Katalog

CUMHURİYE1 1&55 RESİMLİ ROMANIMIZ Bir ! ?uu: Doktorutı Nacerası SOUBİRAÎJ A 4 Cevtren: MAZHAR KUNT( YUNUS NADI Cmükâfah EN GUZEL FİKIR YAZISI 19541955 Resimfi Romanımız UCİ/Z SÛAH ISanğsterler ¥atağı înkilâblarımız ve gayemiz Vazan: Celâl Özdicle (Ankara) «înkilâblanmızı nasıl koruyabiliriz? «Sualıni cevaplandırmadan önce inkilâb hakkındakı duşüncemizi belirtmemiz lâzımdır. Eğer bir gaye açıkça tarif ve tesbit edilmemiş ise, ona ulaşmak için sarfedilen emeklerin bir kısmı boşa gidecektir. İnkilâbm özünü ve aslmı nasıl kabul ettiğimizi kesin olarak bilmezsek, onu nasıl koruyacağımızı tayin etmenin mümkün olamıyacağını kabul etmeliyiz. PROF. NEtfBUS'UN MACERA b) Çeşitli yayın vasıtalan: Gazete kitap, radyo, sinema gibi vasıtalann yayınlarmı daima halkm anlayaca ğ. bir dille yapmağa gayret etme liyiz. Bunların, drha çok okunması ve takip edilmesi için çeşitli 1 Lejandr'ın neden canı sıkıldığını büahare anlaH) •teş\'ik çarelerine başvurmalıyız. [dık. Bir Profesörün kendi tekniğinden vaz geçerek başka^j c) Âmme idareleri: Devle'e aid »bir usulle ameliyat etmesıni istemek elbette delilikti. Yeni canlı, cansız bütün vasıtalardan is Jusul şüphesiz daha mükemmeldi amma doktorun alıştığı tifade sağlamalıyız. Bilhassa memar [metodu bırakmasını istemek evlâdından vaz geçmesini is ların öğretici ve yetiştirici gücün[temek gibi bir şeydi... den, çok faydalanabiliriz. Askrlik Çok güç olan bu meseleyi tahü hizmetindeki sistemli eğiümde bu le çahşırken cevaplandırılması gere na dahildir. ken üç su?l ile karşılaşıyoruz: d) Din adamları: Memlek^timiz için bugün diğer vasıtalann hepsin 1 İnkilâbm gayesi nedirî İnkilâbın, birbirıle pek yakın alâ den daha müessir olan «din adam ları» mevzuunu önemle çle almakası olan iki gayesi vardır: lıyız. Pek ender istisnasile müsbet a) Her çeşit manevi inançlavın ilimle hiçbir alâkası bulunmayan meydana çıkardığı «taassubsu kır ve halkı hikâye, hüraf?, safata ve mak, yalanlarla irtica veyahut taassub b) Çok kısa bir zaman da fistiin diye adlandırdığımız yollara sürük seviyelere ulaşmak. leyen, mevcut din adamı tipini orta 2 İnkilâb, muayyen ve sabit dan kaldırmak lâzımdır. En az ılk bir hedef midir. yoksa o da zaman okul hocası kadar kültüre sahip ol la mânâ ve şekil detiştirir mi? mayan kimselere bu hizmetl?r veZaman içersinde ölçülerle tayin rilmelidir. Gerçekleştirilmesi uzun Halk oyunlannı vaşatma v« edilmez bir inkilâb sıstemi olabıle zamana bağh olan bu bahiste progyayma tesLsi ceğtne inanıyoruz. İnkilâb, ulaşılma ramlı bir çahşmaya başlamak lâzım Si arzu edilen bir hedef değil, belki dır. Yapı ve Kredi Ban2 Hem patron artık ihtiyarlamıstı. Halbuki sinir^ bir hedefe ulaşmak için fikir ile kası, geçen eylul acerrahisi henüz yeni bir buluştu. Lejandr son Amerikan 2 MilH refahın yükseltilmesl: hareketin iş birliği yaparak istikayında, kuruluşunun tekniğini biüvordu ama bunu nasıl tatbık etmeğe kalkardı? I Geçim sıkıntısı azaldıkça ve insan met değiştirmesidir. On sekizinci 10. cu yıldönümü mü lar kazanç yolunda güçlerini çalış Patron razı olmazdı. Maryan sordu: cDemek