Katalog

CUMHURIYET 31 Temamz 1553 ^iinün j?esimleri İ DÜNYA HÂDİSELERI ( ŞEHİRDEN RÖPORTAJLAR İngilteredeki Prenses Margaret meselesi Prenses Margaret'in şu sırada yasamakta olduğu hazin aşk macerasını politika sahasına ıntikal ettirmek maksadıle Londrada başlayan faaliyetin Saint James sarayında uyandırdığı intıba, Windsor Dükünün İngiliz yüksek sosyetesine ve siyasî çevrelerine mensub dostlan tarafından yapılan, Kral ailesinden öç almağa matuf bir teşebbüs olduğu merkezındedir. Bu faaliyet, naiblik meselesi etrafında cereyan ediyor. Kraliçenin ölümü, hattâ her hangi şekilde gavbubeti üzerine bir naıb tayini icab ettiği takdirde, naiblik bugünkü sisteme göre, otomatik olarak Prenses Margaret'e geçecektir. İstenilen şey, bu sistemin kaldınlması, naib tayini) «erektiği takdirde, Edinburgh Dükası Philippe'in tayini için derhal bir kanun kabul edilmesidir. Görünüşte, bu teklifte hiç bir kasıd yoktur. Çünkü teklif sahıbleri, vaktile Kraliçe Victoria'nın, parlamentodan böyle bir kanun ' Buenos Aires'te Tucuman Atletıc ile San Martin takımları arasındaki maçta kavga çıkmış ve se geçirdigini, tabü varisi, müstakbel yirciler kordonu yararak sahaya hücum etmişlerdir. Bunlardan bir kısmı da kale direkleri ile filelerini Yedinci Edouard henüz rüştünü isateşlemiş, yakmıslardır. Yukarıdaki resimde, sahanın hali gdrülmektedir. Atlı polis guçlükle kanşıklığı pat etmeden kendisi ölecek olursa bastırabılmiştir. naibliğin, sevgili kocası Prens Albert'e tevcihini kabul ettirdiğini ileri sürüyorlar. Ne var ki, Yedinci Edouard, annesinin uzun ömürlü olmasından dolayı, ancak 60 yaşından sonra tahta çıkmış, naiblik kanunu tatbik sahasına geçmemişti. Bugün, bu hâdise örnek tutularak, çok sevılmis bir Prens olan Philippe hakkında da, tıpkı öyle bir naiblik kanunu çıkanlması istenilivor. Yalnız, bu iki hâdisenin birbirine benzemediği noktası unutulmuş Rİbidir. Kraliçe Victoria'nm ne erkek, ne de kızkardeşi vardı. En yakm akra balan, kuzenler, teyzeler, dayılar gibi, hükümdarlık haklan olmıyan, dolayısile, naiblikle de münasebetleri bulunmıyan kimselerdi. Binaenaleyh, naib olarak Prens Albert'i seçmesi gayet normal bir seydi. Prenses Margaretin durumu büs bütün baska türlüdür. Kraliçenin küçük kızkardesi olduğu için, her hangi bir felâket, Elizabeth'le iki çocuğunu ortadan kaldırdığı takdirde, otomatik olarak tahta çıkabilecektir. Dahası var. Margaret, eğer isteseydi, babasınm ölümünden sonra, ablasile bir arada Kraliçelik iddia edebilirdi. Anayasaya göre de ,onun bu isteğini reddetmeğe imkân olmazdı. tngilterede, hükümdann erkek Bayreuth'de meşhur müzlk festivalinln bu yıl da Richard Wat;ner'in .Lohengrin» operası ile açıl varislerinin taht ile olan münasedıfını bildirmi|tik. Yukarıdaki resimde, Lohengrin operasında rol alan Almanyamn en tamnmıs, artistleri betleri, sarih hükümlere bağlı bulunmaktadır. Babanın ölümündea halka takdim edilirken görülmektedir. sonra, taht büyük evlâda kahr. Lâ kin. kardeşler kız olduğu takdirde nasıl hareket edileceğine