Katalog

ti Hdm 1955 v CtTMHURİYET v r4 Meraklt Resimler İLMÎ BAHİSLER Atom enerjisile sokakların ısıtılacağı günlere dogru... SARIŞIN KIZ! Yazan: Rıdvan Tezel Amerikalıların yaptıklan atom topları Everest Fatihi Otoır.obil Arıyor Everest fatihi Hillary ile eşi, İngılterede hanrlanmış olan yeni otomobıl sergısini gezmisler v« «kendılerıne göre» bir otomobil aradıklarını soylemışlerdır Hıllary; cbu otomobil düz yolda gıttığı gibı dpğa da tırmanmahdır» demışür. Hıllary ile karısı, yukarıdaki r«sımde gorulen spor otomobil çok beğenmişlerdir. Fakat kendilerine; obu otomobille Everest'» ürmanmarun> mümkün olarmyacagı da İ7*h edilmıstır Şehirden Röportajlar Çöplük hâline getirilen tarihî mozaikler Zevrek caıminde, Bizans devrinden kalan ve mahvelntakta bulunan tarihî kıymetteki eserlerin kurtarüması lâzuadır Yazan: Cenab Ozankan Sokülen tahtaların altından çıkan mozaikler Zaman taman birçok kıymetli re tarihl sanat eserlerinın meydana çıktığı İstanbulda, dün de Bizans devruıe aıd muhım mozaikler bulunmuştur. Bir dostuma Zeyrek camımı gezdınrken, tahta döşemeleruı tamir maksadile soküldüğünü gdrmuş ve tahtaların altından çıkan toz toprakla örtülü bır takım renkli ve ufak taş parçalan derhal dıkkatmı çekmıştır. Bılâhare salâhiyetli kimselerle vaptığımız temas sonunda buniann kıymetli Bizans mozaıklen olduğu anlaşılmıştır. Bdylece şehrimızm tarihî eşer dağarcığı daha jengınleşmıştır. İyı tesadüflerin hayatta çok büyük neticeler doğurduğu muhakkak «Venus de Milo» da bır koylunun sapanına dokunmasıle bulunmuş ve busün meşhur Louvre muzesıni bır kat daha kıytnetlendırmış değıl midır?. Bizans mozaıkleıini taşıyan «PanUcrator» kılısesınin tarıhıne gelınce; yanyana üç kılıseden ibaret o'.an bu tarihî bınanın cenubdakı kısmı 1121 tanhınde Bizans İmparatoru Jean Commenin karısı İrenp tarafından ın;a ettirilmijtir. Ortadaki kısmı Bızarı? mparatorlarmın ve buvuklerın gomulu oldııŞru verdir. Şımaldeki kı!i =o nın ise kımin tarafırHsn yar>tınldıği ve ınşa tarıhi kat'iyetle biiınememekted'r. Bazı müellifler bu kısmın X. asrın mimaıî vasıflannı taşıdığına ışaret etmektedirler. «Pantacrator» kilisesi İstanbnlun latinler taıa f ından isş?li esnasında yağma edılerek içınHeki esvalar ve s?nat ps°ıleri İtaKada Saint Merc kilisesine kaçırılmıştır. Tuıkler İstanbuııj aMıklan vakit bu kılıse terke^ılmiş bir durumda bulunmakta idi. İstenSulun birçok kiliseleri arasında buran da F»tlh devrınln meçhurlannvian irTol'j Zeyrek İn hlram*til« oaml* tahvll •dilmiîttr. Halss bu camlln ı«minlnl k«pfakyaa mocaikltr Blzaaa MnatuuB güzel nümunelerini teşkıl etmpktedır. Gene Bizans devrinin merraı>r ve porfir mozaiklerine Saınt Jean Studıos kılisesınm zemmınd? tesaduf edılmekte ise de Mınlar hayli bozulmuştur. Ikinci olarak Pantacros'taki mozaikler ise rpnk ve çeşıd bakımından diğerine üstün bır manzara gostermeıc'edir. Bu mozaikler muhtelif hendesi §ekıllerı ve