Katalog

CUMHURÎYET 17 1952 BIZANS1N İÇYÜZÜ ' Vazan: HAROLD CAMB Çevıren: TEVFtK SADULtAH 11 Teodora'nın evi İKİNC1 BOLOM =haberleri Bir Universite öğrencisi 10 kayıb liyordu. Artık derisi sahtiyanlaşrm*, psrmsklan hayva» pençesine dönmüştü. Bir vakitler Teodora'nm Konstan taniye^hrindeepey dostu vardhBu I Bununla beraber dünün Kayseriyesi kendi gönlü rizasile mağarasayede, tiyatrocu kız hîç bir za fi»«»«i lr»nrfi wönlii riıasile maearada yaşıyor, vüeudüne eza cefa etman uzun boylu açlık çekmemiş, raediği nisbett* ebedt hayata yakgünün sonunda, esnaf kepenkleri laşacağına inanarsk, oruç tutup ağindinp ışpoıtalannı toparladığı Kadıköyünde oturan Hukuk fazına üzüm tanesi dahi koymıyacağı man, eiınde kalan bayat susara ekgünleri, memnun ve mesud, adeta kültesi 3 üncü sınıf öğrencilerinden meğinden, yahud diğer yiyecek arMustafa Zeyyad Civelekin on günİple çekiyordu. New York, ağustos Türkiytde tıklanndan karın doyuracak kadaTeodora kadının anlattıklarınt denberi kaybolduğu zabıtaya bildi pek az komünist olduğunu öğrenen rını, kendiierine Mese'nin en son rilmiştir. Yapılan ara»tırmalarda Amerikahların «Niçin?» diyt haydedikodulsnnı ulaştıran bu gözü korku ile dinlemis., bu çöl münze gencin S eylul akıamı son olarak rtt «ttikleri gibi, Amtrikada ko, , . . . . , i visininikram ettiği ot gibi gıdanın aç:k kıza memnunıyetle venrtııler. . . " f .. . . . , Tünelde görüldüğü tesbit edilmi». münistin az oluşu da h«r ecntbiyi di. Bildiği, tanıdığı bu çeşid ugrak ti. Anlaşıldığına göre çölde, içinde ondan sonra izi bulunamamiftır. meraka dügürüyor. j u u • * A u J ı 'ancak bir parçaeıgına el surebılmi» lardan, kökünden kopanlmif (ibi büyük şehir eemiyetinin en yük Polis, gencin akıbeti etrafında tahKarl Marks'ın kehanetlerint bel uzakîaştıktan sonra, Konstantani lek tsbakasından gelip de, ölüme kikat yapmaktadır. bağhyacak olsak, en fazla komüyeli kız Afnkada açlıgın da ne de. j ^ J ^ m a h i y e t i n d e ı dilerini ken nistin Amerikada bulunması lâzım Üniversitelerimizde çalifaeak rnek olduğunu ogrenmek îorunda | , ç l l ğ a m a h k u m etmiş insanlann ba gelirdi. Çünkü Amerika, tipik kapi3 Amerikalı profesörier '" I rındığı bir çok kaya oyukları vardı. talist bünyeli bir memlekettir ve Türkiye ile Amerika araıında akde. Eskisi gibi «ehrin «u terezilerin j Bu hikâyeler karfismda Teodora hâd derecede endü»trile«miştir. Bu den gelen suyun bol bol akmadığı elini kolunu sallaya tallaya denize dilmif bulunan «Fulbrght» kültür anlaı. maaı gereğınce 19521953 den yılı için. na rağmen 150 milyonluk Amerikabu yerlerde, çamur içinde yata yürümenin, yahud hekimden hap de Türkiyeye geleeek olan Amerikalı kalka, Teodora çok geçmeden yi feklinde virüs almanın daha ko llim adamları 24 eylulde «Ankıra» va. da komünistlerin adedi, kandırdıkyeceğini dahi yıkamak ihtiyacıru lay, daha süratli ve daha emniyetli puru ile Marıtlyadan hareket edeeekler. ları saflar da dahil, bir milyonu zor unutarak, kendisi de her gün biraz bir intihar yolu sağhyacağım dü dir. Türk ünlversitelerinde bir tene ca. aşmaktadır. Bu kızıllann da çoğunlışacak olan Amerikalı profesörier |un luğu, hayalperest bazı öğretmenler, cîha ziyade çamura bulandı. Bu şünmekten kendini alamadı. Mağa lardır: safdil liberaller ve ırkçıhktan be«raiarda, sağda solda gördüğü iske radaki münevi kadına açıkaç söyCarl F. Taeusch: John Volkman; let gibi çoeuklar üzerlerindeki si lememekle beraber, demir atmış George Wicher; Lecter M. Beals. Henry miş bazı zenci ve Porto Rikolulnrdır. Hakikî teşkilâtçı