Katalog

CUMHURIYET 24 Eyîul 1933 HABERLERÎ Kahveler gümrükten çekilmiyor Bölge Ticaret Müdürlüğü, günırükte malı olup da çekmiyen tacirlerin vaziyetini incelemeğe başladı Gümrüklerde birikmiş 13,000 çuval çekirdek kahvenm bir kısmının cekılmesini mümkün kılmak üzere Ticaret Bakanlığmdan gerekli tahsıs çıktığı halde *kahve gene perakende olarak piyasada 16 liraya satılmaktadır. Bazı ithalâtçıların, fiatlan aynı sevıyede tutmafc için mallannı çek memekte ısrar ettikleri görülmektedir. Bölge Ticaret müdürlüğü gümrüklerde mah olup da çekmiyen tacirlerin vaziyetini incelemeğe başlamıştır. Maamafih Titaret müdürlüğünün kanaatine göre tüccar, bueünlerde piyasaya kahve çıkararak fiatların makul seviyeye düşmesini mümkün kılacaktır. J Y E R G t r M E S E L E L E R İ İHEM NAUNA ! M1HINA 1 İnşası biten 2 ilkokul dün törenle açıldı Yapılması kararlaştınlan 35 ilkokul binasından 29 a tamamlandı; İslâmbey ve Saraçhanebaşı oku) binalan da bu%ün açıbyor Şehir Meclisince inş.ası kararlastırılan 35 ilkokul tamamlanmak üzeredir. Bunlardan yirmi altıncısı dün Sarıyerde törenle açılmıştır. Bina, cadde üzerinde ve çok güzel mimarî bir tarzda yapılmıştır. Törende Vali, Demokrat Partl tl Başkanı Necmi Ateş, Şehir Meclisi üyeleri bulunmuştur. Açılış kordelasını kesen Vali ve Belediye Başkanı Fahreddin Kerim Gökay demiştir ki: < Bu irfan âbidesinden, gelecekte memleketi idare edecek Türk çocukları feyiz alacaktır. Büyük Ata, memleketi onlara emanet etmiştı. Bız, kendilerinin sıhhî ve güzel binalarda okuyup büyümelerıni sağlıyoruz. Şehrin her köşesinde yükseldiğini gördüğünüz bu ilkokullar Şehir Meclisinin kararile yaptırılnuştır. Şimdilik adedi otuz beştir. ülu Tanrıya gükrolsun ki Türk milletinin nüfusu gittikçe art maktadır. Bu okullar da kâfi gelmiyecek, her sene yenilerini yapuracağız.» Bundan sonra, Şehir Meclisi azasmdan Muhlis Yılmaz söz almış, böyle güzel bir okula kavuştuklann dan dolayı Sarıyerlileri tebrik etmiş, her fenalığın cehaletten iler geldiğini belirtmiş, okumanın faydalarını övmüş ve bu güzel binalarda Türk çocuklarının okuyup insanhğa, Türklüğe faydalı unsurlar olarak yetişeceklerini söylemiştir. Gene dün saat 17 de Kadıköy Kozyatağı ilkokulu yeni binası da törenle açılmıştır. Bugün Eyübde İslâmbey, Fatihte Saraçhanebaşı ilkokulları açılacaktır. Diş Hekimliği Kongresi dün sona erdi 6. Turk dış hekünliği kongresi üç gunlük çalışmasını müteakıb sün akşam sona ermiştir. Öğleye kadar yapılan ilml çalışmalarda muhtelif tebliğler okunmuştur Prof. Dr. Halid Ziya Konuralpın «Yüz kusurlarınm tamiri» mevzuundaki tebliği büyük alâka uvandırmıştır. Profesör, tebliğinde, doğuştan veya herhangi bir kaza neticesi yüzde gerek dişlerin husule getirdiği ve gerekse çene yapısı ile meydana gelmiş kusurların cerrahî yolla ne şekilde tamir edildigini fotoğraflarla izah etmiş ve bu mevzuda diş doktorlarına gelen hastalar üzerinde müşterek çalışılması lüzumunu belirtmiştir. Öğleden sonra okunan tebliğleri müteakıb dileklere geçilmiştır. Kon greve bilhassa. çocuk diş enstitüleri açılması. seyyar tedavi ve muByene otobüsü temini, ağız ve diş hıfzıssıhhası komitesi kurulması, dış sağlığı propagandasına geniş yer verılmesi gibi teklifler ileri sürülmüş ve münakaşalar yapılmıştır Seçim neticesmde Prof. Suad İsmail Gürkan tekrar başkanhğa getirilmiştır. Şehir Meclisi 1 ektrnde çalışmalara başlıyor Şehlr Meclisi 1 ekımden ltibaren çalıç. mal&ra bajlayacaktır. Bu devre çalışmaları sırasında, Baş. kanlık dlvam ve Dalmî Komısyon 6e. çımlerl yemlenecektır. Kaçak bir inşaat çöktü Evvelki gece Aksaray Teceddüd sokak 34 numarada kaçak yapılan bir inşaatta çokme olmuf ve 13. çilerden Cevad Güldiken agır, Yusuf Güldiken, Adem Reyhanlı ve Nazmi Reyhanlı hafif surette yaralanmışlardır. Cevad Cerrahpaşa Hastanpsine yatırılmış, inşaab deruhte eden