Katalog

CUMHURtYET İspanyol Komünist Partisi Moskova temsilcisinin ifşaaü 31 KOMİNTERNI Yazan' CASTRO DELGADO 1 f İÇ Y Ü Z Ü = = = (21) =haberieri Gayrimenkul sahiblerinin dilekleri Güzellik müsabakası vesilesile ı | NALINA MIHINA Komintern artık fi'len mevcud değil B B C konuşmağa basladı. He rında bağrışan bazan da karılan, pimiz âlete yaklaştık. Churchill çocukları, sırtlarında bir torba gekonufuyor. Nazi tecavüzüne daya liyor lardı. Moskova evlerinin bütün nrbilmesi için Sovyetler Birliğine pencerelerine zamklı kâğıdlar yay; "âırn va'dinde bulunuyor. pıştırıldı. Her tarafta hava hücumDsrhal Mcnuiliki'nin gözleri par lanna karşı savunma grupları teşlıyor, ytizüne renk geliyor. Pipo kil olundu. siLnu yakıyor ve sinirli sinirli holde Komintern'de her sabah resmî bir aşağı bir yukan dolaşmağa baş tebliğ okunuyor, sonra Sovyetler lıyor. «Haraşo... Haraşo...» sesleri Birliğinin haritasma bakıhyordu. T dı vulmağa bsşlanıyor. eri çekilme hareketi ise devam eManuilski'nin boğazından çıkan diyordu. Hitler, başlıca taarruzunun bu «haraşo» nidası Barbijada zorlu istikametini Napoleon'unki gibi seç bir domino partisini kazandığımız mişti. Bizler de Barckay'm ve Gez m a n işittiğimin aynı idi. neral Kutuzofun takib ettikleri Togliatti gidip yer.ne oturdu. O tabiyeyi mi takib edeceğiz? nun sekreteri kızın bana Ispanyada 30 haziran. Almanlar Minsk şehsivlemiş olduğu sözleri hatırladım: rini zaptettiler. Stalin hattı, Maginot «O öyle bir adamdır ki beaimle hattının talihine uğradı. Voroşilov, nasıl soğukkanhlıkla cinsî münase ~amelin'den daha fazla bir şey elbette bulunnrsa o derecede bir so de edemedi. Bütün bunların netiğukkanhlıkla da kurşuna dizilmek cesi olarak devleti koruma komıtesi liğitni emredebilir » teşkil olundu. Stalin, Molotov, VoPieck ve Florin heyecanla konu roşilov, Malenkov ve Beria yani şuvorlar. Friedrich gülümsüyor: parti, diplomasi, ordu, sanayi ve «Kızıl ev» tekrar canladı. Churchill polis bu komiteye iştirak ediyorlar. sınıfından bir hasım asla bu deKomintern'de hayat tabiî akışını rece dikkatle düşmanlan tarafın takib ediyor. Yenilikler şunlardan dan dinlenmemiştir. Churchill'in, ibarettir: Lux otelinde bulunan uzun siyisî hayatmda Kuntsevonun radyolarm hemen hemen hepsi şim«Kızıl ev» indeki bu sekiz kişilik di Komintrende Friedrich'in nezagrup kadar dikkatli ve onun kadar reti altmda toplanmıştır. Bir dinminnettar bir dinleyici topluluğuna leme merkezi kurulmuş olun Friednail olmamış olduğu muhtemeldir. rich'ın idaresinde buiunan bu merBütün Sovyet Rusyada ayru dikkat kez müttefiklerimizle düsmanlarıve minnetle dinlenildiğine şüphe mızın radyo yaymîarım dinlemekyoktur. tedir, fakat bu işe memur edılen'.er Moskovada panik işittikleri hakkmda hiç bir şey ifşa "*ir kaç gündcnberi muharibiz. etmijeceklerine dair and içmişlerlarımız kendüerine bir dost dir ve onlar bundan sonra askerî kile bağlı olduğumuz makamlara bağhdırlar. Komintern t.üttefiklerimiz ise ken artık fi'len mevcud değildir, daha >ada mevcud bütün doğrusu Sovyet devletinin bir orettiçimiz insanlardır. ganı olduğunu gösteren hakiki sigözlerini Doğuya masmı açığa vurmuştur. 'lacatını bildiğiniz Bürclarmda tesis oîunmuş cihazha önceden dav larla Kominternin yalnız sekreternediniz?» diye leri yabancı radyolan dinliyebilebizim siyase ceklerdir. Fakat onlar da harb hali •dır, esasen o kanunlarırıa tâbidirler. Başka herkes resmî makamlann verdikleri Mum. • olacak? O haberlerle iktifa etmek zoıundadır r j gibi bire Yabancı komünist partilerinin ilecek miyiz? kabul etmiş oldukları hareket tarzı im. hakkında haberler gelmeğe baslıgeçmişte ol yor. Onlar da hizaya gelmişlerdir. edegelmekte. Bundan sonra harb, emperyaliznı ıat 6 da çıkı harbi değildir. 