Katalog

25 Arahk 1954 nTMHTTRÎYFT İLDIPLOMAT JA/A.N : VAMT KADKI &AKAOSM ANIlGLU uuuuııuııuıuıujuııtıııııımıınııııııııııııııııııııııııııııııı S ™ 1 İsviçre benim ikinci yurdum gibidir! Bunu. İsviçre ve Isviçreliler ' Gerck İsviçre ilim müesseselerince didirıdi, durdu ve emeline ancak bshsinde hayli güçlükle yapuğımı gerek yerli endüstri âlemince ken seksen yaşını bulduktan sonra e li itirat ederım. Neden mi diyeceksi disine yapılan yardim'ar bir hiç rebildi Buna rağmen meydana ?e i basittiniz? Çünkü, bu hususta tarafsızlı Tiüsabesinde idi. Nitekifn büyük tirdiği eseri ki oldukça ğımdan asla emin değilim. Bu ha İsviçreli âlim en sonunda o müh'm bana gösterirken imtihanmı muval va beni öylesine biı kaplamış ve tecrübesini, sanınm, ya Monaco fakiyetle geçirmiş bir genc talebe bu memıeketin insanlarile o kadar j Prensliğinin veyahut İtalyan ilim gibi s.evinç içindeydi. Hassaten. CÎ haşır neşır olmuşumdur ki. onları : cemiyetlerinin iş birliğüe tatbıka ki Türk kumaşları, yazmalan. dokumaları. kilimleri üzerine dikkaobjektıi bir zaviyedsn tetkik ve ! niuvaffak olmuştu. tahlile lâzım geldiği kadar imkin j Obür ilim ise Atatürkün aziz timi çekiyor: "Ah ne yazık. bunNoel yortusu ve yı'başı arifegereken psrsyı bir türlü temir bulamıyorum Bem'e tayinim sıra I dostu Profesör Pıttard idi. En ^e!an Atatürke göiteremedim » disinde New York şehrinin ara edememiştir. larında Ankaradaki İsviçre Eiçisi j refli hemşehrılsrinden biri olduâu ye hayıflanıyordu. Kırkbeş elli «ıl caddelerind?n biri olan (Beşinci * * * nin bir öğle yemeğindeki nazik söz şüphe götürmiyen Cenevre kanlo lık profesörlük hayatının şerefleriCadde) yi tasvire koyulan bir 38Fakat, zaman zaman New York lerine «İsviçre benim ikinci yur nunda bir Etnoşrafya müzesi mev ni ?öyle bir yana bırakmış. kenzcteci yazısına şu başlığı yokmuşşehri sök.Mannda «çcnüllü» r edum gibidir başlangıcile cevab ver dana geiirebilmek icin yıilarca her dini tamamije bu bez parçalar^* tur: mizlik işleri memuHarma ras f miştim. Sekiz yıl sonra oradan ilk vana baş vurması iâzım geldi Y:ı veiTnişti. "Cennet yolu!» lanmaktadır. Bunlar, sokakhrı (Arkası var) aynhşımda. bütün hükumet erkâ iarca kendi dar imkânları içinrie Kaldırımlarda yürümek imkâridolaşmakta ve ele geçircUkleri nının hazır bulunduğu bir veda sof sız bir hale gelmiş, dükkânlann kâsıd parçalarını toplamaktadırrasında devlet reisinin bana hitsvitrinleri önünde saatlerce kahp, lar. Yalnız bu da. ••tmamile Wa'J ben söylediği dostîuk ve teveccüh hayran hayran noel ağaçlanm, Street'e bağhdır. Eğer barsaıls dolu bir nutkuna cevab verirken bediyeleri sevredenler görülme'e kâğıd tehvi'leri hiHen yükselmede aynı sözü. aynı hulus ve sanvbaşlamıştır. Bu defa yalnız vitrinğe başlsr» ve gönüllü çöpçü:er miyetle, tekrar etmiştim. Şu halr'e lerin içine Noel ağaçlan koymnkinsan. tastaman kendr yurdu kala iktifa etmemısler, dükkân cepYalnız bu d« kafi gelmemekte I dar değilse bile. hemen h.?men ona helerine de ağaçlan sallandırmışve (igönüllülerinD ^^hi s«v.?ı üyakın bir muhsbbetle s»vdi5i biı lardır! mid edildi^i seViMe yiikselri.ediyar hakkında pek tabiidir ki. lâDükkân sahibleri bu yıl son demektedir. Zenoin bir ır^rr!İel.'»t Z'rngeldiği gibi objektif davrana: rece memnundurlar. Şimdiye kaolan Amerikar'a bunl»ra f'? 