Katalog

ıımnıııımıııııııı Şehir Neseleleri ASMA KOPRU Yazan: Hüsnü Sadık DURUKAL Son senelerde îstanbulun iki yaka vasıtası olduğundan Avrupanın memgının bir asma koprü ile birleştiril leketimiz ve Ortadoğu memleketlerimcsi meselesinin halline doğru müs le doğru kara münasebetlerinin ko pet adımlar atüdığına dair bazı ema laylaştmlması da bu suretle temin reler göze çarpmaktadır. Geçen ay edılmiş olacaktır. zarfında fehrimiz gazetelerinden batstanbul Köprüsü adı verilebflecek zıları bu asma köprünün Hisarlar « bu asma köprü sayesinde dünyaıun rasında kurulması düşünüldüâunden üç kıt'ası arasında gerek demiryoUabahisle tondaj ameliyesine büe bas rile. gerek motörlü vasıtalarla yapılalamldıgmı ve Boğazın iki yakasını cak yolcu. posta ve ticaret eşyası nak birleştirecek asma köprünün ayakla liyatı her iki istikamette de memlerı için temel etüdleri yapıldığını yaz ketimizden geçmek suretile sağlanmış makta idiler. olacaktır ki bundan elde edilecek ikAvrupa ve Asy» kıyuarnun birbi tisadi menfaatlerin portesi çok bu rine bağlanması meselesi ilk defa cid yüktür. di olarak Meşrutiyet devrinde ele aNafia VekîJeti, memleket içi ve lınmıştı. Meşrutiyet rejimi kurucula memleket dısı Londra ve Bombay rı tstanbulun iman probleminis ba yolu gibl . yol siyaseti, Münakalât şında İstanbulun iki yakasının birbi • Vekâleti de memleketimizin Avrupa rine bağlanması işi geldiğini düşü j Münakalât Nazırları daiml konferannerek bu mühira raeseleyi tetkık et ı sı teşkilâtına dahil bulunması bpkımtirmek üzere içlerinde eski Nafia Ba ' larından Türkiyenin Avrupa demir kanlarından mühendis Muhtar Çilli j yollarile doğru yolcu ve eşya trBfiü nin de bulunduğu bir teknik heyet münasebetlerinde mühim rol oynıyateşkil etmislerdi. cak olan asma köprü meselesile yakm Alman mütehas»ı«1anndan teşkil e ' dan ilgili bulunduklarmdan asma köp dilen bu teknik heyetin yaptığı tetkik rünun kurulacağı en münasib yerin ler ve foraj ameliyesi neticesinde en J seçilmesi hususunda birinci derecede ideal geçid yolunun denizaltından i söz sahibi olmalan lâzım gelir. bir tünelin kazılması ve bunun için Bu sebeble, asma köprünün bir kaen müsaid yerin Hisarlar arası ola tı demiryollarına. diçer katı da mocağı anlaşılmış ise de, tünel kazılma törlü nakil vasıtalarile yayalarm peçsı işinin arzettiği teknik ve mali zor mefine mahsus olmak üzere iki kat luklar dolayısile bundan vazgeçmek olarak insasının derpis edilmesi icab mecburiyeti hâsıl olrrruştu. Bunun ü i etmektedir. Bu bakımdan, yazımızm zerine tstanbulun Rumeli ve Anadolu ı başmda da işaret ettiğimiz gibi asma kıyılftrmın asma köprü ile birbırine köprünün demiryolları ile baSant'labağlanması meselesi üzerinde d'i'Jİ rını kolaylıkla temin etmek fizere muş ve köorünün kurulmasına elve Sarayburnu ile Üsküdar yakasındaki rişli mahallin tesbit edilmesi için Karlıkbayırı arasında kurulması uyBoğaziçinin Hisarlar, Arnavudköy, gtın olur. Vanıköy ve Şemsipaşa gibi muhtelif Inşa edilecek bu kabjl asma köprüyerlerinde ve Sarayburnu ile Üskü lerden aynı zamanda, demiryolunun dar yakasında bir çok foraj amelı.ve da geçirilmesi hususunda faydalanılsi yapılmıştır. Bu işe Birinci Cihan dıgınm ihmal edilmedigini belirtmek Harbinin mütareke devresine Kadar için son aylarda dünyaca tanınmış devam edilerek asma köprii için en asma köprüler mütehassısı Ameîikamünasib yerin Sarayburnu ile Ahır lı M. David B. Steinman'm îtalyan kapı feneri arasmdaki bir noktadan hükf'metine yapmış olduğu bir tekÜsküdar kıyısmdaki Kar'ıkbavrı a lifi misal olarak rikredebiliriz. Bu rası olacağı kanaatine varılmıştır. zat, ttalya yarımadası i'e Akdenizin Asma köprünün bu yere kurulması en bü\'ü)t »dalarmdan biri olan 'Sinın temin edeceği menfaatlerin en cile) Sicilya adası mümkalesıni V.o önemlisi hiç şüphe yok ki, her iki laylaşt'rmak maksadile Mesina (Tvleçtaraftan demir yollarının köprü baş sine^ Boğazına bir asma nöpıü ku larına kolaylıkla bağlanacağı keyfiye rulmasını teklif etmiştir. Yapıian tek tidir. life nazaran, kurulacak köprünün vIkinci Cihan Harbine takaddüm e zunlueu 3 kilometreden fazla ve geden senelerde bu asma köprü mese nisliği 29 metre olacaktır. lesi ile sayın Nuri Demirağ da meşKöprü bir katı demiryollarına, digul olmuş ve yaptırılan tetkıklerde ğer katı motörlü nakil vasıtaların'n köprünün