Katalog

CUMHlJtıl 20 Ekfııı 1951 (İÜİIBASLAR) Âtlantik kıyılannda yer aıan İstaıtbul Atlan:^: Paktına kabulumüz hakkında Belçika basınında çıkan aşağıdaki şayanı dikkat makaleyı okuyucularırrıza sunuvoruz: Halic kıyılarjı: yalayan deniz, bundan bövle Âtlantik Okyonusunun bir parçasıdır. Coğrafya ne derse desin, dipiomatlar buna karar vermiş bulunu^'or'.ar; hem bu karan istihsal etmek pek de kolay olmadı. Türkive ve Yunanıstanm Pakta iltihakları keyfiveti askıda idi. Bu arada cereyan eden gorüşıneler muhtelif devletlerin bu hususta hemfıkir olmadıklarım gostermekten baçka bir şeye yaramamıştı. Sonunda Ottawa aile toplantısı vuku buldu. Küçük devletler bu toplanüya hazırlanarak geldiler Onlann da söyliyecekleri şeyler vardı. Holanda, bıyıklan uzunca olan bu yeni muttefiklerden oldukça çekinmekte idi. Danimarka, istikbalini Gürcistana aıd olduğu iddia edilea vilâyetierin akibetine bağlamayı hiç de arzu etmiyordu. Norveçe gelince o da kendi topraklannda kurulmasını istemediği hava üslerini Anadoluda müdafaa etmek taraftan değildi. Fakat Acheson bu devletlerin kanaıtini değiştirmek için elınden geleni yaptı. Bunun üzerine Stıkker Holandanın muvafakatıni bildirdi. Oslo kendi başına hareket etmekten vazgeçti. Danimarka Dış Işleri Bakanı da Âtlantik birliğı uğruna fedakârlıkta bul.ınacağmı bildirdi. Işin garibi şu ki yeni ortaklara «hoş geldiniz» diyen an fki müttefikten yalnıx Birleşik Amsrika ile Italya bu teşebbüsü ciddiyetle tasvib etmektedirler. 1950 senesinin ganbahannda Amerikanm bile bu ise pek aklı yatmamıgtı. Ankara ve Atinarun davasını üzerine aldığı zaman Kont Sforza ortada kendisini destekliyecek tek bir devlet bulamamıştı. Bu hal ilk paradoksu yaratıyordu: Oyleya 1939 andlaşma larile Türkiyeye bağlanan Ingütere ve Fransa iltihakın aleyhine reylerini kullanıyorlardı. Halbuki nar bin arifesinde üçlü anlaşmaya hedef olan Italya iltihakı destekliyordu. hal çaresmı kabullenmış oldu: Türklerin ve Yunanhlarm eşit hakh ortak sıîatıle Âtlantik Paktına kabulu Fakat bunu da beğenmiyenler çoktu. Muhtelif devletler Amerikanın hediyelerınden kendi paylarına düşecefc miktann azalacağmdan korkuyorlar ve bir sürü sebeb ileri sürüyorlardı. Amerikalılar buna kolayca cevab verdiler: 1950 yazında parlamentoya danışmaya lüzum bile görmiyen Menderes hükumeti Koreve 4500 kişilik bir tugay göndermişti. Bu çetin Anadolu çocukları oralarda süngülerile, dişlerile, hattâ taşla o kadar güzel ve kahramanca mücadele etmişlerdi ki Amerikanm kaşerlenmiş bahriye piyadeleri bile onlann karşısmda hayretten donakalmışlardı. Bu kadar şecaatin mükâfat görmesi pek tabiî idi. Buna karşı Ingilizler itirazda bulundular. Bazılan Türkiye ve Yunanistanı bir Akdeniz paktı vasıtasile Âtlantik paktına bağlamayı düşünüyordu. Montgomery gibi Imparatorluk an'anelerine sadık bir kısım Ingilizler de bir Ortadoğu paktı akdini tavsiye ediyordu. Fakat bütun bu plânlann hedefi aynı idi: Müdafaa bölgelerini parçalıyarak Ingıliz üstünlüğünü temın etmek! Halbuki bir Ortadoğu paktı için vakit henüz erkendi. Amerıksn senatosu demagoji ve ırtışa içinde bocahyan Arab milletlerını garanti etmeye rıza gösteremezdı. Süveyş çatışması bertaraf edilse bile Sudan meselesi ortada duruyordu. Diğer taraftan Israelın mevcudiyeti Suriye ve Mısırla işbirliğinı muhal kümakta idi. Nihayet Türk umumî efkân da 19 uncu asırdan artakalan ve genc Türk Cumhuriyetini Ortadoğunun mılletler kargaşalığına ortak yapan tasanlara isyan etmekte idi. =haberleri Boğaza köprü fikri kuvvetleniyor •• Sansür ve envaı • •••••• • • ••• • • • I DÜSUNCELER I I I İ L . r i M1H1NA 1 Ah şu Bakan hanımları! g ç Işleri Bakanı sayın Halil Ö«II yörük. refikası hanımefendinin U emrine bir devlet otomobili tahsis ettiğinin Ulus tarafmdan açığa vuruhnası üzerine, istifa etmek mecburiyetinde kaldı. Bir gazetenis yazdığma göre, bu hâdise Ankarada, matbuatın ve iktidann zaferi addediliyoımuş. Iktidann zaferi denilmesi, Başbakan Adnan Mendeıesin, İç Işleri Bakanı arkadasmı, tam D. P. üçüncü büjük kongTesinin toplandığı bir sırada, böyle bir skandala sebebiyet verdiği için, istifaja davet etmİ5 olmasmdaa ileri gelse gerek. Filvaki. bir Bakanın, bir devlet otomobilini