Katalog

CUMHURIYET 20 Mart 1954 MİLLET PARTlŞİnden .Hikmet'Bayur i tt Mİllet Partisi içinde Atatürk düşmanlığı Genel kunıldaki çokluk ne irticaa, ne de inkıllba bağlı idi. Onlarin umduklan meselâ Bay Raif Oğan gibi kimseler sayesinde geri kafalıların, benim gibilerin yolu ile de jnkılâbcılann oylarını kazantnaktıBütün hareketler buna göre ayarlanıyordu. Partinin kütlesi de, mürteci değildi, ancak büyük kongreye gelen bazı delegelerin dedikleri gibi kongrelere en çok paralılar ve tertible kendilerini seçtirenler geliyordu Bunlann bir çoğu ise geri kafalılardan veyahud dini alet ederek menfaat istiyen kimselerdendi. Parti içinde dolaşan bir propaganda da Mareşahn irticai tuttuŞu ve Atatürk aleybinde oldu&u propaeandasıdır. Bu onun has talığı şavesinHe yapılabiliyorduHalbuki Maresal henüz mebus iken dahi bütün öbür cereyanlara karşı daima Atatürkün yanında durmuştur. 1950 seçimierinden sonra Böylece gitgide kendimi partide yabancı hissettieim günlerde seçime girildi ve orada tek bir milletvekiİH&i kazanılsbildi. Ancak esas amae elde edilmiş oldu. Türk tarihinde ilk defa olarak iktidann halkın ovu ile el degiştirmesi. Secimdpn sonra yapılan ilk büyük konprrede mesele çıkarmak istemedim. Çünkü parti seçimde büyük bir ba;ansızlı6a uğramıstı. O sırada m«ele çıkartmak hiç bir favda umudu olmadan dağıtıcı olabilirdi. Bu konerede Atatürkün kabrlne çelenk kovmak isinde en çok Kad'.köy ilçesi mensublanndan B B. Mühürdaroğlu, Lutfi Bomavab ve Ertu£ru! Akça itirazlarda bulunmıi'lardır. Diyanet lşleri Baskanı Hamdi Ak«ekilinin ölümii Bu öiüm bazı irt;caî gösterilere vesile teşkii etmiştir. Bazı geri kafalı öSreneiier bir toplantıya çokluk olarak eelmişler ve orada rahmetîi ho^a icin fatiha okumaya kal k'sm'larriı Iş icin vapılan bir topIsntıda d'n?e! gösterişte bulunmayı gpne «ovBi<:i7İık sayan bir kısım öğrenciler de oradan avrılmışlardı. E^tesi pün türlü öfrenci teşekk'i'leri rıpvsnnameler çıkardılarBu fatiha içinde önayak olanlardin biri ( M P ) ne cok eelrp eiden (kayıdlı ohiü ol"iadığ!r.ı iyi hatırlavamıyorum') Hüsameddin Ak mumcu adında bir genc olduçund?n bazı eazetelere bu iste ( M P ) nin bir tahriki bulunduğunu yazdılar. Bir yalaniama nesrini istedim. Genel kunı'd* saatlerce taft'stırnBuna razı olmadılar, besbelli idi ki din sömiıruculeri ile bu gibilerin irtibatının kesilmesini göze almıyorlardı Sonunda aşağıdaki beyanatın tpr^fmdan Kudret pazetesine yap''m=isına karar verdiler ve bu 14 orakta şu biçimde çıkü: «13 orak tarihlı Cumhuriyet gazetesinde M SE. imzalı Ankara menşeli vazıda Ankara Mill! Türk Talebe fpderasyonunun istişar! top lantısıirUn bahsedildikten sonra: «Bevanrt^Tierin M P. li ^evrelerden mü'hem olarak hazırlandıŞı da yayınlanrrtası ile birlikte cıkan söylentiler arasında idi» der.ilmektedir. «Bu cümle hakkında MP. si genel başkanı Hikmet Bayunın mütaleasını sorduk: «Kend:si verdifi cevabh M.Pntn hiç bir zaman talebeyi siyasete alet vapmavı düsünmemiş olduğunu. dolavısıle Cumhuriyet gazetesindekl söylenti rivayetinin asıl ve esastan âri bulundueunu ifade ve esasen Türk gencliğini her türlü irtica isnadından tenzih eyledifini ilâve etti.» Mareşal içtn okunan Mevlid ve 1951 yılı Istanbul il kongresi Bu iki oîay parti ileri gelenlerinin dini nasıl bir menfaat edinmek vasıtası yaptıklannı iyice göstermiştir. 