Sarayburnu ile Üsküdar a geçmesine mahsus olmak üzere, iki rasuıa kurulması netıcesıne varılmış kat olacaktır. Köprürün alt kısmın:n tır. denizden yüksekliSi fmerkez noktaCumhuriyet rejiminin kuruluşun smr'a) 60 metredir. dan sonra resmi makamlar bu tnevHâlen yolcu ve eşya nakliyi'ı Meszu üa ancak, 1948 yılından ıtıbdren sina ile yarımadadaki Villâ San Gımeşgul olmağa başlamışlardır. Filha ovanni arasmda feribotlarla bir sakika, Amerikalı yol müteha^sısı Mr. atten fazla sürdüğü için asm3 köpıüHilts 1948 de memleketme donmed^n nün inşası halinde bu müd'k'tin 20 önce gazetecilere beyanatta buıuna dakikaya indirilmesi f"nid edilme1:terak ıleride Asj'a ile Avrupayı b'rbi dir. rıne baghyacak asma köprü vc>a tüDemek oluyor ki, münakale münanel inşası meselesinin dikkate alıi a febetlerinde 40 dakıka kazanmak mak ca^ndan bahsettığinı hatırla'ıınlita fadile Mesine Boğazına dünyanm en yız. mu?zz3m ve uzun asma köorüsünjn Maahaza, 1950 den sonra 'esınî nıa kurulması fedakârlığının ihtiyar edilkamlarca bu asma köprü nese fsinın meyf dösünülüyor. ele alındığmı ve celbedilen ' cnebî mü Halbuki. »ehrimizin iki kıvısı aıatehassıslar vasıtasjle köprünün kuru smda kurulması tasavvuc edilen ts lacağı en munasıb yerin tesbit etürıl tanbul asma köprüsü, sisli haVdlırHa, mesi için teşebbüse de geçildiğini gö şiddetli lodoslarda ve fırtınalarda Jsrüyoruz. Yaptırılan tetkikler sonu tanbulun iki sahili arasmdaki nıinacunun açıklanması bazı sebebler do kalenin inkıtaa uSraması yüzünden layısile uygun görülmemiş idiyse de şehrin felce maruz kalan iktisadî nison günlerde gazetelerin verdikleri ystır daki aksaklıkları önlemekle kemalumata gore, köprünün ayakları r»beı. milletlerarası ^ ğ r u kara iıakiçin Hısarlarda temel etudune haşla liyatınm muntazam vaoılntasın^ ve nılmıs olması herhalde asma kopıu kolaylaştırılmasma /arJım cnıs't girünün Hisarlar arasında kurulnıak ıs bi çok mühim bir 'htivacı ia karş latenüdiğine delâlet etmektedir. m>? olacaktır. Diğer taraftan. münakalât ışlerinde Birlesık Amcrikadaki Golden Ga Ihtisas sahibi bazı zevatın. keza ga te. Genr^es \Vashinston. Streel Gate zetelerde okuduğumuz mütalea ve gibi muazzam köprüle»]e Sidney fikirlerıne nazaran, demir yolculu 'Sydney> limanında ve diğer bir çok ğunun artık modası geçmış ve mü vp''eHekı psTia köorüterin etıit^'eri, zelik mahiyet almış bır nakil vasıtası dünvaca tanınmış Amerikali mühenolarak telâkki edilmesi üzerine c]a dis M. David B. Steinman tarafmdan cak ki asma köprünün yalnız moto'r yapılmıs ve tatbik mevkiine konul lü nakil vasıtalarınm geçmesine tah mus olduğundan tstanbul asma köpsis edilmesi için Hisarlar arasmda rürii icin de bu zatın ihtisasından iskurulması istenilmektedir. Böyle bir tif^c1e edilmesi çok yerinde bir tesebdüşünceyi varid görsek büe, Hisarla büs ve tedbir olacağı fikrindeyiz. rın şehıin ticaret merkezine ve liman mıntakasına uzaklığı dolayısile tnfiğin tstanbulun her iki yakasmdan Hisarlara kadar akışmı mümkün kılacak geniş yollar mevcud olmadığı cihetle, asma köprü için Hisarlar araŞlrSetimtı ortaManndan Jak Eskesı elverişli değildır. Halbuki. demir nazl vr Mar«(>l B«kei«Tİ'nln »nnelerl: yolculuk. elektriğin ve Dizel motör RAŞEL ESKENAZt lerinin bir cer vasıtası olarak kulla vefat etmiştir, cenaze meraslmtntn bu nıldığj tarihtenberi, tamamile yeni ;ı;n pazartesl 16 nlsan 1958 saat 13 bir safhaya girmiş bulunuyor. Aynı de Buvük HendeK Neve Şalom Slnagozamanda, demiryolu nakliyatı hem u • •"1 lcra oiunseaŞı teessürle blldl• "' a cuz. hem de emln olduğundan yolcu rillr. İşbu Uân ddvetiye yerlne kalmdir. ve eşya trafiğinin mühim bir kısmı Ateş Ticaret Blr Kol. Ştt. için bugün bile, trenlerden istifade ediliyor. Bu itibarla, kurulaeak a s *•* ma köprüden demiryollarının da geçirilmesini düsünmek mecburiyetin ŞlrkettmİKİn ortaklanndan Jak K<kenazi'nîn snneel deyiz. muımmmmmı Setıır =haberleri Turk Mühendis ve Mimar Odalan Bırlığı İnsaat Mühend^leri Odası Istanbul Subesi dun birinci umuml heyet toplantısını saat 14^0 da Teknik Ünivrsıtede yapmıştır. Toplantıya idare heyetinin hazırla(Jıiı raporların okunmasüe başlanmıstır. Bunda meslektaşlann hak ve vecibelerınden bahodilmekte. şehirde metro. bma insa^tları uzertode durulmakta. Beledlye teskilâtile sıkı ışbirl,ği luzumu belırtılmekte idi. Ayrıca