Katalog

CUMHURtYET Wâyıs I f M Şehir nı u K M E S E L E L E R .1, Ayasofyada vuku =haberleri Millet Meclisi olağaıtüstü bulan hâdiseler Pahalılıkla İsfanbul Camileri: 5 1 l ABÂRTAI ABAHA... Metronun tenkidi Yazan: Halîk Y. Sehtvvaroğlu 1208 (1T91) senesi rebiülâhirinin sonra Ayasofya mütareke yıllarının 20. cuma günü III. Selim Ayasofya hüzünlü bayram sabahlarını da gör camiine cuma selâmlığına çıkmış müs ve kubbe kurtuluş günü için ve mahfile girmisti. Camün mih yükselen dualarla dolmuştu. Ayasofyayı böyle hüzünlü bir Kadınlar Birliği, bu mücarab tarafınHa bulunan cemaat arasından mağ^ibî bir adam sünnetler sabahında ziyaret edelim: (... Suldelede Belediyeye yardım kılınmakta iken cebinden demir bir tan Süleymanın Engerustan ganimet misket aüllesi çıkanp (türkçe bil getirip mihraba civar koydurdugu teklifinde bulundu mediöinden kendi liçanile tazallüm iki cesim şamdandan birinin yanmda sarığı ve sakalı bembeyaz bir ve iştikâ suretinde bazı hc7P<anlar Kadınlar Birliğinden bir heyet ederek) güllevi mahfilin kafesine Rafız Halim, mütevekkil eda ile jdün Belediyeye giderek pahilılıkdoğru fırlatmış .diğerirn dp ntmak Yâsin okuyordu. Cemaatin kalbi la mücadelede Belediyeye yardım iizerevken zabitler terafından va ve merkezi guya oydu. Kalabalık için Birlik kongresinde bir karar kalanıp eamiHen cıkarılmıştı. Mae ondan başlıyor, etrafında bir yel al.lılHrıni bildirmişler, pahalılıkribinin boynu Saray mevdanmda paze gibi açılıyor, genislivordu. tan, her şeyden «*vel ev idarecisi Hacıyağları sürünmüş veni mintanlı kadınların müteessir olduğunu behemen vurulmustu. Tarihi mevcud olmıvan bir vesi ve yeni cepkenli hamallar sert goz lirtmişler, iki mesele üzerinde durkada Avasofva cmiinde ruikürndara leri, burma bıyıklan ve giimüş kös muşlardır Bunlardan biri ev kirakarsı vapılmıs riiğe' h" hireketton tekleri parlayarak sallanan hamal landır. 355 yılında serbest bırakıbphsnlurmaktadır Kadir eecesi A lar, yahnayaklannm tabanı kosele lacak olan ev kiraları şimdiden bayasofvada padisah mahfilinin al gibi kalm Ve esmer duran gavet es zı vak'alar doğurmaktadır. Birlik, tmdflki maksurede oturan uiema ki kisveli yoksul müslümanlar.. bıınun gerek kiracı. gerekse ev sakıyafetinde bir şahıs paHisnh mab bunların arasmda beyaz ve yeşil hibinin hakkım koruyacak şekilde file geldikten sonra avağa kalkarak sanklar, kalıbh fesler, buruşuk ka hallini gösteren bir rapor hazırlıvacem»ate, (Ev ümmpti Muhammed, balaklarla, kıvırcık kalpaklar seçil rak hükumete arzpdi'mek üzere ge iste kitab. bizim padisahımız zalim meğe. çoğalmağa başladı. Sanki ca ne' merkeze yollavacaktır. dir. Zulmile âlemi harab eyledi. mi bir cennet havuzuydu. """^hrin îkinrisi et me^elesidir: Birlik. Taşrada ümmeti Muhammpdden muhtflif vollanndan bir rnutekid her gün et yemenin onüne geçilucuz paha ile ve akçeşin dahi ek akını buraya boşanıyordu. Oyle Kİ mesini. bunun verine balık, yuseri vermevip zahire tahsil ve İs az 7nmanda koca meydan hıncahın? murta ve";aire gibi eıda maddeleritanbulda böyle satar. Meramı sefer doldu. nin konulmasını: süt, sebze günleri Hafız (Veşşemsü tecri) âye ihrîısmı diisiinmektedir desil ticarettir) diye baeırmıştı. Diğer bir cuma eünü de eene tine geldiği zaman muazzam kasrı Birlik. gümrük resminin artınlAvasofva camiinde (hatib mimh<"r dinin içinde bir baska hâlet pevda ması işi üzerinde durmakta. lüks oldu. Her tarafı örülü eibi. ışığını eşvanın kııllanılmasına karsı müde naraı azizi gaza ile vâdevledikte derviş kıyafetinde bir kime>!ne