1951 nisanında rahmetll MareşaIm ailesi Sultanahmed camiinde bir Mevlid okuttu. Orada henüz bu ailenin damadı bulunan General Şefik Çakmaktan başka genel kuruldan yalnız General Sadık AldoIrax usul usul kaşığı çorbaya dal dırdı. «Teyze» dedi, tibrikte «1 varYüzünü yu! Kendine gelirsin.t Iraz, Hatçenin dediğinl yaptıGitti yüzünü yıkadı. oE3v3ik olma güzel kızım» ded ; . «İnşallah muradına erersin.» Hatce «Keşke» dedi. «Ah' bire hatun tevzem, keşke Ah! Keşke.» Başından geçenleri oturdu, Iraza bir bir anlattı: «Yaa» diyordu, «thatun teyzem, ifte böyle oldu. Dünyada hiç bir şey istemem Memedimden bir haber alsam. Tam. dokuz ay oldu buraya düseli. Ne gelen var, ne giden.. Ansm olacak anam, karnından düştüğüm anam bile bir kere geldi. Yaaa hatun teyzeciğim, ilk günler bu de'ikte aç açına yattım. Sonralan mahpuslann çamaşırlannı yudum da .. Yaaa hatun teyzem .. Bir baber al>;am . Olü mü diri ml bir haber alsam Isterlerse assınlar beni. Umıırumda degil. Memedimden bir haber gelsin . > Irazuı dureunltığu, sersemliği gün geçtikçe azalıyordu Sonralan mahkumlard?n ctrendi ki. oKapıyı ben baltayla kırdm. İçerdekılerin hepsini öldürecektim. o piç eeimeseydi. Evi de içerdekılpri yakmak için yaktım,» dpmemelivdi mahkemede. On tane de oğul öldürülebil'r isbat edf'rppzse. vani eören. rilen ohnazsa olayı kanun katili tuğanla ben vardım. tstanbul il teskilâtı ileri gelenlerinden de kimse yoktu. îki gün sonra îstanbul il kongresi yapıldı ve camie gelmiyenler orada toptan fatiha okudular. Bu iki olayın mânası derin olduğu kadar acı idi. Gazetecilerin fotoğraf çekmiyecekleri, yazı yazmıyacakları gerçek ibadet yerinde partiden fatiha okuyacak kimse voktu. Aleme dindarlık satmak ümidi olan siyasî toplantıda ise ibadet pdıhvoHu. Bunu yapanların müslümanlıkla hiç bir ilgileri olmadığı akıllan sıra oy avcıhğı için dinî gösterişlerde bulunduklan, yani birer din simsan olduklan besbelli olmuştu. Mevlud günü işimiz vardı veya haber alamadık gibi bahanelerle bir iki kişi kendini mazur gösterebiürdi. Ancak olay toptajı ele alınırsa yapılan iş hiç bir suretle mazur gösterilemezdi. 1951 kongresi Bu konereyi proyram degisıkliklerini ele aldığım vakit mevzuubahsedeceğım. Bu konerede genel başkanlık nohetim bitmi=ti. Yerime Dr. Mustafa Kentli seçiHi. 1951 ara seçiınleri Benim için M. P. ni doğru yola getirmek veya ondan ayrılmak zarurî oluyordu Buna göre ara seçimlerinde tesadüfen dahi seçilmem doğru olamazdı Hrm psrti milletvekili olmak, hem de gelecek kongrede p,ırtiden çekı'nifk doğru savıîamazdı 3 u yüzden hiç aday gösterilmemevi veyahud gösterileceksem teşkilâtın pek zpvıf oldu&u bir yerden gösterilmeyi isted'm ve bu işde ayak diredim. Bu münasebetle Bay A. Oğuzla aramızda aSır bir tartısma oldıgundan toplantıdan ayrıldım ve bir daha genel kur.ıla upramadım. Bu yüzden temmuz 1951 den itibarpn inkılâblar lehınde verdığim bazı konferanslar istisna ed'lirse parti faaliyetlerine hiç katılmadım. Ayrıca anlatarağım gibi yalntz kongrelerde prosramda değişiklik yapılması için çahştım. İrtica ağrunda uğraşan ?ahıslarla teker teker ugraşmavı do&ru bulmadım. 1952 kongresi Orada Atatürkün muvakkat kabrine çelenk koymak meselesi dolayısile çok çirkin bir durum hasıl olmuştur. Bir takım kimseler bunun şiddetle aleyhinde bulunmuşlardır. İş o derece rezalet mahiyetini aldı ki kongreden çıkıp gittim, Sonra venıden çelenk konulmasına karar verilmiş, ilk çirkin durum bazı tevillerle, öıijilmoâe çalışılnuf v« AdEncf d&eğblferınden lCerem Ali bir kaç arkadaş ve çelenkle birlikte evime gelmiştir. Az »onra Bölükbaşı da gelmiş. çelenk kabre götürülmüs ve kongreye lönülmüjtür. Arkasr Sa. 4, Sü. 7 de $ehir =haberleri Yeni kâr hadleri ve tacirler 1 SEÇIMLER MUNASEBETILE dostluk derneğmin yıllık kongresi Türk Alman dostluk Derneğinin yıllık kongresi dün saat 17 de Liman lokantasında yapıhnıştır. Okunan faaliyet raporunda, aza adedinin bu yıl 110 a çıktığı, Almanyada aza kaydına ıenüz geçilmediği, her iki memleket arasında ticarî münasebetlerin inkişafına çalışıldığı, Almanyadan ithal olunan mallarm bedelinin tr.