Katalog

CUMHURÎYE* Yıldönümü Münasebetile Kıyafet İKTİBASLAR { Insan haklar; beyannamesi Yazan: Zeyyad Gören ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtıııiHiiıinınTTnn Dîlencilik bir sanat oldu FESHAKKINDA Yaxan: Y. Şehsuvaroğtu Tarihimize Dair: 1 İkind Mahmnd devri feslerinden Diinci Mahmnd zamanında sırma püskül Yeniçeriler kaldınldlktan sonra mudun merasimlerde giydiği fes meleri hususu Padışaha arzolunPüskül sonradan siyah olmuş ve ocağa ald bütün hftüralann yok (beş parmak miktar mahailı sera muştu. bükülerek kullanılmağa bajlanmışZabıta memurlarile resml ve hu edılmesine çalışılmış, kışlalar yıkpa murassa ve aorguçlu) idi. Diğer taraftan o yıllarda devlet tı. Siyah püsküller sadece yan tasusî hayır işlerini idare edenlere tınlmış, eski mezar taşlan kırdı1828 senesinde çıkanlan bir ni hizmetinde bulunan yabancıların raftan yahud arkadan sallandırılgöre büyük şehlrlerde görülmesi rılmıştı. zamname ile devlet ricalinin, üle giyecekleri feslerde bazı alâmetler maya baylanmıstı. Slviller püskülmutad olan fakirlerden en az adBu sıralarda Akdenız sefennden manın ve riitbe sahiblerinin ne şe le Müslümanlardan ayrılmjj bu lerini fesin hizajına kadar uzatırnacak halde olanlar dilencilerdir. dönen Kaptanıderja Husrev Paşa, kilde fesler giyecekleri tesbit e lunuyordu Bunların işaretleri muh lar, askerler blraz daha kua tuŞüphesiz avuç açmak kolay şey Padifahın gozune girmek arzusıle dilmişti. Bu nizamnameye göre teliftı 1842 senesinde kumpanya tarlardı. değil. Bir çoklan buna aylarca (Tunustan tedarık ettığı fesleri kal Hırkaişerif niyaretlerinde, bayram, sarraflarının fes alâmetleri hakkınEski feslerdekl bazı püsküllerin mukavemet ettikten sonra razı o yoncu neferlerine giydırip aelâmhk mevlid ve huzura kabul merasım da bir irade çıkanlmıştı. (1). de muntazam fasılalarla fesin keluyorlar. Fakat bir kere de ahşü resmin» çıkarmış) ve bu kırmızı lerinde •adrıâzamlar başlarına, ke Tunustan, Avrupadan ge*irilen narına indlrilmi» altısar tane olamı artık açlık korkusu kalma*. serpualar II. Mahmudun hosuna narlan ıırma işlemeli fes giyerler iesler yerine (Feshane) de imâl rak kullanıldığı görülmektedir. (3). Hattâ oldukça iyi yaşamak imkân gittiginden kavuk yerine fesin gi dl. Şeyhülislâmların başlannda edilenler de rağbet görüyor ve bunİlk zamanlar bükühnemif ipekGüvenlik Konseyinin Wr toplantısında Türk delegesi Selim Sarpcr (solda) Amerika delegesi lan elde edilir. yilmeıi irade edilmişti. ummame bulunur, sâdattan iseler lar Sultan Mahmud zamanında Ye ten yapılan püsküller rüzgârdan, Werren Ausün (solda) söz isterlcrken Serpuş tnkılâbı ordu ile başla yeşil, değil iseler beyaz tülbend nicami avlusunda açılan mirî dük yağmurdan vesair jeylerden çabu* Asıl bedbaht olanlar açlığa ve Bueün, İnsan Haklan Beyanna fana, ailesine, meskenine veya ya sanın yaşadığı cemiyetın nizamlasoğuğa maruz kaldıklan halde di mi| ve kıtaların ihtiyacını karşıla /sararlardı. TJlema da rütbelerine kânda oatalıyordu. (Feclerin bü cak bozulurdu. Bu yüzden püskülmssmıp., Birleşmiş Milletlerce ka cşmasına keyfi surette karşıla nna tâbı olduğuna da ışaret edillenmek istemiyenlerdir. Bu zaval mak tizere ilk elde Tunus beyler göre yeşil ve beyaz tülbend yükleri alrmış, ortalan elli üç, a