refikasmın emrine vermesi ve bunun bir gazete, hem de muhalif bir gazete tarafından acığa vurulması üzerine, o Bakanın Başbakan tarafından istifaya davet edilmesi, memleketimizde ilk defa vukua çelen bir hâdisedir. Daha evvel, Eakanlarm çocuklarını muntazaman mektebe götürüp getiren, Istanbulda meşhur kadm terzilerinin önünde saatlerce hanımefendileri bekleyen, hattâ limon almak için Bakanın ahçısını çarşıya gotüren resmî otomobilleri gazeteler >azıp dururlar, Büyük M'îlet Meclisinde de miUetrekilleri şikâyet ederierdi de, kimse alduış etmezdi. Bu isi ehemmiyetle parmağına ve diline dolamış olan Senihi Yürüten bile resmî otomobiller saltanatmdan dolayı Bakanlan değil, onlara nazaran daha küçük makam sahiblerini bile bütün gayretlerine rağmen, yürütmeye muvaffak olamamıştı. Bu itibarla kabinenin en mühim şahsiyetlerinden birini feda etmekten cekinmiyen Başbakan Adnan Menderesin demokratik bir zafer kazandığı muhakkaktır. Artık bundan sonra, resmî otomobil saltanatının ortadan katkacağmı, çünkü makam otomobillerini yersiz ve füzuli olarak kullanan babayiğitlerin kolay kolay buna cesaret edemiyeceklerini ümid edebiliriz. «Çiğnerim, (iğnenirim hakkı tutar Bizim matbuatta «Yılan hikâyesi» .,•»^••^. Yazan: • • • • • • ••«••! •••••» kaldırırım» denecek kadar sürüp giden bir mevzu da sansür mevzuudur Hele formülünü kendine malederse eski zamanların sansüründen söz türlü eski itıyadlarm tesırınden açıldı mı yakası açılmadık hıkâyekendini kurtararak yer yer «dolerı ortaya döker ve o zamanları kunulmazlıklar» ihdasınm önune idrak edenlerin hatıralarını canlangeçmiş olur. bır mektubu ile andırır, idrak etmiyenlerin ıse yaolunmaz. Vakıâ buna karşı söylene katilin Bu türlü ürküntü, ve alışkannklaşıldı ve zavallı bahtsız ve haKsız gülmelermi, yahud ibret içinde dü cek güzel bir söz vardır: O halde denebilir ki «eğer iş mahkum tahlıye olundu ve kendi ların şuur dışı olarak üzerimıze şünmelerini mucib oluruz. Abdülkoyduğu bazı sansürlerden başka mecıd devrinde kurulup Abdülha böyle ise bu mahkemelerımızın sine 20,000 lıra tazminat verildi idi. bir de nezaket, dostluk, arkadaşlık hemen her zaman hiç istisnasız O zaman Ingılterede kımsenın hamid devrinde en yüksek kerr.âl (!) ve nihayet «mesleki mahsus» taderecesine varan ve Meşrutıyet, tek en doğru kararlan verdiğini göste tınna bu tenkidlerm, iddialann İn bıri altına girebüecek bir kayıd \e parti rejimlerinde örfî idare veya rir iftihar edelım». İftıhara zaten gıliz adliyesınm şan ve şereiıne şart sansürü de vardır. Bunları uhazırız. Fakat u nakise verdıği gibi bir fikir gelrr.etelkin veyahud da kulağa fıslama oldumolası zun uzadıya izaha lüzum görmüyoyollan ile devam eden sansür usul nutmıyalun ki mahkemelerırniz mıştı. Bizde bu yolda bir maddei rum. Çünkü açıkça itiraf edelim ki de hata ve nisyandan mürek kanunıye olmadığı halde vukuu leri pek malumdur. Maiumdur olan insanlardan terek melhuz olan bazı yanlış kararlan bunu her muharrir kendi nefsinde amma bu malumu ilâm yani bılîne keb tecrübe ettiği gibi onun yazılannı hâkimlerinin takib ıle gazete sütunlannda ni tekrar bildirmekten de as'.a u küb eder. Meselâ bilgi, tecrübe ve dürüstlüğü dille hakkı ihkak için yazılar eğer gö okuyanlann da gerek satırlar arasanmayız. Fakat bugün ben bu süsmda ve gerek mutlaka söz söyleve nadiren görülütunlarda sansürün hükumet tarafın re destan olan İngilterede çok sene rülmüyor evvel Slater isminde bir adam Va yorsa bu da eski devirlerden kaî melerine, yazmalanna intizar o'udan kanun şeklinde vazedilraemiş nan kimselerin susmalan yani bazı şekillerinden bahsedeceğim. tilden idama mahkum edilmiş ve ma ürküntünün tesiriledir. Halbu ccma'razı beyanda sükutlan» karÇünkü b'jgün matbuatta tenkidi fakat bereket versin ki delilleıin ki matbuatın bu kuvveti tâ XVII. şısında bu türlü sansurun tesuıni zincirlerrek için hükumet tarafın kuvvetsizliği takdir edılerek c^za, asırda Voltaire'in haksız olarak hissetmeleri lâzımdır. Bu cins iandan sarıh bır hareket yapıidığını, müebbed küreğe değiştırılmışti. Bu idam edilen Calas'ı ölümünden son sürde yazı yazanın da yazdıranm karar ra bile müdafaa ederek üzerinden gazetelerin sık sık mahkemeye ve adam