Katalog

ÎK1 CUMHUBIYET 16 Şubat 1955 c GÜNÜN Şehir Meclisinde Maarif işleri görüsüldii Prof. Cökay izaKat verdi, Maarif Komisyonu laporu, bütçe müzakerelerinde görüşülmek üzere makama iade edildi Şebir Meclisi dün saat 15,3» da Doktor Rahmi Dumanm başkanlığında toplannuştır. Gündemde mev cud bazı teklifler alâkah komisyonlara havale edildikten sonra • dört yıllık okul inşaatı programı hakkındaki Maarif komisyonu raponı müzakere edilmiştir. Maarif komisyorra raporuna ek olarak üyelere tevzi olunan, gerek şehirde gerekse mülhakatta yapılması kararlaştınlan okulları, semtlere göre tesbit eden cetvel, hararetli konuşmalara yol açmıştır. Muhtelif kazalan temsil eden Genel Meelis ve Belediye Meclisi azalan, kendi çevrelerindeki ilkokul ihtiyaclarından bahsetmişler, cetvele yeni okullar ilâvesini teklif etmişlerdir. Bu arada bazı maarife taalluk eden mevzularda Maarif müdürünün izahlarda bulurrması istenmiş, fakat dünkü içtimada Maarif müdürü bulunmadığmdan soTular cevablandınlamamıstır. Vali ve Belediye Başkan vekili Profesör Gökay, meclisin illt okul mevzuundaki hassasiyetine teşekkürte söze başlamıg, ezcümle demiştir ki: «Son dört sene içinde jehrin içinde 50 kadar yeni ilk okul binası inş» edilmiştir. Diğer yandan mülhakattaki koylerin çoğu ilkokul binalanna kavuşmuşlardır. 1950 seBesinde başanlı bir programm tatbikile bu okuflar inşa edilmemiş ••••»..«HiıiMmımilUllliniMIIIIIİI ME V Z U L A RI Yazan ABAHTAN ABAHA... Sabık dâhiler ve yeni nesil Elsnalı bendlerinde su bcllastı Alâkadariar, şubat nihayetine kadar bendlerin tamamile dolacağuıı söylüyorlar Gelir Vergisinin nisbeti artırılmalı mıdır ? Gelir vergisi üzerinde değişiklikler yapmak üzere Maliyece bir kanun tasarısı hazırlanrnskta olduğunu bıliyorduk. Gazete haberlerine göre bu defa gelir vçgisi kanununun yalnız vergi nisbetuıe *aır olan 89 uncu maddesini tâdil eoecek bir tasan tamamlanm.s ve Büyük Millet Meclisine gonderılmiş bulunuyor. K?nunun tâ'iüe rr.uhtac görülen diğer kısım'srı hakkındaki tetkikler devam ed:yorrauşBilindiği gibi bu?ünkü hOkme göre gelir vergisinin nisheti \üzde on beşten başlamakta ve kanunda tesbit edilen gelir dilimlerine göre yükselerek yüz bm ]iradî yüzde kırk beşe vamakfadır. Fakat müterakkilik nisbetleri, gelirİD topl?mı üzerinden değil. gelir dilimleri itibarile tatbik edildiği çin yüz bin liradan fi'len alınacak verginin miktan, yüzde otuz i>es nısbetini bulmakta ve bundan i>rürü de kanun, yüz bin hra ile daha fazJESi için fi'lî nisbet olan yüzde 35 üzerinden vergi alınacsğı hükrrür.i' koymus bulunmaktaılır. Başki bir deyimle müterakki'ik yüz bin lirada durmakta ve bu nnktar i!e bunun yukarısındaki gelirlere rri'tenasib surette yüzde 35 nisbeti tatb;k olunmaktadır. Me~!ise pöndeilen kanun tas^nsı bu mütenasib vergi nisbetini yüzde otuz beşten yüzde kırk beşe çıkarmaktadır. Ancak bunu yaparken gene gazete haberlerine göre müteTâkki nisbet şimdiki gibi yüz bin lirarîa değil yüz bin lira ile yüz elli bin lira araslnda yüzde elli ve 150000 lira ile iki yüz bin lira arasında yüzde (60) nisbeti tatbik edildikten sonra iki yüz bin lirada durduruluyor ve iki yüz bin lira ve daha yukarısı için ortalama olarak yüzde kırk beş nisbetjnde mü tenasib vergi alınroak istenivor. Müterakki vergi tarzında gelirin en büyük kısmının vergi suretinde âdeta musaderesine yer vermemek için bir hadden sonra vergi nisbetinin arttırılmasına nihayet vervlir ve o hadden itibaren artık mütenasib vergi, yani sabit tek nisbet tatbik olumır. Müterakki vergi. yüksek gelir kısımları için, şimdi bizde olduğu gibi yüzde 35 