lerin sık sık taranman icab ederbu unin üçüncü yıldönümüdür. mıyacağuu, seref ve şöhretme te mektedır. Ve nihayet bu hak ve beyiıine elli bin fes ısmarlanmıştı. kullanıhrlardı. Sadaret kaymakam şağısı kırk beş kurus flatla Mülı di. O vakitler fimdikl kundura boBirleşmiş Milletler lılar kendi yağlarile kavrulmağa Bir çok vesilelerle, gazete sütun cavüz edilemiyeceğini, bu gibi hal hürriyetlerin, yacılan gibi sokaklarda, çarşı ve Diğer taraftan da Istanbulda fes lan sırma işlemeli fes giymeğe me ğa) çıkanlmıştı. (2). gayret ederek günden güne perişan larında sık sık adıru isittiğimis bu lerde herkesin kanun ile korun gaye ve prensiplerine aykm olarak zundular. Kaptan Paşayla, diğer tarayahm) Fesler murassa ve aade olmak pazarlarda püsküller vaziyete düşerler. Ayda sadece beş yapılmau çareierı aranmif ve bir beyannamenin ihtiva ettiği mef mağa hakkı olduğunu belirtmek kullanılamıyacağı, bir devlet, züm(Feshane Nezareti) kurularak bu vezirler (âdi fes) giyerlerdi. Rüt tan başka püsküllerinin cinj ve diye bağırarak dolaşan Yahudı çohumlar yeni değildir. Insan hak tedir. Herkes herhengi bir devletin re veya ferd tarafından yok edübin frank kazanan Parislilerin va nun başına bu gibi işlerde maha belerınin alâmeti elbiselerinde ve şekillerile de birbirinden aynlırdı. cuklarına rastlanırdı. (4). larına hukukl bir kıymet verilmesi arazisi dahilinde serbestçe gezmek, mesini güden bir faaliyete gırişme ziyeti budur. reti olan Izmirli Kâtibzade Musta at takımlarında bulunurdu. Zamanla bu ipek puskuller yeriİlk zamanlar bazı vezirler feslerinlüzumu bundan bir buçuk asır ev ikamet etmek, kendi memleketi de ğe veya bilfıil bunu işlemeğe her Dilenciler üç kısma aynlırlar: fa Efendi getirilmişti. kullanılmağa kullanmışlardı. ne örme püsküller Bu ınkılâb sıralarında İstanbul de sırma püskül vel duyulmuj ve istibdad» karsı dahil olduğu halde herhangi bir hangi bir hak vermiyeceği tebarüz Evvelâ belli bir yerde oturanlar Fesler tüslü veya tüasüz oluş da bulunan iki Sırb vekili de baş Gene bu devirlerde püsküller umu başlanmış ve bu püsküller bir vavar. Bunlan muayyen bir sokağın lan bakımından rmıhtelif fekiller larına şal sarıyorlar ve uzun en miyetle isyan eden insan, 1789 beyanname memlekati terketmek ve memje ettirilmektedir. bükülmemis ipekten ve kitler fesin üstüne konulan madenf sıle, ilk defa olarak, haklannın ketine tekrar dönmek, zulüm karDevletlerarası hukuk, şimdiye ka de kullanılroağa başlanılmıştı. Bazı tari giyiyorlardı. Daha evvel Mi mavi renkte olup, fesin tepesinden ferahilere geçirilmişti. müdafaasıntn hukukf bir vesika ilt şısında başka memleketlere iltica dar bize, milletlerarası kanunlar merasimlerde rütb» lahlbleri (mu luşe harmanî ile fes giyme imti etrafına yayılmış bulunuyordu. Bu Tunus fesleri üzerine (ferahi) ortaya koymuştur. O tarihten bu etmek ve bu memlekelter tarafın yapılırken daima devletlerin hürasıa fes) giyerler, bazan da (sade yazı verilmişti. Bunlann harmanî püsküllerin yarım okka ve daha yerine gene bir zamanlar (ay dammuamelesi görmek kümranlığl prensipi ile karşılaşılgune, daha doğrusu ikinci dünya dan mülteci fes) kullanırlardı. H Sultan Mah ve kenarlan (ipek şeridli fes) giy ziyade gelenleri vardı. ga) denilen kâğıd iü» olarak