Katalog

CC1HHU ıtn 11 Kasım 1953 f İhtikârdan sanık 15 Motörltt gece devriyesi firmanm muhakemesi ihdas ediliyor Sanıklar, ithalâtçı, (optancı ve perakendeci kârlannı aldıklan, anormal kâr mesetesinin bahis mevzuu olmadığını söylediler Milll Konınma Kanununa aykm olarak fazla kâr temin ettıkleri iddıasile 15 firmanın mahkemeye verildiğini bildirmiştık. Asliye mahkemesınin vazifesizlik karanndan sonra duruşmaya dün yeniden 2 nci Ağırcezada başlanmıştır. Murakabeye imkân vermiyecek tarzda fatura t""Tim ederek fahiş kâr temin ettikleri iddıasile cezalandınlmaları savcılık iddianamesile taleb edilen firmalar şunlardır: Ahmed Özbakır, Hrant Tellalyan, Samuel Kapuano, Dya KapuBu suretle şehirde âsayişin daha iyi bir şekilde temin edileceği söylenij'or İKTİSADÎ MESELELER 1 NALINA i ano, Simon Bemadotte, Fatma AAtatürkün nâ'şının Etnoğrafya • takan, Hulki Edin, Rifat Edin, Ta müzesinden Anıtkabre nakli mülât Telci, Osman Neciboğlu, Moiz nasebetile tertiblenen merasimde Birleîmlş MUleÜer iktisadl meseSadaka, Mustafa Cahid Fağa, Na vazife almak üzere şehrimiz emnileler bürosunca, Ortadoğu memlemık Özcan ve Yako Perahya. yet kadrosundan 430 polif memuketlerinin 19511952 yılındakl iktiSavcılık iddianamesine karşı bir ru Ankaraya gönderilmis, kadro sadl şartlan hakkında hanrlanarak diyecekleri olup olmadığı sorulan daki bu noksanlığı takviye etmek iktisadl ve aosyal konseye sunulan sanıklar firmalarmın aynı zamanda için de 30 motörlü vasıta, vilâyet raporda bu memleketlerin sanayii ithalâtçı, toptancı ve perakendeci hududları dahüinde sabaha kadar hakkında da dikkate değer bilgiler olduğunu söyleyip her üç şekilde devriye dolaşmıştır. verilmektedir. Raporda Türkiye kârlannı normal olarak aldıklannı, Yetmiş, seksen kadar polls tne de, Mısır, İsnel, Lübnan, Suriye, fazla kâr meselesinin mevzuubahis muru ile şehirdeki asayisi idare et Ürdün, Irak ve Efganlstan gibl Orohnadığını bildirmişlerdir. menin mümkün olabileceği böyle tadoğu memleketleri arasında aaDuruşma sahid celbi için başka ce kendiliğinden meydana çıkrrus yılmıştır ve bu memleketler aragüne bırakılmışür. tır. Zira elde edllen istatistiklere sında Türkiye, Mısır, tarael, aınanazaran vukuatlarda hissedilir şe lesme yolunda baslıca üç memleket M«..,..,,,.lmııımıııııııılimTII!l!ll1!!|[|!l!!||l kilde bir azalma müşahede edilmiş olarak vanflandınlınıa, Iran, Lübtir. Bu sekil çalışmalarnı müspet nan ve Suriye daha ax smaileçmiş bir netice verdiğini gören nlâkali memleketler olarak tesbit •dilmi», lar, bundan böyle sehrin asayişinl Efganistan, Irak v» Ürdünün de temin maksadile motörlü gece dev başhca unayiinden bahsolunmufSon 24 saat zarfında limanımız riyelerini devam ettirmek gayesile tur. Dün Kartalda, İstanbul Belediye tktisad Müdürü, Maltepe, Pendik dan yapılan ihracat bir milyon 381 harekte geçmiş bulunmaktadırlar. Memlekrtimlzin •anayüni tavsif Belediy» Reisleri ve Kartal Kay bin lira kıymetindedir. Emniyet Genel Müdürlüğünce makamının istirakUe bir toplanb Sevkedilen mallar arasında 858 uygun görüleceği tahmin edilen, bu için raporda verilen bilgiler, biraı yapılmııtir. bin liralık beş yüz ton bakır var şekil çalısma tarzı kabul olunduğu eski olmakla beraber bunların izanı Toplanuda, tktisad Müdürü, İstan dır. Aynca iç fındık, keçi falı, kuş takdirde yüzlerce polisten başka vesilesile 1leri sürülen görüsler, alft ka çekid oldugu gibl lanayiimizin bul Belediyeainin hayatı ucuzlatma yemi, tiftik, barsak da vardır. vazifelerde istifade etmek imkânı eksik ve ulaha muhtae noktaları ve murakab* mevzuunda almıs olsağlanmış olacak, istirahatlerinin te hakkındaki mütalealar da kaymetduğu kararları lzah etnüş, Kartal mlnl yoluna gidilerek, daha verimli lidir. Bu sebeble raporun Türkiye Istanbol Ankarm telefon •e Pendik Belediyelerlnin de İstanbir çalışma sistemine doğru ilk a sanayiine aid kıtımlanndan kısaca çebekesl takviye edildi bul Belediyesine muvazi çalısmalan dım atılmıj olacaktır. 