Katalog

16 TemiHtH 1»54 r Tarihten Meraklı Sahifeler Anna Nikitina orta halli bır aile lyor ve tekrar bir yerfsini yakıyor. nin kızıdır. Babası Ukraynah, an IBırdenbıre Anna'yı tepeden tımanesi İsveçli İdi. Anna, yakışıklı ve iğa kadar lüzerek: cazibeli bır kız olmasına rağmen j «Sizi seçip gönderdiklerine memsade ve mütevazı bir tabiate ma ırunum, diyor. Çünkü bu nevi ı«ec HJtti. '^ 'Çİn bir kız daha münasibdır. Orta tahsilini bıtirdikten sonra lErkek hemen votka ıçmeğe başlar.» «Sız stenograh oğrrenmeğe başhyor ve Gulumsıyerek ilâve ediyor: bu meslek sayesinde hayatını ka tabiî bunu yapmazsmız, değil mi?» Bu sozler üzenne Anna da guzanmağı duşünüyor. Mütevazı ve niyordu. tcabında Napoleon'a «sev sade tabıath Anna'nm lüks sayıla iümsijerek: «Ah, tabii, efendım . » Küçük bir sshne onun şahsivedığiniz kadın sizi maskara ediyor. bilecek t;k bir isteği vardı: TiyatAyın sonuna kadar edio 300 satinı anlptır: Napoleon hıddet ve bir komedyenle ald^tıyor» dive ba ro temsillcrini çok severdi ve he hifelık yeni romar.ını teslım etmek asabiyetle hağınyor: ğırabilirdi. Casuslan Imparato Siz bir hainsiniz Dük d'Otmen hemen mühimce temsilleri hıç mecburıyetindedır, onun içm Annarun metresini de göz hapsine almış dan rante: Sizı idam ettirmelivim! kaçırmszdı. Giyinişi sade ve te ı bu ışi acele yapıp yeuşümelardı. m i z d i faka e l ı n e e n Fouche soğukkanlıhgım ve ken' * S ^paranm ^ini rica edıyor. Anna söz veriyor, Napoleon belki elli kere onu az j dine hâkimiyetini muhafaza ediyor. derhal işe başîıyorlar. Her gun tam dh letmege kalkmış. herkesin arasında yarısını temsıllere verirdi. Sukunetle: Anna o zamanın Rus kızlanna zamanında Anr.a edıbin evıne geona bağırmıs, fakat ertesi günü lerek stenograh yazıyor, ^eceleyin Ben bu kanaatte değilim. Sire. gene onu çağırmak mecburiyetinde hiç benzemezdi, çok ciddi, huyu ds gunduz zaptettiklerını temize j diye cevab veriyor. Belki elli kere ve ahlâkı ıtibarile tam mânasile kalmıstı. çekıyor ve ay sonunda «KumsıNapoleon ona sinirlenmiş, Polis Duc d'Otrante MZ bir hain muvazeneli ve mazbut bir kızdj. bazj ismındekı e«er meydana çıkıNazırhğından uzaklaştırmak i«te*** sinlz! mif. fakat her defasınna fikrir.den Bır akşam stenosrafi mektebinde yor. Polis Nc/arctinHc okuırıa \azvr7geçmek mecburiyetınde kalmışmüdur, Anna'ya yaklaşarak fdyı« ma bil<»Ti ^ <>k mu? tır Anna ljini bıtirip elli rouble ücbir teklıfte bulunuyor: «Nikitina, Sİ7İ irfam ıttirmelivim. Dndan evvcl Ropespierre de üç yüz sahifelik bir stenografi işi retmi aldıktan sonra Dostoyevsky Siri nrledivonımFouche ile mücadele etmis ve kayvar ve bu ış ıçın elli ruble veri kendısınden tekrar gelmesinl rıca Gıbı bagırmalar, teHHidler, Foube'rruştiedıyor: «Sizi tekrar gormek isterr.,,,1,: i ehe'nin üzeıınde hiç bir tesir hu lecek . Kabul eder misiniz?» Kopespierrt devrilmiı, Fouche roııcnv ... , , , ,., I sule eetırmezdı. Salonrlan sukuAnna teklıfi memnuniyetle kabul dım,» diyor. Öyle finlaşılıyor ki, k1nıstır. Directoire idaresi gelmii ıçırıde yataynnlar kasde^ı'etti. Kabul ederken de bu işin ha Anna, guzel olmadığı halde ve Hevrilmiş., Fouche kalmıstır. Na|1 miyor. Fena zengin|hiç bir zaman naraya çağırılacaktır ve yatında muhim bir rol oynıyacağıru yapıh vücudü, sevımh çehresi p^'eon yıkılmıs. Foucht yerinde lvi ihtilâlci olamaz Halk ise fakn ı . . . ~ ^"~; ~, güzel gözleriie edib üzerinde bu.. ı • .