mühendisin aranmasına başlanım*tır. «Tarsus vapuru 14 saaf rölarla geldi tTarsus» vapuru, kazan t>orulanndaki ğrıza dolayısile 14 saatlik bir rötarla dün sabah saat 8 de limanımıza gelmiştir. Gazeteciler Cemiyetinin tertib ettiği Almanya seyahatine Iştirak eden 26 kişilik gazeteciler heyctinden başka gemide operatör M. Kemal Öke, İstanbul Ünıversitesi profesörlerinden Enver Berkman, RefU Şükrü Suvla, Şevket Salih Soysal ve Rıfat Yarar, Milano başkonsolosumuz Nihad Refik Pasni bulunmaktadır. Vergl usul kanununda 1 temmuz 1953 tarihli ve 6094 sayılı kanunla üç maddelik bir tadil yapıldığını biliyoruz. Bu değişiklik henüz teklif halinde bulundugu ve Büyük Millet Meclisinde geçici komisyondan geçerek umumî heyete intikal ettiği sırada tadilin mahiyeti hakkında bazı bilgiler vermiştik («Cum huriyet» in 19 haziran 1953 tarihli nüshasında). Komisyondan çıkan şekil, hemen hemen ajTien kanun halini almış olmakla beraber mevzuun ehemmiyeti dolayısile ycni hükümlerin izahına ihtiyac vardı. Ancak kanunlarda böyle mühim değişiklikler yapıldıkça Maliye Bakanlığı, bunları kendi görüşüne göre izah ve tebliğ etmeği usul ıttihaz etmiş bulundugu için düşündüğümüz açıklamayı. maliyenin görüşünü de öğrendikten sonra yapmak daha faydalı olacaktı. Fakat maliye, henüz bu hususta bir tebliğde bdiunmadığı için bu izahı kanuna ve gerekçesine göre yapmak gerekmiştir: 1 Bilindiği gibi vergi usul kanununu tadil eden 18 temmuz 1951 tarihli ve 5815 sayılı kanun, vergi kaçakçılığına dair, usul kanununun aslında bulunan maddeyi değişt'rirken, beyannamede noksan veya hakikate aykın beyanda bulunmağı, kasid aramaksızın mutlak surette kaçakçılık saymışü. Başka bir deyimle vergi matrahınm beyannamede eksik bildirilmesi keyfiyetini vergi zıyaına sebebiyet vermek şartile kasdi de tazammun eden bir hareket telâkki etmişti. Halbuki eksik bildirme, mutlak surette kasdin delili olamazdı .Bir hata ve unutma neticesinde de eksik beyan yapılabilirdi. Hususile noksan beyan için hiç bir had konmaması ve buna göre bir lira gibi cüz'i bir miktarın eksik bildirilmesinin dahi kaçakçılık sayılabilmesi, tadil sırasında konan hükmün Isabetsizliğini büsbütün ortaya çıkarmakta idi. Bu sebeble tadil hükmü, haklı endişe ve şikâyetlere yer vermişti. Şikâyetçiler, kaçakçılık fi'linde nok san beyan hususunda da kasid unsurunun bulunup bulunmadığmın araşünlmasmı istiyorlardı. Fak3t Maliye ve MJCİİS, son yapılan kanun tadilinde, vergı beyananın eksik olmasmda gene kasid aramamak la beraber, kasde delâlet ettiği kabul edilen bır eksiklik haddi koymak cihetine gitmiştir. 'Yeni kanuna göre beyannameye tâbî verfiierje «beş bin liradan az olmamak üzsre beyannamede yazılı vergi matrahının yüzde onunu geçen miktarın noksan veya yanlış bildirilmesi» kaçakçılık sayılacaktır. Bu hükme göre noksan veya yanlış bildirimın kaçakçılık adJedilip edilmemesi hususunda esas, beyannamede yazıh vergi matrahınm yüzde onunu aşmamaktır. Ancak noksan bildirim ler yüzde ondan fazla olmakla beraber beş bin hradan az ise kaçakçılık hukmü tatbik edilmıyecektirŞu halde beş bin lira, kaçakçılık telâkkisi hususunda asgari had demektir. Beş bin liradan az olan noksan ve yanlış bildirim, yüzde onu mütecaviz olsa bile kaçakçılık addedilmıyecektir Keza noksan veya yanlış beyan, beş bin liradan fazla olmakla beraber vergi matrahınm yüzde onundan aşağı ise gene kaçakçılık tekevvun etmiyecektir. Başka bir deyimle, kaçakçılığın vücud bulması için, noksan beyanın hem beş bin liradan az olmaması, hem de aynı zamanda ^ergi matrahınm yüzde onunu geçmesı lâzımdır. Meselâ beyannamede yazılı vergi matrahı (45000) lira ve noksan beyan da 4700 lira olsa eksiklik yüzde ondan (4500 liradan) fazla, fakat beş bin liradan az oldugu için kaçakçılık hasıl olmaz. Gene beyannamedeki vergi matrahı bir milyon lira ve eksik