sukuju hayalle karmam> ı dünyada ilk icad etmiş bir şılaşmaktadırlar Ben, geçenlerde bır mılletin çocukları olarak gerekır ki pastahanenin mutfağına indim. Gor«temizlik» rfiemleketimızde dünyanjı düğum manzara şu oldu: Pışmeye her yerinden daha fazla ve yaygın hazır ve pişmiş yiyecek maddeleri, olsun Böyle midir? Maalesef ha kısmen masalara ve kısmen yerlere konmuş, işçilerden biri de eline bir yır. 17 nci asırda Avrupaya seyahat e süpürge almış, doludızgin ortalığı süboğarak den meşhur bir tarihçimiz o "amanki pürüyor ve tozu dumana hattâ kralların bile. teke koktuğunu, ortada hazırlanmıs yiyecek maddeleyıkanmak nedir bilmediklerini, ha rinin üstüne bütün toz ve mikrobları mam yerine su dolu fıçı içinde guya ekiyordu. j Bir pastörize süt fabrikası sahibi | ahbabımın ve ziyaret eden dığer bir dostumun anlattıklarma göre; her gün civardan satın alınan o bembeyaz ve tertemiz U> sütler süzgeçlerden geçerken simsiyah çamur gıbi simsiyahteressübat bırakmakta imişler. Bu teressübat herhalde zavallı ıneklerin memelerinden akan sütte değıldir. Hay'vanların memelerinin ucuna kadar, hiç değılse, fizikî bakundan tertemiz olan o mayi evvelâ onu sağan ellerin, sonra içine sağıldığı kabın muhteviyatlarile daha gün ışığına çıkar çıkmaz (pis ve kirli^ ile temas ediyor . Seyahatlerimizde otelierde artık heıkese malum olan daha bir gün yatıldı bu çarşafta Üemızdır^ cümlelerıne hâlâ ve hâlâ tesaduf etmekteyiz. Yazın fazla sıcak olan şehırlerımizdeki yi yecek maddelerinin bır siyah ve uçucu perde altında satıldıklarmı, bu şehırlere bu mevbimlerde seyahat eden lerimiz pekâlâ bilırler. O kadar uzaklara gitmeden şehrımızdeki bir çok lokantalarda, beyaz olması gerekengarson ceketlerinin ve ellerinde, tabak temızlemeden sofra temizleme. bardak kurulamaya kadar her işe yarayan renğini kaybetmiş peçetelerin dururau, biraz dikkatli olan gözlerden kaçmamaktadır. lşin asıl korkunç tarafı bütün bu temizlik noksanlarının uzerünizde tepkı yaratmamasıdır. Ve bizdeki bu tepki alâmetlerı de gdrülmedıkçe, çok korkarız, biz bugünkü anlamile (temiz)e kavuşamıyacağız. Güney Akdeniz vapur seferleri başlıyor Akaryakıt tahdidi dolayıslie kaldınlmış bulunan Güney Akdeniz ring «eferlerine on beş günde blr olmak üzere 30 3 957 tarlhlnden itibaren başlanacaktır Mayıs ayının 11 inden itibaren yaz mevsıminde gene «ski senelerde oldugu gıbi haitada bir olmak Uzere Btyrutla Marsılya arasmda «Samsun» ve «Iskenderun? vapııru ile rmg seferlerine devnm olunacaktır tevekkül gösterirdi kl bunun yansınuı yarıstnı evınde gdsterse ailesi muhitınde bu yuzden doğan geçimsizlikten eser kalmazdı. Biz bunu şahsan hissetmekteyiz. Anlaşılıyor ki bu bir maraz halinde az veya çok hepimizde mevcuddur. Esasen bu nevi (tevekkül) veya (tevekküller) veya bir nevi (nemelâzım> telâkkisi umumî hayatımızda bir çok aksaklıkların sürüp gitmesinde en buyuk âmiller değil midır? Binaenaleyh mevzuun halline evvelâ (telâkki) leri değiştirmekle başlamak lâzım geliyor. Temizliği temin ile mükellef olan meselâ sattıcılar gibi halkın umumî sıhhatile alâkalı işlerde çalışanlarda bugünkü anlamile (temiz) in ne olduğunu iyice zihinlerine yerleşıtirmek, bunun sadece bir (beledi mecburiyet) oîmadığını onlara telkin etmek en başta gelen iştir. Fılhakıka satıcılar, otelciler vesaire gibi umumî hizmetler ifa eden veya halkm umumî sıhhat işile kendi meşguliyetleri bakımından plâkah bulunan kimselerin bir çoklannda, (temiz) in haddi ve hududu, samimî olarak. dardır. Bu gıbi kimselere evvelâ mevzuun asü hudud ve şümulü .. Ve bılhassa bu sahada göVerileeek ihmallerle başkalarmın sıhhatlerine nasıl fenalık edildiğı onlara iyice anlatılmalıdır. Bunun bir kanaat halinde yerleşmesine irrkân verılirse, bizim goruşümüze göre, mevzuun hallinde büyük adım »tılmış olur. Halkunızuı, ufak zahmetlerden kaçmanm hemşeri veya vatandaş sıhhatı için fenalık yapmak demek olduğunu anladığı takdirde bu işe gereken ehemmiyeti samimiyetle vereceğine inanıyoruz. Merauu bugune kadar bir ıbeledî suç) sekUnde mütalea ve bu yoldaki tedbirlerle önlemek istediğimiz içindir ki (temi?liğe riayetsizlik) te musbet neI tice alamamışızdır. Mevzuu meselS kalduıma sandalye veya küfe koymak gibi veya beş kışi yerine altı kişi dolmuş yapmak ayarrnda bir suç olarak değil de yukarıda izah ettijiimiz üzere hemşerilerin vicdanlarına, vatandaş veya hemşerilik suurlarma hitab ederek onları fenalık işlemekten menetme yoluna gidersek hiç değilse bugüne kadar aldığımızdan daha musbet ve verimli netice alabiliriz. Feridun Erginin konferansı Avrupa Konseyl uyesi, iktısad doçentl. Hurriyet Partisı Meclıs Grupu Baş|kar. vek:il Urfa milletvekıll Dr. Feridun fljgjn»^ mart persembe gıınü saaU6 da W8ti ^ SHtıiyet Partlsi Gendık Fikir Ocakla. üzere sedyelerle taşmdığmı da g8 rının tertıbtedlği blr konferans vereruyor. Bu eesedlÇt, h^pısjne' binaş r ^ £efctir. Hurri>et Partîsinin SultanajHTrednm arkasına rasÛayan kısımda ya deki il merkezlnde verılecek olan konferansın mev7uu, «Az gelışmiş bölgeler kılmakta imış. ıktısadivatı> dır. Işte «Abwehr» in ünKi şefi AmiBeyoğlu Hayagazı Şirketinin yeni ral Kanarıs böyle öldü. Arkadaşlarmdan Hans Oster ile Theodor tesiskri faaliyete geçü Beyoğlu Havagaz. Sırket:r'n KâğıdStrünck'ün de kendisile birlikte asıldığıru iyice biliyorsak da dığer beş hanede kurduğu yeni tesisler dun faaveya altı maslubun isimlerinı ög liyete geçmiştir Yeni tesi'lenn b'r kıç giin içinde tam randımanla çalışmaya renmek kabıl olamadı...» ba'şlayacapı bıldirılmekte ve sıkıntının * * * önleneceği tahmin edılmektedır cNc hazin bir tecellidir ki Amiral Kanaris'in idamı bir müddet gecıkmiş olsaydı ölümden muhakkak surette kurtulacaktı. Çunku ıki üç gün sonra S. S. ler Flossenbürg hapisanesindeki mahbuslardan yuksek mev ki sahibi şahsiyetleri, ilerleyen muzaffer Müttefiklerın ellerine geçraemeleri için büyuk bır kaftle halınde hapisaneden çıkarıp daha ıçerilere naklederlerken Alman muntazam ordusuna mensub bir müfrezeye rast lamıs ve bu müfrezenin kumandanl olan subay zavallıları S. S. lerin