hakkında verilen da zâh kabahatlidir, ne yapahm, C. H. P. Genel Başkanının refettirilmesile kendini rildiğini görmüyoruz. Binaenaleyh yirmi sene bir çok gazeteleri işgal hükmü ılnsan melek olsaydı cihan cervnet dünkü temaslan matbuata temas eden bir iki ceza etmişti nihayet iş ölen ve ölür göstermeğe baslamışü. Eğer hür olurdu» cürmünü itiraf eden asıl matbuat, Üniversite Talebe Blrlığinin C.H P. maddesi de kaldınlacak olursa mat ken genel başkanı Ismet Inönunden bir kon buatta tenkidin serbest olmsdığını ferans vermesıru rıca ettığıru bıldırmışiddia etmek mumkün değildir. tık. Aldığımız malumata gore Inonu bu Fakat kanun i sansür kalkmıs. oltekllfı kabul etmıstir. 20 gun sonra Ismakla beraber sansürün mutlak otanbula tekrar gelı;lnde muhtemel olarak İnkılâplarımız mevzuunda bir kon larak mevcud olmadığına hükmeferans verecektır. demeyiz. Çünkü bazı istisnalar varİnonu, dun, parti il merkezınde teş dır ki bunlar alelâde istisnalar dekılâtın üçe ıdare kurulu uyelerı ıle saat 17 den 19 a kadar suren bır top ğil «dokunulmazhklar» şeklinde telantı yapmıstır. Gene dun Çemberlltas zahür eder. Meselâ dış politikaya talebe yurdundan bir grupu kabul ede dair yazı yazanlarımızın bajı üzeBugünkü Türkler Ingiliz subay rek gorrşmuştur. rinde göze görünmez bir Damocles lannın arkasmda menfaat muka Askerî yazar Korgeneral Martin kılıcı vardır. Hükumetin tutruğu bili cihad ilân eden bedevî şeyhler Sayın Halil Özydrük, bu felâkete bugün geliyor politikaya mugayir değil hattâ pogörmek âdetindedirler. Türkler Şam evde asayişi berkemal bir halde Londrada çıkan »Daily Telegraph» lıtikanın tatbik tarzına dair tenhastanesınde ağzı kalabalık bir tatutmak için uğramış olsa gerektir. kım çapulcular taranndan katledi gazetesinia askerî muhabirl Korgeneral kid veya muhalefeti ifade eden bir Martin eklm ayı zarfında Turkiyeyl Çünkü bazı makam sahiblerinin len Osmanlı ordusu yaralılanru u ziyaret edecektir. 20 eklmde Ankaraya yazı bazı kere vatana hıyanet gibi Anadoludaki kara yollarıada 55 gene Baymdırlık Bakanlığı istatis izaha çalışırsak, bugün canımızın hanımlannda, resmî otomobillere bile telâkki olunabılir. Harid münutmamışlardır. Kaybedılen toprak varması beklenllraektedir. General Marsaatte 2500 kılometrelık bir seya tiklerine göre, İstanbul Bolu ve malımızın cânilerden ziyade bil binmek merak ve iptilâsı vardır. lan ele geçirmek şöyle dursun A tın geçenlerde Daıly Telegraph gazetesin him müzakereler cereyan ederken Ankara Kayseri Niğde İçel gi ve ehliyet itibarile kifayet 'ıad Hattâ eskiden hususî vagonlara tatürk yeni Türkiyeyi bililUzam de •Türkiyenin hür dunya mudafaasın yahud mühim kararlar verilirkon hat yapan arkadaşımız Nuyan Yida rolu» bajlığı ile çıkan makalenin Mıllet Mechsüıin içtima halinde bu ğit, bu yolculuğa aid ıntıbalannı Adana Gaziantep Hatay dinde olmıyan sürücülerin ve §o binmek hastalıgı da vardı. daraltmış ve onu Ankara yaylasının tkinei Dünya Harbi içinde, koFakat henüz Brüksel konferansı etrafına toplamıştır. Bir islâm bir müelllfidir. Askerî bahıslerde dünyanın lunmaması ve Meclisin bu müzake anlatmaya devam etmekted:r Ar güzergâhıdır. Diagonal dentbilecek förlerin tehdidi altmda kaldı§ını mür kıtlığı ve askerî nakliyat >ütoplandığı sıralarda Acheson'un hğinin bütun yükünü çekeceğini en İleri gelen otorıtelerinden telâkki relerden haberdar edilmemesini kadaşımızın ikinci yazısını bugun bu yoldan gunde vasatî olarak iki esefle müşahede edebıliriz. cdılmektdir. Aikeri yazar Ankaradan zünden katarlar azaltümış olduğu yuz küsur vasıta akıp gıtmektePaktın genişlemesini daha müsaid bilen ve Irakla Mısır ordulannın sonra tstanbulu da ziyaret edecektir. saygı i'.e tenkid eden yazılar da dış aşağıda okuyacaksınız. Bugun elımizde bulunan ve hâiçin halk, trenlerin koridorlarınJa, dir. *** karşıladığı görüldü. Hkbaharda da değeri hakkında tam bir fikri olan siyasete muhalefet ve o iyssette diseleri tesbit eden ist^t'stikî :aTicaret Odası Umumî Kâtib Ingilizlerle diğer devletleri kendi Ankara Genelkurmayı da Arab BirŞöyle bir muhavereye şahid ol " Trabzon Erzurum Malatya kamlar bizleri derin duşünceicre abdeshanelerin önünde üstüste seayrılık yoluna girilmiş olmakla