dair bir sarahat yoktu, çünkü şimdiye kadar, bövle bir durum hasıl olmamıştır. Sekizinci Henry'nin ölümünü müteakıb bir kızkardeşler reka beti çıkmasına da bizzat hükümdar mevdan vermemiş, ölümünclen evvel, taht varisi olarak kızı Maryyi pöstermiştir. Bu Marv. Sekizinci Henrinin Catherirıe d'Araeondan olan ve tarihe adı Mary Tudor dive gecen Prensestir. • Bir de, Stuart'larm son ferdi olan İkinci Jacques'in, tahttan indirildiği zaman Anne ve Mary isimli iki kızı vardı. O zaman da her hangi bir rekabet bahis mevzuu olamazdı. Zira bizzat İngiliz milleti kanaatini belirtmiş, tahtm Mary'ye bırakılmasını istemişti. Asıl garibi şu ki, bir hükümdaruı vefatmda, iki kız varisi kalırsa tahta hangisinin geçeceği meselesinin sarih bir hükme bağlanmamış olması, bu devrin en meşhur kanun adamlanndan Sir John Simon'un kabahatidir. Yedinci Edouard tahttan feragat Tanınnus. İtalyan sinema artisti Silvana Mangano, bir yaşına daha basmışür. İtalyada havalar son ettiği zaman, parlamento azalarmderece sıcak olduğundan yıldönümü için mukarrer partı bir yüzme havuru etrafında tertiblennuştir. Yu dan bazılan, Ingiltere anayasasında, bu bakımdan bir eksiklik bukarıdaki resimde artist Kirk Douglas, havuzda bulunan Silvana görülmektedir. lunduğunu habrlamışlardı. Daha doğrusu, bu eksiikliğin mevcudiyeti hakkında kesin bir kanaate sahib olmamakla beraber ,böyle bır intıbalan vardı. Çünkü İngilte>xle yazılı bir anayasa mevcud değildir, bütün hükümler sözlü geleneklerden ibarettir. Bununla beraber mesele Avam Kamarasında konuşuldu. Bazı mebuslar, yeni kralm varisleri meselesinin sarih bır hükme bağlanması teklifini iltri sürdüler. Hileye başvuran sigortablar artıyor Röportajı yapan: Reşad Enis çare yoktur. Aksini iddia edemezsiniz. Bir de hakaret davasile karşılaşmanız mümkündür, Bir başka gün, bir müşteri, arabasının yandığmı anlatarak tazminatını almağa gelir. Yangınm dört de şahidi vardır: Yangın sırasında arabada bulunan 4 yolcu... Bunun da trüğü pek komplike değildir. (Her araba yangınında kasid olduğunu söylemek istemiyorum.) Şoför, sigortadan tazminat almayı kafasına koymuştur. Motöre yerleştirdiği fitilin ucunu oturduğu yere bağlar. Müşterilerini ahr ve yola çıkar. Bir fırsatını bulup fitili tutuşturur. Ateş kısa zamanda motöre^ ulaşır ve birdenbire yangın başlar. Bu türlü yangınlan bastırmak için kum ve toprak dökmek âdettir. Şoför, ateşi bastırmamağa dikkat ederek motörün üzerine toprak atar ve bütün delilleri ortadan kaldınr. Eksperlsrimiz yangında kasid olduğuna yüzde yüz kanaat getirırse, adamla pazarhğa girişmekten başka çare yoktur. Onda, hâdise mahkemeye intikal ettiği takdirde aleyhine neticelenebıleceği vehmini yaratmağa çalışınz. Tazminatın yansuu ödemekle işin içinden sıjTilınz. Otomobil çalınmalarına gelince .. Dışanda bir infilâk oldu, camlar sarsıldı. Dostum «Z» ve bürosundaki bütün memurlarla birlikte sokağa fırladım. Yolda bir otomobil alev alev yanıyordu. Sigorta acentesi personelinden biri, acenta müdürüne «geçmiş