bildırilen miktar ise (90,000) lira olsa geıe kaçakçılık vücud bulmaz. Çünkü noksan beyan beş bin liradan azla, .fakat bir milyon liranın yüz Vergi usul kanunuıtdaki son değişiklikler ESAD TEKELI de onu olan yüz bin liradan eksik den hiç bü"inde veya beyannamede göstermemek» suretile verginin zatir. Beyannamedeki bu noksan veya manında tahakkuk ettirılmemesıne yanlıj miktar, bir kalem muamele veya noksan tahakkuk ettirilmesin» ye taalluk edecek değildir. Bir ver sebebyet vermek hileli vergi suçugilendırme dönemine aid olmak ü dur. Gerçi bu hükme göre beş btn zere noksan bildırilen miktarların lira o yüzde on hadlerini aşan mat toplamının kanundaki hadleri aş rah kısımlarmın hileli vergi mevması. kaçakçıbk hareketinin vücud zuuna girmesi için hem beyannabulması için kâfidir. Vergilendirme mede, hem de aynı zamanda kanudönemi, her vergiye göre değışir. na gore tutulacak defterlerin hiç Bu dönem, gelır vergisinde nonnal birinde gosterilmemiş oiması lâolarak geçmiş takvim yılıdır. Ku zımdır. Defterlerde gösterilmiş iken nımlar vergisinde hesab devresidir. beyannameye dercedilmemiş olmaMuamele vergisinde kanunda bu sı takdirınde hileli verşi suçu vühususta hüküm bulunmamakla be cud bulmaz. Fakat beyannameye raber maliyenin telâkkisine bakılır tâbi olmakla beraber defter tutsa sınaî müesseselerde mal tesli mağa mecbur olmıyan mükelleflematınm yapıldığı, banka ve ban rm, kanundaki hadleri aşkın matkerlerle sigorta şirketlerinde ver rah kısımlarını sadece beyannamegiye tâbi muamelelerden alınan pa de göstermemiş oiması, hileli vergı raların alındığı aydır. Nakliyat, da suçunun tekevvünü için kâfidir hilî istihlâk vergilerinde ve sigorta Meselâ münhasıran gayrimenku' şirketlerinin damga resminde de geliri üzerinden gelir vergisine tâbi olanlar, defter tutmağa mecbur olverginin tahsil edildiği aydır. Beş bin lira ve yüzde on hadle madığma göre bu zümreye dahi! mükellefin beyannamesinde rini aşan noksan beyan, kaçakçılık bir sayılmak için «noksan veya yanlış matrahın bir kısmını göstermemes bildirilmiş» mahiyette olacaktır. halinde olduğu gibi, (yeni kanun Şayed bu hadleri mütecaviz mık madde 2) tarlar «beyannamede gösterilmeBeyannamede kanun! hadlerin miş» ve aynı zamanda vergi usul üstünde olmak üzere yapılan nokkanununa göre tutulması mecburî san veya yanlış beyan, beyanname defterlerin hiç birine kaydedılme dışında bir tetkıke ihtiyac göstermış olursa hileli vergi suçunun meksizin beyannamede esasen bilmevzuuna girer. Çünkü izah et dirilmiş olan malümata dayanmak mekte olduğumuz 6094 numaralı suretile meydana çıkanlıverecek muaddel kanunun ikinci maddesi neviden ise bu noksan beyan kaçak ne göre «bir vergilendirme dönemi çılık sayılmıyacaktır. Meselâ müfıçinde toplamı beş bin liradan az redat doğru gösterildiği halde yanolmamak üzere beyannamede yazı lış bir hesab ameliyesi yapılmış oilı vergi matrahınm yüzde onunu ması hasebile matrahın eksik olageçen satış bedeli, komisyon, faiz, rak tesbit ve beyan edilmesi keyiştirak hissesi, kira bedeli, serbest fiyetinde olduğu gibi. meslek kazancı gibi hasılat, kazanc Tadile uğrayan 5815 numaralı ve iradlan usul kanununa göre kanunda vergi zıyaına sebebiyet tutulması mecburl olan defterler verecek şekilde «noksan veya ha 24 saatte 4 ilkokul açılıyor evimli ve sevgili Vallmiıle şakalaşmayı seven ^.^^ fıkra muharriri ve karikaturcü arkadaşlara şayed dikkatlerine çarpmadıysa yeni bir mevzu çıktığını haber vereyim. Prof. Gökay dün Büyükderede kestiği kordelâ ile hem Büyükdere ilkokulunun kapılarını, hem de bir kordelâ kesme siMlesinin kapısım açtı. Filvaki sayuı Valimiz, dün öğledcn sonra saat 17 de Kozyatağında yapılan ilkokulun kordelasını kesti. Bugün de öğleyin Eyübde islâmbey ve oğleden sonra saat 13 te de Fatihte Saraçhanebaşı ilkokullarının kordelâlannı kesecektir. 