sarı, yeşıl, kırmızı, siyah, beyaz renklerı ihtıva etmektedır. Ayıaca hayvan fıgürlerini gosteren paıçalar da bulunmaktadır. Bizans lâhdımn icı mahalleli tarafından dokulen çoplerle doldurulmuştur. Bugun bu cami Vakıflara aıd olduğu halde, mufettışlen tarahndan hiç bir murakabe gormeınıştir. Bu sebeble yapılan tamtrat esnasında yerdeki moza'klertn U'ıııo edılebıleceğınden ve tekr^r ta'ihin karanlıklanna gö'nüleceğıptfen endı^e edılnektedır. Aydınlanmış bır tarıhi rsenn kapatılmaması, bütun do5f n~!e. rın sokulmesi ve mozaikler,! tsmızlettırilerek tamamıle meydana çıkarılması ve burasının müzeler Bu tariht kıymeti haiz mozaikıdaresine devrı AIıüî Eeıtm Palerin bulunduğu cami ise hslen kanlığmdan beklenmektedır. harabdır. Bakımsızlıktan yer yer akmaktadır. İçınde bulunan vüze Çeşmeden »u alan bir yskın çocuk camıın sakmlerını tpşkıl etmektedır Kur ana çalışan bu kadını ağır surette çocuklar yemeklenni burada pıyaraladıla şıriyor burada yatıp kalkıynr ve Adspazan 23 (TeiefonU) KayıkanıyoHar Üst bolmelerde esas duvarlar oda yapmak maksadile rdsu kazasının Kaıpeht koyündçn Vâhid karısı Gulizar Canavar, saat kısmen yıkıimış ve tahrıb edılmiş22 de koy çeşmesinden su ahıken tir. Dış tarafından taşlan meydana meçhul bir şahıs tarsfmdan ağır çıkmış ve kenarlannı otlar büıü 5'k'lde jarala'.mıştır. Yarah, Kamüstür. Camiin önünde bulunan rasu sajlık mcrkczine kalöır'lmışvşıl porfudcn yapılmış cskı bir i ür. Meçhul şahıs aranmakUıdır. Türk Futbolunda Âlımler, dünya petrol stokunun tıhlâki karşılayamat, çtk'indeki de o şehrin veya fabrikanm kuv. yakjn bır utıkbaide tükensceği bir endışeyi tevlıd etmektedir. vei muharnke enenısini sağiamakhakkında fikır yürütür ve tükenBazı ilim adamlan kozmık sua tır. Bu hususta salâhiyetli bir mume senesı hakkında tahminler ya lardan yanl kâinatın sonsuzluKİa harrır ajTien şöyle diyor: parlarken, kömür stokunun daha rırdan gelen mezon'ardan istifr.de « İlk atom enerji jantrah 1 bırkaç yüı yı], bu muazzam ıs etmeği derpif edıyorlarsa da, milyon dolara mal olm ı^'U Onk tıhlâkı ıdame ettırebıhr dıye mu bvgun için elde me/cud baska nır Ridgede uışa edılen, 10 nilycn :dı. teselli oluyorlardı. Halbuki bu imkân plutonium'dur. Dığer laraf Üçuncü araştırma lâboraiuarı ise, gun başka bir teselli gonüllere â tan, thoruun isimli unsurun not zıkredılenlerin birkaç m s':ne mal deta su serpmij bulunuyor: Atom ronlarla bombardımpn edılmtsıle olmuştur. Öyle zannediyorum ki, enerjısi imdada >etışmiştır. de, radyoaktıv ve parçalanan bir Wrıght Kardeşlerin uçakîarını 947 senesinde, Cumhurıyet ga unsur elde edılmış olmak*adır İşte kendıleri inşa ettıkleri devıtle, zetesınde, ilk yazı hayatına «Atom bu adı geçen üç unsur, yekd'ğerıle bugünkü ucak sanayii arasınd ı naenerjısi iküsadî olabılır rru?» mev karıştırılarak, ıdarell bir enerji sıl muazzam bir fark mevcud ise, zulu bır yazı ile atıldığımız zaman, ksynağı olabıleceğınden, şirndOık bugünkü