Katalog

tKJ Hitlerln Film Şefi Idim! Yazan: G«rf Belling Onun sanatkârlar kulübüne geleceSi bildırildıği zaman hoparlör derhal ilân ederdi: «Fürer diyor ki, lutfen sigara içmeyi kesmiz.» Çok sigara içen bir adam olarak bu ıkazı biraz tizülerek karşılardım. Herhalde O'i ikaz onun tarafmdan gelmiyordu, çünkü Hitler hususi hayatında bir garibe telâkki edümek istemezdi Molumdur ki bir defa parti dostlan t gelince bira kadehlerini masanın altına koymuşlar ve onlar da su içmek istemişlerdi. Hitler bu h r e ^ ' i ıy.' karşılamamıs ve onlara mürailik vasfını vermistl Ben her zamarı, hattâ Hıtler'in bulunduğır masada dahı, bira ve şarab kadchimı içmekte devam ettim. Tıpta Nasyonal Sosyalıst partı doktrincilerden farkh olan Ukirlerim üzerinde riya yapmadıgım gibi. Ben bir film eksperi idim. Zannederim ki, bundan dolayı bana abtalca hümyeti çok görmediler Bu, nunla beraber benim açık hareket lerimi notettüer. Hiç eüretkâr bir « » çıkmadı. Yoksa bir toplama kampmın yoluno çoktan tutmu?tum. Sehır ) T A R t H f B A H İ S L E R [ c tler ve bir komik =tıaberleri ı l956Yılındakaybettiklerimiz I yer gSstermiş ve kendlsi de eahşnJB odasındaki büyük masanın önündeki koltuğa kurulmuş ve ona seslenmişti: «Işittim ki, nüktelerinize ve mprileriniıe bötun Ahnany» »ulüyory »y B Bunu nası] yapıyorsunuz, Bay 29 Aralık 1958 Tirk musikisicde «TavaiM nilik» Ticaret Odası bütçesi T t a n t Odaa meettad dta saat 1S t» Raan Dermanuı bafkanlıtapUnarak yenl yü bOtçesini mttzakere v* kabul etmlftlr. VerUcn tıahata gBre OU bütçest 1997 İçin glder v» gellr 4 mnroB SO tate Vn oUnk teddt «Ulnüîtir. Odara karult Mna.7tellerkt lhtryaclannuı daha tyl karnlaiHBası makısdil* ycni tatr « m y l v» tev4 »uN»»t thdw «Jtlmlîttr, Ticaret Bakanlıgınea, (Maya tahmU Od« bfitçecdüen v«riW« •tne 1«8 btn llr». Oda btnan İçin açılacak bioke besab* 27» bin «62 Un. Propaganda Nazın Dr. Göbels*uı Tlearet knrjlarına 30 btn lira. çtkmn b n m «• karamaıaelcrtn axaVe derhal geceleri «SCALA» arzusuna ve kendi politık tezine gölaTa sOratle Intlkall makadH» basbrtlre «merdut» sayılsi sanatkâr bayan yete tiyatrosunda halkın daima Jara karşı Ritler kavalyeee harekct tufanı kopardığı komedilerinden bi maat İçin «S bln Ura »ynbıujtır 1956 yılı içind» kaybettiğimiz muhBondan baska r*58 tmmtnâm ftrflk. ederdi. E T aksam Hrler sanatkârlar rini Fürer"in ve başvekilin önünde telif rr)f«l»lf sahiblerirjn hayatlannseld^ açılacak mılie'lerarssı sergi ıçln kulübünde, benim bazı tuıınımş. ar temsıle başladı. 20 bln ve <n£er sergücr İçin 9 bln lira dan burada bir defa daha bahsetaıek, Adolf Hıtler put gibi hareketsiz datist bayanlarla birlikte oturduğum cemiyetimize ettikleri hfzmetlerl be«yrıbnis bohınrruktadiT. lirtmek istiyoruz. masaya doğru geldi. Mevcud bay.n ruyor ve hiç yüzünün çizgileri değlî lardan bırmin elini öptü, bunlar mıyordu. Bir aralık bajı kımıldadı ve * * * içinde bır yalıudı doktor ile ev! oır elıle «Lutfen devam edimz!» demek Eui* Akaygeo £aia Akaygen haAlman film sanatkârı olan Henny ister gibi bir işaret yaptı. O kerdisin riciy* mealefinde jöhret y»pmış müPorten de vardı. Bu kadm bir yahu den pek uzak olmıvan artiste bakınevverlerimizden biridir. 1880 de Istanbulda doğruuş, îdadl vt yükjek di ile evli olduğu ıcin sanattan çe yordu. Lommel ammdan korku tertahsillerinı tamamladıktan aonra hakilme emrı almıçtı. O artık bır Al leri dc^riıyor ve sürat tempos<mu artriciyeye iatuab eylemişü. Meslekte man fılminde çalışamazriı. Bu el öp tınnağa ve söelerinı özel bir takun Gaıetecller Cemrreünln yıllık konme puna sebeb oldu ki. artîk fiim nöktelerle süsfemeRe çalı^ıyorrfu. B J grest dün EralnSnö ö»rencl lokıHnd* muhtelif kademeler aşarak büyük elâmilleri Gdbelf'in bu husustaki ak=i tün bunlara rağmen ancpV pek hafif yapılmıştır Kongre hararet'.l bir hava çiliğe yüksehnis, uzun seneler Atina görüşlerini dikkate almıyacaklardı. bir tebessüm kazanabflmişti. Ruhî İçinde cereyan etnıış ve yenl ldare büyük elçüi|inde bulunmuftn. Bu Kısa bir zam n n wnra Hennv Porten kuvvet ve kabilnetıni tamamen sar heyetlne ?u zevat ^eçılmlştlr: Osman hizmet yıllannda Balkan paktmm filmciler odası baskaru ve parti üyesi fediyor, fakat esprileri adeta ondan Nebioghı. Mustafa Yücel. Cevad rehnü yapılmasına çalışanlardan ve emek Profesör Carl rröhlich'in rejisorljğu uzaklaşıyor ve hiç biri Hitler'in So Ba^kut Reeeb BUKITK». Burhan F*1ek. verenlerden biridir. Tarıran