nisbetinde veya buna yakın nisbetlerde ı olsalardı, şehrin günden güne artan nüfusu karşısında çok mıişkül Ervelki gece şehrimizde yağan durumlar hasıl olurdu. İnşa edilen yağmurlar Kmah bendleri için bir okullanmız, şehrin muhtelif bölge hayli istifadeli olmustur. Evvelki lerinde ve mahalle aralarındadır. geceki yağmurlarla iki benddeki Fakat bu âbideler, gözlere cilâ de su miktarı 1.950.000 metremikâbına ğil, hakikati ifade eden eserlerdir.» çıkmıştır. Bu suyun yeni benddeki Vali ve Belediye Baskan vekiii miktarı 1,625.000, eski benddeki Profesör Gökay, bu arada şehrin rniktan ise 320.000 metremikâbıdır. su mevzuuna da temas etmiş, şöyle Verilen malumata nazaran bende mütemadiyen su gelmektedir. Yeni demiştir: benddeki su miktan dün akşzm iki «Mütemadiyen tarizlere ve metre daha yükselmiştir. Alâkadar sorulâra muhatab ve muateb olu iar vaziyet bu şekild«» devam ederyoruz. İdarecilik bayatmda bütün se »obat rubayetine k?dar bendlebunlara hedef olmak bizi yolumuz rin tamaınile dolacağını söylemekdan asla alakoymaz, neticeleri is tedirler. tihsal etmcmize âmü olur. Şu dakikada Elmah bendine 1,625.000 metremikâbı su dohnuş buhsnuyor. Teknik Üniversite profesörkri Adanaya gidiyorlar «Bend olmadı, bend oldu, bendin Teknik Oniversiteden 17 profesör Ünisu tutmasuıa imkân yoktur» diyen lere işte mükemmel bir cevab. Bu vcnite haftası dolayısile yarın Adanaya gidecektir. Profesorler Adanada gün meelis huzunmda koouşuyo 10 gün kalacaklar ve bu müd'det zarrum ve diyorum ki, ben Fahreddin fında müteaddid konleranslar verecekKerim olarak ne şuyum, ne bu .lcrdir. yum, sadece hakikatçi bir insanım Amerikalı gazeteciler geldi ve bu sebeble de açık ve tok ko KeiraWeek edıtörler meclisi baskanı nufmak şianmııdır.» Mr Halcholm Cowley. ve Richard tanınmif oâğer bir Vali ve Beledive Baçkannun bu Glenn îsımli gazetecl dun gece Birleşik Amerikalı uçakla konusmajından sonra Maarif ko tefcrimue gelmîftir. mısyopu raporu, bütçe müzakereMaharrirler bir müddet tetkikler yalerinde görüşülmek üzere makama pacakiırı mrml*k«imiz hakkıoda terı iade olunmuştur. Genel meelis, mü makalder yazacakiardsr. Amrrikanın gazeteeflerln teakıben diğer raporlan görüsrnüs, Te«l ve Dorothy tanınmı} ve NewYork Trieud saat 19 da otururauna sea venniş Daily Mirror'un »iyast muharriri Lee tir. % Martimer de önümüzdekl ayın ilk haflaunda (enrbnize geleceklerdir. Şoför HÜMIÜ Dümenli. Idaresindekl Ş«ttird« *on gtlnlerde artan «rianyet. 24242 plakalı kamyonla Fransız mezartecavüa. gancrtcrlık gıbi zabıta vak'a Hgı yanından geçerken er Halil Birinlaruu e v n i k i akşam bir ycoisi daba ciye çarpmjrtır AJır şekilde yaralanan ekienmi«ör. Cihac«irtlc Kumrulu »o küzazede koma halinde hastaneye kaltahkikata kajında oturan rvukat Tendun Demix dırılmı*. şrfor yakalanarak deoin eçi Baiide Denurdcn, cvvdki b l ak«HB *ast 1« nralaniKka Kıamn Şehrimiote tabsis edilerı kalay yokusundan inıp evine giderken, karKalay sıkıntısı devam etmektedir. ;ısına meçhul bir şahıs (îkuuf ve koPiyaıada mal y»kroeu yüziinden fiaüar lundaki çantayı almağa yeltenmistir. yukjck tunılmaktadır. Kadının uyanıklığı sayesinde meçÖğrendiğimize gore. tzmit fabrütdu hul şaİMf teşebbüaönd* muvaffak olabazı vilâyetlere yuz ton kadar kalay mıyarak turaUe vak'a mahalllnd teırd edecektir. Bu mlktardan 15 tonuzaklaşraıştır. luk bir partiyl lehrimize tahsis etmifSon Wr ay içertstade Kumrulu sokağı tlr. ve civarında cereyan eden 5inci kapkaç ve tecavüz hUisesi üzertne mahalle Küçük sanayi erbabına boya sakdaterl bujük bir telâ»» dtJ«nil« tevzi ediliyor dir. thttyac sahiblerl