1 * r1»DerHvcn: SAMİH SAMİ = maz. Hususile ben, bünyemin sıhdar noel devrinde bu drrece sa'ış hatini orada kazanmıştım. Fıkri yapıldığı görülmem'«ti. Bütün yi sı hiç bir zamnn artmamakta 7 tekâmülümün ve hayat telâkkileİ dükkjnlar geçen yıllardan elledır. rimin bir çok esaslı merhalîlerini rinde kalmiş o!aı bütün mallan * * * orada aşmıştım İnsan kıymetini. bu defa tasfiye etmişlerdir. New York şehrinin bu mevzu^a demokrasiyi ve hürriyet prensibieYapılan is+atistiklere pör?. 1954 Waarid şehrine gıpta ettiği sÖylsrini ilk defa orada öğrenmiştim. te Amerikalıiar yiyecekleri icin ne de fotoğraf mevcuddur ,'nir! Birinci Cihan Harbi 1914 yılında film Bir cümlede, Batı Avrupa medenidaha fazla sarfetmektedirler. E3diyor. İspanyada kâîıd paTcaîanna, yeti bütün dış ve iç örgülerite ba patlak verdiği sıralarda Lawrence p*!«divesJ. Avrupa Bu sebebledir ki | şehrin New York olduğunu. en New Lowell Thomas'ın kitabına bakılence yerlerinin hemen hemen mektîdirler. Oxford.dadır. Harb ilânı haberi ohurda ve p'cavraya iyi fiât v«rüna ilk defa orada âyan olmuştu. nun için tam bir sürpriz olmuştur. lacak olursa. Lord Kitchener hıdhepsi de. yerlerin çokt=n luJul (Noel olmasa iflâs edcriz) diytn kirli sokaklann da geas New hirlerir.de RÖrüHügü gibi, ssbah m?ktedir. Bu sebeble de M^dr!d Bu medeniyet* hakkındaki bazi Halbuki Lasvrence hatıralarında. detlenmiş ve cevab vermiş: «Lonraıi! olduirunu 51 *n f>t"'*o'''l?r. ler çoktur! Yorkta buluTir'ıi"'i"'i kaydetmek. tan akçpma kadar sakaklarda, Belediyesi. sokaklarl ler"'^ 1 »'"^': tenkidi görüş ve düşünüşlerimin draya bir kac defa malümat vertahmin ettiğinden bahseder! ##* Bi!h.?ssa. (y.lbasını sabaha kadar te ve şayle d°m"lrteir: caddflerde baş'boş do'aşacak \e •çin hususî bir h<)m Mjrrn^'a ve menbaı dahi İsviçredir. Zira, o saBakanhğı 1913 arahk ayında arkadaşı Ric dim. Fakat Dış İşleri râlencrek ve yalnız 70 Türk lirafi « Londra, Amstr'^am. Paris. temİ7İikle ncssul Oİacak bir (U memurlar tutmağa lüzum HMBÎŞu sırada, (cennet yoliarı) na mimî, duru ve gıllıgışsıZ demokra hards a yazdığı bir mektubta. da ihtarlanma kulak vermiyor. İki masraf c^çrek gecirmek istiyor sahib New York şehri teakid edi Roma. Moskova ve hattâ Napoli mizlik itçilen ordusu) teşkil edeSi atmosferi içinde Avrupahların ha 4 veya 5 sene Kargamıj hafri seneye kadar bir cihan harbi çıkamusunuz?) diverek yerler hazır lir mi? bile Ne\v Yorktan teln'zdir'» cek kadar paraya sahib değildir. fazladır ki, B»ledi«r>rijı verdiâi meziyetleri kadar kusurlan da a yat yermde işi olduğunu anlatmış cak. Maalesef, delikanlı, ne siz ve lam^s olan barlar ve g»zinolsr bir Neden I*ew York şehri bu de New Yorkta sokaklann temiz hu^u^t wti*»» J H b^Ir kimseler Bu sualin sorulmasma seb?b. pacık gözükür. ;< tır. Harb ilânından bir ksç gün ev ne de ben buna mâni olabiliriz!» buçu'ç sv »vvel komple oldukla New York Timeç gszo'psinde c,ı rece pistir? İPtiTie«i îi r^s^ipçiple yapılmak anrak çalısabMflnekte^irier. Bu Avrupahnın başlıca meziyeti ne vel de yazdığı bir mektubta, iki üç Amerikah gpzeteci bu hâdisenin nm bildirmiş!«>rdi. Bunu. eavpt "ar'^» »^i'm»!) Mr tadır. Fakat eknfn'.r su hıitu';eöpcüierin. •'loTİnde'ki kan bir yazı ol"nu$»ur G??.«te bu dir? Her herşeyden evvel bir ka haftaya kadar şarka gideceğini söy kendisine. ortaşark'ta entelijans ser muhBkerne tprzı yürüteıek izah ta mütt»f;'<tir'"r ki. AvniDat'a Bu aralık ayînHa. NPW Yorkta yazısın» şövl° baflamnktadır: lisanıını bab» J *n o? 1 ^ vise menjub Albay Young dur. nun ve nizam adamı oluşudur. Is lemiştir! cBpçülerin yaptığı î»i New York Hevrettiklerini de k â ^ e r i î n Avpoılan sahslann l î "ii!var Hilan « Eper Mofko^•ada K'zjl mry etmtktedirler: ; (Sahtekâr Lawrence1 adlı kita Yalnız kendisi (müstakil Aıabisviçreli kanun ve nizamlara bai»hbvılacağı ve bövlr'i^le ;J952 reko dan. Times Snu='e Va^ar kirli jl« New York şehri niştir. çün» ti m^k neVr|e yapmak ve avrı merikan gazetesi. ne gibi tedbir tan) adlı kitabında böyle bir hâbin müellüi Richard Aldüıgton'a c lığı adetâ bir taassub derecesine nımın da kınlaca.S: tahmin edil ^aydı, bu çehrîn t**rn'>^k i *e'i kti sakır'erinin hnyat seviv^i derer^f'o fsoVokl^rı tem'z tutmî'k ahnacsksa !