Katalog

23 Mari 1955 |iıııııuınHiHiııımHMiıııi!iıiHiıııııııınıııınıııııımınıııııııııııııtınııııııiiFmımııımııııııııtııımmımHi!iıuııııınKm Asrın en büyük | Bütün dünyaya şamil zekâsı: Albert | skandalı karşısmda Einstein 76 yasında = ^ • • Beynelmilel Portreler bir peiro mıyız? | § v Hazırlayan: Tolun Alpfekin • 1895 Albert Einstein'in 16 yaşını doldurduğu ve Münıch'ten kalbu tadoğudaki petrola sahibi mem« Böyle fâhiş bir kârdan Su ı 5 Bir petrol skandah var mı, kân vermişti. kıp Zürich'e geldiği senedir. Od Amer&an Skandal dedikleri hâdisenin iç dî Arabıstandski (ARAMCO) pet mevzudaki siyasP^J 1 yok mu? Birleşmiş Milletler Teşr^d ki teknik üniversiteye g rmtk yüzü şudur: rol şirketi ıstifade etmekte i'r. Bu petrolunun fiatını mevcud sevı da rnprnnvınHvırlar ve fiatın cü 3 = kUâtımn merkezi Cenevrede bulu icin gelen delikanlının eiınde orta Birleşmiş Milletler İkti.adi Ko şirket. 1952 yılında takri';<iıı Mr vp inr^p p*"' **? pt*n*' *'r. BU süriiimesine kat'iyen r a a ohns = = nan iktisadi komisyonu (evet, r tahsilinı yaptığına daiı bir ve.ııta a bellib.çh buçuk milyar Türk lira;ı kazan fiat ise. varil bşına 3,40 dolar maktadırl r. E var) diyor ve büyük petrol {ir misyonu, Oıtadoğuda yoktur. H ketlerini itham ederek, bunlann şirketler tarafından istihsal ulu mıgtır. Bunun yarısını îuııdî A dır. Ama Zürich teknik üniversitesi şirketleri. FComi'von ta| « Avrupadrki tasfiyehaneler = kartel kurduklarıru, yüksek ti nan petrolun kaça ma! olrlıu';nu rfhistan hükumetine vernustir » tarafından kabulüne de açık or kl rafndan kârlara ^ ' i r acklanan = tesbit etmiş ve bununla AvıuNasıl oluyor da bu oatroi fir ise yüzde 90 nisbetinde Ortadogu Ş atla petrol sattıklarım beiıttiyor! kapı bırakıimıştır: Dühul imtıhaoHüfıınu j | a mufzzam kârlaı petrolu Vuıllanmal'tadırlarrt'i> istatistiklerin yanl'f 5 Bahis mevzuu petrol şirketleri ue pada petrol futları aıasında mu ketleri böyle nına sirecek, kazandığı t kdirde kayeseler yapmıştır. Zİvetto. Ort=rtr>"i>^ = ki c'"'5Ük fi hrli'«iıpkt»dirler. Snna da. pet ş sae^maktadırlar? E (hayır. yok) demekte ve Komisokuls almacaktır. r Vardığı neticeleı şöyle .^u'âsa Birleşmiş Milletler İktisadi Ko attan faydal?nmal rı normai o ur rol fıatmda yoılacak indirme 3 E yonun ileri sürdüğü istatistikleıi Bu imtihanr vererek ilim h?misyonunun raporuna bakılacak du! Fakat du'iım böyle devldir.» nin su n = zik aünlerde Ortadoğu 3 = «.yanlıştır» diye reddetmektedir edılmektedir: yatının arifesinde. ondan isten«n m"mlpk(»tlprinde hâdi?elere yo! a g * * * « Ortadoğuda bir varil pst okırsa bu sualin cevabını, Ameİ ler. bilgi ile mücehhez olduğunu ispat ; <ah l«»«>?ir!İ ta^rih evlemek'edir = H Geçenlerde Birleşmiş Mıl!°tıer rolun maliyet fiatı 0,10 dolavcır rikad ki petrol ku>"Uİarında ara Gunar MyrdU başkanlığmdaki eden genc adam. biihassa rratema!?r. Blrlpsik Ameri'ka hükumeti 3 = İktisadî Komisyonu tar fından Buna. petrolun bulunduğu «îev ra;k lâzımdır. Raporda şu husus Birlfcmis M H " » ' T>fî .