21 hazirana kadar bahleyin bizi böyle idi. O günden başlıyarak bu ahleyi bir «progresist» harb olmuştur. iyor. •"üriy Banka Sovyet gazetelerinde ve dergilerin\B rniktar de artık Ingiliz ve Amerikan emn . için peryalizminden değil, fakat Alman at hü veya İtalyan emperyalizminden bab 'ği para solunuyor. o cihazJoze Diaz son günlerini yaşıyor. vatandaş O Kuntesvoda kalıyor ve artık ükumet ma Kominterne gelmiyor. Dolores *erini de em Ibarruri bütün iktidan eline aldı. »iaşlar türlü O tarihin kaydettiği en korkunc jnış paketler harbin gürültüleri içinde, vaktini ycil ediyorlar. Irene Toboso ile fransızca ve biı r alınabilece yahudi öğrenmenle de rusça öğren'eçirmemiştim. mekle geçiriyor. Francisco Anton'a *en Sovyet re gelince o da Dolores Ibarruri"ye bu j Berlin radyo mühim işinde yardım ediyor: O da #osuna karşı bi ingilizce öğreniyor. Filhakika bu llnmıştım. Fakat son dil Sovyetler Birliğinde öğrepa kapitalist mem nilmesi moda olan bir dil olmuştur. «ılar kadar propa İspanyol iç harbi esnasında ispanjssirmiş yolca ve Cermen Sovyet misakı yürürlükte bulunduğu müddet al.rerlik emri çıktı. İlk ına alınanlar askerlik mancanın rağbette olduğu gibi. t Arkası var yığıldılar. Onlar arkala GONULYOLU yeni çıkan bu son eserini de bundan evvelkiler gibi zevk ve heyecanla okuyacaksmız. Fiatı 250, cildlisi 300 kuruştur. MUAZZEZ TAKSİN En çok sevilen, en çok okunan kadın romancımız BERKAND'ın ÎNKILÂP KİTABEVİ TÜRKİYE KREDİİBANKASI A. 0. (Yenipostane karşısında) İkramiyeli Tasarruf Hesahlan HER AY BİR ÇEKİLİŞ Gekcek ÇEKİLİŞ TARİHİ 20 EYLÜL 13 EYLÛL'e kadar yatırılan her 100 LİR çekiiişe iştirak eder. r I I AYDA 10 LİRA TAKSİTLE Mrrinos kumaşindan ısmarlama elbise 135 liradır. ImudFaşa, Kapalıçarşı kapısı yaııında No. 18 S A L Â H A D D İ N K A K A K A Ş L I " I 2 eylul cumartesi günü m»tinelerden itibaren SARAYda Yeni ve görülmemiş 1001 macera ve dehşet filmi: BAY TEKİN ATOM Peşinde Bizim İmparatorluğumuz yalnız haşmet değil aynı zamanda çeşidli güzellikleri birbirinde kaynatarak yeni güzellikler yaratıp duran bir tılsımdı. On sekizinci asırdaki İngiliz Sefirinin refikası Madam Montagü, Türk haremîerinde Diin yapılan dernek toplantısm gördüğü güzellere dünyanın hiç da Millî Korunına Kanununıın bir yerinde rastlanmıyacağmı yazıp durdu. 16 veya 17 nci asra aıd kaldınlması temenni edildi bir divan şiirinde şöyle denir: Gayrimenkul Sahibleri Derneği, Gecirmekçün ele hoş bir nigârı dün saat 16,30 da Kadıköy Sürey Huruş île alurlardı hisârı. Serhad serdengeçtileri herhangi ya sinemasuıda fevkalâde bir topbir kalede bir dünya güzeli oldulantı yapmıştır. ğunu işitince onu ele geçirmek için Toplantı başkanlığına Alâeddin coşkun bir şevkle kimbilir, ne kaNasuhioğlu seçildikten sonra, idadar can pahasına kaleye hücum ere heyeti başkan vekili Asaf İlbay diyorlar. «Tunadan batıya» da desöz alarak uzun bir konuşma yapdiğim gibi kahramanhğa aşkımızı mış, eski iktidar hükumetlerinin bütün dünya bilir, aşktaki kahMillî Korunma Kanunu vasıtasıle ramanlığımızı bildirmeye de bu tek mülk sahiblerine 11 senedenberi beyit yetse gerek. Can ki her şeyyaptığı baskıyı anlatmış, bugünkü den üstün. Fakat Türk yiğitliği iktidarın bu derde deva bulacağı cânanı candan daha aziz bildi. nı söylemiş ve: «Mademki bugün Frenk kalelerindeki meçhul dünya kü hükumet salâhiyetli ağız'arla güzelleri uğruna yere yıkılan gövbir hukuk devleti olduğunu iddia deleri basamakhya basamaklıya ediyor, öyle ise bir hukuk devleti burçlara tırmanılırdı. Evet aşktaki olarak haklarımızın müdafaasını is kahramanhğımız da kahramanhğa