enerji santrallanle vailımlerin o zamankı duşuncelerini bır endışeye mahal '<alm%dığıru id rınküer arasında, en az o kadar tebaruz ettırmı^ ve gene o zaman dıa eden âlimlerın »svısı bır hayli fark bulunacaktır.» yapüan bazı heaablar netıcesınde, kabarıktır. Zıra tabıatte uraniuma Kılovat saat başma birkaç kuetom enerjisinın, jimdilık kaydile, nazaran daha fazla bulunan thoruşluk farka rağmen. bu santraliktısadl olamıyacağı noktası üze ruım ısimlı unsur notron bombarkullanılahileceği yerler'n dımanı sayesinde U233 t tahavvül ların rinde durmu;tuk. etmektedır ki, buna Yeni lT 233 mtvcudivetine de işaret edı'mekBugun, aynı mevzuun iktısadt tedir Fılhakika akarvak.t fiatlaveçhesi bıraz farklı göninüyor. Şu denıyor. Yapılan tecröbeler, urayuksek olduğu nıumun bu nev'inin U235 kadar nnın bir hayli nu hemen ilâve edelım ki, bugun memleketlerde, yahud Ja. vakılın gostetrrehted r dahi yapılan hesablar netıcesınde, enerjı verdığinl dışarıdan ithal mecburıye'ind» kaatom enerjısile elde edılen enerjı Başk? bır hesaba edre d», >enl sayesinde, tağlanabi lındıpı, 49 kadar yerde bugunkü nın kılovat saatı, 947 dekı kadar uranium şartlar altnda atom ener^ısi yuksek değıldır. Hattâ, dunyanın lecek enerji, evvelce dus/un'Jlenın malıyetmin. pek o kadar kabarık bazı yerlerındeki ıstıhsal malıyetiyukan on mıshdlr. Aradrkı olmıvacağı da anlaşılmaktadır. nin biraz üsründedır. fark Amerikada 1950 yılında isAtom enerjisinın otomobinerde Daima astronomık mikyaslar tihlâk edilmiı olan enerjlnin, 30 kullanılması, hiç mevzuubahis ekullandıklan kanaatıni hasıl eden rr,:shdir. Bütiin bflyük hamleierin Ideta dılmiyor: Zira, 20 tonluk bir mahAmerikalı âlımler, bugun mevcud uranium kaynaklannı da yenileri hjaru kesen bir ftm'l olan malıyet faza içine alınması lâzımeelen rekeîfedümedıği takdırde kâfi bul meselesine gelince: bu hu«usta aksiyon kamarası. otomobili bir muyorlar. Buna sebcb, 1947 sene yapılan hesablar, 2,"00 000 c'olaıhk havli ajhrlaştıracaktır. Öte yandan uçakların da atom sinde, Amerikadaki uranium ma bir enerji santrah inşa edildigi denının 45,000 ton cıvarında tah takdirde kilovat saatin'Ti bızırr pa enerjısi ile harekrt edebılmeleri mın edılmesıdir Bu mıktarm kırk ramızla 7 1/2 llft 9 kuruşa mal için, fazla fikir yorulmadığı anlata birı U235, yanı parçalanabılen oacağını gösteriyor. sılıyor. Şurası da muhakkaktır kl. Beyan edildigine göre Amerıka birçok müesseseler büvük bir teuranium olduğu ve bunun ancak, yarısmın ticarî m^ksadlar icın nm pek az şehrinde 4 ] 12 ıcuruş cessüs ile nazariannı ilk inşa edikullfnılacağı, derhatır edılıyorsa, gıbi yuksek bir malivet kavdedıl lecek olan, atomik enerji santralı. bu endı«!enin pek de yersiz olma mektedir. Maamafih bu hesaMsr na çevirmiş bulunuyorlar. Ancak buçiin Içindir. Belki fleride dah» bunun çabştınlmasından «jnradır dıjı anlaşılabihyor. ki. madalvanm ters tarafı hakkm953 sonunda, acaba 947 dekine