ıj ,, sahıden çaSınlırdı. tabiatile düşünemezdi. kslmıştır. XVIII inei Louis dev |1 ," , lerden mutetekkıldır. Vatanı mu ı . L » ı I I . J I , j i , , , V . ,,,.,„. ., Fouche karaktenndekl adamlar Müdür devam etti: «Pcki, öyley yük bir tesir yapmıstır. rin^le o gene mevkıindedir. Bir çey dafaa eden on ard.r. Ihtılal 24 m,ld a h g b ü v { ; k r ç m U h i m j$ Bir gün edib, arkadaşlan için se yann saat on birde bu adrese r^k a«ır, ihtilâller, saltanatlar gelip yonu sefalet içınde b.rakmak ve , w y ^ Q n a d a a r t ı k pn gi^'niz. Bılmem mutabık kalabile tertib eüiği yemek ziyafetine Ang"cmi«, Fouche, o zayıf vücudü, bir k . ç yuz ki,ıy> refaha kavuştur ,,., ^ ^ kâfj gelmivordu K u d . na'yı da davet edıyor. Aradan 1ırrrnksiz yüzü, cansız hali ile yerin 7 İÇ« yapılmamıstır. dedı. | r p t m i s n l a d l k k p n d i n e o , a n w . kaç gün geçtikten »onra kızın akde kalmıstır. Bu adamda ne Dan .^y°?, , h " *' F o u ^ e ' n m nas.l bır ^ g m ^ t] N a p o l ( W u n m u rabalarıle tarusmak iatiyor ve tatin'un hitabet kuvveti, ne Mira ihtilâlci olduğunu bu sözlerden anvaffak DİamadıÇı şeyi yopmak, Innıştıktan sonra onlardan Anna'nm b^au'nun kartal bakışı. ne Talley ladı. ile anlasmak istivordu. Bin kendjsıle evlenmesine müsaade etrand'ın zekâsı vardı. Fakat hiç biri ! Dınî Inkılâb hareketine dp baş k Ouvrad'ı Ingiltereye gonderdı. acl melerini taleb ediyor. Bu arzu Anonunla mücadele edememiştir. Fou ; ladı. halkı din fikrmden avırmak ] Imparatorice Marie Louise'in kar na'nm ebeveyni ve akrabasını enehe'nin biitün kudretı kendine ha istedi. Hıristiyanlann mukaddes deşi Holanda Imparatoru da bu içe diseye düjürüyor. Çünkü kız Kskimiyetindedir. Napoleon ihtirasla : kitabi Incili bir eşegin kuvruguna tavassut etti. întrilizler Fouche, nüz on dokuz yasuu bitirmek üzenra karşı duramamıstır. Robes bağhyarak şehrin aokaklannda do Napoleon'tm malumatı ve muvafare oldugu haide, Dostoyevsky kırk piorre'le mücadelesi esnasında Con I laştırdı. Kiliseleri yağma ederek katile hareket ediyor zannediycrsekiz yaşlannda vardır ve duldur. vention (Konvansion) meclisinin aldığı kıjmetli mücevher ve altın • lardı. Halbuki Napoleon'an haberi Bu sebebden razı olmuyorlar. Ankürsüsünde hitabet düellosu yapa ; lan Parise ihtilâlcilerin hazinesine yoktu. Öğrenince hiddetlendi. Founa bu aksiliğ» rağmen 15 subat ımyacağını biliyordu. Robespierre I gönderdi. Asker topladı, orduya che'yi azletti. Fakat âyan azası 1867 de Dostoyevski ile evleniyor.. ona: j büyük hizmetlerde bulundu. O za yaptı. Halk bu hâdıseyi öğrenince Fakat balayı bittikten lonra küçük Sana Lvon'da halkı katletmek 1 manlar bu adamm on beş sene son Fouche'nin tarafım tuttu Millet bir stenografçı kızın büyük bir «alâhiyetini kim verdi? diye bağı jra milyoner olacağı ve kilisede yük hsrbden bıkmıçtı Fouche sulh için Merihliler «dibin kansı olmasırun ne kadar rıvnrdu Herkes ona bakıyordu, a sek katolik şahsiyetleri arasında , çalışıyordu. tnsanın tasavvur ve tahayyülleri ?üç ve acı bır şey olduiunu anlacemi bir cevabla kendini müşkül parlak merasimli bir izdivae yapaFoucht her wrra vâkıftı. Naposonsuzdur. Orurduğu yerde akla makta gecikmiyor. vaziypte düşürecek zannediyorlarDostoevsky leon'un kızkardeflerinin Messaline cağmı kimse tahmin edemezdi. hayale sıgmıyacak jeyler kurar. dı Fakat Fouche susuvordu. Yümaceralan yaşadıklannı biliyordu. Edıbin akrabalan ve ilk karumkafaFakat Fouche halkın ihtilâlden [ H e r zimde en küçük bir hat bile harecek misüıiz? Çünkü ls verecek olan dan olan oğlu, para İçin evlendiŞi Meselâ koca kâinaü ufaeık bıktığını hissediyor. mütediller a5?yi ortaya dökebilirdi Ondan sında öyle bir evinp çevirır ki on» ket etmivcrdu. Robespierre'in büncfret verdii»ı jekil ve suretl*r rasına katılıyor. Ihtilâ! komiteleri ' çekinmek