24 saatte 4 kordelâ kesen Valimizin şöyle bir karikatüninü yapmak ka bildir: «Dört kol. dört el, dört makas U« dört kordelâ kesen ve dort nutuk söyliyen Prot. Gokay kordelâ kesmek rekorunu kırdı.» Şakayı bir tarafa bırakalım, 24 saatte 4 yeni ilkokul binası açmak iftihara ve bunlarm açıldığını gormek de sevinmeğe değer bir hamledir. Valimizin Buyukderedeljf törende soylediğine gore, Büyükdere ilkokulu, senelerdenberi İstanbulda yapılan modern ilkokul binalarının 25 incisidir ve diğer 3 okul ile >ekun, bugün 28 i bulacaktır: yalın zamanda 33 e çıkarılacak olan hu yeni ilkokul binaları 50 ye iblâğ edilecektir. Dün açılan okul bînasmın yapılmasında ilgili maarifçilerLmizin de kadirşinaslık ederek söyledikleri gibi karınca kaderince, benim de biraz tuzum vardır. 13 yıldır yazı Bü>ükderede geçirdiğün için, bu kalabalık köyiin bir ilkokul binasına büyük ihtiyacı bulunduğunu görerek bu sütunda daima alâkadarlartn dikkatini çekiyordum. Filvaki Büyükdere ilkokulu, koyün arkasını dayadığı sırtlarda Suitaa Hamid devrinde japılmış bir karakol binasuıda idi. Dik bir yamacdaki bu binaya, yağmurlu, fırtınalı ve karh havalarda, bilhassa don yapan günlerde 7 Uâ 11 yaşlanndaki yavruların tırmanıp inmeleri pek güç oluyordu. Sarp yolda sık sık düşmeler, yaralanmalar, sakatlanmalar ve hastalanmalar vukua geliyor; üstelik okul, sayısı gittikçe artan öğrencileri almıyor, çifte tedris"t yapmak rarureti hasıl oluyordu. Kışın aileler, düşüp bir yerleri kınhr diye çocuklarını mektebe göndermiyorlardı. Karakol binası okulun bu mahzurlannı yaza yaza nlhayet dikkati çekmek ve ana cadde üzerinde, Maltızçarşısı denilen yerde yeni bir bina yaptırmak kabil oldu. 137 bin liraya mal olan yeni okul, 3 katlı ve 7 büyük dershanelidir. Başöğretmen ve öğretmen odalan, müzesi, kız ve oğlan çocuklara mahsus ayn ayrı tuvalet daireleri ve mutfağı vardır. Öğretmenler odası da 8 teci dershane olarak kullanılacaktır. Cephesl cenuba naıır, çok sıhhî, havadar, aydınhk v« ferah olan yeni binanuı bir kusuru kaloriferi obnaması, flcind blr noksanı da etrafını çeviren arsanın bir toprak yığınından ibaret bırakılarak duvarla çevrili bir bahçe haline konulmamış bulurunasıdır. Bahçenin tanzimini Prof. Gökay va'detti. Yeni yapılan okul binalannda kalorifer bulunmaması ve dershanelerin sobalarla ısıtıbnası hem tehlikeli, hem gayrisıhhidir, hem de, pek iyi bilmiyorum ama daha fazla masraflı olsa gerektir. Bu güzel binalar, bundan »onra kaloriferll olarak inşa edihneli ve mevcudlara da tedricen kalorifer tesisatı yapılmalıdır. Yazan: General Eytib Han Deniz Harb Okulunu ziyaret etti Şehrimizde mlsaflr bulunan Pakljtan Orduları Bajkomutanı Gener»l Eyüb Han dün Heybeliada Denlı Harb Oku. lunu ziyaret etmıs ve törenle karsılan. mıştır. General şerefine Heybelide blr zlyafet verllmıstlr. Komutan bugun Ya. lovsya gldecek ve gece Otel Termalde misafir edilecektir. Teknik Üniversiteye dün akşama kadar 284 öğrenci yazıldi tstanbul Teknik üniverslteslnde öğ. renct kayıdlarına devam edllmektedlr. Muhtelif fakultelere kaydolunan Uılebe sayısı dün akşama kadar 284 ü bul. mustur. Unıversite senatosunun kararı gere. ğlnce, onumuzdekl ders yılı İçın (50) si yabancı olmak uzere (550) oğrencı alı. nacaktır. Sayının mutellf fakultelere tevzıl söyledir: Insaat ve Maklne Fa. kultelerlne (135) er. Elektrik ve Mimari rakültelerine |9«) ar, Maden Fakülte. •sim (501 ogT«net. Namzed talebe seçme imtlhanları I ekim cuma gunü baslayacaktır. Üniver. site Ise. 20 ekim salı gunu buyuk blr tfcenle açılacaktlr. 1 ekimde Koreden 190 gazi geliyor 1 ekimde Koreden ş^rlmize 190 gazl ve yaralı gelecektir. Bu rnünaaebetle blr karsılaroa törenl hazırlanmaktadır. Ya. ralılar askeıi hastanelere yatınlacaktır. İıUnbul mllletvekllleri 29 e>lul sast 16 da Ticaret Odası salonunda Hhaiâtçı taclrlerle, S0 yelulde ihracatçılarla. 