küçük sanayi erbaFmdıklı karakolundaki 3 polis memuru ile Cihangınle âsayişin temin bına tevzi edilmek üzere anilin boya edüemiyeceği ilerı sürülnrekte. bn •tam verilmesine 21 şııbat pazartesi günun""'*' ' takaya Bnniyrt' MıJdtirünün ehemmiyet «taaİMbaren ba^linataktır. Ticaret Odasmda bu maluafB* Mr vermetf beklenmektedir Poliı, bogiine 'kadar cereyan eden hadlselerin hi$ bi früro kurulmtiş ve çajışmâlarır^a bavîamiştır. Ayrıca C a boya tevzjajtfi» M rinin railini henüz yakâlıyamamifUlSd Bazıfİâdıg] talimatnameyl bir broBaha ife yaraladı ?ür halinde bastırarak alâkalılara daBeykoza baglı Akbaba kdytl halkın iıtraiftır. daa Rcceb AygöH», Ali Knin, «vrelkl gun m « ı çubutu »ıeseltstnde» ka Demir boru darhğı gaya tutuşmuşiarchr. Kavga uranıuU demir boru bulunmamaktaAli Ersln baltaya Mrılarak, Reccbi Uti dır. Bazı ihtiyac sahibleri yuksek fiat koltından ağır «urette yaralamıştır. verdikleri halde mal bulamamaktadırYanlı haıtancye yatınlmıj, kaçan ÎUÇ lar. luntm arnuoasına hajtanmntır. JBO kııruîa olan ranm parmak boruların ihtiyac sahiblerine el altından 750 kurusa kadar «atıldıgı soylenmelrtedir İthal lmkânları olmadıgına gore bu halin bir müddet daha devam edeceği Bir Amerikan film şirketi İ s t a ı M fihnüri çekccek «Lowen Thomas Jr.« film şirketine «nensub bir heyet. X tubatta hususi bir •çakU N*wYo»k'tan »ehrtmı» gdccektir. Heyet, İstanbal Boiaznnn havadan ve panoramik olarak bir lilmini çekecek Knmnılu aokağnıda kapfcaç vak'alan arttı Kamyon çarptı ttr. Istanfcrul Börefcçile* Dernejinin yıHık kongresi, Oim « a t 14 te Tophanedekl yeni dernek lokalınde yapılmıştır. Lokalin açılıs toreninden sonra Idsre heyett faaliyet raporları okunup te*vlb «UlmiJ ve dtlekl«re geçümijlir. Bu mevzuda söz alan uyeler, b i l h u n iptidaf maddelerden un, yağ ve şeker fizerinde dunnuslardır. ünlann ekmeklik onlar gibi kayda sarta tabi tutulım<i>ğı için istismara yol acıMıiını, yağ piyasasının aşırı şekilde jrökseldlğinl jeker istıhkakının kifi gelmedığınl soylemişlerdir. Börekçiler Demeğfamı kmngreai TEŞEKKÜR Teşhls ve yaptığı safra kesesi «mellyatı ile eşfmi yeniden hayata kavujturan Amerikan hastancsl Opeıatörü SEDAD ATİKKAN'a hastalı£ın teşhisinde Rontgvn mütehassısi ye, haataneniB dljer re ve hem;irrlerin« bılirim. Emekli Albay: büyük payı olan FARUK KOMİLtöoktor, başhemşıteşekkürü borc Z«keriya öztamer 24 saat îçide Iimanınuzdan yapiran ihract Son 24 saat urfında lunammızdan yapılan Bıracat bir railyon 653 bin 1^ ntyı bulrmıştur. Ba meyan<ta Dogu Almanyaya yaprak tiiriin. Pinlândiyaya koynn derisi. tşraelc kuru kaysı. İsveee İ fındık. Ç Kıbrısa yumurta. Norveç« lületaşı, Rumanyaya kendir tohumu ve Yunanlstana taze balık sevkedilmiştir. 15MARTÇEKILIŞINDE 3OOOO Şnbat döneminrfe Üniversiteye 1177 talebe yazıldı tsAanbul Ün f »rsrtesd jubat dönemi kayıdlan dün akşam nihayete ermtştır. Bu devrede Oniversiteye 189 n eetıebf 126 sı olgunluk imtihanından takıntılı olmak üzere 1177 öğrenci kaydolmuştur. Kontenjanı <Man Tıb. Dişcf, Ecracı. Kfcnya Müh«nd1» bölumle*inde' 1921 fubat taıihlarind* test imtihanı yapılacaktır. Her 100 liraya 1 kur'a numarası Şubat 16 tşde emnıyet ve sGr at V ] 655 12,2815.23 17.43i 19.14' 515 E. 1 1.121 6.45| 9.39 12.00 1.32ı 11.33 * > TÜBK EKSFRES BANK azar nüshamızda Doğan Nadi. ve başka neşriyatta da başka muduğu ileri sürülen bir teşkilâta vü harrirler belirttiler: Peyami Safa, cud vermiştir. Fransanın küçük ti kendi cıkardığı Türk Düşüncesi mee kısırlığmdan caret ve sanat sahiblerinin vergi muasmda genclerin durumunun ıslahmı istiyen bu te şikâjet edip, bu kadar