valnız içinden alıvor gibi kalın, ka cadple açılmasını istemektedir. elinde bir kitabla ayak üzere gelip tı duran ibadethane hpfiflp^meee Bu husu^lar hakkında konferans hatibe hitabla bire adarn hata <Mi bapladı. Cidarları guva hpnek benek lar verilecek. radyoda konuşmalar yorsun gazi değUdir, zalimdir. Üm açılıyordu. KenHisini bekliven oe tertib edilecektir. meti Muhammedin ehil ve ayali maate karaı nihavet b=> • rn a6ır kâfirler yedinde esir oldu. Bence agır teşrif edivordu. Büyük kub Vali dün Sorgu Hâkimliğinde gazi vallahi değildir. İste kitabullah benin etrafı, yarım kubbeleıin etifade verdi şer'i şerif, ümmeti Muhammed ne rafı, büyük kavislerin cismi, mihŞehtr Meclisı azalarıııdan Mphmefi rabın yanlan billurdan örülmüş isem olursun kalkın. şer' ile davaKuran aleyhine, rusvet verdiklerine mızı görelim devu bülendi âvaz ile gibi melul bir mai buğu halinde dair bir telmthınden dolayı Ipek ve nida ve yanında bir sevid derviş çeffaflasti. O ilk ışık, kimi Nomfd Melek sinemaları uhıbleri tarafındııı dahi gerçektir diye tasdik evledi. yadan, kimi Tisalya ve Lakonyadan bir dava açıld.ğını bildirmi§tîk. Bu dava ile il«ıli olarak. Vali ProCemaat dahi 'emaşa için ava§ Ü7re aetirtilip burada misilsiz bir tasavfesor Gokay dıjı Sorgu Hakimliğine d«peldikte vehimnâk bir madde olun vufî elvan ahengi şekline inkılâb vet edıîmiş. lfadesi alınmıştır haftâ hazreti aziz firar sevdasında eden mermer duvarlara eflâtun. so İsmet İnönii bugün şehrinıize olmuş deyu istima ve bazı cemrıat luk vesil. ley'âkt renkler ı^etirdi geliyor Uşra firar evlemiş, bad»hu mez Kadim sütunlann abus ve sert C. H. P Genel Başkanı İ^met İnonu burlar ahiz ve divane divp bimar cüsselerine mahmur bir halâvet bu ftabah trenle Ankaraaan gelecek. bır gönderdi... haneye vazolunmustu.} (1). müddet şehrlmizde ı^tırahat edecekt r ... Bayram aemadan ineceğini | Akdenizde şiddetK bir Iırtına var Harb günlerinde, büyük siyas! baslayınca on biıı Akdenızde siddetli bir flrtına hükıım hâdiseler sırasında Avasofvada di bar etmeğe ger büyük camiier gibi türlü (ikirli müslümanm tekbiri. din! bir slkıs •ünnekiedır. Bu yüzden vupur seferleri aksamıçtır. BildirildlSine gore. insanlarla doiup boşalırdı. n. Ab eibi kubbeye çıkmaea başladı. Mu • Anafarta* vapunı donuş seferinde kaddes inilti taşlan bile huruşa gedülhamid Kanunu Esasivi ilân etMersinde i| goreınemij ve fırtınanın mek vadile tahta çıktıktan sonra tiriyordu. Onlar da guya tekbir alı d'nmesinl beklemek zurunda kalmıştır • Demir» »Pepi de bu limanıia tahınıl vükelâ ile s'kı temaslar vapivor, yorlardı. Nihavet bayam en üst pencere Uhliye ydnaınnnnktadır. dahilî, hari<*î eaileWin bertaraf elerden bir ışık halinde girdi. EvveAdalara giio içiıı vapur tahsis dilmesine calışıvordu. lâ İsmi Celâlin .kendisini yarstan edildi Sultan Harrıid p. günlerde, sehir Jcuvvetin eteğine secde.etti. «İzzet Yaı mevslminin yaklajmaot ^i*»rine Içinde dolaşır,' câmjlerd"e namaz kf Efendi» nin lâyemut şaheseri gülar, fabrikahn gezer, tenezzühler neşi camide tekjir eden bir ziya sayflyelere goç haşlaınıstır. Şehır Hatları Iîletınfsi. 20 mayıslan ıtıb ıren yapardı. 