lâzımdı. Bunlan düşü romancı Feodor Dostoyevsky, çck ni zannederek, Annad'an gerçektün Eürültüsü bcsa gidivordu. ! ni lâğvediyor. Bu hareketlerine si , nerek Napoîeon'a meydan okudu sert fikirü ve sinirli bir adamdır. ediyorlar. Bu hâdise yüzünden çok leşmese dahi uydurmalan karşısınDevrin en mühim şahsiyetleri ile T^lA Jl^ :ıı • . . ı . ' nirlenen Robespierre onu acele Pa Fakat fazla ileri gittiğıni anladı, Anna bu ismi işitır işıtmez heye üzülen ve sinirlenen edib, yazı ya da şaşar kalır. Bir defa bu âleme mücadelelere g;rişen ve hepsinde :ise çağınyor, Conventlon mecli Italyaya kaçtı. Bir nevı sürgün ha candan nerede ise yerinden fırlaya zamıyor, parası rukeniyor. daldıktan sonra ijin »onunu getımu7affer olan bu adamın kudreti, sinde onu ıthsm ediyor. Robespi yatı yaşadı, tekrar Fransaya dön caktı. Çünkü Dostoyevsky, zamaDostoyevsky, bir gün kansı ile remez olur. sözlerinde ve yüzünde belü olmaz erre bütün rakiblerini yok etmiştir. dü Napoleon, Rusya rrağlubiyetin n:n en tanmmıs romancılanndan konuşurken bir kriz" geçirlyor" İhİşte Amerikalıların tSciencePortreleri bir şey ifade etmez. Danton dahi onunla mücadele ede den «onra gene onu çağırmak ve bmydi. Anna onra .«Olüler ev,, ^ ^ ^ t i l â ç l a r j ç i n d < ı y% h&ygm Fiction edebiyatı» dedikleri sey bu Renksiz bir cild. çirkin bir yüz. cok memiştir. Fouche meclist* kendini ı Po'i* Nazın yapmak mecburiyetin ismindeki son kitabını okuduğu zayere yuvarlanjyor Anna kocasıru gayrettpn doğmadır. Evve'â müince dudaklar (ince dudak ihti müdafaa etmlyor, biliyor kl Ro \ d e kaldı. Napoleon devrinin bıttiği man ıçWı ağlamıştı. iyileştirmek için her şeyini satıyor, j tevazı bir başiangıçla başlayan bu rassızl'ğa, sevgisizliğe, istihzsva ani anlıyordu. Mektebden eve döndüffü zaman para topluyor ve onu Avrupaya tarz edebiyat, gayet geniş bir hayal lâmeHir derler), heyecansız bakan, bespierre'le nutuk düellosu yapaFouche, XVIII inci Louis'nin a kendisıni çok memnun hısseciyortedaviye götürüyor. âleminin kurulmasına yardım et• Gece ne oldu. kimse bilmiyor. Fou damlan ile temasa geçti, kraliyetin du, âdeta rüya görür gibiydi. Ermm kendine, hırslanna hâkim oltekrar kurulmasına çahşıyordu tesi günü büyük ve meşhur bir ro Orada Dostoyevsky bu hastahk miştir. Bu, «feza ve kâ.nat Sleminche, gecenin adamıdır. Bazı ziyatan iyileşıyorsa da başka bır ha*a de» olup bıtenlerden ziyade oldugu gözlerinden belli oluvorda. Naooleon'un devrılişi. Directoire mancı ile karşılaşacaktı. Hiç bir hâdise. h;c bir sahsiyet o retler yapıyor, «Bugün beni itham ve XVIII inci Louis'nin avdeü • lığa tutuluyor, kumar oynamaya • ediyor, yann sizi edecek'» aiyor. O gece. Anna'nın gözüne uyku başhyor. Bu iptilâ onu tamamile masını istedığı veya hayalen oldurnu hevecanlandıramamıstır. H a I k nl duğu hâdıseleri içine alan bir edeBirden beklenmiyen haber bom> e kabineyi gazetelerde o girmedi. Bütün sece. bir sürü şpyHavatı: 1759 da doğmustur. A ba gibi pathyor: Fouche Jacobins kujunca hayretler içinde kaldı. isr zjhnini kurcaladı durdu. Bu uçuruma sürüklemek üzere iken bıyattır. D ü k llesi fakirdi Onun vaziyetinde olan ler îhtüâl kulübü reisi seçilmiş' d'Otrante gene Polis Nazın o acaib edib, 7.1ten onu eskrienberi kocasının büyük bir edib ve kudMevcud tpknik muvnceheslnde retli bir sanatkâr olduğuna ve idalar için ancak rühban sınıfına in İKomplo hazırlanıyor. Mecliste Ro |l«rak iktidarda kalmışü Kansı daalâkadar ediyordu. Şimdi kafasın re edınce yeni ve ırüzel eserler ve onlara imkân bulup bulmıyacajhnı h a thsah etmekle ilerlemek mümkün ı be«pierre'in «özünü kesiyorlar. Gü | «vyd