kızıllar ise neklerın kendi yüzlerine görlerine gibi çöle baglanmanın Iskenderiye C. Millı. yapıştığı bir avuç kokmuş, çürük hıristiyanlarının en son çılgınlıkları TUrk . Fransız dostluk günü bir avucdur. Türk . Fransız dostluk günü olarak Amerikan nüfusunun yüzde biri. üzümle karınlarım doyurmağa ça jolması lâzım geldiğinde karar kıldı. kabul edilen 23 eylul salı günü Marsilya lışıyorlardı. Halbuki, bir vakitler, 'Halbuki, mağara sahibesi, nesüler limanında bulunacak Ankara vapurun ni bile teşkil etmiysn bu komünisturr.umi hamamda, güzel kokulu ! C e evvel Hipatia isminde bir kız da; Türkiyenin milletlearası Marsilya ler, seçimlerde hiç rol oynayamabuğuiarla yıkamp temulenmek, j cağızm, fevkalâde gene ve güzel fuarına iştiraki münasebetile bir ziyafet dıklan ve bir tek milletvekili bile verilecektir. seçtiremedikleri halde, 194048 gafscnra da halvet odasında serinleyip olmasma rağmen, eesaretle, yanına Ziyafete; bata büyük eleimlz Numan dinlenmek için saatler sarfederdi. her hangi bir muhafız olmadan İs Menemencioglu olmak üzere: Fransanın let yıllannda bir bayli nüfuzlu olBütün marifeti bir takım tuhaf kenderiye sokaklarında dolaşarak, tanınmış sahaiyetleri ve Türk Fransız muşlardır. Hürriyetlerini gizliyen lık'.ardan ibaret olan, üstelik be etrafına toplanan kalabalıklara va Dostluk cemiyeti kurucuları davet edil. kızıllar, namuslu ve biraz solcu, mislerdir. Ziyafette Denizcilik Bankasın: raberinde bir de emzikli çocuk ta ızlar verdiğini anlatıyordu. Riyazi Ankara vapuru süvarisi Ş«(îk kaptan liberal, fakat vatanperver Amerişıyan tiyatroeu bir genc kızın çöl yede, yıldızlar ilminde üstün bir temsil edecektir. Bu tâplantıda içki şi kah maskesi «ayesinde Roosevelt de maişetini temin etmesi imkân bilgi toplamış olan Hipatia, kenJi şelerile sigara kutuları üzerine; Banka. rejimini içt»n fethetmefte kalkısmıı sızdı. Çölün, esir edilmek korkusu «ine sorulan bütün suallere cevab nın arması ile Türk ve Franaız bayrak. ve kısmen muvaffak da olmuşlarlarını taşıyan etiketler konulaeaktır. dır. Yalta kararlarında müesıir olan içinde, oradan oraya göçen, sıskası j vermiş ve günün birinde kendisini Sosyoloji kongreıi bugün Alger Hiu'ler. Çinin kaybına münçıkmış hayvan sürüieri ve kara bir iyilik dağıtan ilâhl bir varhk sona eriyor cer olan politikada tcıiri az çok anrenkli insanlan vardı. Çalü aşan ] telâkki eden bir rahibin müridi c\Sosyoloji kongresine dun devam edil. laşılan Lattimore'lar, gitli hüviy«tkervanlar yolculuğa onun da katı j mujtu. Sonunda da, halk kendisini miftir. Genel oturumda profesör Sicard labilmesi için Teodora'dan gümüş tajlaya ta.şlaya öldürdüğü zaman «Tarih ve sosyolojide öğretin»; H. Fre. leri meydana çıkmakla btraber para istiyorlardı. Halbuki metelik Hipatia bir din kurbanı mertebest yes ıKutle mefhumunun tenkldl»; Pro meş'um rolleri nâlâ tam anlaşılmafecör Hilml Ziyı Ülken •İnsan ve mu. mış olan Remington'lar, White'lar, siz Kostantaniyeli kız, siyahî ka ne yükselmişti. hiti»; «Profesör Müller «Batı Almanya. Dexter'ler ve Beyaz Saray, Haricldınlar gibi kendi yükünü kendi Teodora'ya öyle geldi ki münzevî da yerlilerle doğudan gelen göçmenlerin sırtında taşıyıp yol gitmesini de öğ kadının kendisine guzel ve zeki içtimal cınıflanmaaı» mevzuunda birer y« vesair Bakanhk muhitlerinde mühim mevkilere yükgelen kızıllnr, renememiştl. Böyleee, en yakm Hipatia'nın hikSyesini anlatmakta konu;ma yapmnlardır, Saat 18.30 da Vali ve Belediye başkan hep bu devrin bakiyeleridir. Gene büyük şehre ulaşabilmek için Te j