80 w»"»iı> ç»lıjmaku olan Ankara bahsetmeği faydalı buluyor ve bu kararlajmıstır. tstanbul telefon ıcbekeal yeniden tak. Son yirmi dört saat zarfmda şe husustaki mütalealanmııı da arvly« tdUmiftlr. Bu luretle mevcud hirde beş çalma, İki hafif yarala zetmek Utiyoruz. kanal adedl kanıUklı obnak ttıere 42 ma ve bir tane de haneye taarruz Tnaan K«na*l«ra Atfauıdan yt fiknuf bulunmaktadır. 12 kanalU Rapora g5re Türkiye, Ortadoğu kuranportOr tlrtemJle. bu takvlye netl. iddiası tesbit edilmistir kl, eski memleketleri arasında »anayii tn döndfi Bir mOddat «rvel Atlnaya gltmlı eeclnde muhabereler •üratlenmlı ve vukuat raporlanna nazaran mem çesldli olan memelkettir. Gene •lan Yunaıuatamn latanbul Koruoloau kolayla«nu|tır. Bu anda, tıtanbul T« nunlyet verici bir netice olarak karbunlar arasında oldukça ehemmlGeorge Kaoaanbaus, dün mat 16 da Ankara arajındakl muhaberelerde acel* şılanmaktadtr. lıtekler on daklkada, adl iıtekler de en yetli ağır sanayi kurmuf olan tek Uçakla fehrlmlı* avdet «tnüfur. Emniyet Genel Müdürlüğünün bu geç yarım aaatta mümkün olabilecek Gazetemiz aleybin« açılan bale gelmlttir. hususta vereceği karsr alflkalılar memleket, odur. Türkiyede nnailes mede fu hedef güdülmüstür. Mıill gehrtmlsle UfUl dl|er telefoo l|lerl taraflndan beklenmektedlr. bir dava bir politika anlayısı içinde tnernıettzerlndeki mevzuları görüjmek tlzere Oazıtamlıdt nefredllea bto habar do. telefon BafmUdürU bu akfam Ankaraya ketl, yabaneı sermayenin vt yabanUyıılla g«ı«trm)ı aleyhlne avukat fldeoektlr MemleketJmize gelecek Avustur a mamulâün daha as Mİri haline Bandan KıfUncı tarafından acılan da. ya ticaret heyeti getirmek Bu politikaya gör» d e v vaya dün 1 Ind Ailly» Hukuk mahkc Kadıköy ve dvannda 800 mesindt devun edilmlfUr. tkl memleket •rasındakl tlcmrt mO«boneye telefon verilecek DünktJ eelaad* davacı taraf avukatnaaebetlerl gellstlrmek maksadll* 7 Kadıköy Altıyolatu. Yoturdcu. Kı. kasımda memleketlmUde ları lddlalannı HrdeâeTek bu yaunın beklenec gazetenuzln blrind Ukhlfertndt v« lrl nltoprak, Fenerbahçe. Fcneryolu, Kala. Avusturyı ticaret heyeti. ziyaretini gay. oavallslne «İd rımuayyen bir tarihe tehlr etmiştir. puntolarla yazıldıgını •oylemlılcr, ha. mu. SOtUdlUctfma f dls. hakkında, delU tkam* «decekltrt. otamatik telcfon UaUlcrlnln takviycal Buna lebeb olarak heyete bajkanlık lçln yapılan çahfmalar son* trmljtlr. edecek olan yeni Avusturya Ticaret ve m blldlnnlslerdlr Buna karsılık g°»^*"*» avukatı Bur. 15 kaaundan ltibaren bu mıntakada Kkonoral Bakanı Josef Beck.Grelssdu'. ban Apaydın babar fonktfyonunun İf&dt oturanlardan telefoo Uteglnd* bulu nun ânlden rahatsızlanmıı olmaaı goc ettigl manayı İzAhl» haberln gazetede nanlar 11* mukavele akdl yapılaeaktır. terllmektedlr. birlnd •thlfe 11* toa lahifedt nesrl Takvıyc edllen teaisler layeainde bu Teknik Üniversitede elektrik arasında fark olmıyaeagını •oylemlftir havallde 800 kadaı abone yeniden tele. Bundan «01» davacı taraf dellUerinl fon alacaktır. kursu gelecek celse lk&ma edeceginl blldlrmlı Bir İsveç tankeri Marmara adası Teknik Ünlversıt» Elektrik rakülteri ve duruşma baıka bir gün* kahniftır. tarafından hazırlanan gec* elektrik önlerinde karaya oturdu Komünistlik propagandasından tıvec bandıralı M O tonluk lAlda» kursları İçin girljllen haıırlıklar t*O mamlanmıştır. Bu kursun. dun gece sanık bir öğretmen beraet etti tankeri, dün taat 02,30 da Marmara «Gunaydın Gokyuzu» Ulmll bir mec adaaı flnlerlnde karaya oturmuştur açılması mukarrerdl. Fakat Atatürkün