Katalog

CUMHURİYET I Kasnn 1953 1 Yeni dış ticaret refimi Tütün rekoltemiz dun yururluge gırdı 116 milyon kilo Merkez Bankası tescil muamelelerini yaptı, verilen y«ni talebnameleri kabul etti, eski rejim hükümlerine göre ithalâtçılardan tahsil olunan yüzde 4 vs 2 leri iadeye başladı Yeni dış ticaret rejiminin ithalâta aid hükümleri dünden ıtıbaren yururlüğe girmis bulunmaktadır. Dün aynı zamanda maaş tedıye günü de olduğundan Merkez Bankasınrn tstanbul |ubesine beş bin. den fazla tacir ve mutemed gelmig bulunuyordu. Tedbirlerinı almış bulunan banka bu tehacüme rağmen yeni rejimin emrettıği bütün rauamelâtı intizam içınde yürütmeğe muvaffak olmuştur. Banka tescil muamelelerini yapmış, verılen yeni talebnameleri kabul etnüş ve bu arada eski rejim hükümlerine göre ithalâtçılardan tahsil olunan yüzde dört ve ikilerı iadeye başlamıştır. Dün görüştüğümüz bir çok tacir, bankanın tehacüme rağmen gosterdiği kolaylık ve sürati övtnüşler ve bundan çok memnun kaldıklarıru belirtmışlerdir. Böylelikle evvelce depozıtoların üç ay sonra iade edileceğinı söyleyenler fiien tekzıb edılmişlerdir. Banka. önümüzdekı günlerde de tescil ve iade muamelâtına devam edecektir. Diğer taraftan tüccara Odadan beyanname tevziine de devam olunmaktadır. İKTİSADÎ MESELELER İHEM NAUNA MIHJNA lstanbul Tütüncüler Birliği umumî heyeti dün toplandı îstanbul Tütüncüler Birliği umumî heyeti dün toplanarak idare heyetinin birinci faaliyet yılı raporunu dinlemiştir. Raporda Almao pıyasasının bir an evvel tütünlerimize açılması hususunda emeği geçmis bulunan Necmeddın Sadağın ölümünden duyulan teessür belirtildikten sonra memlekette tütün stok durumu gözden geçırilmiştir. Rapora göre 1953 rekoltesi 116 milyon kilo olarak hesablanmsktadır. Yunanistanın bu seneki mahsulü 70 milyon, Yugoslavyanın ise 25 milyon kilo tahmin edilmektedır. Faaliyet raporunda dış ticaret rejimine, Virjinia tütünü mevzuuna, İstanbulda tütün ışlenmesı nok tasmdan işçi azh§ı keyfiyetine dokunu'.muş ve Tütüncüler Federasyonuna ıştirak edecek olan delegeler intıhab olunmuşrur. İdare heyeti iki senede bir seçildiğinden dün seçim yapılmamıştır. İktisadî bakımdan az gelişmiş milletlere yardım meselesi ve biz tkind Dünya Harbinin insanlığa getirdiği ısürabın tesirl albnd», dünya mllletleri arasında yakınlasma ve yardımlaşma duygulan, devlet adamlarının gönüllerinde de uyartmağa başlamış ve 14 ağustos 1941 de hazırlanan Atlantık şartma «herkese daha iyi çalışma şartları, iktisadi ilerleme ve içtimal güvenhk temini maksadile bütün millntler arasmda tam bir iktisadi işbırÜği kurulmasının temenni edildiğine ve bütün mılletlere kendi sınırları içinde emniyetle yaşama vasıtalannı ve her memleketin halkına, korku ve sefaletten âzade yaşıyabilmenin teminatmı getirecek bir barış devresi kurulmasının ümıd olunduğuna» dair de bir madde konmuştu. Birlesık Amerika, ou görüş dahilinde daha harb sona ermeden milletlerarası iktısad! ve mall işblrliğinln kurulması yolunda teşebbüslere geçmişti. Temmuz 1944 te cBretton Woodsı ta yapı lan «nlasma İle tMılletlerarası pars fonu» ve tM:lletlerarası îmar ve Kalkmma Bankası» adile iki teşekkül vücude getirilmiştl. Para ionu, birliğe dahil meml?ketler paralannın altına göre olan kıymetlnl tutmağa ve hesab bilftnçolannjı arzedecegl muvazeneslzlikleri ıslah« çah^acak, Milletlerarası Banxa da, birliğe dahil memleketlere bcrc para vermek suretile iktisadî kalkınmalarına yardım edecekti. Birleşik Amerika bu iki te,ekkülün kurulması için teşebbüse geçmekle kalmamış, bunların sermayelerine de ehemmiyetli nlsbette iştirak etmişti. Bu memleketin, milletlerarası para fonundaki hissesi yüzde otuı ve Milletlerarası Bankadaki kaülma payı ise yüzde 31,75 idi. Bu iki teşekkülün kuruluş maksadlarını gerçesleştiremedikleri bir haktkat olmakla beraber, milletler arası iktisadi işbirligi