elmden zorla almış ve Avrupanm her milletine mensub kimselerin bulunduğu bu kafıle türlü macera ve tehlıkelerden sonra Amerıkalılar tarafından Kapri'ye sevkedılmişlerdi.» Başka bir kaynaga (öre «Kanaris Dosyası» yurdsever Alman Amıralının ifnasını yukarıdaki şekilde anlatıyor. Başka bir kaynak ise vatanını muhakkak bır felâketten korumak için tek çareyi Hıtler'in yok edilmesinde bulmuş olan «Abwehr) şefmin ölümünü şöyle canlandırmaktadır. «Demir kapı gıcırdayarak açüdı ve loş bır dehlıze doğru ufak yapıh ak saçlı bir adam sendeleyerek iterledi. Ayakları kalın zincirlerle bağh idi ve çıplaktı. Bütün dünya mületlerinin takib temizlendiklerini yazar ve buna hayetüği bir usule muhalif olarak tarih ret eder. îki, üç asırhk bir zaman tedrisatına bu suıetle veçhe verenle akışından sonra rollerin neden bdyle ı rin hiç şuphesız biı maksadları var değiştığinı anlamakta insan cidden ; du. Bır mııcib sebebe maliktııler ^zorluk ,çek|yor. Duı hükümleri mi ! Fakat elım:zde bu hayrete şayan u degişfi'? riayır.' Telak'kiler mî değişti, sulleıınin sebeblerini izah eden bir j yoksa imkânsızjıklar mı oldu? Veya vesıkaya malık olraadığımız için mec , D İ Z derbeder mı olduk? Bunu esaslı buren diğer milletlerin tarih tedrisa > surette tesbıte galiba imkân yok. tını tetkık zaruretinde kalıyoruz. Ü Yalnız malum olan §u: Ne oldu ise kın AngluSaksonlar gelıyor. Bunla oldu. Biz eski maruf ve mergub olan rı misal olaıak göstermek doğru ol temızliğımızi kaybettik. mıjacak. Çünkü ilkokullar için t a Bunu anlamak için biraz umumi rih kitablarmda bir iki hükumdarın yerlere bır goz atmak kâfidir sanırız. hayatma inhısar eden bir usul takib Meselâ çarşı ve pazarlarımızdaki yiediyorlar. Eu, âdeta bir kıraet, kü yecek maddelerinin, bunları satan çük hacimde büyük punto ile ctuz insanların, bugunün manasile temıziki sahifelik bir hıkâye kitabıdır. iıkten nasıblerı olup olmadığmı fazla Amerikan filosu geliyor Ingilizlerin tarıh hususunda bizun izaha hacet var mı? Yiyecek madBir Amerıkan filorj önumuzdeki hafta limammıza gelecektir. Fılo İle birlikte Amiral Murr Edward Arnold da. şehrlmize gelecektir. Filo limanımızda beş (un kalacak. bu armda Amiral jereflne muhtellf partiler verîlecektlr. Sosyal Hukuk mecmuası îşçi Slgortaları Kurumu avukatlarından Orhan Başarı ve Natm Tezmen tarafından neşredllmekte olan Sosyal Hukuk mecmu^sınm mart sayısı çıkmıştır. ERGANİ AİLESİNİN TEŞEKKÜRLERİ D«Tlet Su İşler; I Bo.ge Müdürü Yüksek Mühendis CELÂL ERGANİ nln ânl ölumünde bızzat *T\zrAze ge'.erek yakın dostlu* re a.âjcalar.le kederimıze katı'an rr.eraslme lstlrak eden, te.eraf ve çelenk gondermek .utfhe *âzlyet ve teselllde bulunan Nafia Vekill Saym Ethem Menderese ve Vekiletl Erkânına, Devlet Su İjleri Umum Mudürü Sayın Suleyman Demire'.'e ve Devlet Su İşlert teşkllâtına, Bursamız:n kıynıetll Vallsi Sayın İhsan Sab rl Çağlayanelle Vllâyetl Erkânın», bütün Üniversite ve Fakülte mensublanna, dost, akraba. meslek ve difer arkadaslanna. Böige mesal arkadaş ve müstah dern'erme, olumüne