1876 ramazanında bir gün oldtt.O zaman son tekbirier bir öd her gıın saat 11.30 da Bpşikla^ i^kel'Mehmed Rüştü ve Mithat Paşalarfa oSacıiütsüfü gibi enfes nebat na mnden adalara bir vjpur Kaidirmaia Avasofva eamiine gitmiş ve umu ktşh sütun başlıklarına. kemerlerin karar vermi:<ir Bu sefej ler yaı taıifema mahsus maksurelerden birinde yonca tezyinatına sürünerek son sınln tatbıklne kadar cr»vnm edeceklır. oturarak pa$alarla sohbet etmişti. mozayıklan pırıldaşan yanm kubBu hali gören hocalar şurada bu belere ve büyük kubbeye, Allaha, Millî Tesanüd Birliğinin birinci rada Sadmzam ve Mithat Pasa kâ Muhammede, çihar yâre doğru.savkuruluş yirdönümü firdir. Padişah dahi onlan knrçısına ruldu. Mü'minler bayramı karşılaMI1M Tesanüd Bırllfi kuruluşunun almıs ve arkasına frenk gömleği mak için aysâa kalktı. İmam, sesi birinci yıldunıımu mıına«enetile, Birlik giymiş. camide sohbet ediyorlar. is ni, müslümanlann bayram şerefıne Basksnı Ord. Pıof Ekrenı Şerıf Ege.i Urafından saat lâm milİPtini, gayrimüslim mebus Allaha arzettiği şükranı Allaha be Cemiyetindeyann baaın 16 da Gazetecıler l.lr tnpl.ıntm yapıların hükmile zebun edecekler1) di yana hasretti. Cemaat bunu yerlere lacaklır ye fkaale ve kaleme ahnmaz heze kapanarak teyid etti. Dikiş makinesi yedek parçaları yanlarla) zihinleri buîandırmağa ... Kırgın yüreklerimizin samimî ilfaali için tahsis yapıhlı çalışıyorlar ve sokaklara kâğıdlar tercümaru olabilecek gayet güzel Dikij makıneleri ak^amı ve yedek atıp. geceleri duvarlara varakalar bir ses Muradı Salisten yadigâr psrçaları içirı 7.302^42 liralık yeni bir yapıştırarak paşalann aleyhinde kalan müezzin mahfilinden bir hıç t»l»5ts yapıinıiftır. bulunuyorlardı (2). Bu nıiktarJan 4 ınılvon lira«ı Avrupa kırık halinde koptu, duavı ilân etti. Birinci Dünya Harbi içinde Aya Bütün eUer havaya açıldı. Kubbe Iktlsadi l3t>lrlıjH memleketlerı dışında klırıng memlfket'ıereofya büyük bir dini merasime sah göğüslerden çıkan hınltılar ve inil kalan geri kalanıanlaşmalı U. nıemleketden. da E P ne olmuj, burada vükelâ, rical, ku tilerle bir galeyan içinde kaldı. ler.nden ilhal »dı'eteKt.r mandanlar, «lema ve diğer davetli Keşki bilmeseydik, nikbet eyyamıBu hususta Merkez öanks^ma lâzım ler hazır oldukları halde V. Rejada nın dualarında ne ayrı bir tesir var. gelen talimat verilmiştir. gazilik unvanı verilmişti. (3) Her âmin bir vaveylfidı..) (4) İthal malı çimcnto torbalan Ayasofya camii bir hal' karanna Mağlub olmuştuk, imparatorluk noksaıı çıkıyor dasahne olmuştu. Mütemadi mağ taksime uğramış. İstanbul işgal alIthal malı çımentularm torh~'arı lubiyetlerle devam edip duran A tına alınmıştı. Ayasofya üzerinde nııüetlerarası teamule göre 50 kllo plvusturya seferi halkı usandırmış, ihtiraslar kabarmıs, kubbesine haç nıuı lâzım gelirken torbaların 4045 IV. Mehmedin memleket işlerine hazırhyanlar olduğu duvulmuştu. kılo arasınd'a oldııeu gurulmııştur. 50 kılo olarak satılıp ınıışten aleykarşı takındığı kayıdsırhk. şahsi O günlerde Ayasofya da. Sultanahlevklerinden ve gv eglenrelerinden med, Süleymaniye, Fatih kadar mah hine fazla V.âr temin edılmesini onlemek maksadıle Ticaret Bakanlığı bunvazgeçememesi aleyhtarlaruu ço zundu. Ve bir gün bütün minare dan böyle bu gibi kilosu ek<;ik <;;nıento ğalrmıştı. lerde, bütün mahyalarda Anadolu torbaiarının ıthahne musajde edi'.ır.emesint alâkadarlara bildirmişiir. Nihayet 1099 (1687) teçrinievveli zaferinin aydınhğı görüldü. Bir bünin 29. sabahı kaymakam Mustafa yük Tüık. hir büyük milletin baçın Güınrükteki kakı>lar piyasaya Paşa, Nişancı Vezir İsmail Paşa, da yurdıınu kurtarmış, çiğnenen çıkarılacak Şeyhülislâm Tabakzade Mehmed toprakar, ürerlerinde ihtiraslar tuPiyasada knlay stokları çok az.,lmısEfendi, Rumeli Kazaskeri, Anadolu tuşan âbideler tekrar bizim olmuş tır. Ticaret Bakanlığı, darhğı 6n.emek maksadile, gi/mruklerd* bulunan Kazaskeri ve diğer