şimdi bu kadınj yüzyılm gayesi ondokuzuncu yüz nasebetile tertiblediği maya sarfettikçe hayâl ve hürafeameliyat edüecek. iki üç s«ne sonra tekrar müdahale lâzım yıla, ondokuzuncu yürvıhn gayesi den uzaklaşırlar, birtakım batıl iti Halk Oyunları müsabakalarının gelecek. Dr. Lejandr bunu kendi usulile yapsa da kadm kurj yirminci yüzyıla ulaşmaktır. ve inkatlarla teselli bulmağa çalışm ıZİar. gördüğü genış ilgi üzerine; bu folk tulsa olmaz mı?» kilâb Lse zaman içersınde mesafelelor hazinemizin san«t ve iiim bari kısaltmak için takip olunan en Kullanacak alet ve vasıtalann raü kımından işlenıp geliştr. iln.esi gaOlurdu amma cesaret lâzımdı. L«jandr'ın istikbâli kemmeliyeti nisbetinde de mdsbet uygun istikamettir. volabilirdi.... yesile, yüz bin liralık bir «b<şlanilme yaklasmış olurlar. gıç fonu ile bir «Türs Halk Oy.ınCemiyet hayatının daima tekâmü 3 İnkilâp akademisi: le gittiği, talebenin hocasından da Sadece inkılâblarımızın korunma larını yaşatma ve yayma «esısi)» ha iistün olduğu değişmez bir haki sında değil, aynı dereeede birlik ve kurmayı kararlaştırmıştır. Bu tekattir. Deıpek oluyor ki insanlık. bütünlüğümüzün korunmasında da sisin Noterce tesçili toreni 29 nisan istese de, istemese de devamlı "sır çok büyük önemi bulunan bir «İn cuma saat 17 de Liman lokantayükselme halindedir. Bu yükselıse kilâp Akademisi» kurmahyız. Bu smda yspuaciK v t bir kokteyl veinkilâb denilebilir mi? Elbette ki akademi inkilâp ve din meseleleri rilecektır. hayır. Ancak bu yükseliş içersinie mizi en selâhivetli bir şekilde ele Zirkin'ler Paris Radyosunda baş döndürücü bir sürat kaydedi alacfk ve her türlü tazyikten uzak lırse ona inkılâp diyebiliriz. tutulacaktır . İstanbul Konserva3 İnkilâp, bir şekil değişikliği tuarı keman öğretBuraya kadar, düşünebileceğimiz mi yoksa bir ruh ve fikir değişıkli çareleri sıraladık. Bıraz da bu çare menlerinden Jozef ği midir.? Zirkin, eşi piyanist lere baş vururken davranıslarımızı Tereddüd etmeden söyleyebiliriz hangi prensiplere göre ayarlıyaca Margrit Zirkin ile bir ki, sadece bir şekil değişikliği, in ğımızı inceleyelim . likte İtalya ve Fransada vermıS olkılâp, olamaz; nasıl ki büründüğü înkılâblanmıza aykın düçünen dukları başarılı konserler prograkostüm bir aktörü hükümdar yapa lerden uzaklaşacağımız yerde on mında yer alan Prokofiev'in keman mazsa. Hemen şunu da ilâve ede lara yaklaşmahyız. Daima mübalâ Sonft» ı band'» ahnarak Paris lim ki şekil değişikliği, inkilâbın ğadan kaçmarak, hakıkatleri his, Radyosundan yayınlanmıs. ve müayrılmaz bir parçasıdır. Buna, bir tahmin veya hayal vasıtalan ile zikseverlerce ılgiyle dinlenmiştir. 3 Ertesi gün Maryan hastanın yanına gitti. Konuşvasıta olarak bakabüeceğimiz gibi, değil, doğrudan doğruya görmeye [ tukça, hasUnın yüzü gülüyordu. Friksos Grammatikas konseri bunu, inkilâp hareketinin mevdana çalısmalıyız. İstismarcılan, ivi niyet Londradaki Endonezya Büyük Elçisinin 26 yaşındaki kızı Sentanu Supomo, milll bir baygetirdiği bir netice olarak da kaVal sahiblerinden ayırd edebilmeliyiz. 