gizli bir maksadı vardı. Ne garib vekili Fazıl Uybadın tarafından Yıldız odora bir kervancının çadırını pay , dir ki bu münzevi kadın Teodora Çadır köşkünde delegeler serefine bir o devrin gafletidir ki Atom bombalasmak zorunda kaldı, sonra rta ya canlı günah gibi çöllerde dola ziyafet verilmiştir. Kongre bugün sona sı ıımnı Rua easuslanna çaldırmıştır. şehre varmazdan bir akşam evvelki \ ş a r l ) kuvvstli, yumuşak tenli bir erecektir. Devlet tahvilleri fiatlarında 1947 denberi Amerikalılann gözü son konakta, ertesi gün, Esirpaza | dinsizlik timsali gözile bakmış, onyükseliş acılmıştır. Sinsi komünistier teker rında bütün varhğmın bâtapu sa ! dan adeta korkmuş, bu korkusunu tılması ihtimalinden korkarak, yo j da Teodora'ya hissettirmişti. Fakat Hafta zarfında borsada devlet tah teker tutulup hükumetten atıldı. lun geri kalan k:smını yürümeği daha garibi, Teodora'nın kucağın vilieri ve banka hisse senedieri üzerin. Casuslar yakalandı. Okullar ve üde alâka çekici muameleler cereyan et. göze aldı; geceyarısı çadırdan sıy [daki küçük yavruya acayib bir şef mı» ve fiatlarda yükselme görülmültür. niversiteler temizlik yaptılar. İsçi rılıp çölün karanhkîarına daldı. katle bakmış, sonra sakar bir haYuzde bei faizlilerde 50.100 kuruı; sendikalan da bu harekete katı'.dıFakat, bu sapan yüzü görmemiş, reketle, yavrucuk için kum üze yüzde altı faizlilerde »0.110 kuru» yük. lar ve komüniıtüjjrinden şüphe etkerpiç yapılmak için dahi insan eli rine çerçöp sermek suretile, alelâ selme vardır. Diğer taraftan 210 lira tikleri liderlerini bile alasağı ettiolan değmemiş, sağı solu belirsiz vâsi cele bir yatak yapmağa çalışmıstı. Mra^a Merkez Bankaıı hisse senedi 21i l e . Amerikaya geldiğinde AFL ve satllmi|tır. kil ummanında yolunu kaybetti. Çuval gibi entarisi içinde, eski bir Batı Almanya sigara ve tütünden CİO eibi büyük sendiknlar temizliklerinl tamamlamış, »ıra küeük Nereye gittiğini bilmeden bir gö mumya gibi glttikçe kurumakta oaldıgn vergiyi indiriyor send'kalara gelmiçti. Bunlara menzetleme kalesine benzettjği dört lan bu rntjnjevî kadın, neden»e, Fiya^y^ .gelen haberlere nazarart köşe bir kızıl kayahklar kümesine kendi bir türİü çocuk doğurama Batı Amlanyada ligara va tütünden a. sub fakirce bir isçi, fabrikasmdaki hakkmdski sualime lınmakta olan vergilerln tenzıll tahak. temizleme dcğru yol alıp da kayalıklara yak mıs.tı. ntabit!» diye cevab verdi. «Az bi'e Efsanevt dünya fatihinin adına kuk lafhauna girtnektedir. laştığı zaman bunların, aslında, tütün kayalara oyulmuş küçük küçük izafeten isimlendirilmiş olan büyük v»Tenzilat hemen hemen bütün beraber yanıyoruz! En ivi«i komünist partisigaralara teşmil edilmekle Iskenderiye HmRnında Teodora ken inıal ufhasına bazı tahdidler konmak. sini yasak etmeli!» mağaralardan ibaret olduğunu görAmerika komünist partismi ytdü. Kayahk kümesindeki bir çu di öt çocuğunu, yabancılarla dolu tadır. Bu haber piya&ada iyi bir teair bırak sak etmedi: fakat parti liderleri, kurda çirkef kokan yağmur suyu bir eve emanet etti. Bu yabancı agbrc indi. birikmişti. Mağaralardan birinde ilenin adını, evlerinln numarasını mijtır. Tüccarın Boyledigıne Türk tütün bir kanun mucibinee. 