ölmüştü*. Kilisede parlak rfan başka seyler de gcçıyordu: dü^ünmedpn kaleme eanlır ve gereceğıne inanan karısı, gene imdadü. Katolik yeminlerini etmeden i riiltüler arasında tevkıfini istiyor ' merasiml» tekrar ri'lendi. Bir zaleceğe dair hayalî romanlar yazar, Acaba gene miyJi, ihtiyar mıydı? dına koşuyor. m s n l ve tnuvakkat kaydile rühban sını ] lar. Robespierre de düşüyor. ı a r İncili eseğin kuyruğuna bağ yahud da müstakhel olaylan resimÇirkin miydı? Kendisinde bir sanf:na eirdi Yemin etmemek, yani Bu hSHisele''ien 'onra Fouche'vi I a y P Lyon sokaklannda dolaştıran Kumar iptılâsı edibde marazf bir isrile şekillerıdirmefte çalışır. Bu, taahhüd altına girrtıemek, kimseye, bir müddet iş^iz. sonra Directoire'ın k l z l 1 ihtilâlci zenffin Dük, asılzade atkâr çehresi var mıydı? şekıl ahyor ve bu yüzden her şeyi b l r Ertesi gün, 14 ekiTi 1866 da Anna hiç bir nizam ve ideale uşaklık et i PolU Nazırı olarak goüyoruz. Bu , kadınla evlenmişti. Fakat Makaybettikten sonra, kumara <levam trfTnek onun prensipi idi Bütün I arada Napoleon'un yıldm yükseli , n e " Antoinnette'in kızı ve yeni ilk defa olarak Dostoyevsky'yı gör etmek için, elbiselerini bile sat yor. Tolstoy'un karısı bile Anna'yı zıyaret ederek bastırdığı kitablar dü. Bu ilk tesir, onun bütün haoTinjnre kimseye bağlanmadı. Yir ' y o r . " ıKralın yeğeni ona tahammul edernaktan çekinmiyor. Anna bütün mi otuz yaşlan rahib mekteble | Napoleon Directoir'ı devirmek f ™yordu. FoucM XVI. Louis'nin yatınca canlı olarak kalmış va edib, kuvvetini toplayarak gene her şeyi hakkında kendismden malumat aüririe hocalık etmekle geçti. Bu ' icin komplo kuruvor. Fouche Polis i d a m ı »«"> r e y verenlerdendi. Ma ormn nazarında fevkalâde bir insan yoluna koyuyor ve kocasını Peters yor. müddet içinde insanlan tanıdı. 1785Nazın olmak «ıfatile bu komployu rie ' Anoinnette'in kızı o acıklı şahsıyetini daima muhafaza etmişAnna, bu hareketile kocasmjn burg'a götürüyor. sinelerinde Marat. henüz hissî ro 1 en yakından bilen «damdır. Direc , gün'eri. ana ve babasınm çektiği tir. borclarmı ödüyor, malî vaziyetini y *** manlar vazmakla me^guldü. Napoıstırablan. anasının düzeltiyor ve yarattığı sakin ve cıCürüm ve Ceza» müellifinin kucağından toire yıkılıyor, Fouche kalıyor. Naleon, Werther'i okuyarak |{öz>aş ' poleon'un Nazın oluyor. Artık mil ^ o r J a ahndıfı günü hatıılıyordu. evine girerken Anna gayritabii ve O zaman Rusyada ediblerin malî huzurlu hava içcr.Lınd3 edıbi çalışlan döküvordu. Avukat Robespiolmuçtur. Ona Dük d'Ot O devirden kalan yegâne kızıl ihti janlaşılmaz bır endışeye kapıhyor. vazıyetleri çok fena idi.. Kocam^n rnağa teşvık edıyor. erre ise küçük siirler yazıyordu. lâlci Fouche idi. Üstelik Fouche Fakat Dostoevsky'nin çok hareKapıdan içeri girtiikten sonra eserlere pek az bir para vçr.rlerdi. v e r i l i y o r . On scne lonra binlerce insanı giFouche aile hayatmda yuvasma k r a î ' n idami lehine rey veımişti hızmetçi onu, sade fakat acaib ve Anna, kocasının vaziyetmi düzelt ketli geçmij olan hayat tarzmın, M a H e yotinlere veya esarete sü»ükleye sadık hassas bir baba idi. Çirkin Antoinnete'in kızı bunu kasvetlı bir odaya götürüyor. Bıraz mek için onun eserlerıni iizzat sıhhati üzerinde de fena tesirleri cek ihtilâlciler bövle birer silik , ve cıhz bir kadınla evlenmişti. Di aff«demiyordu Sarayda Fouche'yi ksndisi tabetmeğe başhyor. Dos görulmeğe başhyor. ve effemine sahsiyet manzarası ar jrectoire'm ilk zamanlannda para görünce arkasmı dönüvordu. Am sonra karşısmdaki kapı açılıyor ve «Şeytanlar» isimli Şair Puşkin'm şererıne tertib içeri bır adam giriyor. Anna or u toevsky'nin zeHıvorlardı. 