ulema, Sekban tu başı, Ocak ihtiyarlan (âlem ağyar Atatürk, Ayasofyayı insan oj|ul kalayl&rın piyssaya çıkarılmatına karar vermiştir. dan hâli iken) Ayasofya camiinde lannın dünya üzerinde kurdukları Takas yolu ile ıthaline karar verilcem olup sabah namazından sonra büyük bir sanat eseri dive düşün miş olan 150 ton kalayın memlekelıaralannda meşveret edip Silivri dü. Asırlarca biz d« bu kubbe al mıze gelmesıne kadar Mer^in g\ımrukmenzilinde Sadnazamm kararçâ tında dinimizin şevkile bir çok san lerinde bulunan 30 ton kalay ihtlyar hmda sözlesilen hal' meselesinin at eserleri vücude getirmi^tik. Ya sahiblerine tevzı edilecektır. Fiatlar tatbikına eirişmişlerdi ve saraya zılar, çiniler. mermerler, kütühhane dır. Tevziat14251430 kuru; bu arasındftbaslayınca fiatlann adam gönderip IV. Mehmedin ye ler, medreseler, imaretler, türbeler duşeceği ifade edllmektedlr rıne II. Süleyman tahta çıkarılmak bizim ruhumuzu söylüyordu. Piyasada inşaat malzemesi üzere tertibat alınmış ve cnmideki1934 yılında Atatürk bu büyük darhğı devam ediyor ler de saraya giderek cülus merasi mabedin kapılarını bütün dünya Piyasada inşaat denıiri, demir boru mini yapmışlardı. milletlerine bir müze olarak açtır caro gibi maUemenin larhğı de\am elmektedir. Dpmirin kllosu 95 ktıruşOsmanlı imparatorlağnnutı son dı. Ayasofyava asırlarca duaları tan cRmın ?ardı^ı 24 lıradan «atılmakmız sinmis ve sanatkârlarımız oragunlprinoe Ayasofya ta, demır boru bulunamnmaktarlır. da ölmez eserlerini bırakmışlarrlır. İnşat demiri ıthali için alâkadnr maAyasofj'a asırlarca müslüman O duaların ve o eserlerin çerçegönüllerini teshir etmiş. nesiller \"esinde bir büyük sanat eserinı kam!arca Ilsteler hazırlandıgı söy'.enmektedir. bovunca bu büvük kubbe altında hayranlıkla tem"» pHiyoruz. Vumurta fiatları düştü nice cumalar ve bayram sabnhlan Son gıınlerde mevrudat.n at*:nasilp SON Allaha en içli dualar ve niyazlar yumurta fiatları bır miktar dıışmusgönHerilmiştir tiir. İhracat İçin musaid bir durumfl (1) Topkapı Sarayı arşivi numara gelen pivasa hareketlenmis. İtalya ve Zafer ve gaza günlerinin cuşu 11475. Yunanıstandan talebler gelmeğe başhıınıs icindeki bayram (2) Mahmud Celâleddin. Miratı lamıştır. İtalyaya «344 dolar iizerinden 360 hakikat. sandik yumurta ihrac edılmlştir. Yenı(3) Bu tarihî sahne ressam Bu den 500 sandık sevklyat İçin hazırlıkME V Lİ D hi Beyin büyük bir yağlıhova çalış lara baslanmıştır. Kaza neticesinmasında tesbit edilmiş bulunmakt.vi yumurtalaıır sandığı 9S100. pfak ö» vefat eden ö j tadır. Tablo Topkapı Sarayındadır malların sandıgı 92 liradan muamele lum>' gormektedlr. (4) Rusen Esret, Ayrıhklar. EROL Ahmed Ağaoğhınun 15 inci FİLOK'un Bir adam, kamyonunun altında öliim yılriönümü 20 S 954 perşembe ezilerek öldü Tanınmıs İlim adamlarımızdan Ahgjnu oğle namazını muteakıb. t S küdar Yenicamiındt okunacak Mevlidinde, akraha dost ve kendlsini seven arkaciaş ve arzu edenlerin teşriflerini Dun Eyübde Dir kaza olmuş, Şevket n.ta AJanğlanıın olunııinun 15. yıldöYurdakurban ifm.nde Lir şahıs sahıbı niımü miınasebetile. yarın saat 10 30 da bulunduğu 4542 plaka sayılı kanıyonun merhunıun Maçkadakl evmde bir anşulür mahalline blnmek isterken teker ma törenl vapılacaktır Toplantıyı mııleklerin altına düşmüştür. Feci bir şekıl teakıb Ferıkoydekl mezarı ziyaret edide ezilen karoyon aahibi koma halinde lecek ve u a t 15 te de Mevlid okululaŞişli Çocuk h»st«nesine kaldırılmışsa da caktır. çok geçtned'en ölmuştür. Şofor Rıdvaıı ya kalanmıj, kaza etrafında