alanında ılk «dımj teşkil etmeleri bakımındau kıymetleri lnkftr edilemez. Üç buçuk yılın muhasebesi umhur Başkanımızm Bü yük Millet Meclisml açij nutku, üç buçuk se> nellk faalijetln bir muhasebesi oldu. Parlamentolann açıhs nutuklannı hükumetin hazırlaması ve Dev. let Reisinin okuması usuldendir. t uncn Büyük Millet Meclisınin büyük ekseriyeti Demokrat Parti mebuslanndan mıirekkeb bulunduğu ve üç buçuk yıldır Iş başında bulunan hükumetin de Demokrat Parti ikridarı olduğu için Meclisin son toplantı yılı başında, iktidan£ böyle umuml bir muhasebesinln yapılmasını tabii addetmek gerek. tir. Muhterem Celâl Bayar, millî hayatın her sahasmda Meclisin ve hükumetin başardığı işleri birer birer saymıs ve Demokrat Partinln iktidan ele aldığı 1950 mayısmdan bugüne kadarkl faaliyetleri Cumhuriyet Flalk Partisi zamanındaki faalijetlerle mukayese etmiştir. 1950 mayısmdan evvelki 27 yıl ile sonraki 3 buçuk yıl arasındaki farklan gösteren mukayeselerin hepsi, Demokrat Parti iktiHannın lehindedir. 3 buçuk yıl indekl icraatın, her sahada başarılı olduğu inkâr edilemez. Ziraat ve sanayi istihsalleri, devletin gelirleri artmış, iç ve dış ticaret inkişaf etmis, mcktcbler, hastaneler ço&almış, millî mudafaamız çok kuvvetlrnmiş, büyük, küçük su işlerine, kojleriıı ve kasabahrın içme sularına buyiik himmctler sarfedüerek miıhim başan. lar c!de edilmiştir. Memleketin muhtelif holgelerinde >eni yeni fabrikalar kuruiarak sanayilcsme hamlemize yeni bir hız verilmiştir. Bo! clckfı ik kuvveti temini yo'unda muhim adımlar atılmış; kara, deniz. hava miınakale vasıtalan, muhTbore ve yol şebekesi, genij ölçüde arttırilnuştır. Bıitçe açıklan tedricen azaltüarak 1954 te tamamile dcnk bir bütçe>e kavuşmamıı imkânı hazırlaıimıştır. TEKELI kmma ıhtıyacmda bulunan bolgelere sermaye yatırımmı teşvik etrreliyiz. Başka milletleri de bu teşebbüse katılmağa davet ediyoruz. Onlann yardımlan hararetle karşılanacaktır». Truman'm dördüncu nok tası, iktisadî bakımdan ilerlemerr.iş merrleketlere yardım hususunüa yeni bir esas getirmektedır: Bu memleketlere fermaye yatınmı ıcüı Truman'm tavsıyesi tetbik mevkıme konmuş ve 3irleşik Amerika ile müttacMid nıeml^ketler arasında teknik yardım anlaşmaları yapılmıştır. cDördflncü nokta» nın bugüne kadar olan tatbJcaündan elde edilen neticeler mühim tayılamaz. Bu sebeble yardımı daha tesirli hale getirmek İçin aon zamanlarda (karsılıkh emniyît ofisi) nln isteği üzerina (iktisadi bakımdan az gelişmiş memleketler hakkmda, tetkik <omitesi) adı altındaki heyet tarafından tetkik yapılarak bir rapor nazırlanmıştır. Bu raporda bizim de faydalanacağımız dikkate değer müşahedeler var. Bu müsahedelerden birisi şudur: (İküsadt kalkmma, yıllık programlarla olamaı. Bu hususta uzun va'dell plânlara ve devamlı bir itlnay» lhtiyac vardır). (I/Economie dergisinin 24 eylul 1953 tarlhll nushası) Billyoruz c1 Milletleraran lmar ve Kalkınma Bankasının hükumetimlzle mUştereken masrahnı ödedlğl AmerikaU t M. Barker heyetlnce 1951 mayınndm hazırlanıp hükumete verilen raporda da, Türkiyede devlete aid iktisadi faaliyetler için umuml bir program hazırlanması tavsiye edilmlştir. Fakat bu rapor ii7mne kl buçuk senedenberi herhangl blr teşebbüse geçilmi» degildir. Halbuki Milletlerarası lmar ve Kalkınmı Bankası tarahndan bu raporun hükumete tevdıi münasebetıle yazılan mektubda föyle bir kayıd da vardır: (Hükumetinızin raporla alâkalı icraatını bittabi alâka ıl< »nkib edeceğiz. Bankamız, herhangi münasıb bir zamanda raporun tetkıki neticesinde meydana çıkacak programı hükumetinızle müzakere etmeğe ve kendisinin yeni teknik ve malî aTırhan» vapuru Samsun Izmir hattında çalıştınlacak Halen revlzyon gBrmekte olan tTırhan» vapuru bu haftA sonunda Hallc tersanesinden cıkarak Samsun . Izmlr hattında ljlemege baslıy&caktır «Ka. des» vapuru da blr aefere mahsua