ınsfer edilm»diği ve bunun halli için idare heyeti tarafından hükumete müracaatt» bulunulduğu belirtihniştir. İdare heyeti ve murakıb raporlan kabul edildikten sonra 1953 sene/ bütçe tasarısı incelenmiştir. Açık reyle yapılan seçünde esV aza ve murakıblar aynen kabul ' dilmiştir. Türk Alman Aşağıdan Alma ifrat, tefrit Padişah ve lngiltere Sefiri İstanbul da bir diplomatik konuşma İstanbul Belediye kanununda aşağıdan almanın faydasızlığı Propaganda ifrat ve mübalâğadır Seçim propagandasında aşağıdan alma olur mu? İthalâtçılar satacak mal bulamadıklannı, kâr hadlerinin düşürülFransanın meşhur muharrirlemesile bir netice almamıyacağını rinden Paul Morand geçenlerde söylüyorlar Revue de Paris'ye Understatement Kâr hadlerinden ithalâtçıya isa ou qul parle le moins peu le bet eden nisbetin yüzde on kadar plus unvanile bir makale yazmıstı. duşürülmesi müstehlik üzerinde iyi Makale her vakit için bilhassa |U tesir yapmışsa da tüccar bundan girdiğimiz seçim devrinde üzerinde memnun görünmemektedir. Dün gö düşünülecek fikirleri ihtiva ediyor. rüştüğümüz bir ithalâtçı demiştir İlk bakışta bir Fransız tarafından bir fransızca mecmuaya yazılan ki: makaleye başhk olarak ingilizce « Kâr hadlerini indirmek İçin yüzde 35 kânn anormal zamanlarda Understatement kelimesi kullanılkabul edildigi nazarivesinden hare ması biraz garib gelebilir. Fakat ket edilmiftir. Hnlbuki şartların bunun sebebi pek çabuk anlaşılınormalleştiği bugün dahi kat'iyen yor: O ingilizce kelimenin tam muiddia edıîemez. EskHen yüz bin li kabilini muharrir bulamarruş, infransızcaya lugatlara ra serrnayesi olan bir tacir bunu gılizceden senede bazan üç. b»zan dört defa bakmış «Hepsini soylememek, ekciro eder ve cüz'l bir kârla yeti sik söylemek» dıyorlarmıs. Halbuki ingilizcede bu kelimenin masdanirdi. bir Şimdi ithalâtçı satacak mal bu n bir şeyi hafifleterek tatll tarzda, hafif bir kuvvet ile söylelamamaktadır. Bu da yetmiyormuş gibi yüzde dört karşıhğı olarak bin mek, bazı tabirleri itıdal ile kullerce lirası faizsiz ve aylardan'oeri lanmak mânalarına gelir ki konuşMerker Bankasında yatmaktadır. malarda, müzakerelerde ve bilhasBu vaziyette kâr hadlerinin duşü sa »iyasî münakaşalarda vakit vakit müracaat edılen bir söz söyleme rülmesi ne netice verebilir? Keşke eskisi gibi bol mal gelse de usulüdür. Ubii rekabet sayesinde gene yüzde Morand bu usule misal olarak İki ile mal satsak.» İngilizlerin şu parlamento formülünü alıyor: «Muhterem meb'usa «Abidin Daver» şilepinin kemali hürmetle arzederim ki hamakineleri için firmaterla kikati tam ve hakikl manzarasile temasa geçildi ifade buvTirmuyorlars ve ilâve eCamlaltl tersanesinde inşa edllmekte bulunan 6500 tonluk (Abldln Daver) dıyor: Bizde olsa (yani Fransada, Sileptnta 15 metre uzunlujund» olan bizde de olabilir ya) «Yalan söylübaj taraftakl lkl parçasının montajı yorsun be herif» demek lâzımgelir. sona ermıştlr. Gemlrun uçuncü. ddrdMn. Işte İngilizlerin parlamentodaki bu cu ve bejıntf parçalarının ln^atı hızla ifade tarzı aşağıdan almağa bir llerlemektedir. misaldir. Bizim dile bu UnderstaŞılepin makinesl için alâkalı flrma. larla temaslara başlanmıştır. Ahnacak tement kelimesini «aşağıdan alma» netıceye gore, makinelenn bir kısım tabirile tercüme edebiliriz sanıyoparçalan da meraleketlmlzde lmal edi rum. Eski dilde arabcadan girmiş lecektır. Teı,hızatını teşkil eden bazı ve bir mefhumun iki ucunu göskısımların yapılmasına başlanmıştır. (Abldln Daveri şilepi 1954 sonlarına teren ifrat ve tefrit diye pek kulladogru denlze indinlecek, teferruatının nışlı iki kelime vardı. Bunlardan lkmalini muteakıb 1955 ilkbaharında ifrat kelimesi arabcadaki mânasıntstanbul ile Şimali Avrupa llmanlan da olduğu gibi her hangi bir şeyi, srasında seferlere ba^lıyacaktır. bir vak'ayı ifade ederken mübalâUenizcilik Bankasında bir tayin ğa etmek, tefrit ise o şeyi veya hâDenlzclllk Bankuı Teftlı v* Orga. diseyi oldugundan az göstermek nizasyon