27 nisan çarşamba ssat 2115 te ram olan «Kartini» günü dolayısile sefaret binasında davetlilere «Golek» dansını oynamıjtır. edebiliriz. İfademizdeki «şekil de inkilâb lehınde olanlar gıbı, aley Küçük Sahnede, piyanist Friksos Çok orijinal olan «Golek» dansında, bir genc kızın giyinişi, tuvalet yapıjı vesairc tasvir ğişikliği» tabîri, sadece kıyafet de hinde olanlann da kötüye kullana Grammatikas, hocası Prof. L.Som edilmektedir ğişiklik gibi dar manaya alın.namah bilecekleri bir mevzudur. Bu u&ur mer'in hazırladığı bir resital vereResimde Şentanu Supomo davetliler önünde tGolek» dansmı oynarken görülmektedir. dır. Yayıktan süt makinasıne, kağnı da aklın mantığın ve ilmin haki cektir. Programda PurcellHaydan otomobile geçiş. birer şekil katleri gösteren ışığmı en büfük wood, Scarlatti, Bsch, SaintSaens, değişmesidir. Şu halde inkilâp, vasta olarak kullanmasını bilme Beethoven, Chopin, Liszt, ft,vel hem maddî, hem de manevî unsur iyiz. Brahms ve Debussy'nin eserleri ları içersine almaktadır. Bu iki vn İnkılâblarımızı korurken, kin ve yer aîmıştır. surdan her hangi birisi üzerinde İ5rar ederek, ifrata vannamak lâ garezle değil, sevgi ve şefkatle haSaint • Saens hakkmda rekete geçmemiz gerekü. Asla «In zımdır. konuşma ve miizik san Hak ve Hürriyetleri prensipleBüyük Fransız bjestecısi Saint İnkilâp hakkındaki düşünceleriri» ni ayak altına almamak ve mut Saens hakkında, 30 nisan cuma:temizi bu şekilde açıkladıktan sonlaka zulüm ve tahakküm yoluna si saat 18 de Tepebaşındak Ünyon ra, şimdi de asıl mevzuumuz olan sapmamak lâzımdır. Aiıldan hiç Fransez lokalinde, Feyha Talay tacİnkilâblarımızin korunması» meb r zaman çıkarılmıyacak en mü rafından bir konferans venlecek»elesini ele alahm. him cihet şudur ki, inkilâb sefer tir. Konuşmayı müteakıb, KonserHer yenilik hareketinin bir reakberlıği, kardeşimiz, yurddaşımız o vatuarın muhtelif bölümlerinden, siyon ile karşılaşacağını söylemek lan insanlara karşı değil, cehalete, mezzo soprano Gülten Tunceli, için derin derin düşünmeye süzum taassuba, hareketsiz kalmış olan bestecinin «Samson et Dalilah» yoktur. Buna rağmen neticede herzihniyete karşıdır. Her inkilâb a operasından üç aryayı söyliyecek kes er veya geç. veniliği benimser le>htarmı bir düşman g bi gör (piyanoda Arın Karamürsel refa ve kabul eder. İşte bütün .nesele mek inkılâba hizmet değil, belki katile); piyanist Gülây Uğurata herkesin, yenilik kabul etmesi için hiyanet olacaktır. <'Sol el içm Bourree»; çellist Alı geçecek zamanı kısaltmaktır ki bu Davamızın temelini teskil eden | Avcıoğlu cViyolonsel konçertosuna. inkilâbınr.zın korunması adıbir prensip de inkılâblarımızı koru nun (piyanoda Arm Karamürsel nt veriyoruz. Zaman nasıl kısaltımakla iktifa etmemek, bütün gü refakatile) çalacaklardır. lır? Cemiyeti davaya inandırmak4 Dr. Lejandr geldiği «aman hastaya «şizi y a r m | cümüzü bu yolda harcıyarak oyala. Cemiyeti davaya inandırmanın îameliyat edeceğim» dedi Hasta memnundu: «Biliyorum,^ «Oyun Sahne».. temsillerl lanmamaktır. Yapılroış olan inkiyani inkilâblanmızı korumanm ça. | h e m yeni Amerikan usulile değil mi?» Doktor hayrette