tefadayları yahat ederken Ardiara ekspresinin düsüncelerine imaleye çalıştı. sir olunur. İşte bu tefsirler, bu te muştum: liğile her hangi bir yakınlaşmaya Adana yolu da bir evve'.kıne yakın sevketmektedir. arkasına bir, iki. hattâ üç tane vaTicaret ve Sanayi Odası Umumi Ka lâkkiler.ya^ı'.mamış, kanun çeklıne Elâzığdan sabah kalktım, ge sayıda vasıtanın geçtiğı hathr. Bu fikir değiştirme hâdisesinde daima muanz kalmıştır. Amerikada: tiblljînin henuz munhal oldugu malumgon takıldığını ve böylece çok aalikalılann gösterdikleri memnugirmemiş gızli sansürlerden Mridir. ce Adanaya vardım. Kumaz Nuri Said Paşa ve ihtiyar dur. Oda Id&re Mecl'.sl dun dort isim Karayollarının inkişEfı, mrmle1946 yılında otomobil mevcudu ğırlaşan trenin iki tane dev gibi niyetsizliğin büyük bir payı vardı. bir tilki olan Kral Abdullah bu uzerinde dunrıu; ve bunları Umuml Bu sansür muharrirlerin kalemleri Epey uzun yol gitmişsin gaza ket içinde iktisadî ve zarurî ihti33 995.817 iken aynı yıl otomobil lokomotif tarafından çekildiğinl Büyük ittifak imza edildiğindenberi yolda çahşmaktan geri Jıalmadılar. KâtlbUgc namzed olarak Meclise takdi üzerioa fideta göktoa düşen bir.taş epeyce bastın galiba. yaçları gidermek için büyük bir kazasında ölenler 33.411, yaralı ise adrürdıik. Bu hususî vagonlar VeTürkler harb sonu çatışmalanna Bu teşebbüslerde bulunurken de me karar vermlştır. Evet. gibi kendıkendine gelir basfırır. O sür'at temin etmekle beraber na 2200.000 dir. killerle refikalanna tahsis e<Iilirdi. Oda Mecllsi önumuzdekl perjembe baskı ekseriya his bile edilmeden sahne olan iki devletin Pakttan ha bırer Türk subayı olduklan halde Yahu, korkmadın mı? kil vasıtalarının rekabeti sayesingUnü umumî heyet halinde toplanarak ric tutulmuş olmalanna sinirleni fırar ederek Şeyh Hüseynin çete1947 yılında ise, otomobil mev Bunlann bir tanesinde bile bir kaç Yok canım; yollar çok güzel, de yol ücretlerini de düşürmektehükmünü icra eder. bu dört adaydan birıni seçecektir. Adayyorlardı: Ruslarm Boğazlara karşı lerine katıldıkları zamanı haürlat lann lsmi gizli tutulmaktadır. cudu 37.164 405, yani bir yıl ev Vekilin ailelerile beraber seyahat hem geniş hem düz. dır. Ha'.en Adana ile Ankara araBir de böyle baskı büe yapmadan edebilecekleri kadar yer ve hattâ savurduklan tehdid ve Markos a maktan kafıyyen çekindiler. An Peki ama niye bu kadar ka smda muntazam çalışan otobüsler velkine nazaran takrıben 4 000 0C0 mutfak bile vardı. Vekil oluncıya yaklanması hatırlardadır. Strasburg kara ile Haşimilsrin munasebetleri Orhan Eyüboğlu takdir edildi alışkanlık sansürü vardır. Bıına bır za oluyor? Her gün okuyoruz, bilartmıştır. Buna mukabil olenler 89 liraya adam taşımaktadır. Yeni kadar 810 lira verip yataklı vagoBeledıye Reij Muavinlerinden Necatl misal vermeden şunu hemen söylikonseyine ve bilâhare Akdeniz sa samimî olmakta devam etti. Fakat 1411, yaralananlar 100.000 gibi hir mem nerede otobüs devrilrniş 25 vunması konseyine vuku bulan da lâik ve realist bir Cumhuriyet olan Çillerin uç aylık rnezunlyetl dolayı yelim ki harb plânlarının gazete kişi ölmüş, yok bilmem nerede teşekkül eden bir şırket ise, bu fi azalma kaydetmiştir. Gorülüyor ki, na dahi binmiyen bu zatlann, Vesile vazifesini vekaleten yapmakta olan vet ehemmiyetsiz birer taviz olarak Turkiye, islâmın bir sıyas! formül altıneı sube Murtürü Orhan Eyüboğlu sütunlprında münakaşa edı'mesini kamyon devrilmiş 10 kişi yaralan atı 5 l'raya kadar ındırmış ve bu en medenî memleketlerde dahi oto kil olduktan sonra, herkesin ısiırab çekfipi o darlık zamanında, nefsi gunlerde faaliyete geçmek üzere istiyecek kadar ultraliberaı bir sistelâkki ediliyordu. olduğunu hiç bir zaman kabul et bu müddet zarfında gosterdığl gayretll temin rr.üdafii değiliz. Bu liberal mı§. Yollar iyi de bu kazalar ne hazırlanmıştır. Karayollarının bu mobil kazalan tamamen bertaraf nefi"îleri için ayn a>Ti hususî vaçalışma dolayısıle Vali ve Belediye Ba;Böylelikle topraklannda bir A medi. kanı t&rafmdan takdir edilmigtir. Bun sistemin birçok demokrasilerde fay den? derece iktisadî bir vaziyet yaratma edılememiştir. Zıra mahdud bir s.