2 ekim cuma gunu de dahıli tıcaret I51 ile uğrasan tacirlerle gönışeceklerdır. Türk Yunan ticaret görüşmeleri Turkıye Ue Yunanıstan arasmda mev cud ticaret muahedeslnl yenilemek uzere memleketımıze gelen Yunan tıca. rt heyetl temaslarına devam etmektedir. Ahnan habrlere gore goruşmeîer mu. saıd bir hava lçmde geçmektedlr. Bu ara,da ıki memleket arasınrta tıcari mu. nasebetlerle birlıkte sınai munasebet. lere de benis ölçude yer vertlecgi an. laşılm^ktadır Dün limanımızdan yapılan ihracat Son 24 saat zarfında tstanbul lima. nından yabancı memleketlere 673 bln llralık mal ihrac edilmıjtır. Bu mallar arasında haşhaş tohumu. tütun, «lgara, keçi kıh. tıftık ve dondunjlmuş yumur. ta bulunmaktadır. İrvindi Kajmakamının evindeki hırsızlık Balıkeslrın tn.'indl kazasmda blr hır. sızlık olduğunu. Kaymakamın evinln soyuldugunu blldirmljtlk. ögrendiğlml. ze gBre. merunlyetınl sehrlmiıde geçir. mekte olan Kaymakamın evlnde hır. sızlık sıruında Itlmse bulunmamak. taydı. Vali, İstanbulun su işlerile meşgul oldu Vali ve Belediye Reisi Prof. Gökay. Sular tdareslne glderek Istanbulun su l|i üzertnde durmuj ve llgillleTden ge. rekll lzahat alarak dlreküfler venniş. Ur. Çengelköyün* konulan pompttlarla sehıin Anadolu yakasına verllen IU miktarı günde 2 btn metre küp arttı. rılmıştır. Bu cevrelerde tatblk edilmek. te olan munavebe ile su verme usulü yakında kaldınlacaktır. Şehirdekl lhti. yat su havuzlanmn ihalesi hazırhkları bir hayll ilerlemiştlr. Diger taraftan El. malı barajı lnşaatmın blr an evvel lkmall İçin daha fazla amele çalıstırıl. masına ve alınan yenl kararların tat. bikın ba.slanmi5tır. Belediyenuı Atatürk Bulvannda yaphracağı blok apartımanlar Kmlak ve Kredl Bankası İle Beledl. yenln mUştereken Ataturk Bulvaif üze. rlnde lnja ettlreceklerl blok apartıman. ların mahalllnde çalısmalara 1 eklmden ıtıbaren bajlanacaktır. ük oUrak kırk&r dalrell Uç blna ya. pılacak ve sabit gellrli vatandaşlars klralanacaktır. Bir kadın, avukahnui fazla ücret istemesi yüzünden intihara teşebbüs etti Kınalıadada Narçiçeğı sokağında otu. ran Fatma Ceylân. bir ismi goruşmek uzere tstanbuldakl avukatını zlyaret etmıs. avukatın kendisınden 800 ltra ucret lstemesinden muteessir olarak tenturdıyod lcmek suretlle İntihara te. şebbüs etmlştir Tatma Ce>lân hastaneye kaldınlarak tedavi ft'tına alınmıa, tahkikata baş. lanmıjtır. kikate aykın» beyanda bulunmak kaçakçılık sayılmıştı. Muaddel kanunda ise «noksan» veya yanlış beyanda bulunmak, kaçakçılık addedilmektedir. «Hakikate aykırıs tabiri ile «yanlış» mefhumu arasında fark vardır. Yani yeni kanuna göre kanuni hadleri aşan yanlış beyan dahi kaçakçılık saytlmaktadır. Yeni kanunda kaçakçılık haddi, genişçe tutulmuş ve yüzde on noksan bevanlar için beş bin liralık asgarî bir had kabul edildiği haHe eski kazanc vergisi kanun'jnd olduğu gibi azamî bir had konmıyarak bu hususta vergi usul kanununun tadilden evvelki ilk şeklinie kabul edilen formüle gıdilmiş bulundugu için, yrnlış olarak ifadelendirilen bir beyanın dahi, kanun hadleri aşması halinde kaçakçılık sayılması cihetine gıdilmiş olacaktır. 2 Beyana dayanmakla beraber, bildirimleri beyanname ile yapılmıyan vergılerde hiç beyanda bulunulmaması veya noksan ve hakikate aykın beyanda bulunulması keyfiyetinin kasid aranmadan kaçakçılık sayılması hakkında 5815 numaralı kanunda bulunan hüküm değiştırılmemıştır. Yani bir nev vergılerde noksan beyan halinde kaçakçılık hükmünün tatbikı için beyannameli vergilerde olduğu gib bir had konmamıştır. Bu gibi vergilere hayvanlar vergisi misal olarak gosterilebılir. Demek oluyor ki hayvanlar vergisinde en ufak bır noksan beyanm dahi kasden aranmaksızın kaçakçılık sayılmasına devam olunacaktır. Halbuki hata ve unutma dolayısile noksan bildir me bu vergide de vaki olabilir. Bu sebeble