Mudurlüğu konlrolörü Zeki Bagarur. Trabzon tsletmesl Müdürlujü mânalanna k""inıhrdı ki bu tefrit ne tajln edıiml}. Trabzon tşletme Mu. o ingilizce kelimenin tam mukabiduru Celâl Karadenlz de kontrolörluge hdir. Fakat bugün bu kelime yüzgetirilmistir. Eğitimde başansızlığın sebebleri mevzuunda bir konferans OzfDrddaki Corpu» Chrlstl Collegein | roUtehaaıularından Rlchard Uvingston» 22 mart pazart«l gunü uat 16 30 da Fen FaktîltesinQ«kl isUnbul Onivers:. tesı Umuml toplantısı aalonunda «Efı. tlmde Basaruızlıgın bazı tebeblen mevzuunda bir konferans verecektir Baro Başkanı bugün belli olacak Ietanbul Baro Başkanı seçlml bugun uat 14.30 da 1. Agır Ceza »alonunda yapılacaktır. ı Seçim, geçen defa en fazla rey alan ' iki namzed avukat Abdürrahman Yola İle Muvaffak Benderll arasında ola. caktır. İç İşleri Bakanlığı Belediye bütçesini tetkikc başladı Muvazene Müduru Sezal Ünyal tara. fından Ankarava goturulen Istanbu' Beledlyes.nin 70 milyonluk 1954 but. çesi, Iç Işıerı Bakanlığı tarafından tetklk edllmeğe başlanmıştır. Bakanhgın tetkiklnden »onra bütçe Basbakaniığa venlecek ve tasdike BU. nulacaktır. Butçenln tatbikına, tasdikini müteakıb hemen başlanacaktır. Prens Sabahaddin için toplantilar Türkiye Muallırnlet Blrllğl .Pren< Sabahaddin komıtesi» tarafından he•^ene tertib edilrrekte olan seri konfe raslara bu yıl da devam edılecektlr Konferanslarda. buyuk Turk sosyoloğ, Prens Sabahaddlnln hayatı, fikirleri vt davası anlatılacaktır Toplantıların blnnclsl bugün aasi 15 30 da Çemberlıtaştakl Muallimle: Birhgl lokallnde yapılacak ve her haf!'cumartesi gunleri aynı saatlerde devan edilecektir. MART 20 RECEB 15 Yazan : * ^ A. ADNAN ADIVAR de yetmifimiz için geçmis ola. O nin vaziyet ve şahsiyetini değiştirhalde tam ifade etsin etmesin aşa memek azminde olduğunu anlamışğıdan alma tâbirini kullanacağız tık. Tıpkı bu defaki gibi kanunun yahud daha iyisini bulacağız. seçimlerden sonra yürürlüğe geçeBu usule mizahta pek sık müra ceğine dair bir de muvakkat madcaat edilir. Meselâ bir baba oğlu de koyduk. Fakat bütün bu aşağınun iyi nişancı olup olmadığını av dan almalar hiç bir fayda vermeSekizinci Meclisin son hükuuşağmdan soruyor ve | u cevabı di. meti Meclise o gün riyaset eden alıyor: « Küçük bev, fevkalâde ma zat ile bir encümen reisine verdiği haretle nişan aldılar; fakat Cenabı talimat ile kanunun son gün müHak da kuşcağızlar için rahim ve zakeresine mâni olduğu gibi diğer şefkatini esirgemedi». Belâgat il taraftan o vakit muhalefet partisiminde bu şekli fransızca Ex<en nin sanadidinden ibaret olan İstanunation, Litote, Tapinose tâbırlerile bul meb'uslarından hiç biri de ağzıifade ettıklerini de Morand'uı ma nı açmağa lüzum görmeyince Istan bul şehrini demokrasinin mefruz kalesinden öğreniyoruz. i ve muhtemel nimrtinden ve diğer Siyasî müzakerelerde bunun bir | büyük, küçük kardeş şehirlerle mü çok misalleri vardır; bunun bir savi muamele görmek hakkından misali bizimle lngiltere arasında elbirliğile tam beş sene (19501955) şöyle geçmiştir: Günün birinde İnmahrum bıraktılar. Halk Partisi de giltere kraliçesi Victoria'nın İstanseçimlerde pek büyük bir itina ile bul sefiri padişahla bir mesele hıfz ve hıraset ettiği vilâyet ve behakkında konuşup istediğini elde lediye vaziyet ve şahsiyetinin ne edemeyince huzurdan çıkarken I kadar muvaffak olduğunu elim bir «Korkanm ki lngiltere hükumeti husran içinde gördü idi. Bu defa artık meramını benim ağzımla ankanunun gene Halk Partisine menlatmıyacaktır» demis ve bunun bir sub bir zatın takririle müstacelikaç harb gemisinin toplannı sar>yetle müzakere edilmiş olması da ya doğrultacagı mânasına geldiğini kaderin bir cilvesidir. Bakalım bu padişah anlamıştır. cilvei kader yeni seçimlerde ne şe Lozan sulhu henüz aktedilmeden kil ve surette