ihtîsas komîtelerinin raporu da okunduktan sonra idare heveti ıbra edılmiş ve yeni seçimler yapıiarâk toplantıya nihayet verilmiştiT. CUMHUKIYEI 1« Nisan 195» ABAHTANİ >ABAHA... Rıza Tevfiğe dair bir hatıra rakU yüksek mevkilcr işgal etmiş, bu arada Belediye Beisliği, tlariciye Nazırbğı yapmış Suphi Defterî Bey, bana: Ben arabcadan daha iyî tiirkçe yazarım'. Dedi. Evliya Çelebi üsluba ile ve BabıâU inşasile (1) kaleme aldığı eserlerin > benzerini yazmak kudretinde olanlar kontrata bskma I T u r k i y e d e bile kalmadı. Bu zat Uâkiracının elindeki ı " , sik manrumelerimizden birçoğunn mazlık edemez. Takdir sırasında D a " ı ezber hliivnr. Hele Abdülhak Hami w biliyor. na haber veriniz diye yazılı mü\?ca din hayranıdır. Makber'in şaheser olatte bulunmuşsa kiracıyı çağırmarraz duğunn kabul ediyor: «BUyük bir telık yapamaz. Emsaline göre takdir essür ânında yüksek bir kalbe sünuh yapıyorsa emsal hangi binadır, bcn eden ilhamlar arasında akla gelmiş zerlik derecesi neden ibarettir. Bu türlü mütenakız düşünccler, kopıık benzeri binanm 12 mayıa 1SS3 tari kopuk hatıralardan mürekkeb blr « n foni» olarak vasıflandınyor Makhinde yürürlükte bulunan da yazılı kira miktan redir, ber'l... Suphi Bey, Rıza Tevflgin de dostu bonlan kararında göstenmeği ihmal edemez. Hukuk fikri ve esasları bu imiş. nu emreder. Nitekim, vergi bakırrınFUozofun Bağdadda. 7 mart 1949 ta. dan gayrisafl irad takdir eden tadilât komisyonlannın takdir ettiâi şey de kendisine hitaben yazılmış ve İçinkiradan başka bir şey değildir. jer de kellme oyunn Ue kendi isim ve çekten vergi usul kanununda gay soy adı geçen manzumesinln el yarisafi irad şöyle tarif îdilmektedir: zısından çekilmiş bir fotokopi'siul (Gayrisafl irad, o binanm btüunduğu bana hedlye etti. Rıza Tevflgin sürründeki rnhl hamahalde cftri olan normal kiralara nisbetle sahibinin kiraya verdijji tak letini tasvir bakımından ehemmiyetli dirde alabileceği kira bedelinden iha baldugum için aynen dercedlyorum: rettir). Tadilât komisyonu h\ı takdiBlldiğAn klmse yok, benden •eneril~. ri yaparken kanuna göre icira kontıaDefteri âmalim, seyyiatımla tına bakar. Kontratta yazüı kiısyı LekeHdir fakat bzzt yerleri normal kiraya uygun bulursa bunu SüslOdür. en güzel h&tıratımla. aynen kabul eder. Uygun bulmai.sa kanunda sayılı unsurları guındnde Hüsnü nıyvetımde kusurum yoktur. tutarak takdir yapar. Yani takdir Kor talih vüzdnden ber g'ıne'''?^rım!. BenJ günphımla sçvnlçr çoktur muamelesi, bazı kayıdlara bağlıdır. Ancak o cihetten pek bahtiyarım. Vakıâ 6570 numaralı kanundı belediye encümenlerinin ne sekilde ts>!dir Suphi bev defter' karıstırırs.ın yapacakları gösterilmemiştir. Fakat Muhterem üTrtini başta bulursınl. (mümasilinin kirasma \»ö"° takdir^ Beni tallhîtn'e barıjti'ırîin kaydı mümasilinin ve kirasmm gösPek büyük bır sevab etrr ş olurjun! terilmesi mecburiyetini tazammun eFilozof Hııa Tevlık der. Yoksa kiracının elindeki kontrata büe bakmadan femsaline göre şöy %% ^ le kira takdir edilmiştir) demek her halde isabet ifade etmez. Eski üstsdlann Kira takdiri işi ve D İnşaat mühendisleri toplanâı Belediye Encümenleri Gazetelerde yazı yazanlar, okuyuYAZAN: culanndan arasıra mektub alırlar. Bu mektubların bir kısmmda sahısla ilgili meselelerden bahsedilmekle beraber, bazılarında şahıslar kadar umumu alâkalandıran mevzulara da rastlanır. Böylece geçende, bir okuyucudan aldjğınuz bir mektub, şahsî bir nalar 12 mayıs 1953 te kirada bulun Çünkü bu 250 lira kira, iki taraf araşikâyeti ihtiva etmekle beraber ajnı maytp da 1954, 1955 ve daha sonrakı sında serbestçe ve arz ve taleb esazamanda umumi bir derde taalluk e senelerde kiraya verilse dahi bunlar suıa göre takarrür etmiştir. Kanjn diyordu: Belediye encümenlerinin ki dan ancak 12 mayıs 1953 tarihindeki ise 12 mayıs 1953 ten sonra takarrür ra takdiri işleri. Bıze mektub yazan i kira rayici üzerinden geri alınabile eden kiraları yüksek addettiği için bu zat, bir ev yaptırmış. Bu binaya ta ! cekti. Böylece aslında, 12 mayıs 1953 tarihteki kirayı esas almak yoluna dilât komisyonunca vergi bakımından j tarihinden sonra yükselen kiraları, gitmiştir. Bu vaziyette bir beledive ayda 200 lira isabet edecek sekilde bu tarihteki rayicine irca suretile ki encümeni çıkıp da ev sahibi ile ki yülık gayrisafî irad takdir edilmiş. j