iktısadî usuller bulunaollecektır. Maliyetl düşürmek üzere döşü da bir fikir elde edilmis olacak. nazaran vazıyette herhangi bir değişıklık mevcud mudur? Başka bır nülen başka bir tedbir de aynı ıktısadi bir enerii "îağlanması mürn fiî«e VOn oldujıı takdirde, bu işe, artan lisanla, söylenecek sozler, sadece, santralda devlete sarmak kâğıd üzerındekı rakamlara mı hem plutonium istihsal ^tmek, hem miktarlarda para yatırılabilecektir dayanmaktadır? Yani tatbıkata intika! eden hiç bir hamle yok mudur? İşte bu sual ile bugünkü yazımızın mevzuu çerçevesme girmış bulunuyoruz. Bugun muhakkak kı, manzara, mezkur 47 senesındekine nısbeten bır hayli değışmıştır. Fılhakıka, bu senenın ılk aylarında. bir radyo konusmamızda bahsettığımız, Nautılus isımh den.zalü atom ensrjısıle «tahnki çark» eylıyecektır. Salâhiyetli bahriye makamlan, müteakıb denızalulann mahyetının, ilkl kad*r yuksek olmıyacağını iddia ediyorlar. Zıra ilk tecrubede, karşılaştıklan birçok mânileri yenmek Kalb hastalı*ınm sebeb oldu§Tl malan bir kalb hnstasını ne rahata ıçin masraflı ve zaman alan graştırmalann yapılması icab etmiştir korku ve pndişe bir sahâi çalışma ulaştınr, ne de havatını fazla uzar dan nıenetmek su etile onu geçim tır. Şiddetli ve ac»l« alınan kararBu sahadaki tatbıkatta kinci asıkısı ile karsı karşıya bırakabilir lar, kalbinden hasta olanların daha dımm, bir atom enerjisi san'ralı Bazı kalb hastaları ilk hastalık teş fazla korcmalarını, hayata karşı daolduğu söyleniyor. İkmal edılmış. hi^'nin kendilerinde husule getirha çekingen davTanmalanru, bir olan plânın, gerçeklestır.'niFsı dığı ruhî sarsmtıyı kolav bertaraf kelıme ile bütün tahat ve huzurlaiçtn, Kongrfden tahsisat beklenil edebılırler. Buna mukabıl kalb nmn kaçmasını. çalışmak zorunda mesi, keyfıyete daha ilen eıden bır hastE?ı olmanın verdığı korku ile olanlarm da büvuk euçluklerle kat'iyet sağlamaktadır. Diğer ta tamamen cahşamaz bir hale gelen karşılaşmalarını intac eder. Halburaftan büyiık çaptaki fabdka'a hastalar da vardır Kalbinde hiç bu ki biraz hekimin, bıraz da has+anın nn. kendi hesablanna, birer enpr hastalık olmadığı halde bir hekim müşterek gayre'lerile hastaların ji lantrah inşa ettirmek iizere ol tarafından kendisinde kalb hastalığı daha neşeli yaşamalaruıı temin hiç duklan da düşünülecek % oluısa, mevcud olduğunu söyleyen ve on de güç değildir. Bazı kalb has*aları Ne yapılsa, 1 akikaten, bu yolda bir havîı Jer >uzden hayatlarınm düzeni bozı. sigara tiryakisidırler kımselerin hastalıklarma Ame ne söylenilse böylelerini büyük bir lemiş olduklan kolayca anlasıhr. rıkada «İatroeenic kalb hastalığı» zevkle içtikleri sigaradan menetBusrün için biraz hayali olmak Henmektedir. İatroeenic kelımesı. mek mümküıı de&ıldır. Kalbinden la beraber, bir yazar, «Bacelinıı doktorlar tarafından husule eetiri hasta olan bir kimseye tatbik oludan simsıyah duman çiıcmıy.n şe len, manasına gelmektedir. Fılria