muada neşretitgl gi'rlnde komünizm Geml mürettebatı nıvarinin emrile Iaveç ölümünun yıldönümü munasebetile prop&gandau yapujı lddlulle 1 inci bandıralı «Fermabo» ılleplne aktarıl. Teknik Ünlversite tedrl» heyeti Anka. Ağır Cezad* durusmaıına, baglanan ınıs ve llmammıza hareket edllmistlr. raya gırtığinden kursun açılması cuma lise bgretmenl tlh&n Berk beraet et. Tanktrln yardım lsteme«l üzerlne geceslne tehlr edllmlştir. Açılacak Elektrik kursları ku» fa, miştır. PeniıclUk Şankuı Geml Kurtarma Ia. l«tme»l «K'.lyo»» ve <lmrox> Uhllsly* «ılalarla den yılı »onun» kada* devam Karagümrük Boşkomiseri feınllerlnl kaxa mahalllne göndermi». edecektlr. değişmedj, v Ur. ttamtarrttn »K4yo».,k»»a««d« tanka Palajs Royal'artistleri geldi Uzun müddettenberi Karagümrük % tctuaa», M^şais ve daJgıç suıayene. • »aikli&Royal arttstlerlnden mörekkeb BaskomlseTİlglnl yapan Fuad Önnalın ierine başlanmıştır Tankerln dıblnde 10 kişillk bir artlst grupu dun gece başka bir nahlye komlserllğlne nakle. bir arıza olup olmadığı anlaşıldıktan uçakla şehrımız* gelmislerdir. dlldtği bazı reflklerlmlz tarafından ya. »onra çekme amelıyesine baslanacaktır Fransız artistleri bu akşamdan zılmıstı. Ögrendlglmlze göre, 0 muhl. Ük gelen haberlerde «Aida» nın dun> ltibaren Sarayda 10 gün muddetl* munun tehlikeli oâmatdıtı ve btrkac meşhur Fransız yazarı Vetas'ın eserle. t)n sevgl ve takdlrlnl *"»nfın Fuad Önnal başka yere nakledllmemlj, eski gune kadar kurtarılacağı blldlrilmek. rlnl oynıyacaklardır Artistlerin axa. tedlr vazlfeslnde kalmiftır. •ınd» Phlltp Duma, Jaque« Gautler gibl tanınmıı sanatk&rlar ve 1950.1951 Fran. •ıı Güzelllk Krallçesl Elod Goddar da bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler raporuna göre Türkiye sanayiî ESAD TEKELI let, gene kendi tarafından kurulan teşekküller vasıtasile kalkınma plânlarının gerçeklejmesini sevk ve idare etmiştir. Bu plânlardan ilki 19341939 yıllarmda tatbik mevkiine konmuştur. 1938 de hazırlanan ikind plânın tatbikı, harb dolayısüe gecikmiştlr. Üçüncü plân 1945 te hazırlanmif ve 1948 den 1955 yılına kadar olan devre için hazırlanan bir iktisadl gelişme programı da 1948 de tatbik sahasuıa konmuştur. Fakat bu iki proje tatbik sırasffida ehemmiyetli tadillere uğramıstır İkind Dünya Harbi içinde ve harbi hemen takib eden devrede Sümerbank, çimento, sellüloı *e demir sanayii gibi baslangıcda az gelir getiren lanayiin masraflarını, bilhassa dokuma «anayiinden ve satıı mağazalanndan elde edilen kazanclarla karplama durumuııda kalmıstır. Memleketin çalısma gücünün ziral ve sınal lahaya inkısamı şöyledir: Sanayi Ziraat (a) Çalısanların sayıaı 874,000 5,724,000 Çalıjan nüfusa gö 64 re yüzdesi Safî gelir (milyon 4520 Türk llrası) 1131 55 Milll gellre nlsbeti 14 Nüfut bfifina dÜyıllık gelir Türk } en 863 1678 paraa Kaynak: Türkiye milll gellri (An kara, mart 1952 a) Madenler ve insaat dahil Bu tabloya gSre çalısan nüfusun yüzde sekizi sanayi ve yüzde altmıa dördü ziraat sahasında faaliyette bulunmaktadır. Mısırda bu nisbet sanayide yüzde alü ve Tiraatta yüzde elli üçtür. Sanayiden elde edllen ferdl kazanc, ziraat sahasındaklnln iki misll civarmdadır. 1950 sanayi sayımma göre umuml durum sudur: Sınal müessese sayıa 98,828 Çalısanların tayısı 353,394 Teçhizat kıymeti (T. L.) 910.300.000 Gayrisafi gelir (T. L.) 2 318 600.000 Ortadoğu memleketleri ve bu arada Türkiye sanayıirjln, yabaneı sanayie rekabet edememelerini intac eden sebebler. de şu suretle tesbit edilmektedır: a) îstüJik eşyasına vaki talebin sahası geniş değildir. Halkın zengin zümresınin, benzeri yerli maü bulunduğu halde yabaneı mala rağbet etmesi, bu talebi biraz daha darlaştırmaktadır. b) Diğer Ortadoğu memleketlerınden farklı olarak Türkiyede