>1'nip W° Yft'ku dün ! di.seden kat iyen bahsetmemiştir. götürmüştür. Avrupalının bizim göre, bir çok gazeteci ve muharrir. Neden? müdiirü en kısa ZJImar.da Sibir Avrupalılannkin'Jen çok yük=?k mümkiin r'o^ildir. NPW York Be vanm *n pis jehir1»rinder) biri bilerek ve bilmiyerek Lawrence'i lerlivMt .:~ıri»ye kadar mütps'i.iid ılmaktan Vurtanlmasııu ısrarîa jark telâkkimize göre en büyük Bir çok Amerikan tCiTan. vayı bovlardı!» tiı!» Lawrence Lord Kitchener raükahraman olarak ortaya cıkaracak kusuru nedir? Yalnız kendi men yazılan ve kitablan yazmışlarriır. lâkatı hakikaten olmuş muduT*1 Noeli dört pözle beklempkter'irler istemektedlr. AmeriVan gazete«i. dilnv?nn Bunun bir nPi'»1*»»! n'ı^aV. N~w s Bunlar. ancak o 7opinn k2'*a geç hüviik şehirleri ar^sınrlB P n Ü:S faatine düşkünlüğüdür. Bu hal ise Hattâ Aldington'a eöre. bu işle Richard Aldinaton. bunun şüpMami S. Yorkta vev"1'""1'' ' ' '~~vnr Ve Yorkta İsviçrelide millî bir karakter ma I mesgul olan bir (Lawrence Büro h"!i olduğunu belirtmokte ve bil ^ ıtıiiiııııııııtrri!iııııiHtnınıcutı;!iııii!iMiıııuiMiıııtınuııııııif*ııırrıirrıttııııiiHff«tıııııiMiiııttfiıtriftf». • hassa Lord Kitchener gibi eski bir hiyetini almıştır. «Pas dargent pas iu) da mevcuddu. askerin, sivil ve genc bir adama de Suisse paranın bulunmadıgı Bunlar tarafından ortaya atılan yerde İsviçreli de bulunmaı) me bütün hikâve'er yalan o!?ay<h ısim harbin patlak vermek üzere oldu»eli boşuna çıkmıı bir söz dejsiî kolayl?sırdı diyen RicVıard Alding £una dair sözler söylemesir.e de dir ve bunun bizzat İsviçreliler ta torı «fnkai aralsrmda bakikat da kat'iyen ihtimal vermemektedir. Esasen. Lawrence"in bu mü ! âkarafından gülüşerek tekrar edildiği var» dcrr.ekte ve ts.Tiifin son dere Tnnrok MohsuV.crl Ofisl ümıım M 1 'tın hangi tarifıte vuku buldu! ne çok kerre şahid olmu?umdur. ce zor oldueunu belirtmcktedir. d'irlücüniın Ameriksrfan mu'jnyaî eti 8i ğuna dnir birbirini tutnvypn bjîdayinrın ilk partlsi dıin wmt 22 de Ortaya atılan bir iddiaya göre. malumat Garblıyı Şarklıdan ayıran va.'ifve tarih'.er ver.nesi de • S«nt« Venezl». pemHile llmannnı™ VPkUstiRinı Lsv'rence'e. şjpheyi arttırmaktadır. lardan biri de pratik zekâ ile Spe hsrbin ?etirftm!stlr. Mlktarı 9058 ton olup bu culatii zekâmn bir arada işliyebil Kahirede. Lord Kitchener »öyleLavrence kcndini olduâundan enin t4>!illy«ye bsslnnacaktır TPİş! me kabiliyetidir. İsviçreli, bu babüyük göstermek için sistemli şekil neİkinrl partl 9?40 ton buSdm 1»# xrUmanımızda beklenınekteİr.«iliü muhsrriri bur'jn dogıu de çahşmıştır. Bu muhakkftkl, Law dir. busün '""' kımdan da diğer Avrupahların en i Vyvyan ön safında ycr alabilir. İsviçrede ki ol?mıyacağını bühas^a kaydetmek rpnce'in arkadaşlarmdan Bir komünist 1 srne hapse tcdir. Ri?hards derki: «Pek BZ Inssn. bütabla hayat arasındaki aynhklarmahkum oldu LawrenceKitchrner mülâkatm yük bir kısmı kendi ica^lı olan, dan hiç eser görünmez. İlim kadar Xonr,f;r,!stllfc proparnnd:>5i ysptıiı Son haftalarda .