büyük Sedad Taylan. Kadrt Kayabal. elçiligi vazifesfau de gören tnif Akaltmda çekılen «Buchhoh atesi» adlı juna gitmiyor gıbiydi Belki de gidiYenl Idar* hryttt en kı^a zananda filmde bes rolft almış bulunuyordu yordu. Fakat o «t?ie Fürer'im, hepsi toptsnarak besk»r>. titincl bajlrtn v* aygen emekliye aynldıirtan aonra clyasî hayata girmi?, 1946 yıknda Debu kadar.» dıjeıek terasile son verdi.. gen*l Politika<ia küçükKık! seçecekür. mokrat Partiden Istanbol mebuau Hitler masasının başmdan avağa Biraz salondan çıktım, kulüb müPreL Kerirn Erim için anma seçilml» bilâharc MiUet PartMnc geç dürünün fikrince Fürer'i sıgaramla kalkü, ve tekrar başını sallayarak: töreni miş ve 1352 de bu parüniu genel ba| «Demek halk bunlara cülüyor rahatsız etroemek icin diîer odalara Ord. Prof. Kaim Ertra. «lâmflnün kanlığına seçilmişti. ha! Anlaşıimaz muamma.ı dedi. geçtrm, hem dcKtlarımla biraz çene yilı münasebetile. bugıin Enis Akaygen kendîsln! aynı zaİş'e Almanjanın en büyiık komedi Fakult»>d anfiilndt yapılacak bir tö. çalmak ve hom s'gara ıçmvk î'tijormanda manevt tahada yettstirmia, dıım. Dondüğüm zaman Fürer'i yedi artısti baîvekıhn huzurundan bu run rrnle knılacaktir. kül'ürlü ve kıymetli bir insandı. Öm Fen Fskultesı dekan ve ofrctlm fiyesekiz film yıldın ile hararetli şekndf hâletj ıçınde a.\ rılmı?u. SCALA tiYakanktaki ya'ro'undaki tem^illenne bir kaç lerlnın hazır btılunacagı tören* saat rünün son zamanlannı konuşurken bulcium. YıWi7İar Hıt10 da başlanax:aktır. Toplantıda profe evinde sukunet içinde geçirmis ve 15 ler'in nükteli bir sözüne guluyorlardı. gün ara verraeğe mecbur kalüı Baş»örttn hayatı. es«rlerl ve jahsiyetfl» ocak 1956 sabahı bir kalb krizi netiYandaki bir masa östündc ku>ük b\* vekâletteki temsüinin neticeleri ona ngH! koriu?mal&r yapılaeaktır. cesinde ölmüjtür. o kadar fena tesu: etmiçtL tabak içinde knrebiye v* p«st?.ler duHuknk FaküHesi Taleb* Cemi1r * * * ruyordu. O zaman Alr"^n f' ninin 1 Makbale Atadan Atarürkün hem yetinin kongresi yapılanıadı Bu filro hizmetınde buluiK'uğtım numaralı çarkıcısı o'an Else Ester bat Ü Hukuk rakültesl Talebe Ceml şireâ Makbııle Atadan U ocak 1356 müd'ietçe miktan pek riyade artan na seslendi: «Y?nırr!^'ki p9«*?'ardan yetlnin dün «»at 15 i" Marmara Loka da Ankarada Gülhane bastanesınde bana da vçr Carım biraz t^tlı i?ti parti prop>aganda fılmlerini onlemeğ* lindp vapüacak olsn yıl'ık vefat etmiştir. Makbule Atadan kanve idral gayeh fılmlere doğıu veçha yor * a'tı huhm ç*rpı?ma tsktiği serden mujtarib bulunuyor ve uzun Ben de biraz pasta veınek istiyor nlmağa çok ga\retler sarîettım. Bu yapılamadsn talık edllmistlr. bır tamandanben Gülhane hastaneLokalln »aat 11 den Itfbaren dum Hemen tabajı aldım ve masanın fılmler raemlck»' h«r «rafnda te=':s edilen on binferre sinema gdstetl olması ve «grfnrl olmayanlann da sinde tedavi olunıryordu. Kendısi, üstüne getirdım .Tam bu e^nac'a HıtyeHerinde elde edilen intıbaa da uv btıhjn<Jntu rHaretl Oıerln». Idare he Atatürkun aramızda yaşıyan brr hâler'in tarrnmış. sesi arkamdan yükgundu. Gösteri yerierine kiiometre veti RİTaset Dtvanı »eçlmi tçln yok tıraît olarak eemij'ettpn daima alâVa seldi: lerce uzakta iknmet eden seyirci ve 1uaa vaptlpcsgını bildirmlî. bu. gB gormüî. bilhassa son devirlerde bu alâka ve muhabbetfen buyük bİT «Benim pastalarımı nereye kal artist bütün halk. meırleket içmden röltül«>r<' «eheb Görüllıilerm çcğalmapı ««çimin ya memnuniyet duymuştu. dırdınız canım?» ve ıyi veya d.şmdsn gelme. MaJtbule Atadan Yeni tstanbul ve Benim yüzümun rengi »tmıs olaca'n fılAIer seyretmfli^ ıstîyorlardı. Ben rılroa'ina rngcl olduğundan. tnpUntıd* vaııfell mtmurların da rnüdahaki, Hıtler hemen gulerek ılâve etti: bu şekılde teşebbüsîere giri't'kce ba lesi ürerine kongre 3 ocaga tehlr edil Miilı.vet gazeUleımde olmak üzere iki defa hptırala'inı neşretmiş, mu «Şimdi siz ikiriz bu pastalan zı memleketlerde radyo ve gazeteler miçür. yiyin, bakalım. Beş dakika 'onra ta le bana karşı hücumlar şiddetleniKongre: ftgrencllerin aralanndakı fassal olan Yeni lstanbul gazetesındebagin bosaldifhnı duymak isterim.» yordu. Bilhassa Moskova radyosu ve Şnrklrlar. Karadenizliler. Mutedlller. kı hâtıralar arasına Osmanlı imparaHemen *Basü<î*üre. Fürer'im!» diye Ingılteredeki bazı radyolar bana aıd BUim Grup, Altınri Grup v muhtr'lf torluğunun son devir siyast hidiseleri de konulmuştur. Milliyet gazetesi, cevab verdim, ve r'er'ıal r;"••*v'« Hu, , •, ı untihan dıırumlan ı v»>H İ l e Atatürkün hemşireşinin hâtıralırmı ran tabaktaki ilk ppstavı. Eî««> Els olmıyan ış.lerle ug<",stıgımdf.n dola>ı [digf.T " b | r gTUVKin bır toplan hastanede bulundufu sralarda tesbit ter'ii msmnuniyet"uz1iğine raŞren. bana çaUjorlardı. Uzun yıllar kendi L Pr( en1n hu«u«ıvot s ve neşretmiştir. Bu hâtıralar bazı siisudım. O da tam bu parçaya gczünü mı polıtıkadan ve partı propaganda j t I s l olncaktır. yasi mütaleaların dışmda Atatürkün koymuştu. sırdan umumî menfante hâdım i?