ol. mak Uzere Samsun postasına tahsis edllmlf ve gemi dün akjam llmanımız. dan ayrılmıstır. Teşvikiye Camil yanındaki umumî halâlar yıktınlacak Teı\'lklye Camllnln köje«lnde bulunan ve çlrkin blr manzara »rzeden umuml halaları yıktmlmajı kararlaj. mıstır. Aynı mahalde yeraltında Mr umuml halâ lnsa ettlrllecektlr. yardımlar veya sair suretlerle bu programın tatbikına yardım ed >bilecegi en iyi vasıtalan tetkike âmade olacaktır rapor hulSsasının türkçe tercümesinden). Bu kayıddan, rapora Röre hazırlanacak k?lkınma nrofn"amının tatbfkı» hususunda Milletlerarası Bankanın bize teknik ve malî yardımda bulunabıleceği de anlaşılmaktadır. Bu sebebıe raporun tetkikinde ve tatbik kab*liyetinl halz noktalannm tesbiti ile umumî bir pro»ram hazırlanmasında gösterilen ihmal. bizi b.ınkanın pek muhtemel bir malî \ .ırdımından da mahrum bırakmış bulunmaktadır. İktisaden geri kalmış memleketler hakkmdaki tetkik raporunda, bu memleketlerin millî sanayii geliştlrme hususundaki temayüllerine dokunulmaktadır. Tetkik komiteslne göre cbu memleketler İçin nnaileşme, bir kudret sembolü ve milliyetçiliğin ve siyasl lstiklâl maksadınm iktisadî sahada tecelilisi» lmiş; bu memleketlerl sınaileşme hususunda sistemlt şekilde ne teşvik, ne de tahzır e^neli, fakat her memleketta kendi imknnlanna ve dünya plyasasmın istekierine uygun bir gelişmeye erişmesi kolay lastınlmaa için, esaı mesele her memlekete millî gelirinin artmasuıı sağlayacak gerçek blr kudret aşılamak Imlf. Lüzumu derecesinde kaynaklara sahib olmıyan bir memleketin, ı ıkânlannın üstüne çıkarak lfrat derecede »ınailesmek istemesi, tenkidi davet edebilirse de kendi imkânları lçlnde bazı sanavi kurmaSa çalışan memleketlerin bu nevl gayretleri yersiz görülemez ve millrtİPrarası serbest mübadele esası bueün dahı. iktisadi durumu çok kuvvetli olan memleketler tarafından bile fi'liyatta tervle ve tatbik edilmezken, ikisadl bakımdan gellşmesi gecik miş memleketlerin tiktisadl milll yetçilikt esasından büsbütün uzaklaşmaları istenemez. Raporda gene «ynl bahiste |8yle bir mülahaza yürütülmektedir: tKalkmmanm muhtac oldu^u mall kavnakların temini hu^ and^ Bir Paris Belediye Reisi Yenikapı açıklarındaki facianın tahkikatı bngiin gidiyor Misafir olarak şehrimizde buluBan Paris Şehir Meclisi Başkanı M. Dupont ile ikind başkan M. Pinotean dfln saat 11 de VilSvetl ziyaret etmişlerdir. Vali adına Vali muavini Mehmed Ali Çeltik tarafından kabul edilen M. Dupont şunlan •öylemiştlr: « Türklyeyl beş sene evvel bir kere daha ziyaret etmiş ve çok mükemmel intlbalar edlnmiştim Bu •eferki rlyaretimde Ankara ve lstanbuhm butün RuzelHŞinl hazırlanmı» olan mükemmel organizasyon sayesinde çok daha iyi görebilcîim. Bu »uretle önceki müsbet lntıbalanm bir kaç misll daha artü. Dinamik Tflrk mllletinin beş sene lçindekl muazzam terakkisinl bizBat *3rerek takdir ettim. Eyubde meşhur Plyerloti kahvesinde hattâ bir de Tttrk nargüesl lçthn.» Bundan ionra îstanbul Vali •• Belediye Baskanmı da Pariste gdrtnenin kendisinl pek memnun edeee&inl »oyliyen M. Dupont, Paris fehri adma Îstanbul Vali ve Belediye Başkamna verilmek üzere Vali muavüıl Mehmed AH Çelti&e bir madalya Termlstlr. Paris ŞeWr Meclisl Başkanı Te muavinl muteakıben Dolmabahçe «aravım gezmlşieT, ogleyin Vali v« Belediye Başkanı tarafından şereflerine Liman lokantasında verilen livafette hazır bulunmuşlardır. ö&le yemeginde. rahatsız olan Vali aHına Vali muavinl Mehmed Ali Çeltik bulunmuştur. Misaflrier »ftteden »onra motörle B^*azda bir gezinri yapmışlardır. Paris Şehir MecHsi başkanı «• mnavinl bugfln tn<tftalıl<f>>riM~ d8. 