5'k sık mührim Utbik edildigi takdlrde ise bir kadın yaşıyor, bu kadın bir da hafızasına nakfetti. Kendi zayıf lerinin Almanyaya ihrac imkAnları ço, kemeye veriliyor ve hükumeti zorçuval üzerinde uyuyor, günün «o vücudü müdafaa kabiliyetinl kay ğalmış olacaktır. la devirmeğe tesebbüsten hapse nunda da bir kaç üzüm ve merci betmiş, mundar, kokulu bataklıkatılıyor. Birer derece terfi eden mek tanesi ile karnını doyuruyor lardan kapılan Ulete yakalanmıştı. Bueün Amerikanın stratejik nokdoktorlar du. Bir vakitler Kayseriye olduğu Bu halile, ince, çelimsiz, yağız kızHaydarpaşa Nümune Hastanesi rönt. talarmda komünist kalmamış gibinu, yüzlerce esire sahib bulundugu lann keçilerin bacaklanna vura gen müteha&sısı; Dr. Kâzım N'uri; İçgö. dir. 16 milvon üyeıi olan İsçi «ennu ve keyfi ne isterse, yemek lofraaı vura kastanyet fikırdatarak bakır ren dahiliye mütehauısı; Dr Ahmet Ra. dikalarında bile komünist adedi hiç na getirtebilen bir aail evlâdı ol sikkeler topladıklan meyhaneler sim Onat; Operator Dr. Feridun Şevket mesabecinHpdir. Herşeye rağmen Evrensel; Operator Dr. Selâhattin duğunu ısrarla anlaUn bu kadın de, şarkı söylemeği olsun aklından Çocuk hastalıkları mütehassısı Dr.Akel; meydana çıkanlamıyan bir kaç kıSır. Teodora'yı hayretlere düjürdü. Sa geçirecek durumd» değildi. Sıcak rı H. Ansoy; Nisaiye mütehauııı Dr. zıl müstesna, diğer komünistler burayda yajamağa alışık oldujunu tan buram buram buğulanan dar so Niyazi Müjtak Berker; Mütehasaıs mu, eün hep gayrimeıul islerdedirler. söyüyen bu kadın jimdi sıskalaa kaklarda, yiyecek satan esnafın iş avini Dr. Asım İstanbullu; Şisli Çocuk Matbuaftaki rolleri de sıfır gibidir. Hastanesi Dahiiiye Mütehassısı Dr. Ke. mıı, kurumuş kolları ve göğsile per portalan önünde dilencileri sabah mal Saraçoğlu; Operator Dr. Sadrettin Amerika. Türkiye ve belki de vasızca yakıcı günes altında dola tan akşama kadar ağlarcasma yal Onaran; Operator Dr. Haıım Bumin; İneiltereyle beraber, yalnız hükuvanyorlardı. Dilenciligin meılek Haydarpaşa İntaniy» Hastanecl Baıheki. metile değil, bütün halkil» birlikU haline getirildiği bu liman şehrin ml Dr. Nuri Aruntan; Heybeliada Sa. de, Teodora henüz dilenecek derece natoryomu dahiliye mütehassısı Dr. komünizm düşmanı olan nadir Turgud Fargay; Ccrrahpata Hanıta*ai de yıpranmamış, bu derekeye düj Bastabibl ve clldiye miltehassısı Dr. memleketlerd««dir. YUMURCAK Sualimizi tekrar edelim: Bu nememişti. Hattâ, gördüğü tiksinti Cevad Sargun; Röntgen mütehassısı Dr. verici manzara, Kostantiniyeli ti Ertuğrul Özer birer dertc» terli etmiş. den böyledir? lerdlr. Bunun cevabını, geçenlerd» r.ir yatroeu kızın inadcı mizacını adeta alevlendirdi. Teodora ömrü boyun İki esrar satıcısı mahkum oldu istatistik müessesesinin neşrettiği ca bir metelije avuç açmamağa ytEsrar satmaktan sanık Makbule ve rakamlarda bulabiliriz. Bu mÜMNiyazi, durujmalan sonunda birer s*ne sese istatiıtiğini komünizm meselemin etti. hapse, lkljer sene sürfün», 7S20 %n llr» sini izah maksadile neşretmiştir. Dar sokaklann mülevves sıcak afır para cezasına mahkum edllmis. «BrooKinga İnstitution», AmeriUğmdan kurtulabilmek için Teodo lerdlr. kan ekonomik bünyesinde kılı kırk Denizde bir cesed bulundu ra Kanala dogru yürüdü. Burada, yararcasına bir arastırma yapmıj Caddeb»tanınd» lakele civarında d«bir kemeraltınm gölgesine sığınmış, nizde boğulmuş 63 yaşında bir erkek v« Amerikan tlearet eirketlerinin .rıhtıma bağlı sal üzerine aeyyar bir ces»di bulunmuştur. Üzerinde çıkan ev gördü: Pervasızca sala çıkarak hüviy»tten Kajtamonulu Abdullah Sağ. MES'UT BİR DÜGÜN Ba*ı kimseler, kaduıın paraya şark baharatı kokan çuvallar üze larnb» oldutu anlMllan c«wd Morga Çehrimiı taclrloindca Tevfik Alan*. kaldırılmış, tahkikata başlanmıştır. kıyraet verdiğini bitfrler anıs, ge rine yorgun, hasta vücudünü uzatıyın kızı Seba Arman il» Ş1«U