^<; K,. tik ve fizik ımtihanl rında fevmisyonu tarafından hazırlannn ra» nin de bilhassa Ortsdocu i?tik g 3 petrol fiatları ile alâkah o;;ırak lete verilen yüzde de eklenint'e beürtilmektcdir: kalâdelik göstermistir. Lâkin dil rs'ini cözöniinHe tutarak fiatı '< Ortadocu petrol kuvulan por bilhassa sekiz petrol sirke= hazııhnan bir raporun neşrıtıe rraliyet 0.33 doiara çıknı ıktaılır. bilgişi ile zooloji ve botanikte kibu seviyede muhafaza ettiği ilâE büyük petroi şirketlerinın mâni İşte bu petrol. Ba=ra körfpziir!» gayet zenpindir. boldur. Bu ku tini itham etmektpHir Surlarır fayetsiz kaldığmı eö enler bu bila r beşi Amerikah, geri kalan Pcü ve edilmekteHir. ton Ş oldukları söylenmişti. Hstt.i ba Avrup; lı alıcıya varili 1.90 do yularrar bir jünde 1000 güerin telâf si icin de çarevi bul*** İ lara sstılmaktadır. Aradaki farkı petrol elde etmek bile mümkün dp Avrupalıdır. = his mevzuu raporun, New Vu:kmuşl rdır Rektör. tavsiye edivor: İsviçre gazetelerinden Gartette = Komisvon raporunda diyor ki: I ta Birleşmiş Milletler Tpskilâtı teşkil eden 1,57 dolar hemen he riiir. Maliyet fi'tı Ha «avet düsükAarau kantonundaki okulun son varil " Bu şirketler araUrında re de L>?usanne hesablamış. m=kul Ü nın merkezinde bir dolabs atıl men yüzde 450 nisbetinde bir kâr tür. Bu. ortalama nlarak sınıf derslerine devam! başına 0,10 doları geçmempktedir. k bet etmiyor, fakat Ortadoğunun dediiH bir fiatla fvarili 0.50 do= dığı ve orrda kaldığı ilâve euil demektir!» * ** Birleşik Amerikada, bilbpssa uctız petrolunu Avruoava da, A lardan) petrol Avrupsds sa*ıHı&ı *** = mişti. Fakat İktisadî KornisvüŞimdi Albert Einstein. iki okukuyulan aynı mril'=rı fafından satmaktadıric<r! takdirde bu kıtanm senede iki = nun başkanı Gunar Myraal'ın nıü Bir petrol skandalı olduğunu Teksas'ta petrol lun miidavimidir. Lise son 'înıf ile = şavirini Birleşik Ame;k?ya gön ksydeden bahis mevzuu rapor, şekilde zengin değildir. Bunlar Bövlelikle Avrupa çok daha u buçuk milvar Türk lirası tasarmübpndis mektebin;n kayıdlı t ; = dcrmesi, durumu protesto •tmesı, Londrada Times ve Fnancial dan bazıları günde yalnız bir ve C"7a temin edebil<cpği ben/ini, nıf vaDabilece$ini »nl^tmıştır. lehesi! İirili çevıelere bakılack olur= declikoduların yayılrrası ve aynı Times. İsviçrede ise Garptte de ya iki ton petrol verpbilmekte Amerikadki 7avıf kuvular vü14 mart 1879 da diinyaya aelrliği = zamanda raporun muhtelif nüs Laus"nne tarafından ehemmiyet dir. Hiç bir zaman günde elli zünden sun'î bir pahabiıkb srt sa bu rapor et'afında b»«!ıvan Ulm'd n Münich'e ailece aöç ettiktonu aşan bir kuyuya r'stlanma tı..im,« fitla al'vorlar!» mücadeie önümiizdeki ffünlerde = halarının bir çok hükrunetlere le ortaya stılmıs. buna daiı leri zaman bir yasında ya var. va mıştır. Bu sebeble Amerik;n petBüvük pptrol şirketleri. elde et oMukca ciddî safhalar eeH'«(ekE tevdii, meselenin içyüzü h. k tafsüât verilmiştir. yoktu Babası Hermann Eistein, rolu pahalıva mal oimaktadır. tillpri V>i"''"'1' V*ın vsntını O r tir. Hâmi S. Divorlar ki: = kında malumat edinilnıesine î'nmühpndis olan kadesi Jakob ile Einstein'in gencliğine aid bir resmi Tîııif t ıtııtiTiıtıtıııı if ııttıttıtııııı tıııııııııiııııı t ıııitıııi tt ıııııtttıcı tiııı tıi «ıtıııııııtııtıttı ııttıııııctıııifiı tıtııııııtııif Kiıtııtf ı~ı tıtiiııîııiF1 îı ıııııi ırıııı ttııııif 1 rıtıııııtııtııııııttınııııııııtıııifiMiiıtıtıttıııııııiKttıııttıııtıiTittıııııı mtttııtıııııt ıtıtııtttıtı tıacı»ııtııııııııttttiiittiıııııtıtııı»ııttııııııatııif •« t tı tattttv •• beraber orada ufak bir imalâtbane ça göründü. Çünkü kitab stfiyane kıntı çekmedi. İmtih;nı kazanarak işletivordu İende dinamo. ölçü â b r realizm ile yazılmıştı...» Zürich teknik üniversitesindeki yeletleri. srk lâmb'lannm bulunnuâu Yavaş tabiatli Einstein, hiç bir rini muhafaza etti. imalâthane o vakte göre yeni ve zaman spora karşı heves duymamış 1896 ekımınde. kısfca «ET.H.» pelismemis bir sanayi ortasmda tır. Oldukça mariz bünyesi ve daldenilen üniversitenin 6A şubesindikkat