27 ekim tarihinde Yenikapı acıklarmda bir kaza olduğunu, tMalatva^ şilepinin bir sandalı parçaladııhnı, denize dökülen iki üniversiteliden Tıb Fakültesi öğrencisi Doğan Belenın o eündenberi bulunamadıgını yazmıştık. Adalet makamlanndan başka Denizciük Bankası da hâdıseyi ken di cephesinden incelemektedir. Yapılan soruşturmalara göre, hâdisenin, şllep süvarisinin hatasından ileri geldigine dair lddianın dogru olmadığı kanaatine vanlmak tadır. Alâkadarlar, kazanın vukua geldiSİ mevki ile sahil arasmdaki mesafenin 400 metre olduğunu, tMalatyat şilepinin bildirilen sularda seyretmesi halinde karaya oturacağını «öylemektedirler. Difter taraftan, lddia edilen müsademenin geminln rotasmdm olması halinde »andalda bulunanlardan birinin »ağlam kalarak sahile kadar yüzmesine imkân görülmemek tedir Bu sebebler dolayısile, hldisede başka âmiller aramak lâzım geldiği belirtilmekte, tahkikat derinleştirilmektedlr. llk öğretim müfettişlerinta toplantısı tlk BJrttlm mufettltlert tfttn Mllll EJltlm MUdürlütttnde toplan»r«k llk. okulUrın eiltlm, Bgretlm, yönetlm me. •elelerlnl förü»müsler ve »lınacak ted. blrlerl kararlaftırılmıjtır. Bir Taylan heyetf jehrimlzde Taylaa htikttmetl men*ublarından, jehrlmize felen 18 kljlllk bir kaflle. dün Topk*pı Sarayı Müzeal Ue Ayasofya Müıejlnl fezmlşlerdlr. Misaftrler bngün Istanbul Eğltim EnstltüsO. Çapa tlkokulu ve Selçuk Kı» Sanat Enrtlrü. lünü zlyaret edeceklerdlr, Müteaddid defalar döviz kaçakçıh ğı yaparken yakalanan Hayık Minoyan isımli bir şahu dün 5 asliye ceza mahkemesince 8 ay hapse ve 2000 lira para cezasına mahkum edılmiştir. Havığın aynı şekilde döviz kaçak çılığından doğan diğer iki duruşmasına da ayn mahkemelerde devam edılmektedir. Ticaret Bakanlığı, lâstik ukıntısuu önlemek için tcdbirler aldı tstanbul Şoforler ve Otomoblldler Cemlyett, üyelerlne bir beyanname ya. yınlamıstır. Bu beyannamede lârtlk ii. kıntlsınl önlemek nukıadlle Tlc&ret Bakanhgının musbet tedbirler aldıgı, vllayetlmlz içln gerekll tahslsln yapıU dıjı ve bir aya kadar bütün otomobll aahlbleıine lasf.k tevzl edileceti blldl. rllmektedlr. Şoforlerin faıla lâstik alıp »akUmamaları, flatların gunden gtine düşecegl de lUve edllmektedlr. Bundan başka. beyaniamede, Şehir Mecllslnln soforlerln ceıalannı alledl. |lr.e tetekkur edıtmekte ve goförlere yenlden cezaya çarpılmamaları lçln b«ıı tav»lyelerde bulunulmaktsdır. Yeni umumî telefon kabinleri P T. T. Idar^sl tarafından Koprüde Üsküdar İle Adalar Ukelesl araîinda lkl ve Kabata? ,ırnba vapuru lskelesl Ue Köprüde Haııc vapur lskeleslne yeni blrer telefon kabinl konulmuj. tur. Bir döviz kaçakçısı mahkum oldu MilleÜerarası İktisadi isbirligl esası, Birleşmiş Milletler şartında da yer «lmı» ve bu prensipin gerçekleştirilmesine çahşmak üzere »iktisadt ve «osj'al konsey» adile Cenev rede toplanacak olan blr heyet de ihdas edilmişti. Bu heyet, 1948 de blr karar alarak «kalkmma programlanru gerçekleştirmek için teknik yardıma lhtiyaa olan memleketlere pro!»ram hususunda tavsiyelerde buîunmak üzere müteMetropolitenin inşası ihaleye Namıciye rekoltesl feçen hassıslar grupu tedarikl nmnında çıkanldı geneklnden fazla yardım edeceğini bildlrmiştl. I >yÇlşU 11* Aksaray arasında lns» «dileCenub bölgelerlnden plyasamırdaM Yedek Subavlann sevkine dün" alâkadarlara gelen malumat» gore bu cek jehlr metropolitenin etodlert ve lece iktisadi bakımdan az gelişmiş memleketlere teknik yardım esatı başlandı «ene narenclye rekoltestıün geçen »e. kat'l projeslnin t&nzlml Ihaleye çıka. ortaya «tılmış bulunuyordu. Bırlerılmıjtır. Yedek Sub«y Okulunun 3*. doneml nekınden fazla olacağı anlajıİTiaktadır. Tekliflerin 30 kasım gününe kadar şik Amerikanın eski Cumhur BaşDijSer tarpftan yeni mahsu! manda. ne katılaeak olan Yedek Subey aday. yapılması icab etmektedlr. kanı Truman, 20 ocak 1949 tarıhli Arımn sevklne dün baslanmıştır. Ye. lina ve portakal hftle getlrilmistlr. Man<Jek Subsy Okulunda kayıdlar t kasıma dalinalar 18 kurusa. port*kallar l»e Limanda yiikleme ve boşaltma tebliğin dördüncu maddesinde bu 10.14 kunışi satılmaktadır. ksdar devam edceektlr vasıtalanrun tarifeteri indirildl prensipe daha liyade vüzuh verÎstanbul Umanının yükleme ve bojalt miştl. Tnıman'ın cdördüncü noktaE.vlul içinde limanimızdan 12 flrma A£ır Ceza mahkemeraa vuıtalarının klra UrUelerl degls. sı> diye şöhret bulan bu maddede yapılan ihracat 15 milyon gfaıde yargılanacak tirıhnlıtİT. lira>a yakın Bu deglsiklige gSre lhnıcat ve dahUl söyle deniyordu: «Fennl ve sı.