Katalog

***** *?•**". İ2 fazeteciler, hepimij birer Marko Paşayız. Heı jün, her saat şikâyel dinleriz. Tramvayda, otobüste, trende, vapnrda, hattft yolnn ortannda hep şücAyet dinlerizYılbı^ı tatili ıjrasında Tarsus vaBaşbakanımız basına verdiği bb I edelbn, bu tuçlar ancak harb za porila yapüğım kısa dinlenme se• • • • * Yazan: Doçent ***•*•*••«•••'"• • • • w' demecde 161 üıci maddenin tadıl emaru bahis mevruu olabihrler. Bun yahsttnde de Tapurda şikâyet dindileceğini müjdeledi Bu demecden lan sulh zamanı isjemeğe imkân ledim; BeyrurU şikâyet dinledim; NewYork, ocak Cumhur Baç tasyonlar, belediyeler, seve seve öğrendiğimize göre hükumet. 161 in yoktur. Şamda gikâyet dinledim; Kıbnsta kanırruzm Amer.kaya gelişini şöy Türk makamlarile işbirliğı yapıyorci msddeyi tadil etmek kararındaDenilebilecektir kl yalan yanlış şikâyet dinledim. Hani «Mısıra le kuşbakışı benimle birlikte sey Yîhudi ve Rum cemaatieri de çok dır. Harb zamanına taalluk eden haberlerin sulh zamanı verilmesine kaçtım kurtulamadnn» diye bir retmek ister mısiniz' Olan vak'a büyük alâka ve dostluk gösteriyorları okuyueulanma kısaea nakle lar. Bu arada Skuras, 20 th Caı Eski "• İstanbul Valisi, bunun esas suçun sulh zamanında işlen ye gitmemesinin kabul edilmesile, mukavemetini tehlikeye maruz Xı müsaade edelim de millî menfaatle söz vardır ya Mısırda da şjkâyet dersem. kâh eülecekler. kâh ifti turü Fox gibi muazzam film orga sebejb!e*rini yakında.basına acık mesi halini nazara alan sonuncu siviller hakkındaki askerî mahke lacak şekilde kambiyoların tedavül rin zarara ugramasına göz mü yu dinlemekten kurrulamadım. Kaç ıründttr ırazetelere bakıyohar edecekler; zaman zaman da ü nizasyonu ile yardıımmıza koş j lıyacâğını söylüyor; C. H. P. fıkra, tadile mevzu teşkıl edecek me rejiminin sona erdıği söylene kıymetini düşürmeğe veya resml malım? Buna karşı cevabımız şu tir. Tadü ikı bakımdan derpış edılmuştur. zülecekltrdirçevrelçrîne göre Kırdar millct mektedır. Evvelâ bu suç'.ann faille mez. İşte bu sebebledir ki 161 nci veya hususî kıymetli evrakın piya olacaktır: Yalan haber, bir başka rum. Fınncılar Belediyedea, BeleBu ziyaret patırtısı sırastnda, aa' diye hnncılardan sikâyetçl. BeleTürk psıkoloiisini olanca eıplakveliili setimlerin.de İstanbuldan rı askerî mahkernelerde değıl. u maddenin son fıkrasında vazılı suç sası üzerinde bir tesir yapmağa ma vesile ile de belirttiğimiz gibi (2), diye kasablardan, kasablar Beledilığı ile etüd etmek hevesllai o de geç i$e başlayı; ve imkânsm ba^ lann faillerinin, Başbakanırruzm tuf hareketlerde bulunmak diye ka müstakilen suç sayılmasa bile bazı aday gb"«terilecekti mumi mshkemelerde muhakeme lanlar. Celâl Bayann Ameri şarış gibi millî hususiyetlerimizi gös hallerde suç teşkil edebilir. Meselâ yeden sikâyetçi. Perakended kaecilecektir. Sonra da, cezalar ındi , tabirile, tabiî mahkemesine yani u nunda tarif edilmistir, Maddeye bu kaya gelişi sırssında aramızda bu termekle kalmadık. Bunca iş ara lstanbul eski Vali ve Be'.ediye hakaret maksadile bir haber uydu sablar toptancılardan, toptanalan mumî mahkemeye gönderilmesının şekil 1936 tadilinde verilmiş ve bu rilecektir. celeblerden, celebler mezbahadaa lunmalıydılar. İ\i ve kötü, bütün sında birbirimizle uğraşmak, çekiş Başkanı Lutfi Kırdar C.H. Partisin hükumetçe kararlaştınlmış olmasını hususta 1930 tarihli İtalyan ceza rulmuş ise ortada hakaret suçu *** sikâyetçi. SakaUtcılar kaMblardan, mek ve kıskanmak için de vakit ve den istifa etmiştir. Haberi teyid millî hususive+lerrmîz bugünlerde ve bu yolda bir tadil hazırlanmasını kanununun 265 ve 267 nci madde vardır. Keza bir suç işlenmesini teş Bu suçları ışliyenlerin umuml memnuniyetle orşılamaktayıı. An leri ömek olarak ahnmıştır. İtalyan vik maksadile haber uydurulduğu kasablar »akatatçılardan sikayetçi. elsnca çıplaklı&ı ile mevdandadır. j zaman bulfbildık. Dedikodu sahası, eden Kırdar. bugünlerde gazeteciCumhur Baskanımızın gelişine j na eirmemek için tafsilât vermiye lere istifa sebeb:ni açıklıyacağını mahkemelerde muhakeme edılme cak bu tadilın sadece son fıkraya, ların siyasî ve iktisadi bozgunculuk takdirde o suç, teşvik edilen tara Manavlar, lerzevatçılar Hâlden, Hâl lerinm kabul edileceğı haberıne ne j hattâ sadece 161 inci maddede ya diye adlandırdıkları bu suçlar hep fından işlenmemiş ise suç işlemeğei ve Belediye de manavlardan şikâtekaddüm eden som haftalar bu ! ceeım. Fakat resmî ve gayriresmî, bildirmiştrrkadcr sevınsek yeridır. Evet, askerî { zılı olan siyasî ve iktisadi bozgun harb zamanı işlenen suçlardır. Bu alenen tahrik cürmü, işlenmiş ise i yetçi. Arabacılar kamyoncnlardan, rada bir ana b*bs günüydu! Bir iburadaki Türkler a^kla ve şevkDiğer taraftan Kırdann istifası, le birbirlerine girdiler. Birbirleri parti çevrelerinde olduğu gibi, ta mahkemeler bir zaruretin ifadesi culuk suçlarına inhisar etmemesini, hükümler, harb zamanında memle teşvik edilen suc meydana gelir. kamyoncular arabacılardan çflcâkere hazırhkta eec kalmıstık. 7 aralık 1953 tarihli Cumhurl ni kıskananların, çekiştirenlerin, hat rafsız vatandaşlar arasında da il?i dır, ama, sadece, zaruret olan hal zaruret olmıyan her halde, siville ketin düşmana fcarsı mukavemetini Keza haber uydurma yolu ile, ka yetçl. Halk. üstlerinl haşlarmı ıtlerde bu mahkomeleıe başvurulma rin umumî mahkemelere verilme azaltacak bozguncu hareketlere kar nunlann suç saydığı nisbette aşın fos içinde bırakan şoforlerden, şoyet'teki makalemin sonunds ileri tâ birbirlerine çelme takanlann m;n uyandırmıştır Bürdüfüm korku başımıza gelmlş, zarası görülecek şeydi. Resmîler birC.HP. il çevrelerinde şaşkmlık lıdır. Çünkü askerî mahkemeler, lerini temenni etmekteyiz. Yapıla fı korunmak için kabul edilmişler sağ veya aşın sol propagandası ya förler de yollan çamur lçind« bıyumurta kavıva davandıktan sonra birlerile perde arkasından ve önün hüküm sürmektedir. Dün göriiştü kaza birlığüıden ayrılmayı gerektı cak tadil sırasında bu noktanın da dir. Nitekim İtalyan kanununun ge pılması mümkündür. Bu takdirde rakan Bcledlyeden slkâyetçL Bürün bu şikâyetleri dtoleyen r» yapacalan sıvamıştık. Her millet. bu den güreşe dursunlar, hususîler de ğümüz il idare kurulu üyelerinden ren, ısusnai mahkemelerdir. Sivil nazara alınacağmı umarız. rekçesinde hulâsaten şöyle denil fiil gene suc teşkil eder. Görülüyor zan biz gazetecilerden ba sftiyetgibi islerin hazırlığma (bilhassa çahîma fırsatını kaçırmadılar. Davet bir kaç kişi, «Böyle bir istifa ol ler içın askerî mahkeme bazı hal**• mektedir: Artık harbler, hududlar ki müstakillen cezalandınlmasa da lere maruz kalan makamlar şikâpublis'te noktasından) 56 ay ön edilme edilmeme yüzünden burada mamıştır» diye başlıyarak şunlan lerde zaruridir. Meselâ seferberlikte da yapılan askerî hareketlerden zararlı hallerin çoğunda yalan haişlenen ve askerlikle ilgili bazı suç161 inci maddenin son fıkrasında ıbaret değildir. Bugün harbler mil ber, başka bir suç olarak cezalan j yetçi. Gazeteciler de şu veya bu ma kl tacirleruniz ikiye bölündü. ceden başlad'ğı h=tHe biz. beklemiş söylemişlerdir: | kamlardan şikâyetçi. Sivasi partiler Amerikahlar, partilerde pek dost beklerr.iş ve Cumhur Başkanınm « Lutfi Kırdar bize sormadan larla umumî mahkeme bulunmıyan yazıîı suçun cezasımn azaltılacağı, letçe yapılmaktadır. Harb yalnız dırılmaktadır. İsviçrede, İngiltereyola cıkmasına bir kaç hafta kala, görünen Türk ftruplannı kemiren istifa edemez. Biz durumu tetkık harb mıntakalarında islenmi» bazı suç ile ceza arasında âdil nisbet ku askerler arasuıda değil, milletler de, Birleşik Amerikada sistem bu | birbirinden şikâyetçl. Hulâsa herı kes herkesten şikâyetcl. Sanld bu suçların askerî mahkemeye venl rulacağı haberi de memnunivet ve arasmdadır. Milletin maneviyatını birdenbire kamçı vemlş gibi nrla ayrıhklan tabiî farkedemediler. Al edıp size bildiririz.