zamandır şekkül, kendilerinden fazla vergi beklediğimiz haHe aralannda «ne alındığını ve anonim ve kooperatif bir Fikret, ne bir Cenab, ne bir kendilerinin Gökalp. ne bir Yakub, ne bir Nâdurdurulabileceği gibi, daha yük dır. ?u halde bizde de hükumetin şirketler menfaatine istenildiğini zım, hattâ affed«"rsiniz ne de bir sek raddelere, yani yüzde yetmiş, bu defa Meclise teklif ettiği gibi, ortadan kaldırılmak seksene kadar da çıkanlabilir. Bu yüksek gelir kademelerinde vergi iddia etmektedir. Bu iddialan çü Peyami» çıkmadığını yaziyor. durdurma haddi, vergi tarifesinin nubtıni cMtırmalı mıdır? Gelir voı rütmek maksadile Fransız Maliye Bu iddianın öyle çok veçheleri tesbitinde güdülen maksada göre gliinin bi2de ilk kabtılü sırasınt'.a Bakanlığı bir vergi istatistiği ha var ki. mizahçılara alaalaheyle istatistiğe göre tefe koymak imkânını, yeni ededeğisir. mü^'kki ver°i nisbetinin âzanni zırlatıruştır. Bu Bilindiği gibi vergi nubetlerinin ve fi'l" miktan hükumetçe yözde tacirlerin ancak beşte biri, kazan biyatçılara «biz şunlan yaptıkü» üzerinden, demek fırssOnı; pedagog ve sostesbitinde malî. iktisadî ve sosval 35 değil. yüzde (40) olarak teklif cınm hakikî miktan olmak üzere muhtelif görüşler ta edilmişti. Gelir vergisi gerekçesin . geri kalan beşte dördü görürü u yologlara elîerini şakaklarına dakib olunbilir. Bunlar arasında sos de \e'ilen izahlara göre bu nisbet, I sulde tesbit edilen kazanc üzerin yayıp uzun uzun düşünmek vaziyal görüsün iki hedefi vardır. Bi daha zıiade iktisadî ve mal! d i den vergi vermektedir. Beşte bir fesini; biz fıkra muharrirlerine de ri yüksek gelirlerden mümkün mer ştincelere uyularak mutedil şekilde zümresine dahü tacirlerin bildirdik şu nıevzuu başka tarafından kurtebe fazla nisbette vergi almak su tesbit edilmişti. Yani verginin nis leri yıllık kazanclann ortalaması calamak amısunu veriyor. aylık miktan retile vergi adaletini sağlamak. ö beti yüksek olunca iktisadî hayat (1.156.000) fıank, Mesele su ki. eski fikir ve sanat teki de vatandaşlar arasında gelir üzerinde tazyik yapacfğından ve (96.000) franktır. (Yani 768 Türk bakımmd?n mevcud içtmaî kade mükelleflerde vergiye karşı mu lirasıdır). Beşte dördünün yıllık adamlarunızın rekorlan mahalliymelenmeyi bir dereceye kadar ha kavemet uyandırarak kanun çer ortalama kazancı ise 405 000 frank. di. Şimdi ise milletlerarası rekorfifletmek, baska bir deyimle gelir çevesi içinde veya dışında bir kı y = ni ayda 33 700 franktan (270 Türk ları kırmak gerckiyor. mü«avats»7İıeını bir miktar azait sım mükellefleri kaçakçılığa sevke lirası) ibarettir! Bu kazanc miktarAsrunızın medeniyeti rnsanlann maktır. İnffiltere ve Fransa gibi deceğinden korkulmakta idi. O za larile kazancını gizliyecek dıırum temasını kolaylaştırdığı için her bazı batı demokra^ileri ve Birleşik manki Büyük Millet Meclisi, bu da olmıyan memur, işçi ve tâli î;eyi standardlaştrdı. Nice niAmerika, sopval görüse d?ha ziya düşüncelere daha fazla yer vere kadrolarda çalışanlarm kazancmın ce özellikleri ortadan kaldırdı. Esde yer verdiVleri icin bu memlp rek yüzde kırk nisbetini yüzde o nnukayesesi y?pıldığı zaman. tüc kiden bangi memk'kete gifseniz, ketlfrde gelir vergi.'tnin ni?beti tuz beşe indirmişti.. cann beşte dördünün ortalama ka mahalH mimarilerden, mahallî kıbize nazaran havli yüksektir. GerŞimdi, başka memleketleri ö'nek zancımn i^çi ortalama kazancın yafetlerden, nsahallî örf ve âdetlercekten İngilterede gelir vergisinin alarak bu itidal yolundan velev darl yüzde 27 ve memurlar kazan den başlayınız, mahalli cğlcnre normal ni«beti yü^de kırk bestir. nisbeten mahdud ölçüde olsun ay cmdan yüzde 32 ve tâli kadrolardf yerlerine kadar her şey özeldi. Tıcük eeli'ler icin bu nisbette rılmak dogru olur mu? Bu sonjva kinden yüzde 60 daha az olduğu Şimdi her yerde HiKon üsliıbu. her bazı 'ndirmeW yapılır Fakat i^i cevab vermek için iki ciheti araş veya bild:rildiği neticesi karşısmyerde Paris kadın modası, her jerbin İneiliz lirasının fyani 15.fl80 tırmak gerekir. 