^alî Bir rnüddet evvel İtalyadan getirtttk. lert pamukhılar Uzerlndekl bazı mua. Şebrimİ7 Ticaret Odası evlul ayının ticaret eşynsının ton hesablle tahmll ve terakkilerimizin feyizlerini, geri meleler Ue MI11! Koruran» Kanununa lımanımızdan >npılan ıhracata aid Ista. tahllyeslnın bir kısmmdan yüıde kırk kalmış milletlerin gelişmesine hâtenzllat yapılacaktır. aykın harekette bulundukları 1ddla edl. tistıkleri ha7ilamıştır. dim kılmak için yeni ve eesarelli Buna gore agustos ayında 13.2 mll. Yeni tartfe bu ay baıından ltlbaren bir programı tatbik mevkiine koylen 11 flrmanın 9. Asllye mahkeme. yon lıra olan Uıracatımıı eyluld» Vt yüHlrlüğe girmistlr. «lne verlldljlnl blldlrmistlk. malıyız. Dünyanuı yansmdan fazMilll Korunm» Kanumındak! tadüler irı]\on S59 bln l.rayı bulmuştıır. Dün bir resim sergisl açıldı lası, sefalete yakm hayat şartları lhrac edilen emtla basında 2 milyon delayısüe kendls'.nl aalâhıyeUlz goren Ressam Nurl lyetn, dün Maya ga. mahiteme dosyayı savcılığa lade et. 287 bin llra İle tıftık, bir mllvon 474 lerlîinde yağlı boy» tablolarından mU. içında yaşamaktadır. BunUnn gıbın lira İle yaprak tütün, bir mUyon rekkeb bir »ergl açmıstır. Sergl pazar daa kifayetsizdir. îktisadl varlıklan mlştir. 12 flrmamn durusmaıına ayın 10 unda 13S bin llra İle fındık gelmektedir. dan baska her^un aaat 14 30 dan 19 a lptidai ve durgundur. Onlann fat. Ağır Oaa mahhkemeslnde başlana. kadar açık kalacaktır. kirliğl, yalnır kendıleri İçin değil, Senirkentte basılan eroin «al'Mr fakat daha mesud, rejimler için de imalâthanesi mesulleri Başbakana hakaretten sanık bir tehdid teşkil etmtktedir. Tarihhakkmdaki tahkikat bitti " ) HABERLER AMoğanın duruşmasına te llk defa olarak irtfanhk, bilgi ve tkl gun evvel Senirkentte lkl eroln devam edildi lmalâthaneslnin basıldığım, trtabulda • YEŞILKÖY Çoeuk Eslrgeme kolu tekniğini bu milletlerin ıstırabını Bir müddet «vvel Millet Psrtlslnin ve yurd dışında erom ticaretl yapan Cunıhurıyet Bayramı oolayısile 22 yok. hafifletmekte kullai'.acakür. BirleKaiımp«|a aiya»! toplanti sınd» yaptıgı büyük bir kaçakçılık jebekesinln mey. «ul çocuğu giydirmıgtir. şık Amerika, fennl ve sınal tekiifconusmada Bajbakan Adnan Menderese dana çıkarıldığmı bildırmlştlk. * KADIKOY. Altıyol agzı Kıııltop. ğin inklsafı hususunda birirci sırahakarett» bulunduju lddiaıtle Sadık Haber aldığımıza göre. »ebek» Ue r»k, Fenerbahçe, Kalaniiş, Sogüdlüçej. da bulunuyor. Bizim başka memleAldog*n »leyhlne açılan davay* dün 4. bulunan diger suçluların aranmasına me havallslnde terkosa lhtlyacı olanla. Asliye Cez»da devam «dılmistlr. Senirkent Cumhurlyet Savcılıjındm de rın taleblerlnl karjılamak üzere yapı ketler» yardım hususunda kullanabilecegimiı tabll kaynaklar maiUn lsler lkır.al cdUnustlr. Konufmanın y»pıldıjı yrrd» bulunan vam edilmektedtr. Halen mevkuf bulunan 4 «nık hak. duddur. Fakat teknik hususundaki T«zlfell poll» memurlan İle müdafaa lahldlerlnin tynı günde dlnlenme'erl kındakl hazırlık tahkikatı »ona ermlı, KASIM 3 SAFER 25 1 bılgilerimiz gittıkça artmcktadır ve Içln duruamı bmska «un« bırakılmıştır. dosya Savcılıga havale edilmijtir. Se. tükenmeı bir haldedlr. Teknik bı> Bajbakanın ıvukatı. Sadık Aldoğanın nlrkentte bulunan 1 «anık fehrlmlze ge gılerimizi, başka memleketlerın Jadaha önce yaptığı lki konujmada da tirtllecek, aralarındakl lrtibat dolayı. a ha iyi bir yaşayışa ka\na':nı k huAdnan Mendereae hakarette bulunduju tlle d»valax birleştlrllecektlr Hüseyin Du ve 1. Asllye Cez» mahkemestace 4 öner, Hllml ülusoy. Huseyln Bayıal ve susundaki isteklerinin gerçekleşme0 •y h>pM mahkunı olduğunu blldlrerek HUseyin UlUîoy lstalerlndekl aamkl.iT si maksadına tahsis edebiliriz. Baş6.34 11 58 14 45i17.03 lg.37! 