ıdi: lâblanmızı korurken daha b:r çok Genc amatörlerin kur releri nelerdir? Bunu üç bölümde [M.Bunu size kım sdyledi.?» c Su bayan^. Lejandr Marya, inkilâb yapmağa mecbur olduğuduğu «Oyun Sahneinceleyeceğiz: \(na döndü. «ne iyi, dedi demek benim adıma taahhüde girı^ muzu unutmamalıyız. «i», tanıtma oyunları 1 Kültür yohı. (yorsanuz. Halbuki ben daha bu sabah kararımı verdim.» adı altmda, Luigi Pi«Insanlığın hakikî taksimi şöya) Okullar: Okur. yazan çok az (Maryan 'ın cevabı su oldu. «Bundan emindim». Hepımiz nel randello'nun «Altı ki olan memleketimizde herkesi ilk ledir: Nur içerisinde bulunanlar ve Jolacağını bekliyorduk. Doktor sadece şunları söyledi: «Ben| şi yazarım srıyor» adlı piyesini okul mezunu yapmak büyük bir ba zulmette kalanlar. Gaye nur içeriflden şüphe etmediğiniz için teşekkür ederim Mataoazel». Resimde Coventry Earl'ü ve genc Hamburglu karısı görülmektedir. 2527 nisan tarihlerinde saat 21 de san sayılmakla beraber bu kâfi gö sinde bulunanlann sayısını çoğaltÇift, gizüc» pariste «vlenrnişlerdir. Hâdis» Jngiltere Kraliyet aılesinde bir bomba tesiri (Arkan var) mak ve zulmette kalanlann sayısı Tepebaşı İtalyan Kültür Merkezı rülftıelidir. Prensibimiz «Kultürde yapmıstır. salonunda oynayacaktır. daha üst seviyelere ulaşmak için ça nı azaltmaktır.» (1). Karı • koea ü k d«fa olarak t eun önc« Londrada gflzukmüşlerdir. Türkivede neşri hakkı yalnız gazetemize aiddir. Selmi ANDAK (1) Sefiller'den V. Hugo lısmak.s olmalıdır. ^iinün' ^esimleri «CL'MHURfrET» te Tefrikası: 1 6 Ç«vıren: HAJkJDI VARüCLO ' Kanten'da Binbir btıse gemi size yardım edebilirs»m bahtiyar o•Lnde. Genude siz hostes olacaksı lurum. Çok güzel... Fakat vaktimiz nız. .Emriniz altında, bizim intihab ettiğimiz iki kadın bulunacak. Bun dar. Yarın sabahtan tezi yok, saat lar, gemiye gelecek subayları eğ dokuzda Formoza'ya gitmek üzere lendirmekle vazıfeli olacaklar. Va. hazır bulunnıamzı rica ederim. Gemi ile mi? zıfeniz bu subayları iyi karşılamak, Tayyare ile Bizzat Mösyö Har kendilerine çay ve Sake rakısı iknold, s^i Taipeh'e kadar götürecek. rajn etmek. sevimli ve güler yüzlü Kendisi biliyor mu? bir ev sahibesi gıbı onlarla konuş Hayır. Ona bu akşam talimat mak olacak. Onlara Lçki içirerek vereceğim siniz, konuştukları şeyleri dınleyeNina bu konuşmadan çok heyaceksiniz, ağızlarından enteresan canlanmıştı. Mendilini güzel elleri sözler almağa çalışacaksmız, biz m arasında buruştarup duruyordu. istıhbartımızı tamamlamak üzere | Ya Mösyö Harnold bu teklifi bu malumatı muntazaman bize bil I reddederse? direceksiniz. Fakat maceraya atıl ' Van Loig, hayret eder gibi gömadan önce, bir müddet için For^Rcd mı ederse? Niçin? Mdsmoza'ya. biiJır karargâha gıdeceksiniz, pek hususî mahıyet taşıvan yö Harnokl dostlannızckndır. Sizın vazifenize hazırlanacak3uıız. Anlı jerinize karar vermek ona dıişmez kri! yor musunuî? Fakat »ize ŞUBU h»ber vermek Tahmia edebilecefiniz gibi, zorundıyım kı Mosyö Hamold, bebtni çok Ugıl«ndiren bir harbdt nim ifin, docttan da ileridir. Âşığmız mı yoksa? Nina gözlerini indirdi, başım sallayarak evet dedi. Van