Katalog

tKt CUMHURtYCT 1 Haziran 19M ^0 leŞKJLAVHAHSlSA vtMM.6mJBUBAŞKANI ÂLBAY HÜSAMETTİN ERTÜRK E Perde tmzanı SAMIH NATÎZ TANSU Yakub Cemilin muhakemesi 5ehir= =haberleri Üçttncü Ticaret Lisesi ABAHTAN ABAHA... Harbiye Nazın ve Başkumandan yi vurmus ve müebbed hapis eezaveküinin tevkif emri, Yakub Ce sile Akkâ kalesine sürülmüs, Hürmile teblii edildifc zaman, Merkez riyet ilân edilince affedilerek IsKumandam Miralay Cevad Beyin tanbula gelnüsti. Çok sert fakat çok oda kapıandan içeri gıren inzibat namuslu bir insandı. Sözünü de Eski asırlardanberi kahve içmek. subaylan ve çavu$ları, hazırol va kımseden sakınacak tabiatte değil Şehrin Anadolu yakasında kahvehatıeler» gitmek keyif ve ziyetind* Yakub Cemilin etrafını di (1). Filhakika Enver Paş« da eski birlni teşkil etçevirmiş.lerdL Yakub Cemilin en yaveri hakkında hiç bir emir vere da bir Ticaret Lisesi açılmak zevklerimizden miştir. büyük hususiyetlerinden biri de memıştı. hasımlan kuvvetli olduğu zaman, îsUnbulda ilk kahvehane 1554 Diğer taraftan Bekirağa bölüğü üzere hazırlıklara başlandı katında bir hücreye son derece itaatkâr bir vaziyet al nün bodrum yıhnda Halebli Hakem ve Suriyeli Şehrimiz Ticaret Liselerine gösteriması idl Yalnız şu kadaruu sordu: kapatılmıs olan Yakub Cemil, tizeŞernsi isimlerinde iki sahıs taraUbanca len rağbeti gözönüne alan Milll E fından açılmıjtı. Bunlar Tahtaka Başkumandan Paşa Hazretleri rinde taşıdığı tnüteaddid lardan hiç birıni kimseve teslim et gitim Müdürlüğü, Anadolu yakasında nin emrile mi? yeni bir Ticaret Lisesi açılması için ede birer büyük dükkân açıp kah EvetL Soğuk ve kati bir cevab memiştı. Ük defa hükumet, bir vefuruşluğa başladılar, keyfe müpmevkuitan silâhlaruu alamıyordu. tefebbüslere geçmiştir. duyulmuştu. Üçüncü Ticaret Lisesi ismini alacak telâ bazı yâranı safa hususile okur Baçüstüne!. Yakub Cemil as Çünkü Yakub Cemil için silâh, nayazar makulesinden nice zürefa keroe resmi celâmı ifa ederek geri mus kadar kıymetli idi. Hemen tef olan okulun, Haydarpasa Lisesinden kil edilen tahkik heyetinde Binbajı Selimiyeye doğru giden yol üstünde toplanır oldu, Yirmişer, otuzar yerdönmüştü. Merkez Kumandanı, inRıza Beyin riyasetinde üç yüzbeşı, ki eski Tıbbiyei Sahane binasında a de meclis kurur, kimi kitab okur. libat sabitlerinden birine: çılması uygun görülmüş. Milll Eğitim kimi tavla ve satrançla mejgul o thsan Bey, Yakub Cemil Beye, bir mülâzim ile Adliye NezaretinBakanlığına yapılan müracaat müs lur, kimi nevgüfte gazelleT getirip Bekirag» bölüğüne kadar refaJut den tayin edilmiş kıymetlı bir mü»tantık olan Vehbi Bey bulunuyordu. bet karşılanmıstır. marifetten bahsolunur, nice akçe•diniz!. Halen boş olan binanm yeniden ler ve pullar sarfedip cem'üıe sebeb Bir çok tnzibat zabit ve çavu$ Evrakı tahkikiye tekemmül edince, okul haline sokulması İçin yapılması Urı, gözleril* Yakub Cemilin en u Istanbul Jandarma Kumandanı olup olmak için tertibi ziyafet eden bir îcab eden tâdil ve tamirat masraflafak hareketlerini uzaktan, yakından Dıvanı Harb Örfî Riyasetini deruhiki akçe kahve parası vermekle nnın tesbiü Naua Müdürlüğünden takib ctmekle beraber, ona sokul de etmis olan Selânikli Miralay Naondan artık cemiyet Safasıru edeı fiz Bey, Yakub Cemili muhakemeye istenmiştir. •jamayı tercih ediyorlardı. tki zaŞehrin Anadolu yakasında büyük oldular (1). Wt Harbiye Nezaretine ve orarîar. başlayacakh. Fakat burada hiç bir bir ihtiyaca cevab verecek olan okul, Istanbulda kahvehaneler aüratle •rkadaki Bekirafa boiüğü hapisha mahkemenin veya Divanı Harbin nesine giden uzun yolu beraberce başına gelmiyen garib bir vaziyet en az 300 öğrend alacaktır. Bazı maa çoğalmaya ve şehrin muhtelif semtkatettiler. Meydanda duran veya vardı. Yakub Cemili ikl gün geçüği rifçiler okulun yaolı öğrenci kabul lerinde açılmaya başlamıs, fakat gelip geçenlerden büyük rütbeli, halde kimse tahkik heyetinin huzu etmesini de istemektedirler. bu yeniliğe