ö f rencüerinin F a k i i ı t e s i kikaten açık surette uzak tuttum, ha , j k t i s a d çocukJuğuna ve afle hayatma aid kıimtihan hakkı O zamanki dîktatörün başvekâleı lerle uğraştım ve film politıkasını Du TMT. Blrllgl, blnl müteeavla tktl Fimlan ihtiva etmeleri bakımından ra V"?ı h?r za mrksadla Dr. Gobels'in seçtiği kimdairesinde mühimdir. man pek de rnzik davr?nmadl|ını selere b.raktım Fakat insan bır defa »ad Pskültesl oğrenclslnlc, »ub«t de». bana L'idvvig Manfred Lommel anlat bir şohret ahr ve bu haJ gazetc su resınde bir îmtıhin hakiı tanınması * * * yolunda yaptıklan müracaatı. llsllılemışö. Bu artist Airranya r«d""lsnnda ı \ d Tevflk Büren Son Osmanb hüVu ve radyo soylevlerınde re duyurmava karsr Tennlştlr. en yüksek ücret alan ve halk tarahn j y e r artık yürür, gıder. 1936 Bu mevzuda Dekanlıkla 11i temas metlerinde Msüye, Nafıa Nanrbklarında, Surayı D^vle* reisliğiade budan en çok tutulan ve sevilen bır : v"e 1 9 ? 7 s e nelerinde yazmı^ olduğum busu^'erde yap' Bfalctîr lunan Tevfik Bey Is+anbujda doğkorrikri. Hitler onun halk tarafından e S P r i e r (fjim sanatınm memleket'e İmar ve İstişare heyeti mustUT. Babaa ulemadan Sirvan! çok sevildiğini ve *si>afî olmıyan» • ş daır olan) «Devlet ve toplandı Yetimzade Hamdi Efendıdir. Mülkiyei d e film» ve bilhassa (parti nükteîerine bü'ün Almanvanm gul , ıç n Şehlrellık İmar. Fen »e İstlçare Hfp ç ihk düğünü bir çok defalar du\Tnus('J ye'i dün sabah Vılâyette Vall ve Be den çıktıktan sonra resmi hayata mı ı ç \ Neumann ile oirhkte ledty» Relsl Prof OokaVıu rlyasetln beyn kâtiblığile başbvan Tevfik BeBunun üzerine Fürer'e' feel bir tem { l m ş e f i aT ettiğimızl «Film sanatı ve fîhnia de toplanarak şehre ald çps'dll lnıar yin bu vazifesi Kudios mutasamflığı sil vernıV Ü7«?r» B^svekâ'et daireaine ve muhtelif valiiikler takib etmistir. bekier.medık büyük akisdavet | fa yaratm,, ve her 5 ^rde sorulur ve Damad Ferid Pş. nm itk hükumetine Herhalde Hiüer o gece fena uyu ( bulunur olmuşlardı. Tabıı bu eşerl.r [ ş Maliye Nazın olarak girmış ve sonra 3cak ayı ıclnde faalıyete muş veya fena bır haber almış ola prnebi nıemleketlere de gıtmış ve olan Kadıkoy Kız Lıs^^i mudurluğune, muhtelif hükumetlerde nezaret alcaktı ki, Lommel'i asık bir suratla bır çok suitefehhümlere vol açmıştı. S"rMpr orta olrul müdunı Mustafa A mıştı. Cumhuriyet rievrinde Yükspk r.tjrrrrık icin bir ı ral tayin ec"llmİ5*ir Muhendis mektebinde iklisad ve idakabul p'rpişti. Arkasf \ar re hukuku dersleri okutmuştur. IkTedavüldeki para M^rkez Banka^ının son bOltenbie tısad Prensmleri isimli iki cild hagnry t<•*^^JMel^ı para rrirtarı 2 mllyar linde neşredıimiş bir eserı vardır. Son zamanlannda hâttralsrını da yazmışS f 745 623 Ilradtr. Oi Emt=yonda bir hafta evvçllne naza tı. 90 yaşım geçmış olduğu halde Pen StPKRtSLCRtHtZ lCtN ran 43 m'lyor eksîlme vardır. dikte 11 şubat 1958 da vefat etmistir. Lomme]? S'ae bu kadar muvaffakıyeı kazandıran bu temsillerden bir kaç pratik sahneyi bana da gösterir mianiz?» Bu esnada zavalh Ludwig Manfred durunm çok nazikti. Fuaalonu pn^yr'*r< büyük odasında Adolf HiilerTe yapayalnız. Kendini çekiçle örs arasmda hissetti Sehırlerde, köylerde. ber evde, ve her yazıhanede fotografı vardı onun. Acaba böyle bır tek seyirci önünde oır komedi sahnesf hazırlamak bir sinir tecrübesi miydi? Bu seyirci devletin en yüksek reisi ve memleketin diktatörü de olsa ona bu hareket pec münasebetsiz görünmüstü. Fakat komik Lommel için yapecak baska şey yoktu. O zaman eanda bir hahişje cevab verdi: «Başustüne, memnuniye' k Fürer'im!» Odanm 1957 bütçesi 4.382.000 lira olurak tesbit edUdİ Turkiy» Taniimattanberi garb kültfixün« sahib bir münevvcrler kadrosuna maliktir. Bu kadrolar lamanla genişlemiî v» yaşsdığnoB drvfrd» her «ahada daha memnuniyet verici bir ieviyeye akşmıştır. Buna rağmen fikir ve sanat hayatımızda garb memleketleri ölçüsunde bir eanhhk görülememekte, öraurlerini bu saha lara veren fahsiyetler güçlükle yebşebilmelrtedir. Sayılan fazla olmıyan bu fahsiyatlerin verimli çağlarmda aramızdan ay nhnalan cemiyetiral» !