bu nevi vergiler içüı de bir kaçakçılık haddi kabulü makul ve âdilâne olurdu. Bir kadın ağaçtan düşerek öldü Beykozda oturan H&tıce Purultay adlı evll bir kadın, Şılenın Alçah koyun. de bulunan bahçelerlndeki cevlzleri top Jarken muvazeneslni kaybederek agaç. tan duşmuş. ağır rurette yaralannustır. Hatıce Pumltay. hastaneye kaldırı. lırken yolda olmuştür. Hâdlseye savcı. lık el koymustur. Hususi İ5leri içın şehrimize gelmis bulunan Emnıyet Genel Mudurü Kemal Aygun. dun saat 13.30 da Istanbul Em. nlyet Mudurlugunu ziyaret ederek kıss Buren bir teftifte buiunmustur. Toprak Ofis, hububatın kapalı yerlerde muhafazası için tedbirler alıyor Bu seneki hububat mahsulunün yük. teK bır sevi>eye ula$mış olduğu ma. Kpndur. Toprak Mahsulleri Ofı;l. havalar bozmaaan evvel hububatın kapalı yer. lerde muhafaza edılebümesi lçtn luzum. lu tedbirier almaktadır. Bu yolda gosterdıgl mesaisı takdır edilen Istanbul Toprak Mahsuüeri Ofl. «i Bolge Muduru Sababaddın Dnhon'a Genel Mudurlukçe bir takdırnade gon. derilmışt'r 5 yaşında bir çocuk taksi altında kalarak yaralandı Sarıyerde bir tajıt kazası olmuş. bir kız ağır rurette yaralanmıstır Şofor Yasar Geçım idaresındeki 13601 plfika sayılı taksı. Hacıosman bayırın. dan süıfttle ınerken fsan Tuncelinln 5 yaşındaki kızı Melâhata çarpmıştır. Melâhat korr.a halinde hastaneye kal. dırılmıj, şofor yakalanarak tahkikata başlanmıştır Randevuevi haline sokuldugu bir ba». kınla tesblt edllen Kuçukçekmecedekı Yeşilköşk otell. Istanbul ahlâk komisyo. nunun brr kararı İle dört ay müddetle kapatılmıştır. Kemal Aygiin İstanbul Emniyet Müdürlüğiinü teftiş etti İstanbul miltetvekilleri tacirlerle görüşecek kalitesi artık münakaşa edilmeyen çoraptır! HaMe bir banka ajanı açıldı Ekonoml ve Tıcaret Bakanı Fethl Çe. likbssın şehrlmlzde bulundugu sırada kabzımallar ve müstahslller, kredl ve banka muamelelerinl kolaylıkla yapa. bllmeleıi için Halde blr banka açılma. sını Istemljlerdi. Bakan tarafından ilgililere bu hu. tusta dlrektif verllmis ve Turkiye Cum. hurlyeti Zlraat Bankası 21 eylulde bu. rada blr a]an açmıstır. Eylul 24 Muharrem 15 U N U T M A Y I N I Z : 2 çift Cocktail veva Butterfly çorabı alana lüks bir çorap a»kısı parasız hediye edilmektedir. KERVANSARAY PAVİYONRUSTİK BAR Üç seçme orkestra Numaralar. Bu akşamdan itibaren öğle ve Akşam Lokanta «Yeşilköşk» oteli kapahldı 1 V. | 5.49112.06J 15.29 18.04 19.37| 4.10 |U.45[ 6.01 9.28,12.00 1.31 10.05 A R U S 0 Görülmemis bir atraksiyon 3 Vergiye tâbi iş ve teşebbüsün veya beyan esasma dayanan vergilerde muaflıktan mükellefiyete intıkali gerektiren durumun, vergi dairesinin ıttılaı dışında kalması kasid aranmaksızın kaçakçılık sayılan haller arasında idi. Ve iş ve teşebbüs veya mükellefîyet durumu «vergilendirme dönemi geçtiği halde» gizli kalırsa kaçakçılık hükmü tatbik edilmekte idi. Ancak yukarıda da işaret ettiğimiz gibi bazı vergilerin «vergilendirme ddnemi» kanunda gosterilmemiş olduğu için bir kısım vergilerde bu devre, maliyenin kanuna değil, istidlâle müsteîıid telâkkisine göre tayin edilmekte idi. Işte bu duruma nihayet vermek için yeni kanun, iş ve teşebbüs ve mükelefiyet durumü, hangi müddet içırvîe gizli kaldığı takdirde kaçakçılık hükmünün tatbikına mahal vereceğini istidlâle gidilmeğe hacet bırakmıyacak şekilde tayin cihetine giderek şu hükmü koymuştur: GeHr, kurumlar vergileri, veraset ve intikal vergisi gibi beyan esasına dayanan vergilerde beyınname müddeti ile bu müddetin bitmesini takib eden 15 gün geçtiği halde ve beyana istinad etrr.iyen mük"îllefıyetlerde ise (vergilendirme ve tarh) zamanı geçmesine rtğmen (ticarî veya meslekî kazanc sahiblerinin kazanclarile ilgili faaliyetleıin) gizli kalması kaçakçılık sayılacakUr. Tadile uğrayan 5815 numaralı kanunda ise «iş ve teşebbüsün» gizli kalması hali bahis konusu idi. Buna