karşı bazı taassub erruna çıkaramamıstı. Sil&hlan elinkneük rutbeli, er, avil, hiç kimse babı kahvenin şarab gibi hararn bu ikl «abitin gidişindeki hakik! dcn ahnamamıştı. Hiç kimse onun bir ikçi olduğunu ıleri sürmüşler ve odasına gitmeğe cesaret edemiyormanayı asla anlamamışu. Onlar da III. Murad zamanında kahvehatıemevkufiyeti sezdirmemek için azami du. O, bir iakemle üzerinde oturulerin kapatılmasına muvaffak oltfkkati muhafaza eyliyorlardı. Ya yor, yatağına girmiyor, getirilen yemuşlardı. Kısa bir müddet sonra kub Cemil, gururlu ve haysiyetine mekleri de yemiyordu. Zehirlenmek tekrar açılan kahvehaneler IV. Mud&skftn bir insandı. Zaafmı göster veya uyutulmaktan korkuyor, her rad zamanında gene kapatılmi}, mekten ise ölümü tercih ederdi. an tetik üzerinde duruyordu. kahvehane işletmek değil, kahve Devlete mukavemetin imkânsız olKoridorlarda süngülü nöbetçilar do£unu nihayet anlamıstı. Yakub vardı. Yalnız üç süngülü er, onun 1856 da kunılmus olan Türk Tıb Ce içmek bile suç sayılmıştl. Cemil, Bekirağa bölüğünün alt ka kapısını bekliyordu. Kimse kendi mlyettnia 100. yıldonümünü kutlama Bu şiddet devri bitince İstanbultmda bir odaya hapsedilirken, Av sile temasta defildi. tki gün sonra programma, bu akşam Taksim Belerupaym gene ticari işleri için git Müstantık Vehbi Bey Divanı Harb dlye Gazinoiundt verilecek balo ile da gene kahvehaneler açılmış, fakat bu defa da bazı kahvehaneler baalanaeaktır. mek üzere tesadüfen o akşam Sır Reisi Nafi? Beyi Eİyaret ederek: Beynelmllel bir mahlyet arzeden ce Yeniçeri zorbalannın sığındıklan, ked trenine binen Sapancalı Hakkı Beyefendi, demişti, iki gün olBey, ılvil polisler tarafından tevkif du, mevkufu isticvab etmek üzere miyetin yabancı ve yerli doktorlardan türlü yolsuzluklar yaptıklan yer•dilerek Bekirağa bölüğünün diğer bekliyoruz. Kimse içeri giremiyor, müteşekkil 500 üyesinin iştirak edeceği ler haline gelmişti. Her Yeniçeri meras.m lıe yarın aaat 10 da Fen Fabir odasına getirilmişti. Hüsrev Sa silâhlaruu alamıyor. bunun sonu ne kultesl konferan» lalomında açılacak ortası mensubları ayn kahvehanemi ise o nrada tzmirde meşhur ka olacak? Sızin riitbeniz Miralay, va ;r lere devam ederlerdi. n. Mahmud Hleye asker yazıyordu. tzmir Valisi zıfeniz Istanbul Jandarma KumanCumhurbaşkam Celâl Bayarın hima Yeniçeri ocagını kaldırdıktan sonra Bahmi Beye tevkifi için yazılan danhğı, Yakub Cemilin eski arkada yeslnde ve Adnan Menderesin fahri bu kahveleri kapattırmış, Boğaziçi jrapılacak toplantıda; telgraia Rahml Bey, komployu ars şısınız. Bendenize kalırsa, sizin biz baçkanlıgında kıyılanndaki Yeniçeri kahvehaneladıgı için aldırıs etmemişti. Düş zat onu görüp silâhlannı teslim et Basbakan bir hltabede bulunacak ve lerinin hepsini yıktırmıştı. mUteakıben cemlyet r«isl Ord. Prof. manları ise baska türlü bir plânla mesini ibtemeniz muvafık olacak! lâzım İsmaıl Gürkan. Tabib Odalan Bir müddet sonra bu kahvehaneHüsrev Samiyi acele Lstanbula çsNafız Bey bu sözleıe bir şey diye Başkanı Ahmed Rajim On»t blrer kolerden bazılannın berber dükkftnı firmışlar, onu da galatada vapurdan memij ve nihayet Yakub Cemili zi u;ma yapacaklardır. çıkarken yakalatmışLardı. Fakat bir yaret etmişti. Gayet sıcak bir ağus3 haziran pazar akşamı nihayete ere ve ohalkın birer teneffüs yeri» olakaç laatlik bir mevkufiyetten sonn tos günü idi. Kapıyı vurup ıçeıi cek i!m! toplsntılarda; içlerlnde Rus, rak yeniden açılmasma müsaade eAlman, Amerlkalı ve Fransıı üyelerin diğer Enver Pasanın emrile Hüsrev Sanıi ı S^en Divanı Harb Reid, Yakub Ce d» bulundugu yabaneı doktorlar ve dilmiş ve zamanla şehrin Bey aerbeıt bırakılmıştı. Mümtaz milı bir iskemle üzerinden fırlamıs Türk doktorlar muhtelif tebüğler oku semtlerinde de yeni kahveler açılmaya başlanmıştı, ise ellerini, kollannı sallayarak ge bir yay gıbi karşısuıda bulmujtu yacakiardır. tiyor, oradan oraya koşarak (bu na Nafız Bey hürmetkâr bir eda ilei Eski İstanbulda