'sıkıntısı da çekivordu Vaziyeti he c a s l Kraldan o adamı uzaklaştırrr.a şörür görmez hafif bir korku geçı fevkalâde güzel bir eserine beş yüz edilmiş olan bir ziyafette Dostos ı m istivordu. Kral niha /et yeğe riyor, Elü yaşiarına yakın. sakailı, ruble tekhf edıyoriar. Anna razı evsky gene fazla ıçıyor ve ağır suFouche, Robespierre'le samirtv nüz düzelmemisken ikinci cocueu r dost oİTiusru; az daha eni=te«i de da öldü. Bu felâketler ona çok ağır , 'inin orzusunu yerine getirdi. Fou kırmızımtırak saçh bir adam. Iztı ' olmuyor, eser hakkında gazeıolere rette ha.s;aianaıak bir müddet yacn olacaktı Fouche 32 yaşında Con geldı. Karakteri daha haşın ve ka <î'yi bir sefaret vazifesile Paris rab ve hüzün ifade eden çohrosi ! ılân veriyor. Kitabcılar, daha k' : takta kahyor. • t e n uzaklüştırdı. vention meclisine aza secildi. Ihti palı oldu. ! onu daha yash gösteriyor. Çehre |tab ba?ı!madan Dostoevsky'nın eÖleccğini hissetmege başlayınca lâl hareketi başlamistı. îleriemek • Fouche ve Napoleon birbirlerini j Fouche bir müddet sonra öldü. 25 ;sinin en garib tarafı gözlcri idi. Ivıne koşuyorlar ve yüzlerce nüs Anna'yı yatağının basından hiç as e n e istiyenler ancak müfrit iht'lâlci o sevmemişlerdır. Fakat karşıhklı issüren ve bpş tarihi devreye ,Biri nornıal, dığerinin göznçbeği î^a siparış veriyorlar. Anna onlar 'yırmıyor. Hayatmın sonuna yaklarak veya öyle göninerek mu tifadeleri o'mustur. Fouche genis hâkimiyetle ceçen kudretınin sırrını jtam gözü kadar büyük olduŞund.n jdan satncakl?.n kitabların parasmı |laştığı sırada ona çıjr.ları soy.üyor: vaffak olabil 'ceklerdi. Fouche ko bir casus şebekesi kurmuştu Nakimse anlayamamıştır. pcşin ahyor. | Savgilı kancığım. sana çok rrinyu ihtilâlciler arasında yer aldı. poleon'un kansı Imnera*rice Jo | ~ • edibin bakışları, çok nüfuzlu tesirli idi. On ay zarfında ıtŞpytanlar» nettarıT, eğer sen o!m?saydın beTsşra henüz Parise uymadıSın^an Fophıne de onun casusu iHi. Fouche | Dün 772.6SG liraîık mal ihrac Dostoyevsky. Anna'ya bi/kaç f\'?l üç b:n nüsha basıl:p tamamiie sr.tı n:m halim çok fena o'.urdu.» Bunonu Lyon'a korsül ol^vak gönder bu suretle İmparatorun butun aile ' edildi diler. Foucbe evvelâ ihMiâl keü hususivetlevire vâkıftı. Naooleon Dun llmanımızdan nııınfelıf meT'.e soıduktan sonra sinirli adımiar'a lıyor. Ve bes yüz ruhle teklif edi lan söyledikfon sonra karjsma hpmesir.i halka asıîamak istedi. Bir sarayın gizli kapı c md?n çıkarak keılere 7T2 686 Hra degerlncie çes.J'.i , odayı dolaşmağa başhyor ve arka len kitab, dört bin rubleden fazla yır dualar ediyor ve bir iki saat nutkunda: «Ihtılâl ha'.k için yapıl metresinin evine gitti*i gecelerin m»l ihrno edllmHtir Bu malİRr ara ' arkaya sigara içiyor. Bazıiarını ya para temin ediyor. Bu hâdise. her sonra bu büyük ruhiyatçı cdıb hasmda ham afyon, tlftlk. 'az« bal;k mıstır. Halk kelimesi ile zevk ve e: tesi günü Fouche her şeyi öğre ve ;uiKurla buluamakad.r rıva kadar ıctıkten sonıa sondü""i tTr=fta h'jvük bir al'>ka uvar hr. yata gözlerini kapıyor. Napoleon'la mücadele Dostoevsky eden ve galib gelen POLİS NÂZIRI Yazan: Vehbi Belda Beynelmilel bir romancının bilinmiyen larafları I ve eşi MERAKLI BAHISLER Yazan: Zeynel Akkoç Kâinatın Esrarı tarafından Dünyanın tasvir eden resin bır ileriyi göröş... O halde degerl inkâr edılemez. Bir gün gene başka biri çıkıyop. Gokyüzünde m«an.!arı harb ettiriyor. Bu da 17. asra aid bir hayaJI, Kıtabın adı «havada sava$» br. Zaman ın a gor» büyük iddial. Oknıyacak sey... Kanatlı insanlar, ellerinde mızrak ve kıbç; birbirlerine pala lavurup durmaktadırlar, Kanatlar, savasçdann sırtına rapte» dılmıştir. Bütün vücudü îçine alacsk kadar geniştirler. «Savaş melekleri» gibi gokyüzünde süzül» süzüle çatışmaJar oluyor. Bir nevl hava ordulan, ama makine;iz, sa» dece kanatlı, yalın Lnsan alayları... Bugünkünün iptidal sekılde nasıl başladığına mısal!. 