4 54 V. fehrtmlı Agır 1 Asliye Cezadakl doeyanın celblnl is. Onümüzdekl gunlerd* ka milletlerle birlikte olaıak, kaltemljıe de mahkeme bu talebl uygun Cez* mahkemelerlnden blrtnd* ldam X. 1.29: 6.54] »41 12 00 1.33 11.49 ' talehll* ymrgılanacaklardır. fBrmemlstlr. Yapılan işleri ve elde edilen ba. Raporda daha bir çok ta^siveler şarılan kâfi gormncrek daha fazla. var. Bu sütunlaria bunlann hsp sını istemek elhette mümkündur; sinden baîısetmek kabil olamıya fakat 3 buçuk senenin de, bir milcaktır. Fakat bu arada yaban^ı «er letin hajatında pek kısa bir zaman mavcnın bir memlekete celbi için olduğunu kabul etmek ve bu kısa temini gereken garantiler hak'tui | müddet içinde yapılanlan azımsadaki mütaleaları da meskut geçmeK mamak icab eder. Son yıllaıda ntıdoğru olamazdl. Çünkü Türkiyeye lan tohumlar yakın bir istikbalda yabanea »ermaye getirilmesınl *eş scmeresini vererek milletimiz revik için tedbirler düşünmekte ve faha kavuşarak ve o zaman her baalnıakta oldjğumuz şu sıralarda bu kımdan kudreti artan mcmlekcrihumst^ki düşünceler, bizim hui'.ısl bir ehemmivet taşımakt?dır. miz, daha hızlı, daha büyuk ilerle. Tetkik komiteslnin raporuna göre me ve yukselme hamleleri yapaiktisadî teşebbüsleri mıllileştirmek, bileccktir. yani ferd ehnde bulunan iktisadî Dış siyasete gelince, Sovyet müesseseleri ânuneye m»letnek Rusya ve peykleri haric, bütün Baskurd tekâmiil kurslan veya istimlâk eylemek gibi bazı devletlerle dostane münasebetler açıiıyor M1UI EgiUm Müdurlugunc*, Baskurd tchlıkelere karşı yabancı oeımave tesis edümiş, Şimnl Atlantik Paktekâmul kurslan açılması kararlaştırıl ye clddî teminat vermek lâzımdır. tına girmemiz sağlanmış. üçlü Balmıştır Kurslar Muhtellf tarlhlerde çe. Keza para kıvmetinin duşmesine kan Paktı akdedilmi;; Amerika ile fidll bolgelerde açılacaktır karşı da garanti verilmesi icab Jer. 56 kıuım gunlerinde EmlnönU Mah. bizim memleketimizde hususl bir münascbetlerimiz son derece kuvmudpafa Ukokulunda, 12.13 kasım gun. vetlenmiş. bu devletin askeri ve iklerlnde Fatlh ilkokulundı, 19.20 kasım tegebbüsün âtnmeye maledilmesi tisadî yardımlan, e<>kisine nisbetle gUnlerl Kadıkby Zuhtüpefa Ukokulun. veya iıtimlâkl glbi »eyler varid ^lada 2324 kaaım günleıi Üsktıdar Beyler. mazsa da ytbancı lermayeyi ür çok daha fazlasile temin eriilmislir. beyl Ukokulunda aaat t da bajlıyacak kütmemek lçln para enflasyonu ve Birloşmiş Milletler prensiplerine olan kur« calı;maları aaat 17 ye kadar kredi enflasyonu neticesinde para ve idenllerine samimiyetle sadık ve devam edecektlr. kıymetinln düşmemesi ve her tUrl'i muzahir olan düriiit ve banşçı siBelediye Sarayı ıktisaot aalâhın esası olan para is yaselimiz, devletimize medenî milSaraçhanebasında AUtürk bulvan Oıe. tikrarının muhafaza edilmesi hu letler arasında çok şerefli bir mcvrlnde yeni lnıa edllecek Beledlyt Sa. kl temin etmiş. Tiirklye, kudret ve rayı. persembe gilnü 7 milyon llr» Ux«. »usunı gereği derecesinde dikk edilmesi lktiza etmektedır. rlnden ekslltmeye çıkarılacaktır. kuvvetine kıymet verilen ve dostHığu aranılan büyük devletler arasına eirmistir. Dış siyaset bakımın. dan daha iyi bir vaziyet elde etmrk tmkânı olduğu iddia edilemez. Hulnsa insafla diişüniince 3 buçuk yıl lcinde elde edilen başanlan küçümsemepi değil, bilâkiı takdirle karsılamagı lstikbal lç;n çok umid verici addelnıek lâzımdır. Amerikanın yardımı, daha dyade ham madde ve gıda maddel»ıi istihsalinin ve bunlann bazı mertebe imallnin teçvikine, bir de ulaştırma ve enerji cihazlanmasının ınkişafına