kahvehaneler bi Merhaba Yakub Cemü Bey! Vali Ankaradan döndü sü olur?) diyordu. Nihayet Enver Vali ve Belediye ReUl Prof. Gökay, rer kulflb, birw okuma odası, ve Pasanın huzuruna çıka. Paşa onu Yakub Cemil Bey mütereddıd ve eğlenee yeri halinde idl. Bir çok soğuk karşıladı. Mümtaz, eski AI soğuk bir sesle mukabele etmiş ve dün saat 11 de uçakia »ehrimUe ddnokur yazarlar akşamlan kahvelerde oriada duran tek iskemleyi ona gös müştür. kadaşına: Beiediye Reis) Ankarada, toplantı ha buluşup edebiyat ve ilim üzerine Bu TaUtın bir tertibidir. Sa tererek: linde bulunan 6 ncı Beledlyeclllk Der münakasaİBr, sohbetler yaparlar, Buyurunuz!. demişti. Nafiz Bey pancalı Hakkı, sulhu münferid teAvrupa ve neSl kongresi yatağın kenarına ilişerek lâfın ne Amerika Bledlyelerfnde lmar p14nla bazı kahvelerde çalgı ve meddah jebbüsünde bulunmamıştır. Baharesinden başlayacağını bir hayli dü nnın totbikl. (ehlrcillk ve yol ln»a 11 olur, bazılannda kitablar, gazeteeddin Şakir, Talâtın tertibile Rumanyaya gönderilmiştir. Gerek şündükten sonra yemeklerden, ra leri, »oîyal ve ktllttlrel hlzmetler mev ler okunurdu. onun, gerek kâtibi mesullerden Alı hat olup olmadığından, bir arzusu zuundakt (nü;ahedelerinl nakleden bir Kahvehaneler böyle toplantılara konferans vermljiir. Beyin raporlan yalandır. Hüsrev bulunup bulunmadığmdan bahsetmüssid bir mimaride inça olunurSami, Sapancalı Hakkı sana son tıkten sonra Işi silâhlarını istemedu. Ekserısinin içi »edll, tütunlu 2 yaşında bir rocuk kuyuya derece bağlıdırlar. Hepimiz scnin ğe getirmişti. Fakat bu «ırada hayli düşerek boğvldu yolunda hayatımızı fedadan çekin terleml}, gözlüklerinin eamlan buTerkosa bsglı TayaKadın köyfl halmeyiı, şimdiye kadar da çekirme ğu yapmıştı. Bunlan silmek üzsre kından Mustafa Akyüziın I yafindaki cebinden güderi çıkarmak üzere klıı Ay?e Akyüz, köy Içlnde oynarken dik.. Bizleri senden mahrum etmjk istiyorlar. Bunların başında Talât elini pantalonuna sokarken buz gibi kuyuya düçfrek bojulmuîtur. Cesed! vardır. Bunlann tertibıne kurban soğuk bir tabanca namlusunu alnı kuyudan fikartılmıı. tahklkata ba;lanmn orıasında bulmuştu. Saşkınlıkfidiyorsun!. Enver Paşa soğukkanlılıkla Müm t a n korkudan titreyen Nafiz Bey: Ne oluyorsun Yakub Cemil Avusturya Genç Kızlar jimnastik taza sunlan sormuştu: ekipi geliyor Mümtaz Bey, peki ama Harb ' B e y > b a k b c n «özlüğümü silmek Türkly» Beden Terbiyesl öğretmenltNezaretinin Mercan kapısındaki için güderi çıkanyorum diyebilmisdükkânların iki tarafmı tahlıye etti tı. Üstümde bir şey yok, istersen r! Cemlyetl, Avusturya İle temasa geçm!« ve 19 kişilik kadrosu l!e Vlyana rip oraya çetecileri iskân etmek, ne sra beni!. Nafiz Bey ecel terleri dö kıı Jlmnastlk ekiplnln memleketlmlze k maksada mebni idi? Bunu bana küyordu. O zaman anlamıstı ki bu gelmeslnl temln etmlftlr. 9 ile 22 harlkorkunç adamdan sîlâhları istene ran tarlhlerl arasında muhteüf uhasöyle kâfü. Paşam, bunun ne kadar hesab mezdi. Yakub Cemil Bey de pek larımızda Avusrurya jtmnastiğlnln este10.000 evlik »ehrin en sız bulundugunu, Yakub Cemilin ileri gittiğini hissetmis olacak ki Hâini ve mod«m jimnastlğl gösterecek olan bu eklp, jehrimlzden bajka Bolu mutena yeni sitesinde ne kadar eüretkâr, akılsız olduğunu Jandarma Kumandanına: Affedersin birader, alıçkanlık, Ankara. Konya, Eskişehlr v« Edlmeyi size ben mi anlatacağım!. de zryaret ederek jimnastik gByferile Sizi de görüyorum ki aldatmuş, demhti. Pek az sonra Nafiz Bey a nl tekrarhyacakbrdır. yeni kabine tasarlıyorcnuş, hepinize yağa kalkmış, sözü burada bırakmıs Zimmetine para geçiren bir ve Yakub Cemıle, ayn vazifeler verecekmiş!. Allaha ısmarladıkl diyerek meınur mahkîim oWu Sınıf arkadasım Mümtan çok ryi Bundan bir kaç sene evvel Fatlh biliyordum. O, Enver Paşaya son kendismi dışarı atmıştı. Dairesine zaman soğuk ter döküyordu. Kızılay jubes! muhasebeslnden kayboderece sadık idi, ve Paşayı çok seolmadı. Me lan 15 bin lirayı