1) Vergi nisbetle da kalınmaktadır. Kazancının hade İngiliz knmaşuıın deseni, her Türk lirasının) üstünde olan gelir rini yüksek tutan memlekçtler, kikî miktan üzerinden vergiye tâbi yerde cevab beklemiyen bir «nalerden synca (münzam re«im) alı maksadlarını gerçeklestirebilmişler tüccann bildirdiği kazanchrm or sılsımz?» merhabası, her yerde nır. Bu munzam resim müterakH midir. yani yüksek gelirli olan mütalaması ise işçinin ortalama ka Amerikan ban. dir. İki bin liradan sonra gelen ilk kelleflerden gelirleri derecesinde zancmdan ancak iki misil derecebp$ yüz lirabk dilimrle b»her İn vergi alabilmişler midir? 2) Bizde Bu standard hal. roanevî (arafsinde yüksek bulunmaktadır. (Le eiliz lirası geiirden 'Vi s'lin alınır gelir vergisinin kabulü sırasında Monde pazetesin'n 18 ocak 1955 ta ta da böyle... Aynı model fikirlcr: (bir İngiliz lirssı 20 «iiinV gelir. vergi nisbetinin mutedil Hani pek takdir edilhdi. hani olarak rihli nüshasında verilen bilgilere 5000 İngıliz lirasnu (32900 Türk tesbitini gerektiren düşünceleri ber pek hayran olunurdu: Filânca Angöre). lirasinı) geçtikten sonra vergi be taraf edeeek veya ehemmiyetini aglo Amerikan muharriri. bir makaher İnsiliz lirası gelir için on şilin z?ltacak yeni bir durum hasıl olmuş Ie yazar, yüz elli gazetede birden alü peniye kadar yükselir. Mun mudur? Bu rakamlar, Fransada ticaret ve ne^rolunur, diye... zam redm, nisbeti yüzde krrk beş sanayi erbabınm kazanclannı geVergi nbbetlerini yüksek tntan Gerçi o bahtiyar muharrir nanuolan normal resme ek nUrak almniş ölçüde gizlediklerini açıkça gös bajan... dığı için gelirin 6.000 İngüiz lira memleketlerden İngiltere ve Birle termektedir. Bu gizlemenin muh na iftihar olunacak bir smdan (47.040 Türk lirasmdan) yn şik Amerika gibi içtimaî vazife te telif sebebleri arasında vergi nisbe fikirlerini yayıyor, kazancı da ona kan dilimleri için vergi n;sbeti yüz lâkkisi kuvvetli olan yerlerde nis tinin yüksekliği de yer almaktadır. göredir. Fakat iyice düşiinürsek bunun neticesi? O tek dev muharde doksan beşe kadar çıkar. Böy betlerin ağırlığı, vergi kaçakçıhğıBizdekî tatbikata gelince: Gerçi rir, geri kalan 149 muharririn türlü bir lece munzam ve müterakki resim, nı arttırma hususunda esaslı gelir vergi=inin filen tatbik edildiği tenevvüdeki fikirlerini ortadan fazla gelirlilere karsı vergi bakı tesir yapmamıştır. Fakat Fransa 1951 senesindenberi bu verginin ha kaldırmış bulundu. Keodisi ise bir mmdan farkh muamele yapar ve gibi içtimaî telâkkisi aynı derecede sılâtı arönıştır 1955 devlet butçesi hizbin, bir menfaatin söztiisüdür. yüksek gelirlerin mühim bir kıs tekâmül ermemiş ol?n memleketgerekcesine göre gelir vergisinin Onun fikir kalıbkırını sütonlara mım Tnükellefrn elmden alrp dev lerde bugün dahi geniş .