göre yeni kanunda iş ve teşebbüs yerine «ticarl ve meslekî kazanc sahiblerinin kazanclarıle Bu yıl 400 yavruyu sbıeslnde bailgili faaliyetlerin gizli kalması» rındıracak olan yeni ilkokullan hali ikame edilmiş oluyor. Geçici Biiyukderelilere uğurlu olsun. komisyon raporunda bu hususta verilen izahlara göre iş ve teşebbüs tabiri şümullüdür. Tatbikatta yanlış anlamalara yer vermektedir. Bundan dolayı bu değişiklik yapıl Elektrik teknisyenl yetiştirecek gece kurslan mıştır. Bu sebeble, ticarî ve mesönümüzdekl tedrij yılında. Teknik ekî kazanc sahiblerinin faaliyetin Üniverslte Elektrik Fakulteslne bagll den maadası mektum kalırsa yeni olarak gece kurslan açılacaktır. Kun. kanuna göre kaçakçılık hükmü larda 3 uncü sınıf ehliyetll elektrik tatbik olunmıyacaktır. Meselâ bina, teknlsyenleri yetlstlnlecektlr. İ; saati gozönune ahnarak kurslann arazi, hayvanlar ve veraset ve ıntisaat 20 den sonra faallyette bulunman Arkası Sa. 4, Sü. 7 de kararlaşmıştır. Cumhuriy«t'in EDEBÎ TEFRİKASI TURANLAR 23 Eylul »53 çargamba Sonra blrden haürladı: Hanımefendi tyemek hazır olsun» diyor. «Feyza hanıma da söyle, gelsin> dedi. Kalfa telâşlandı: Aman, çorbanın terbiyesini yapayım... Feyza, salona girerken, heyecanlı idi. Bilirdi. Yengesi daha o gelmeden anlatırdı: «Kimsesiz, beş parasız bir kız. Bize almaktan başka çafemiz yoktu. Ne yapalım? Vakıâ biraz zor. Çünkü çetin tebiatli, âsi ruhludur; ama, nihayet kocamın kardeşinin çocuğu. Acıdık.» Bütün bunları misafirlerin gözlerinde okurdu. Onların acıyan ve hor gören nazarlarında... Lâkin bu sefer, o, kapıdan girince, yerinden nrbyarak yerlere kadar iğilen adam, sadece hürmetkârdı. Gene kız, beklemediği bu saygıdan biraz şaşırarak, kızardı. Anlamıyordu kl, bu itibar kendi şahsına değildir. Bu köşkte, bu. raya aid blr kediyi bile takdim edecek olsalar, vaktile «B» deki pembe konağa huşu ile giren Hilmi Efendinin oğlu gene böyle iğilecektir. Fejrza, bütün zavallığma rağmen, onun nazarında küçük hanımefendilerden birinin kızıdır. Ve Mümtaz, çocukluğunda, bu aileyi o kadar büyük görmüştür ki, hiç bir şey ondaki bu duyguyu azaltamaz. Feriha hanım. misafirin önünde, yeğenine karşı çok müşfik. Ne kadar iyi insan olduğunu göstermek istiyor: Otursana cicim... Şöyle, yanıma gel... Mümtaza dönerek: Demek, diyor, bir aya kadar taşınıyorsunuz. Geçen gün Ragıb beyle yeni köşkünüzü gezdik. Pek beğendik. Bilhassa deniz tarafındaki balkonlar hoşuma gitti. Ama. yatak odaları biraz küçük, değil mi? Biz burada o kadar geniş yerlere alıştık ki. belki de onun tesirile bana öyle geldi. Muhabbetli bir anne tavrile. kolunu Feyzanm omuzuna atmıştı. Bu yalancı sevgi tezahüratı gene kızı sinirlendiriyordu. Ragıb bey. yüksek arkalıkb koltuğunda, her zamanki vükelâvarî taiTinı takınmışb. Lâkin, Mümtaz konuşurken, gözleri alâkalı idL Misafir: Şimdi evi döşemek mesele, diyordu; «Psalti. ye bir kaç takım ısmarhyacağım... Eksikler o kadar çok kl... Feriha hanım itiraz etti: Aman, yerli eşya almaym. İstihfafla dudağmı büktü: «Hiç bir şeye benzemiyor burada yapılanlar. Eviniz büyük, kaloriferli. Madem kışın da oturacaksınız, oraya, şöyle. küçük villâlarınki gibi rustik, köy işi takımlar da gitmez. Bence, siz antikacılardan, eski, kıymetli parçalar toplamahsmız. Meselâ Gobelin veya Anbusson koltuklar, gül ağacından «Bahut» lar, filân. Ama, Viyana mab değil. Hakiki Fransız olmalı.» Ragıb bey, rahat İngiliz mobilyalarını tercih ettiğini söyledi: Benim yazı odam öyledir. Londradan getirtmiştik. Ağır ağır yerinden kalktı: Görmek ister misiniz? O 5nde, Mümtaz arkada. gidiyorlar. Mümtazda çok itaatll bir talebe hali var: Dikkat etmek, öğrenmek, ve öğrendiklerini tatbik etmek istiyor. Adeta önünde yeni bir ufuk açılmıştı: Arkadaşlarmın evlerinde gıpta ile baktığı yeni eşyalar artık ona pek bayağı, pek âdi görünüyordu. İçeriden, Ragıb