tahkikata 1 MAYIS 18 RAMAZAN 15 ba$lannnıştır. Knnnd» Haıl] Akartem <\\\t ıııensub 64 Kısııik btr sııbav kafılesı dun saat 1 2 % " ıki askerı ozel uçak Ue «ehnmlze pnmıştir. Şehrimızde birkac gun kalacak olan mUafır subaylar yıldız««k] Harb Akademlmiıl zlysret «dectkttr. mücadele ve kadınlar toplantılarına başlarken Dr. Nuruttak Kunter lardan meydana gelen Meclisi umu minin kasım başında toplanacağı ve mart başında kapanacağı da 43 üncü maddede yazılmakta idi. Mithat Pasanin niçin kasım ayını mebde ittihaz ettiği meçhulümüzdür. Bu Anayasa seçımlerin kasımdan en az dört ay önce yapılması hakkında bir hüküm de ihtiva ediyordu. İlk defa (Talimatı muvakkate) dairesinde seçilen meclisi umumî 7 mart 1877 de toplanmıştır. Bu suretle 1 kasım tarihinde toplanılacnğı hükmü daha ilk seferinde tatbik edılememistir Zaten bu Talimatı muvakknte Anayasaya aykırı hükümler de ihtiva etmekte idi Meclisin 1 aralıkta açılacağı hükmü<bunlardan biridir. İkinci Meclis gene Talimatı muvakkate ile seçilmiş ve ocak 1878 de toplanmıştır. İkinci Abdülhamid 1878 şubatında Meclisi feshetmiş ve 10 temmuz 1324 (23 temmuz 1908) de meşrutiyetin ilânı ile memlrketimizde ikinci bir meşrutiyet devri açılmış, 187G Kanunu Esasisi tekrar vürürlüge konulmuştur. 20 temmuz 1S24 te kabul edilen intihabı mebusan kanunu muvakkati temmuzun birinci günü mebus seçimlerine başlanacagı hakkında hüküm ihtiva etmekte idi. Fakat seçimler 1908 yılmın kasım ve arahk aylarmda yapılmış ve Mebusan ve Âvan Meclisleri 17 ara lık 1908 de açılmıştır 31 mnrt vakasmı takiben istibdada yeniden dönülmüs, Hareket Ordusunun tesirile meşrutiyet tekrar teessüs etmış ve 1325 (1909) da Kanunu Esasi tadil edilnıiştir 43 üncü madde gene eskisi eibi, meclisi umuminin her sene kasım başında toplanacağı hakkında bir hüküm ihtiva etmekte idi. Eskisinden fark, davete lüzum olmadıSınm tasrihinden ibaretti İstiklâl Savaşından sonra Büyük Millet Meclisinin 23 nisan 1920 de toplanmasile Türk tarihinde yeni bir devre acılmıştır. Türkive Büyük Millet Meclisinin. 20 ocak 1337 (1!)21) tarihinde kabul ettiği Teskilâtı Esnsiye kanunu da Büvük Millet Moclisinin kasım başında toplanaca$ı hakkındaki hükmü mu hafa7a etmistir. Bu hüküm 20 nisan 1924 tirihli Anayasaya da intikal etmi«tir Bu Anayasa bugün de vürürlüktedir. Anavasalarda hep 1 kasım tarihi bulunduğu halde devrelerini 1 kasımda başlatan» meclisler pek nadirdir. Büvük Millet Meclisimizin tarihini tetkik edersek 10 devreden ancak birinin normal tonlantı ile ise ba'ladığı eörülmektedir Bu da üçüncü Büyük Millet Meclisine nasib olmuştur. Birinci Meclis 23 nisan 1920 de. ikinci Meclis 11 ağustos 1923 te, üçüncü Meclis 1 kasım 1927 de, dördüncü Meclis. 4 mayıs 1931 de. besinci Meclis 1 mart 1935 te, altıncı Meclis 3 nisan 1939 da, yedinci meclis 8 mart 1943 te. sekizinci Meclis 5 ağustos 1946 da, dokuzuncu Meclis 22 mayıs 1950 de Büyük Millet Meclisimiz 10 uncu devresinin olağanüstü toplantısına 14 mayıs 1950 tarıhinde başlamış bulunuyor. Acaba bu toplantıya neden olağanüstü deniliyor, hiç merak ettiniz mi? Bu sualin cevabı basittir. Anayasamıza göre milletvekilleri dört yıllık bir devre için seçilirler. Bu ddrt yıllık noımal devre, seçimi takib eden kasım ayınin birinci gününden başlar ve dört sene sonraki ekim ayının son gününe kad^r devam eder. Her seçim devresi böylece normal olarak dört toplantı yılından ibaret olur. Fakat gene Anayasamıza göre seçim devresi bitmeden Meclisin seçimi yenilemeğe karar vermesi de mümkündür. Bu takdirde veni toplanan Meclis yeni bir devreye başlar. Eski Meclis dört senesini tamamlamamış olsa da yeni Meclis için yeni bir devre başlamaktadır. Fakat bu yeni devrenin normal kısmı gene 1 kasımdan başhyacaktır. 