ölçüde kaüç yüa aid tahsilâü su şekildedir: döküyor; insanların beyinlerini bu lete mal eder. Fransada gelir ver çakçılık olmaktadır. Bu memleketölçüye uyduruyorlar. • Yani. fikir tdsi flci kısmı flıtiva eder 1) Yüz te 1953 te Pierre Poujade isminde Yü Tahsilât de on sekiz nisbetindeki nfeb! ver kurtasiyeci esnafından biri ortaya hayatuıda Hilton ve Amerikan ban Lira td: ?) Nisbeti yüzde ondan altmışa çıkarak vergiye karşı bir mukave1951 209190 386 yeknasaklığı. kadar yükselen müterakki kısım. met hareketi hazırlamıstiT. Önce1952 299 584.010 Sanat babmda da öyle: Ortahğı Gene Birleşik Amerîkada gelirin leri bir kaza merkezinde , vergi 1953 ' 394.288.737 kaplayan terciime romanların furuzerinden yüzde üç nisbetinde »nor memurlarının verai kontrolu yapFakat bu artışta fiat yükselme yasına hakın .. Ecııebi karikatürlebaslıyan bu mal re«im» ve vüzde 16.6 dan yüz masına mürnanaatle hareket, gittikçe genislemiş ve lerinin tesiri vardır. Gene 1951 de rin dünya çapında, bütün gazete *• TSS.I* 'tffSbefir* kafîa? yflkseien (Frarts*f«fcl(Jairve?IH}cü1e sİfiat sa vecgi cezalarının şiddetlenrJirilmiş Ve mecmualarda . ne§redilişini dünrr.ımzam resim» aimır. hiblerini (artisan müd'faa biriiği) olm?sı da ki bu cezaJar 1953 te bi şüniin... Btrra «6re eelir vergrM nfsbrti adıni taşıyan ve 30C4O0 bfh azası raı yumuşatılmı^tır vergi hasıtâtı Gene aşkolsun, aşkotuın kiiçük rinde tesh* 'yapmaktan geri kal; UT «• »•* kf»*e haflf ınemleketlerin fikir "ve sanat adam mamış ise de könrrollann kifayetlanna ki, bugün gördüğümüz desizliği hasebile kaçakçıhk bugün recede olsun, mevcud kalalıiüjorde mevcuddur. Vergi nisbetinin yük lar. Zira rakib ecnebinin takriben seltilmesi bu kacakçılıgı arttırabibedava olan şahtscrlerüe yarıjlir. Bu da vergi kacırmıv?n dürüst nıak zorunda kalıvorlar .. mükelleflerin aleyhine olur. BDgiinön romaDcı, hikâyed ve Bundan başka vergi yükünün basın ressamlanndan bir teki otm, inikâsı, yani verginin, verfriyi ö kırk sene e w e | ' zuhnr etsoydi, diyecek olan mükellefe mi 'bine kendi şartlarımız içinde dâhi ilâa voksa müstehlike mi devre olunurdu. dileceği noktası da vardır. Mal arz «Kendi şartlanmiz içinde» tibive talebinin elâstikilik derecesi. rine dikkati çekerim .. Zira. Ilâfîat üzerinde müessir olmakla be midler, Fikreller, Cenahlar. HaHd raber ticaret ve sanayie aid ka Ziyalar yesaire Türk balkınm beyzanclar üzerinden ahnan vergiler, nebnilel ölçâlerle henirz kâfj (ieçok defa müstehlike devredilebü rerede temas edenKdikleri «Jevremektedir. Bizde olduğu gibi, gelir terin bijyük sanatkârlan idi. Onvergisinnı geçmiş sene kazanc ve !ann hiç biri miHetlerarası fîkir v© geliri üzerinden alınmakta olması sanat olimpiyadlarına katıhp deve carî sene içinde henüz bu ver rece alamsdılar. » ginin miktarmın belli olmaması. Boşüniin sineması, bugünön terverginin rcüstehliVe devrine mâni cüme romanı, bnçiinün basın reteşkil etmemektedir. Yeni kanun simlerj insHnlanmıza, (fbeynefmit'sarımın kabıılü halinde zamlı lel fikir ve sanat rrkorları» nm vergi nisbetinin 1954 geliri üzerin ne oldujunu öğretmiştir. Halk çok den 1955 te ahııacak olan vergilere mii^kiilpesend, çok müsfağni o?tesmil edilmpmesi yo'undpki ist c k muştur. Mi'yon satmış eserîeri kaç ler de 1954 sene^inin gecmiş bir defa itina ile terciime ettim. İnyıl olması hasebile bu seneye aid tıbalarını stırduklarım, lutfen ceolarak fazladan almacak vereHe vab verdiler: rin mii=tehlike devıindeki güçlükEh. zararsız! lerden ileri gelmekte'Iir. Versi"in Gel de teül mahalU eseri beğenALGÎNLIĞINDA burun konjestibu şekilde iri^âsı da. zarrrr>"i 5k ; ic' dir. yonuna karşı kullanılır. mahzurunu teşki] etmektedir. GeFskiHen Fransr/lar. geri milletlerin taîebtsine verdik'eri drplone vergi nisbetinin yüVsoltilmesi malara: «Ş=»rk Diem^Veflertne «rıtıye üzerinde teşvik edici bir mahsustur» damgasını basarlartesir yapmıyacağı için. yapılmak Ceb'nızde. Çantanızda, daıma • VAP£X > bulundurunuz / istenen