çln telâfisi kolay olmıyan birer kayıb teajcü ctmektedir. Bu geçen yü içinde «U ianat, fikir, ilim v« askerlik ıshalarında şöhret olan ban munevverlerlmizin öîümleri, fahsiyetlerinin cemlyete lesirleri derecesinde akisler uyan dırmıstır. Bunlar arasında bilhasaa rotnanları, piyeslerile genig halk kutlelerı tarafından tanınmn v« sevilmiş Hefad Hvtri Güntekinin ölümn karşınnda duyulan teessör pek derin uf ve kıymetll sanatkârm kaybı dolayısile basınımızda, radyolarunııda, mektebletkniıd* aahsiyeündeo, eaerlerinden geslf filçüde bahsedil Gazeteciler GemiyeH kongresi diln yapıMı Hakkı Tank Us Türk basünmn lrıyny»^i v t »mpktar rııensublanndan Hakkı Tarık U i 29A0/19SS da vefat etmiftir. Hakkı Tank Us bir .imür bcyunea memleketin muhtelif Kultur yct fa.faW.iMr" w m MccIU Meb I bklarda buhonmujtur. Bütün insan bi/metierinde bulunmuç, avukatUc. oanda Serez, Drama mebusn clartk I lara karşı iyüik ve dostluk dolu bir ! muallimlik, gazetecilik, müellifiık etbuhtnraua, Cvnahuriyet devrinde de kalbin sahibi olan Profejor Erem ' mis, mebus olarak da siyas hayata u m aencler Siv«s metmra srfatile meslegine, kürsüsüne ve talebelerine | katıimıstır. Hakkı Tank Us çaL$kaı>, Büyük Millet Meelisi çalıjmalarına pek bağlı bir hoca idi. Binîerce genc medenl cesaret sahlbi bir insanaı. Son kendismden feyzalmıa ve Ordinaryüs stnelerde ilk Meclibi Meb'asan zabıtiştirak etmijtir. Mithat Şükrü Bleda 1950 yılında ProfeoErün hâtıraları bu genderin lannı Namık Kemalin Kanij? muru»dyarf hayattan aynlmif v» danttnüa kalbinde .unutulmaz yerler etmiftir. •erasmı, Vatan, silistiresini nesraunıs, ayrıca Ahmed Mithat Efendj czcrınaoo Knelerfaıi BebekteU evind» «ski *•* de çalışarak Hithat Efendinin hayatı h&ttralarile b^başa geçirmijtir. Abdnrrahman Vefik ayra Eckl hakkında bir eser yaymlamıj, müeiii* * * Maliye Nazırlarmdan Abdurrahmaa fin eserlerinden de ıDürdane Hanjrn) <k»enenl Cemil CahM T»rd«arir Vefik Sayın 15M958 da Slınüjtür. la ıTelatun Beyle Raknn Efendil yi Ordumuıun en bdemli generallerinÖldüğü vakit yüz üç yaşında bulu bugünkü dile çevirerek yayıniamısden olan Ccmil Cahid Toydemir Hn»n bu eski nanr eenıiy«tanixin «a tır. ölümu basın ve münevver rmıT1956 da kanserden vefat • tmiîtir. yaslı aiyaset ve fikir adamlartndan hitlerde derin bir teesür uyandınnısCemil Cahid US2 d» tstanbuld» dojblriydi. Meslek hayatma Mithat Pa tor. mnstur, babası yarhay Cahid Beydir. sanın Tuna Valüiği sırasmda baslayan **• Cemil Cahid Askeri tdad! v« HarbiAbdurrahman VeCk Sayın «naliye Besad Nuri Gantekin Doktor Nuye tahsüJerinden sonra Yemene tayin sahasında ihtısas yapmış. muhtelif ri Beyle LutHye Hanınun oglu olan olunmus, Yemen harekâtmda iö.ülen maliye koroisyonlannda, muhasebe Reşad Nuri Güntekın 1892 de îstanyararlıklan ile temayuz etmijtl. Yeeüikkrde vacile görmü? va tVWI bulda dogmuştu. Izmirde Fransız mek menden tonra muhtelif harblere kaMeşrutiyetten aonra Maliye, Post», tebinde, sonra Edebiyat Fakülte><nde blmıs, Balkan harbmde, Blrlnd V9n Telgrai ve taşe Nazırlıklannda bu okumus, yazı hayatma, tiyatroya dair va Harbinde kahramanca vuruşmus, lunmuştur. Muhtelif tarihlerde hoea makaleler ve tenkidlerle baslamıstı. tstiklâl aavafaıda. Sakaryada bulunlık da yapan rahmetli (Tekâlif Ka tlk piyesleri Birinci Dünya Harbi esduğu Toydemir mevkünin isminl vaidi). (Tarihi maM) İsimli fld «ser nasında Darülbedayide oynanmıçu. kendisin* aov adı ohffak almıştı. Resad Nuri bu çalışmalarından sonde yazmıstır. ra ismini «bedileştiren Cah Kusu roAsker! rütbeleri tecrübe ve liya**• manını yazdı. tlk defa Vakit gazetekatle katetmi?, tkinci Dünya HarbraAziz Oğan lsıanbul Arkeoloji sinde tefrika edilen ve 1922 yüında de Biriııci Ordu Müfettişlipi vaıifesini yapmiî. 154* seçimlerinde tîtanbil Müzekri müdürlüğünden emekli A birinci baskısı yapılan Çalı Kuşunun milletvekill olarak Meclise girmi} ve ziz Ogan 5111966 da bir kalb sek gördügü büyük rajbet, nesjr hayabMilli Mfldafaa VekilUgme getirümi? tesinden vefat etmiştir. Aziz Oğan mızın nadir vakalarından birini testi. 