emnlyeti snllstimai viyordu. Fakat bu iddia karşısında |I ° g ü n b a 5 k a h h y a t ederek zlmmetire geç'rdiii iddiasüe Çilgına dönmüş. yalnız soğukkanlı \ s e l e M e r k e z Kumandanlığına anla adalete verilen 7 maznundan Hamd! Meskenlik Garanti mahal Uldl K a Cevad Bey ile uzun Celden 1. Ağır Ceza mahkemesi taralığını değil, hattâ ümidini de kay '< ^ i C d B il lesi arsa kesidesine son ~ Arkası Sa. 6 Sü. I de fından 9 sene hapse, 15 bin llrıyı da bederek »unu söylemişti: iştirak tarihi 5 haziran ö^emeye mahkum edilmiştir Ne yazık ki Talâtm ve muhitisalıdır. nin tezvirine kapılmışsınız, görüyo(1) Enver Paşanın yaveri tzmitli rum ki düzme rapor sizi çıldırtmif, Mümtaz Bey için yanlışlıkla yazıl ! HAZİRAN l ŞEVVAL 21 Borcımuzun yanıı için | isterseniz beni de tevkif ettirinız. \ mıs Çerkea tâbirinden dolayı'özür m B denüş ve selâm vermeden Harbiye dileriz. Ailesinden aldığımız mek50 ay faizsiz taksit. GaE Kazın ve Başkumandan vekilinin tubda bu noktanın tavzihi ve hakiO yanından çıkmıştı. Mümtaz Bey, cok katin bu tarzda tashihi istenmis olranti Bankası gişeleri Her biri birer klüp olan eski kahvehaneler YAZAN: Hayat 75 inde başlarü azetelerin magaziıı sütualannda yıllarca evvel soyle bir Iddia ortaya alıJmıştı: «Hayat oturanda Haluh 1 . Şehsuvaroğiu T ve havuzluydu. Aynoa kahvehanenin en göz alıcı yerinde menner oymalı yahud çinili nefis ocaklar bulunurdu. Ocak kenarlannda pırıl pınl kahve takımları asılı olur, duvarları resimlerle, Hidirnekân aynalarla süslenirdi. Kahvelerde kulanılan takımlan da Çin porseleninden fincanlar, kapalı, açık ağızlı cezveler. gümüş, hattâ altın baslı nargileler, kehribar ağıziıklı çubuk lar ve diğer nefîs egya teşkil ederdi. müsteriler gibi rastgelt müjterisi yokmus. Yalnız bu zatlafla görüsmek istiyen ehibbası gelebilirmif, adeta bir nevi kulüb hükmünde imiş.) (2). buradan aimak imkanı hasıl olmuş tu. Sarafim kıraathanesı de bir kulüb halinde bulunuyor, buraya bazı sahıslardan başkalan girmiyor, buna mukabil kıraathanede o vakte göre pek pahalı olarak bir fincan kahve kırk paraya veriliyordu) (3). Bu kıraathane n. Abdiilham d saltanatınm ilk yıllarma kadar devam etmiş ve sonra kapatılmıştı. Türk Tıb Cemiyetinin 100 üncü kuruluş yıldöniimii Uzun kahvehane bir müddet son ra Okçulaıbaşı ve daha sonra da Sarafim kıraathanesı ismile şöhret bulmustu. Reşid Pasa Türbesinin tam karşısın» rastlayan bu kahvehar.e Reşid Paşanın son zamanîarında yahud hemen ölümünü taki19. asırda İstanbulda Mahmud ben açılmışü. Müşterilerine o vapaşa camli avlusundaki kahvehane, kitki gazeteleri ve bazı kitsbları Okçularbaşındaki uzun kahvehane temin eden bu kahveye kıraathane Karakulak hanındaki gazino, ve E denilmış, ilk zamanlar Takvırni dimekspıdakl Terazecibaıı kahve Vakayi ile, Ceridei Havadis okuhanesi pek meşhurdu. nan bu kıraathanede sonralan çıMahmudpaşa camii avlusundaki kan diğer gazetelerle, mecmualar, kahvehaneye o devirlerde âümleri hattâ edebiyata dair kitablar da başlanmıstı. Bu miz, ediblerimiz, liyasilerimiz de bulundurulmaya vam ederlerdi. (Ceridei Havadis suretle edebiyatla meşgul olanlann muharriri Âli ve Hafız Müsfik, u veya edebiyattan *evk alanlann lemadan meşhur Abdi Bey, Münif buraya rağbetleri gittikçe artmıstı. ve Ethem Pertev Efendiler, meşaBurası bilhassa ramazan geceleri hiri riyaziyundan Müneccimbaşı bir bezmi eiir ve edeb olurdu. Osman Saib Efendi, Bekir Sami Namık Kemal, Sadullah, Hâlet, APaja, Divan efendiei Mithat Efendi yetullah, Arif Hikmet, Hasan Sup(Mithat Pasa), Ahmed Fari hi, Refik, Yusuf, Aziz Beylerle Visı Efendi, Takvimi Vakayi mu dmli Tevfk, Ahmed Muhtar, Süsahhihi Lutfi Efendiler, suaradan leyman paşalar, Haa Resid ve Sa.d Lebib Efendi, Kâzım Bey, Fafcn, Efendiler ekseriy» burada toplanırBursalı Sakib ve erasali gibi kibar lar, edebiyattan, riyaziyeden, fiir füdala, bu kahvehanede bir ta ve hulyadan. siyaset ve içtimaiyata kımı sabahlan, yaz ise Öğleden son