racıları korumak maksadını güden bu racı 12 mayıs 1953 ten sonra kendi Halbuki bu bina, 12 mayıs 1953 ten ; hüküm, ne yazık ki bazı yerlerdeki rızalarile 250 lira üzerinden kontrat kanun koyucusunun yapmışlar ama bu kira, eksiktir. Ben sonra kiraya verilmiş olduğu cihetle tatbikatuıda yeni kira kanunu gereğince kira tak maksadma tamamile aykırı bir tecel 350 lira, 400 lira kira takdir ettim diri için Belediyeye müracaat ettiği 11 göstermiştir. Gerçekten bu hükme derse, kanunun maksadına ayk'.rı hazaman komisyon, 180 lira kira takdir göre, 12 mayıs 1953 tarihinden son reket etmiş olur. Gerçi 6570 numaraetmiş. Belediyenin takdir ettiği kira, ra ve 6570 numaralı kanun cıkmadan lı kanunda (kira bedelleri, o mahal vergiye esas olan gayrisafî iraddan önce serbestçe kiraya verilmı? bir bi ve semtteki mumasillerinin 12 mayıs veya kiradan daha az. Bu durumda narun kira mukavelesi varsa bu bi 1953 tarihindeki kiralarına göre \e 1 nanın encümence takdir edilecek ki mümasili yoksa o gavrİT'»i "inprin ne yapayım diye soruyor. halihazır durumu ve mevkileri nazaBilindiği gibi, yeni yapüan binalara rası, bu mukavelede yazıbn kiradan rı itibara almmak suretile> takdir evergi bakımından yıllık gayrisafl irad fazla olamaması gerekir. Bilâkis tkdilir denilmiş ise de takdir muameveya kira takdir eden merci, tadilât sik olması lâzım gelir. Böyle ık?n. lesi sırasında kanunun ruhu ve makkomisvonudur. Bu komisyonların tak belediye encümenlerinin 12 mayıs 1953 tarihinden sonra aktedilmiş mu sadı ihmal edilemez. Kaldı ki 1953 dir ettiği iradlar fazla görülürse, blsenesindeki, yani bundan üç <ene evna ve arazi itiraz komisyonu nezdin kavelelerdeki icar bedellerinin bile velki durumu araştıran ia gaıiba yok de itiraz edilebilir ve kanuni kade fâhiş surette farkında kira takdir ettur Bu durumu araştırmau için evmelerin sonuna kadar gidilerek tadi tikleri bile görülmüştür. Söylemek .svelâ kiracının elindeki kontrata bak lât komisyonunun takdiri bozdurula tediğimizi bir misal ile acıklıyalım. mak, saniyen binanm tamamile benbilir. Bu itiraz ve müracaatler yapıl Farzedelim ki. yukanda isaret ettiğizerini bulup bu benzerifun 12 mayıs mayıp da takdir muamelesi kat'îles miz 24 çubat 1947 tarihinden sonra ya 1953 tarihindeki kontratosunu Rörmişse vergi bakımından artık yapıla pılmış bir bina. 12 mayıs 1953 tarihinmek lâzım. Tatbikat, maalesef h'ç de cak bir iş kalmamıştır. Yeni kira ka de kirada değildi: bostu. Yahud bir böyle cereyan etmiyor. t^anbul Renununa göre kira takdir eden merci binanm inşası nisan 1953 te bitmişti. lediye Encümeni bir formül btılmuş, ise, Belediye Encümenidir. tkisi de 12 mayıs 1953 tarihinde de henüz kıkısaca söyle demekle ikuia ediyor: kira takdir eden bu iki merciin, yani raya verilememiş bulunuyordu. Bu (Emsaline nazaran ... lira k u ı tckdir vergi tadilât komisyonlarile, belediye binalar, eylul 1953 te yeniden veya edılmistiri. tsterse bu kira, r.f^elâ 12 encümenlerinin bu mevzuda bir ilk defa kontratla kiıaya verilmış olmayıs 1953 tarihinden bir ay veys iki birile ırtibatı bulunmadığı için, bele sun ve gene diyelim ki meselâ 250 lıay sonra akdedümiş bir mukavelfde diye encümenleri, vergi bakımından raya kiraya veribniş bulunsun. Eu yazılı miktarın fâhiş surette üstünde yapılan takdir ile mukayyed sayıla binalar, 12 mayıs 1953 tarihinde kirabulunsun. Bu sekilde takdirîer, faramazlar Bu durumda yapılacak şey, da bulunmadığı için kanuna çöre beziyeden ibaret değildir. Fiilen vâkibelediye encümeninin kanrını ıslah lediye encümeninin kira takdir et dir. ettirmeğe teşebbüs etmektir. Yani mesi iktiza ediyor. Şimdi bu durumDevlet Şurasında dava açmaktır. da acaba beledive encümeninin takGerçi, belediye encümenlerine kaBu okuyunun bahsettiği hâdise, pek dir edeceği kira, kontratoda yazılı nunla takdir salâhiyetl verilmıştir. ender görülen bir haldir. Çünkü ba 250 liradan yüksek, meselâ 350 lira Fakat bir salâhiyet mutlak değildir. zı belediye encümenlerinin yeni kira olabilîr mi? Kanunun nıh ve mak Usul ve hukuk ile ilgili bazı hususkanununa göre, takdir ettıkleri kira sadına göre olamamak lâzım ı*elir larla tabiatile muteberdlr. Eneflmen, lar. vergi bakımından takdir edilen gayrisafî iradlardan eksik değil, n • mumî surette yüksektir. Hem de bazan fâhiş surette yüksektir. Büiriz