vuharbinin başlangıcınt ktdar bütün hakkını haizdir. dığını göstermekte idi. Birinci cirulurdu. Bu süslü fesleri de ekcuk taşıyan dilencilerin modası çevirir. mılletlere hitab eden milletlerarası topladığı zaman eline 500, 1000 mekçi, yağhkçı, yorgancı ustalan Her ferdin bir vatandaşlık hakkı han harbinden sonra gördük ki geçmiştir. Sebebi basit: Bunlann teşekküllerin ve toplantılann he vardır ve hiç kimse keyfi olarak çarpışan menfaatler hükumetlerin Bellibaşlı yerlerde durmayı idet hattâ beş bin frank birden sıkıştı gibi esnaf kodamanlan giyerleryapmacık olduğunu, fazla çocuklu edinenler için de vazıyet böyledir. ranlar olduğunu görünce gözleri di. (5). men hepsinde insan haklan blrinci vatandaşlığından vaya vatandaslı menfaatleri olmayıp milletlerin plânda yer almış va bu temel hak ğuu değiştirmek hakkından mah menfaatleridlr. Binaenaleyh bunailelere hükumetin aylık bağladı Yolcular durup da bunlara para dört açılır. Bir talih eseri olarak o Daha sonralan tepesi çiçekll fesların önemi betirtilmağe çalıjll rum edilemez. ğını herkes biliyor. Sonra harbde vermek zahmetine zor katlanırlar. gün gazinoda meşhurlardan Orson lann telifi yolu bulunmahdır. İşlere de rastlanmıştı. Erkeğin sermıştır. görülen sefalet manzaralan, teMaddelerin sıralanışındaki in te, yukanda özünü vermeğe çalışŞarkı söyliyenlere veya saz ça Welles, Sonja Henie veaaire bulu puşu olarak kabul edilen fes bir merküz kamplanndaki hayatın tas lanlara daha ziyade âşıklar para nuyordu... Fakat ikinci dünya harbinin do slcam toplanmalar, cemiyet kur tığımız, Birleşmiş Milletler İnsan zamanlar kadınlar arasında da movirleri bizleri kolay kolay başka verir. Bunlann da sayısı son za Fakat böyle kısmetler her gün da haline gelmişti. Sultan Mahmud ğurduğu içtimaî yaralar karşısın malar, âmme hizmetlerine katılma Haklan Beyannamesinin can dalanna acımaktan alakoymaktadır. da, bu temel haklara sahib olan ı temsil olunma mevzularına man burasıdır. Bu beyannamede manlarda pek arttı. Aralarında gü çıkmaz. Dilencılik dediğımiz gibi ve Abdülmecid devirlerinde saray Şimdikl zamanda hayatını «koinsanlara, verilen adll teminatan dair olan fıkralar da daha bariz bir kütlelerin hayat şartiarının ıslahı, zel söyliyenleri olduğu gibi sesle artık bir sanat olmuştur. Akıllı di ve şehir kadınlan başlanna kıvkâfı gelmedığı görülmüş ve devam şekilde görülmektedir. hak ve menfaatlerin telifi esastır. laylıkla kazanma» imkânına malik rinin bozukluğu ile insana ıstırab lenciler sokağa çıkmadan rollerini melll taşlarla, pullarla süslenmiy lı bir sulhiın teminl içın itibarh olan dilenci temiz giyinmiş olanı verenlerı de var. Bozuk seslilere iyıce hazmederek kendilerine ona yahud sadece yemeni dolanmış fesBeyannamede eğitime büyük bir Birbirine muhalif ve tezad halinbir hayatın zaruri olduğu kanaati önem verilmekte ve bu sayede in deki ifade tarzlan telif edılmış, ler giyerlerdi. dır. Dilenci istemiye istemıye bu ınsan daha ziyade başından gitsın gore çekıdüzen verırler. uyanmıştır. san hak ve hürriyetlerine saygının insan hakları ıhtilâftan ârî bir şeişe başvurduğunu ıhsas etmeli, da diye para verır Gıizel söylıyenleZamanla bozulan fesleri ütüleBir kadın bilirim: Elli yaşlannİşte Birleşmiş Milletler Ekono kuvvetleneceği