tahsis olunmalıdır. Sınal inkişafa aid olarak bu memleketlerce hazırlanan proje ve programların İktisadi bakımdan makul olup o madığı. millt gelirln artmasına hizmet edip etmiyeceği ve (§ade e şiddetinl arttıran milliyetçiliğe aid tiyasf Istihanm tatminine hâdım olup olmadığı) dikkatli bir tetkike tâbi tutulmalıJır» Amerikalı müehassıslann,( iktisadi miîliyetçilik üzerinde bu derece durmaların la, ziraatçi memleketlerin mahdııd ölçüde olsa dahi ^maileş nesini öteden beri hoş nazarla görmiyen Batı Avmpa sanayi memleketlerinin zıhnıyetini sezinlemek derecesine gidılmese de gene bu hususta mübalâğah bir görüşe sapıldığını müşahede ve tesbit etm.mek mümkün olamaz. Bahsetmekte oldugumuz memleketlere yapılacak yardımın finaasmanı hanısunda ^a komite raporunda başhca şu mülâhazalar dikkati çekmekt.*dir: Birleşik Amerika hükumetinin teknik yardım ve millî savunma programı dışındaki yardımlan tahdld edilmeli ve ou yardımlar bağışlama değil, borc verme şeklinde olmalıdır. Euna karşı hususl tcşebbüslerin yatırımlan teşvik edilmelidir. Bunıuıla beraber bilhassa ulaştırma, jnerjı ve sulama gibi işler için Birleşik Amerika hukumetinin başlangıc sermaye yardımı temin etmesi de zaruridir. Öte yandan fiıunsm.ın yükü, Birleşik Amerikaya bırakılmamalı, Avrupa sermayesi de bu işe katılmalıdır. AYDA BiR I 1 1! tklndl Bugünkü Sayısmda: KALB UYUMAZ: Kerime Nadirin en güzel romanı: İkinci forması, parasız ilâve AŞK HIRSIZI: Server Bedinin okuduklan sonra asla unutamıyaeağınız hikâyesi Tarih, Edebiyat, Sinema, Spor, Röportaj ve yüzlerce birbirinden güzel fofoğraf.,, ÇIKTI Bir tav7İh •Ekonoml» gazeteslnde.ı ıu mektubu aldık: «Dunkü Cumhurlyet gazetesınde çı. kan blr haberde, mıecseseden çıkaracakları kltsba llan lstendlgt lddlasU* polıse akaeden blr hSdlseden bahsedil. mekte ve Eknnoml gazetechıın de lsml karıştırılmaktadır. 10 yılclarberi çıkan gazetemlzde adı geçen tahısların ça. lışmadıkları ve gazeterrizle hfç blr alâ. kaları bulunmadıgı gorulen îuzum üze. rine acıklanır.ı Cumhuriyet'in EDEBÎ TEFRİKASÎ NO • 7 8 3 Ka«ım 1933 Sal: Muhım bir meblâğ söyledi. Halbuki onun ancak dörtte birini vereb:Judi Şimdi ayağa kalkmış, yerinde duramıyor, oradan oraya gidip geliyor, yumruklarını sıkıyordu: Ah, o dalavereci hLekâr herif! Ah o namussuz dolandıncı! Hasan Kayaya sövüp sayıyordu. Gene kadın onu koiundan tuttu: Gel. dedi; sakin ol. Bir koltuğa oturttu. Kendi de karşısına geçti: Üzülme. Bıliyorsun, benim param olduğu gibi bankada duruyor Ona az bir şey daha eklersek, öderiz. Mesele kalmaz. Erkeğin gözleri doldu: Hayır, olmaz. O para «ana büyükannenden kaldı. Ona dokunmam. Senin malm o. Kocasına doğru ığildi: Bu tarzda konuşnan, ne kadar ayıb. Senin, benim, diye ayn gpvnmız olshıhr ms hiç? Bir ailenin her şeyı ort <ktır Kararı verriık Yarın sabah b"likte İstanbula inerız. Bankadan ahrız Düşünme artık Sonra güldiv Haydi aşağıya inelim. Yemek zamamna kadar bir iki parti beBİk oynıvalım Mümtaz, hpypcanla onun ellerine sarıldı: Senin gıbı bulunmaz, Feyza. Sen herkesten başkasm. HârikulâUesin. Yok canım, ne münaseb°t! Her kadın kocasının ihtiyacı olunca. Vakit, eecev^n<:ını çoktan ge^mış Fakat. ger.cler hâlâ yorulm= dan rlans ediyorlar Orta yaşh bir bey: Çalınan parça ne? diyor; rumba mı? Samba mıî Bir hanım: Mambo, diye cevpb veriyor. Ne ?caıb şey bu? Bizim zamanımızda biz... Polka yapardınız, değil mı? Yo .. O kadarına yetişmcdik. İhtiyarlatmayın Insanı, canım... Feyza onları dinlerken gülümsuvor. Gözü orUdaki pistte. Çünkü dans edenlerin arasında Lâle de var Ona baktıkça ıftihar duyuyor Etrafında tannııyanlara gdsternıek ıstıyor: «Is.te, benim kızım bu Ne güzel, değiı mi? Ceîâl bey: Uykunuz mu geldi? diye sordu. Hiç konuşmuyorsunuz. Hayır, seyrediyorum. Oldukça kalabalık bir masaydılar: îki doktor, emekll blr general, bir is adamı, onlann hanımları, Celâl