gozyaşı do ken bütün Eursalılara kalbt tesekktirlerlmi arzederlm Eşı: Sabahat Krsanl İmalAta damga ve marka koymak mecburiyeti tmalâta. damga ve markâ koymak ve bunları tescll etmek mecburiyeti mart başmdanberi yurürlüğe girmls bıılunmaktadır. Ancak kanunun tatbikı, •likalıların tamanında müracast etmemis olrraları yuzunden guçleşmış bulunmaktadır. Fılhakıka sene başına kadar bu mecburiyeti yerine getirmek için beş, eltı kisi müracaat etmişken f ıbitın 28 lnci günü muracaat sayısı 2556 müracaat kaydedllmiştlr. Bunların bes bini geçecegl sanılmaktadır. Müracaat edenlerin muamelesi tamam lanmadıgından kanunen markasız ve tescilsiz mallarını sntamamaları lazım gelmektedlr Fakat diğer taraftan mevcud blr maîı satmamak Mill Korunma Kanunu gereğince suç olduğundan alâkalılar tereddüd içinde bulunmaktadırlar Hamdi VAROĞLU Diin sabahki sis Dün gece saat 2 den itibaren Halic v» lim?nı kaplayan «is yüzünden bu sabsh Hal'c hattmı saat 9. KadıkBy hattına 7. AdalsrYalr>v^ya S 15 ten rwH sefer ya oılamsmıştır. Bu arsda KavakU'dan. 5 25 te kalkan İlk vapur Tarabyidı kaldıgındar yolcular Tarabvaya uğrayan başKa bir vapurl» koprüye taşınmısîır. Araba vapuru »eferleri normal olarak yapılmaktadır. (Arkası rar) «On bes günde bir programı» nda yenilik Istanbul Radyosunun önümüzdekl cumartesi gımku (On beş gunde bir programı) I. lncl ordu nıbaylarından garnizon dışında bulunanlara tahsis edllm.ştlr. Bu program geçenlere nazaran yenilıkler taşımaktadır. Yerli înce yün fiatlan yükseliyor Dış p vaia'ardan tops ıthalı olmadığı lein yerli ince yün îlatlarınm yukseldı«I bndirllmektedlr. Karaeabeyde ıha; leye çıkarılan b r partl Merinos yunü kilosu 3150 liraya muşteıi bulmuştur Piyasada yunlü kumas Ihtlyacı için dış plyasolardan Ince yün lthall zaru. retl göz« çarpmaktadır. Esasen Merinos yünü mevsim icabı azalmıştır. İşte, pazartesi günü açılacak. En kıymetli açılış hediyeleri ve en zengin ikramiye plâm olan ETİBANK KARAKÖY ŞUBESİ burası!... ^ Yalnız bu mevzuda garib olan Kir husns daha var: Temizlik babında bizim ikı türlü telâkkimiz vsr diyebileceğız. Biri temizliği temin iınkânlarına sahib olduğumuz, dığeri de olmadığımız yerlerdeki telâkki tarzımız. Hemen hepimiz evlerimizde ıtemiz) ve ı temizlik ı i olması lâzım gelene yakm bir halde anlayıp tafnık etmekteyiz. Fakat evimizin yani imkânUrımızın ht,ıicin't;kı t(nı.;ük Mevzuun difer tarafuıa, yani bizim işlerinde bu titizliğimizi kaybetmek (tevekkül) ümüze gelince, bunu da teyiz. Çok defa beraber seyîhat et terkeder ve karşımızdakilerin şuurtiğim bir rahmetli dostum vardı. E larına hitab ile bu mevzuda kendivinde gajet titiz, hattâ hanımı ile mize düşeni yaparsak mevzuun halkavgalı olacak kadar titiz olan bu zat line büyük çapU biz dc yardım etseyahat esnasmda otelierde, lüKsnta mış oluruz. larda veya diğer umumî yerlerde teBu vadide yapüması gereken temizlik noksanlarına karşı <''yle bir şebbüsler ise (temizlik' in bugünkü medeniyet âleminde arzettiği ehemmiyet. bunun sıhhat, medeniyet. din