uyandıracak gibi idi. Buna gm halile zaten bu işin adamı dede okumasına devam etti. Matemaraemen teşebbüsün ardı gelm«di. ğildi. Bir gün smıfça çıktıkları üç tik ve fizik öğretmeni yetiştiren şu Aynı tarz bir isletme bir müddet günlük bir dağ gezintisinden öbenin en dikkate değer talebesi osnnra İtslyada Pvi= şehrinde acıl | Son konser mevıimi için. Konservatu»r liim tehlikesi atlatarak dönmüştür. larak okuyordu ama müthiş para konserlerine katılmak üzere birçok yadı Fakat orada da başarısızlık göSarp b'r b'yırda ayağı kayan Einssıkmtısı içinde idi. Çocukluğu bancı sanatkârlaı ın KoııservJluar Mürüldü! İs sıkmtısı. ailevî sıkıntıyı ı tein, nerede ise uçuruma yuvardürlüğüne müracaatte Münich'te geçen delikanlı için o va evvelce haber vermiştik. bulunauklarını doeuracafcı için Münich'te tahsilre lanacağı bir sırada yetişen bir arkitki Zürich bir tfşra şehrinrien kalan oeul bakımından da üzücü Bu del» memnuniyetle Vuber aldıgıkfdaşı tarafından çekilip kurtarılfarksızdı. 120000 nüfuslu bir şehir mııa göre ötedenberi mujık hareketoldu. Einstein'in okulu bitirememıştır. olmasına rfğmen orasını ufak bu leri çok ilcrlemis olan dost Yurçolıv mesi bund = ndır. Zürich'teki tekBuna ka'şılık fevkalâde bir mü luyordu. Yalnız okuduğu mektebi sanalkârları ve bu işlerle ilgili rr«mi nik üniversitenin i>ted gi şehadetzik kaljiliyeti vardır. D;ha genc yabana atamazdı. Çünkü zamanının mahfiller bu kabil temaslara büyük bir nameyi ibraz edpmeyişi keza! ehemmiyet v^rmişlcr yaşta Mozart'ın sonatlarını ke sayılı ve muteber ilim mües=ese kıymet ve arasında devamlı birve iki memleket taı at • #• İlim dünyasmı mütemad! bir şe lerinin ta=avvur ettikleri ideal dün İşte bu tarif ideal olmıyan ve fa isi kökünden halletme imkâmnı manında pürüzsüz cıkarabiliyordu. mubadelesi arzusunu izhar etmişlerdir. kilde işgal eden meselelerden bi yadan bahsetmek lâzım geliyor. Bu kat bizim olan dünyanın bir por bahşetmisür. Daha bes. yasında iken babasının kul orkestrasının birinci keman lerinden idi. Yunanistanı da ihtiva edecek oian Malf güçlükler, genc Einstein'i mutasavver ide«l dünyada. hiç bir tresidir. NiteVim b\ı inıkin sayesinde. haverdiği bir pusula. ona sihirli bir müzik sahasındakt bu kliltürel temas risi de hava şartlsnnın değışeceı idi. Taşkınlıktan nefret eder. Şu hale nazaran, meteoroloğlsr ı kütlelerinin telâki zamanlsn, kutu eibi göründü. Sank; ibrenin şrkadaşlannın çoşkunluklarına kar çok mütevazi şartlar içinde y;şa lar esasl^rını kararlastırmRk ü T ere. ğini evvelden haber verebilmektir. iklim tahavvülü mümkün degildir. yapsmlar? Ynzl«rce çesidı elektronik hesah makires r.e. iizemağa zorhmıstır. İtalyada bir tey İstanbul Belediye Konservatuarı Mü Bu maksadla geıçekten büyuk Ray fdeal etiketini taşıması da bundan ne ardında insfn kuvvetini asan gizli şı serinkanlı bir tavır takınırdı. olan bir tebedöülü hesabhyarak, rinde, delikler bulunan kartlarla zesi vardı. Ondan avda 100 frank dürü Eşref Antikacının. Yugoslavyayı retler sarfedilmekte, hiç bir mas ilrri gelmektedir. bir kuvvet saklıydı Vakti gelmeSchumann'tn şarkılarını Bach, etmeğe zı.varetine intizar edilırıek'e oldulıı. bu raftan kaçınılmamaktaaır. Havanın Evvelâ bu mevhum düny», hiç nasıl: «Yarın hava v^Srnurlu. ' e ounulmakta, m»kine, b'r kaç $*den olgıınluk elâmeti gösterenler. Handel gibi ağır bestecilerin kom alıyordu. Bununla iktifa kere Yugoslavyadan avdet eden orkesaid oldukları sahavı da sezgi ile pozisyonlarını derin bir duygu ile meeburdu. Ailesi zor durumda ol tra s»finıiz Cemal Rpjid Reye bildiril değişeceğini evvelden haber *«re bir yer ârızası taçımamaktadır. H»f şu kadar sühunette olacaktır. Cüm niye, bazan. dakika sonra, cevabı, > çizmis olanlardır. Kendilerine ve çalardı. Fakat bu duygusunu kat'i duğundan n ? bab'îîindan ve ne de diğinden Konservatuar Müd'ürü pek ya bilmek için stırfcdilen bu cehid ve vası da yoktur Esa?