> dur. Bazı memleketlerde meselâ I milyonlarca însan Içbıde halinden hhtan «kafa kırılsın fes içinde, kol yarak ise girismiştik. Bir diğeri de: «Lutfi Kjrdann mesi kabul edilebilir. Sulh lama riddir. Ancak biz daha ileri eidil bozgunculuğa karşı korumak lânm İtalyada yalan haber, bozgunculuk | memnun ve müteşekkir hiç khnsa Püblisite islerinden anlayan A kınlsın yen içinde> zihniyeti içimi çekilmesile ne olur? Öbür yandan mnda ise ancak fevkalâde hallerd* mesini. bu son fıkranın büsbütün dır. Bozffjncular milletin karşısm maksadile yapıldığı takdirde, boz yok! ze iyi işlemiş. Yoksa birbirimizin 10 bin Kırdar gelir Maamafih icab ilân edilen örfî idare mahkemeleri kaldırılmasmı ötedenberi uygun dakl düşmandan daha korkuncdur, tnerikalılar, başlavan hummalı fagunculuk suçu ol«rsk mustakıllen milletin karşısmdaki değıl, içinde cezalandırılmışür. Bunlar haricinHer ırfln aldıfrmız şlkiyet raek»liyeti bavret ve bedbinlikle sevre gözünü oyanlarımızın halinl görse ederse istifasıru geri alması için nin sivilleri bazı suçlanndan dolayı bulmaktayız. Bakmız, nicin: lerdi, «hiç bir i? yapamıyaceklaT» rica ederîz» demistir. Aynı zevat muhakeme edebilmesi, örfl idar« 161 inci maddede yazıh suçlar ki düsmanlandır.ı divor. ebundan sonra artık pek ede yalan haber, âmme sükununu tublartnda ferdler ve rümreler •aslı bir »ev yapılamaz» diyorlardı. hükmünü basarlardı. Bütün bun Kırdann, 954 milletvekilliği seçim ilânını gerektiren fevkalâde şartlar iki çesiddir: Bunlar da siyasî bozihlâl ettiği takdirde, gene İtalyada ( hep mağduriyetlerinrten bahseder la bir dereceye kadar izah olunabl gunculuk ve iktisadî bozeunluk Görülüyor ki bozeunculuk ruçTürk psikolojisinin ikinci husu iara ragmen is başarmak da kabil lerinde İstanbul C.HP. teşkilâtı oldufu eibi. bir kabahat olarak da ler. Maürturiyet kelimesi 5ylesine namzedleri arasmda bulunduğunu lir. Bunun haricinde yani normal suçlarıdır. Siyasî bozgunrııluk sucu ları mahiyetleri iktizasi ancak harb kabul olunabilir. Fakat bizde 161 in moda oldu ki . Geçenlerde AnadoBivetinin farkında olmadıklan için oldu. Ne yaman enerjl, değil ml? sulh ramanlannda, askerlerle bir üç »ekilde meydana gelmektedir: zamanında işlenebilen suçlardır. NiCelâl Bayann New York'a gelisi beyan etmişlerdir. lunun bir kasahasından aldığun bir aîdanıvoTİardı. Bueünlerde Newlikte işlenen bir askerl ruç bahiı 1) Harb eenasmda Immenin telâş tekim Türkiye müstesna, dunyanın ci maddenin »on aeklinde olduğu mektubda, bir okuyucn lstanbul pek ganlı oldu ve Türk cemaatinin York Haberler Ofisimizin faaliye| gibi ağır cezalı bir suç olması dunmevzuu olmsdıkça, bir sivilin umu ve heyecanını mucib olacak veya her yerinde de böyledir. Zira, biradyosandan sfltâyet ediyor ve şöytin» «ahid olsanız basınız dönerdi ro"kun sevgi tezahürleri kalblerİkramiyelerden kesilen gelir ml mahkemede muhakem* edilmesi halkın maneviyatmı kıracak veya zim, 1938 de, maddenin manasını. ! yaıun hiç bir yerinde görübnüş de le diyordu: Radyonua »esi parazit Bamb«şka bir is için ofisin kapısı dek! jahsf kırpınhklan herhaldeblr vergileri iade edilmiyecek : ğildir. için hiçbir zaruret yoktur. Halbukl düşman karjısında memleketin mu suçun mahiyetini iyice kavramadan ve ıı&nlrtı doiu. Başka radyolar da nı açıp içeri giriveren bir Amerl hayli yıkayıp temizlemiştir. Cumhur Memurlara verilen birer maa; nl»mevzuaümıza göre, askert mahkem» kavemetini azaltacak aekilde asılsız, yaptığımız bir tadil ile bu fiillerin kannyor. Radyomunı iyi ve rahaî kalı kadının ıBurası timarhaneye Başkanmı g^tiren Mauretania va betlndekl İkramiyelerden kesllen ver. ye başvurmak zarureti olıruyan hal mübalâgalı veya maksadı mahsusa sulh zamanı içlenmesi hali de suç j Denilebilecektir kl yalan haber dmlevemlyoraz. Mağdnr oluyoruz. dönmüş!