belirecek. evvel tstanbulda diplomasi işlerile Bu aşağıdan alma usulünün yani ugraşbğım bir sırada bir gün İnmübalâğaya kaçmadan, yuksekten giltere komiser vekili Mr. N. Henatmadan konuşmanın bol konuşan derson'a ağırca bir tebliğde buve konuşurken masalara yumruk lunmuştum. Bana gayet nazikâne indiren memleketlerde çok iyi nebir tavırla ve hafif bir sesle dedl ticeler verdiğinden bahseden Paul ki ıMağlub ettiğiniz Yunanhlardı Morand Amerıkanın eskı meşhur diye biliyordum». Ben de aKarşı Cumhur Reislerinden Theodore mızda yalnız onlar bulunuyordu» Roosevelt'in şu sözünü naklediyor: cevabını vermiştim de ikimiz de «Ben elimde kalın bir baston olgulüşmüştük. Bu da karşıbkh a duğu halde yavaş yavaş konuşan şağıdan alraaya bir rrusal olsa gerek. bir adamım. Bu tarz konuşma Aşağıdan almanm hiç bir işe yara mendil sallavarak bar bar bağırmıyan bir misali de politika ha maktan daha faydalıdır». Bu tarzyatında başımdan geçti: Şu gecen da konuçmnnin eğer bevanattan gegün nihayet çıkabilen İstanbul Be ri dönulu' >=e, o dönüşün insanı hiç lediyesini Vilâyetten ayıran kanun olmazsa daha az mahcub edeceğiSekizinci Büyük Millet Meclisi en ne dair bir kanaat de vardır. cümenlerinde müzakere edilirken «Aşağıdan almanın hjç işe yaraher türlü aşağıdan alma usullerini madığı bir mevzu varsa ö da protatbik etmiştik. O vakitki iktidar pagandadır. Propaganda bir ifratpartisinin İstanbul seçimlerini ka tır, tefrit (îeg^dir; oTİda" ğörüîrü. zanmak için vilâyetin ve belediye mubalâğa, muhteşem yalan (buraJandarma Iraum Kumandam Trakya teftişlerindcn dundü Jandarma Umum Kumandam Orge. neral Kemal Yaşınkılıç Trakya bölgesinde yaptığı teftişlerl bıtırmıştır. Kırklarell, Edırne ve Teklrdağ vils. yetlerınde jandarma birlıklerlnde tef. tiş'erde bulunan Orgeneral Kemal Ya. şınkılıç, tfun bğleden evvel Vilâyet makiîmını ziyaret etmiştlr. ÖSleden »onra lîtanhulda bulunan jandarma bırlık ve muesseselerıni tef. tişe başlıyan Orgeneral. şehnmizdekl bııtun jandarma bırllk ve muessesele. r!nj gözden geçirecektir. Dr. MERAL İLİ Üe Dr. KEMAL GÖKNAR Evlendiler. 18 mart 1954 Migro çalıjmalan tsvlçrenın Tiçino Kantonu Mlgro koperatıfleri başkanı ve Senatör D\ıtt. weiler'ın muavınl M. Charles Hochstrasser şehrınıizde teşk'.lâtın kurulması ıçın luzumlu olan son tekkık ve te. nı?s!arı yapacaktır. Onumtudekl hafta içinde Ticaret ve Fknnnmı BRkıını Fethi Çellkbajm riya. setmde Mıgro te$kılâtını kuracaklartr. ve «ermayedar ulacakların ljtlrakıle bir tıplantı yapuarak şirketin kuruluşu rıevzuu gorusı.İPcektir Bu toplantıdan >.orra M'cro Kcnperatıflnır kurulması için gerpkl! muameleye baslanacak ve alakalı mercılere müracaat eoılecektır Şırket a7ami 8.10 ay zarfmda tam olarak fasliyete geçecektlr. Yangmlara karşı tedbir bulduğunu söyHyen vatandaş Fuad Akduman adında bir vatandaj Beledıyeye muracaatle yangınlara karşı tedbir bulduğunu. 250 000 lira verilirse formulunü verebileceğlnl bildlrmistır Bu taleb reddedilmiştir. da Morand mensonge supercoquentieux tâbirini kullanıyor) geçer akçedir; fakat şu da vardır ki bütün bu gürültüler, yalanlar bir den bir balon gibi söner ve insanı mshcub bir halde bırakır.» Propagandayı nasıl tasvir ederlerse etsinler propagandasız seçim olmaz. Seçim esnasmda tutulacak yol aşağıdan alma değil yüksekten atmadır. Bunu bilmeli ve seçim nutuklarmı hep bunu bile bile dinlemeli. Acaba aşağıdan alarak mütevazı vaidler, müte\'azı tavırlarla seçim propagandası yapanlara kimse iltifat etmez mi? Buna kat'î nlarak menfi cevab vermek dopru defildir. Tavazu ile, kükremeden, bağınp çağırmadan yapıîacak propagandalar ^nantık çerçevesi içinde söylenecek nutuklar kimbilir belki bazı muhitlerde dinliyecek kulaklar bulur. Bir Amerikan filosu geliyor Ayın ylrmı beşınde limanımızı bir Amerikan filosu zivaret