«n bu son zik lesine muhtemelen kelimesini Uâve buyur etmekte» dir. Sadece, c701» kında Yugoslavyaya hareket edecektir. gsyretin kanaatimiz.ee iki mühim rettigimiz şart, k<sptanı deryay»( etmesinler? Ve gene evvelkl bir markaiinı taşıyan bu hesab makirilen bir şey: yapacakları yeıde yen riışanya vermemistir. Onun i<?in anne.'inden bir şey bekliyemezdi. Esaslar hakkında mutabık kalınarak. sebebi vardır: Müzminleşen parasızlık hal1 böv•barut yoktu...» şekünde verilen yszımızda zikretti&imiz gibi. nasıl nesine yüzlerce donenin verilrrtfkendilerinin olanı yaparlar. kendisine «çift tabiatli» denmiştir. Simdiki Balkan memleketleri ve 1lerikarikatüristlerin elinde bir mevzu si pek kolay bir is deei'r'ir. Amıe»> Ort=okul talebesi iken matema Bu tabiatlerden biri derin bir his lece devam ederken husu.si dersier de Akdenlz ülkeleri ile Doju ülkslerini 1 Anî hava değişmelerinin »e bir cevabı andırmaktadır. Havagı olmasmlar. rikada bulunîn 171 kadar, hava tik problprrlerinin en belâlısını, h=yatı, diğei bu hayatı örten do vermeğe b?ş!adı. Eline geç?n cÜ7'i ihtiva edecek. müzik tahasınd. bir I b e b i y e t v e r d i ğ i z a r a r l a n kısmen olmıyan bir dünyada ne gibi hava ders ücretil» durumunu az buouk kültürell münasebetler komisyonu ku ü b t l k i y o n u kutahavvülâtı olabilir? Son araştırmaların ortaya Itoy sondaj istasyomınun, gelen bilgibasVa sekil ve hioimde halledivpr nukluk ve kayıd=ızlık kılıfı! olsun rulmasına karar verilmiştir. «sunul'a olsa düzpltti. mpsi, kabilivetinin hangi sahava Alimle, bupdan sonra mevcud duğu gerçekleı e nazaran meteoro erin, hesab makines ne Içle dısın arzettiği bu tezad. a2 İlml bir zihniyet mahsulü Lâkin bütün bunlar ona aid j'önelm s olduŞruna delildi. Kimse lay ve istihza ile birlikte göriinşartları biraz daha mudilleştirerek. loğlar, simdi, bir hava kütlesinden ması» için beş ay tetkikst yapılolarak. ilmin diğer branşlarında o!5 ve ancak ondan sonra, bü bahsetmektedirler. Hava tebeddülnin yürümediği' yoldan yürüyerek müştür. Alay ettiği zaman arka meseleler deSildi. Varlıksızlı§ın ba sınız bakın? duğu gibi, herhangi bir hâdiseyi, hava tabakasını ilâve ediyorlar. Fa Fisagor'un zorlu davasını yanhs. dfşlarını tâ ciğerlerinden vururdu. rometresi ister yükselsin, isterse kat bir sartla: Bu idpal îünyanm leri bu hava kütlelerinin yekdi mühira mesele d« halledilebilmij Biliyorum; bizim evdeki ko evvelinden haber verebilmek. si7 bir neticeye baelamak. a;ka Gene bu sebebden ona heyecanla alcalsın. hayrtına en kücük tesiri modinin örtüsüdür. her tarafının aynı derecerle ısın ğerlerile çarpışmadan tevellüd et tir. Buna, âlimlerin iddialarına nayoktu. Zira böyle şeylere »hemBütün bu hszırlıklardan sonrs, daşlsrı ar;sında yalnız ona vergi rını perdeliyen "dikenli zarf» demasını derpiş ediyorlar. Bundan mektedir. Hsttâ bir ilim adamı, bu Einstein'in en kıymetli malı zarrn, üçüncü bir Rayeyi de Tâve bir isti. Sonradan kendisine, bu ka nilmistir. Aarau kilisesinde verilen miyet veren tiderden değildi. Şu çarpışmayı kaba bir teşbihle, 7 r701» In, ilirn llemine takdiminden sonra biraz daha karışık bir Kktör Milyonluk hasarları dar