> deyigi belki de manzara puru bayraklarla donanmı^b. Zi güertn ladesl İcab etmtyecegi. çünkü 1 lerde dahi askert mahkemelerin v« müstenid havadis veya haberler landınlmış bulunmaktadır. Halbuki den vazgeçtik, sulh zamanı da' mil Içtanbul radyosn. magJurlyetlmizi yı daha lyi eanlandınr. thırmadan yaret resmen Washtngton'dan baj bu maasın tesvlk İçin degll btr hlzmet ziieli kıhndığı haller vardır. Bunl» yaymak, 2) Harb »snaaında milll sulh zamanı düşman yoktur ki düş li menfaatıere zarar verilmesine mü önHyecek tedbirler almalı. Tabiî işleven teiefonlar, dağ gibl yığılan byacağından, New York'takl kabul mukablll olarak verildljl Mallye Ba. j kanlıgmdan lstanbul DefterdArlığına rın biri de 161 ind maddedir ve menfaatlere zarmr verecek herhangi man karşısmda milletin mukaveme saade edelim mi? Buna karsı da radyo da. kendl neşriyatını kanshbültenler. hazır'anması aylar tuta resmi hususl vaziyetteydl. Buna blldtrilmlstlr. Bununla beraber bazı ı rağmen motoslkletli polla müfrezesi, kaza! merciler bu husuıtakl ltlrazlan bilhassa son fıkrada yazıh suçtur. bir faaliyette bulunmak. İktisadî ti bahis mevzuu olabilsin ve bu mu cevabımız şu olacaktır: Millî men ran diğer radvnlardan sikâyetçi v« cak sanılan nefis brosürler, giren, askerî mahkjmelerin vazifelerini bozgunculuk »uçu ise; harb zama kavemeti bozabilecek bozgunculuk faate zarar veren ve suç sayılması tabiî o da mağdur!. çıkan bir sürt insanlar, kriyeler, kıpkırnun projektörlerile v» büyük tetklk ebnektedlr. gösteren askerî muhakem* usulii nında düşman karşınnda milletin hareketleri suç sayılabilsin. Tekrar gereken haller zaten ceza kanunu bir sehirden bir jehire uçan me gürültülerile heyecan verid bir Belediye tahsildarlan da Bir kaç ffün evvel sabahle^in kanusunun 3 üncü maddesi 1930 tarafından derpiş edilmistir. Meselâ manzara arzediyordu. Sabık v« hali murlar. . Meselâ bir bakıyorsunuz Jkramiye istiyor danberi çeşidli tadiller görmüştür. devlet topraklarının bir kısmınm Galatanın berbad arka sokaklannDr. Alyot Kali*orniyaya uçmuş: hanr Türk vatanda^lan ise nhtıralatanbul BeledlyesJ Tahslldarları Ko. tlk gekilde sivillerin askerî mahkebajka devlet hakimiyeti altına £e dan blrl olan Tahtarulumba sokaBu. Londradan Tahrana uçmak ka da hatın gayıltr bir kslabalık ha rvrm» Derneğl. kendllertn* d« birer çirilmesi, yabancı bir devletin Tur İhTia saphm. Karlı çamurlara bata linde toplanmı?, ellerinde al bayrak nuaa nlabetlnd« lkramty» veriimeslnl meye gitmesi, oldukça zaruri hallere rUr uzun mesafell bir sevahattir. inhisar etmekte idi. 1935 tenberi yakiye aleyhine hairb açması, cssusiuk çıka yanm metrelik yayakaldınErtesi eün b.r kokteyl partide New larla ve «Hoş geldin Celâl Bayar!» tem«mnl makjadlle blr brosür yayınMezbaha dahllinde kesilen koyun ve sığır bas, ciğer, mında, otomobillertn zlfoslannı yipılan tadıllerle askerî mahkemeye vesaıre gibi suçlar hep milli menYorkt* adameağm karşınızda bu yaftslarile beklesiyorlarHı. Gazete lamıstır. Broçür dün Şehlr Meclisi ye >iye yiirümeye çahşırken Beledll, lşkembe vesair gakadatı muhteTem sehir halkımızın gönderilen sivillerin sayısı artbrılcilerle kabul heyeti daha onceden üyelertne dağıtılmıjtır. faatlere şu veya bu şekilde zarar luyorsunuz! divemize hltaben bir şikâyet yazısı menfaatlerlne uygun ve tenzilâth olarak sehrimizin muhmıştır. 