«ryın BaVana öst ikincvden sonra? İkinciyi mütea tnuhalıf Dünya gazetesinde oku olaylar da iîösteriyor ki bâşta budan bahseden ilk kitab Lowe11 Tho ciddî veya komik bu kadar hikâ llrilaaile 2 cci Ağır Ceza Mnhkrme'iinedebiyat ve san'at da ticarıleşmişmas'm kitabıdır. Lowcll Thomas yeyi peşinden sürükkmistir! Fakat de yannlanmakta olan H=wn Colaklar üste açık mektublar yayınlanpıa kıb da olsa niçin? Mektubun üs duk. E=kişehir Lisesi tarih oğıti lunanlar, duymaktan se işitmel.t.n t;r. Politeknik profesörlerinin her kimrlir? İnsiliz muharriri Bichard bunlardan hic biri aleyhinde değıl 1 sene hapse. 2 vıl müddetle Zongul ğa başladı. Hem rie Maarif teşki lubu veya tahkikat esnasında ilg li meni olan bir bay^n meslek.îaş •^ekinmemeüdirler. Fena clin ve biri kendi ihtisa* çubesine göre bü Aldincton'a göre. Birlesik Anerika dir. Üstünlüğü şüphe götürmeme dakuı emnirctl umumtye neearetl nl lâtında vazifeli olanîar taraiından memurun ifade tarzı ağır görül vazıyor. Onun şikâyeti bizzat B= korkulması gereken hal. djyamayük sanayiin emrindedir. İsviçre» t.nd» bu'.undurulmara mahkura eclll. da 1914 de yayılmakta olan İngi'.iz üdir» Bunların siyasi maksadlarl var m(iş, BAanhk r)» böyle bir muka kanHan fT'ub n«k temkinii, iakat mak ve işitememektir. İdsrı kömişMr. li faydasız seye pek kıymet ver I alryhtarı Alman propaepndasıra 6T\ mı? Önce bunu düşünmek lâzım. | beleyi lüzumlu görmüş olabilır. zorlu Tarih öğretmeni. Birles:i:iş türümlüğün en zararliii, ssğıriıkLawrence dnha da ileri gitmiş. mez. Bunlar arasında yalnız iki â lemek için. (Ingıliz harb kahraman N'.tekim bundan on yıl evvel de ;Tabiî. bunu uzakUn takdir ve tes Milletler'.n kuruluş günü B. Mi"et tır. Birıkm $ şıkâyetlerin. söyienbu hikâyeleri ortüya attiktan sonlim tanımışımdır ki. eski devirlerin 'an) varatan. bu^'ar h?kkında kon böyle açık mektublar, hem de tek bit edecek durumda değiliz. ra. bunları efkân umumiyev; nskler pnayasasındaki terrel hüküm meğe imkân bulunmamış sıkınuvelileri gibi tam bir feragat içinde feranslar veren, İngiliz prnpagan ledenleri zamsn zaman inkâra kal muharrirler listesine Vegece. Goltz. parti zamanında. neşredilmişti. FaFakat başka bir vakıâ var ki. leri öğrer.cilerine izah ederken on ların topyekun nasıl yü.ıCi bir VVilliseb ve Bourcet de cklenmiştir. yaşamakta idi ve belki bu yüzden. dssıra bu ??kilde hizmet eden ga kışmış, ismi etrnfında bu şeküde Liddell Hart. Bourcet'nin kitabm kat bunlarda hedef. tamamile si onu da bir soıuya konu yapa» 6a yazılı pren«ipleri ruhunda dZ^b kuvvet haline geldiği kısa zar^n bütün dünyaya ün salmış olma'arı zeteci. Lo\ve'l Thomas'c'ır. Lawren yapılan re'.lâmdan şikâyetçi göo zaman, Maarif mak mümkün değildir: hissederek açıkladığını anlatıyor; önce gorülmemiş midir? Bugüıikü dan İngilterede bir tek nüsha mev yasi idi. Hattâ fıa rağmen kendi memleketlerinde, ce'i bilhassa Amerikan gazetele rünmüştür! Onu Cİnailiz mülî kah cud olduğunu. bunun da Millî Mü Vekilini şikâyet İçin yazılmış olan Açık mektubda kendisinden sonunda da o prensiplerin kaiı iisı iktıdan memleketin idare surumhattâ kendi kantonlannda pek bü rinde ort=va stpn. onu kah?mar ramanıl olarek ilk dçfa ortaya a dafaa Bakanlığında bulunduSunu bu mektublardan devrin B.şbka ş'kâyet edilen Müzeier Umum Mü ne ters tatbik edildiğini sövliyerek luluğuna getiren bu halet 'ınaınıj yük bir itibar sahıbı değildiier. Bi olarsk enst^ren ilk s?h;s bu Ame tan Ameıikah «pzctcci Louell Tho tasrih etmekte fakat talebe Law r.mın neşirden önce heberdar ol dürüne niçin işten elçektirı'ırış? üzüntüler'ni ifade ediyor. O pren mıdır? Tecrübe edilmiş jeyieri, ı e risi prof?sör Piccaıd. i'.k (Stratos riknh gszeteri olmu«tur. Bu e?7e mas'ın nakİF*t''ci bazı hiksyeleri rence'in oraya «irip bu kitabı nasıl duğu bile söylenilmışiti. Bana öyle Anlaşılıyor ki, Bakanhk deha sip, her insanın fikir, felsrfe, dinî niden tecrübe konuiu yspii'ikta fer) balonu tecrübesini Belçıka toci. mevzu kıtlıŞından mı yoV?a dshi inkâr etmiştir. Halbuki ba okuduğunu nedense anlatmamak geliyor ki, bahsirrize konu olan trhkikatın ilk sffhasında bir nem ve siyasi kanaBtierinden dolavı h:ç ne fayda vardır? Da ma sert ic\mektublarda bu cins bi; kasid bu leketin müzeleri gibi maJdî. rra bir suretle "muteb» olamıyscağı birler, kuvvetli ilâclar gibi ilk silim ve endüstri müesseseıerinin b?