komür ve demir bulunmakta ise de demır madenile kömür madeninin bulıınduklan yerlerin birbirinden uzık olması, demir sanayii için ağır büyuk teşkil etmektedir. c) Türkiyede madenin çıktığı yerden gönderme merkezine, yahud maden bölgelerinden iskele ve pıyasalara nakledilmesi masroflıdır. d) Ortadoğu memieketlerinin çoğunda mahallî mahsulün vastfları aşağıdır. Yünde ve hububatta olduğu gibi. Bundan başka hayvan kesmede tutulan usul, derilerin muhim bir kısmınm ziyan olmasına sebebiyet verme<tedir. Zirat istihsal maliyetinin yüksekliği, nakil ve satış masraflarının kabarıklığı hasebile yerli istihsal fiatı, ithal mallarınınkinden çok defa daha pahalı oluyor. Bunun misalleri, bütün Ortadoğu memleketlerinde görülebilir. Bu mernieketlerde devlet, bir kısım yabaneı mahsullerinin lthalini menetmek suretile bazı ziraat şubelerini himaye etmek istemiştir. Böylece Türkiyede, İranda ve İsraelde şeker sanayiinde yerli pancar ve Mısırda sekerkamışı kullanılmaktadır. Bundan dolayı şekerin fiab dışandan ithal edilecek sekerin fiatmdan dnha yüksektir. e) İmalâta yarıyan ve dısarıdan ithal edilen ham madde fiatları, nakil masraflaruım ve gümrük resminin yüksekliği dolayısile, yabaneı memleketlerdekinden daha pahalı oluyor. Aylık ve gündelikler ise maliyet fiatmda o kadar ehemmiyetli yer tutmuyor. 1950 sayımına göre Türkiyede aylık ve gündelikler, istihsalin gayrisafi değerinin yüzde 10,6 sı derecesLndedir. f) Sanayide kullanüan yakıt maddeleri, hattâ mahallinde istihsal olunanlan dahl pahalıdır. İranda ve Türkiyede olduğu gibi. 3u memleketlerin bir çoğunda elektrik enerjisi de ayni durumdadır. g) İşin idaresi v e işçinin verimi hususunda Ortadoğu memleketleri, iktısaden geîişmis mületlerin derecesine ulaş maktan henüz uzaktır. Türkiyede devlete aid iktisadl te;ebbüslerde ağır olan Idare masraflan, istihsal masraflarını arttırmakta ve mamu" Atatürke aid bir hâtıra Yazan Hayat pahalılığı ile ilgili bir toplantı 500 lon bakır ihraç edildi En rahat yol yoludur! {] U TÜRK EKSPRES BANK İstanbul Merkez Gişeleri SENARYO KASIM S A I I S I Birinciden daha güzel, daha dolgun, daha cazib; aJâka çeklol yazılar: Şehirden Küçük Notlar (Fitnefücur) Münekkidlerin Tenkidi Ya Bize ne? (Tevfik Sadullah) Hamlet bir Cinsl Sapık mıdır? Yurdun her tarafındJB tiyatro (M Abaç) Sinema Tenkidi (Cind Hoca Ç. A. Özkınm) Dünyadan Tiyatro ve sinema haberleıi Margaret CBrien Franau yüdulan Bol ve guzel resim Temiz baskı ve Melnecke'nin nefis bir kapagı lçinde Aaude Zeybekoğlunun tertemiz tercümesile tam olarak L I L I O M S B U G Ü N Ç I K T I İSTANBUL BANKASI Filânnoni Derneğinln konserleri Fllârmonl Demeğinln konscrlerl 12 kasım perjembe günü Saray «lnemasında mejhur lapanyol virtüozu ve kompo. Lltörü <Jacquln Rodrigo» nun lştirakile bajlıyac&ktır. Rodrigo mussır Ispanyol mualkltinln ba$ta gelen bir sünasıdır. Parlste, ktıçuk yaşından ltibaren Uhsi. llnl de FaUa ve Paul Dukas gibl büyuk ttstadlajia yapmıs olan bu şohretll kom. pozıtör ve piyanist kendt»ini bütun dünyada tanıtan eserlerlle karıunıza çıkacaktır. 12 kasım perstmbe günü konserlnde bllhassa iki konçerto çok büyuk alâk» celbedecekür. Bir tanert. Rodrlgo'nun gltar v* orkestra İçin yaz. mıı olduğu (Aranjuez) konsertosudur Bu konserto üstadla beraber Türklyeye gelmekte olan ve zamanıraızın en şohretll gitar virtuozlarından blrt olan (Manuel Dlaz Cano) taraflndan çalı. nacaktır. Dlğerl gen» Rodrlgo'nun < tanınmıı eaerlerlnden blrt olan pıy no konsertosudur. Sollst. kıymetll Türk plyanlati Ömer Refik Yaltkayıdır. Bu tspanyol muslklsl programı müzlksever. ler tarsfmdan büyük alâka İle karjı. lanmaktadır. Kasım 11 Rebiülevvel 3 Bcyrut we Kahireye, tskan» dioav HaTayollanoıa eo soo «istem luke DC6 uçaklan ile gidiniz. Dillerr destaa olan eşsia Hkandinav misafırperverliği... Nazik ve t e o riibeli SAS mürettebatı yolculugunuza t y n bir baztır katar. Bütün »eferlerde tOks mevkı mevcuttar. Seyahat Ac«nteleıi reya iskandinavya Havayollan Bürolarına müracaat edınlz. 