ki, 1955 mayısında çıkan 6570 numaralı yeni kira kanunu, 1939 dan evvel mevcud olan ve mesken olarak kullanılan binalara, 1939 kiralannın iki mt'i nisbetinde zam yaparken, inşaatı teşvik maksadile çıkarılan 5020 numaralı kanunun neşri tarihi olan 24 şubat 1947 den sonra insa edilen ve serbestçe kiraya verilmekte bulunan binalarla yeniden vücude getirilecek yapılar veya bu tarihten evvel yapılmıs olmakla beraber kanun hukümlerine görp serbest kira, rejimine giren binalar için 12 mayıs 1953 tarihindeki kirayı esas almıs ve bu tarihte yürürlükte bulunan kira mu velesi varsa bugün de bu mukaveleyazılı miktardan fazla kira almamıyacağı, mukavele yoksa bu gibi binalarm aynı tarihteki kiralannın takdiri cihetine gidileceği hükmünü koymustu. Ve kira takdiri salâhiyetini de belediye encümenlerine vermisti. tşte belediye encümenleri, bu takdir salâhiyetini kullanırken isabetsizliklere düstükleri için birçok şikâyet Senenin Ikinci Çekilişi ve tazallümlere yer vermektedirler. ler. 27 Mayısta ESAD TEKELİ İktisadcılar Derneğinin toplantılanna bu akşam devam edilecek İktisadcılar Derneji tarafmdan tertıblenen gbrüjmelere bu aksam T.caret Odasında devam edilecektir. Demek memleketiraiz için döviz btıtçesi tanzimi ve iki taraflı ödeme anlaşmaları üzerınde duracak. bunların dış tieerettaiîe nasıl aksetüginl inceliyecektir. Lbnanımızdan yapılan tütün ihracatı Şehrimlz Ticaret Odasından alınan malumata göre 1956 ^ıbat ayı zarfmda tstanbu'dan muhtelıf memleketlere b.r milyon 883 bın küsur kilo tutün sevkedilmiştır Bu sevkıyatın de|eri 9 mılyon liradır. Aynı ay zarfır.dr İzmlrden 33 milyon l:ra değerinde 7 milyon 956 bin kilo ttitün Ihrac edihtıiştir. Mart aymda Manbuldan tütün hr»eatı 9 milynn 533 bin lira kıymetinde blr milyon 685 bin kllodur. Pidelerden şikâyet Bır kısım fırırların. halkın tehacümunü fırsıt bilerek noksan, yunvjrtasız pide imal edip surdükleri gorulmektedir Halk, fırınların yumurtanz plde satmamasından da şikAyetçidir. Bir çok yerlerde pideler. Ozerlerine su İle karıştırılmış bıraz yumurta sarısı sürulerek kıloda on kurus fazlnya satılmaktadır. Fırmların behemeha! yumurtasız pide bulundurmaları ve ancak istiyenlere vtımurtalı pide satmaUrı hususunun temini Belediyeden iitcmektedir. Dört yerde yangrn başlangıci Beyoğlu tstiklâl caddesinde Gilda mucevherat mağaz'nda elektrik kontaSıııdan ç.kan yangın. atesin etrafı sarnnsııu mcvdan verilmeden »önd'irülmılştur. Bundar başka Yenfcarşı TosbaSa sokrîmda b'r so^i< fmalStfnnestnde. Çarsıkrpıda Cfm«l bey handa Nuri Gür«oyun dükkAnınds ve Fatlhte Te^ferect sokak 4 nıımarada yangın çıkmışsa da etraftan yet'şenler tTafından söndutülmüştür. i.. Dıinkii yol kazaları Şoför Mfhmed Özgpn idaresindekl kanyoret. Turgay ainda bır çocuğa CSTjirak varalarım = ı n sebebiyet vermlftir. Bakırkoyde bir knza olmuş ve Sümerbmk bez f.ibrıka^ı iscüerir'den Mustafa Topal blnd'îi b'çikletle fabrikadan donerken şoCi' Mumtaz Bavsahn idares.ndeki otomobIın sadmesine maruz kaHrak basrndan yars'nnmiîtır. Ynralı. İ;ci S'gortatarı hastanesine rahrılmış, soför yakalarmiîtır. tstanbulun iki yakasmı birlestir mek üzere kurulmesı tasavvur edpen asma köprü. yalnız şehir ihtiyacını karşılamaSa mahsus olmayıp memle ket ölcüsünde ve milletlerarası çaota iktisadi ehemmiyeti haiz bir geçid Yukanda işaret ettiğimiz 6570 numaralı kanun diyor ki, belediye encümenleri, bu gibi binaların kiralan, 'o mahal ve semtteki mumasillerinin Kadıkdyd» Araba vapuru iskeles:nde 12 mayıs 1353 tarihindeki kiralarına ylrmi yajlarmda bir cesed bulunrnus göre) takdir olunur. Bu 12 mayıs 1953 tur. tarihinin ne olduğu malumdur. Bu Cesedin üzertnde üat üste giyllmls tarih. Millî Korunma Kanununun kired' tane «tlet, pantalon ceblnde de 12 raları donduran otuzuncu maddesinin »ded anaHyr bulunmuşrur. YaDilan meskenlerde 1.6.1955 tarihinden itibaIncelemede bu sahsın martın yirmlnci ren kaldırılarak kiralarm tamamile p'esi süphe üzerine vakalanıp polis ] serbest buakılması hakkında çıkarımerkezine petirilirken bekçinin elmden , lan 6084 numaralı kanunun yürürlükaçarak kendini denize atan Mehmed ğe girdiği tarihtir. Kiraları. bir müdadında blr gece hırsızı olduğu tesbit det sonra serbest bırakacak olan bu edümiştir. kanun. ki sonradan kaldırılmıstır serbest kiralarm yükselmesine sebeAmbalâJ çenberi dağıtılacak Sınal mamullerinin ambalajlanmasın biyet verdiği için, eski olsun. yeni olda kullanıİTnak üzere ihtiyae sahible sun veya yeniden yaDilaeak bulunsun rine amb»l»1 çenberi ve ambalâj çivisi i bütün binaların kiralarını takyid etdaSıtıIacaktır. Dağıtım Snayi Odası ' mek üzere daha sonra 1955 te 6570 tarafından yapılacağından bu ayın 18 i numaralı kanunun çıkarılacagı sırame k»dar Odaya müracaat edenlere da. serbest kiraları. 