olsun» dedi. Yanan arabanm sahibi bir gün önce arabasını sigorta ettirmeğe gelmişken caynuş meğer .. Bir müddet sonra. konuşmamıza bıraktığımız yerden başladık. Otomobil çalınmalarında da türlü trukler vardır. Kendi arabalarını çalanlar. kendi arabalarının parçalarını sökenler ve sigorta şirketlerinden tazminat alanlar sayılamıyacak kadar çoktur. Sigorta Kanunu gereğince, durmakta clsn arabadaki hırsızhk hükumsüzdür. Bunu bılen ve hırsızlığa karar veren müşteri, arabasını evinden iki sokak öteye götürür; radyosunu, tekerlek kapaklarmı vesaireyi soktükten sonra yol ortasında bırakır ve polise koşar. Arama bazan uzun sürer ve bu uzamadan sabn tükenen müşteri kendi arabasını kendi bulur! Derhal zabıtlar tutulur. Şırket tıkır tıkır paralan öder. Otomobil hırsızhklarının da modası vardrr. Tuhaf şey! Evet; meselâ şimdi Şevrole arabalan çahnmaktadır. Sebebi şu: Bu marka arabalarm yedek parçalan gehnemektedir. Mevcudlar karaborsaya düşmüştür. Profesyonel hırsızlar bunu bilir ve bu marka arabalan çalıp yedek parçalannı sökerler şehir polisi ayaklsndırılır. Vfllvet sınırlannda tertibat almır. Civar iller polisine şifreler göndeiTİir: Gün ler geçer, araba yer yanlmış, yerin dibine geçmiş sanki . Fakat bir gün ne görsünler? Çalınmış araba Emniyet Altıncı şu'oe binası önünde durmuyor mu? Meğer, çalındığı günden bir gün sonra götürülüp oraya bırakılmi'j. Bilhassa Fransada araba hırsızlığı bir endüstri haline gelmiştir. Bizde, çok şükür, bir arabanın olduğu gibi çahnması hâdisesı \'vc defa görüldü. Yiizüme bakarak sustu. Rica ederim, anlatmız lutfâ.n... Tanınmış zenginlerden biri bir gün bir Amerikalıdan satın =ıldığı arabayı sahte plâkayla sigorta'.atmış. Sonra da tutmuş aynı ara'jayı Amerikalıya aidken taşıdığı piâkayla bir yabancıya satmış. Arabayı satın alan adam, rahat rahet hududumuzdan çıkmış ve +anınmış zenginimiz sigorta şirketine müracaat ederek parasını almış. Ama .. Evet, aksilık bu ya, arabayı, alan yabancı, Türkiyede yanm V?lmış bir işini hatırlıyarak geri dönmüş ve işte o zaman tanınmış zenginin sahtekârlığı ortaya çıkmış. Kuzum, bütun bu trüklere, senede milyonlan aşan zarara r<ığmen motör'.ü vasıtları sişorta etmekten niçin vazgeçmezsiniz? Zeki muhatabım gülümsedi: Sigorta lıer bakımdan tamamt» le hüsnünıyete dayanan bir akiddır. Karşılıklı menfaatler balansıdır. Fevkalâde haller haric, e&er hüsnüniyetle hareket edilirse nera müşteri, hem sigorta şirketleri kâr eder. Oto kaza sigortası belki de trük lere cok elverişli olduğundan geniş ölçüde rağbettedir. Oto hasar'annda sigorta şirketinden kolayhkla tazminat aldığını gören halk sigoıtanın diğer branşlanna da rağbet etmiştir. Oto kaza sigortası, sigorta fikri bakımından mükememl bir reklâm vasıtası ohnuş, dığer branslann gelirini yanyarıya arttırmıjtır. Bizde estetik sigorta olmad'Şj anlaşılıyor. Şimdiye kadar şirketlere boyle bır müracaat yapan bulunmadı mı? Meselâ tanınmış bır ses sanatkân sesini, tanınmış bir sahne sanatkârı saçını veya gözlerini sigorta ettirmek istemedi