ı gonlar taktırmalarına hayret ve merıkan askerî heyeti bulunan, as*** Azzam Paşa Ankarada büyük bir dan sonra da Belediye zabıtasının ba da yerine zarar getirdiğine kaniiz. sı demiryollarında görülen izdihamı hada bir çok seri vasıtanın hare hiddet etmemek kabil değildi. Bir kerî malzemesinin asrileştirilmesi nezaketle kabul edıldi ama Ingil ;ında bulunması bakımından Vali ve Konuşanlart bırakahm da bu mühim nisbette ortadan kaldırmaya keti çaresiz bır çarpışma tevlıd ffiin Ankara trenine. şimdi pek iyi için geniş kredileıden istifade eden ter? ıle bir silâhh çatışma vuku Belediye Bagkam adına Zsbıtai Beledi Ve bu kanaatimize dindarane bir ta suali cevaplandırmıya bız çalışabaşlamıştır. Bu arada şiddetle mü eder. Fakat buna rağmen kaza hatırlamıyorum, iki veya üç huye tallmateamesinin sehlrde tatblkını kaj'yüd ve ıhtimamla sadık kalmağa ve Beyaz Saray tarafından Sovyet unda Arablann Iranla birlik olakontrola memur cdılmistir. Bu mevruun çalışmaktayız. Fakat işte bu kana lım. cadele edilmesi icabeden blr mese miktannı azaltmak ve bir çok vak"a susî vagon takılrni'jtı. Bunlann bilerin geruşlemesini önleme yolun cağını vadettiği zaman herkes o içerisinde resmî ve hususi ınsaatın yaBaymdırlık Bakanlığmın kısımlan önlemek kabıldir. Esasen yu rinde bir Vekil tek başına ve yada alman ılk tedbirlerden fayda muz silkti. Kuvvetli Israel ordusu pılması, kaçak lnjaatın kontrolu. Iktl stin beslediğı bir alışkanlık vardır lanndan biri trafik mevzuu ile il le de ortaya çıkmıstır. Gün geçtik kandaki rakamlardan da müşahede payalnız seyahat ediyordu. O gün çe artan kamyonlar, yükledıkleri ki o askerhğin plânlara, harekâta lanan Türkive bütun bunlara rağ olmadıkça bir Ortadoğu güvenlik sadl ve sıhhl murakabenln ijleyi; tardeğil, levazım ahm satımma tahsil gili olarak çalışmaktadır. Geniş malların üzerme, «ördek» tabii et edilebileceği gibi, Amerikada oto bütün demiryollan emrinde olan men kat'î bir garantiden mahrum paktının hayalden ibaret kalacağı zının tetklkl mevcuddur. ve terbiye sıstemine dair bir satır isatistikler yapmakta olan bu teş tıkleri, umumiyetle köylü ve as mobil adedı her yıl yükselmesine Ulaştırma Bakanı sayın Ali Fuad bırakılmış oluyordu. kendisine anlatıldı. Israel ordusu Volkan gazetesi mahkemeye yazı yazmağı imkânsız kılar. Bu kilât, karayollanndaki kazalar hak kerlerden müteşekkil bir takun yol rağmen kaza mıktarı azalmaktadır. Cebesoy da, her hnnşi bir yolcu Vâkıa ortada bir Ingiüz Fran Kurmay Başkanı General Dayavı'n pibi yataklı vagonda seyahat ediverildi tahsil ve terbiye sisteminin kon kında da vakalara istinaden bir cuları almaktadırlar. Hamulesi birBize gelince: gız Türk ittifakı vardj, fakat bu Turklerle sıkı münasebetler kuryordu. Onun bu tevazuuna mukaVolkan gazetesinin son sayısındaki trolsuz bırakılmış olmasmın ne fena grafîk çıkarmıştır. 10 ocaktan 30 hayli yüksek olan kamyon'ıura bır vesika Çanakkalenin bekçileri için duğu malumdur. Esasen Boğazlan oCevap verıniz Adrfan Menderes» baş1943 yılında askerî vasıtalar hariç bil, öteki arkadaşlan trene birer neticeler verdiğme bundan evvelki haziran 1951 e kadar olan zaman de 2025 insan binince havale o nis motörlü vasıta yekunu 9421 dır. zayıf bir teraınattan ıbaret kalıyor kurtaracak olan Müftinin nutuklan l'klı yazı hükumetin manevî şahsiyehususî vagon taktırmışlardı. Anlazarfında vukua gelen kazalann tinl tahkır edıcı mahıyette gorulduğun hükumet partisinin en ileri gelen % 67 si dikkatsizlik, % 15 i sür'at, bette artmakta ve arabanm devril Kazalardan ölenler 61, yaralananlar şılan halk arasmda, halk gibi sedu. Türkler esasen bu görüşlerini değildir mek tehlikesi pek fazla çoğalmak 588 dir. den gazete mesullerınden Nıhat Yazar ağızlarmdan dmlemiştim ve iyice eaklamadılar. Onlara gdre selâmet yahat etmeğe riıtbelerinin müsaid ve Mahmut Cevdet Sezer aleyhıne sav hatırlıyorum ki ben de cevaben ka % 14 ü makine ve tekerlek firıza tadır. Bilhassa Çukurovadaki, kilo*** Amerikanın uçak gemilerinde idi. cılık tarafından dâva açılmışhr sından, % 2 si muhtelif ve ancak da hafif, cesamette büyük, pamuk 1949 yılında, motörlü vasıta ye olmaHığını samyorlardı. bahatin bu gibi meseleleri matbuTürkler için şimdıki halde büTurkler için Portekizlilerın, DaYeşilköy