16 Kasım. Pazartesi gününden itibaren hizraetinize açılıyor! Adres: Büyük Postahane kar;ısı, Erzurum Ilan PEK YAKINOA HİZMETİNİZE GİRECEĞİNİ ARZ. ETMEKLE ŞEREF OUYAR I V. | 6.43I11.58 14.38 16.55 18 29 5 02 MJBU/VSS İSTANBIA.: Takaim, CMrahnrtyl Cad. «JtnbakkaL TeJ ı 83374 ANKARA atattriı Burnn. eoyuk Slnwn* Tal: 28820 Işde emniyet ve sür'at Cumhuriy«t'in EDEBJ TEFRİKAS1 ^ft KOŞKTE 0TUMNMR hissediyor gibiyim. Glden, kaçan bir şey içüı esei duyuyorum. Bu, ihtıyarladığıma delâlet eder. t Feyza, daha 2223 yaşındayken aynı şeyi duyduğunu söyledi: Zaten ben, daha bır şeye başlarken onun biteceğini düşünürüm. Yaz geldi, demek, her gün kışa doğru gitmektir. Eski bir dostumu hanrlatıyorsunuz. Ismi «Ferda» idi. Daima, bir nakarat gibi, Comtesse de Noailles'in şu mısraını tekrarladı: cOlmüş sayılınm, madem öleceğim». Çok zeki bir kadındı. Büyük işler yapmsk için yaratılmıştı. Fakat, bütün ömıü, basit ve hırçm bir kocanın peşinde, fakrü zaruret içinde, en süfll ev hizmetlerini görmekle geçti. Bu, kadrnların yüzde doksanının nasibidir. Kendisinin bir varlık olduğunu bilmek ve bir şey yapamamak; kuvveüni boşuboşuna israf etmek; daima bir hlç olarak kalmak... Fatma aynı fikirde değildi: Bizim rolümüzü bu kadar küçümsemeyinlz. Biz, erkeğe can veren elektrik kıvılcımıyız. Onun gizll, fakat kudretli yardımcısı. Bazan bir kelüne, bir okşayısla onun yorgunluğunu alan, ona mücadele aşkını veren tılsımız. Sonra da, anneyiz. Evlad yetlstirlriz. tstikbalin de kuvvetini yaparız. Feyza cevab vermedi Allah ona bu saadeti çok görmüstü. Biraz daha yürüdüler. Karşıda, isli duvarlarile istasyon binası görünüyordu. Arük dönellm mi? Halamı yemeğe bekletmek lstemem. Rabia hanımı ne kadar severim, bllseniz! Çok lyidlr. Herkesin yardımına koşar. Geçen sene. çocuklarım kızamık geçirdikleri vakit her gün gelir, saatlerce onlara masallar anlatırdı. Evet, o hakikaten çok mükemmel bir insandır. Asil bir ruhu 'evgi dolu bir kalbi var. Geri dönmüşler, hiıkumrt meyr'anın^ı doeru ilciivorlardı. Bir arabadan bir baş U7inarak onhırı splâmlarlı Fatma' Defterdar bey, dedi karısını dün gördünüz. Elinde örgüsü ile gelen şlşman hanım. (Arkası vaı' 11 Kanm 1953 Çarsamba sanlardır. ÎH çocuklan var. Onlara pek düşkündürler. Gece, erkenden yattılar. Feyza yatağında Istanbulu, evlni düşündü Değişik, muhtelif konuşmalar oluyordu. O derecede kl, bu, biraz Oradan ayrıldığına pişmandı şimdi Kocasından o sabah gelen mekinsanı sersemletiyordu. İki gene öğretmen, ne kadar modern olduk tubu tekrar tekrar okudu. Sonra elektriği söndürdü. Bugün gördüğü larmı göstermek için, aşırı feminist fikirleri söylüyorlardı. Göz dok çehreler gene gözünün önünde belirdi. Bu Fatma hanım kimdi acaba? torunun karısı asalet, unvan, servet merakhsı idL Mütemadiyen so Birden hatırladı: Feriha yengesinin ahbablarından bir Bedia hanım ruyordu: cFenerbahçede Suphi Paşalan tanır nusınız? Kızı eniştemin ardı. Mühendis Malik beyin karısı idi. Vaktile sık sık Kalamıştaki yengesidir» veya: cEski sefirlerden Münir beyleri bilirsiniz, her halde. köşke gelirdl. Bir defasında, hemsiesini de getirmişti Mektebini yeni Uzaktan akrabamız olur.» Yahud: «İstanbula gittikçe, orada dayımda bitirmiş çok gene bir kız. Feyza bu kızı harikulâde güzel ve şık bulmuştu. Şimdl bütün teferrüat zihninde canlamyordu. Astragan yakalı kalırız: Refik Soyer. Taksimdeki «Seyran> apartımanının sahibi...» Bir yandan, lise müdürünün annesi, karşısındakine tatar böreğinin bir manto, mavi