edecek ve bil hafta kadar kalacaktır. Tedavüldeki paramu Merkez Bankasının dün netretögl bultene göre tedavüldeki paramızın rr.lktarı bir m:lyar 445 milyon iki bin dort yuz otuz ıkl liradır. Bu hesaba gore geçer. haftaya naza. r«r emlsyonda 14 milyon Ur&lık bür azalma göze çarpmaktadır. Bir İtalyan ticaret heyeti geliyor Bu ayın sonlarına dtıgru İtalyadan memleketimıze br t'caret heyetlnin geL mesl beklenmektedlr. ttaiyan he\et!nln bu ılyaretlne bü. yuk bir ehemmiyet atfedılmektedir. Anlajıldığma gore bugunku tlcari şart. lar gozönünde tutularak yeni bir an. laşma İçin mühlm goruîmeler yacıia. Vakıâ mübalâğalı ve küfürlü nu caktır. Bu arada ttalyanlarm maîları. tukların ilkağızda ve tıpkı bir şok mıza başlıca muşterl olmaları gdzönun. tesiri yapacağını kabul edebilirsek de tutularak bazı ticart imkânlar hade hain. sokuru yılan, dinsiz, iman zırlanacağı söylenmektedir. sıı gibl karşılıklı ihsan ve inavet Yağ ve kuru erzak fiatlan buyurnlan sıfatlann tekerrürile, düşiiyor bu unvanlar bir müddet sonra saMevaim icabı aadeyaj fiatlan 20.30 dece muhalif mânasına gelmeğe kuruş. kuru erzak flatları da 56 kunı» başlayınca o şok tesirini de kay düşüklük kaydetmisür. bettiğini ve binaenaleyh bir anlık Diğer taraftan havaların gılzelleşmesj bir tesir için sonradan birbtrinin üzerine fehre bol miktarda meyva vm yüzüne bakacak insanlann bu ka «ebze gelmege başlamıştı r. Bu sebeble rne}va ve sebze flatlarında dar ağır sözlerle blrbirlerini bos. tar ucuzlama olnoaktadır. da bir mik. yere kırmamalan lâzım geldiğini düîünmek daha doğru olmaz mı? Son 24 saat zarfmda limanımudan ihrac edilen mallar Son 24 saat zarfında lımanımızdan Hami}: tki hafta evvıl bu sutunlarda muhtelif memleketlere »evkedilen maU çıkan «Verilmeml; bir konferana baş. larm kıymetl 311 bin liradır. thrac edilen emtia arasında tltuk. lıklı makaleyi okuyan bir doktordan Orta Anadolunun bir vilâyet merkezin. btrsak, iç fındık, defne yapragı. afyon. den bir telgraf aldım Bunda benim ma. kernik. paçavra, yaprak tutün kabuk. kalemde bahl» mevzuu olan lşkembe İle lu fındık, kuru kayısı .taze bahk v« yılancık tedavısl yerlne orada o hasta gülyağı vardır. lıîa karşı çocukları sekiz ya;ına kadar yık.imamak gibi bir konıyucu tedavl (?) usulu mevcud rtldugu haber verilfyor. Bu haberı Sıhhiye ve daha ziyade Ma. arıf Vekâletinin nazarı dıkkatine ar. zedıyorum. A. A. A. ANDRE SOUBIRAN HEKİMLER Telhis ve tercüme eden: NASüHt BAYDAR Bütün münevverlerin okuyacağı bir saheser. harikulâde bir rojnan. Bütün kitapçılardan arayınız. 500 sahife. 5 lira. Siparis Dr. C. Aykan PK. 3 Seyazıd. HayHarpaşa Izmit Adapazan hattınm elektrifikasyona Haydarpaşa . tzmlt . Adapazarı elektrtkll tren hattının ihalesi için tekklk. lere devam edilmektedir. tlk pland» ele Blınm'Ş olan Sirked Sojuksu hattının lkmalınden sonr» Haydarpasa . Izmit . Adapazan hattı. rın ınçasma başlanacaktır. Bu hattın 30 milyon llraya mal olacsgı ve 1955 se. nesi sorunaa tamamlanacagı blldlril. moktedir MEVLİD VE HATtM DUASI Sevgıli ve kıymetll eslm ve kar. desim FİTNAT ALPER'in anl olarak hayata gözlerirü yum. duğu gunun aenel devrlyejine te. saduf eden yarınkl (21 mart 954 ı pazar günü ikindl namazından sonra Şişll Casnil Şerlflnde Mevlldi Şerıf ve Hatlm duası okuna. rak onun azlz hâtıraıı anılacaktır Memleketlmizln kıymetli dua. gularından Beledly» Mezaılıklar Müdürlüğü Bailmamı Hacı Hafız Nusret Yeşilçayın ldareslnde Hacı Hafız Hasan Akkus, Kafız Zekl Altın, Hain AÜ Güljes, Hatız İs. mail Danıj gibi guzlde olcujucular tarafından okur.acak olan Mevîdl Şerlf İle Hatim duasınm sevabını almak istiyen akraba. dost ve ahbsblarımızla arzu eden din kardeşlerlmlzln tesriflerlnl rlca ederiz. Kardeşl: Salâhaddln Pınar Eş! Ali Fahreddin Alper MEVLİD A B İ D İ N D A V E R ln »liz ruhu