1955 senesindeki ıhtiyacları nisbetinde çivi ve çenber yüksek kira miktarlan üzerinden deverilecektir. ğilde. daha mutedil olduğu kabul edilen bir zamandaki. yani serbest kira rejimini bir müddet sonra umuNİSAN 16 RAMAZAN 5 milestirecek olan 6084 num»ralı kanunun çıktığı 12 mayıs 1953 tarihinRAŞEL ESKENAZİ t' i deki kiralar üzerinden dondurmak ra % C D ref»t etmiş*ir. Cenaze merasiminin bu ciheti düşünülmüş ve 12 mayıs 1953 > X gun 1pazartesl 16 nisan 1956 saat 13 de <; tarihi, bu sebebden kabul edilmisti. ^ ıv) ? Hendek Neve Şalom Sinagogun ı V. | S 19 12.14 15.59 18 50 20 26 3 32 Kanun kovucusunun düsüncesine göda icra o'.unacağı teessürle blldirilir. re. serbest kira rejimine tâbi iken İşbu ilân davetive yerlne kaimdlr. Z. ]10 3()' 5.26 9 10 12 00 1.37 8 43 yeni kanunla kiraları dondurulan biKampana Komandit Ştl Denizde bir hırsızın cesedi bulundu ÖLÜM 4 Bahçeli Ev 100.000 Lira sahıblrrı Bütün memlekerteki belediye encümenlerinin bu takdir işmde tutt^klan hareket tarzını bilermvoriıT. P P kat gazetelere akseden haberlere bakılırsa encürr.enlerın takdiıUrinrlpki isabetsizlikten şikâyet, umumi gibidir. Hele tstanbul Belediye Encümpnı Ankara Belediye«ince takib ediîmekte olan pek muvafık bir usule de iltifat etmiyerektakdir sırasmda kiracıya hiç haber vermeden, huttâ haber verilmesi için vâki yazıb ım>acaate kulak asmadan, kiracı eJindcki kontrata bakmadan müşahhas emsal göstermeden, kontratta yazılı kianın fevkinde takdirîer yapmaktadır. O kadar ki, kiracılara encümen tarafmdan bir tebliğ yapılmadığı için, kiracılar bir sabah kiralannın ayda 100 lira, 150 lira arttırıldıgına dair ev sahibi tarsfrndan gönderilen fhtamamelerle karşılaşarak neye uğradıklarmı bilememektedirler. Gerçi bu kararlara, ittila tarihinden itibaren 90 gün içinde Devlet Şurası nezdmde iptal davası açılabilir ve açılmaktadır. Söylendigine göre Devlet Surasmda bu takdir işleri hak kmda açılmış 7000 dava varmış ve Devlet Şurası, tstanbul Belediye Eneümeninin bir çok kararlarını iptal etmi?. Fakat Devlet $urasından lehte karar alrp da yeni bJr takdir yaptırılmcıva kadar ev sahibleri beklemiyor. Encümenin takdir ettiği miktar üzerinden kira istiyorlar. Vjrlmezse mahkemeye gideceSiz diyorlar. Bu hususta Devlet Surasma müracaat. adlî mahkemelerde açılacak davanın tehir ettirilmesini gerektirecek bir me sele ve sebeb teşkil et.e de icrayi geciktiremez. Fakat pevlet Şurası, bu hususta icrayi tehir karan da vermekte imiş. Bu sebeble kiracılar kendilerine ev sahibleri tarafından çekilen ihtarnameler üzerinp kontratodaki kiranm fevkinde kalan kı?mını sonradan istirdad etmek şartını ileri sürerek encümence t=ık dir edilen miktar üzerinden kiravı öderler veya yatırırlar ve aynı famanda Devlet Surasmda dava" acar ve icranm da tehirini isterlerse. belediye encümeninin i>îaber«İ7 takdirlerinin kendilerine yüklediği külfeti hsfifletebilirler. Belediye encümeninin kira hakkm daki karan gecikmiş olup da ev sahibi. eski aylann kirasmın da yenı takdir olunan miktar üzerinden ö dpnmesini isterse bu talebin de kibul edilmesi icab etme7. Çünkü e;ki ÜVlarda eski kirayı itiraz^'z olarak almış ve kontrstı im7a ermiş buhıran bir ev sshibi. e'ki aylar icin fark irfiyemez. bir dikkatsizliği iistad. 