kadar her şeyden bahsederlerdi. Son ra toplanırlarmıs. Öğleden sonra ralan Tuna. Bosna, Fırat Envarı devam edenlerin ekserisi aatranç. Şarkye ve Suriye gazeteleri de dama ve Osmanlı oyunlarile vakit buraya getirilmeye baslanmış, bu geçırirlermiş. Kahvehanenin «air suretle bütün memleket haberlerini îstanbulda meşhur olan bu kıraathaneye rakib müesseseler kurulmaya başlanmlş, 1866 yıhnda Şehzadebaşmda, Direklerarasrnda Meh med Efendi gazinosu da gazetelere Mehmed Efendi gazinosunda kıraathanede olduğu misillü her nevi gazete ve mütaleaya şayan kitablar satılmakta olduğu gibi orada dahi roütalea olunmakta ve meknıhattan gayri türlü meşrubat bulundueu ve geceleri meddah sövlemekte olduğu) yolunda ilânlar vermişti (4). Gününüz Kaldı 1000 ne müracaat ediniz. "KüÇUK TASARRUF HESABI., açtırınız Şimdiden bir Tıb Cemiyeli Başkanlığından:«^ Cemiyetimizin kuruluşunun 100. yıldönümü münasebetile, 2 Haziran 1956 2ünü saat 10 da. Üniversite Fen Fakültesi büyük konferans salonunda yapılacak törene, saym misafirlerimizin, meslekdaşlanmızm ve âzamızın teşriflerlni rica ederiz. Iklndl I I § Mayo ve Plâj Elbiseleri MARİLYN konfeksiyon en son model plâj, şehir, kokteyl I genc iken Selânikte Müşir tbrahim duğundan bu arzuya uyarak keyPaaanın yaverliğini yapmış, Erkânı. fiyeti burada bu suretle düreltmiı harb Binbaşısı Arnavud Sedad Be bulunmaktayız. S. N. T. «CUMHUBÎYET V. X. ] 4.31 12.12 ] 6 11 19 34 21.331 2 16 8.57 4.38 8.37 12.00 1.59; 6.42 elbiselerini. mayolarını takdim eder ve bedeninize uydurur. MARİLYN konfeksiyon Kervansaray altı Harbiye Okçularbasından kırk elll adm Ueride olan Karakulak hanının avlusunda Civanakkün lşlettiği gazinoda geceleri sazendeba;ı kemancı Sebuhun idaresinde saz olurdu Bir İhtimal daha var: Burası iki yfiz kisi kadar alırdı. O da Slmek ml dersinf Söyie canım ne derıinf Burada da içki içilmez, herkese birer beyaz yuvarlak tepsi içinde Kuğa ömür boyu snsar. son nefezarflt bir fincan, bir ufak jlşe çiçek suyu ve san bir cezve İle kah slnde bü şarkı soyleyip gözlerini yumarmı». Blrer kuğu şarkısı güfteleve verilirdl. slnler dlye ml müiellesatta hafnalaEdirnekapıda Savaklarçesmesinin rmı tazelemeğe bu mnhtmm Dıtlkarşısındaki yolun sol köşesindeki yarları rorlıyacajrz? Eski nesiller ne badireler geçimüjTerazecibaşı kahvesi Istanbulun en tir. Balkan Harbi idadilerl ve Birlncl namlı kahvelerinden biri İdi. Türk L'rnumi Harb, liscleri öyle tarümar kahvehane, mimarî üslübunun en etti M. orta sınıflardan Dnrülfünuna Jfüzel bir ömeğini teşkil eden (bu talebe almdı. Slmdl bunlar arasında bina III. Mustafa zamanında insa Iftihar ettiğimiz ordinartüs profesör olunmuştu Genis kepenkleri, uzun doktorlar vardır. Keza bunlar arasııtsaçakları, her tarafa açılmıs pen da en ileri mühendislerimlz vardır. Bnıılan da cemiyetin lüidireleri yücereleri, etrafmın harici peykeleri zünden tamamen kendi gayretlerile mermer döşeli, dış sed yerlerile bü yetişmek, parlamak sırnna erlştiler. ük bir kafes manzarasındaydı. İftihar levhasina yazılmağa lâvıktırBina sekit köşeliydi, tulflnl ya lar. Tezada bakm: pılrruş olan asıl kahvehaneye fkl Bir Devlet Reisi hakkında: Dlparafından bir kaç merdivenle çılomasızdır.'. denivordu. kılırdı. Şervanlı köşkler vardı. Kıs Aklı selim sahibi bir zat föıe kamen menner, kısmen renkli tugla n?tı: döşeli olan sofaaın ortasmda bes. Ve dlyorsunur? Onun tecriibelefiskiyeli ve üç kat sebilli bir mer rinl bir tnsana verecek hlçblr ünlmer havuz vardı. Bir kenardaki versite lcad edflmeınl«rlr. Vekâletlerkahve ocağınrr. duvarlan ile haricî dc ve Başvekilette İken kendfclne duvarlann sağır yerleri çinilerle arzedilen m.