1 i : 1741 de' Ludwig Holberg lsmind» bir Danimarkalı başka bir sey duher raman böyle olmujtur. Jül şünüyor. Seyyarelerde l Vern İle |ahika»ına varan hayalcl Ikıtabına uyduruyor. Ona göre diliğin bilhassa 17 nci asırdan basla ğer âlemlerdeki canlılar hayvanla yarak bugüne kadar zengin bir kü insan karışıgı mahluklardtr. Deritübhane meydana getirmesindekl leri kıllı, »açlan kıvrrcık •»• urun, sebeb buradadır. yürün agız kısrru çıkıntılı, ayakîar Şimdl tarih ıırasına gör« bunla hayvan ayağı ve gövde kalın rm bir de kuyruk! Iruan taraiı ise ra bir çekidüzen vereünı: 1635 de Franciı Godwinj diy« bir göz, el, boyun, göğüs ve kalça... Böyle bir canlırun üzerine uzua rahib çıkıyor. Ayda inganı tahayyül eden bir kitab yazıyor. Re»ml bir elbise giydirin, maymunla inde onun hayallerini, devrin tekni tan arasında bir ganbe çıkar. ğine göre «üslüyor. Adamı, dün Danimarkahnuı romanına |imdl yadan aya götüren vasıtanın şekli bu «feza edebıyatının» öncüsü dine bakacak olursanız güleceğiniz yorlar. Kıtabda taavir edüen m«Jıgelır. Çünkü bugünkü teknik öl luk bugün tahayyül ettiğimiı «feçüleriniz vasıtaya bır ucubelik ver za adamlant na ne dereeeye kadar mektedir. Uçuş makinesınde mu benzıyor; orasını kestirmek mümm U harrik Vruv^'et olarak kuşlar kul kün degılse de sınema bu ***» îanılmıştır. Birbirinl çaprazlayan tarhğmı yapmakta... birkaç sır.ğm ucuna bir alay ku} Filhakika bu mevzuda çevrilen j bsğlanmjş ve sınklarcan bir tanesi birçok film vardır. Bazıları onu velkenle teçhiz edilerek havalanma şeytana benzetir. Bazılarmda ls» imkânı sağl?nmıştır. Adam bir sa gene hayvanla insanı birbirine kajlmcakta crurur g:bi oturmakta v« rıştırarak yeni canlılar ortaya atar. kuş kanatlarile yelkenin havalan Kakat hepsinde müşterek nokta ve, dırdığı âİPti sevk ve iriare etmek ya mıişterek ilham kaynağı gen« tedır. Mualiâkta ve havada yiiıen j eryuzu mahluklarıdır. Sanki baj,çıta ve iplerden müteşekkıl bir ka türlü olmalanna imkân yokmuş gemi ki ne ruzeâra ve ne de fırtı Bibi hepsi gorülenin tesiri altıcia1 naya soĞus gerebilır. Ama anlatsn dır. Yanı model. yeryuzü sakin'. TÎ.. ve onun reFrn'ni yapan işin kola Tabii bunu ysparken kıyafetJerin lyını bulmuf'. Gemi hayalen gidi de acaib olması lâzım. Nitekim telyor ya: hakikate yakm veya uzak, peden tımağa, vücud bir tulumla l ne ehemmiyeri var? örtülecek. Bel, çok geniş ve par. I Bunurla hcrRbtr bir düşünce, lak, madeni bir kuşakla sanlacak. «( unıhuri.vel» ın F.dflıı lelrikası: 1 3 1 SARAYLARIN AŞK İLÂHESİ Cevır»n >M.INK(J Julie'nın elini tuttum. Daha mı istiyoı?» diye bağırmış.. mi ya?» «Git kocanla beıaber. Julie,» Eunun üzerine Lucıen bır tek keli «Düşman askerleri daha şchre me bile söylemeden çıkmış Mec girmediler ki,» dedim. «Bslki de dedim. «Hayır* der gibi başını salladı: hıç girmezler.» list=n.» «Ahali «Kahrolsun Bona «Düjman mı?» dedi. «Yo, Julıs'ye bunlan Fouche anlathükumeti kasdediyoıiım ben. Ge parte'lar!n diy« bağırıyor.» mıs; Lucien kendisi hiç bir şey «İşte onun için ya kocanla beneral Becker admda birıni yolla£ T lememiş. Ondan sonra Joseph'le Lucien mışlar Napoleon'a, İmparatoru göz raber gitmen lâzım,» dedim ve zorsa^sha kadar Napoleon'la bır oda hapsinde bulundursun diye. Yeni la çekip ayağa