195* d« dyasl hayattan çeklkn 1T1 yılmda Sanayii Nefise mektebm kil eder. Resad Nuri Çab Kuşundan sonra Cemil Cahid Toydemir gönüllerde den mezun olduktan sonra Arkeoloji daima eski zaferlerimizin unutulmaz müzelerine intisab etmjş, Hamdi ve Dudaktan Kalbe, Damga, Aksam Gübir bJhraa olarak ya^yordu.Bu hâ Halıi Beyleri takiben bu müzelerin nesi. Bir Kadın düsmaıu, Yeşil Gece, ^«^»«»tf, Yaprak Dökümü. Kızıltıra gelecek nesillerin gönüllerinde mfidürlüğüne tayin olunmujtu. cık Dalları, Gok Yüzü, Eski Hastade aynı vefa U* yaşayıp duracaktır. Aziz Oğan vazifeyle bulunduğu lık. Ateş Gecesi, Değirmen, Miskin* * * Ege, Şam ve Balebekte eski eserlerle ler Tekkesi va nefradOmemia olarak Aaural h Öxel Amirai îhsan meşgul olmak fırsatını bulmu?, tz da Mehmedcik romanını yazmıstır. özel 3171956 da kanserden vefat mrr mfcesinı kuraıus. ve 1931 de ts Küçük hikâyelerini de Sönmüs Yıletmiştir. 198S seneshıde Bahriye mek tanbul Arkeoloji müselertada vazifa dızlar, Tann Misafiri, Olajan tsler. tebinden meztm olan Amirai îhsan almıjtı. Bu müıelerin müdürlüğündcn Leylâ ile Mecnua istaoleri altmda Özel, bahriyenm bütün hiımet yerle 1953 yüında emekliye aynlan Aziz toplamıştır. rinde bilgi, dddiyet ve çerefle va»l Oğanm muhtelif mecmua ve gazeteResad Nuri Güntakinin bürfik »dhfe görmüjtfl. Birinci Dünya Har lerde eski eserler mevzuunda neşri retinde tiyatro muharrirliğinin de binde Çanakkalede Turgud batarya yatj vardır. Son eseri TOrk Tarih mühim bir yeri vardır. Hakiki kahsırtda döğüşmü^di. ileslek hayatırun Kurumu tarafmdan basılan CKa'riye ramanhk, GdnüL Eski Rüya, Bir g e . bu kahranMm başla^gr^ındpp tonr% Camii) isimli eserdir. ce faciası. Ta§ parçaa, Hançer. Çifte ki. filo kumandanlıklan. GeneTkurkeramet. S<^mıek Hakkı, Bır donan* * * may başkanlıgında deniz möşavirliği, Cahid Sıtkı Taranci Cahid Sttkı ma gecesi, Karanlık kuyu, Baiar ha«Deniz okaTJan ve kurslan kuman Tarancuıın vakitsiz ölümü sanat dün talıgı, Ümid mektebinde, Kahraman danhğı varifekrinde brıhmmuştu. Bu yamızın buyük bir kaybıdır. 1918 da kahvesi, istiklâl. .Vergi hırsm, Gazeölümle bahriye, mümtaı çahsiyetle Diyarbakırda dtnyaya gelea sanat teci düsmanı, thtiyar serserı, Umıdin rinden birini kaybetmi) bulunmakta kâr, muhtelif meeraualardj dikkat v t güneşi Bir kır eğlencesi, Babür Şadır. aldka çekeo şiirlerini (ömrümde S 0 hın seceadesi, Felaket karsuında, Eslcut) isimli bir kitabda toplamiîtu ki borc, HuHecd isimli piyesleri yax* * * mıjtır. Kaybuun derin aasmı duyBuna takib eden ve 1945 t* baalan Ordinaryös profesnr HnlkJ Erem duğumuz bugünlerde Ankarada KüOrdinaryüs Proferor Hulki Krem 1 ikıaci çiir kitabı (Otuzbeş Yaş) tar. çük Tiyatroda (Bu gece baska gece) 8 1956 da vefat etmiştir. Hulki Erem Bu eser Halk Partisinin açtığı (Düs isimli son piyesi oynanmaktadır. I8âO de Geliboluda doğmuç. Istanbal tem Güzel) ismini tasjonaktadır. Mühendit mektebmden ve L : ege ÜnıBu osta romano ve tiyatro mueuiGenc yaşrnda bir felc geçiren sanat versitesinden mezundur. Hulki Erem kâr hükumet tarEfından tedavi edil finin resml hayatı hocahklarla, Maarif muhtelif idarî vazifelerde ve hora mek üzere gönderildiğı Viyanada müfettiîlıklerile geçmıj ve Re^ad Nuri bu sahada memlekte yflzlercec ktymetli insan yetistirmistir. 1933 senesinde Çanakkale mflletvekili w çilen edib bir devre içra de tiyast faaliyette buhıranustur. Resad Nuri Güntekin romanlarUe, hikâyelcn ve pıyeslerüe edebijatı mızda, tiyatrotnuzda yeni bir devir açmıştı. Memleketi, haOa eok derinden duyup sevmif, cemiyeti bfitfla taraflarfle görmüs ve eserlerinde bun ları sade ve samiml bir üslubla nakletmiçti. Reşad Nuri büyük tevazu ve terbijesi ile bir efendi insandı. Memleketin roünevver muhitleri bir baştan bir bpsa bir usta romancının, ve essiz bir insanm ölümile yaslan mıştır. Reşad Nuri son zamanlarda ortaya çıkan bir cışer kanserinden mustarib buUınuvordu Ameli>at için gittigi Londrada 7121956 günü öknüştür. * * * Ercumend Ekrem Talu 16 aralık 1556 da Ercumend Ekrem Talu ölmiıştür. Ercumend Ekrem Talu. 1888 de Istanbulda doğmus. Galatasaray Sultanisinde, lstanbul Hukuk mektcbmde ve sonra Paris Siyasî tlimler mek'ebinde okumuştur. Düyunu Umumiye mütercimi olarak memuriyet hayatma atılan Ercumend Ekrem Âyan Meelisi mütercimliği, BabnâlTeşrifat memurltığu vazifelerindE bulunmus, Cumhuriyet uıkılâbından sonra üç defa Matbuat Umum mudürü olmuj ve Atatürkün Umumî Kâtibliğini yapnuştL Bundan sonra hariciye meslegine intisab eden edib, 1932 de Varşova srfareti müstesarbğına tayin olunmuştu. Hayatım daha zıyade kalemıne borclu