Şlf» Yur. ne karılarma ceblerinin boş, oldu • verdi. Kaınyon . Motosiklet çarpifma du haataneal «ahtbi Dr. operatör Nâıım ğunu göstennekten çekinmezler. sında bir adam öldii Armanın oglu Engin Armanın dügün. (Arkası vmr) Amavudköyünd» dün meçhul bir kam leri evvelki ak$am Takslm Belediye yon. Mehmed Xrkekdağ ldar»«indeki gaıinosu aalonlarında Ikt Urafın alle motosiklete çarpmıjtır. Mehmod ölmüş. doatları araaında icr» edllmiıtlr. Gene vak'ayı müteakıb kaçan şoförün aranıl evliler» saadetler dilcr, baba vc anne. lerini tebrik ederlı. masına başlanmıştır. İkl eroin sabcısı yakalmıdı Tanınmif eroin aatıcılarından Pe. türgeli All Öze karııı Kmlnenin. Karagümrükte Somuncular aokagındaki ev. lerini eroin depasu olarak kullandıkları tesblt edilml}, yapılan ani baskında 2.S kilo eroin ele geçlrilmlştir. Sanıklar yakalanmiştır. Amerikada komünist niçin azdır ? REHA OCUZ TÜRKKAN | AMERİRA ı MERTlRLARl| Çorum D. P. kongresinde ileri sürüSsn dilekler Çorum D. P, İl Başkaru: «Bir delege arkadaf bazı mütalealar ileri sürdü, fakat karar altma alınmış bir şey yoktur» dedi Demokrat Parti Çorum il kongresinde irticaî mahiyette bazı di» lekltr ileri sürüldüğü ve bu dileklerin kongrece tasvib olünduğu Çorumdan verilen haberlere atfen yazılmiftı. Bilindiği üzere, mahkemelerde Kur'an üzerine el basarak yemin edilmesi, dansın Ve balonnn menolunması, kadın memurlarm vazifeden çıkarılması gibi bazı istekler de bu dilekler arasında yer almıştı. Dün te'efonla görüçtüğümüz. Çorum D. P. il başkanı Fevzi Hacı Receboğlu bize şunları söyledi: «Bahsettiğiniz şekilde karariar alındığı hakkındaki haberler dojru değildir. Yalnız, bir delege ar'cadaş, bu kabil mütalealar ileri «ürdü. Bu, her kongrede oîabilir. Karar altına alınmış bir şey yoktur.» Moda ve Mühürdar »emtlerine dair hazırlanan takrir Şehir MecHsi üye'.erindsn birinin Mo. d» ve Mühürdar scrr.tlçrinln kaydığına, süralle tıdbir alınması gerektiğine daır bir takrir hazırladığıııı haber vermiştlk. Eildirildifiine göre, böyle bir kayma hâdisesi yoktur. Ya'.nıı on sene evvel bu mıntakada bir çöküntü olmuç. Ee. lediye Fen heyeii tarafından tetkikler yapıims, her ihtimcle karşı eahtl ile cadde arjtsındaki yaya kaldırımır.m altına 90 metre u*unlujunda. 15 metre derinllginde. 3 metre genişüğinde bir beton istlnad duvarı ınşa edllmlştir. Armatörler Birliği, dahilî islihîâk fiittmdun kömür isliyor Armstörler Birliği Ulaştırma Bakan. lıjına müracaat ederek işsizlikten ge. milerinl bağlamaya mecbur kaldıkları. nı bildirmifler; kendilerine dahill istih. lâk {iatından kömür verildiğl takdirde daha ucuz navlunla yük bulmak imkân. larını elde edeceklerini söylemişlerdir. Keyflyet hükumetçe incelenmektedir. Ayrıca buçıinlerde bir armatör heye. ti de Ankaraya gide<fektir. Almanyaya ısmarlanan otobüslerden 5 i geldi Belediyenin Almanyaya aipari; ettiği elü otobüsten beil dün bir Alman va. puru ile limanımııa getirilmiştir. Bun. lar gümrük resmi ödendikten sonra der. hal servise çıkarılacaklardır. Amerikalı sigorta sahibidir. Sonıa 53 milyon Amerikalınm Bankada hesabı vardır. Nihayet 14.500.000 Amerikalı tekaüdiye tarzında senelik gelirlere «ahibdir. Bu üç grup çok mühimdir, Çünkü Amerika sibisce «ahiblerini, maliyet ve adod! istatiıtiklerden anhyoruz. Bugün gorta jirketleri, bankalar ve tekaüitibarile bir tasnife tâbi tutmuştur. Amerikan şirketlerinin karının bir diye vakıflan, ellerindeki hazır pakısmı, Ford gibi, Dupont gibi mil ranm en büyük kısmını anonim İstatistik şudur: Amerikan şirketlerinin hisse se yarderlerin