kadife bir esvab, aynı iri gözler, pürüzsüz, mat ten, yapılışını tarif ediyor; başka birisi kaynanasile kavgalaruıı anlatıyor; kumral saçlar... Evet, sonradan onun da, ablası gibi, bir mühendisle evlendiğini duymuştu. Bir aşk izdivacı yapmışü galiba. bir komşu, çocuklarından bahsediyordu. Feyzanm gözleri hep mühendJı Ferid beyin kansında idi. tOnu Şimdi emindi. Muhakkak bu kadın o idi. Bedia hanıma da çok nereden tanıyorum? Nereden?» benziyordu zaten. Kendl kendine: Artık rnisafirler dağılmağa baabyorlardı. Ayrılırken hepsi Rabia Yarm bulusacağız. Sorarım dedL hanımla yeğenini hararefle evlerine davet ediyorlardı. Zaten haftanın her günü bir ikisinin kabul günü idi. m Ferid beyin hanımı, veda ederken: Feyza: Açık havayı ve yürüyüşü sever misiniz. hanımefendi? diye sor Evet, dedl slzl iyice hatırlıyorum. Mavl kadife elblselerinize, du; ben, ekseri. sabahlan, istasyona kadar gidip gelirim. Eğer bana kahverengi mantonuza kadar. Fakat, bunları hâlâ bilmekliğimi hafızaarksdaşlık etmeyi arzu ederseniz, birlikte çıkarız. mm kuvvetine atfetmeyin. Bazan, en mühim vak'aları unuttuğum halGene kadm teklifi tehalükle kabul etti: de, bana tesir etmis küçük şeyler zihnimde yerlesir ve uzun müddet Hayhay. Memnuniyetle. kalır. Benim yaslarımdaydınız. Ve sizl çok beğenmiştim. Hattâ o akşam O halde ne zaman? saçımı sizinki gibi taramağa da Szenmiştim. Ama becerememiştim. » Ne zaman isterseniz. Ferid beyin hanımı: 7 Yarın, olur mu 11 de ee"ip sizi alırırn. Aynı yaşta olduğumuzu zannetrniyorum, dlye cevab verdi. BenAkşam, yemekte, Rabia hakya merak ettiği bu hanımı sordu. Fa den çok daha gene duruyorsunuz. Ancak 3032 gösteriyorsunuz. kat, ihtiyar kadının. onun hakkında fazla malurr.atı yoktu. İsmi Fatrna Teşekkür ederim. Artık bu tarzda kompHnıan'ar hoşuma gidiyor. idi. Kocası mühendisti. Burada büyuk bir fabrika binası yapıyordu Ben, epey şişmanladrm. Bozuldum. Sizin gibi zarif, ince değilim, İki senedenberi «S> de bulunuyorlardı. Fakat. çok canlı ve taravetlisiniz. Kimin nesi olduğunu, ailesini filân bilmiyorum. İyi, kibar in Bilmem! Bir müddettenberi geçmiş senelerin ağırlığını üzerimde No Irincl Dünya Harbtnd* 19 uncu tttmen kumandanı Albay Mustafa Kemal Bey 25 nlsan 1915 te tngiliı Fransu kuvvetleri Geliboln yanmadasına çıkarma yaptıklan gün, Anburauna çıkan ve Conkbaym Kocaçimentepesi istikamelün faydasız yere satıs flarırun yük ' tinde Uerleyen Anzac kolordusuna taarruz ederek düşmanı sahile sürselmesine sebeb olmaktadır. İdare makamlaruıın çok fazla ol müs, Boğazı ve tstanbola ilk defa ması, idare memurları ve burolar olarak kurtamustı. « ağustos 1915 te tngilizler büyük kadrolarınm çok kabarık bulunması, bir çok suıal teşebbüslerde esxı kuvvetlerle Suvla ko>tına yeni bir muhasebe usullerir.in kullamlması, çıkarma yaptilar. 5 inci ordumuza nihayet fabrikaiarın fena idare sdil kumanda eden Alman Generali mekte olması, idare masıafmı art1 Liman von Sanders, alelâcele teştıran amiller arasında gösterilebılır. kil ettiği Anafartalar Grupu Kuh) Matlub vasıfları haız idare ele mandanlığına Mustafa Kemal Bcvi manları ve teknisyenler azdır. İşçi" tayin «tti/ Gene kumandan 89 lerin sağlık durumunun iyi olma ağustos geceyansı yeni vazifesini ması, gıdalaruun kifayetsizüğı, iyi deruhde ederek 9 ağustos günü evbir meskende oturamamalan vernı velâ Anafartalar Meydan Muhareazhğının menşeini teşkil eder. İşçi besini kazandı: ertesi gün de Conklerin en büyük kısmı okur yazar bayın Kocaçimentepesi cephesiyetiştirimden ne giderek Conkbayırına tırmanmıs değıldir ve teknik mshrumdur. Bu da verimi azalt olan ve Kocaçimentepesini zaptetmaktadır. i) Çalışan işçi sayısı, ka ] rnesre hazırlanmakta bulunan Inrarsız ve seyyaldir. İşçıler kovlerıne J g\\\z