beyin ağdalı ve sun'l öksürüklü konuşması duyuluyordu: Bu takımuı blr benzerl Lord Palmreston'un şatosundadır. Mafle fabrikası mamulâtındandır. Diğeri, çok hürmetkâr sesile beğeniyordu: Harikulâde, efendim; hakikaten emsalsiz Ve tekrar salona girince kararını bildirdi: Evet, evini, Avrupa. malı ki. kıymetli eşyalarla döşiyecekti. Fakat, şimdiye kadar bu gibi şeylerle meşgul o^ağa vakit bulamadım. Bunları, nasıl, nereden alacağımı bilemiyorum. Ald=tılmaktan korkuyorum. Bu hususta yardımınızı istirham etsem çok cür'et göstermiş olur muyum? Feriha hanım tehalükle cevab verdi: Aman efendim, ne munasebet! Tabiî, hakkınız var. Bunlar yalnu bir erkeğin yapacağı işler değil. Birlikte bakarız. Bir gün tayin eder, hep beraber antikacıları dolaşırız. Memnundu. Para sarfetmek onun için o kadar büyük bir zevkti ki, bunu başkasmın hesabına bile yapmaktan saadet duyacaktı. Güzel şeyler görmek, seçmek, satıcıların saygılı nazarları altmda bir dük. kândan öbürüne girmek... Misafir mübalâğalı kelimelerle teşekkür etti: Hanımefendi, kendilerinin yüksek zevklerinden istifade etmesine müsaade buyurmakla büyük bir lutufta bulunuyorlardı. Buna karşı minnettarlığmı nasıl ifade edeceğini bilemiyordu. Sozleştiler: Persembe sabahı erkenden Mumtaz otomobilile gehp onları alacaktı. Ev^'elâ, İstanbul tarafında, Kapalıçarşıda bskacaklardı. Sonra Beyoğluna geçeceklerdi. Marika yemeğin hazır olduğunu haber verdi. Obür odaya geçtiler. Mümtaz, hayranlıkla, ağır Rönesans t^kımlara, gümüş şamdanlann aydınlattığı sofraya baktı: Reşid bevin konağı hâlâ onun gözlerini kamaştırmakta devam ediyordu. İçinde büyük bir hırs duydu: Eli titemeden sarfetmeğe alışmadığı prasma bu sefer kıyacaktı. Her şeyin en güzelini, en mükemmelini alacaktı. Şımdi. demin söylediğinden u:anıyordu: «Takımları «Psalti» y» smarlıyacağım» demişti. Hiç yerli eşya ahnır mı idi? Kendisini göstermek, bir hiç olmadığını anlatmak arzusile yamvordu. Kabil ol=a, bankadaki mevcudunun hesabını verecek, hattâ müu alâğa edecek, icabmda y;lan söyüyecek, ve bu dünyada en çok kıymet verdiği bu insanlara karşı biraz parlıyacaktı. Raaıb bevlerin artık zengin olmadıklarını duymuştu; biUyordu. Fakat onlar, Mümtaz için daima Vali Beyefendinin ailesi idiler Bes parasız kalsalar, görgülerile, bilgilerıle onu ezeceklerdi; ve o, bir türlü, = B. deki konağın kapısından titriyerek giren, önünü ilikliyerek «1 öpen olmaktan kurtulamıyacaktı. (Arkası var) NO : 3 8 Ah para... Ah para... Kalfa: ' Bilmem ki, diyordu; yeni eve ne zaman taşuıacaklar. Gidip gezdim. Her şey tamam. Kapılar. pencereler konmuş. Camlar takılmış. Yalmz biraz boya işi kalmış. Ama o da bir iki güne kadar biter, her halde. Feyzaya döndü: Geçen gün büyükhanımı görmeğe gelmişti. Siz o gün yoktunuz, pliba. Ha . Evet, yengenizin temizlıyicideki esvabını almağa, Kadıkö\une gi*miştinız. Mümtaz beye annesini sordum. «Yerleştikten sonra onu da «B» den getirteceğim» dedi. Zavallı Zehra hanım! Ben odaya girınce: <Nasılsın kalfa hanımcığıra?» diye ayağa kalkardı. Dudağını büktü: Bir de bakarsın, şimdi, paralanmca, tanımamazlıktan gelir. Misafir odasmdan. Marikayı çağıran zil çalındı. Hizmetçi örüüğunü düzelttı: yukarıya seğirtti. Dilşad kalfa. salataların yağını koyuyordu. Bir demet turpu gene kızm önüne bıraktı: Şunları sovun da üstlerini süsliyelim. Gene sokak Kapısı açıhp kapandı. Her halde Reşıd beydir. Misafir şerefine erkenden eve döndü. Bu sabah gelin hanım sıkı sıkı tenbıh etmişti Yemeğe bekletme» diye. Kalfa işıni bırakarsk dışarıya çıktı. Dinledi: Evet o. Herkes tamam, şimdı. Siz şu tatlıyı tabağa dıziverin Ekmeği kesin .. Biraz sonra, Marika yukarıdan indi Gozlen oarlıyordu: Resıd bev de geldi. Votka içiyorlar. Ah, vıre kale, gfnc adam, güzel adam, zengin adam! . Kendini bir iskemleye attı: ^ Ah para... Para... Para.,