ılumatı dinlemesi, mütehassıslann ınumıkaşahırma kulak kakaplanmıs ve güvez boyalı tavanın bartması kâfl . Çeyrek asn geçen bu ıvmalan yaldızla süsler.mişti. Son tecriihelerile kaç üniversite devirmi» adao bir kaç defa tamir gören bu olnvor. Onr. bu bllgileri hangl probina II Mahmud saltanatmın ilk fes«rler verebillrdl? Hele bİ7İmkinden evveikl nenllrfe yıllannda yanmış ve bunun verme başka bir kahvehane inaa olun bütün üsüıdlar , birer mcUeb httkmündr olan matbaaiarda ayncn eamuçtu.) (5). kl devlet adamlarımızın devairde yeBu kahvehanede asnn meşhur «l?me«l kabillnden yerlşmi^lerdir. meddahı Kız Ahmed hikâyeler söy Sebebleri de var: Muharrlrlik, tıpkı lermiş. Ehli kevften olup ve kese salrlik ?ibi, tıpkı miizisyenlik plbi bilhassa lürtidad. Inslyak mtselesldlr. sinde beş on kuıus bulunup da Kız Diplonıa, lstidadsız hir insanı mnAhmedi dinlememek zamanın hük harrir eyliyemez. Bu nıeslege istidad miince vebalden addolunurmuş (6). 171S yaşlarında umumiyetle «airllkle (Bir fincan kahvenin kırk yıl kendini eosterrliğinden, dimağ. e«Jebihatın vardır) diyen halkımız kah y»t konularmda temerkÜ7 eder de bu yü?den mf^eia riyaziyede aksar. vevi se\rmi?, asırlarca kahvehaneDünyanııı her tarafında ekvrl mn lerde sohbet etmiş, kahve için şi harrirlerin diplomasiz oluşnnan bir irler ve mesel hükmüne girmiş söz sebcbi rle zannımca budur. ler söylemiştir. Her evde daima teBüyük demokrasllerin hlçbirlnde miz ve süslü kahve takımlan ol gazeteciden diploma aranmnyıp faslst mus, zengir! evlerinde kahve ocak retlmierrtp arandığını tahkik miiralan tütüp durmur, kahve takımla kündür. Bizim. mensublyet iddla etrınm servete göre murassalan g5 tiğimiz demokrasl atlfinden bn <afülmüş, kahve ikramı ayn bir me bada dahl aynlmamız. anrak beynrimilel alanda tefe konmamıza sebebirasim şeklinde uzun asırlar de%'aro yet \erecektir: yermisini aşmış ell edip durmuştur. öpülesi hocalanmızın lise tahsilin» ba;latılması karikatür mermualannı Bir halk sairimiz CHak Taalâ başfl^l ka vermis lezzeti kahve sana Ehli Ve neseln Gazetecilik mektebmdekl diller çok ederler rağbeti kahve profesörlerin talebe okutnp diploma sanai demiş Sair Beli&i (Kahvenin veıdikleri halde kendileri diplobâdi gülgün gibi yoktur ânı Isı masız diye ak saclı, «k sakallı bir caktır o kara buzlumın ama kanı) halde li«> diploması pe^inde koştubeytini söylemiştir. (Rindler ehli rulmalan ba^kalan hesabma güldü» keyfe kahve verçe tazeîer Ehli riirii. kendi irfanımızm serefl namina keyfin keyfîni velpazeler) beytini ağlafıcı olacaktv. Zlrn bu ta'rlbi insan bilâfaydadır. Milli törenle )iidülerine dolamışlardır. bileleri yapılması gereken flklt Kahve üstüne söylenmiş ata söz ve sanat adamlanmıza lhtiyarlık rağlerinden bazılan da şunlardır: lannda böyle tahklr ve işkenre rev« ; (Knhvenin yüzü kara ama, yÜ2 görül iyor. Hem de hiçbir mesleld garanrisl olmıyan. tekaüdiyesiz. ikaŞartır, kahve, tütün keyifler oldu bütün. Kahvaltı olmaymca, kahve ramiyesiz garetecllikte . Ruhlî Bağdadi gibi eelâllenerek: etmer fayda, kahve gibi kavrulduk dumanile savrulduk. Kahve dövücünün hık deyicisi, sör.ül ne kahve ister ne kahvehane gönül ahpab ister kahve bahane. Yuf harına dehrln. gülügUlzarına hem yufl atflar^ Eh, demistik Belld *• kul .. Tahsil, askerllk ve staj dolayuile ae gençlerin hazırlık devresi nzadı.Zaten delikanlılık, tıpasını arasıra patlatan köpürücü sıvılar gibi kabma sığmaz bu çağdır. O devirde münaslbince yaşanılmaz! Bu gerekçe Ue, asıl zevkll hayatm otuzunda başladığım kabul mümkun. Fakat mütefelsifler bununla da kalmadı: «Hayat kırkında baslar!» diye kitablar çıktı. «Hayat eliUinde baslar!. diye meyuslan teseUi edenler belirdi Şimdi de bizim siyasetçiler, tanınnuş muharrirlere hayatı yetmişinde, yctmiş bcşüıde başlatmağa kalkısıyorlar. Cidden orljlnal... Bütün dünya basım bundan bahsedecektir. İhtimal bizim yerli ansiklopediler şuııa buna Utimas ermiştir; lâkin fransızca «Larouıse» gibi ciddî bir müessesenln gecen sene neşrettiği ikl cildlik Ancyelopedie Methodiçue'de Türk edebiyatı faslını açınız: Fikir hayatımızı beynelmllel alanda temsü edenler arasında gösterilen coğu edibler diplomalı ('eğildir. Şimdi bunlara aleiade gazeteri olmak hakkı bile lise ve yüksek tahsillerini ikl