belirtilmektedir. Bu kilde ifade olunmuştur. kullanıhrdı. ha doğrusu kibar düşkünü olduğu rin en iyi müşterileri yabancılar. dadır. Eskiden kör rolü oynuyor mek üzere kalıblar mık ve Sosyal Konseyi tarafından nun mütemmimi olan kültürel hakInsan olarak hepimizin hak ve nu gostermeli Halk avuç açanın tuı ıstlerdir. du. Sonra sar'alı oldu. Şimdi düş Sıcak ve madenî kalıblar evvelâ hazırlanan ve üç yü evvel kabui lar, ilim ve sanattan faydalanma hürriyetlerimizi en beliğ bir lı başmda, tramvay veya metro )s bunu kendine if edinmediğini anİzmirde icad edılrr „ sonra İstanAz kalsm unuruyordum Şarkılı kün taşralı rolünde para kınyor. bula Todori nammua biri tarafınedılen, İnsan Haklan Beyannamesi da insan hakları meyanmdadır. lanla ortaya koyan bu Beyanna tasyonlarında gönnek kabıldir. lamalı. dilencılere halen revacda olan ses Hakkı da var Aynı rolde ısrar etbu kanaatin bir mahsulüdür. İnsan iübarını yükseltmek ve menin, İçtimaî bir terakkı âmih Bazılan bir şey ler çalar. sözde |ardan getirilmişti. (6). Onun içindir ki akıllı dilenciler artistleri de çok para verirler, ne mekte mana yok. Konseyin, herkes için insan dolayısile devamlı bir sulh temın ve dünya yüzünde hakikî bir baKalıblar sıfır numaradan on altl . kı veya manller okurlar. ISonra sık sık mahalle hattâ şehır değiş den' Belki de gunün birinde bu Eski mavalları kimse yutmaz haklarma, temel hürriyetlerine hür etmek için tanman bu hak ve hür rışın temini İçin mılletler arasınkilise kapılannda duranlar, dük tirirler. Yeni görülen bir felâket mevkie duşebileceklerıni düşün oldu: Hastaneden çıktım, dort ok numaraya kadardı. Fesler şekı'Iemetı sağlamak yolunda önciilük riyetlerın ehemmiyetı, hiç şüphesiz da daima işbirliğine yardım etmerine göre Mecidiye, Aziziye, Hasüze bakıyorum, iki gündür ağzıetmek vazifesine göre, hazırlamış tatbikatta belli olur. Bu maksadla sini yürekten dileriz. Bu uğurda kânlara kahvelere uğrıyanlar var. zede insana tesir eder. Fakat aynı dükleri için .. midiye, zuhaf, sıfır numara, fmo, Nihayet kartpostal, Jiklet vesalre adamı Allahın günü karşısına diolduğu bu beyannamenin önsözün dır ki beyanname, insanın, tatbikatı ferden her birimizin Geçenlerde pek fena bir duruma ma bir lokma kovmadım, para çan Darbeyoğlu, efendi biçimi, Izmi* sarfedeceğı de şu esaslar belirtilmektedir; In temin edecek bir sosyal ve millet gayret insanlık şeref ve haysiye satmak bahanesile dilenenler mev kilmiş görmek herkesi bıktırır. Bir düşerek dılenmek mecburıyetinde tamı kaybettım gibi beylık sözlere biçimi gibi isimler alırdı. dilenci ilk girdıği her hangi bir kalan Operakomık tiyatrosunun inanan, aldınş eden kalmadı. 1951 sanhk ailesinin bütün üyelerinde lerarası nizama da hakkı olduğu tinin icabıdır. Hak ve hürriyetle cuddur. Feslere aldıklan vaziyetlere g»bulunan haysiyet ve bunlann eşit nu ilân etmektedir. Yalnız bu rimizi kendimiı blldiğımiz kadar Harbdenberi her üç ıınıfa dahil kahvede bir haylı para toplayabi eski ses sanatkârlarından altmışlık modeli dılencinin yaşayabilmesi ve re de ad verillrdi. Islanıp bozulve devir kabul etmez haklannın haklar karşısında bir takım ve başkalarına da öğretmekle onların dilencilerin hareket tarzı çok de lir. îkinci defa geldiği zaman o bir kadm guzel bir gazınonun ö