161 inci maddedeki suçların römorkla vapuru Hürrriyet Heykeverecek olan veya veren suçlardır. Gönfillü hastabakici kunlan yaza>ım diye düsünüyordum. Artelll semtlerindekj kasab dükkânlarında temin edeceklerl sivıl failleri işte bu sebeble askerî Ba« tarafı. kaplumbaga fle tav li açıklannda karîilamıj v« vgpura Bunlar birer birer gösterildikten ' dün açıldı kamdan tanıdık bir ses beni eamahkemelere aonderilmektedir. gibi, fazla lhtiyacı olanlarm Sütlüce Mezbahasında Topşan ırasahna benziysn hikâvemizin binmişlerdi. sonra artık gene, millî menfaatlere , ğırdı Dönüp baktım. Gönüllfl hastabakıcı yetlsttrmek mak. çağıranm tancı Kasablar Demeğinden temini. Telefon No.: 43754. sonu bsska türlfl bıtiyor Son dazarar verecek haTeketlerin ayrıca sevtrilî Val'mh ve sevgill Beledi\e Bugün 161 inci maddedeki suçu Currhur Baskanımız rıhtıma ayak sadll* Kızllay Cemlyetl tarafından bu kikaya kadar uyuklayan tsvjan Toptancı Kasablar Derneği sene ıçılraa»ın» karar verilen kursiarın işleyen sivillerden ancak basın yolu suç olarak gösterilmeslne lüzum yok Rei<nmir «avın Prof. Gökay oldubirden uyanıvor, fakat öyleslne ko basınca, aaker! bando tstiklâl mar iklsl dün açılmıjtır. Bu kurslardan tur. Biîâkts bra osulüri Wr mahzuıu Itımı eördüra. şuyor ki mağlub olmuvor! Paçalan ?:mızı fevkaj|defr^üze] ve azametli blri N'lştnfsşı Ortaokulunda. dlğert de ile ruç işlemiş olanlar, askerî mahvardır. Millî menfaat tabiri kanun bir şekBde çaldı. Celftl Bayar oto KadıkBy Or^okulunda nat 15.30 da ça. ken^.elere gıtme.tıektedir. Buna da sıkışan bir Türkfln çabşması kar Nişantaşından buraya kadar koyucunun maksadı dışındaki ha' sebeb, Basın kanunıınun 36 n a moblline dogru yol alırken 1 ka hjmalar» bcflamıpır. $ şısmda. Almanlarm veya AmerikaNlşantaîinda acüan kursU Kııılay maddesinin tefsiridir. Bu tefsir vereketlerüı de cezalandırılmasım bütün kasablan teftiş ve halkın lılann mahud çalışkanhklan jraya rışb. Rıhtıma yığılan ve nedense tstsnbul t^msiicriligi baskanı Sadl Bomümkün kıtacak s«kn<fe teftir edi *asa»i'!irdan şikftyetlerTtu tetkik etsilesile bu sütunlarda müteaddid kalır. Ama biîiın çalışmamı* ne vapur» dah»" Uneeden'bürmemis o !dı*, Dr: Necmedd:n Ülker 11» Ş1»U lebüir ve bu hal, ferdlerin hürriyet tim. 3S0 kuruştan yu&sn et satılTan"gazete Ve televizyo'n 'fotöğraf Hejnglre ve Laborant Okulu Müdlresl defalar belirttigimiz gibi (1), siviller dense hep telâşla atbaçı beraber lerini lüzumsuz yere tahdid eder. masma kat'iyyen müsaade etmlyearasında böyle bir tefriki haklı gösçılan ve filmdleri blrbirlerini ite Fatma Acar gSntlllü haMabftkıcilıJmın gidiyor. memleket >ajlı£ına temln edec«gl fay terecek hiç bir sebeb yoktur ve baKanunlanmızdakl antidemokratik ceğim. Bıma rafmen netice alımyor kaka 1« görmeğe çahştılar. Yer dar, dalan bellrten blrer komışma yapm.ıj. sm mensublannm askerî mahkeme tyi kl slze tesadüf ettim. Ben hükümleri ara$tırmak maksadile kalabahk çok. alâka ise muazzamDaha Celâl Bayar geîmeden IıtJtSn lardır. Kadıköyde açılan kursta da Dr. kurulmuj olan ilim heyetinin, 161 in j de şu sokaktan size şikâyet etmeyi «ız mümkün olmaya baçladj: Ha dı. Yere rfüşenler oldu. Film çeken ths«n özkayaj aynı huıusu tebarüz et. ci maddenin son hkrasını antide düsünüyordnıtı. Hazir elîme geçvadisi yarataeak olan ziyaret hldi ler her halde Celal Bayardan çok, tlren blr hitabede bulunmuı •• k*urg mokratik bulmasının sebebi, bun mi^ken sikâyetimi siıe yerinde arbambaşka insanlann surstlannı, ku çalışmalarına "baslanmıjtır. sesi daha tahakkuk etmeden. sinezedeyim Şu cukurlan ve kınk döAçılan bu kurslan ve bugUn Cağal. dan başka bir şey değildir. tstanbul Arkeoloji Müzesi malarda, telev.zyonlarda, gazete ve laklannı. burun ve bıyıklannı çek oğlunda Reşidpasa llkokulunda açılacak kük ya akaldınmlartnı Allah aşkıtiler. Poii^ler kızdı. Gazeteci fllSn Arkeoloğlarından radyolarda. Türkiyey» ve Bayara üvünrü kursu tanınmi} doktorl&r ve n« tamir ettirfaıiz. Hinlornedrn herke<:i periye atmak ba«hnnjlreler idar» edecektlr. Kurslar ÖZCAN KOYUNOĞLU •id bir surü fllm, yazı, resij. progProf. Gökay «okağuı halinl j&r(1) Sivillerin askert mahkemeleristediler Baktım, burada «Amerl üî ay sürecektlr. ile Yüksek Mühendis ram türedl. de muhakemelen meselesı. Cumhu dü: kan Türk Telgraf Ajansı» nı kurALTAY GÜNDÜZ V«H metro mütehassıst Türklerin sevilmlş elması da çok mu« olan gazeteci arkada? Alişan Fen Işlerl mudürunü gönderiyet. 