kaldırdım. Joseph, bana bakmadan: «Malya kapanıyorlar. İmparator bağı hükumet düşmanla temasa geçmiş.. nyor, masaya yumruklar indiriyor, Gene beç kişiük bir hükumet ku maison'a kadar senin araba ile g kardeşleri onu istifaya bir türlü rulmuj. Carnot ile Fouche de bun debilir miyiz, Desiıee?» diye sorların arasında.» du. razı edemiyorlar. Julie tekrar hıçkırmaya basladı. Nihayet Fouche bir haber getiri «Benim arabayı Madam LeBu sırada Joseph geldi. y<v: Lafayette Msclise öneıge vertitia'ya göndprecektim.» dedim. ırh: General Bonaparte bır saate «Çabuk, hazırlan, Julie,» de «Ama, hepınız sığarsınız belkit kadar kendı ordusile iîtıfa etmez di. «İmparator Parifte kalamıyaJulie: «Yardım edersın bana, dese saltanat lâgvedilecektır. cak, Malmaison'a gidiyor. Htpimiz ğil mi, Desıree, yardım edersin, deNapoleon bunu duyunca ictıfa onunla beraber gidiyoruz. Hadi, ğil mi?» diye ağhyordu. si'ı imzalıvor ama, sadece oğlu Julie.» Joseph müşfık bir tavırla onu Jjhın.9 tahttan feragat ediyor. TaJul:.e bana büsbütün sarıldı. •slinden tutup kapı;.a doğru götürti, hiikumet bunu kale almıyor. Joseph tekrar: «Hep beraber dü. Julie: «Elysee sarayına gıtmiye Malmaison'a gidiyoruz, Julie,» deJosephine öleli bir yıl kadar o•»*im bir daha.» divordu. «Çocuk di. ljyor. Ş;mdi Malmaison'a gittiklnHa beraber burada kalacağım. YÜ7Ü kül eibi idi. İki geredir hiç leri vakit gulleri gene açmış buBurada beni yakalayamazlar, deifil uyumadıgı beîli id). lacaklaj. Bılekler, gene madenî halkalar ılt ; bendenizin temsil ettiöimiz Fıans:z Paris 29 haziran 1815 gecesi. larmış benden?» «Prki. benden ne istiyorzübturabt altına ahnacajt. Gaz, uKendıîerini dinlemenizi ist' hukumeti adına ve mıllctvekiü Ge lar'» HıyorrÎJm. Kılıcı yataiımın basıucuncla, âkıdehjet saçan bu goıiukle örtüleLetı tamara ve âkıbelır.e ben karar yorlar, efendım. Mumf.ssıllerı, çok n^ral L?fdyette'ın #temsil etüğı i Gere Fouche devam eHi: cek vesaıre vesaıre .. Belki buıyorI muhım bır me<;ele. dedi. Onun için Frsnsız milletı adına. şu nazik da 1 «Fransız hukume+min ve milvercum! 1 1 letinin memVketten cık»rasıru i«te suruz: fakat bilrnncnler oldiğuHerkes bu içde bana dcş.?n va ben de merasim elbispmi gıyrhm. kıkads size başvuruyoruz...» Yvette sıck sıcak bir kahve geI'çune de ayrı ayn şriyle bır bak diSini Napolenn'a bildirdık ama, nu düşunerek duyurabm: 1938 da zifenin büyüklüğünden bahsedıyor tirdi. cjkmadı. Bilâkis...» Fouche nin öf \"*T gün Amerıkalı radyo dınleyitım. ama, benim içim kan ağlıyor. cUcrim ^ehşete dusüren bir hâdiKont Boser: «Ne cevab vereSonra: «Size ne giH bir faydam keden sesi titriyordu. (rBilâkis. o '• Bu sabah erkenden gülünç kavim?» diye sordu. da bize bir tekiifte bulundu. Kor «« olmustu «Merihliler dunyayı isdokunabılir. beyler?» diye sordumçıycr ama, gerçjk! haber getırdia l e basladılar» diye dünya sakin «Yarım saat sonra görüşüTallevrand: «Ortaya böyle bir kunç bir teklif: E.nri aîtındfl kalan i î ier: Millet benimle gorüîm3k isti rüm,» dedim askerlerle Parisi müdafaa ede»k j lerine bir seferberlik ilâmnm yavaziyetin çıkacağinı ben çck daha \ ormuş. Yarım saat Frarmz milletinm nrı onceden tahmin ctmi'tim Pıcnse miş. Yan\ aha^vi kırri'rpr^k. K i pacağı tesirc'.5n çok daha korkulu Saatlurdünberi uyanık yatıyor messilleri olaıvk k?rç'ma Fouche sım» dedi. Alçak sesle ve hızlı hızh bul ermciik. tabiî. Derhal çıkıp bir h?ber veilm:«'i. Spiker. gavet rium. Artakaian toplar b.zım evin ile Talleyrand, bır de tanımad.