para kazanabilmesi ıçın repertua muşlara (limon kabuğu), hazır tanınması hususu, hürriyetin, ada cibelerimiz olduğunu da unutma emniyetini daha fazla teminat al ğişmiştir. Paçavralara bürünen, paranın yarısını dahi temın ede nünde bir kaç şaıkı soylemişti nnı daima yenilemesı şart olmuş kalıba çekilmişlere (saksı dibi), letin ve dünya banşının temelidir. mak lcab eder. Bu bakımdan, in tına almış oluruz. bağıran, çağıran, yanında altı ç o mez. Sonralan herkes ondan yüz 'Kadm icrayı lubiyat edıp parsa tur. yassı ve başa tamamen geçmiş olaİnsan haklannın korunmaması ve na (tablakâr) ve hafiye feslerine de hor görülraesi insanhk vicdanını (nar çişeği) denilirdi. (7). isyana sevkeden vahşiliklere sebeb Fes >türlü şekillerde giyilirdl. olmaktadır. Vahşetten ve yoksulBazılan iğri,kaş üstüne kadar iğik, luktan kurtulmuş insanların içinbazılanna yan, bazılan arkaya doğ de, söz ve inanma hürriyetlerine ru vaziyette giyerlerdi. Bu giyış'ersahib olacaklan bir dünyanın kuden sahiblerinin efendıliğine. barulması en yüksek gaye olarak bebayaniliğine, yahud külhanbeylığilirmektedir. İnsanın istibdad ve ne hükmedılirdi. baskıya karşı son çare olarak aŞapka kanununun çıkanlmasmyaklanmağa mecbur kalmaması dan evvel feslerde yeni modalar göiçin insan haklannın bir hukuk Son gelen haberler Süveyş böl kı üzerine 1879 da Hidiv Ismail rülmeğe başlamıştı. Bazı kimseler rejimi ile korunmaıı esash bir zagesinde Mısırlılarla tngilizler aPaşayı makamından uzaklaştırpüskülsüz fes giyerlerdi. Şıllık rurettır. Birleşmiş Milletler halkrasında devam etmekte olan çarmak ve yerine oğlu Tevfık Paşafesler, içleri hasırlı fesler de moları, andlaşmada, insanın ana hakpışmalann adeta küçük bir harb yı getirmek zorunda kalıyor. daydı. larma, insan şahsınm haysiyet ve şeklini aldığını ve Kahirede, îsVukua gelen Arâbi Paşa ısyadeserine erkek ve kadmlann eşıtCumhuriyetten evvel resmî yerkenderiyede kanlı nümayişler yanile Mısırın Ingilizler tarafından hğıne olan imanlannı bir kere dalerde, büyükler önunde başm açık pılmakta olduğunu bildiriyor. Bu askerî işgal altına alınması ve o ha ılân ve sosyal ilerlemeği kolayolması ayıbdı. Dershanelerde fesarada Mısır hükumeti bütün mem halin zaman zaman gevşeyerek lastırms,, d a h a geniş bir hürrilerle oturulurdu. Fesin son yıllannlekete şamil olmak üzere hir 1936 ya kadar devam etmiş olyet ıccr = n de daha iyi hayat şartda bazı gene hocalar dersharıeds «tehlike hali» ilân ediyor ve Inları kurmağa karar vsrdiklerini beması keyfıyetı tarihin son devırbaşlann açılmasına müsaade edergiltere, Mısıra Kanal çevresınde yan etmişlerdir. Üye devletler, lerine aid sahıfeleri şoyle üstün lerdı. Bu müsaade okullarda ekseasayiş temin olunmadığı takdirde 1 Birleşmiş Milletler Teşkilâb ile koru bıle karıştırmış olanlanriya bir hâdise olurdu. daha şiddetli ve cezrî tedbirler işbırliği ederek insan haklanna ve mızdan her birinin malumudur. almak zorunda kalacağını kesin ena hürriyetlerıne bütün dünyaca (1) Başbakanlık arşivi irade. daIşte bugün Süveyş kanalı üzebir ültımatomla tebliğ ediyor. gerçekten saygı gösterilmesinin tehilive 3407. rindeki Mısır Ingiltere ihtilâfıBu vazıyet gösteriyor ki Süveyş mmini taahhüd etmişlerdir. (2) Lutfi tarıhi 1252 vakayii. nı doğuran hâdiseler