cebine gitmekle bera şirketlere yatırarak hisse senedleri nedleri, 6^00.000 ferdin elindedir. ber, daha büyük kısmı 4.750.000 A sayesin.de işletirler. Bu demektir ki Bu rakam 4.750.000 aileyi ifade »t merikan ailesinin cebine gjrmtk 150 milyon Amerikalı, Amerikan şirketlerinin kânndan doğrudan leâİT. mektadir. İstatistiğin ötesi daha da ente doğruya veya dolayısile istifade etBurada biraz duralım. Moskova ağzını hatırlarsınız: «Wall Street resandır. Bu 6.500.000 hissedarm mektedir. Amerika nüfusu 150 milyon oldukapitalistleri» der dururlar. ıMttn yüzde 76 sı, senede 10.000 dolardan leketin iktisadî ve siyasî idaresi daha az para kazanan veya maaş ğuna göre, Amerikan kumpanyalaFransada 2C0, Amerikada da 60 aile alan, yani vasat gelirli Ameriknlı; n bizzat halkm elindedir ve kâr da nin elindedir» diy» iddia eder ve j lardır. halkın eebine gitrnektedir demekgeri kalan halkın, boğaz tokluğuna I Vasat Amerikan ailesi 4 kişHen tir. Mülkiyetin bu şckilde bütün çalıjan proleterlerden ibaret oldu ibaret olduğuna göre, Amerikan j millete dağı'ması ve bunun kapiğunu ileri lürerler. Fransa müna şirketlerinin ktrından iıtifade e talijıt bir »istemle tahakkuk etmekafamızın dıaındadır; fakat bugün den 19 milyon Amerikalı var de si, Marks ve Engelsin akıl ve hakü Amerikan ekonomisi, 60 ailenin mektir (dikkat: Amerikan şirket yaüne bile gelmiyen bir başarıdır! menfaatine çahfmamaktadır. Bel lerinin imalâtından veya |U veya Büyük zengini nisbeten az ve çok ki vaktile Amerikanın o muazzam bu tesisinden istifade eden demi fakiri de daha az olan, büyük ek(irketleri, mahdud ailelerin, Kock yoruz. Doğrudan doğruya kâra seriyetile hali vakti yerinde vatanfelltr, Ford ve Camegie gibi mil ijtirak edenlerden bahsediyoruz.) daşlardan ibaret olan Amerikada yarderlerin elindeymif. Fakat buMeıele burada da bitmiyor. İ« komünizmin tuiunamamanna şaşgün artık bunun böyle olmadığını tatUtiklere göre bugün 100 milyon mamak lâzımdır. 3 HADISELER KARŞISINDA Hamasî resim sergisinde rahmetli Hayri Çizel Vazan: İsmail Habib Sevük 1924 başlannda Maarif Müdürlü ressamın ne kadar bir Eyüb sabrile koca koca kayalan yokuş yukirı ğile gidip üç sene kaldığım Edirne çalıştığını göstermeğe yetip artıyor sürüp götürmektedirler. Rejsamın de hem resmî vazifem, hem Türk bile. Fakat sanatkâr çektiği emek ' bu His^rı inceden inceye etüd etOcağı Reisi olmam sıfatile iki yön lerin mükâfatını onlardan yarattığı ; tiği besbelli. den oranın kültür islerile ilgilenir tablolarla gördü. *** ken, ilk içimi sızlatan hâd ise resGene vakalann tarih sırasın» gö**• «am Hasan Rıza Beyin Balkan harİşte vakalann tarihi sırasile once re ikinci tablo: Surlara karşı, bübinde Bulgarlar tarafından feci şeoHisan dikerken» başlıkh böyük yük toplar yanından, gene kır otıkilde öldürülüşünü Bğrenmek oltablo. Faihin nezareti almda Fume nm üstün leki gene hükümdarın muştu. 93 Rus harbine gönüllü olalihisarının inşasını anlatıyor. İstan • Koman anlan'arım» diye bağtrrak katılan genc Haıan Rıza İtalbul muhasarasmdan bir yıl önce 26 dığını anlatan tablo. Eskislerdeki yada ressamlık tahsilinden sonra mart 1452 de 50 binlik bir ordu ile ince hesabların haşmetli neticesi Edirneye yerlesip kendine bilhassa ! gelen gene Fatih, oradaki Sain işte bu tablodan ayan beyan belli askerî ressamlığı ihtısas sahası o; Michel kilisesini yıktırıp onun cn o'.uyor. Surlar tunc gövdelerile alarak ayırmış. Edirnede uzun zakarını Anadoludan getirilen malze şılmaz bir sed halinde yükselmekman Sanayi mektebi müdürlüftü ve me ile karıştırtarak, Mimar Musli tedir. Fakat büyük «ŞBhl» topun mekteblerr'.e resim muallimliği yahiddinin hazırladığı plân üzerine, yanmdaki genc hükümdarın heypan Hasan Rıza Bey iri yapıh, I hummah bir faaliyetle o heybetler beti o surlardan da kat kat üstün. gümrah bıyıklı, şen ruhlu. şakacı, | heybeti eserin inşasına emir verdi. 