1 kasıma kadar olan önceki toplantı devresi, olağaniistü sayılmaktadır. Mevzuat bu merkezde olunca ve dokuzuncu devre Büyük Millet Meclisi de 12 mart 1954 te seçimi venilemeğe karar verdü;ine ve yeni milletvekilleri 2 mavı«ta seçildıklerine göre 14 mavıs 1950 den 1 k.nsım 1954 tarihine kadarki toplıntıya. neden olağanüstü denildıfii böylece mevdana çıkmak'.adır. Mesele bununla bitmi» olmuyor. Kanaatimizce, şekle değil, fakat mahiyete taallük eden bir ikinci mesele daha vardır. Bu da şudur: Neden 1 kasımdan önceki toplantılar olağanüstü sayılıyor? Bu suali şu şekilde de ifade etmek mümkündür: Neden normal taplantılar 1 kasımda başlıyor? Türkiyede Anavasaların tarihini tetkik eder»k bu sualin cevabını verebiliriz. Bilindiği gibi bizde ilk Anayasa. Birinci Meşrutivette kabul edilraiş olan 23 aralık 1876 (1293) Knnunu Esa^isidir. Mithat Paşanm kaleme aldığı ve Tersane konferansı toplandığı bir sırada toplar atılarak kabul ve ilân edilen bu Anavasa, bin Meclisi Mebusan, diğeri MeHisi Avan olmak üzere iki meclisi derpiş etmekte idi. Bun TURK EKSPRES BANK 29 Mayıs Cumartesi günü 9 EYLÜLDE Kah ve rez\ oinderı But dolahına kadar bulun c;yasile keşiueye itırak etmek iizere para yatırmak i<;in 10 DÜ5ELİ EV BİRDEIN 5 Hanrana kadaı4 cu?dan alanlar bu kura>a da firerkr. 2 GÜN KALDI l ı t a n b u l M e r k e ı i : Sırkeci, Büyük Postahan» karşısı, Tel: 2422422525756 UslcUdar Ajansı: Ahffltdıya, Halk Cad. Uo. 1 K a r a g ü m r ü k A j a n ı ı : Atıkali, Fevzı Paşa Cad undan bir müddet evvel r"*. İstanbul İmar Müdür\* *J lüğüne gazeteci olarak uğrnmış, şehrünizin ileriki gelişmeleri hakkında fikir edinmek istemiştim. Mütehassıslarl» saatlerce başbaşa kaldık. Bana maketleriııi, plânlarını gösterdiler. 5una kani oldum ki. İstanbula şeve nihayet bugünkü onuneu Meclis kil vermek üzere daha evvel vazide 14 mayıs 1954 te topantılarına feli bulunan Fransız miman Bay başlamıştır. Meclisin şimdıye kadar Prost ve arkadaılan, hem biraz fazvermiş olduğu seçimi yenileme ka laca şairane ve hayalperesUne hararlarından bir kısmı, yeni seçim reket etmişler (meselâ Galatayı kanunlarının tatbikına imkân ver muhayyel parklarla bezendirmişmek arzusuna davanmıştır. Nitekim ler); hem de nokta nokta. ada ada milletvekillerı seçimi kanunu 5 ha j bir takım faalijetlerde bulunmuşziran 1946 da kabul edilince vedin | lar; bir teviye ve tamamlayıci i? ci Meclis. 10 haziran 1946 da seçi yapmamışlar. Öyle ki, şehrin harimin veniienmesine karar vermiştir. tası üzerine, bilhassa zengin bölgeİlim hevetinin hazırladığı tasarının lerine, imar serpiştirilmiş, sıçratıl16 subat 1950 de kabulü üzerine 24 mış; öbür kısımlar adamakıllı ismart 1950 de sekizinci Meclis, se lenmeksizin nıukadderata terkolunçimin yenilenmesini ve yeni kanu ıtıuş: mütemadiyen fiHr değiştirmena göre yapılmasını uygun bulmuş leri ve tinten tipe geçraeleri neti! tur Son defa da dokuzuncu Büyük celeri buralarda hep görülüyor. Millet Meclisi, dört senelik kanuni Nitekim, yalnu harita üzerinde devreyi doldurduğu ve milli iraHe değil, m»hallelerimizi dolaşırken de nin veni bir seçimle tazelenmesinın ayrı eseflendirici kararsızlığa rastMeclise yeni bir kuvvet getireceği lamakti" ız. Bir yeni bina ileridî, j mülâhazalarile seçimin yenilenme (rünkii II numarah karara göresine karar