İçin ölümunun 40. ?unıin« raatlıyan 21.3 954 pazar gunü öğle namazından sonra. Şıjll Camll Şerlflnde menüeketlmlzin tanınmıs ve kıymeül hafız ve Mevlidhanları tarafından Mev. Ud okunacaktır. Arkadas ve ak. rabal&rı İle ı m ı edenlertn teşrit. lerl rlca olunur. Aües! 1 M U M m * « > yüıyıla gelinceye kadar dMİelerımmn kulİBDdığı bajlıca teoviral vasıtası idi... D E M İ B B #N K Yakınd» HALKIN HİZMETtNDE Pek vakitslz vt inl olarak ara. mızdan ebedlyete uful eden emek. H Ağır Ceza relslertaden MEHMED SALİH MUŞKARAnın gerek bizzat cenaze törenlnde bulunan. gerek telgraf, telefon ve mektubla derin acımızı candan paylajan akraba ve dostlarımıza ve dlğer muhterem revata tesek. kur ve minnettarlık duygularımızı ayrı »yrı blldlrmeğe büyuk •cımız manl oldugundan, gazete. nlz vasıtasile «onsuz tejekkür ve mlnnetlerimlzln belirtilmeslnl rica ederlz. E»i: ZAHtRE MUŞKARA Evlâdları: thsan Muşkara ve Dr. Tarık Muşkara TEŞEKKÜR A Bngün fflnpalln srosındo jlrinci olan V E T GENERAL yUzbinlerce TUrk alleslne elektrik ışığt temln ediyor V. ELECTRIC 1 8.04 12 22 15.47 18 21 1951 4.24 9 26 12.00 1.31 10 03 ı Blşifev E. ] H 4 3 | 6 00| fazia dayanıp Birinci kısmı geçen sene tamamen satılm 13 olan Bakırköy Çamlık Bahçeli Evler. ikind grup araslarının ağaçlandırma işi tam.amlanm ıjtır. 26.000 çam. süs ağaçlarile parsel ve yolları ağaçlandırılmış, elektriği mevcud ikinci grup Çamlık Bahçeli Evler arsalarını görmek üzere pazar günü sizleri davet etmekle mües sesemiz seref duyar. (Ayrılan parseller için 250 lira kaparo alınır.) Müessesemiz önün den sabah saat 9 dan itibaren her saatin basında aksam saat 17 ve kadar kalkacak ücretsiz hususî vasıtalarımızla Çamlık'a ypacağınız ufak bır gezinti size hem güzel bir bahar günü, hem de müstakbel yuvanızm yerini ni seçmek fırsatını verebilir. TÜRKİYE Beyaz.d Çarsıkapı No. 97/3 KREDtLİ tNŞAAT MÜESSESESI Beyazıd Palas kat 2. Tel: 25630 Müessisi: Selâhaddin Karakaslı CUMHURİYET Nfishası 15 karuştar ! Abone şeraiti Türkiye HarU j1 Lira Kı Lira Kx Senellk a 00 8100 AJtı aylık 22 50 43.S0 0c ayhk 1400 (400 Bir aybk «50 ».00 ^ D I K R A I Gazetemlze gondenlen evrak v* f m m oesre<lil«ın ediımesln ıada oiunmaa. tlânlardan menultyet kabuJ edılmeı tamazdı. Iraz ilk günlerde bu hak CUMHURİYBT'ta EDEBl rEKRİKASl: sızhgı bir türlü anlayamıyordu. Sonra gitgide kavradı. Bundan sonraki mahkemelerde verdiği bütün ifadelerde her seyi inkâr ediyordu. «Aaah!» diyordu, «dışarda olsaydım, oğlumu Hüseyinin öldurdüğünü hükumete gösterirdim. Aaah!» diyordu. Hatçe, onu teselli etmeğe çahşıyor: «Çıkarsın inşaallah Iraz hatun teyzem. Çıkarsın da oğlunu öldüreni hükumete teslim edersin. Ya benim halim! Ya şu genc yaşım! Irazla Hatçe bütün gün, akşamÇürüyereğim. Üstüme ispatçılık elara, gece yarılarınadek çorap örüden edene.» yorlar Gözlerini kör edecesine. Aradan günler geçti. Irazla Hat Ördükleri çoraplar kasabaia şöhçe, anakız gibi oldular. Belki de ret yapmıştır tNişanlısım öldüren anakızdan daha ileri. İçtikleri su kızla, oğlu vurulan kadmm çoraayrı gitmiyordu. Şimdi ıkisinin de bı.. > Çoraplarda nakışlann en acıderdi bir tek derd olmuştu. Hatçe, sı uçuşuyordu. Hatçeyle Iraz örnek Rızanın boyunu bosunu, kara göz filân almıyorlar, nakış üstüne nalerıni, kaJem gibi parmaklarını, kış yaratıyorlardı. Zehir gibi acı halay çekışini, çocukluğunu, ço renkler. acı nakışlar. Kasaba, kacuklukta neler yaptığıhı, Irazm o saba oldu olalı nakışın bu kadar nu ne kahırlara katlanarak büyüt tesir edenini. acısmı, güzelini görtüğünü tarla meselesini, son cina memiştir. Kasaba bunu bdyle kayeti en ince noktasına kadar, ya bullenmiş. Bövle söylüyor. şamış. görmüş gibi biüyordu. Iraz Mahbushaneye ilk giren insan da öyle. O da Memede aid ne varşaşırmıştır. Dünyadan apayn düşsa .. Evcik yaptîklan