«ka sebeblerle mi bu lekilde ha malumatJ bizzt Lawrence, Lo\vell tadır.» manevî ve maddî yardırruna borç rcket etmi«tir? Rictınrr" Aldington Thomss'a vermişti! Richard Aldington. Lawrence 61 lunmamakta. daha çok Maarifin nevî kıymeti yüksek, millî v'irh na dairdir. Halbuki «ben, muhalif ğızda şifa verici görünirınr anıa LBwr«ıcein (asker? muharrir düğü zaman kütübhanesinden bir muayyen meseleleri hakkında şi ğın mühim bir cüz'ü olan bir es bir partinin adaylığını kabul et vücudü ve vücuddeki azayı tanrib hıâur. Hattâ. o vakit bir çokkrı bur.u tasıih etmemektedir. muameleler k;lâtın brşma getirdiği zatı ış:ne tiğ:m iç:n kocarr.ian ve çocuk'.ı ederler. Bir defa o yola şirudi mi Amerikah sazetecinin kitabmda ler hakkında geniş tetkikîsr) yap tek askerî kitab çıktığmı kaydet kâyetler veya şahsî m:z onu Belçikah sanmıştık. Harkaydettigine fröre. Lavrence KKVIİ tığını da Lowell Thomas üeri sür mektedir. Bu da, Clausewitz'in 3 ileri sürülmektedir. devamdan msnetme ihtivacını ,)ÜV nmdan uzaklaştınlarak Ankara her gün biraz daha sertinı vermek bin sonunda Mösyö Piccard, denıZ lerin dibins inmek kararını vermış reve aitmiş. Lord Kitchener'dçn müstür. Hattâ Lf,wrence Amerikalı cildlik eseridir. Lawrence bu ese Açık mektublardan birincisini A muştur. Şu halde üslubu her ne dsn Eskiçehire nakledildim. İktidsr cab eder. Başka türlü tesır e t e bulunuyordu. (Sierre) denilen bir mükâfat istemiş. Almanların Baâ gazeteciye demiş ki: «Türklere kar ri 19051906 sıralarında okuduğunu yasafoya Müzesi Müdürü, Vatan olursa olsun muhtevası Bakatılığı partîsinden aday olup da rnebus mez. Bunun sonu gelir mı? a gazetesinde yaymlamıgtı. Dsha ev uyandııan bu mektublarm >ah;bi seçilmiyenler yerlerinde bırakıldı* •* küçük kasabada bir âleminıum Had demiryohınu î?k?nderun'a H ?ı yapttğım eayri nizâmi harbde. anlatmıştır. bağlamak hımmırHaki tekliferi Foch'dsn ziyade Sezar i!e Xenopîngiliz muharriri Aldington der vel bu sütunlarda yazdığımız gibi verimli bir hizmet etmiştir. rîem lar. Bu, Birleşmiş Milletler anayafabrikasında (Batiscophe) âletleHükumet ve üniversite nin. "A'va^a }"<n!iz niifuzuna h^ hon'dan istifade ettim!» Ayn: za hal şu noktayı belirtivor: mektub sahibi, aym meseleden de rahrt ve huzurunu kavbe'me, sasma aykırı degil midir?» meanni kendi elile imâl etmeğe çalışı; 1aretamiz bir Prusya tehdidi» ol manda. Ramses'dcn Napo'.eon. Wel Başbakan, Ankara ve Istinbul « Fakat kütübhanesinden çı bazı mebuslara söz etmiş, bir ne memuriyetinden olma pahasma... l nde fik:r yürütüyor ve sızlanıyordu. Onunla tam bu sırrlarria duğunu İİTİ sürmüş ve Almanya lington. Jacksin. Von Miitke ve kan bu tek askeri kitab da 1911 tice çıkmadığını görünce kaleme Mektub sahibinin dsdikleri diânj yor. Üniversiteleri Rektörlerüe Dekan» müşerref olmuştujn. Bana, bizinı r.in nasıl İskenderur.'u kontrol etFoch'a kadar bütün harblcri tet baskı tarihini taşımaktavdı!» sarılıp o yazıyı kâğıda dökmüs ise. hattâ kısmen doğru ise onu Onun şikâyeti, mensub oldugu i iarına bir öğle yerr.eği yedirdi Onhavalimızd? yaşayan âlim tiplerfne mek hakkını elde ettiğini öğren kik etmis! Richard Aldington'un vardığı ne tür. Mektub, umumi efkârı ve m&t çaâirmak, itidale sevketmek; ev Bakanlıktan eşit muamele görme i lara hükumetin üniversite hakkınmahsus bir çocuk saft'etı ve bir de mck istemis! İngiliz muharriri Richard Alding tice, Lawrence'in kendini büyük bustı şiddetle ilgilendirmiştir. A velce uğradığını söylediği ha«ız mek, h = ksızlığa uğramaktır. Bu| da yakın a!