silsilesi bun kanalı üzerındeki karşılıkh Mı(3) Çamhcada Selâmiefendi meÖnsöz, taahhüdlerin yerine getilardır. Başlangıçta da kaydettıeisır Ingiliz iddialannın kanlı bir zarlığmda boyle püsküllü bir Darilmesinın ehemmiyetini tebarüz miz veçhile Mısır, arazinin sahibi savaşa müncer olması ihtimali rüssaade ağası mezar taşı vardır. ettırmekte ve ınsan topluluğunun olduğunu, Ingiltere de yüzde 33 vardır. Fakat, bugün orada vu(4) Bazı tarihçilerimiz püskülun bütün ferdlerile tızuvlannır bu hisse senedlerine malik bulundukua gelecek böyle bir kanşıklık süs olarak kullanıldığını kaydediBeyannameyi daima gözönünde tusade Londra ve Kahire hükuğunu ileri sürerek Süveyş kanayorlar. II. Abdülhamid, hal'inden tarak öğretim ve eğitim yolile bu metlerini alâkadar etmekle kallmı psylaşamıyorlar. Lâkin, oraSüveyş kanahııdan bir görünüş sonra hususî hekımi doktor Aüf haklar ve hürriyetlere saygıyı gemıyacak, milletlerarası bir takım da çıkacak geniş mikyastaki her Kab.ne azaları bu salâhiyeti satın alma hususundaki kıdem hangi silâhlı bir ihtilâf sade MıHüseyin Beye avcılıktan bahsederliştirmeğe, gittikçe artan millî ve ihtilâf ve ihtilâtlara yol açacak verir bir hale getirilmiş'ir. Mem kail olanlardanım. ken. fes ve püskül hakkında da şu Tabi! derhal milletlerarası nMİÎ vermeğe hazırdırlar Lâkm par hakkının kendilerine aid olduğu sırla Ingiltereyi değil, Yakın ve milletlerarası tedbirlerle gerek biztır. Bundan dolayı meselenin an leketin muhtelıf tarafl?nnda yüzmalumatı vermiştir: «Fesi biz Faslaşma yolile sağlanmasını her lerce köprü kurduran, Iskende mahfillerde bir hareket başlıyor lamento tatil devresmde.. Para nu ıddia ederek Mısır 'ıükumeti Ortadoğu memleketlerini, hattâ zat üye devletler ahalisi, gerekse lılardan almışız. Lugatte mârası ne protestolar yağdırıyorlar. banşsever memleket temenni e riye limanmı yaptıran, binlerre ve bu arada da hiç şüphesiz en nasıl tediye edilecek? bu devletlerin idaresi altındaki ülbütün dünya devletlerini alâkaBaşvekil Dıesraelr Fastan oldueunu gösterir. Eskiden der. Çünkü diğer milletlerarasın nıekteb inşa ettiren, 100 bin ta büyük faaliyeti Ingiltere gösteriDisraeli, Avam Kamarasında landınr ve cihan sulhunu tehdid keler halkı arasında bu haklann daki anlaşmazlıklardan faydalan lebenin okuyup yazma öğrenme yor, Avam Kamarasına bu hisse büyük ipek püskül komalannın se Onun kolayını ben bulurum! kopan fırtınayı güçlükle bastırı edebilir. dünyaca fi'len tanınmasını ve tatmak için pusuda bekliyenlerin sini de sağlayan odur. Bunlar a senedlerinin Büyük Britanya hübebi de enseyi kıhç darbesinden yor ve lehine çoğunluğu temın Diyor. bik edilmesini sağlamağa gayret Akla iki çesıd hal çaresi gebulunduğu kimsenin meçhulü de şağı yukan 2 milyar Mısır lirası kumeti tarafından satın ahnmamuhafaza ıcindı1 " > etmeîeri için beyannamenin ilân eMesele basittir. Başvekil hemen ediyor. na mal olmuçlardır ve hayırlı smı teklıf ediyor. Fakat bu ara banker Lionel P.othschild'e kâtibi ğildir. (5) Mehmed Zeki Pakalın, tarih d''^ğini belirtmektedir. Ne yazık ki 176 bin küsur Ka liyor: ışlerdir. Fakat, Ismail Paşa, Sü da Hidivin iki Fransız malî grurtevımleri ve terımlen. 