zammm iktisadî bakımdan mış. j ESAD TEKŞLİ Tedavînîze VAPEX kullanınız. VAPEX İNHALATÖRÜ NEZLE, GRİP ve SOĞUK NEZLE'ye kar$ı Cumhrrriyet'm Edebî Tefrika»: Çeviren: VAHDET GÜLTEKTN zaklaştıracaklardı. Bu, Ursula için belki de huzur ve sükunun baslangıcı olacaktı. Maziyi düşündüğü zaman ona hayatı 1879 martmvn tonlarinda bh akşam üstü başlamış gibi geliyordu. Baban August Wende, bir öğretmendi ve kızma ufalc bir evle boş bir arazi. sekiz bin dolar da itakid para bırakmiftt. Ursula, babast gibi tutumlu idi yazdı. ı Sade f'kat zevklî giyinirdi. d3:ma c ddî bir hali vardı; bazan biraz ' Derken, bir akşam kapısmı ça~ donuk duıurdu ama, her zaman Ursula Prescot, elinde .K\ymetli ve sevgili çocuklanm ve lcn bir yabancı: V/iUiam Pres vakur bir tavn vardı. Babası, bir sadece «Kanm» diye başhyan bir , cott onun hayatmı baştanbaşa gün, sevgisini her zamankinden 1 mektub, gece sabaha karşı, ko değıştirdi. Mr. Prescott, Ursula daha fszla aÇ!ga vurarak: cSen bir araziye hanımefendisin» demişti ve kendinağın yüksek Tpencerelerinden nın babasından kalan talibdi. İri yajnh, kahn kajîı^ sinin Felemenkten gelip Pennsjrlbirinin önünde düşüncelere daU mıştı. Birazdan Oliver ile Bar gaga burunlu ve kaba tavırh bir vanig'ya yerleşmiş o kabasaba ecbara otomobillerile qehp onu a adamdı. Arazi üzerinde konuşur dıdından böyle bir hanımefendimn lacaklar ve bu evden ebediyen u larken, gözlerini kıza dikmiş, o n'sıl çıktığma .pek şaştığını açıkç^ r>u dikkatli dikkatli süzüyord>x sriylemîşti. . . Bundan evvelki kısımlann f ve iyi bir ev kadını olabilirdi. Hayatmı oğretmenlikle, terzil'k hulâsası veya şapkacıhkla kazanabilirdi. «Ben tam böyle bir yer ant;iılümse> le: «Aia/iyi göıeli daj yoı rlum. Ücra. Oldukça geniş ama, hi iki saat olmadı, höyle hemen ge' çok geniş de değil. Hem ucuz. Olip szinle konuşmak istediğun için ralan Andersburg civanndaki en beni pek aceleci buluyoısunuadur, ucuz yerlerdir.» değil mi?» dedi. | Ursula gene kızdı. Ursula heyecan duyduğu için «Daha fiatını bilmiyorsunuz kendi kendine ktzjyordu. Soğuk • i. Oyle pek ucuza satmak niyebir ta\ ırla: «Hakikaten tuhaf» diyt tinde değilim.» cevab verdi. «Yoksa oraya hemec «Ne kadar?» bu gece mi ev yapacaksmız, Mister Ursula farkındsydı: Bu adamm Frescott?» !:er sualinde emreder gibi bir eda Adam k=bV9nyIa güldü Gülüşü vardı. Yabancıya karşı gittikçe daO anda Ursula kendisini onun gö j «İspanyol feızlrmâ benziyorzü ile görür gibi oldu. Güzelce sun sen, yavrum» demiş sonra bi pek kaba ve gülümseyişi gibi so ha büyük bir soğukluk duymağa bir kızdı: Kırmızımtrak koyu kes raz alayb alayh: «Ama, mizaci" (j ^ııktu. başlamışh. Duraladı. Araziyi bin tane »açları, uym renk gözUri ve h:ç de İspartyol kızları gibi deği! | «Evet dersem tuhaf kaçacak beş yüz dolara satmayı tasarlamısgümrah kirpikleri vardt. ıtna, bir bakıma öyle. Beklemek ü. diye ilâve etmi^ti. : Lfiltayd bir tavırla: «İki bin dodünyads (Roman devam ediyor) Bu sozler Ursulanm o zaman ho ı âdet m değildir. Bence şuna gitmişti ama, ş mdl hatnh yapılmış ne varsa hepsi aceleci in lar» dedi. SaçTarmı ortadan ayınr, «ıfa nkı yınca canı sıkılmı^tı, hattâ bsbaAdam önce ş?şkm jaşkın, sonra snlann eseridit.» arkaya toplayıp büyük bir topuz kızgın kızgın baktı. sma biraz kı^ar gibi oluyordü. BP Ursula: «Ben biraz düşünüp tayspardı; ne per.çim bırak.rdı, ne başj pnv. ve neler yapal)ilşj;îğ>ı; | jnarak haırl'et eden insaniarı.^er» .