istidarlın nereden geldiâini so bir konserde Bach'm bir eserini sözü sırası jeldikçe tekrarlanmış sevgili kemanıdır. O vakitler pi edebiliriz. tane küresi bulunan bir nevl W iki sene geçmesini müte^kıb, kasırgayı, işin içine giriyor: Bu ideal dünya. tır: yanoda ona refakat eden hemşiresi tevlid edebilecek bir ruıduğunda şu cevabı vermistiıeünesten. harrpt almakla ieraH»r. lârdoya benzetmektedir. Şöyl« ki, senesi martından itibaren, çf lıyorlardı. Birinci keman Albert "Şöhret. para ve lüks benim irin Maja da müzik delisidir. 17 ya meskun olmıyan mmtakalara yö her tarafı mütecanis bir şekilde mevkileri, mesafeleri malum va oroloğlar, kollan sıvayıp, havs tah< Bunun ıstidad neresinde? Sa Einstein, hatasızlığı ve çıkardığı ses • şında bundan gayri fırsat bulduk neltebılmek. muayyen olan bir masada, birinci minleri yapmağa baslıyacaklsr. &• dece merak!...» lerin tonundan dolayı takdir top miyar ol=maz. Aksine onları ıakı: Evvelce, bu sahada yapılan a ısınmasm, deniyor. Şimdi. bu ideal ça <Metropol'> kahvesine gideıdi. sasen bu yazıyı «meteoroloğlar. kagörüyorum.» Münich'te lâtince öğretmeni bu lamıştı. Şefin de dikkatini çeken bu dünyamıza bir sürü iltivalan ilâve topa, ne gibi bir zaviye altında, Durumile miitenp'ib verlerde o Orada sözleştiği arkadaşlarile va raştırmalardfn bâhis bir yazıda, her edelim. Havasınd» su buhan da ve ne kadarlık bir şiddetle vurul rikettiristlerin elinden kurtuluyor* mfr&klıyı söyle tarif etmiştir: hal, konser bittikten sonra ikinci kit geçirirdi. Bir gün sözleştiği ar ne kadar sarfedilen gayretleri ele mslıdır ki, birbirine vuran topla lar» mevzulu bir yazımızı takiben « Adam olamaz. Olsa bile doğ kemfncının harareHi tebriki ile turdu. Zürich'te uf^k bir oda kibulunsun. yaTm?mızdaki sebeb de budur. için almış isek de, 955 senesinin marralamıstı. Fakir tflebenfr) kirsla ksdaşını kahvede beklettiği ru cürüst ad:m olamFz!...» karşılandı. Arkadaşı: Artık bu noktadan sonra, ideal nn adedi, âzami elsua? Bunu, bir tından itibaren yapılması plânlsnBiraz evvel de mevzuubahs ettidısı orlalardan binnif Bir gün < ozür dilerken: • riyaziyeci, az çok ileri giden bir 10 yaşındakinin sınıf arkalasları Bu kadarını nasıl y?pıyorsun? dünyamız, gerçekten, üzerinde yağimiz gibi, 171 istasyondan ge Hep kabahat bizim ütücü ka mış olan hamlelerin, okuyuclarımıh?p onu kendi havas'nda aömüs diye so: duğunda Einstein gülüm kul akadaşlarından bir'nin daeS şadığımız dünyanın tâ kendisidir. kat'iyetle hesablıyabilir? Fakat dCn » malumat hesab edildiktea sotıia, Iİ5İ idi. Kao'vı. ev sbibesi actı. dında, dedi, ütü yaparken kemsn zın nazarlanna arzedilmesini lülerciir. Gür siyah saçlarının ai'n .s'yerek cevab verdi: Bir tarafından lâtif meltemler e yamız takdirinde, acaba bu «hava Kadın. onu boynu sarılı gördüğü çalmamı istedi. Çaldım. Bir daha zumlu görmekteyiz. rJa öalgın bir yü?le yalnız basın? yekdişerile telâki hava tahavvüllerinin hattâ 72 saît Yaptığım bir şey yok; içimden serken. bir başka yerinde, kasırea kütlelerinin» Mevzua girmezden evvel, meteevvelinden haber verümesi mümistedi. Çalmazsan ütüyü bırakırım, zaman sordu: dclay.r bulmıısbrdır. <'Kqn*..?n «saf geüyor! lar, hanüm?nları, hâk ile yeksln etmelerini hesablamak, bir bilârdo Üşüttünüz galib?, Bay Eins dedi. Ben de pantalonum ütülenin orolojik tayinlerin neden bu kadar eder. Gene başka bir yerinde, in masssında olduğu gibi kolay nu kün olabileceğe benziyor. Bir âliak'ın kritiğî» adı.nd'Vi kitahma • *• min beyanına göre, hiç b'r ilim ceye kad?r çaldım. Biraz uzadı a zor ; olduğunu kısaca gözden geçitein? >vıp.?mış, bos vakiÜP'ini tefeUüf i:e sanlar buram buram terlerlerken, dır? Fiziğe karşı alâka, hepsini ba.