12 kantarhk gülleyi bir mile fıretrafına daima neşe saçan bir zatBeş bin işçi ile on bin yamaktan latan bu topun etrafmdaki diğer miş. Bulgar afkerleri onun Kırabaşka onlara şevk vermek için ve büyük toplar bile altışar kantarhk ağacdaki evini basarak feci şekilde zirler bile malzeme taşıj'orlardı. gülle atıvorlardı. Fatihin karargâhı şehid edeıler. Yakılan meşale'erle inşaatı geceleri yakınında buîunan bu toplar Roma AUahtan Dimetokah olup orta dahi devam ettiği için 26 martta baş kapısına karşı tabiye edilmişti. tahsilini Edirnede yaparak Hasan hyan o koskoca esere Bcbek tara Türk ordusu oraya bundan dolayı Rıza Beyin en liyakatli bir talebesi fma bakan kapınm iç kitabesine «Topkapı» adını verdi. Fatih tşte haiinde yetişen Hayri ismindeki göre temmuzda bittiği için, üç bu o kapıya karşı, oradaki burclara Hasanlan bir genc Güzel Sanatlardan diplo çuk ayda başanlmış oluyor. O çap tırmanacak Ulubadlı ma aldıktan ve ressamlığını Alman ta bir eseri bugünkü teknik vasj cKoman arslanlarım, koman» diye atölyelerindeki tahsilile olaunlaş talarla bile o kadar müddette yap teşçi edip durmaktadır. tırdıktan sorıra o da hoca gibi krn mak kolay olmadığma göre bu işte «Şahlanan azim» ismindeki tablo dini aakeri ressamhğa vererek >e gösterilen himmetin sonsuzluğnna dek subay sıfatile katıldığı ord\ıda şaşmamak mümkün değildir. Res 20 ni«an 1453 cuma günü cereyan bir yandan yiğitçe cenkleşirken, samın fırçası hâdiseyi iyi can'an eden donanma eenginde Fatihin bir yandan da fırsat buldukça cenk dırmış. At üstündeki Fatih bir azim denize at sürmeeini canlandınyor. Arkası Sa. 4, Sü. 2 de meydanlarında krokiler çizekletip heybeti gibi inşaata bakıyor, işçıler fırçasile mevzularmı avlıyor. îçte şimdi Taşkışladaki «Hama*l Resim Sergisi» nde herşeyden önce, tiri şehid biri rahmetli, hoca ile talebeye, yani Hasan Rıza ile Hayri Çiıele rastlıyorum. *** Hayri Çizelin eserlerine aynlan yan koridorun sol köşesinde, ber iki ressamımızın fotoğraflan ve portreleri var. Hayri Beyin fırçası hocasının feci şehadetini sanatın ölmezliğine nakşetmij, Kendi fırçasmdan çıkan kendi portresile de kendini görüyor gibiviz. Sivil kıyafetli bu portrede eski viğit asker yerine ahenkli bir basm ta|idığı hisli bir alın altında muni* göderle bakan artist bir çehre karşısında bulunuyoruı. Şu sanat ne kerametli |eydir, Bulgarlar hocasını parçalar, ecel kendini götürür, fakat işte ikisi de bizimle Vonuşacaklar gibi diri diri kar§ımızda duruyorlar. *** Yan koridorun duvarUruu hep Hayri Çizelin eserleri kaplamış. Bunlar yetmişten fazla. Fakat ben bu eaerlerden önce orta yerdeki a. yaklı rahlede gerilerek duran eskisler albümüne dahyorum. Bütün bu eserler o eskislerden çıktı elbet. Yarabbim bu rahmetli ressam ne kadar gabırlı sabırlı ve çetin çetin çalışmış. Belli hayatında en çok emek verdiği mevzu İstanbul fethine aiddir. Surların krokileri, kapılar, kara surlarının bütün hesaolannı da çıkarmış «iç sur» yahud, «büyük *ur», kaide kalınlığı 47 ınetre arasında, yükseklik 13 metre, birbirinden otuz beşer metre arahkla dizilmiş, yer dalgalanna göre 1520 metre yükselen iki üç katlı 96 tane tahkimli kule. Ressam Bellini.'den kopya ettiği Fatih portresini