vermiştir. dir) diğer bir >eni bina geride, Meclislerimizin tarihinin tetkiki (çünkü m numar»h karara föregöstermektedir ki 1 kasımda nor dir) Galiba VII numaralı kararmal toplantının baslaması 1876 Ka lar hile varmış İstanbul. hu senunu Esasisindeki hukümden ileri bcb'e, çarşamba pazarına dondürül gelmekte ve bilinen makul bir se m>ı<:. Bir mantık, bir üslub yok. . | bebe ivinad etmemektedir. Buna İşte şehrimizin imarındaki cur' mukabil Meclisin mayıs ve nisan cıına bilh'ssa hvmdan ileri geliyoraylarında açıldığı haller büyük bir du. 8unu da ilâve edeyiıa: Bazı ekseriyeti teşkil etmektedir. Ka semtlerin plânlan, araziye tatbik nunf normal başlangıc, tatbikatta edilince uymuyor. Faraza boşmuş olağanüstü olmuş. olağanüstü baş jibi (tristerilen s?halarda. mahallelangıclar da normal hale gelmiştir. ler çoktan kurulmuş... ve bizim esBu durumu ıslah etmenin doğru ki imar uenelkurmayı bundan ha« olacağı kanaatinHeviz. Anavasanın ber alamamış . tadilinde. normal devrenin başlan*** gıcınm 1 kî><:imdan al'narak me^elâ Prnst ptHkten scnra, kendi beş tarihî bir gün olan M mavısa getirilmesi herhalde çok isabetli ola altı mim'rımızdan mürekkeb bir heyete şehir plânını tamamlaır^k caktır. vazifesi veriirli. Bunlar. iğne ile ku» Normal devrenin baharda basla yu ka7arcas na, şehir ve şehir dışı ması, normal seçımlerin de ba paftalarını hazırladılar ama. bazı harda yapılmasını gerektirecektir. noktalarda, Prost'taki alabildiğins 1950 tarıhli milletvekilleri seçim hovarda geniş zihniyetin aksülâmell kanunu, normal seçim tarihini ey olarak arşını dar tuttular. lul ayının üçüncü pazarı olarak kaEh, pek de haksız degillerdi. Çün bul etmiştir. İlim heyeti her ne kakü meselâ bugün şehirde metresi dar gerekçesinde bu tarıhin ve ona 56 bin lirava arsalar mevcuddur. takaddüm eden seçim devresi başBunları sarsılmaksızm istimlâk etlangıcının tayininde mcmleketin mek için de Belediyemiz modern ziraî, iktisadî durumunun nazara usullerle mücehhez değil... alınd'ğını, halkımızın büyük ekseNeyse, o mevzu. bambaska mevriyetinin çiftçi olması sebebile oy verme operasvonunun hasaddan ru... Sadede gelelim: Bizim İstansonra ve ekimden evvel yapılması bula yeni şekil verraekle vazifelengerektiğini v e bunun için seçim dirilen heyetimiz, bir çok eksikleri gününün ekser yerlerde hasadın ta doldurmak hususunda faydalı olmamlandığı eylul ayınm üçüncü makla ve Prost'un ihraal ettiklerini haftasını tskib eden pazar günü ve tamamlamakla berabftr, lfrat yeribaşlangır olarak da ikinci meşru ne tefrtte saptı k»n«»tinrleyira: tiyetin ilân edildiei v« seçim hakMeselâ vapurlar köprüye vanaskının kurulduğu 23 temmuz olarak tnasın da, Galata ve Sirkfci kıyitesbit edildiâini sövlemekte ise, bu larına yanaşsın fikrine saplandı. tarihlerin tesbitinde Meclisin 1 ka Tasavvur edilsin, onca halk, Galasımda toplanacağı hakkındaki hük ta rıhtım iskelesi civanna dokülemün esas clduŞunda şüphe yoktur. cek. Zaten bugün bile ortda sıkı1950 de ve 1954 te mayıs avı içinde şıklık var. İleride ne olmaz! Açılvapılan seçımlerin zaman bakımmması düşünülen yeni yollar sayedan bir tenkide UKraHığıpa sahsan sinde kalababğı hafifletemiyeceğirastlamadık. İki ayrı iktidann mamizi plân üzerinde anlamak için yıs içinde seçime karar vermesi de bile mütehassıs olmağa lüzum yok* göstermektedir ki bu tarih, memletur. ketin ziraî, iktisadî, içtimai bünye*** sine aykırı değildir. Şu halde vapılaeak iş, kanaatimizce. Millet Meclisinin normal toplantılarmı bshırda meselâ 14 mavısta başlatmak ve normal