«rel m: =damı, şimdilik bu hususta iyim;er ma elimde olmıyan sebebden... Evet. biraz soğuk almisım. gcirir yakalamışlardır. tırcii bir ağırlık taşıyordu. Jeoloii Keyfiyetin ne kadar zor olduğu lâf etmemektedir. Bu âlime nizaBu maksadla. meteoroloji âlim soğukt?n titreşilen bölgeleri olur. (Yarın devam edecek) Ama bovmtnuza ne bpŞlamı?Lâkin bunlann y nmda asıl ça bu alâka d^ha doğrusu merak alnu zikretmeden evvel, 1922 sene ran, keyfiyeti lâfla degU, ti'fifl. lıtTia sahası «nszarî fizik» olar?k t,rd? ezümisti. İsv:çre dfğlarındasinde bir İngiliz meteoroloŞttn'jn. ortaya koyarsk, ispat amek 12zım krnıştır. Müstakbel araşt'rnala ki bir gezintide öğretmenle arauzun seneler tetkik ve tetebbudan geliyor. r.n; bu alanda yapacak ve bir de sında geçen muhavete buna mıs^l sonra vazetmiş olduğu formüllerPrinceton üniversitesinde yapılan ha ondan ayrılmıyaîcktır. 12 yaden bahsetmek isteriz. Filhakika bu arastırmalar, yapılan tahrninlerıî» ş:rdan 16 sına kadar matemat'ğin urt.runcn. dikkatsiz gence »ordu: formüllerin, 64000 rlyad tarafın kat'iyeti sağlıy'n âmilin, çok saö\!esine aşm?sıdır ki kendi 'irrn Einstein. şu kayalıklar aşagıdan halledilmesi lâzım gelmiş, 30 yıda faktörün, hesab makinesine su dan duyulduğuna fö e "Diffsran dan yukmya mı yoksa yukartdan milyon, evet otuz milyon kadar he nulmasile kabil olduğunu göster» siyel ve İntegral» hesabın prensip ?«;ı^ıya mı tabakalanmıştır? sabdan sonra. ancak havanın «ne miştir. Geçenlerde 1 saat 15 dalerine bile girmistir. Ctvab. gene kayıdızlık gösteren renk vereceğini...» evvelden haber kika gibi nisbeten kışa bir :amanBu aradi diyor ki: bir c ; 'mle:>n ibsretti: verebilmenin kabil olaca&ı anbşıl da 14.000 kademeli hesablar neti"Ludwig Büchner'in fma^de ve Bana göre ikisi de bir. bay mıştır. O da ancak. he;abların ik cesinde. mskine, kop?cak bir fırkuvvet) eserini 13 vasında okudum. P'ofesör! malinden evvel, önceden haber ve tınayı haber verd Si zaman çehO vakit, o kadar heyeoan duydum Funa rajrmen Einstein. Aarau orilmesi istenilen hava tahavvülü relerde âdeta bir «handeyi istihza» ki son^adsn bu bana biraz çocük kulunun bitrme imtih=nında sıelini çabuk rutup da vuku bul belirmis, fakat hâdisat bunu teyid. «E, ahbabındı, değil mi ya mazsa... pl«"krronik dimağa leceğini nereden bileceksini Ama, ediverince, Cumhtırivet'in RHpbi Tefrikası: Yıllardanberi tanırdm, öyle değil Bu son mlsal. her h?lde, okuyu olan itimad ve tevsccüh ?on naddi herkes bilirdi: Kalb vardı onda. cularımizm kansat bulrauştur. İjte böyle bir he?^b Çok yerdi. Dr. Banks ksç kere na mi?» Ursula'nın göğsü sıkışır nefesi hasıl ettirmeğe kâfi gplec>ktir. İşte makinesine uzun zamsnda, binbir shat etmişti ona. Bunu biliyorum.» bu sebebden dolayı, İneiliz mete itina ile hazırlamp verilen fak^örSesi hâlâ sakindi ama, bunları tıksnır gibi oldu. «Daha önce de söyledim sana, oroloğu Lewis H. Richardson'un lerle, <ıh=ydi bakalım işe başla» söylerken, titrememekle beraber, kuvvetini biraz kaybetmişti. Alice William, ben bu adamdsn hiç hoş ileri sürdüğü formil'ler. 30 sene narnissını veren düğrneye basınca,: t Arnold gözünün önüne geldi, bir lanmazdım. Öldüğüne üzüldüm e! kadar rafta kflmış ancak son se 33 000.000 hesabı müt»*k'b bir Ick >i iki saniye gözlerini sıkı sıkı kaps bette ama, hoşlanmazdım. Babam nelerde elektronik hesab makine cevab, meselâ «otuz