17akUle Süleyman Na/if Tıirk dilinin b«kçisi e'bt> dl. Hattâ devrinln başmuharrlrlerinl makalelerindeki yanlışiara gore sıyS y çekmHt Asım l's'a en par'ak numarayı vermisti. Fakat bir «efor, dikkatsi/likle, Abdüibak Haınidin su beytini göklere çıkardı: Cktım semevata hâkberser Indtm semevat tle bcraber •Sfmavat» kelimesi Kur'anda da görüldüğü gibl (mim) den sonra (elif) slz yanbr. Fakat östünde meddi olcîufnndan (semnat) değil f«*mnvat) okunur. Abdiilhak Hâmld. riai emlıkla (semevat) diye vezne uvdurmns, (semavat) olsa vezin düser. DI1 müfettişl Süleyman Na/if de üstadı azamının bu hatasını KÖrmeyip yanlıs beyte hayranlığını beürtmlş. Ben bunu vaktile bir yanmda ortaya cıkarmıçtım. Hakkı Tarık ü«ta«t ise. benlm yanıHıjfımı. aklırmn eremediji seheblprle tsemevat) demenin caiz olduğunn söylemis v^e yazmıştı. Bagdad, arabcada ve edebiyatta kiıvvetH münevverierln çok olduju bir sehlrdlr. Bu sefer aklf" • ^ jreMI: • blr de orada tahkik efflnı. Vbdiil^ük HâmlH. Sülevman Nazif. I'nkkı Tank üvtadlan haksız cıkardılar: Hichlr gerekfeyle (semevat) dotro değildir. Ynnlış hesab böylece Bağdaddan döndü. (VâVfi) n> Bizim bir netfl evvelki «kitabeti resmiye» nin Arablardan VP başka minetiertîfn mülhem olmayıp Türk icadı TE5rKKüR 9 nlsan 1956 pazartesi gecesl Mzlert buvuk acımızla başbaşa fcırakarak «ra mızdan ebedlyen »ynlân sevglll babamız ve ntle rıtiyü*ttmüz hastatıSı esnasrnda gösterdlklert lh» timam ve yakm alakadan dolayı baeta Hnvdarpaşa Askeri Hastanesl Baç hekimi Geceral Gallp Göker lSincl he. kim Dahllly MntehR*sısı Albnv F<>hrt Ünsaîar ve Bevüye Mütehassısı Fethl Cebecl olmak üzere bütün ha'fane personeline cenare törenin» istlrAk et mek lutfunda mılunan Merkez Te Denlz Harb Okulu KumandanlıSı vc erlerine: Kadıköy Işçl Slgortalan Doktor Te Personellne gerek telgraf gerek telefon vp mektubla ve gerekse bi? zat feîerck büvuk acımîzı payîasmsk zahmetlnde bulunan kıymetll dostla. nraıza derln te?ekkür Te mlnnettartıJımızı blldiririz. Tener alleel Emekli İs. Aib. RİFAT YENER'in BIGL\ lfi Nısan Pazarlcsı yeniden hesap açanlar ber 100 lıraya bir kura numarası alarak bu cekilise girerîer i s İ KREDI IMUISI polislerden binnin omzuna dokun Cemili selâmladı. Cemil Eren, istihza ile or.u süzdü. du. Polis, Cemilin yüzüne göz a Fena berelemişim çenenizi! tınca, bir adım geriledi. Onu öne dedi. buyurttu. Hartman, başını ileri uzatıp gözt Yakalayın bu adamı... Odagiren, benimle boğuşan bu lerini açarak: Pardon! Anlayamadun... Bir dur% diyecek mi? dakika... diye cevab verdi. Demedi. Elini ceketinin iç cebine götürdü. Düşüncesini daima saklamağa hünerli bu insanın vüziinde bir an Guya işitme âletini kurcaladı. Son için şaşkınlık belirmişti. Gaüba ra teessüfle söylendi: Bu âlet bozuk... Duyamadım «zalim» diye tevkif ettirmek ıstediği Hartman'ı mazlum mevkıınde dediklerinizi... Konuşurken çini mavisi gözlegörmek. onu gafil avlamıştı. Gerçi Hartman'ın çenesinde ko rini kısmış; Cemili kindar süzüca bir şiş var: Kendi vumruğunun yordu. İlâve etti: izi... Gerçi gömleği yırtılmış: Bu Öbür âletim zayi oldu... Dünda kendi eserı... Fakat Hartman yayı altüst ediyorum, bulamıyoda tıpkı Mühtedi Hâdi gibi, vitrin rum... Ama bulacağım, bulacağım! rostosuna dönmüş; kıskıvrak sarılı, Avrılmadan evvel bakıslarile yatıyor... birbirlerinin boyunu ölçtüler sanki. Bir polis, ağzındarı tıkacı çıkardı. Sonra Cemil, sırtını döndü, yürtiGüç işitilir bır sesle. Hartman: dü. Mütecavizi yakaladımz mı? Merdivenden inip yemek salonuİriyan bir adamdı! dedi. na yönelen Gülerle Anberbu, duVe tam o anda Cemille gözgöze raladılar. geldi. Güler sordu: Alaycı, gülümsedi. Ne dedi efendim bu zat size? Cemil Eren. nasıi büyük bir ira«Herif» diyecekti ama, tam zade kuvvetıle. hiddetini tebessümle manmda kendisini tutup «zat» demaskeleyebildi? di. * * * Cemil, hâlâ düşüneeli... Bir telmihte bulundu ama, Stska kedinin pesinde Cemil asansörden inip hole adı anlayamadım, Gülerciğim! İşitme mmı attıgı anda Hartman'la karsı âleti kaybolrruş... Dünyayl altüst laştı. Mühendisin kulagında işitme ediycrmuş .. İlle bulacakmış... Ne aleti takılıydı. Çene^indeki bere garib adaml. Bana ne âletinden? iyice morannıştı. Şapkasmı çıkanp (Ajlcası var) «CUMHURİYET» bı Tefrikası: H O Yazanlar: NihaJ Karamağaralı ve VaNü Demek paranız parçalanan bu gizli gözdeydi? dedi. Evet, mühim bir kısmı. Polis, defterine bir şeyler not etti. Miktar sordu. gene not etti ve arkadaşına dönprek: Ş m d i y e kadar tesbit ettitimiz dördüncü soygun bu gece! diye ilâve etti Altkattaki iki Amerikab mllyoner b&yanın da mücevherlerini almışlar. Ve özür dilercesine Emire bakti: Barda bulunusunuzdan dolayı gene şansll imissiniz. Hiç değilse gansterlerin tecavüzüne uğramadmız. Emir şaşlrmıştı: Gangsterler mi dediniz? Tabü... Öyle gözüküyor efendim... Israelde hiç zabıta \\k'ası olmaz... Bir yankesicüik hâd sesi umumî efkân aylarea oyalar... A merikan milyonerleri göleelerile