ğım konuşuyordu. gitmesi için ısrar ettik. ciddi konuşuyordu. Badyo dınleonünden geçıyordu. Umıd yoktu bir adam çıktı. Kı«a boylu. «B^'ki hatırlarsınız: Vaktile, bir <rBunun üzerine öyle bir cevab yicileri arasmda tam bir panik hav 1 r ama, gene övlevken Avusturvah : b l r arl j ' " ü " A' " ,' """'. ", "". "' v. , , " ^ . . ,,... c.ı. ! ?m"ıi bu. Bsşında e?kı bıçım gün olarak millet çok büyuk bır verdi ki düpedüzmeydan okuma vası başrdstereceği bir sırada Orlara, Ruslara, Prusj alılara, Sak beyaz bır peruka, arkasmda da va ricada bulunacak sizden. demi^ denir buna Kjian r e kadar asktr scn We!!s. söyledikle ir ; n bir piyes sonlsra ve İngilizlere karşı şchri bancı bir rf=mî e'bise vardı. Yüzü rim. Hatırlıyor musunuz Prenses varsa hepsıni istiyor... Bununla başlang:cı olduğunu ilân edıverr.udafaava cidiyorlardı. btıruşuktu ama. gdzleri ış:l 151i ya hazretleri?» Parisi yüzde yüz müdafaa edec^Ji mışti. Bu sırada Yvstte geldi: rıvordu . ni ve böyiece daha müsaid şartlarBaşıtru salladım. Bu, tarıhçi Wells ile sktnr W»lls'in nKont Rosen sizrnle acele koTalleyrand: «Size General Lafa «İşte şimdi o gün aeldl» dedi la sulh imzplayablleceğimizi söy ilk defa korkunç, sonra keyifli bir nuşmak istiyor,» dedi. yette'i takdim edebilir miyiz, Pren «Fransız milleti Isveç Prensesine lüyor. Fransadan çıkmaya ancak oyunu oldu. Malum olduğu üzere o zaman Tazı o'.unruş > Arkasından Kont daldı. ses Hazretleri?» dedi. bir ricada bulunuyor. İngiliz terihçisi H. G. Wells, 1898 da «Millet adma bazı mümessilFouch£ derin bir soluk alarak Kalbim durur gibi oldu. Sahlden Fouche de: «Prenses hazretlerine kâinata daır bir roman yazmiçtı. alnını kaşıdı. ler geldi, ne zaman kabul edebi | mıllet gelmişti benimle görüşme dnrumu anlatmak isterim» dedi. Aktbr We!ls. bunu bir radyo rkeçi llrseniz derhal görüşmek istiyor . ğe! Şaşırıp k^'mış bir .r.ckteb ço I t Yok vere k^T r'ökülmesin, hanü «Görüyorsunuz işin tuh?f ta haüne getırdı ve ortalığı dehşete ar.0 dedi. cusu gibi diz bükerek »eJâm ver man sönmp^in dlye, rafını!» dedi. verdı. Bır yandan da n'erasim elbias , rf™. ] sız te^lim olrnaya razı Hiç sesimi çikarmadım. O devam Netics şuiur ki insan oğlu, oîiçten bir Lafayette Bpnevento Prenjl vasıta?i!e Wel etti: 51nin dü&np|erini I eGeneral Bonaparte Fransa masmı is*ed:ği şeylerın veya hayal «Hangi millet adına?» diye visle bakıj ordu ki bana derhal ce line*on'la Blücher'e biH'rdik t saret geldi. Burada sb'zü gene Talleyrand dan çıkmadıkça tesiim o.arruyaca hanesinde yaşattığı hâdıselerin da5ordum. Bugun de aya ğız, yani Paris: harab olmakten kur ima p»3şindedir. «İnsan haklannı illn edenUk aîrlı: Kont düjSmel=rini ilik1emeslni bi «Onlar da cevablannr'a, Bör'iş taramıyacağız. Düşrrsan Versaılles gitmek, yıldızlar âleminın muambeyannameye babam pek kıymet tirip hazırol vaziyeti aldı. verirdi,» dedim. ıBu bey?.nname>i me'ere ancak bir şartla pirişebili da. Kaybedecek bir dakıka vakti masını çozmek istiyenler var. Çok «Fransız milleti.» dedi. : miz yok. Prensesim. Ger.cral Bo tanberi de vardı. Bundan sonra da «Yvette,» diye seslendim. «Ba vazan 7atı b'r gün olup evimde mi r z divorlar. Eu şart da ..> Fou'he: «General E^rRp.rte der naparte herr.en bugün Malmaison olacak. Ama hayalleri ne zaman safirım olarak jjjıeceğim hiç akra ağır bir kahve yapsana. Kahve hal Fransadan çık'.p g:dccckmiş!8 dan çıkm^h, Pochcfort'a gıtmeli.» tahakkuk edecek?. İste ora« maaeelinciye kadar da siz bana yavas iiTTThn Çccmemiştir.n tNiçin Rochefort'a?» hul. Fouche: i'Pıenses hazrcMeri» di c'ive havktrdı. avas an'atm baksyım. Kont. Fran GÖ2İerımi Talleyrand'a dikmiş, 512 miUeti mi dediniz? Ne ısıtıyur ı>e başladı. ^Dış İşlen Bakaru ıte (Arkası var) Toluc ALriEKİM