altı saat sonra lerinin ortaya çıkmasile, tekrzr sah ftrtına») alınmaktadır. dı. Odada çıt çıkmıyordu. Gözle da hiç sevmezdi.» «Karısı senin çok iyi thba np^e çıkahilmiştir. rini açtı. William hâlâ ona arkası Tste meteoroloelarm rüvası böybınmıs, öyle işittim." dönük duruyordu. İkinci Dünya savaşımn son yıl iece hakikat hsline girmis buluNiye böyle, kelimeleri onun *u larında ortaya konan bu hes?b ma nuyor. F:kat is bununla bitmiyor. «İkinci brşkan yapmak istlyordum onu. Yılda üç bin dolar rstına fırlatır ebi. sert sert Konu kineleri muazzam süratle hesabları Onlar, 72 saat. bir hafta. h!t+â bdr Çeviren: VAHDET GÜLTEKIN şuyordu? Kalkıp kavga etm^sini vaptığı cihetle, h»va tahavvülleri ay sonra hava tebeddüllerni de neteklif ettim.» Ursula bir an inanamadı, İçinde hattâ otelden dışarı fırlamasını mı nin çok kısa bir zamanda hesab %sh etmek icin ısrarla cali="'oîaj. William cevab vermedi. Dönüp Mr Oşdfn oturma od sında, hâ sula onlann bu halini görünce kah !e söylemişti ama, içini bir korku bekliyordu? hnabilmesi imkânı, âlimleri, tekaitti, ocağın karşısına dikildi. Oca Willi?m'a karşı bir hmç duydu. Böy lâ Mr Pre.'cott'la hanımının daha kah;yla gülmek istedi ama, onun ddı. Ayazağada şehir ormaru le bir teklifte bulunmakla ne kor «Benim hiç bir zaman «çok rar ümide sevketmiş bulunuyor. fazla istirahatini temin edecek bir yerine. çiçekleıden, gösterdiği neWilliam onun merakını derhal ğın üzerindeki mermerde oym?lı kurulacak Nihayet, bir «riyaziyeci ordusu» kunç bir zalsmlik etmişti! Sonra, iyi» ahbabım olmamıştır, William. şey varsa kendisine bildirilmesi zsketten dolayı Mr. Ogden'e zarif gideremedi. Başını önüne iğıp elle bir saatle or.a uygun iki de vazo tstanbul Vilâyeti Avaza* •''a biıi'iik onunla ilgili işleri düşünürken dai Belki fazla içime kapanık yaşadım denilebilecek sayıda kimsenin, b'r bir şehir ormani loırs^sktır Bu r.iünaicin yalvarıp duruyor, Willıam da, bir tavırla teşekkür etti ve, biraz rine baktı; kapadı, açtı. Sol elin vardı. ma olduğu gibi, gene içinde garib da ond?n. Bilmem. Alice'i sever kaç haftada ikmal edebileceği bir sebetle bir ağac bayramı tertitil?rnj|ştpkrsr tekrar: «Hayır. voku Hiyor imalı da olsa gene kibarca, adarr.ı deki mühür yüzüğü parıldadı. ElTuhaf ve boğuk bir sesle: «Hiç bir his uyandr. Anladı ki zalimlik dim; gene de severim. Acıyor.ım sürü faktörü ihtiva eden hes?blar, tir. O fün büyük bir gösteri yapılaıak du. Sesi gene birsz boğuk ve şaş savdı. aklıma gelmemişti öleceği» dedi. lerini arkasına koydu. ksdına. Kocasına yazık oldu. Ama. bugün artık, bir kaç saat. n i h v e t ve binlerce fidan dikilecektir. BıııAn değildi bu. kın çıkıyordu. Sonra: «Beğendin mi bu dfire «İstemezdim ölmesini. Hiç aklıma Müdür yerlere kadar iğilip arelden ne gelir ki? Belki, şey ol şün içinde intac edilebilmektedir. Bahsr Bsyramına tesslüf eden HllWilliam: «Alt tarafı. geçimini teUrula kendi kendine: «Niye sav ka arks giderek üç selâmda kapıyı yi?» diye sordu. gelmemişti.» | masaydı... parasını kaybetmesevİşte ilim adamlan, bi'az evvel reltç?de yapılması muhtçmeîdir min ederdi, bu para» diyordu. Kâr hadlerı karsrnamesi iyi| nvvor bu s»rsem!?» diyordu. Bir çok defa olduğu gibi, sesinbuldu ve çıkıp arkisından kapıyı Ursula'nın elleri birbirine girdi. di... daha ölmezdi. Onu bilmem. A j de bahsettiğimiz bu hava kütleUrsula bir şey söyliyemedi. Ne ma, sen olmasan, baskası yap'caklı Sonra birdenbire aklına geldi: kapadı. de gene azarlar gibi biı eda vsrdı; Ş mdi bütün o geniş ve aydmlık tatbik edihniyov • ierinin. ne zaman. nprederı ve hrnföyliyeceğini bilmiyordu. Gözünün aynı şeyi. Çok akılsız bir adamdı. Kçndisi Wi)liam'dan nası) korktuySon günlerde pivasaria ksr hadl<?ri )$*Ursula divana bakmamağa dik âdeta onu kışkırtmak istiyorduodayı bir dehşet kapk mıştı. %\ süratlerle. yekdigerile telâki raTnamççinin iyi tatbik edümedi£ı v e geldi. s belkı o da daha fazla deeilse kat ederek gidip oturdu. Gözlerini Ursula, her yerde karşısına çıUrsula sesine payet sakin bir eda önüne gene Alice Arnold Wi!li?m ?