14 şubat 1952; askerî mahkeEvlendiler. l|e yanyor H«r yerde Araerlkahlar Dobra, o hengâme arasında, bir poile görüştü me rejimi henüz sona enr.emiştir. reyim de bu sokağı gorsiin ve taszaml dostluk, ncaklık ve yardımCumhuriyet, 15 şubat 1953. ç mir ettirsin amma ben de kardaa Arkast Sa. 4, Sü. 2 de Beledlyemizin davetllst oiarak, metro rnevTUTinda bir müddettenberi çehrimlz. cıLk gösteriyorlar. Gazeteler, ls I (2) Uydurma haber ve kanun. kıstan şikâ>etçiyim. de tetkikler yapan Parlj metro tefkl. TÜRK EKSPRES BANK Prof. Gökay, yamndaki polisin* Cumhuriyet 4 eylul 1952. lltı mütehanuı Mtthendls Mare Lan. sokağin ismini kaydetmesinl wyvegln dün aabah Vall v« Beledlyt Rel. tstanbul merkezinin mutad ledi ve hemen halkın şjkâyetlerlni alnl rlyaret etmljür. Bu sütunlarda yarın Hayattan flhamları tetkike devam etmek üzere yaa »oMühnedis Langevln V M G«kaya «Hafta Sonu» kesidesl cumartea si günü Noter huzurunda yapılraetro mevzuuntU Izahat vtrmijtir. kaktaki kasablan teftişe pirti. Garanti Bankası, en gflzel farutı ırııs ve bu kesidenin 5 ALTIN Görüyorsunn» y« Vali ve BeledlTekstU ve örme sanayii isçilerinin ikramiyesini 20444 numaralı Kolayhk, emnlyet puanÜ. sur'at ve Reis'tniz de hepimlz gibl şikâprotestosu hesab sahibi Galatada. Kürekvpfci. Bastan aşsğı sikâyetçilerl» Tekıtll ve Örme Sanayll t?ç!lerl Sen çüer, 17 numarada Bay Cemal dolu bir diyarda yaşıyornz. dliuı blr beyanname yayınlıyarak. Yazan: Osman Okvar Mahmudpaşadakl dokum» atölyelerln. Berkman kazanmıstır. de calı;an yüzlerce lşçirün >ağh|ı İle ilglU Şehlr Mecllsl kararınm Utblk D OGU M Varhk Yayınevi jubat için size on yeni kitabuu funar: olunmamasını protesto etmljtlr. Beyan. namede. karar hllâfına, lzbe ve rutu. Şehrimlz muteahhidlerlnden Nlzamed. 1. Luici Pirandello: KffntTim Kocaa MEVLİD betU han köselerlndekl atölyelerde dm Barshan v» esi Fatraa Barshanın 2. Dostoyevski: İnsancıklar Aziı eslm ve kıymetli babamız saat 1 den sonra da l « i çaujtırıldıjı 31.1.354 tarihlnde bir erkek çocukları 3. Ersldne Caldwell: Alın Yana bellrtllmektedlr. ŞÜKBÜ SARACOĞLU'nun dünyaya gelmigttr. Nüshası 15 kuruştur iMuzaffer adı verilen yavruya uzun 4. AlphonM Daudet: Taraskoniu Tartarin vefatının kırkıncı gunune tesaduf Abone şeraiti Türkiye Harh ömilrler dlier, aaa ve babaııru Ubrik Şubat 2 Cemaziyelevvel 28 eden 4 yubat perşembe gunü Şijli 5. Halikamaı Balıkçuı: Yaşasın Deniz Urt Kr. ederiz. Camilnde mübarek ruhuna lthaf e. Türk KUsikleri: Yaknb Kadri Senellk 42.00 olunmak üzere öfle namazını .M 7. Türk Eâsikleri: NeFl Altı aylık 22.50 BAYAN MARİYA POLDRUKO müteaX:b Mevlidi Nebevi kınat â Oç aylık 12.00 olunacaktır. Dost ve akrabaları 8. Dünya Klâsikleri: Oanto ! | nıuı MEVLİDİ Bir aylîk 4.50 o ile arru eden dindaşlanmmn 9 Dünya Klâsikleri: Mevlâna 3 ?ubat çarjamba saat İD da Pangaltı D İ K R A T teşrifleri rica olunur. I V . | 7.11 12 28j 15.09 17.26'18.581 5.30 10. Çocuk Klâsikleri: Andersen MasaDan Fransız Katolik mezarlıgında yapıla G&ze:em'.ze gönderılec evr&k v* yaxıimı Eşl ve çocukları E. 1.46 cağından teşrlflerinizi rica ederiz. 7.02] 9.43 12.00' 1.34 12 04 nesredllsln edlımesln lıdt ıılıılııııaı. B. Amellya Aydemirezen tlânjardan memliyet ksbul d l Sehir= Bayarın ziyaretini perde önü ve kulis =haberleri AMERİKA MEKTUBLARI •fcüîPHlURÎYET 1954 j HIKIKİ MESELELER j İHEM NAUNA M1H1NA Şikâyelçiler diyarı! arasından seyrediş Lıitfi Kırdar Yaıan: Reha Oğuz Tiirkkan Farfisinden niçin ayrıldı? 