Long, gerçeralin metresinin fotografını tekrar çekmeye sakladı, bir lâhza sustuktan sonra sordu: Şayed Mösyö Hamold, teklifimi reddetmeniz için size ricada bulunursa ne yaparsmız? Nina başını kaldırdı, Van Long'un tâ gözlerinin içine bakarak: Gene de kabul ederim. O halde. Müsyö Harnold sizi Formoza'ya götürmeyi istemez sizi oraya Matsuba kumpanyasının bir uçağı ile yollarız. Nina, köşkten çıkarken yüreği hızlı hızlı atıyordu. Van Long'un h:ç beklenmedik teklifi onu şaşkına çevirmisti. Francis'nin patronunun tcklıf cttiğı büyük maccıa irıianı ya korkutan, yahud çok heyecanl^ndıran nevıdendi. Nma'nın damarlarmdaki Mançuryalı kanı ona cesaret veriyor, Bus hüviyeti, annesi tarafzndan akrabalannı öl düıenlerin san derili müttefikleri emrinde çalışacağım. Francis irkildi. Bu eevabı katne karşı gizli mücadeleye girmeğe iyyen beklemiyordu. onu teşvik ediyordu. ; Ne? dedi. Saat akşamın yedisi idi. Nina, Evet, canımın içi, üclmizin King Edward otelinde Francis ile patronu aynı olacak. buluşacaktı. Onunla konuşmak için Francis yastığa dayanmıştı. Enacele ediyordu. Odaya g.rdiği zaman, Francis'yi, üç gündenberi iş dışesi yüzünden okunuyordu Seni Van Long'un emrinde siz güçsüz oduğu için yatağına uçalışır görmek pek hoşuma gitmez, zanmış, Edgard Wallace'in eski polis romanlarım okuyarak vakit şe dedi. îşi o kadar rahat bir şey deçirmelke meşgul buldu. Francis, ğildir. Dinle beni. Meselenin neden Nina'ya yanında yer gösterdi, yüibaret olduğunu anlatırsam daha züne merakla baktı: iyi anlıyacaksm. Sevgilim, dedi, ben falcı deNina, olup bıtenleri Francis'y* ğilim, gaıbden haber veren uyur anlattı. Van Long'un kendisine Tegezer de değüim, ama sende bir a receği vazifeyi izah ettikçe Francis cayıb hal var. Mağazada canını M kaşlannı çatmağa başlıyordu. Nıkan bir şey mi oldu? hayet, dayanamadı: Yooo, hayır . Bu herii düpedüz aklını kaçir Böyle bir şey varsa üzülme, mış, diye haykırdı... Sana yaptığı canımın içi. Aıtık kâfi derecede teklıfe delilık derler! Düşün bir zenginim, sana her gun pirinç ye kere... Kanton'un, bir çiçek kayımeği yedirebilirim. Hem de taba ğında Hostessin! Eli değmişken ğın etıafında köpek bahğı kanad Victoria Straat'ta trotuar yapmanı larmdan garnitürü bulunmak }ar teklif etseydi bari! Korkunç bir şey üle. bu! Nina gülümsedi. Canı lâtıfe et Ama, Francis'ciğim, komünist mek istemiyordu. Francis'nin başı Çınle öteki Çın arasıııdaki »oguk nı göğsüne dayadı, yanağını hafifçe harbin icablanndan, bu... okşadı: Peki, sen ne cevab verdin, Tahmin eder gibi oldun, dedi. Van Longa? Mağazadan kapı dısau edilmcdım, Kabul ediyonım, dodim. ama ışten ayrüıyorum. Sen ondan daha deli imişsin! Yok canıın! Mutlaka Hong Francis. öfkelenme. Kong'un meşhur bir terzısi hesabıFrancis heyecanını teskine çana çjlısacakmn. hşıyoıdu. Nma'yt sözle ikna et Kat'iyyen! M6«yö Vaa Leng'un meğs yeltendi. Yavas sesle kentif ordusuna girmem* mani olmaz Allah belâsını versi» • k « n » Benim minimial Nina'cığım, sm... Sen o ordudasın ya... Hal tanın! D.inlemiyorum bu emri! buki, Çinin istikbalini düşünerek O halde, hususî şirket