âk;sını bir here daha. likanlı heyecanile uzun uzadiye bu Tanınmpmış. üniform? taşımıyan tori, Lawrence'in geniş askerî ma bir askerî stratej göstermek için lâkalı makamda 'bulunanlar de hklar dediği gibi ise onlann kız meslekda?ın cam ne kadar yan gösterdi. Çok güzel, çok yerınd yoni teşebbüsünün cazibelerinden 23 yRsında bir Oxford mczununun lumata sahib bir kimse oldu*ur.u bütün askerî muharrirleri okudu meclerde bulunmuşlar, hemence gml'.ğını silmek daha hakunâne mış olacak ki, Bakanhk emrine a nazik, zeki ve iki katlı bir gönüj', b^hsetnr.şti. «Evet pek cazib bir derhal cevab bpkliyen bu suali kar göstermeve matuf bu sözleri ve ya ğu hakkında iddialar ileri sürmüş tahkikat başlamıştır. Arkasından olmaz mı idi? Yüksek makamiann lınmağa veya diğer sert muamele alma ziyüfeti. Zaten ulema, oldunafj iş: fakat çok paraya, çok vasıtaya sismda Lord Kitchener ne yapmış tılan şüphe ile kamJamaktadır. olduğudur! tatlı dilîji ik:nci mektub çıkmış ve erte3İ gü »ciddîn olması kâfidir, «sert» o : lere maruz kalmayı da göze flmış oiası tatlı sever. Hsle ihtiyaç var. Bakalım bunun için tır? İngiliz muharriri. ne yaz:k ki Aldington diyor ki: YARINKİ YAZI: Lawrence, nü mektub yazarının Bakanhk em masına ne ihtiyac var? ve bu açık mektubu y?zmağa ka vezirparamağından daha da çokîtf clen nası] çıkabilîceğim» demişti. Lord Kitchener'in vüzünde hu>u« Lidell Hart'ın kitabmda Law Türkiye harbe girmiyccek diye ü rine alındığı öğrenilmiştir. hürriyetirin^ Neye İkinci açık mektubu, Vatan gibi rar vermistir. Tsbiî biz, işin iç lezzetü bulur. Fikir le eclen hiddeti göfterebilecek ne rence'in okuduğu sövlenen askeri zülüyor! birinci mektubcan sonra değil de iktidarı tutan bir gazetede ofğıl, yüzünü bilmiyoruz. Bunda da res en mühim durskları ve k a j ' n a k l i bi!ha?;aî''' mî muamelfnin kendisi hakkında olan üniversitelerimiz'n, bütçe müzîkereîeri başlarken vemak için sonunda hediyeyi çantası süzünü de hstırlatmıştı: Bu sözüne küçük hediyenin oradaki kadında fikr yürütecek durumda değiliz. «Cumhı»ivef» in Tefrikav: rilmiş bu câizeli ziyafete mukana indirrnişti... göre Irfanın her iki haftada bir, uyandıracağı hosnudsuzluğu ins : Muhakkak olan tsraf, bu yazılsrda belelerini beklemekteyiz Onun, O günün unutamadığı sayılı hâ bütün bir gününü babasınm evinie yakile kestirmekten de ayn, gizli feveran eden bir sıkıntının mevcud Ankara Palasta veya Park Oteide olduğudur. tıralarından birisi de. akşam üzeri j geçireceği misafirliğe ayırması lâ ve tuhaf bir haz duymuştu: Tıpkı verilecek bir yemek olmadığır.ı he»' Hafız Bedreddin Efendi ile, ve ba I zım geliycrdu. Tarafsız vicdfnlarda hasıl olan men söylemeliyiz. iki hafta evvel altın saati çanta=ma basile birlikte Beyoğluna çıkişlan İşte o sabahki ziyaret karan geceki indirirken duyduğu şiddetli keyfe intiba sudur ki, kendilerini haksız Üniversitelerimiz, ci^''î ilim aolmuştu. I bu hatırlayıs sonunda verilmişti: Ve benzer şiddetli bir haz: Hem ma muameleye maruz bilen veya daha profescr'.erimizin Bu. küçük îrfanm, adına Beyoğ Irfan, kendisine hem analık. hem sum hem de vahşi bir intikam umumî mahiyette bir derdini a raştırrnalarile, ve Iu denilen Slemi birinci görüşüy ; de babahk etmekte bulunan büyük hazzı)... lâkrlı makama dinletemiyen, ya genc bilgi =d»n,larma hayat : h;reketlerile örnek veımeîerile, dü: Ve kendi mahallelerine benzP ' annesini, öksüz yüreğinin olanca Hele anacığınm mezanna yaptığı hud dinletme ümidin kaybedenler bılhsssa kıymetü ve err.ekli yayın minnetile sevmesine rağmen şimdi miyen o âlem. küçüğün körpe ha ' açık mektub yolunu ihtiyar ediyorziyaretten aynlırken o kadına kar: karşılıkta bulu.