nacak basit bir takım testlsrle nihirlerin manzarası bir havli dcğı kıka bır çarpmtı nobetını, he\ecan. kotine karşı aj:n bir hassasiysti çık olacaktır » dedıkten sonra, ya uzuntu vucud ve dimağ yorgunlu olduğu görülecek olursa, bbylelezısma şdyle devam ediy.r < Kom ğunun, çok sigara ve\a kahve iç rınir, sijara ıçmelerine kat'i surette şu seyyarelere gidecek olan sefi '•nenin mevd^na getirebıleceği kaib mânı olunmahdır. Bır sigara '•çıldeki atlamaları ekstra"=istolleri dıkten sonra kalb vuruşları bir danclerın artık bir hak'kat olıiave bunların sebeb olabıleceği kalb kıkada yirmı beş vuruş kadar ata~ması için bir sebeb yostur. Srrabolgesinde ağn şeklinde tezahür sa, bu hal o şahsın nikotine karşı tosfer^'en uçan uçaklara nukaH1., eden hısleri, kalb anjini gıbı kahassasıyetıni gosteren bir index gıbı dcnızlorın derinlerınden eidrn ne bul edeıek hastaları korkutma'arı kabul edilir. nızaltı gemı'eri pek yaıtnt.a p an yahud bir ekktrokardıyogram'dan lanac?ktır Şehırlerin merkcii kir yanlıs mana çıkartılması, bu yalanKalb anjininde, myokard 'nfarksantıaHan hararet alarak ısıtılma cı kalh ha'talığının mevdana gel tusunde. kalb romatızmasının faal sı (pfk Ameııkanvari o'makla be mesinde baslıca âmil sayılmaktadır devrelerinde ve kalb yetmezlıği ra'oeı') kışın caddeîfrin ıs'tılmnsı Amerikada Caıity hastanesinde be gosteren hastalarda «ıgaranın taheD atom enerjisile yap'İJcaktıt.» raber çalıştığım, iki meşhur kalb mamen terkolunması şarttır. Bacak mutehassısı Prof. Hull ve Prof damarlannda hastalık olan kımseİlk hamlenin güçluğü bertaraf Burch'un servislerinde İatrogenic 'er sigarayı terketmelidirler. Bu edılJıkten sonra, bır çok enerji kalb hastahğından dolayı tedavi al saydığımız hastahklann haricinde sar.t' allarımn âdeta yekdıje'ile tma aluımış olan bir çok haitaları günde 34 sigara içmenin kalb hasyarışırcasma inşa ettırıldığı ve hep yakından takıbe ımkân bulmuş ve talarına bır zaran dokunmaz F a î i t sinin istihlâke başladışı düşünü bunlardan bır çogunu eski hallerilürse, «Bu sefer ac^ba ^anJİ ener ne eptırmck için ne buyuk emckler ikl, üç sigara zarar vermiyor iiyeı iı imdada yetışerek tukenmlj bu sarfcdildiğini muşahede etmijtln,. rek eunluk miktarı kendi ölçüsu]\ nan uranium kavn^k a'Tiın yt Her türlü tedaviye karîl koyan ne göıe hastaların fazlala?tınnarmları da lâzımdır. İ|t« doktorlarm rini alacak,» dıye hir 'ikir, istpr vak'alar ise «inlr, ruh hastalıkları ve sosyal yardım servislerile ya hastılarıni sigarayı tamamen *erk istemez, Üısanın akhna gtMyor tavsiyesinde bulunmalan biraz da Gerçı her ne kadar 453 ?ramlık bir pılan sıkı işbirliği sonunda müşkü bu vüzden vs ıastalua guvenlerllâtla düzeltilebilmişlerdi. Bu yaU235, 1.300,000 kilo kömüre tekanin ax olrr.asmdan ileri gelmektıbO. »dlyor •• bir toplu lğne bası lana kalb hasuhgı bir tarafa bıra dir. Bugun kalbinden hasta ol«nkılacak oluna, kalbindcn hasta kndar bir uranium, bir