gelmi» olacaklar... Oteldeki bu hâdiseyi ba«ka rürlö fzah ederrrfyorum... Ama âm:rlerim ne diyecekler, bilemem. I Parmak izlerinin alınacağından, | eşyalann vaziyetine dokunulmarna j sını rica ederek odadan aynldılar. I Polislerin lzahı, Cemil Eren'in kafasma yeni bir tohum atmıştı: | «Olmaya ki...» diye düsünme ğe basladı Emire nazikâne bir kaç cümle söyleyip kendi basmdan eeçen hâdiseyi de en kısa sekilde anlattıktan sonra odadan aynldı. Koridorda ilk rastladıgı çifte vav kaşh Bursah hattat oldu. Hacı nam zedi, sırtta entari, elde tesbih, ayaklarda «ıpıtık terhk, basta siyah takke Jıolde belirmişti. Cemili sörünce, ağlamaklı bir sesJe derd vanmağa koyuldu: Zihni o kadar çapraşmıştı k i kaçakçılık aırrifiı bile ortaya vurdu. Altınlan mestlerinin içinde saklı olduğundan ucuz kurtulmuş. Kararl'kta bvullanmı arayıp gitti akrut! Ödöm patladı. Seslmi çıkaramadım ne olur ne olmaz! diyordu. Cemil Eren, ona da bir kaç teselli sözü mırıldandı. Koridorun üstündeki bütün oda ların kapüarı açılmıştı. Her birine gnıp grup polisler gırip çıkıyordu. Yalnız iki odanın kapısı kapah idi: En dipteki karşılıklj iki odanm. vüze uğramadığını bize biîdirdi. ' Macidar bakıştüar... Vazgeçtiler bu odaya girmekten. Meşhur müzisyen Hans'ın ismini beynelmUe! skandala karıştırmak endisesi de onları frenlemeğe âmil olmustu Tam karşıdaki kapah odanm kilidine anahtan soktular. Kanad açılınca bir köynaşma oldu. Cemil Eren, polislerin odaya heyecanla atıldıklarını gördü. Bir ses. arkadakilere haberi ulaştırdı: Ölü değil,.. Yalnız, fena hırpa lamışlar. Aneak. bu kira takdiri fcsi. yeni bîr usule baelanmarsa, meselS belediye ercümeriierinm takdir salWiveti. bazı kavıdlarla tahdid edilmez ve\n bu f •alShivet büst>ü "m k?ldırıl?rak dahî salim esaslara gidilmezse va7İvete g5re kiraclar da, ev sahib'pri de ma§'inrivptten kurtulamıvacak VP sızlsnıvphr tevali edİD gidecsktir. Bu sebeMen B570 nurnaralı kanunun bu «•nı^taM hükmönün tadi'ine ihtiyaç ard'r. 6570 rıumaralı k».nnna aid tasarmm ietkiki için Bfiyük Millet Meclisinde Vurulan muvakkat pncümpiin reW 'sn Bp'ıVe*?' Trtebıı>;u «ivın Halil Tmre i!e mps'ud bi r tesad'i' eseri o»k o tarihierde (5953 > görüsmüs ve •'"«• Vendisinin bu meselede içtiî Prjnlsp ne kadar ercmmivet vprHni vsk'nrîan anlamak fır«tmı '>u! '"^tuk. O kadar ivi niyetlerle konan htkumTertn tatbikatta aldıŞı sekli "IGltten sonra savm milietvekninin bu eok zarurf olan tadil icin tp«;ebbü"e sermekfm Per! durmıvacaŞmı C~'* etmeVteyiz. tklndı MESKENLİK CARANTI NAHAILESI MAYISTA TEŞEKKÜR Vefatile bizlerl derin acılara garkeden vEill »nnemJz cer.aze merasimine istirak etmek lutfıında bulunan, uzak ve yakından teletov. telgraf ve mekrubla tazlyelerin! büdirmek «uretlle acımızı paylaşan akraba ve dostlarımıza avrı ayrı tesekkiire teessürümüz mani olduğundan gazptenlz vasıtasile sükranlanmmn lblâğını rica ederiz. ÇocukUrı Bn. MEVHİBE CANKArın Bu fena hırpalananın kim olduğu EU anlamak için, Cemil de odaya gir di Fakat karyolamn etrafında öyCemil Eren, çenesinde yediği le bir kalabalık toplanmıştı ki, yayumruğun izini taşıması lâzım ge takta vatanı grjremedi Otel müdülen mechul şahsı. yani boğuştuğu rü. bu sefer de ona izahat verdi: adaml kalabalığın arasmda oraT.a Sizlerle gelen mühendis Misrak ilerledi ter Hartman, efendım... Cenesi Otel müdürü, kapah iki odadan \Tjmru gibi, efendim... Esasb bir birinin önünde durmuştu. tecavüze uğramış, efendim. Etrafında polisîer vardı. Kısık Bu haber. Cemil için bir sürpriz sesli fıskos telâşh muhaverelerin teşkil etmedı Zira boğuştuğu adaden ve telâşh hareketlerinden ka mın Hartman olduğundan zaten rarsızlık içmde bulundukları arda süphelenmışü. sıhyordu. Bakışlannı meçhul bir noktaya Hulâsa polisler, ihtimal müzisyen daldırdı. Uçağın infilâkını. Gülerle Hans'ı içeride bulacaklarmı düşü Anberbunun iddialarmı düşünmüs nerek, İngiliz subayının şerefi ba olacak. Hartman'ı ithama hazırlankımından kansının odasına çirmek mış olacak cesaretini aösteremiyorlardı. Otel Tesir altında bırakan o hâkimamüdürü onlara lzahat veriyordu. ne edasile karyoiaya yaklaşü. Ya^ Madam bizzat, hiç bir teca tan adamın görünmeskie mâni olan 30.000 L ı r a l ı k Para İkramiyeleri İSTANBUL BANKASI SELÂNİK BANKASI 2 5 . 0 0 0 LİRA 1 5 . 0 0 0 LİRA Bir W?!ye 30 Nisan Kesidesi I TAFStLÂT GİŞELERİAHZDEı