kuv\retlerini mağlub ederek bağlıdır ve ziraat mevsimi olmıyan eski mevzilerine attı ve Boğazı, Bozamanlarda çalışmak icin pelirler. gazla beraber Istanbulu ikinci defa «Anafa'talar Türkiye kömür madeni ocEklınn üstüste kurtardı ve da çalışan işçilerin yüzde beşınin Kahramanı» unvanmı kazandı. hakikî sanayi amelesi olup een kaMüttefikler Çanakkale cepheslnlanmın köylü ve gelip geçıci işçi de mağlub olduklan zaman Tasviri olduğu ileri süriilmüştur. Bununla Efkârda bu zaferi kutlamak İçin beraber bazı teşebbüsler, işçılere haritalı, resimli bir yazı neşretmedaha iyi iskân şartlan, okullar, ee kaıar vermistik. Rahmetli Velid kantinîer ve bu mahiyette kolay f E D Ü Z 7 İ v a ç a r a u k a j e haritasını bizlıklar temini suretile işçi Eeyyali. . . . 18 yetini azaltmağa m u v ' n k olmuş ferini ka7anan Cevad Pasanm, dilardır. Türkiyedeki devlet teşeb ğer köşesine de Albay Mustafa Kebüsleri, bu nevi müesseseler ara mal Bevin resimlerini kovdu. Yasında sayılabilır. k) Smai teçhizle zısmı da ben yazdim. Karargâhı rin eski olması da verimin azalma Umumî ikinci istihbarat şubesinin sına sebeb olmaktadır. Alâkalılaruı emrinde bulunan askerî sansür heifadesine gore Mısırda pamuk faD j y " e t î n e "gb"n"derdİk. Nöbetçl sansur rikalarında rikalarında makineleri idare içm memııru yalnrz Mustafa Kemal yabana memleketlerdekının Cç Beyin resrr.'ni kırmızı kalemle çizmisli derecesinde işçi kullanmak mek suretile Cevad Pasanın resml lâzjmdır. Türkiyede de bır çok sa ile harita ve yazuıın neşrine müna^yide buna benzer durumlars saade etti. Tertib boznlduğn için rastlanır. Bu vaziyetin istihsal üze o gün neşretmedik ve ertesi gün rindeki tesir derecesini Türkiye sansür cabitinden Mustafa Kemal kömür madenlerindeki şu müşahe Beyin re*mi icin de telefonla müde gösterir: saade istedik. Olamaz, dedi. Sebe1946 da günde sekiz saat çalısan bini sorduk. Öyle emir aldım, cebir işçi başına istihsal mıktan 0,51 vab mı verdi. Israr ettik. Ben mütondan, yani yanm tondan ibaretti. saade edemem. İkinci Şube MüTürkiye maden damarlarıle herren düründen müsaade alrnri, dedl. aynı deruılikte ve kalınhkta olan tkinci Şube Müdüründen siı müPennsylvanie madenlerinde ise o/ saade alınız, dedik. Müdür çok talama istihsal, beş tondur (M. W. serttir. ben isteyemem. Siz müsaaZhomburg Türkiye, 1949) Bu de istevtniz cevabıru verdl,. Telefark, esas itibarile madenlerin ma fonla tkinci Şube Müdürünfl bulhiyetinden ve Birleşik Amerıkâ dum. Rahatsız ertiçimizbı sebebimadenlerinin yeni tesialerle cihaz ni sövledim. Sert bir sesle şu celandınlmıs olmasuıdan ileri gel vabı verdi: mektedir. Türkiye madenlerinde Siz bana doÇrudan doğruya işçi ücret ve masrafırun azlığı, ve mflracaat edemezslnlz» Sansür carfcn eksikligıni telâfıye yetmemek birine söyleyin, o mtiracaat etsln. tedir. 1) Ortadoğuda bir çok sanaBn konusrnayı saasttr cabitine yiin inhisar halinde olması verimtelefonla hikâve ettim. Adamca&ız, lerinin fena olmasına «mil «ko*!.titind Sube Müdürtfarden çok kortadır. Bununla beraber Ortadoğu ~ ı knyordu. mcmleketlerinde bazı sanayi, ya Ben Müdüre blr şey »Byleyebancı sanayü ile boy Slçüşebildiği Siz tekntr konnştmnz, dedi. gibi, bir çok sanayi zümreleri içinzarran aklıma bir şeytanet de bir kısım teşebbüsler, orta seviyenin üstüne çıkabılmektedir. Tur JTelfu Akşamüstü harita ve resimkiyede seker ve tütün »anayü, bu I e r i tekmr sansüre jrönderdim. fabit gibi sanayi arasında «ayılabilir. m^ Aynı zabit telefonla sordu: Sermaye azlığı da «mal llerlemeye tkinci Şube Müdüründen mümâni teşkU etmektedir. Bunun.» taadp aidmız mı? beraber ban rrahallerde yabaneı Miidiirie tekrar konnstnk, risermaye, baa sanayiin kurulmasına eami7i tekrarladık. Ben sansur laiştirak