1 Bırleşık Amerıkanm Panal hisse senedinin. elden çıkaInsan Haklan Beyannamesi 30 Süveyş kanalı işinde de her veyş kanalırun açılış töreni do pile bir istikraz akdi için müza Corry'yı gonderiyor. Iş zaten ön nhnası karşılığı sağlanan 4 mil nama kanalında tatbık ettiği şek(6, 7.) Ahmed Rasım İstışare ceden görüşülmüş olduğu için mHdeyi ihtiva etmektedir. Maddedavada olduğu gibi taraflar hak layısile çok lüzumsuz ve sefihçe kere yapmakta olduğu haber ayon Ingiliz lirası da Mısırdaki lin ıleri sürülmesi, yani Kanal mecmuası. lein sıralanış tarzına göre, insanBaron Rothschild derhal 4 milkın kendilerinde olduğunu tek sine masraflara da girişmiştir. malî buhranı ortadan kaldıramı bölgesini teşkil eden arazinin Inlınıyor. lar hukukan eşit doğarlar. Akideyon sterlini ödüyor. rar edip duruyorlar. Mısır: Kaza yapan şoförierin ehliyetleri yor ve 1876 da Hidivlik hazinesi giltere tarafından satın alınmaAlmanya ile yaptığı harbden Bu suretle 19 uncu asnn ilk leri, mılliyetleri. içtimaî durumları Işm garibi Disraeli ve Lord Arazi benimdir, Kanalın da yarısında tek metelik borcu bu yeni çıkmış olan Fransanın malî ahnacak iflâs topunu atıyor. b^mnt1™ herhangi bir fark gösmın Mısıra teklıf olunmas: Derby'nin bu muvaffakiyetini tabana aid olması gerekir!. Haber aldığımıza gore son gunlerdo lunmıyan Mısır 1874 te malî ba işleri de pek düzgün gitmediği Bu vazıyet Mısırda «Düyunu zef'meksizin bütün insanhk hak 2 Ingilizlerin ellerind°'"'i hisDıyor. Ingiltere cevab veriyor: kımdan son derece güç bir du ve iki Fransız grupu yekdiğerine nınmış bazı yabancı devlet adam umumiye idaresi» nin kurulma] artan sejrusefer kazalarına karşı tdve hürrıvetie'.ınjen istıfade ederse senedlerini be''?Ii karşılıç Mıb'.rler almak uzere Valı ve Beled ye Evet arazi senindir ama Ka ruma düşmüş, yani âmiyane ta rakib bir vaziyette çalıştıklan, lan, meselâ Bismark, o zaman sını ve Mısır maliyesinin sade ler. Tâbıiveti ne olursa olsun, bir sıra devrederek Kanaldan çekilBaşkanının lylleşmesinı müteakıb Vali veliahd olan müstakbel ikinci nal benim! birile gırtlağma kadar borca bat aynı zamanda Ismail Paşa da Ingilizler tarafından değil, diğer meleri. şahıs hakkmda, tâbı bulunduğu muavınlerı € ncı şube ve Emnı>et MuWilhelm, diğer taraftan Kanalı Mısırın o arazi benimdir!» yo mıştır. bazı devletler tarafından da kondurunun ıştıraklle bır komısyon teDmemleket veya ülkenin siyasî, huhisse senedlerini satmaktan «iBırinciye vatan toprağını satışa açan Fransız mühendisi Lesseps lanacaktır. Bu komlsyon kaza yaan lundaki iddiasını reddedecek kim kukî veya mılleterarası statüsü Ismail Paşa, memleketi tehdid yade rehin vermek temayülünde takdlr ederek Londra hükume trol alüna «lınması sonucunu ya çıkarmak gibi bir hareketi tervıç şofbrlerın dunımlarım tetkik ederek, se hiç füphesiz ortaya çıkamaz. eden iflâs tehîıkesini bertaraf e bulunduğu cihetle Frannzlar ijratıyor. Çünkü «Düyunu umubakımmdan hıç bir aynlık gösteluzumlu gorduklerinın ehllyettermi getine tebrik telgraflan çekiyorlar miye idare meclisi» azalıklann edemiyeceği cihetle Mısınn, ikinFakat Ingilterenin tKanal be debilmek için elinde bulunan ten ellerini çekiyorlar. rilmiyecektir Çünkü yaşamak, hürrl alarak meslekten çıkarılmaları yove hisse •enedlerinin yüzde 33 dan bir kısmını da Avusturya ciye de butun dünya geçidlerini nimdir!» iddiası