hava meydanı tesislcri attan değil hattâ Meclis küısüsün % 2 sı de yol durumunun kötülü balyalannı taşıyan kamyonlann üs kunu 24374, kazadan mutevellid Trende kulath delik bir milletnimarkalıların, yahud Izlandaiıların tün mesele bir harb vukuunda Yeşılkoy hava meydanındaki tesısleölenler 696, yaralananlar ise 4314 ğünden ileri gelmiştir. Fazla sevekili ile hasbıhal ederken bu huittifakı bir alâka mevzuu olamazdı. memleketlerinde meş'um çekilme rin inşaatına de\am olunmaktadır. Son den bi'e kıskananlarda olduğunu fer yapmak için 48 saat uyuma tüne «ördek» alınmarcası için İçel tür. Valisi ile Mersin belediye Başkanı susî vagon saltanat, sefphet vc isAnkara, Sovyetlerce girişilecek her hareketinin tatbik edilip edılmıye yağmurlar mşaatın tamamlanmasını bir söylerristim; bu fikrimde el'an mudan çalışan şoför gayet tabii ola Müfide İlhan şiddetle mücadeleye 1950 yıhnm ilk alü ayında ise, rafından şikâyet ettim. Bana şöjle lıangi oir tecavüz hareketinin bir ceğini bıimektir. 1949 senesinde ya muddet geciktırmıştır. Meydanı ara as sırnm. İşte bu kabılden hemen her rak değil dikkatini, şuurunu bile girişmişlerdir. falta bağlıyacak yollar ıle diğer tesısmotörlü vasıta yekunu 29.117, ö dedi: harb sebebi addedilmesini ve buna pılan felâketli manevralardan son lerin lkmali havalar müsaade etüği mesele istenilirse uzaktan, hattâ lenler 376, yaralananlar 3451 dr ra Genelkurmay Başkanı Omurtak, takdirde 20 gün zarfında ıkmal edile pek uzaktan gayet nazik olan vatan kaybedecektir. İstanbuldan Anka« Bütün bunlann sebebi Vekarşı atomlu misillemeye müracaat *** Toros dağlarının ardını hedef tutan cektir. müdafaası mevzuuna temas ettirile raya giderken binmiş olduğum «u©I "imasım istiyordu. Yani oizde ölü ve yaralı mıktarı killerin hanımlarıdır. Onlar, birzun menzilli dolmuş» un şoförü Amerika ile memleketimiz arasm otomobil miktarı ile mebsuten art birlerile nüfuz ve azamet satmak bir ric'at plânını istemiye istemiye rek kanunların bir maddesirıe yaFakat bu, Fransa ve Ingüterenin imzalamak mecburiyetinde kalmışGeredede, «Siz yemek yiyedurun rekabet ve yanşına tutuşurlar. ("KÜÇÜK HABERLER') kıştınlabilir. Evet amma bu ya ben biraz kestireyim. İki gecedir daki yol, vasıta ve nüfus faktörleri maktadır. yapabüeceŞi vaidlerin fevkine çı tı. Bu gerıleme Iskenderun hava anin farkını nazarı itibara almak sukıştırmaların ürküntüsü ile matbuDurumumuzu Amerika ile muka Onun icin, trene bir değil, bir kaç kıyordu. Bunun haricinde iyi bir lanlannı müdafaa etmek için Is+ VALİ ve Belediye Başkanı Prof. atta hasıl olan bir kendi kendini uyuyamadım» demisti. Bundan baş retile hazırlanan kaza istatistiği çok yese edecek olursak: Amerika tane hususi va?on takılır. Şimdi piyade komutanı olan General tanbulu, Ankarayı ve memleketın Gökay, dun sabah Süleymanıyede Müfka alkol almayı âdet edinmiş şo acıklı bir manzara arzetmektedir. tek başına kocaman bir hususî vaEradley'in bir beyanatı huzursuz büyük bir kısmını feda etmektedir, tuluk Dairesınde Dıyanet Işleri Başkanı sansür alışkanlığı neticesinde koca för de pek tabiidir ki dikkatini, Yurdumuzdaki karayollannda vu da %0.08 otomobil bir adam bir devlet dairesi Sdeta bir «dokuöldürmekte, bizde ise takriben %2 gonda seyahat eden Vekil de, kaluğu son haddine vardırmış oldu. çünkü Amerikanın mukabil taarru Eyub Sabrı Hayırüoglunu ziyaret etiçkiyi biraz daha kaçınrsa guu kubulan kazalar Amerikaya nisbetnsının korkusundan öteki Vekil nulmazhkB durumu kazanabilir. Bradley'e gore Türkiyenin istilâsı zu bu alanlardan tevcıh edılecektir. miçtir. runu kaybedecektir. Maraştan Ale 2530 misli fazladır. Bu nisbeti otomobil bir adam öldürmek* »Jir. ile aşık atmak istemiş ve bu vago•• METRO Goldwyn Majer ıılm kum* Birleşik Amerikanın kuvvet tahsis Paktm 5 ve 6 ncı maddeleri yalnız Bundan başka böyle bir nevi do danaya giderken Gâvur dağuu tır hiç değilse yan yanya indıreceği Gene Amerikada %Z otomobiî bir nu trene bağlatmıştrr.» panvasmın YakınŞark mumesslll Mr. edemıyeceği mahallî bir harbden Trakyayı içine aldığma göre bu di Leon Feldun dun uçakla Amerikadan kunulmazhk imtiyazına erişen dai manıyorduk. Güzergâhdaki Alman tahmin olunan yeni bir trafik ka