mı? Boyle bir müracaat olmamış. An cak, kaza sigortalannda her uzuv sigortalı sayılırmış. Meselâ farzedelim ki kendinizi 50 bin liraya sigorta ettirdiniz. Sağ kolunuzu veya elinizi kaybederseniz tazmınatın yuzde altmışmı alabihrsiniz. So'da ise yüzde eli . Omuz hareketinin kaybı yüzde 25, dırsek harekeinin kaybı yüzde 20 .. Sağ başparmağınızı kaybedersenız yüzde 30... Allah korusun ,iki gözünüzü kay bedersenız viızde yuz tazminatı alabilırsiniz Tedavisi gayrikabil Htlılıklerde de keza yüzde yüz... Malımızı. mülkümüzü. otomuzu sigortalattınrız da, aklımızı bile sigorta eden hayat sigortasına ^tifat etmeyiz. Trafık kazalanndan vollanmız, caddeleriıniz mezbahava dondüğü halde .. hayat pahahi'ğı, ahlâk buhranı gibi bir sürü ekonomik ve sosyal sebeblerle cinnet getirme ihtimallerine rağmen Jıâlâ «aklım, fikrim sana emanet'» diye mütevekkilâne işimizi Allaha bıra «Sigorta» denince gözümün önüne, çocukluğumu geçirdığım tahta evın çatısından sarkan acayib nesne geUr: Bir eski papuç, bir baş sarımsak, mavi boncuk, bır kaplumbağa kabuğundan mürekkeb küçük demet.. Dedelerimiz, yaptırdıklan evlere «Ya Hanz» levhasını asmazlarsa rahat edemezlerdi. Büyük Fatih yangınmda, Aksaray yangınında, «Ya Hafız» levhalarile, çaülanndan sarkan eski papuçlarile ne kadar ev yanjp kül olmuştur! Hayat, kaza sigortamız nazar bon cuğu idi. Mavi bir göz boncuğu... Analarımız, onu zıbınınuzın göğsünde veya omuz basunızda taşırsak göz değmesinden korunduğumuzu sanırdı! Sigorta a dostum «Z> e giderken bunlan düşünüyordum. Sigorta bizde yeni yeni umumileşiyor. Şimdılik 4 branş halındedir: Hayat sigortalan, nakliyat, yangın sıgortalan, kaza sigortaîan (şahıslar için, motörlü vasıtalar için). Bir de Amerikayı düşününCz: Ağzı açık uyumak itiyadında o'an Prenses Margaret Amerikalı, ytıtacağı yılan, böcek sında, böyle bir şey bahis mevzuu vesair haşerattan doğacak hastaolamaz.» lıklara karşı bile kendismi sigorta Haklıydı. Margaret'in, tahtın ya ettiriyor. Yenidünyada hempn hernsına hak iddia etmek akhndan kes, hafta tatilini sigortalam'ştır; geçmedikten başka, prenses, bir hava muhalefeü dolayısile cumarhükümdar kızı olduğuna esef etti tesi ve pazannı evinde geçirmek ğıni bir çok defalar açıkça söylezorunda kalırsa sigorta kumpanmişti. Çünkü kral kızı olması, en yasından tazminatını cayır cayır büyük emelini gerçekleştirmesine, alıyor. aktris olmasına mânidiHattâ, dinlerini bile sigorta ettiNe var ki, o tarihte, bir buçuk seneden daha az bir zaman sonra, ren zayıf karakterliler varmış: Bir Peter Tovmsend'le arasuıdaki gö gün protestanlıktan katolikliğe genül macerasının bugünkü hazin a çerse sigortadan tazminat ahrmış. Umumî seçim sıralannda, sporkıbete ulaşacağını tahmin etmiyordu. eulann transfer aylannda, parti Bazı kimseler «Bir prenses, hö ve kulüb değiştirmeğe karşı böyle kümdarlık haklannın kaybı ile ne bir sigortaya ne kadar ihtiyacunız ticelense bile, niçin sevdiği erkekle var! Ama, hangi kabadayı sigorta evlenemesin?» diyorlar. şirketi riski göze