olan Ereümend Ekrem, zsman zaman fasıla verdiği bu reıTii hizmetlsr dısında matbuatta çaîıçmaktan bilhassa zevk duymua, ayrıca muhtelif okullarda edebiyat h^calığı yapmıştı. Haluk Y. Sehsuvaroğlu j Yax a n : U10lâ56 da vefat etmiftir. T **• firk Devrim Ocaklan (Beyoğlu oeağmdan) 27 arahn lık için P » s " Nedâ Erad tnmasile çok eazib bir dayeöye almıştım. Ne yazık ki, ehemmiyetU bir işim çıköğmdan ıcabet ^^^'"ievrimi ve Tüık müziği» hakkında bir ^uvarlak masa toplantısı» tertib edümis imi§. Türlü siyaâ toplantılara dair gazeteteıde cıkan yazüarda okuyucuUn„„„, eibet dikkatim çekt.gı gibi «>uvarlak masa. dan kasıd, kansemn hasfcSşeyi işgal eteemesi, oturumda herkesm mösavi haklara sahib el»Jlüna konusu, sn iki madde Ue gösteriliyor: 1 Sfaee mözik ile devrim arasmda Wr Ugi var mıdır? Türk müziği denince ne anlasıfar? 2 Devrimlerimirin köüeye mal edümesi bakımından radyolarnnızın müzik programlan hakkında ne dnsünürsünüz? Aynı ktmu ile ilgili olarak okııllanmızdaki müzik eği'iminl nasü programlaştırmalıdır? Davet edUenlerin listesi pek uzmı. tçlermde kendtternıi müzigin çe}WH şubelerine mal ebniş zatlar da V»T. kenarcığina iüşmişler de var; keza benim gibi harlcten gazel mamalan okuvacaklar da var. Liste enteresandtr ve söyledir: Adnan Saygıın, Uivi Cama! Erkin, Mahmud Hagıb Gazimihal. Fcrhunde ETkln, Cemal Reçid Rey. Muhiddln Sadak, Sadi Yaver Ataman. Hulkı Saner. Np\zad Atlıg. Tnruk Yenor. E?ref Antifaeı. Büîend Tarcan. Burhaneddin Ökte. MünJr Nurcddm. Peyaml Safa, Azra Erhat. ömer Refık Ya'.tkara, Halıd Ozan, Selmi Andak. Burhan Feîek, V&lâ Nureddın, rikret Ariil. Dervış Manttade. İ5mall Hakiîi Baltacıegta, Müfld Eren, Şerafeddın Yenen. Adnan Benk, I.aika Karabey, Edlb Yücejen. Prof. Sahh Murad Uzdilek. Şefik Gürmerlç. Ercumend Berker, Bardar Sanal. Dogrusu gözüm, Milliyet gazetesl•in neşhur fıkracısı Refî Cevad Ulunay üstadınuzla, Yeni Sabah gazetesinln genç ve rarlf fıkraası Bayan Muserref Uekimoğla ajkada^ınuzı da Ustede aradv Geçenlerde M. Hekimoğlo, Baö müziğinin fazlaca lehine, şark musfkistnin fazlaca aleyhine kalem oynarnuîtı da, vay efendim vay, tlırnay bedityatnmzın laptiye aazırh&nu gazanferane bir darbe ile lajral ederek yaraan kukremişti... Z a t n ba musikl bahsl netaraeHdir. Partizanlik. fiyaset parf'rinden ve spor kulüblerinden zi^ae bu alandadzr... Sakıa ha, otanaya kl.. ... Ohnaya ki. aman, ben de isağı •atırlarda tökezleytp çaro d<" ireyim... K ı h m m Wr tarefma btr flut, öbür tarafma fair ad yemekten korkanm. Lâkln, öyle bir meslek ^"nıijiz kl, her ntetleğüı aahasma rirmek. her teldea çalmak icab edi; <>r. Gazete fakranrjğtnm fhttsam. Hıtlsas <hşi yazı yaxmaktır. GarR> bır tena' haİlnde bir thtiaas araa ne onfadz... Sahhta tekerek, btı deıin (ve çok kimsece tnukaddes) hahsi'i gmnmaına aman h&şâ tnsallut ctmiyerekı nrf konıı komsoııu<ı rad\c c unn mecburl dlniemekten azah doyan btr vaUndas ufatilc. {ikirleıimi ozetOyeyim: BİEtNCt SVALTN CEVABI: Vrakdoğn mflletleri'p Yakmdnğv nül» letleri. fetntyet re trknik konnlarmda türlü inküâblar yapükian halde an'ancli ve tek *e»H nıâzOdcrine baflı kalıynrlar. Bir taraftan da. çok sesll ruüzlkleri yelislyor. Atatürkün sahsan sark motikisinl n ı u ı n l hilâfına batı u^ullerine monopol rermek istedlği, buna nt|mrn aiatnrka denen çeşidin genç nesle drvredilmeahri 6nliyemediji tarihi hh? hakîkarrtr. Bu muazzam teeriibo. lâborarnarda btitünlemeye karm»«*ır! Ben Türk tnunği denracc. aeytin>ağn ile sirke \P rr»a nevtnden aym kan konnlmaV h beraber btrfbirine kan^naımş iıc l y n varjsk anrryonıiB! Bockırlardart e»len mftzijHn devamu bir. Ba topr.iUapda holdngtmos » ü zigio Törk milleti tarafmdan lslenmlş olan mabadl. üd. Modem knmpozitörierimizin Batı nsuîlerile raeydana "etirdikleri eserler, Of. f!"idinV. ba b b rea'itcdir. İ'.tNCİ SUALfeî CEVABI: l > ve'â rad>oyn «eğîend'r'r gibl» olmaktan evvol •terbiye edici» bir hososiyetle revizyona tâbi tntroak gerektir diye düşünürÜBi. Bediiyat terbfyesi kıt tnsanlarm radyoyn bağırttığma ehenuniyet vererek «halk bnnlan ı e vi>or» tarzındaH brr hâtıl zarma kapılmamah. KalHesi düşük eserleri terbiyesl düşük dinleyicüer ava« avaz haykırrjyorlar. Buna karsılık her türlü terbîyesi yüksek insanlar diigmeyi ancak kendneri isttecek kadar hafif çeıirmektedirler. O hakundan kaliteH rofiziğfeı blzde çok dinIenmedifi iddia edflemez. Rülâfa, revksizliği, mekanfk vasrtalarla hü»bürün taammüm