adam yaralamakta, bizde ise °123 işte sayın Halil Ozyörük de, muh baska bir şey olamazdı relerden biri de adliyedir. Vakıa çeşmesinden içmemiz mukadder nunu tasarısı hazırlanmıştır. Bütün otomobil bir adam yaralamaktadır. rektiflerin hâlâ yürürlükte bırakıl {ehrimlze gelmljtir. terem refikasmın resmî otonir;il * SAĞLIK Müduru Dr. Faik Yargıcı bir muhakemenin cereyanı sırasın kılınmış suyu yudumlamak için ümitler de işte bu dağm arkasındaBu beyanat bizim memleketler ması bir paradoks olur. Görülüyor ki, Türkiyedeki f.to saltanatı sürmek arzusuna kurban dun Yedikule hastanesıne gıderck tet da adlı tahkikatı güçleştirecek, hâfcasınında beş satırlık bir akis bulmobil kazalan cidden vahimdir. gitmiştir. Onun istifaya mecbur edurduk. Çeşmenın yanmdaki tek dır. Maamafih bu yolda bir terakki kıklerde bulunmuştur. du. Fakat «Cumhuriyetı> ve «Ulusı kimlerin zihinlerini kanştıracak hüHepimizin canımızı, malımızı ko dilmesi diğerlerine bir ibreti mü* AMERIKALI Kongre azası M Peter küm'eri üzerine tesir edecek yazı dükkânda, gelip geçen kamyon sogazetelerinde müthiş bir infialin a ümid etmek mümkündür. AmeriNuyan YİĞİT ruma hususunda gün geçtikçe Ha essire olursa, memlekette daima şiförlerine rakı satılıyordu. Mack Avrupa memleketlerinde bır geziçığa vurulmasına vesile oldu. Dış kan stratejik yollan seferberliği ye çıkmıstır. Halen Madrıd'de bulunan ları hoş görmek ileri demokrasflerSür'ate gelince; o, bir felâkettir. Emniyet Genel Müdürünün demeci ha müteyakkız olmamız ve büyük kâyet edilen bir hali bnlemek gibi îşleri Bakanı Köprülünün de kapı kolaylaştırmak suretile askerî hiz ve seyahatme siyasi bir mâna atfedilen de bile caiz görülmemiş olduğunu Şehrimizde bulunan Emniyet (îe bir kısmı şahıslann kusurur.dan bir fayda sacianmış olur ki bu da Asnmızm sür'at kelimesi ile vasıfaralannda Sovyet büyük elçisi met müddetini bir sene kadar kı Mr. Peter Mack, yakında memleketıml ve bizim de kanunlarımızla bu cisaltmayı mümkün kılmıştır. Sonra ze de gelecek ve hukumet adarr.lannuzlandınldığını inkâr etmek istemi nel Müdürü Servet Sürenkök dün tevellüd eden kazalar için de Iıdbir kendisi için bir teselli teşkil edetıavritchefle gömşmelerini uzattığı hetin menedilmiş bulunduğunu bibilir. Türkiyede hava taşıt birlikleri KU la temaslarda bulunackatır. yorum ama bizim şoförlerimizin kü basm toplantısında, seyrü seter almamız gerektir. görüldü. liriz. Ve matbuatımız derin bir tarulmak ve Baku'dan bir saat mebu husustaki ibtilâlarmın da sü meselelerine temas ederek mem• OR1IAN Genel Muduru Fuad Adalı A Esasen millî işler, millî bünyeyi Bu kurnazlıklara başvurulurken safede üsler vücude getinlmekle dün uçakla Romadan şehrimize gel kayyüd ve ihtimam ile bu gibi ya kutla geçiştirilebileceğine kani deleketimizde vukua gelen kazalar tehdid eden hâdiseler merkezi idazıları sütunlarına geçirmekten kaçıAmerikEİılann hareketleri de göz Batılıların mevzileri karakterini miştir ğilim. hakkında aşağıdaki izahatı vermiş reye taalluk eden bir mesele oiarak kuyruğ 'e tarassud edihyordu Tür değıştirmiştir. Kara kuvvetleri ba* ŞEHRIMIZDE bulunan Orta Öğre nırlar. Fakat her türlü muhakeme mütalea olunmahdır. Makine ârızası denen sebebe ge tir: Ziraat Bankası yeni bir tahvil kıvede her hangi bir tecerrüd ha kımından SovyetJer daima endişe tirn Umum Mudurü beraberınde MIU1 usul ve meratibinden geçtikten ve Eğitim Muduru olduğu halde dun Oshüküm kat'iyet kesbettikten sonra lince bu da alâkalılarca bir nevi İşte bu düşünce ile yeni trafik reketir.m vuku buîraası ihtimalıne vermekle beraber hava ve denız çıkaracak « İkinci Dünya Savaşuıuan kudar ve havalisindeki orta ofcuHan inanan kalmamjştır. Hattâ Türkı üslerinin haritadaki yerleri de Rus teftiş etmıştlr mahkemenin karannı kuvvetli de ihmal sa>almaktadır. Vasıtayı uzun sonra memleketimizde vesaiti nak kanunu tasarısı hazırlanarak hüBorsa çevrelerinde soylend.