de bu eskisler arasında görüyoruz. Fatihin en hayran kaldığı hareketi donanma cenginde hiddetinden deniıe at sürmesi olacak ki en çok o mevzu ile uğraşmış dur. muş. Fatihle onun arkısındaki i'tlı maiyet alayına verdiği çeşid çeşid pozlarda «Bu at daha afağıda olmah», «Bu at daha öne almmalı» gibi kendi kendine yaptıjı ihtarlar da var. Yakuz bu eskisler rahmeüi TEŞEKKÜR Çok sevgili aile büyüğümüz ve babamıı (HAKKI SAFFET TARI) nın vefatı dolayısile centze meraslmine ijtirak edenlere. bizzat veya telgraf va mektubla taziyede bulunmak lureülo acılarımızı paylaşan ve bizi teselli et. mek lütfunda bulunanlara ayrı ayrl şiikranlarımızın iblâğına aayın gaıete. nizin tavaasutunu rlca ederlz. Eşi v* çocuklan Tıpkı bir Amerikan mecmuasıdır. Ba5tanhaşa renkli 100 büyük sahife ilâve tablolarile 150 kuru) Çıfcaran: TÜRKİYE YAYIMEVİ AKBANK PARAYI, KREDÎYl, İKRAMİYEYt Müşterilerinin ayağına götürmeyi vazife sayar Çıktı Bu kitabda kadının hamile kalacağı günler 76 sahifelik bir takvim. le bütün ömür kullanılacak tarzda gösterilmiştir. 130 sahife 100 kuruj. Seksoloji yayınıdır. KARŞIYAKA (Izmir) da 17 Eylulde emrinizde oiacaktır. HABERLER^) • ÇALIŞMA Bakanlığı Sigorta Y8n»tlm Kurumundan doktor Cemal Kiper II» doktor Rahmi Alp dün «ehrlmize gelmişlerdir. İhtlyarlık slgortası ve fab rikalarda işçi sağhğı üzerinde tetklk. lerd» bulunacaklardır. • BOLGE Çalıpna Müdürlüğü. Ko«. tantta Steııko Yaprak Tütün Fabrlka«ını, Isçlye dökavt yaptığı iddlaslle «aveılığa vermiştir. Saveılık tahkikata bajlarmştır. •k İKİNCİ Eimalı bendt inşaatında çalışan ameleye bayram ve pazar günleri ayrıca yevmlye verilmedigl şikâyet edildiğinden Çalışma Müdürlügünce mahallin» müfettij gönd»rilmi|tlr. i, ZEYTİNBURNU Çimento Fabrlka. n lşçllerile müessese arasında anlaşmazlık çıkmıştır. İşçiler. fabrikada fazla ücretil ameleye yol verlldiğri ve yerlerine az ücretli klmseler ahndıfı iddlasındadır. * JCOZYATAĞI llkokulunun temeli dün törerU» atılmıstır. Eylul 17 Zilhicce 27 i (Nerede olursanız okınuz 100 lirayı KARŞIYAKA Ajansımıza gönderirseniz I 50 Altınlık hu9ust ikramiyo kejidesine katılabilirainiz.) doğru Vivana ! SAS Viyanaya aktarmasız sefer yapan yegâne Havayollan Şirketidir. Yeni StokholmViyanaÎstanbulKahire seferini yapan 4 motorlu lüks DC6 uçaklan Yeşilköyden sizi alır...rüya gibi bir yolculuktan sonra Viyanaya ulaştınr. Dünyanın tıer larafın* •*f*f yapon SAS, S kılndalıi 37 oyrı •nımltktlin 47 fthrini birbirine bağlar. 111 ze l, * hazırlanan en güciddi, en dogru ders kitabı g ö r e COĞRAFYA DERSLERİ llkokul IV (80 kuruş) COĞRAFYA DERSLERİ İlkokul V (70 kuruş) İ'^ADALİN CUMHURİYET Nüshası 15 kuruşiur Haric Abone jetaitl Türkiye Llra Ki. Llra Kr. 81.00 42.00 Senellk 43 00 22.50 Altı aylık 1200 24 .(• Os aylık. Bir ayıık 4.50 D 1 K K AT Gazctemiz» göndtTilen evak v* l/uzılaf ntfredllsin edümenn tod« olvnnuu tUnlardan mesullyet kabul edilmeı Yazan; Prof. AHMED ARDEL İstanbul Ünivenitesi Coğrafya Profesörii Eser, bajtanbaja orijinal olup profesöriin yurd içindeki tetkiklerüıin, uzun bir çalışmanın mahsulüdür. Her konu: 1 Hazırlayıcı sonırar, 2 Metnin tatlı bir ifade ile anlatıhjı; 3 Düşündürücü ve çalıştıncı sorular, 4 Metnin özeti olarak tam bir bütün teşkil etmektedir. Resim v« haritalar bu kitablar için hazıırlanmış olup dört renkli ve özel bir yurd haritası ile süslenmiştir. ÜÇLER BASIM ve YAYIMEVİ: İzzeddin ham No. 9151. Tel: 25381 jliklâl cod., Yapı Kredi Han. Ttl.: 44201 V. ] 5.42 12.Ml5MilS.16H8.5OJ «.01 9 44 J " E T ~ ] I T Z 6 J '552; »,2a, îaToOj ~1.M|