ettrrmemeD. Bllâkls. Eğitim hakkmdakl tavslyem: Bilmek lıilmemekten yeğ oldugnna göre, gerek beynelmüel mabiyettekJ müziği, gerek her nesHdeki dedelerlmizin mnziğini. öğrenmemrı gerekir. Bir tenasüb dahflinde ve hakiM degerlerml de tesbit etmek kndretinde olarak. tlerisi hakkmda da fnnn düşünörüm: Zencilerin tamtamindan M!e yirminci asnn ortasında yaşıyan medeot in<=anlan Hgilendlren bir yenl ınÜ7İk doğdoğtına göre. çok yitksek Türk ruhunnn asıriarca üzerinde lş'erfiği Bo7ic r v e Osmanlı tmparatorlıtrâ müziğinden yeni bir sentez ergee rıkaeaktır. Aman şuna baska mllletler mırvaffak olamadan biz olahm. Analar, dâhi bestekârlar doğnracaktır. * i'fi * Buket. Sepet, Çelenk L ^L4 T AKS I Arahk 29 Cemaziyelevvel 28 >• I ^ Kriital Alti TeJ: « 3 Î 3 1 ÇİÇEK MA6Â2AÛ EMtiNtlOE V. | 7 2^ E. 12'T« 14t« 16 48 13 2T 5 S8 | 2S7] 7 28 9 47 12.00 ı 12 SO * * * Mithat Sükrü Bleda lttihad ve Terakki Ftrkasuıın son kâtibi trmu! miâ Mithat Şükrü Bey 19 şubat 1936 da vefat etmiçtir. Mithat Şükrü 1872 de Selânikte doğmuş, Mülkiye mektebindpn meıun olmus ve ilk genelik yülanndan itibaren hurriyet mücadei lelerine kanşmıştır. tkinci Meşnrti 1956 Vıiınin NelerPldiL? 14. Sayı Tann Çıkıyor ««HMHltRİYET» to Tetrikasıs 1 t 8 ıuzAJJETH GASKELL • Çevtreti: v&ibEfiâÜLt£kiN «Senden, baska bir şev için de af dilerim, Mary, kızım» diyordu. cKeyecan, esıdiçe ve hiddete kapılarak, kalbini kırdığım günler oldu Fakat. ileride sen de anne olacaksın... Ana kalbini sızlatan acllan tanıyacaksm. Beni bugün olmasa bile o zaman affedeceğini biüyorum, yavrum.> M;ry, aunesini kaybettiğindenberi kalbini yakan hasretin verdiği ateşle: «Annecı^İTı!» dıye Jan«nin boynuTia sarıldı. O da artık gozycışlaruıı tutamlyordu. Sonra. kollannı birbirlerinia boy lutıdıan çözerken. gülümseyerek ^liaUar Çocuk gibi heyecanlı, çocuk Bibi sevinclivdiler. Jem, ikisinin arasına girerek, kollarını onlarm boytmlarma doiadl. «Bundan sonra artık Eğlanuyaoaksıniz hep böyle güleceksiniz!» diye, emreder gibi konugarak, önce annesini, sonra Mary'yi saçlarmdan optü. Wüson'lann evine yeniden sevgi, sevinç ve saadet doluyordu. * * * Sekize doğru Mary ile Jem Barton'iara beraber döndüler. Yolda, hızlı hızlj giderlerken, pek az konuşuyorlardı. Ddsinin de züıni düşüncelorle o kadar dohj idi ki, konuşmaktan korkuyor gibiydiler. Kalbleri de heyecasüa dohıydu. Aynı heyecanı duyduklan için, birbirlerini anlıyorlar, kontışmaya lüzum eönnüyorlardı. Eve gelınce, Mary kapıyı açıp girdi, arkasmdan da Jem girdi. İçerisi karaîihktı. Merdiven başındaki mum sönmü|, ortalığı korkunç bir karanhk kaplsmiştı Mary, el Bİışkaalığı ile, odanın kapısıru buldu. Açmak üzere iken birdenbire durdu. Jem'sı gözleri de karanlığa ahş ustuıi Kaprnın vurulduğunu duytauşlar, görmek en büyük emelimî Katü diortada daima açıldığuıı göncüşlerdi arna, o kadar ye yakaladıkları msdesnki katil de j bir şüphe do'.aşacak v e bu şüpht mühim bir an yaşıyorlardı td başka ğîİTnig, mademki a^ıl Iratiljn. VÎTTI daha çok senin üzerinde toplar.aolduğunu şimdi öğrendim. Onu caktı. hiç bir şeyin farkında değillerdi. Jem, Marj'yi kolundan tuttu. be kendi elimle adalete tcsüm edece«B'ona tahammül edemcz'im raber içeri gırip kapıyı kapadılar, ğan ve... asıldığmı göreceğim!» Duyduğum vicdan azab'nr. ca taJohn Barton acı acı güldü: orada durup. konuşulanlan dirüehammül edemezdim. G ırc'uğünüz «Asümaktan, ölümden korkan gibi, Job Legh'i yolla\ arak. Bay meğe başladılar. John Barton anlattjklannı biür kin»! O gecedenberi ben yaşryor mu Carson'u çağlrtöm. ?îcry ile de samiştL Heyecarıdan titriyor, öyley yum sanki! Bu hayatm neresi ha na haber gdnderdim. Bir facianın ken gene de oturmak istemiyor, ken yat! Ölüm herhalde bundan bin kst son perdesinde olc'uğu gibi, kahradine bir metanet vermeğe çabşı iyL Suçumn size açıkça söylemek manları sahn'1e bir araya topladım. istedim, çünkü oğlunuzu öldürenin Bunlardarı biri, evlâdmı kaybetmiş yordu. mıştı Mary"ıün duraladığını Carson, birdenbire yerinrien fırla | kim olduğunu bilmenız lazrra. Eu bedbaht bır baba. Dünyada artık gorünce, merakla sordu: yarak: «Siz mi!'> diye haykirdl. «Siz j mı bilmejseniz Jem Wilson sizin ve hiç bır şey onu avutamdz. Biri, Imı öldürdünuz oğlıımu? Doğru mu | daha bir çok kimsenin gözünde hâ ki'jın namusunu kurtarmak için «Ne var?» j !