alır, bilemem. Maddî bakımdan bu mümkün*** dür. Prenses Margaret, sevdigi erSigortacı dosta: keğe varacak olursa, evlendiği takdırde alacağı senelik tahsisaü kay Bizde sigorta şirketleri en tazbetmiş olacaktır. Ama bu paraya la hangi branşta zarar eder? dıye zaten ihtiyacı yoktur. Önce babası, sordum: sonra Kraliçe Mary, kendisine, şahMotörlü vasıtalardaymış. Yalnız san öyle büyük miraslar bırakmış Milli Reasürans 1952 de bir milyon lardır ki, Prenses Margaret bugon lira tazminat ödemiş. ŞirKetler de dünvanın en zengin varislerinden bu kadar ziyan etmişler. Bakuuz biridir. ne diyor: Fakat mesele bundan ibaret kal Sigorta mevzuah müşteri lemıyor. Bu kere, yirmi bes yasm hinedir. Her hâdisede isbat külfeti dan evvel kocaya varmak isterse, şirkete aiddir. Motörlü vasıtalar kanunen, kraliçenin müsaadpsini kazalannda kasid mevcud olup olalmağa mecburdur. O yaşa geldiği madığını anlamak pek zordur. Ikın takdirde de iş daha kanşık bir hal cisi: Otomobilin sigorta bedelıni alıyor. O zaman yalnız kızkardeşi almak için başvurulan bile ile yannin değil, üstelik özel konseyin iz gıfl arasında fark vardır. Kundaknini almak mecburiyeti var. çüık, Ceza Kanununda ağır bir Bu izinleri almadan bildiği gibi suçtur. Bu cezayı göze alıp evini hareket ettiğ;ni farzedersek mesele yakmağa teşebbüs edecek kimse gene halledilmiş sayılmaz. Çünkü azdır. Fakat, sigorta bedeiine tao takdirde de, özel konsey, nikâhın maan arabasını uçuruma yuvarlameşru olmadığını ilân etmek alâ dığı veya yaktığı anlaşılan adamın hiyetine sahib, hattâ bunu ilân et suçu dolandıncılık, cezası da altı mek mecburivetindedir. Bu hü ay hapistir. küm, üçüncü George'un, kral nılesi efradının evlenmelerine dair o Bu branşta ne gibi trüklere larak çıkardığı kanunnimede bil tesadüf edersiniz? hassa kaydedilmiştir. Nitekim, bu Komple halde olmak üzere, hükümdann en küçük oğlu, Sussex motörlü vasıtalaruı sigortası dört Dükası Auguste. 1800 senesinle, kısımdır: Hasarlara karşı, çahnmaailesinin nzası hilfına, Dunmore ya karşı, yanmağa karşı ve mali Kontunun kızı lady Augusta Mur mesuliyet... ray'la evlendiği zaman bu hükün Bir gün, bakanz, müşteri peıiçan tatbik edilmis, nikâh derhal bozulvaziyette çıkar gelir karşunıza: Amuştu. rabası Izmit yolunda uçuruma yuGerçi Prenses Margaret, kral ha varlanmış, paramparça ohnuştur. nedanını müşkül duruma sokaeak Fakat siz hayattasınız! Burherhangi bir harekette bulunmağı nunuz bile kanamarruş! aklından geçirmiyor. Fakat, Mar Trük gayet basittir. Anlabrî gareit'in, hakikatte, kraliçeliie ab Tepede, virajı dönerken lâslası kadar hak sahibi olduğu dütik patladı. Arabayı kenara cekip şünülürse; Elizabeth onun evlenel frenini bağladım. Portbağajdan me arzusuna engel olmak hususunda ne kadar salâhiyet sahibi ise, o âletleri çıkarmağa uğraşırken fren nun da, ablasına karşı taht Dakı bojaldu Araba uçuruma yuvarlanmmdan o kadar salâhiyetli olduğu dı. Allahın dağında hâdisenin tek gözönüne getirilirse, Prensesin, hanedan prensiplerine ne büyük şahidi