ve milliyet bakımlarmdan bize yuklediği vazifeleri radyo konuşmaları, MERAL SELEK terbiye müesseselerinde konuşmalar, ve terbiyevî ve halkm anlayacağı kıratYAVUZ SELEK ta tıbbi filmlerle, basit neşriyatla bir erkek evlâdlarınm dünyaya halkımızın suuruna ve sağduyusuna geldiğıni akraba ve dostlarına ulaştumak ve orada yerleştirmek müjdelerler. olacaktır kanaatindeyiz. îstanbul 5 Mart 1957 Floryada yapılacak turistik tesisler meselesi Belediye Meclisinde görüşülecek Tloryad» yapılacak t'j^>stik tesl«l»rle alâkah olarak dın Belediye Dalri Encumerı bir toplantı yapmıştır Toplaru tıy» rtyajet eden Valı Gökay ırı>ıt=akben Turizrr. Banka«ı Umum Muduninu kabul «ierek pöniçmüstur. Bu teşebbüsle llglli olarak Beledivt Meclisi cumartesl günü saat 10 da ola. ?anüstu bır toplantıya davet edılır.tçtir. Pencere camı fabrikası kurulnyor Dunyaca maruf Alman Janaer Glaswerk Sırketi ı!e TurH sermayesinın ıştırakıle şehrlmızde bir pencere csmı fabrikası kurulacaktır. Bu müna^ebetl» yarın Hilton otelind» bir b»sm toplantısı y»pılacaktır. D OG U TEŞEKKÜR Allece geçlrmi* o'duğumu» traf'.i ktzaaı aocunda yatırı.srak tedavl T» »mHlyat edlldlgimlz Gureba hastanesl II ncl Cerrahl KUnlğlnde bizlere yenlden hay»tımızı b*ğı$:ıyan hazık Operatör laym bay 15.000 u» 22.500 Llralık Yumurta boHaştı 2.OOO.OOOLirdlık tasarrufu teşvik plâm Bu gibi mevzularda muvaffakıyet için, alâkalıların en kuvvetli mesned ve destekleri halkunızm sağduyusunda bulacaklarını önemle hatırlatarak yazımızı bitirmek isteriz. ALİ URAS'a Dr Adnan Kürkçüoğlun», Bashemslr» Medlha Gökçene hemşlre Mu»llâ ErTeren 11» çoi muşfik bütün ilmlk personeHna minnet ve eukranlarımııı •rzederia. Muzaff«r BüyüJksavaş SEMİBAMİS ve ERTUĞRU1, SERDAROĞLC'nun 5 Mart 1957 Salı günü gabahı bir oğulları dünyaya geldi. Allah uzun ömürler ihsan etsin Fenerbahçe İKRAMİYELERI 30 MART'a PARA Piyasada yumurta oldukça bollajmıştır. thracat tacirlerl yumurta sevkiyatı İçin limdiden hazırlıklara baılamışlardır. Diğer tarafUn aOylentllenı före, halkın laşeıt bakımından blr müddet icln yıımurtaya lhrac llsansı jerl bırakılacatı anlaşılmaktadır. Bu hususta henuz resml bir haber yoktur. Esasen tüccar yumurta flatlarımn fimdlllk lhrac&ta elvtrlsll olmadığmı da belltr. mektedir. Meseleyl ancak yumurta bollugu halolactktır. ÖLÜM Eaki vtlzeradan Maliye Nazın 'Muaa Safleti Paşa ve Cihan Ser'askeri Rasan Rıza Paaa hafideai merhum Rıfat Bey kerimesl Tepedelenli Veli Bey refikası. Sadtye lsmail MUştakın validesl, Fatma lzzet Mellh ve Arabzade Neşet Karadojanın büyük validesi 150 urm bulund'urunuz. MART • Ş A B A N A EMİNE HAYRÎYE Hammefendi vefat etml|tir. Na'şı magfiret naksı 6 mart çarşamba günü egle namazını müteakıb Şlşll C«munden kıldınUrak, Zlnclrllkuyu Asrl mezarlıktaki ebedt ittirahatgâhın» tevdi edilecektir Çelenk gCnderllmeraeıl rlcâ olunur DEMİRBANK T. | 1.171 II.M 1B$İ|1I,O«!1»*»; I i 11 l 1 tSljllOOI 1 SOj10 41 E. ]1S.U' «10 GARANTI BANKASI İLK ÇEKİLİŞ 2 9 MART ^ H»r 100 Hraya blr kur'a numartu TURHL ÖKSÜRÜ6Ü KESER