| «İki bin dolar rm! Olur şey kahgül.Alru oa genis ve ne • • " • ' • değil! Ben o para^a adam akıll cih ederim,» dedi Willism Pıescott gene o soğak William Prescott, gene gülümsiyerek, ona şöyle bir baktı. O ufacık kurşunî gözlerinin, taş kırıkları gibi, keskin ve sert bir bakışı vardı. «Düşünmesine ben de düsünürüm, hem çok; ama, düşünmem de herkesten daha çabuktur. O araz'yi görür görtnez hayalimde yalnız almakla kalmadım, tasarladığım şeyi, en ufak noktasma kadar, o toprskl rın üzerine kurduna da.» • Ursula içinden: «Ne kendini be; tımiş herifî» dedi. Mr. Prescott devam erüyordu: küçük bir çiftlik alırım » Ur.nıla soğuk soğuk gülümsedi ama, bir şey söylemedi. Mr Prescott: «Ben çok çok bin b*ş yüz dolar vermeyi düşfınmüştüm» dedi. «O bile çok, siz de bilirsiniz ya. İşUtiğime göre oralara işçi kulübeleri yapcaklarmış. Yaparl^rsa, o on beş dönümlük yere bin dolar bile müşteri bulamazsırnz.» Ursula c:ddî bir tavırla: «Mister Prescott» dedi, «araziyi alır mısıniz diye ben size yalvarmadım. Siz kendiniz geldiniz buraya» William Prescott: «Evet ?ma. bak tınız ki o cenabet yeri istiyornm, dayatıyorsunuz» dedi. Pek çirkin bir şekilde söylem'şti bunlan. Karşısmdakine hakaret eder gibi Ama, Ursula, birdenbire, gözlerine inanamadı: Adam ona hsyran hayrsn bakıyordu. Ursula: «Pazarlık edeeek deŞilim. Kabul edebileceğim fiatı söyIedim size Bu fiaü vermek istemezseniz...» dedi, biraz durdu, son ra birdenbire akhna bir şey geldi ve bu sözün adamın içine işliyeceğini derhal anladı: «Veya veremezseniz» diye ilâve etti, «o xaman, hiç konuşmıyalım.» Yanılmamıştı: William Prescottun yüzö eirlrin bir tuğla kırmızısına dönmüş,tü. Sert bir tavrrla: «Para vaziyetimi ne biliyorsunuz?» dedi. «Beni ne bıliyuriunuz? Daha ilk defa gör Şirmti ariık. fikir ve sanat eserlerine bu idarei ma '»hat damçasmı basmak mümkün defildir. dtinüz.» Ya, demek hassas bir tarfı var Şarkta züyuf akçe geçmiyor. Bir taraftan. ajanslar, radyolar, dı Ursula bunu antsyınca memsinemalar. başka miüetlerin pek nun memnun gülümsedi. «Doğru, Mister Prcscott» de serme. pek menfaat âleti müeffifdi. Sonra sesine azametli ve kü'tah lerinin eserlerini çiğ gibi üzerimibir eda verdi: «Kimsiniz siz? Bu re yığıyor. Bım'arla bizim düşünrarm yabancısı mısınız?» ce ve zevkimızi ecnebi kalibları O zaman. W:lliam Prescot göz srfcu.ior, Kendi benliğimizi, kendf leııni Ursulidan çevirdi, dudakiarı fîkir ve sanat istiklâlimizi buhnagerildi: mi7 çeretKof. Öyîeyse Türk fikir ve sanat «Andersburg'ta doğmuşum. Miss Wende» dedi. «Cl fton cadde adammın karşısın la ç«k miişkü: sinde. Ama, Clifton caddesini bil bir vazife vardrr: Dünya rekoriamezsiniz siz» nm gö>(iniinde tutarak yanşa girBunlan öyle küstah bir h?üe mek... soylemişti ki Ursu'.a'nm sesine verHenüz bövle reVorruianmn diği o alayh eda bunun yanında çıkamıyorsa, bn, genc neslin sabıl hiç kaldı. dâhi!*rimİ7den geri kaldıklann Ursula, zoraki bir nazik tavu ta ifade ehnez kanaarindeyim. Hedet kmarak: «A, yo, Clifton caddesini milletJerarası muvaffakıyetlerdir çok iyi büirim» dedi. «Bizim Yar Yani. sabık dâhüerin elde edeme» drmsevenler Derneği oradaki za dikleri. valhlara yılbaşı için hediye sepetleri hazırbyor. Eski elbise de toplayıp yamıyonız, dikiyoruz, temizliyoruz» Ursula bunlan söyîediğine birdenbıre pişman oldu: Adam, elinVnsfıası 15 kuruşrnr de olmadan, arkasmdaki o mükelbone $eraiti Itirkiye Hnrfc Ief elbiseye, sanki birdenbire paUra KJ ı.m KJ Scn«Hk 42.M H ü O çavraya dönüvermiş gibi, korka A1O «yU» BM oa korka bir göz atmıştı. Yüzündeki Oç »yllk U99 MM o çirkin ifade silinmis, yerine öyle 8b »yUk *M ».00 mahzun bir hal gehnişti ki UrsulaD İ R B A 1 ya pek dokundu. da mahzurlu sayılma?ı gerekir. CÜMFÜRİYET (Arkası var) eşredilsin eoı ^tt^tr tadc