ıımfızasını, bir rrBSBİ ve rüya dün onun menfi telkinine kapılmak ve lar. Bu duygu, bilhfMa vazifesi yapmalarila çı duyduğu nefret, büsbütün kesyasırun renkli ihtişamle donat babasına verilmiş sözürrien cayterbiye oian, genc nesill?ri yttiş hdırlar. Amerikah bilg.n dostlanmiftı. | mak niyetinde değildi. Sırf büyük kinleşmi.şti: Bir ananın, bir zevce tirecek bir memur rümresi için hos m:z atom davası için memhkefnin, bir yetimin ve bir ölünün mad Beş akşam e\nel, Hsfız Bedred annesinin gönlünü hoş etmek için, di manevî hukukunu hâyasız bir karsılanmaması icab eden b'r hal mize kalkıp geldiler. Günün ve isdeğil midir? En samimî hislerle el tikbalin en önemli mefe>si haline din Efendi, o gün orada «Kebüs» kendisine karşı o kadar iyi davranmış bir insana verilmiş sözünü çiğ iştahla yiyip hazmedebilen onurki koyduğurruza ingnacağını kuvvetle gelmiş ohn bu konu, ilmi oliuğu fotografhanesinde çektirdikleri regibi gaddar bir vicdan, insana an umduğumuz Bakçnhfın bu nokta krriar siyasî noktadan da bütün ! simlerden birer tane de kendisine , nemek. ve birbirlerine kavuşmal^rının d3ha ikinci haftasında baba cuk tiksinti duyurabilirdi Öyle bir üstünde shemmiyetle durmaşı lü medeni dünyayı ilsilendi;mektedir. Demek. kendisinin b'r adı da Ağlamak istemişti: Zira fakir bir veren bu komikliği sezmiş gibi, vermişti: Fakat Irfan. yaptıkları pını yeniden kaybetmek, çocuğa hiç vicdanla başbaşa bannabildiği için, zumuna işaret etmek i?teriz. Mü Şimdiye küdar bzrie yapürnış neşMustata idi: Çocuk, mahalledeki insanın o masum e candan davra Hafız Bedreddin Efendinin b:le sa ziysreti açıklamakla beraber, ne bir bakımdsn uygun görünmüyor bir ara babası hakkında kötü hü lâyim. koruyıcu. fak?t kararh ted i riyat. üç c'ört kiiab ve hir kaç mabazı arkadaşlarınuı kendisine za nışında, hattâ bir çocuğu bile rik atin kocamanhğını belırtmesine rağ ssati, ne de bu resimleri, büvuk du: Hiç istemediği halde, çaresiz kürnlere kapılır gibi oldu. biler dışında y8D>!ac9k mukabe kaler" n ibare^tir. Pratik tarafı ay'* man zaman «Mustafa» diye hitnb katle duygulandırabilecek deıin men. babası hediyesini kendisine annesine göstermemişti. Zira, sabık ; büyük annesine yalan föyliyecek Fakat anacığınm mezan başın'a lelerin mü<:pet netice vermivrcoŞi rıc3 dücünülecek olan bu meseleedişlerinin sebebini de, ancak o ve hududsuz bir ruh cömerdliği kabul ettirmek ısrarından vazgeç damadma aid her hangi bir hâhra ve her on bes sünde bir, babasının ] h jscttifii yainızlık duygusu, ona, ni Bskanhkta vazife Pİrrns. scrum nin hiç değiîse teorik olarak açıknın kendi konsfı içine sokulma'inı zivaretino gidecekti... merr.is ve: gün. o hikiyeyi babasından cin vardı. lanmf!. gerek Ankara ve gerek henüi tanıdığı baba şefkatıni o ka lu arkad'slarımı^ın ds taVd'r rri»: « Canım, bu bir hâtıradır Mut büyük annesinin müsamaha ile kar i lediği zamsn an'ayabilmişti . Fakat hemen aynı zamanda gülBu sefer, babasına hetliye olarsk. dar candan aratmış. özlemıştı ki, o c?kler ne süvenrnfk. candan gelen İstanbul Fen F»kültel»rinde seri konferanflar, hattâ halk için sıra Zaten, anacâının