lokomotfı, olanların ban tahdidlere tâbi tutul lar da seyahıt Tey» tedavi gib dünyamızın etrafınd» do'nstınyormalsn laruridir. Fakat bu •ah/id maksadlarla bir ycrden ba?ka bir M da, uranium stokunun oldukç» lerin lürumundan fazla jiddttll el yert fltmek mprhurivetıide "ca'uı , Arktut Sx 9, Sü. I <U { ma>ıdud olusu, bu alablldıgina ı« Çocuk .Sarışın dılber. in sozlermı Manda'ya tekrar etmekte [gecıkmedi. Manda, dostu «Sarışın düber» ın kendosıni ıstemefjığım, Dommık'ı sevdığini artık anlamışU. Fakat buna rağmen l kızı ehne geçırmeğı akhna koymuştu. Cebıne bır tabanca yerleştıren haydud ıki gun sabahtan akşama kadar Dominik'i aradı [ fakat rastlıyamadı. 8 ocak günü Tron meydînından geçen Manfda, bırden karşısında rakıbıni gordü. Domırdk ba^uıa geleceği l bıl'diğinden hemen bıçağına sarıldı ama Manda, zavallıya nrsat vermedı Derhal tabmcasını çekerek iki kere üstüsta herifin [ ustüne bo$alttı... Sonra da koşa kosa gidıp arkadaslarını buldu. Donünlk ber'Uraf edılmışti. U «Sarışın dilben i bulmağa kalıyordu. Bodur I Polo. Julo, Heıl, Ponsar ve dığerleri o cıvarda ne kadar otel, | meyhane vesaıre varsa gozden geçırdıler. Fakat luz bir türlü bulunarruyordu. Bir sabah, Manda çetesi, bütün geceyi aramakla geçirdikten ) sonra Belvie bulvarını takiben ddnerken birden Domınik'ın çeI tesıne mensub Şmit'e rastladı. Şmit yanında metresi olduğu | halde eve gidiyordu. Manda'cılar bir anda ^erifin etrafını sardılar ve surukhye surukliye süphelı bir otele götürdüler. Orada bulunan Manda, Şmıt'ten «Sarışın dilber. in nerede olduğunu Isordu. Fakat ne Şmit, ne de dostu kızı ele vermediler. TIBBÎ BAHİSLER Kalb hastaları için mttbaiiğah tahdidler Yazan: Doçent Hakkı Ogan Ertesi günü Tenon hastanesinde yatmakta olan Domlnik Manda'dan bir mektub aldı. Kâğıdda îunlar yazılıydı: «Sans dılberle birlikte Lövasör'e gelmedığin takdirde elimizde bulunan Şmıt'le dostunu öldüreceğiz. Düşün ta^ın, ona göre hareket et...> San«ııı dilber dostu Dominik'in bajucunda idi Domlnik kâğıdı dostuna göstsrdi, ionra cevaben |unlan yazdı: «Alçak herif! O ravalhlan öldürebilirrin ama pınu da bil ki buraâan çıkar çıkmaz onların lnükamını alacagım...» Manda, boş yere adam oldürmesıni sevmediiinden Şmit'i ve kadıru kırk tekiz saat sonra bırakü. \ Dommık, Tenon hastanesinde ameliyat •dikoişti. Sıhhî durumu ivılığe doğru gidiyordu. Artık başucunda «Sarıçın dılbeı» den baska çete efradından Eıbs, Domeıg vo komiser Dr!and da vardı. Komıser, Dommık'ı kımın yaı alad.ğım bılmek ij.iiyo.Hu Fakat ap=ışlar arasında c=>ri kanun geregyıce Domınık kımâeyı ele vermedı ve «tanımadığım birisi tarahndan vuruldum» demekle ıktıfa ettı. Komiser ha*taneden çıkar ç.kmaz, Domlnik yorgırıı bir kenara atarak herkesin hayretı içind« Many«n'« bir araba getırmeeini emretti. Sonra San«ın dÜberin yardnnu» giyindl v« h*ıUbakıcılann araundao gafarek sokjtj* flktı... rmr) T i i r k i v t d e ntrı hıV ı/e(« mi/«