gündenberi müş gibi olur Sanki başka bir heps'r.i biliyordu. dünyadadır Uçsuz bucaksız bır Son günlerde ikisinin derdi de, ormanda kaybolmuştur. Ondan da sevinci de birleşti. Bir tek düşün beter. Topraktan, evden barktan, dosttan, sevgiliden, her şeyden büceleri vardı. O da Memei 4 8 (E MEMED Yazan. YAŞAJRJÇEMAL tün bağlnrını koparmışçasına uzaktır. Bir derin. ıpıssız boşlukta döner. Sonra başka bir hali daha vardır yeni mahbusun. taşı toprağı, duvarı. o azıcık görünen gökyüzünü, kapıyı, demir parmakhklı pencereleri bile düşman sayar k » 1isine. Hele bir de parası yoksa... Bir köşede boynu bükük kalakalır. Hatçeyle Irazın gece gündüz böyle gözlerini kör edercesine çorap örmeleri boşuna değildi. Kazandıklan paranm kuruşuna bile dokunmuyorlardı. Yemiyorlardı. Birkaç aydır bütün yivecekleri hapishancvm verdiği tek tayından ibaretti. Memed ergeç nasıl oha selecekri. Belki yarın, belki de bir ay sonra. Mutlak tutup getireceklerdi Ona para gerekti. Bir köşede boynu bükük kalmasın diyedir, bu kadar göz nunı... Iraz: «Kızım» diyordu, «bizim gibi sıkuıtı çekmiyecek Memedimiz. Burada biz vanz.» Hatçe övtinerek: «Biz varıa ya teyze» diyordu. «Biz vanz» Iraz: «Memedimlzin burada parası ', da var. Daha da kazanınz o gelin' c y e kadar. Geldiği gün paranm hepsini eline veririz Ona buna mahçub düsınez. Eline bakmaz elâlemin» Geceleri yorgun, gözleri acıyarak yataklanna giriyorlar, uzun uzun konuşuyorlar. derdleşiyorlardı. Memed için türlü türlü ihtimaller üstünde duruyorlardı. Akla hayale sığmaz neler icad etmivorlardı. En sonunda Hatçe anasma kızıyor: | «Şu anam da» diye başlıyordu «Şu benim anam da ana mı> Ben ondan ne istedim sanki. (Anam) dedim. (kulun kölen olurum anam, Memedimden bir haber. Sen den, başka hiç bir jeycik istemem) dedim. Gitti de bir daha gelmedi.» Iraz: «Kimbüir» dedi, fnolnrustur fıkara anana? Neler gelmiştir onun da başına?» Iraz, anayı her zaman böyle savunurdu. Her geceki gibi, gene geceyansı yataklanna girdiler. Yataklan nem den wlak ıslaktı. Gece böcekleri ötüyordu. Karanlığa çabucak alışsm diye de usul usul gözlerini oğuş turdular. Hatçe: «Iraz teyze» dedl. Iraz: «Ne?» diye sordu. Her geec böyle başlarlardı. Hatçe: «Yarısına buğday, yansana «Islak» dedl. arpa ektik» Iraz: Iraz: «Nedelim ya kııımT» dly« c« «Buğdayın ortasma da lkl evvab verdl lek soğan.» Hatçe: Hatçe «Benim anam da ana mı?» «Evimizin lçlnl yefil toprakla dedi. sıvadım.» Iraz: Iraz: «Kimbilir neler gelmiştir fe «Yeşil toprak... Kırmızısı da kararun başına?» diye cevab verdi var.» Hatçe, anasının üstünde durmaHatçe: dan başka konuya atladı. «Bir ineğimlz var. Koca göz «Çukurovada, Yüreğir topralü. kırmızı bir inek... Bir de buzağında bir gözcük evimiz olacaktı» dedi. «Memed janaşmalık edecek, j ğısı...» sonra da küçücük bir tarla alacak ] Iraz burada susar, ce\ab vermezdı Gene sustu. tık. Memed, böyle söylerdi, işte» Hatçe. devam ederdi: Iraz: «Benim evim senin evin. «Yaşınız genc. Gene olur» Memed, senin oğlun, ben de kızıdiye cevab verdi. nım.» Hatçe: «Kızımsın» dedi. «Beni kebaboya götürecekti Hatçe: kasabada.» «Evimizin önündeki salkım Iraz: söğüdün dalları sarkar. Yere u «Gene götürür.» Konuşma bu minval flzere uzar, laşır.» ! en sonıında Hatçe, dalar giderdi. Iraz: ; Kendisinin hapiste, Memedin de «Dört bir yanına çlt çekerlz' kaçak olduğunu unuturdu Iraz da Ortasını bahçe... Çiçeklik...» ! unuturdu. Gene unuttular: Hatçe, derin bir uykudan silkt! «Yüreğir toprağı» diye sayık nircesine kendine gelir: ladı, «Yüregir toprağı sıcacıktır. Gü tMemedi ne zaman tutup geneşlidir. Bir ekin cîur, kaplan s<$ Ürirler ola?» diye Iraza sorardı. kemez. Bizim tarlamış otuı d8 Gene sordu: nüm.» «Hı? Ne diyorsun teyze?» Iraz: Iraz: «Yaaa kızım otuz dBnüm.» «Yarın değilse, bir ay sonra.» Hatçe: (Arkası