ğır ağır: <;Evet» dedi. «debilecğini ve bu telâkinin netibile. hiç olmazsa o kadar ondan kocasına çevirdi, gene tatlı tatlı kan o kırmızı renklere göz atma vererek: «Kim, William?» diye sor Doğruldu. Şimdi yanaklan gibi du Sonra, daha ağır ağır tekrar etti: cesinin ne olabileceğini, o^dukçâ bir kı^ım firmaların fstura vermekreB iırıt'na ett'klpri görülmektedir. daklarının da rengi uçmuştu. ko kuyordu. Onunla. k;rısile baş gülümsedî. Güiümsemekten gözle mağa çalışarak, hffıf bir gülüm du. Bupün piyassds darlığı hissedilen bazı «Evet.» ileri ffiflerı ^ ; ' '=.fivetle hesab eWilliam ona doğru döndü. Ursula başa kalacaği dakikayı elinden gel rinin kuyruğu acıyordu ama, gene seyişile ona baktı. William: «Chsuncey Arnold» deOcağın önündeki hlının üzerin debilmek için, hesab m=k;r":'leri»ıe insaat mal'prnpcTİp 7anır ıhtzyac mado zaman gördü: Acı çektiği yü de, ayaklarını germiş, öyle. duru sarılmıs bulunuvorlsr. Ancak, ş<ı deleri satışa aı7e'iiime>rip el 5İ*ından diği kadar geciktiriyordu. devam etti. «Çok rshat.» di, biraz durdu. Sonra devam etti: fahiş fia'la verilmekte ve fatura veKarısı ha? W'lliam ona karşılık hiç gü'rriüBu cevabın Wi!liam'ı tatmin et •Tam biz... Evlendiğimiz sıralar zünden belliydi. vordtı Sonra. eüerini ceb'erine sok nu da ilâve edplim ki. ortava kon r'lmo^^ittpcîir. «Bu haber seni ;lâkadar eder tu. Soğuk bir tavnla ve bir şey rnus bu'nnan ilk hes:b makinpçi. Ursula b şını iğip parmagında yoıcu. Ocağın önündeki parlak mediği belliydi. Ursula, bir şey da ölmüş» Buna sebeb de İktisaci Tetkik ve 151i 151! yanan nikâh halk sına bak h< lının iistünde ayakta duruvo>"ciu. daha söy'emek lüzumunu duydu Ursula içinden: '>Vah. vah!>> ded ; . diye düşündüm de onun için söy öğrenmek ister gıbi Ursula'ya bak rreteoro'^Şları haval sukutuna uğ Kontrol heyetinin anrak ıhbar üzerîne Bu Beletı. Kalbi gene cız etti. Yüzüğü öpfconra, damdan düşer gibi: »Sana «Zaten heıkes biliyor: İm Ne söyliyeceğini bilemiyordu. A ledim» ü. ratmış. Nihayet iki sene evvel. ee faaliyete geçmesidir. daha itibarlabir dudiye müfeftijlerinin taal William'ın sesinde gene haşin bir tü Sonra tatlı tatlı eülümsiye tir şey söyliyeceğim» dedi. perial oteli çok lüks bir yerdir» ma. bir şey söylemesi lâzımdı, hem «Benden bu haberi alınca de ne mart ayında ikmal eriilmiç bu ruma geçmeleri lüzumu Ueri eda vardı. rek. oturma odasına geçti. «Buyur William.» dedi ama, kocasının pek dinle de derhal. ğişeceksin... bir tuhaf olacaksın lunan bir «elektronik dirnağ» ou tedir. «Niçin?» Ikisi de birdenbire sustular. UrUrsula bunu gayet sakin bir hai mediğini de biliyordu. <tA, tabiî,» dedi. «Adamın ösaııdımdı.» (Arkası var) 1 1 Birleşmiş Milletlerin | petrol merkezi Cenevrede bulunan İktisad Komisyonu ile büyük | şirketleri arasmdaki hâdise ve son safhası | Mtizik sahasında Balkan memleketleri arasında temaslar TECESSUSLER i 34.000 ilim adamının yaotı^ı hesayarı bir tek makineye yaptırarak artık hava tebeddülâtını evvelinden tayin etmek mümkün olacak