ğır.e geıe ye, uır.umî bir anlaşma dışında larda esasen kökleşmış bulunan * «RIZE» şilepl Ordu, Giresun ve lillerle tenkid etmek hakkını, mat bir yolculuk için tahrik etaeden liye adedi 1938 dekine nazaran tak kumet tarafından Büyük M''let Ziraat Bankası yeni bır tuhvıl serısi Meclisimize sunulmuştur. Bu ka çıkarmak uzere hukumet nezainde teRusya ıle itilâf imkânı aramıyan çemberlenme psikozunu idame e Trabıondan yuzer ton ihrac malı fındık buattan alan bir kanun maddesi ol önce muayene işini ihmal etmeriben üç misli artmış, kazalar da nun tasansına göre, seyrüsefer iş şebbüslere geçmiştır. tek devlettir. Birlesık Amerıka bu decek durumdadır. Bunu kabul ytikllyerek İzmire uğrıyacaktır. Gemi mamasına rağmen gazetelerimL'de mek şoförlüğün aslî vazifeıerinBankanm çıkaracağı tahvillerin 50 buradan da kuru incır ve uzum alarak bu yükselmeye muvazi olarak te lerinin nizamlanması Emniyet Gedendir. nu pekâîâ biliyordu. etmek lâzım. mılyon lıra kıymtınde olacağı bılalr.lSımalî Avruna kontinental seferme çı bu yolda tenkidlere pek nadiren reffu etmeye başlamıştır. nel Müdürlüğüne yani polise teı mektedır. *** Amerika Dış Işleri Bakanlığı götesadüf olunur veyahud hiç tesadüf kacaktır. Bu durumu istatistikî rakamlarla îedılmiştir.» Yurdumuzun en kalabalık yolu, rüşünü değıştırdi ise bunu daha + DEVLET Denizyollan Denlz HatFatih Kaymakamınuı oğlu oldu ları işletme mudurlugü Imroz, Ayvalık, zivade Amıral Carney'in ısrarlanrıa Fatih Kajmakamı Sabahaddın Bilguatfetmek yerınde olur. Batı Âkde tayın bir erkek evlâdı dunyaya gelmlş KarablgB. Antalya hattı kış seferlerl • Rönlgen Müteassısı programını hazırlamıştır. Tatblkına kanızin müdafaasına bu kadar dikkat tır. Uzun ve mesud omürler dllerız. sımın ılk haftasından itibaren başl«edıldiği bir sırada doğu havzasını r.acaktır. MEVLÎD ilk darbelere açık bırakmayı ma* İSTANBUL tşçl Sendikaları Birliği. Avrupa seyarntinden Sendlka Yonetım Kuruüarı ile bütun nasız bulan ve Kafkasya petrollaKıymeUı eşiın ve sevgili babamız conmuştüı' iîyerlerindeki işçl mumesslllerini pazar rma karşı ıleri karakollar bulunAvukat güniı saat 13 te Clbalı Tutun fabrikaiı durmak ıstıven Amerıkan havacıAHMED RAİF SEREZ lokaline davet etmiştir. Bu toplantıda lığı ve bahtiyesi, YaHndoğuya ka ln vefatının kııkıiıcı gunane tesadüf İBtanbulda yapılması tasavvur edilen dar kuvvedenni dağıtmsvı arzu eden 20/10/951 cumartesl gunu Şlşli (Işçi Sarayı) ile işçl evleri meselesi etmiyen ordu karşısmda ağır bas Camıi Şerifınde oğle namazmı mutea gorüsülerek blr karara varılacaktır. Nüshası 15 kuruştur tılar. Bu suretie Amerıka en teh kıb Mevlldi Şerıf okutulacağndan aızu Abone şepaiti Turkiye Haric edenlerın tejrıflerlnl rlca ederiz. likesiz olnamakla beraber en bss.t EKIM 20 MUHABREM 18 Lırı ftr. Lıra K.r. Serez adesi Boğazın iki yakası arasmda kurulması tasavvur edilen köprü mev zuunda Kara Yolan Genel Müdürlüğunün bir müddettenberi tetkıkler yapmakta olduğunu bildirmistık. Bu mevzuda aldığunız malumata gore, iki yakayı bırleştirecek köprü inşaatmın en geç 953 yıhna kadar başlanması zaruret halini &1mıştır. Elde edilen grafikleruı seyri bu fikri kuvvetlendirmektedir. Şim diden araba vapuru iskelesinde izdiham hâd dereceye varmıştır. Daha büyük araba vapurları getinise dahi iskelelerin kifayetsizliğinden durumun ıslahına imkân görülmemektedir. Mesken buhranı Beyoğlu caddesindeki seyrüsefer tıkanıklığı, şehir hatlannda muayyen saatlerdeki izdiham gibi daha bir takım işlerin kökten düzenlenebilmesini ilgil'Jer bu tasavvurun tahakkuku ile müaı kün görmektedirler Aldığıraız malumata göre, ilgililer kredı hususunda veniden Dİr takım teşebbuslers girışeceklerdir. Tarihî bir bakış Kanun ile olmıyan sansürler Dış politikada sansür Hissedilmiyen baskı Ahşkanlık sansürü Bir hâtıra Mahkeme kararlan hakkında Hususî sansür. A. ADNAN ADIVAR j Kara Yollarımızdaki kaza nisbeti Amerikadan 2ŞŞ0 misü fazla Emniyet Genel Müdürü, canırnız ve malımız', cânilerden zîyade ehliyetsiz şoförlerin tehdidi altındadır diyor f I Dr. Saadet uören CUMHURİYET T> S0 12 00 4 50 42 00 81 00 Senelllt Aitı a'. İlk Oç aylıK Bir ayıık V j 6 17 11 59 14 5917.22 18.55 4 38 E:]12.63|~6 36| 9 37 12.00 1.31IU.15 Yeni karayolları inşaatmdan iki şayaıu dikkat intıba ^ Malatya Maraş arasında yapılan 226 metrelik karayolu tüneli Kızılırmağı tek kunıerle a$an muazzam köprü inşa halindf D \ K R A T tiizetemızt jonderılen evrak ve yczılar nejTedlljin edümesin iade olunmaz tlAa2ardan ncsuliyst kabul 43 50 24 00 9 00