kendisidir. Sigorta kumpsnyası için ona inanmaktan başka feragatle bağlı olduğu anlasılır. Bazan garib hâdiselerle de k«rşılaşınz. Meselâ? Bay «Z» gülümsedi. Sigara Kutusunu uzattı: Yakmaz mısınız? Mademki sigorta bedeiine tamaan «yakmak» bahis mevzuu değı!.. Hay hay... Ama, şu garib hâdise: Efendim, bir gün tanınmış bir şahsiyetin arabası çalınır. Butün lunz. HAC SEFERLERİ ISTANBUL C1DDE 4 motörlü uçaklarla doğru hava seferleri Gidis dönüş bütün vergiler dahil 950. lira İSTANBUL TURİZM ve SEYAHAT BÜROSU İstiklâl Cad. 9 (Taksim) Tel: 41149 Margaret bu haleti ruhiye içinde iken ve böyle bir fedakârlığa raa olmuşken, bazı kimselerin, bir de kalkıp onun elinden, naiblik hakkını da almağa kalkışmalan, genc O zaman lç İşleri Bakanı o^n prensesin sabnnı tüketecek, ağzına Sir John buna muhalefet etti. Eli kadar dolu su kabını taşıracak yer zabeth'in taht varisi olarak sahib siz bir harekettir. bulunduğu haklarm inkâr edilemiyeceğini söyledi. Sir John'un bu Kârh Bir Inşaat İçin sahadaki yetkısi öyle büyüktü ki, Asgarî jKiz bin liralık istikraz hiç kimse daha fazla ısrara 'üzum veya sermayeye ihtiyac vardır. görmedi. Dört yüz bin liralık gayriFakat bu büyük bir hata idi. Almenkul ve menkul gösteriletıncı George'un \'efatında, İngiliz cektir. Satilık villa ve arsalakanun adamlarının resmî organı larımız vardır. ve son derece ciddî bir gazete o an TARÖC EĞBİLMEZ «Kanun gazetesi» Margaret'in taht varisi sıfatile, ablasmm haklanna Sarıyer Hidayetin Bağı aynen sahib bulunduğunu açıkça yazdı. İngiltere asil ailelerinin yılhğı olan meşhur «De Brett» de aynı fikirde idi. Başka memleketlerin adalet bakanlanna yakın yetkilere sahib bulunan başsavcılık I Tahsildarımız Asot Şirinin 18.7.953 de mağazamızdan «yBirleşik Amerikada Arizonada polisin bir köye baskın yaptığım ve taaddüdü zevcatı kabul etmiş. makamı, bu derece açıktan açığa konuşmamakla beraber «nazariye I nlıp hiç bir alâkası kabnamı; çok kimseleri tevkif ettiğin bildirmiştik. Yukarıdaki resimde görülen grupun ortasmdaki beyaz bluzlu müdafaa edilebilir» demişti. bfalolduğunu ilân ederiz. iki kız, bir erkekle evlenmeğe mecbur edilmiştir. Tevkif edilen erkek, «ben Amerikada taaddüdü zevcata nız, şu kanaati de ilâve ediyordu: Ahmed Yapıcı Ltd. Ortakhğı müsaade edıldiğini sanıyordum» demekle iktıfa etraiştir. «Bununla beraber tatbikat sUıa SÜRAT INTIZAM ROMÂ Sah : 9.10 da Perşembe : 10.10 da Cumartesi : 9.25 te Müntazaman Gidebilirsinîz 1 İLAN MENGERLER TİCARET T.A.O. KAYIB Aydın Belediyesine aid İzmir Giriş Gumruğunün 2077 sayılı, 12/5/952 güniü beyannamesile işlemi yapılan 332.10 dolarlık mala aid tasdikli fatura konişmento ve sigorta nüshaları zayi olmuştur. Yeni kopyaları tasdık ettirileceğinden eskilerinin hükmü kalmadığı iiân olunur. Antalya L'mum Nakliyat T. A. Ş. 47560 47568 ve 47569 olduğunu saym müşterilerine bildirir. 5 Ağustos 1953 Çarşamba gününden itibaren Telefon Numara! arının MAGAZASI NÎŞAIMNİİCAU SEPETLECİ CELENICLED BUKtTLCR Seyahat "ftcenlanîz veya AIIEEANO ı Taksim Istanbul