tayyıdedi, yalvarırun sanal Sâkin olauyltusu kaçanlardan değılsin... relerinden birine binmeğe mecbur lızn, Ben erkeğim. olacağım. Francis, sevgilim, husız Ben sâkinün. Bugüne bugün kadınlann da lık edemiyorsun. Madem ki mu Dinle. Vaziyeti bbr gözönüne tehlikeyi göze almalan lâzım... vakkaten ayrılmamız icab edıyor. getir. Bir gemide hoctes oldun, di Ne inadcı şeysin, Nina. Ben hiç değilse şu son fırsattan istifade yelim. Bu gemilerd» olup biten Van Long'un emrinde çalışmağı edelım, beraber olmanm zevkinl şeyleri bilirsin. Geceleyin oraya kabul ettim. Çünkü sefalet yakama çıkaralım... Soyle... Reddetmiyorgelenlerin mah jong oynamakla ık yapışmıştı Insan, yiyecek ekmeği sun, değil mi? Beraber uçalım, n« tifa etmediklerini bilirsin. Açık olmayınca, çöpçülük eder, hamallık olurl Bu bana onur getirecek, hıa» açık konufmama hacet yok, değil eder, casusluk da eder. Senin ih sedıyorum! mi? tiyacm yok... Ben vanm. Nina âşığınm göğsüne yaslandl. Bir nokta var fel mıutuyor Madem ki anlaşmış bir çiftiz, Francis onu bağrına bastırdı. Sevsun, »evgilim. Hoete», misafirleri ajmı tehlikeler içinde birleşmeli diği kadının cesaretini için için eğlendirmek için ücret alan kız yiı. Sen, maddî ihtiyaclannı sağ takdır ediyordu. Şu anda onu her larla aynı »eviyede değildir. HOB lamak için, ben ölmüşlerimin inti zamankinden daha fazla sevıyor, kamını abnak için. Ikımizden asü senelerdenberi tanıdığı kadmlann tes« saygı gösteribr. sen bu jekilde çalışmağa muhtac bu en sevimlisini, en cazıbelisini Yok canım s«n de! elinden birdenbıre alan kadere lâ Evet, tvet, öyledir. Bunlar, değılsin. Ama yaptm, Nina... Ne söy net okuyordu. yazılı olmıyan kaidelerdir. Çinlil»r VII böyle geleneklere riayet ederler. lüyorsun, kuzum... Albay Feng, Taıpeh castıslulç ©» Boşuna uğraşma, Hong KongSenden daha iyi bilirim ben bunda kalıp roblar ve sütyenler sat ktlu müdürü idı. Bu okul, Formolan. Binaenaleyh, bu vazifeyi yapmağa devam etmek icin beni kan za harb okulunun bir şubesi jçibi mak suretile, istihbarat memurlu dıramazsın. Kararımı verdim. Tek idi. Mılliyetçi kuvvetlere habeıier ğu rolümü ifa etmiş ve düşmanla lifi kabul ettim. Van Long. rolümü ulaştırrVîhk üzere komünist Çin4 rımla vuruşanlara hizmette bulun ezberlemem için yaıın Formoza'> a eonderıiecek ajanları, gizli seıvn» muş olacağım. Bugünkü ehemmi gitmemi sbyledi. lerine, o mektebde hazırlıyoılard| yetıni benim kadar senin de bil Fıancis, sabırsızlandığını gösteBu ajanlardan bazıları, raemlu diğin bu dövüş esnasında faydalı ren bir hareket yaptı. Uzun bir sü ketin içerilerine, Honar, Çekiaıijj bir hizmette bulunmayı çoktanbe kuttan scnra sordu: Fonkien eyaletlerine parasütle in» ri tahavyül edıyordum Beni sevi Sahıclcn yaıın Formoza'ya gı dinlıyordu. Bazıları, Ç'n kayıkl»rıle ievkedılivor, Foımoza boğazıS yoısan. sevgilim . diyor mıifuii? Evet Hem de beni sen götü dan eeçiyor. gece vakti Amoy ılf Francis onun sözünü yarıda Fouchow arasında karaya receksın, Albatrosla. kesti. du. Ne dadin? Biliyorsun ki seviyorum... (Arkası Van Long'un emri böyle. O halde, Van Long'un gizli tu.