bey, Feyza... Yalnız Mümtaı ortalarda yoktu: Bir saat evvel «şimdi gellrim» diye ahbablannı terketrciş, daha dönmemişti. Birisi: Mümtaz bey, hSlâ görünmediğine göre. her halde gene yuT :arıda oyuna oturmuşttır, dedi. Feyza cevab vermedi: O da aynı kanrattevdi. Bu gece, Prenses Cavidan, mevsimin ilk balosunu veriyordu. Büü' bahçe, en ücra köşelerine kadar, ağac dallarına asılmıj rengârenk kââıd fenerlerle »üslenmiştl. Köşk, pınl pırıldı. Her taraftan neşeli kahkahalar lşitillyor, Bnlerinden jık üuanlar, açık renk tuvaletli gflzel kadmlar geçlyordu. Feyranın yanmda oturan blr hanım onlardan blrtnl gBsterdl: Bakm, şu beyaz ronarhya bakın. Müteahhld R.D. nln karısı rneşhurelerdendir. Koca$ı da, A'lahı. mukadde<;atı olmıyan korkunç bir adamdır. Prenses Cavıdan, masaların arasında dolaşıyor, misofirlerini tekrar tekrar büfeye davet ediyordu: Buyurmaz mısımz, soğuk blr jey lçmeğe... Hep beraber kalkülar. Celâl bey, Feyzanın omuzlarından kayan kapuu düzelttl: Üşümeyin, dedi. Onlar ikisi, diğerlerinden biraz arkada yürüyorlardı. Gene kadın, geçerken, tekrar kızına baktı: Lâle, arkadaşlarile beraber ayn bir masadaydı. Pek şen görünüyordu. Sevindi: Çocuğu eğleniyordu. Büfe, içeride, alt kattaki büyük salonda hazırianrrujtı. Önü dehşetli kalabalıktı. Merdivenleri inecekleri sırada. erkek, yanındakine: «İsterseniz biz crirmiyelim, diye teklif etti. Orası fazla «ıcak. Öbürleri gelinceye kadar b?hçede dolaşalım. Geri dönerlerken, ilâve etü: Aman, Cavidan hanım görmesin. Toksa, muhikkak bir geyler kram «tmeğe kalkar. Feyza: Prenaed çoktanberl mi tanırnnuT *r« iordm. Kanmm çocukluk arkadapdır. Bvl«nditimd«nb«fi Hesabladı. Yani, hemen hemen 26 lene. Birlikte, konuşarak deniz kenarına tadfler. Celil bey, bu aksam, ilk defa allealnden bahjediyordu: Çok erken evlendim, dlyordu; kanm bendea bir lkl ytf bflyukür. Onu derln bir a«kla Mvmistlm. Şimdl de, kendlıine hurmet ve muhabbetle btglıyua. Çok aall bir insandır. DOaytda «n korktugum, en sakındığun |ey, onu kırmak, flzmektir. Adeta, kendi kendine söyler gibi daha yıvaı seıle devam etti: , Bir çok metresim oldu. Fakat, onlann hiç birisi »ayılmaz. O da bunu billr: Kıskanmaz. Benim hayatımı dolduran «iş» tir. Muvaffak olmak, para, kudret, şöhret kaz^nmak. Belki bu, aşktan da büyuk bir ihtiras. Yalnız, 8yle blr Ihtiras kl, afyona benzsr: Tatınln edilebilmek için do#e» « dalmt fazlalaıbrmak lânm. • Hanım efendlnİB rahatnzlıft atdtrf Mefluç vazlyettedir. Dizleri tuunaz. Hiç yürüyemez. Rıhtımın mermer korkuluğuna day=narak durdular. Uzaktan müzik duyuluyordu. Şen bir grup, kahkahalar atarak yakınlarından geçti. Bir müddet süstular. Sessizce denizi seyrettiler. Karşıda, kızıl blr ay, tepelerin arkasında kayboluyordu. Dalgalar, mutarrit seslerle kayalara çarpıyordu. Feyza, blrden, «ıcak bir temasla irkildi: Celâlin elini, korkulufa dayadığı parmaklannuı üstünde hissetti. Kolunu, yavaşça, geri çekti. Öbürü ısrar etmedi. Gene kadın: Dönsek mi? dedi; üşüyorum. Erkek, cevab vermeden onu takib eHi. Köşke doğru ilerlerken, Feyxa,. mütemadiyen içinden, «ebebini bilmeden, derrun söylediğinl tekrarlıyordu: Dönjek mi? Bvet, dönsek mi? Sonrt, muzib blr hafıza oyunile onun önüne başka kelimeler nralanıyor, Haşimin bir mısraı meydana geliyor, ve bu, inadla zihnine doUnıyordu: •Dönsek m i bu aşkm şafağındnn Kalabalık blraz dağılmıştı. Murık hafıf Viyana havaları çalıyordu. Uzaktan, Mumtazı gördüler. Bir arkadasıle harareth hararetli bir (eyler konuşuyordu. Her halde, biten oyunun münakaşasım yapıyorlardı. Lale de babası Ue beraberdl. Oraya yaklaşırken, Celâl bey gena kadıiM doğru Igildl: Size âşık olmaktan korkuyorum. Ve birden, ondan aynldı. Karısı gelince, Mümtaz: Neredeydin1' diye sordu Senl arıyorum. Vakit epey geçtl. Artık idelım | Cavidan hanımı bulup veda ettiler. Aynkrlarken, Prenaeaı (Arksn ymxf