senede tamamladıklan takdlrde Uısan edilecek. EdibIerimİ7den bazılan yctmislnl aşmıs üstadlardır. Demek hayat oular İçin yetmi$lnde başlıyacakl Meşhur fartu akla geliyor: tazaolar: ıMtm Kar^uuıgarau ve VaNu GSkyüzuntl de nlzama sokacaklar her şeyl... Yeni bir dünya nizamı o sakin ve muvazeneli hükumet adır. Türk uçağını düşürürken yap y?ratacaklardır.» damı tavnnı takaıdı: tığımız faîso tekerrür etmiyecekDudaklarında»! son dökülen kell Monşer Cemil! Demek bu fatir. Gerçi, ilk tecrübe için de bü me: «Hayl> oldu ve öldü. sıl da böylece kapandı. Uçağınızı : yük b r muvaffakiyetti bu... Ana Mamadadi: düşürdüler ve yaktılar. Hacılanplân mucibince pilotun ölmemesi Haaaay! dedi. Hay bayılaja nızı, pilotlannızı öldürdüler. Sizi gerekirdi. Sadece makinenin ârıza ğım. çok üzdüler, çok uğraştırdılar ama, yapıp isiediğimiz hedefe mecburî Güler, içini çekti: acısuu iyi çıkardınız, İntikamınızı iniş yapması gerekirdi Motörde de Gerçi benim röportajirn İçin aldmız yuvalannı dağıtarak.. Belki ; b zim suikasdimizi belirten bir â bu kadan da kâfl... Fakat sizin he dünyayı yeni bir belâdan kurtararıza kalmaması gerekirdi. Eksik sabmıza üzüldüm dogrusu... Peki, rak... yapmışım ben hesablan... Hatamı nereye kaçmış olabilirler bu man Yalnız dünyayı mı, ayooo, jıanladun, uçağı yakmağa mecbur kenlerin asıllarlT hanı da... Gezegenleri de... oldum ve o ânm heyecanı içinde Cemil: Doğru söyle, Bension. bizden maalesef aletimi çaldırdım. Ertesi İkind tebahhur! dedi. Berlln çok kuşkulandınız değil mi? Kimakşam H?nsla bersber oteldeki bas mııhasarasından kaçtıklan yere... bilir neler geçti aklmızdan? Nası! km hâdisesini tertib'.evip şiinhelen İtiraf etmeli ki. o kaçış daha mu bir maksad peginde koştuğumuzu dipim'z şahıslarda a'eti aradık. fa h'ldl. düşündünüz. kat ele gecirernedik Ben çok m~h ÎTamadadı sordu: H^kikat şu ki. ben şahsen hacubum şeflerime karşı... Sırf be Peki sata! sakalla Hans ele ge yır!... Sen benim eski dostumsun. nim beceriksizlisim. benim başan şinje ne dedller? Seni tanmm zira... Kaldı ki, bas•ızhğım yüzimden bu... İşte hayaBension acı a n güldü: langıçta yani infilâk hâdisesintımla onlara karşı ödüvorum. Fskat Onbr da tebahhur ettfler, kal den sonra bana da açıldmız. Hartbenden sonra gelenler başansızhk fa hanımcığım... Onlar da tebah man hakkmdaki şüphelerinizi angSstermiyeceklerdir. Bir alevin per hur ettiler... Kaçtıklan sCylenen latbnız. Zihnimln bir k5şesinde bir raneleri çektigi gibi, gökvüzründe iştikarnette arastırmalar yapıidı. cacaba?» belirtmls olacaksınız ki, 1 •an ! ve tabi! ne varsa, asil ırkımıSabaha karsı hududda otlayan İkl sizin bir hedefe gitmek lstediğinizJ «m vffksek menfaati gereŞince, çeanladım ve seyirci kalabildim... Ne at bulundu. Bundan ibaret keoakkt, disiplin* sokacaklardır Birdenbire kendini toplayıp gene yapmaktasınız diye bakaraktan... f Fakat diğer arkadaslanıua hak ve | tecil etti tevkifinizi... Takibinizi ririm. Bilhassa polis müdürümfl I şiddetlendirdi. Hulâsa azizim, çok artalar atlattınız. Rabini ikna eze... Sizin Negefe gittiğiniz gün Emir otelden sır oluyor. Negef çölle demeseydin de, bu son sahneyi Rarinde cesedi bulunuyor. Kaçmasma bin polise telefon edip hazırlamayardım ettiğini çoförunÜT itirai et saydı. haliniz dumar.dı. Bereket otomobiîinizle gittiği an versin, Rabin de devre devre bazı laşıhyor. Sonra efendim, Emirl ta caiblikler sezmiş. Sor. günlerde kus kibe memur ettiğimiz Salamon kulanmağa başlamışmış. Uçağınızın Levi. yanı sizin Mühtedi, aleyhi düşürülmesi etrafında lüzumsuz bir nizde bir hayli «ikâyette bulun alâka ve pletiTi kaybolması etrafında aşın bir telâş sezmişmiş. Sonra. muştu. o «dazlak kafalı» dediğiniz LihteGözlerinl Mamadadıya çevirdi. rin, grupu arasında odacı muameMamadadi, mahcub bir tavırla lesi şörmediğin', cok itibarda oldub^kışlannı kaçırdı. ğunu farketmeğe başlamışmıs. BüBension gülümslyerek devam tün bu hareketleri manalandıramıetti: yormuş. Arceak