161 inci madde Dr. Nurullah Kunter SAYIN ŞEHİR HALKINA i Biitçe denkliği üzerinde düşünceler ON YENt KİTAB CUMHURİYET s « «Vazgeçemem. Abdi Ağa değil dedikodudur yayüdı. Kadmlar koya kim olursa olsun vazgeçemem, nuşuyor, çocuklar konuşuyor, yaşdedi. Abdi Ağa, herkesin gönlünün lılar, gencler, erkekler konuşuyortğan mı? AJır kaçarım. Benim bir du: «Memed, kaçırır onu. Yedirmez tek korkum var, o da sana zulmederler. Benim korktuğum bu! Yok Hatçeyi Abdi Ağanın kel yeğenine.» oKorkar Memed.» •a... evelallah...» «Hiç de korkmaz.» Ana: «Memedin gözünde kimse kor «Evimi, barkımı, yurdumu, yuvamı bırakıp da hiç bir yerlere gi kuyu göremez.. «Memed kaç para eder. Abdi Ademem. Sen, a. git Hatçeyi. Gene de sana derim ki, oğlum. sen yalnız ğa onu parça parça ettirir de leşini Bin. Bundan iyilik çıkmaz. Karşında ıtlere attırır.» «Bir kere kızmasın... Attırır mı feeş köyun kocaman ağası var. Kızı onun yiğeni istivor. Bunun sonu iyi attırır.» «Memed, kızı alır da gider.» Çıkmaz. Vazgeç bu işten. Kız mı yok «Nereye gider?» tana!...« dedi. «Nereye gider? O gidecek yeri Memed kızdı. Anasına karşı pek bulur.» az kızmışü: «Nereye gitse, yılanın delığine «Kız yok» dedi. tDünyada Hatbile girse Abdi Ağa, onu bulur çıçeden gayri kız yok.. karır.» Bir daha da ağzım açmadı. «Yazık Memede.» *** «Dün gördüm Memedi...» tki gun sonra duyuldu ki, Abdi «Vay fıkara!» Ağanm öteki köydeki yiğeni Hatçe «Evlerinin arkasmda gördüm. İçin dünür göndermiş. Dünürler atasında Abdi Ağa da var Bağırma Yüzü sapsarı. 2!ehir sarısına kesmiş. sına, çağırmasına bakmadan, kızı ilk Yeşil sarı.» «Ben de gözlerinden korktum. gelişte Abdi Ağanın yiğenine veriyorlar. Abdi Ağanın yiğeni bulun Bir hoş ışıkh gözleri var.» «Fıkara, nişan yapıldı yapılalı ttaz kısmet. Kızı kendi gönlüne bıraksan, ya nırnacıya varır, ya da evden çıkmıyormuş...» «Dönenin dt hali kötü.» vulcuya. Hatçeyse ağlar ağlar avu «O da oğlundan korkuyor.» nur. İki gü« «onr« nisan takıldı. Abdi «Abdi Ağa da duymug meseAğs da gelinine bir beşibiryerde leyi...» taktı Abdi Ağa bu! Bir beşıbiryer «Vay fıkara Memed!» Ae az bile. San olsun memlekete! «Duymua da gülmüj...» j, ^andan sonra köyün içine bir «Kmn iki gözü iki çeşme...» dalları şemsiye gibi açılmış dutun başkalaşır, cennetleşir. Şimdi, pı yamndaki çitin altına sinmiş bekli anda düşler veryansın ediyordu, yordu. Memed, dügünüyordu ki... uykuların altında. Şu fıkara, ju kaHayır bu durumda Memed, hiç bir hırh Değirmenoluk köyünde, değifş.ey düşünemezdi. Memed, yalnız ü mlş dünyalar ya^anıyordu. şüyordu, V« karanlığa yağmur çiMemed de düş görüyordu. Hem seliyordu usuldan. Karanlık bastıkorkuyor, hem düş görüyordu Kağından beridir ki Memed, bu yağmufasında birden, bir şimşek çakü. Çu ru yiyordu. İçine geçmişti. Bazı bazı kurovanın bo. güneşi kafasmda parblr titreme alıyor, sonra geçiyordu. Çitin ötesinde bir patırtı duydu ku | çaiandı, büyüdü, genişledi, aydınlak kabartü. Bu, çitten atlıyan bir landı. İçindeki ışık seli durunca Y kediydi. Öyle sandı. Anası düştü Memed, endişelendi. Korktu: « m akhna bir ara. Etini kesmişler gibi gehnezse» diye düşündü. «Ya gelbir yerler: ağırdı. Yüreğinde bir ze mezse ne yaparım». Kafasından türYazan: YAŞAR KEMAL hır acılığı duydu. Bir sızlama. Iş lü ihtimaller geçti. «Gelmezse, ben siz...» diyordu. «Kimse benim yiğedikrrişsin...» Memed, dışarı yarı baygın, yan kence edeceklerdi anasma... Çok bilirim yapacağunı» dedi' Eli t* «Vay fıkara Memed!» "Abdi Ağanın kel yiğeni, gel Memed, t3ş kesilmiş kıpırdamıyor nimin nişanlısına göz dıkemez. Ben, sersem çıktığında yere kocaman uzakta bir şimşek çakü. Karanlıkta bancasımn kabzasma gitti. Tabanmiş fiyaka satıyor. Dolanıyor köyün du. Yüzü duvar gibi