seçimleri de mayıs başında tayin edilecek bir günde yapmaktır. Bu suretle kanunlann havata uvmıvan hükiimleri hayata uvdurulmuş ve kanunun olaSanüstü saydıgı fakat filiyatta en çok rastlandığı için normal olan toplantılara da normal demek imkânı temin edilmiş olacaktır. Tabiatile. Meolisin. «ecim devresi bitmeden seçimi yenilemeğe ksrar vermesi hakkı m=hfuz tutulacaktır. Bu hususun, ileride, Anavasamızin tadili sırasmd" nazara alınacağını umanz. Şimdi yeni bir merhaley* şiz. «Cumhuriyet» in bu oarar nü<;h»«ındn okuduk ki, yeni bir ecnebi mütehastu şehrimiz hakkında mütaleasım söyliyecekmiş. «Hür riyet» gazetesinin bu pazar nüshaîinda da İstanbul Metrosuna dair tafsilât vardı. Bu iki haher hakkında tamamlayıcı malı'nıat almak üzere, dün İmar müdürlüğüne ujradım. Yazilanlar doçnı imiş. Öyleyse. İstanbul hslkından hir vatandas sıfati'e, ev sahibiiğindeki hissei şayiama dflyanarpk tenkid ederim! Şöyle ki: İstanhulun nüfusu hemen yan rarıya Anadolu sahilinde otunıyor. Bunlar, Rumeli yaksçma nerede ayak basıp da, Metrodan nasıl îaydalanaraklar? Çünkü yeraltı rrenl, mevcud plâna göre, ancak Tophanede sahile yaklaşıyor (orasını lodos tutar: yeni iskeleler yapıisa bile b'uradan yaz kıç faydalanamayız"): Metro. sahile bir de Karaköyde yaklaşryor; orası da. yukarıda anlattiğım sebeblerle, rıhtımlanna dökülecek Anadnlu yakası yolcularını bu dar caddelerle içine alabilecek evsafta değildir. Müstakbel Metro, Eminönüne uğramaksızm arka hir köprüden doğruca Kerestecilere, oradan da Süleymaniyeye geçeceği için. Gaİ3!?nın ne mahşer kesileceği tasav\Tir edilsin. Metro, sehre Hr lutuftur. Fakat lutui yüzünden kahu olacak... *** Buna karsı ne yapmalı? Acaha, lodosa en k»palı Sirkeci sahillerini mi sehir hattı iskelelerile bezendirmeli? Ve Metroyu mutlaka oraya ulasrırmanın yolunu bubnalı? Yok sa İT<küdaHa karşı sahilin bafta taraflan arasmda mı yeni yeni vanur hatlan kutmalı? Bu şekilde mi Gslatayı tıkamaksızın iki yakanm muvasalasını sağlamab? Bütün bu suallere şehir mütehassısları cevab versinler. Ancak İstanhııl vatanrla^ının itirazı şu nok tada torılnnır elhette: Galatanın bu jrünkii hnli pürmelâii üzerine bir de Metro k»l"halıih binerse. büsbütün tıkamklrğa sebeb oluruz. Seyrüsefer durur; tamamile stop ederiz. YAPI ve KREDİ BANKASI BANKASI 15 Mayıs çekilişinde Emirgânda bir evi Anadoluhisarı Dolaybağlarında No. 74 de oturan 3230 hesab numaralı Bayan Sahcnde Özlüpamuk kazandı. 150 Lirava açacağınız bir hesabla Türk Ekspres Bank İstanbul Merkezinin mutad cHafta Sonu Keşidesi» Cumartesi günü Nnter hn^ıırıın''a VRpılmıştır. Bu keşidenin 5 AL • TIN ikramiyesıni, Çarşamba, Darü«?afaka sokak . No. 85 te, 20880 hesab numaralı Bay Ekrem Gürcan kazanmıstır. Her Her Her 15 günde çekiliş ay bir ev türlü bankacılık işleri DENİZCİLİK B4NKASI y Çocuklarınıza dğk nerilmtk uıert 1 KİŞİYE 100 REŞAT ALTINI YENİ ACILAN O S M A N B E Y Şubemizin hosusî ikramiyesine istirak için hesab açtırınız CAZİB AÇILIŞ HEDİYELERİ rica ederiz Filok ailesi I SATILIK KAMYON Cok az kullanılmıs Panhard 6 tonluk. kasalı Di zel kamvonu. Muracaat: Telefon: 41296 * Dün Kanadalı 64 subay geldi 1 l 1 1 V. ] 4 40 E. | 9.18 n i ! r ! 2İİ3 X g. ıiTö 16 07 8.45 12 00 19İ2 2 34 1 52 7.12 Liı.ı.ıiu deposu: İstanbul VeniposUne kar§ısı Mimar Vedaıl Caddesi No. 26. ^ y ocuk maması FALYER TİRIİİYE KREDİ Umuml kegidcde Erenköv Ethemefendi asfaltında her ay bir aDartıman dalresi 1 /Bir Fransız Bayan \ öğretmen fransızca. al manca dersleri verir. Telefon: 24.126. Saat 1418 I