etmiştir. Türklyede ecza sa Wtine emir verdim. dedi. nayiine ve elektrik lâmbaları imali Sansür subaymın tkind Şube Mii sanayüne yabaneı sermayenin kadPrÜTie tekrar sormüŞa pek cesaret tılması gibi. Smaî kredi sistemlnin edemiyecesrini tahmin edivordnm. yokluğu da sanayiin ilerlemesim Sayed cesaret ederse red cerabı güçleştiren amillerdendir. Yalnız alarak resme müsaade etmlyecekTürkiyede 1950 se»esinde «Türkiye rl. Sormapa cesaret edemezse resSınal Kalkınma Bankası» adile bir min neşrine müsaade etmesi ihtikredi müessesesı kurulmus bulunmali vardı. SabırsiTİ'kla provaların maktadır. sansürden eelmesini bekledim. GeBu memleketlerde hükumetlerin cevansı provalar pelince, Mustafa sanayi politikası da şoyle izah edıl Kemal Bevin resml de dahil olmak mektedir: iızcre, haritaya, resimlere ve yazıBunların bazılarında devlet "<a ya miisnade etti?ini gördiim. Bunnayi cıhazmın eheramivetli bir kıs lar ertesi çün gazetenin birinri samını elınde bulundurmakta devam ı. fakat kıyamet de etmekte, gümrük tarJeleri, ithalât Şube Müdürü, Çatahdidi ve para yardraları yolıle nakkalodekl kumandanlardan birisanayiin teşvikine hadim bir pobtıka gütmektedir. Daha zivade bu nevi hükumet yardımlan sayesinda mirf sö\!everek gazeleyi kapatmak dir ki Ortodoğu sanayii, yabsncı rekabetine karşı durabilmiştir. B'i istiyordıı O zampn Mustafa Kemal nunla beraber sanayie daha başka Bevin Çanakkale Boeazmdakl kuyardımlar yapılabilir. D'=andan ge mp.r''!ir)lardan birl oldııçnnn tntriliı Alman traıetelerinde fördiiîütirilecek ham madde ve teçhiza+a aid gümrük resimlerinin azaltılması f ve yakıt maddelerile mühim sanayi , DİrİT de için lüzumlu bazı maddelerdsn alın makta olan vasıtah e 5 t r versilerı.1 indirilmesi gibi. Ancak bu merrlc ler ^azete'erinin Istanbuîa çelın»si ketler bütçelerinin elverisli olrna ya'akt". E'z ise henüz harbe girmasma göre vergi indirilmesi az memiş oldnfu için Rnmanva sefamuhtemel görüİTekte ise.de, hü retine gelen bu çazetelerin b a a kumetler sanayi müesseseleıini a nüshalannı alıp okuvordnk. Cevaraştırma, maden arastırması ve tek ş tatmin etti. Biz, bilhassa sansünik işçi yetiştirımi programları tat riirı m;i«;aade ermiş olmasmı knv" Arkası Sa. 6. Sü. 2 de vetli bir mii<lafaa o'ırak i!eW süriivorduk. R°'imetli Ve'id Ehiizz'va m<>h"s r'duru icin. IVinci Şube ÖLÜM Müdürü fa^'a ı«nr e^mrdi: gazeteMerhum Bahrtye Nazırı Hasan \i kaparmndı ama sansiir 7abitinl Hüsnü Paja zade, Istanbul Umum üç şrün hapi'le cezalandırdı. Sıgorta Şlrketl v« Sın.em Ticaret | Senelerce sonra. eski tstinbarat T. A. O. İdare Meclısl Reisi Triestede Assikurazıonl Gen^ralı | Suhe Miidürii Sevfl Dthçören ?enera' rıliıustıı ve 6 neı Büvük MilSıgorta Şirketl İdare Meclksi aza. sır.dan let Mer'is'Tirf»1 ^ H h ı mebusu plaMAHMUD NEDİM OYVAR rak bııî'inuyird'i. P'r uiın kendisiAllahın rahmetine kavuşmaştur. ne bu macerayı anlattığım zaman Cenaze namazı 11 kasım bugunkü merhum,, çaraamba günü öğ'.e namazını müteakıb Şişli Camlnden kaldırı. j Siz gazetecflerle başa çıkılmaz, Urak Makberl mahsusuna tevdl p demisti. edllecekUr. 1 İşte böylece Birinci Dünya HarÇelenk gönderllmemesi rlca Dİnde Anafartplar Kahramanı dlolunur j ye şöhret bu'pn Biıyiik Kahramanm rPMnini. bü'iii harb muddeİstanbul Uraum Sigorta Şirketince ilk ve son defa olamk Tastınden: viri Eflâr gazetnl:inde neşretmek Şlrket^mlzin banısi ve idare Meclisi Reısı muhtereml, rat.2ii.im şerefini kazanmıştık. Bahrlye Nazırı Hasaıı Husnu Paşa MAHMTD NEDİM OYVAR Allahın raiın.etıne kavuşmuştur. Cenaze namazı 11 kısım bugunku çarsamba gunu o^le namazını mmeakıb Stçlı Canıiınden kaldı. rılarak makberı mahsusuna tevdeıiılecekîır. Çelenk gonderllmemesl rica ok nur BAYGIjplKrCARPINTI SİNİR BBHRANLArflNA 20 DAMLA NERVtTAL