yerini alm'ş m?k de istemişti: Zira bir nt nsh laka bugün kullanması şart de şılamryacağı muhakkaktı. Bunun snacığının odasından aldıöı krisköiü hükümleri içnde uzun miidolan kadının varhğınrîan Uuyü'uSu boyundaki o altm cep saati, gene ğil ya? Ahr, saklar. hüyüdüğü za içind;r ki. çocuk. üzfrlcrine t'tr? tal bir çiçek vazosunu eötürüyorBu mhdud, fakat ehem'rivetii der^ler verilmefti çok faydalı olur. det barındıramadı: Zira öksüz yüdiğ: o hâtıraları bile bile tehlikeye Bu bir mi^al. Her mesele içia insiyaki irkiliş ietijna ••jdiürse. tr aynı madenden yapılmış uzun ve man kullanır!» demişti. du: ilk ziypretleri de babası cna reğinin o andaki hâkirn duyausu. Gerçi Irfan. babasının ısrarına sokmak istememişti... durum, aynı dilekleri bize tekrar fan, babasile beraber geçirrlifi o kahn kösteğile. henüz on vaşıntlabu vazodan bahsetmiş ve: babasına bir an evvel ksvuşmak Bir aks5m evvel. gîzlediği yevinMeşhur Jopon Oyunları ettirmektedir. Vatendaslarm hepsl unutulmaz süniin. kpnrii'ip s'ck, ki çelimsiz bir çocuğun taşıyıbile rağmen. «aati kabul etmek niye« Rahmetli onu hiç b'r zaman ihtiyacınoan ibaretti: Ona kavuşsa üniversite tal»bcsi ol mazkr. Bimunis ve l«>zzetli seîmiyen hiç bir ceği bir yadigâr (!) değildi: İrfan, tinde değildi Fakat o arada üvey de. kendince çok kıymetli olan o çiçeksiz bırakmazdı!» dprken seJ iuJİT S U ve dizlerine kapanıp hüngür hünanası: hâtıralan, adeta mukaddes birer ; > m îıbi o Çiıiı çoktdn ge^irm'ş o: hatırasmı bilmiyordu. sinde, İrfanin yüreğini de sızlatan gür ağ^asa, mezar başında küçük şan«ur şungur köstefcile o azametli « Canım. parmak kadar çocuk. etnaneti tavaf e<ler gibi s^ygılı bir Bu oyunları bellemek salanlar EZ cîe^i.ciır. Fikıt öğrenmf Hele. götürdüsü erıfiye Xutusuna vadigln takınip kusanarak ortaya altın saatin kadrini ne bilir?» diiçli bir kırılış belirrristi. Bunun ruhuna yapışan öksüzlük acısmyesinde kendinizden kuvsevgi ile yoklarken kenHı kenr'in°: ihtiyacı biter mi? Millî ıresel1 icindir ki, sabahleyin babaMıa hekarşılık. baba.eimn kpn^i^ıne kos cıksa. mahalledeki habis oocııkiar, yip adamcağıza hasudanehir hıştmla vetlileri kolaylıkla yenebi« Ben de bunların altında ka'dan kurtulacağını ve yüreğini saiçin üniversitelerimizdeki otodiye olarak o vazoyu götürmekte koca altm saatini hedive etnnğe 2öğsünü sahte madalyalarla dona çıkışınca. hem ioine isleyen bu külirsiniz. Fi: 100 Krş. Bolamamalı ve bu sefer babama eli boş karar kılarken: ran o müthiş yalnızlık kuruntusulern se=ir.i ve fikirlerini duymak, davranışı. çocuğa gülmek ve &ğ!a tan kaçık kadmcağızın pesini bj çümserliğin acısını çıkarmış. hem gitmemeliyim!» diye düşünmüştü. yır Yavmevi. Aksaray ,Seonların bizi aydınlstmaııru görnun eıiyeceğini sarujordu... mak ihtiyaçlannı aynı zamarda rakıp onu maskara ederlerdi. « Kimbilir ne kadar sevinediğini hissettiği bir işı yapmı$ ollimpaşa So.No.10 İstanbul Bu düşünce çocuğa, gene o eünrr.ek istivoruz. Nezleye ilâc buduyurmu}tu. Fakat kendi içine gülme arzutu de o fena yiirekli kadının üteme kü ziyaretlerinde babasına verilmi} cektir?* diye dügünmüs ve o aynı (Arkası raı) (Lutfen sahifevi cevirinizi Yılbaşında Newyorkla yapıla alışveriş yekunu 15 milyar | Bu muazzam şehrin dünyanın en pis şehri olduğunu bilir misiniz? Bunu bizzat Ame rikalılar söyluyor ve çare bu lamadıklannı anlatıyorlar SAHTE KAHRAMAIN^ LAVVRENCE ı I Yalaıı üstüne yalan l Amerikadan ilk parti 1 bu?dav dün geldi Saym Bakana açık mektublar Yazan: Eski Bir Öğretnen^ Oğretmen ve öğrenci Köşesi J 50 YIL BİRBİRİNİ ARAYAN Anlatarr. NACI 5ADULLAH Babanın oğula yadigârı