â bir sanık, hattâ bir suçhı gıbi poam öldürmüş zavallı bir baba. iöylüyorsunuz?)' Mary alçak sesle cevab verdi: John Barton, koltuğun kenarrna ' kalacak. Maksadımı simdi anladrrîT Biri, sevdiği klzın babası yüzünc'en «İçeride birileri var. Babam bütün ağırhğı ile abanarak, gözle j sanınm: Sizden af dilemiyorum. şu ölümün eşiğine kadar sürüklennüş birile konuşuycr...> Mary'nin çekinmesi üzerine, Jem rini vere dikti, uzun uzun başını zavallı delikanhyı rahat bırakma bir yanlışlık kurbanı. Biri, kencisini n ı a istiyorum.» seven delikanhyı sevdiği halde gene kapıyı haüfçe vurarak açtl, ön salladı. «Evet... Ben öldürdüm.» den onun girmesi için biraz geri Burada, kapıya doğrn döndü. liğin sfis v e Üıtisam gibi hulyajarile Carson. ona doğru atıldı. Gözleri JeTi'le Mary'ye baktı. Sonra, ellerini gözleri kamaşüğı için başkasma döçekıldi. Sonra ikisi de oldukları yuvalarından fırlanuş, çılgjna dön onlara dogru uzattı. nen toy bir ktzcağız. Biri de, kendi >erde mıhlanıp kaldılar. müştü. «Gelin ya^Tularımı» dîye on derdi yokmuş gibi, bu becTbahtlarrn İçeride B. Carson vardı! «Oğlumu... Bir tanecik ei'kek ları yanma çağtrdı. derdlerile haşrüneşr olan, iyi kalbli John Barton, her zaman oturduğu ea"lâdınu sen öldürdün demek! diye Önce, ıkısine birden sanldı. Son bir ihtiyBrdk. koltuğun arkasmda, ayakta duruffOtekilertn huzura kavuşması yor, düşmemek için koltuğun ke hayktrdı. "Bunu söylemek için mi ra, kolunu Jem'in boynun3 doladı. «Benira yüzümdea çok çektin için, bunlardan birinin aradan çenarına tutunuyordu. Carson, ocağm çağırdın beni buraya? Suçunu açıköbür yanındaki koltukta, rlınvlik ça söylemekk kendini affettıreoeei sen, oğlum,» diyordu. cNasıi yap kumesi, ortadan kaJkması lânTn oturuyor, gözlerini John'a dikmig, al mi sanıyorsun? Oğluma acnnrya tım bu alçaklığı, hâlâ anlayamıyo Bu, sjzlerle son görüstnem oluyor. şaşkm şaşkın biraz da öfkeyle ba na ben de acımam] Bu büyük cir.a rum. İşlediğim suçun korku ve ür . Yann sabah gidip polise teslim olayeti kimse aifedemez. Hele ben, za küntüsü içinde, kendimi kaybetmiş cağım..» kıyordu. tım. Akllm başırada değildi. GiinMary, «baba!» drye ona doğru Masanın başmdaki sandalyeye de valh baba ..» John Barton, kısık bir sesle: «Ne lerce bir hayal gibi dolaştım. atıhrken, John Barton onu elfle Job Legh oturmuştu. Öne doğru iği•Suçsuz olduğun, mahkeme hu biraz yana itip Carsoa'a doğru yfilip dirsekleTİni masaya dayamış, sizden, ne de başkasından &İ diledizurunda ortaya çıktı, Jem.. Fakat rüdü, elini uzattı. başını ellerinrn arasına ahnı§, me ğhn yok,» dedi. adadet yertru bulmadıkça, ciosyeün Carsorı, gene öfkeyîe haykırdi: (Arkan v») rakla dinliyordu. «Oğlumu öldürenin asıldığmı Ercumend Ekrsm Talu, yazüarile bi1vı? a mizh ve nüirte edebiyat mızda mühim bir yer işgal etmektedir. Bu vaJıöe y^z' r'5 ve bas.im'ş bir çok roman ve hikâyeteri arasmda (Evliyayi Cedid>, (Meçhcdinin Hikâyelerii. CMeşhedi ile Devriâlem\ (Meshedi Ankarada) gibi gemş halk kütlelori tarafmdan o'n.ınmuj ve sevilmiş eserleri vardır. ö'iimun bu yıl aramızdan alıp g8~ türdüğü kıymetller arasında Dokt«r Mühe;"mın A3caygen de bulunmaktadır. ""ıis Ah?ygrri1ı o ; ı .• > ' • » genc doktor İsviçrede sîtfeyolojî tahsıl etmış, Isviçre ve Almanya sanatoryomlannda ealısmrftır. Sfcmlehete döndükten sonra Urudağ sanatory©Bueunkü mfizlk tavaif1 mttlukttnmunda vazife alan Doktor Akaygen den kendi sıhhau bahasına, oraya derdîi nur. böylece kurrnhnamız ümld olnve ümidsiz g.den yüzlerce hastayı şiTONu) faya ve hayata kavuftuımuştu. Kendisi günden güne bitivoi"du. fakat içindeki fn.«g»TiltV ve şefkat duygusu ona kendısinı deSil, hasta'an DOĞUM nı düşündürüyor ve Doktor MüheyEMEL ve NECATİ I min adeta kendi gendiğini kendi sıhhatini vere vere çocuklar, gender, ihŞENTÜNATarm tiyarlar kurtanyordu. kı* çocMklan İllsanı'm dunrara Uludağ sanatoryomundan aynidıfı geldıŞiTiı dost T» akrabalanna günler hastal&r yolunu bekU^erdu. blldlrîrler. | Bir gün orayı tamamen terketmek zaPaklze t •Jargı > ruoda kahnca muhakkak ki, o da 27. 12 1956 ' hastelan gibi bedbah&ık hissj duymos^ur. Ölümün bu kadar yanıbaşmda olDAHİLİYE MÜTEHASSBI duğunu hissetmeden son bir kaç ayım yeni günlerin şevküe gecirdî. M u . ayenehane açacak, yeniden bir hastanede çahşacak, insanlan durmadan. Trakyada iştirak etriği Aladinlenmeden kurtaracaktı Fakat 5îakurt askerî tatbikatından 66alüm. hiç umubmyan bir anda onun müş ve hastalarmı Besjktaftaki ve bütün amidierinin ıistüre insafsızca iniverdi. B B B B bule ba^lanuştır. • • • ür. FAZIL ÖKTEN