senin ikazından sor. Türkiyeli Yahudilerin kSyflne ra hakikate erişmiş Rabin... gittığiniz gün, Salamon Levinln ha Güler sordu: zırladığı raporlar çantasından kay Peki simdi polls mfldflrO ne boluyor ve «onra efendim, Kalfa hanımımız, Nasırada sır olup hâlâ diyor? Azledilmem pek yerinde oldu tesbit edemediğimiz ve kendislnt sua'ler sormak hakkını de diyor. Bension, yorgunluğunu belirten mokrasi gereğince kendimizde bubir tavırla ayağa kalktı: lamadığımız bir yerlere sıvışıyor. Eh, bana müsaade... Yarm ha Birileıile konuşuyor. Kudüsten adam kaçırtıyoT düşman msmleke reket edecek uçakta yerlerinizi ate... Ve bu adamla ne kaçırtıyor? yırttım. Birazdan biletlerinizi buNasıl bir haber uçurtuyor?... Iste raya göndereceğim. Hacılannızın o gün hep birlikte tevkif edilecek da volculuârunu temin ettik. Önce Gülerin elini nktı, sonra tiniz, ben mâni oldum: «Daha enteresan bir yerde suçüstfl yakala Cemilin... Yann alanda tekrar görüftlrız» dedim Nitekim, enstitünun ve r ü t dedi. sevgili profesörümuzfln etrafında Sonra Mamadadıya dBndu: dönüp dolajmak için benden tav Hitlere dair yeni bir i ı bulursiye mektubu da istediniz. Bunun üzerine polis müdürO, suçüstö ya sak hakkından gelesln dlye teoı kalanmanız için fırsat çıktı diy telgrafla çagırtacağız Kalfa hanın? Dememell de, sabır ve tevekkülie: «Bu da geçer yahu!. levhasmı d« Ehli keyfin keyfini kim yeniMamadadi: cAcaba benimle alay vara asmalı. ler. kim tazeler Taze elden tamı ediyorlar?> diye hepsinin yiizüGöniilleri kınk ve evlerinln trmell çatırdıyan arkadaşlanma tavslyem ne ayn ayn baktı. Gülmed klerin ze pişmiş taze kahve tazeler.) budur. görünce Bensionun va'dini ciddiyı ömür ve tahammül hnkân vero ahp tevazu ile gözlerini önüne iğdl: 1 Peçevi Tarihi. yoksa... Beni mahjub ettin. Beni min2, 8 Ebüzziya Tevfik, Namlı (VâNu) nettar ettin, dedi. kahvehaneler. Üçür.ün b:rden kahkahalan ko4 Tasviri Efkâr sayl 431. parması üzerine de " tıağa baş5 Efdaleddin, Musahabei TarlÖLÜM ladı: hiye, Resimli kitab. LUleburgaj esralından Yuıuf Pera» Ule. o perşemsiz i"rsemll ada6 Abdurrahman Seref, Edir mlz beyin ve Emlne Hayal hanımın oğlu Edime tski Nafm MüdürO ve DeT mın Hitler olduğuna b^n sizi Inan nekapısı. let Karayolları İpsala tmlâlftr Kontrodıramıyajak mıyım? 13rü TUksek Mühendls Darılmış gibi kapıya doğru yurüdü. AHMED VEDAD BEYLÎKCt ME VL l D Bension onu teselli lçfcn arkasın Sümerbank Alua v* Satun Mü31. 5. 956 perşembe günO, 15 gündMl essesesi seflerinden, Salâhaddln dan gidip koluna girdi. Beraberc beri gecirme*:*e olduğu Enfakttistcn v Tezerin annesi merhume ur»ulamıvRra!C Haklcm rahmetine ka. çıktılar ruşmustur. MÜKERREM TEZEB'in Koca salonda Cemille Güler yal' Cenazesl 1.6.953 cuma günü ogle n» aılı ruhu leta. *0 »ncı öliım güntinız kalmıslardı. mazını m'Jteakıb Edlrne Eski Camlln.n* raatlıyan 3.6.9« pazar günü, den kaldınlarak Buçuk Tepedskl msk Cemil hâlâ eülüyordu ve perçemi Çengelköyunde Kerlın* Hatun Cahereslne defnedllecelcttT. mii Şerillnde ögl» lumazını müalnma düsmüştü. teakıb Mevlld okutulaeaktır. Arzu GüleT koltuktan yavaşça kalkıi edenlerin tejrlfleri rlca olunur. ona yaklaştı: çenesinden haflfçe tuEvlidları tup yüzünü yüzüne kaldırdı Cemi Hn... Ve dudaklanna iğildi Cenıl lin... Niishas) 15 kuraftoı ME V L İ D Sen çok kuvvetli, çok kudretl ABONE ŞERAİTÎ Sevgili büyügümUı demir tücearı bir insansın... Senl çok çok sevivorum, dedi. BAKİ TEZCAN'm Müddeü rürkiye amıtr Un Kt Cemil Erenln gozleri ıervinçl« vcfstuun 1 ind stnai ürrtjul mttnasb«etüe 1 hazlran İSK cuma Un &ı Ur> Kt. nldadı: UM OM SenaUk gOnfl Sito •"""«"" mttteakıb O halde tstsnbula glder UM autı tytak tramva? yahı Ozertndaki bcnkoy 4 a M h?men evleneceŞIz? Cunlteda Mnrlldl frr\t okunaca•VaâsV Bb «ybk Ouler, dadısınm taklldlni ymptı: •JM lındiB arru eden akraba. <lo>t v* dtn kardeslertmizin lefrlfieri rlca Dur bakali... Daha başlangıjı ohsniT. baslangıjınm baBİangılınday». BU T» «vladları SON CUMHURİTET