hangi esaslara 176,206 tane Süveyş kanalı hisse riyet ve kişi emniyeti her ferdin luna gldecektır Bunun üzerine Ingilterenin o dayanıyor. Bu nofcta, üzerinde u senedini karşılık göstermek zo zamanki Dı? işleri Bakanı hemen ünün Ingilizlerin eline geçmesln Macaristan, Fransa ve Italya tem elinde tutmak istiyen Inc;ılterenin hakkıdır. Köielık ve kole ticareti Şehrin mahrukat durumu zun tetkik ve tahliller yapılmaya runda kalmıştır. Böyle bir hare kabineyi içtimaa davet ediyo». den duyduklan memnuniyetleri silcileri isgal ediyorlar. idare razı olmıyacağı, hattâ Ingıltere her türlu şekli ile yasaktır. Beledlyenın tanzlm satışları ıç'ıi pi» belirtiyorlar. Lesseps aynı zaman maklnesinden bazılaruıın başına buna muvafakat etse bile istiradeğer bir mevzudur. yas«ya arzettlğ! 180 000 kilo nıangal ketin kanalın üzerindeki Mısır Mısırdaki temsil dsinden aldığı Beyanname, müteakıb maddelekomurunun 16 kuruştan satışına devaı» Hidiv Ismail Pa»a, Mısıra çok nüfuı ve hâkimiyetinl hiçe indi malumata dayanarak Hidivin e da Kanalın yeniden ıslaht ve da îngiliz ve Fransız mütehassıs sına Mısırın malî takatinin kâfi rinde, icabı halinde davalann naedllmektedir Diğer taraftan KomıS takviyesi isini üzerine alıyor. gelmıyeceği şüphesiz bulunduğuhizmet etmiş, fakat aynı zamanda receğini söyliyenlere dc şu cevabı lindeki lan getiriliyorlar. Süveyı kanalına aid sıl rü'yet edileceğini, aksi sabit oTe\zi Muessesesınin tonunu 45 lıradaflf onu iflâsa sürüklemiş bır devlet a vermiştir: Mesele sade ecnebilerin Mısı na nazaran neticenin hâdiselerın Memnun olmıyanlar ise Fransa, sattığı alevlı brıket Sle 65 lıradan s*r 176,206 hisse senedinin 4 milyon lunrava kadar herke3İn masum sasuruklıyeceği bır akıbete mundamıdır. îdaresi zamanında 10 bin tılan kok brlketlerı de rağbet gormeh» Ben kanalın Mısır için açıl sterhn karşılığı satın ahnması Avusturya hükumetlerile A nn iç işlerine karışmaları ile bıtyılaeagını, suç teşkıl etmiyen fiilkilometrelik su arkları tesis edil dığına ve Mısınn kanala bağlı tedir Bu k ı ; jehırde. mahrukat bakl. cer olacağı gün gibi aşıkâr gorüsalâhiyetinin acele kendisine ve vam Kamarasındaki muhalifler miyor. Osmanlı Padişahı da bir lerden kimsenin ceza goremıyecemından darlık çekllmiyeceğl tahmln mij, geniş bir çöl sahası mahsul kalmaya mecbur bulunmadığına iki devlet tarafından yapılan bas nüyor dir. Fransızlar, hisse ğini ve hiç k'msenin hususî hayarilmesinl istiyor. edilmektedlr. 1854 te fesli bir kadm 1854 te başkomutan fesi Sade bizdeki dilenciler cengfaı olmar ya: Dünyanın her tarafmdaki hemcinsleri de ö'yle. Partste çıkan bir gazetenin bu hususta yazdıklan ne kadar dikkate şayan! Bazan gazetelerde şu kabil havadisler çıkar: Filân yerde her gün görmeğe ahştığımız dilenci dün gece öhnüştür. Oturduğu yerin döşemelerinde yahud yorganırun içinde iki milyon frank (yirmi bin lira) bulunmuştur. Hele Parisin bir mahallesi var ki orada geceleri bulusan dilenciler muntazaman hovardalık ederek hattâ komşTilan rahatsız ederler. Fransız işçısinin hayat seviyesi harbdenberi bir hayli düşmüştür. Buna mukabil dilencilerin yaşayış tarzı günden güne düzelmektedır. Kanal üzerinde Ingiltere ve Mısırın hak iddialarınm haynaklart ve sebebieri SUVEYS DAVASI Y?*an: Ahmed Hidayet