bembeyaz ol adamı parça parça eder de leşini kö bir tükürük atfa. Tükünik bir avuç erüniş dutun gövdesini, dallarını cası akhna gelince bütün korkulan 1 yaldızladı. Memedin de içinin ka siliniyor, çareEİzliğini unutuveriyor muş:u. En ufak bir hareket yoktu. peklere atarım. Bana bak! O kapı kandı. içinde.» ranlığmdan bir ışık yolu geçti. U du. Bir köy insanı tekmıl böylece ko Yalnız, o iğne ucu kadar küçücük j dan bir daha geçmiyeceksin. Anlan zun bir ıçık yolu... nuşuyordu. İçlerine derd olmuştu pırıltı gelip gözbebeklerine otur dın mı? Geçmiyeceksin. Anladın Tabancasını düşunflyordu ki çok •vler, agaclar, kayalar, yüdızlar. mı?» Memedin işi. Ama ellerinden bir ge muşrj. Bu anda bütün köy, atile, eşeğile. hfıi bir ayak sesi duydu. Az önc« ay, toprak nt varta dünyada hepsi lir yokru. Butün köy, sanki hep bir Memedi bir kaç kere tert sert sars Abdi Ağa: sığın, keçisi koyunu, böcekleri, taduşündüklerinden utar.dı. Gelip baağızdan konuşuyordu. Bu.konuş «Bana bak Memed!» dedi «Bu tı. Taştan ses çıkıyordu da, ondan karanlığın içinde kaybolmuslar, e vuklan, kedileri, köpeklerile uyumalar, Abdi Ağanın kulağma dakı köyde yaşamsık, ekmek yemek istı es çıkmıyordu İşte bu sessizlik ku rimi^lerdi. Usuldan usuldan karan yordu. Düşmanhkların, kinlerin, sev şında duran Hatçeydi. Gündüz olkası dakikasırta gidiyordu'. Köyde, yorsan benim dediğimden ayrılma lurtuyordu Abdi Ağsyı. Birden, lığın üstüne yağmur çiseliyordu. gilerin, korkuların, kayguların, yi saydı da Hatçe Memedin yüzün» «çıt» deseler o duyardı. Olup bite Sen çocuksun. Sen bilmezsin. Sen endüıi kaybedip Memedi tekmele Yağmurla birlikte, hafif de bir yel esi ğitliklerin üstünü kalın bir uyku ört baksaydı. Önce yüzünün sapsarı keni, köylünün neler konuştuğunu bir beni bilmezsin. Ben, adamın oca neğe başladı. Memed, onu öldürme yordu. Yel, soğuk bir yeldi. Arada müştü. Düşler çarpışıyordu. Düşler sddiğini. sonra yavaş yavaj kızardığını görür şaşardı. Başka seylere, bir biliyordu. ğıns incir dikerim. Duydun mu ek ııek İçin kendini zor tutuyordu. Di blr durup durup kSpekler karanlı yaşıyordu şu anda. belki korkuya yorardı bunu. nıeksiz, nankör? Ben, adamm oca şi dişini yiyordu. Avurd etlerl dl| ğ> havlıyorlırdı. Sonra, blr horoz, Adamını gönderdi, Memedi evine Görüs. lahaıı ne kadar dar olurlerinin arasmdaydı. Isırıyordu, yi uzun uzun Brrtl. «Çok beklettim» diye özür dlçağırdı bir gece. Memed. süklüm ğına incir dikerim.» sa olsun, lnsan muhayyilesi geni^Uzaktan, dagın ötesindeld yoldan ttr. Değirmenoluk köyünden oaşka ledi. «Anam bir türlü uyumuyordu.» püklürn gelip kargısına el pençe di Ge.dl Memedin kolundan sertçe yordu avurd etierini hırsından. Ajn kan içinde kalmıştı. Kaiasında lap blr çıngrrak sesl geliyordu. Bir ara hiç bir yere çıkmamış bir insanın kildiğinde, bas bas bağırmağa baş tuttu: Elele rutuşup korka, sin* uzakladı: çıngırak «esi kesiliyor, sonra tek bile geniş bir hayal dünyası mev laştılar. Toprağa öyle usturuplu ba «Bana Abdi derler» dedi. «Ben, san ışık şavkıdı... «Defol buradan! Sizlere iyilik rar başlıyordu. Çıngıraklar uzun cuddur. Yıldızların ötelerine kddar sıyorlardı ki, en küçük bir çıtırtı «Ulan namussuz nankör! Köpek adaraın ocağına incir dikerim» gibi kapımda büyüdün. Adam olMemed, susuyordu. O, sustukça vapmak. sizleri büyürüp adam etmek aralarla vuruyorlardo. Belli gelen uzanabilır. Hiç bir yer bulamazsa :bile çıkartmıyorlardı. Toprağa b*sharam zaten. Besle kargayı gözünü yolcular yorgundu. dun. Ulan namus düşmanı! Duy oteki kızıyor, bağırıyordu: Kaidağınm arkasına kadar gider. O mıyorlardı sanki. dum ki yiğenimin nişanlısma göz Memed, hayli zamandır kocaman, da olmazsa, düşlerinde yasadığı yer | oUlan ekmeksiz oğlu ekznek oysun. Daiol, itin oğlul» (Arkosı var) CUMHTJRİYET'ln EDEBÎ TEFRİKASI3 NCE MEMED