tiyoruz» demiştir. aşkımız kadar büyüktü. Bundan sonra hükumetten Millî Kafkasyadan Peşteye, BağdadKorunma Kanununun kaldınlması dan Buğdana, Bahçesaraydan Cenı temenni eden bir mazbata ha zayire kadar çeşidli kıt'alarla çczırlanmasına karar verilmiştir. şidli iklimlerin boy boy ve ,renk renk güzelleri İmparatorluğun heyLiselerin imtihan yönetmeliği betli potasında kaynaşa kaynaşa değişti sentezleştiler. Kıhcımız yalnız 1Lıse son sınıfların İmtihan yönftme celerin değil güzelliğin de fatihiyligi değışmiitır. Yeni şckle göre, lise di. Pembe pembe cananlara o rennın son sınıfında ıkı yıl ustuste ımti i vermek için yiğit yiğit âşık;ar hanlara gir.p de ır.ezun olamıyan öğrencsler bundan boyle, belge alan oğren yakut kanlarını o heybetli pjta c!er g:bi haricden imtihana gırecekler içine lâvlar gibi akıtmışlardı. Yabdir. Yaz donem nrte turkçe dcrsi dahil ya Kemalin «Boğazın bir tepeiıç, haric iki dersten başarı gosterenler eylul devresl.ıde muvaffak olama sinde» şiirini iyi anlamak için büciıkları derslcrden yenıden imtihana ün bunları düşünmek lâzım: *t"bı tutulacaklardır. Bu donemde bir Irk'.n seni tarihine benzer dersden muvaffak olamıyanlar ds mü. yaratırken teakıb imtihar'.ara girmek hakkınl muKaç fethe koşan tuğlar ufuklarda hrf.iza edeceklerd r. yanşnıış. İthalât talebnameleri Merkez kbalini aksettirebilsin diye çehren Kaç fatihin altın kanı mermerle Bankasından alınacak kanşmış. Bugünden .tibaren yururluğe giren dış f.caret rejım:nin ithalât kısmına aıd Güzellik Kraliçeliğini kazanan karar mucibmce. ithalâtçı tuccar. ta ;enc kızımızı jüri salonundaki malabnamelerini alınak uzere Herkez Ban sa üstünde gergin bir âbide mukasına rr.urr.caat edeceklerdır. cizesi gibi seyrederken dudaklaAmerikan kiillür ataşesi gitli rımdan hep o mısralar dökülüyorAmerikan Haberler Servisi ve Elçılık Kjltur Ataşesi Mr. Ramsaur. dün mem du. Çırçır suyu tabiatin böğrü le^etım zden ayrılmıştır. Ramsaur'uıı içinde kimbilir ne kadar lâborakardeşi Korede olmuş olduğundan once tuarlardan geçe geçe o musaffa Tokyoya ve oradan da tt'ashlngtona hale geliyorsa güzellik de tarihin giîmektedır. Ranı^aur uzun zamandanberi Turkıjeae dostluk tesis etmış ve koynundan süzüle süzüle gelmektedir. Evet on dokuz yaşmdaki kıturkçeye vâkıf olmuş bir dosttu. zımızın füsununda kimbilir kaç Tarsus vapuru dün geldi Tarsus vapuru dun saat 18 de 223 yol asrın emeği var. cu ve 3Z ton yükls turistık seferir.den Bizim divan şiirinde kadını'i dönmüştur. Tarsus vapuru Cenovada endi değil, sadece sembolü tebulunduğu sırada havuzlanmış ve 8 «y. rennüm edildi. Zihnî bir rriücerrrflulde Amerikaya yapacağı sefere hazırlanmjjtırj" Gemi ile gelenler arasında liğin mihverine sarılan divan şiiri 'rof. Romanik'in başkanlığmdaki 22 o mahiyeti icabı realiteden uzaktır. kişilik Viyanah turist kafilesi ve Orta Orada cânanın cismi değil, ismi Avrupa kamplarındarı 136 kişilik bir bile söylenmez. Hem divan şiinmultecı kafilesl vardır. nin, hem o şiirdeki âşıklığın en Niifus sayınu hazırlıklan büyük kudreti olan Fuzuli, Ferhad Ekim ayında yapüacak genel nüfus sayımı için hazırlığa devam edilmek tarafından sevgilisi Şirinin ismini tedir. Bu Iş için 17 000 memur çalışa bir kayaya yazıp çehresini de ezcaktır. Numerotaj iş; ıkmal edil'r.lştır. bere kazıyarak resmetmesi karşıDeğişen Kavmakamlar sında onu yaptığı bu ârsızlıktan İstan'Ailda değ şecek kaymakDmların dolayı acı acı haşlar: lıstesi bugün alâkadarlara tebliğ edileDâre çekmiş nakş için Fcrhâd cektir. Fatih Kaymakamhğına Enınıyet Şîrin suretin nel Müdürluğü daire mudurlerinden Ali Rıza, Kartala Başki Kaymakamı Arz kılmış halka mahbubun Suad Elem. Silivriye Emnıyet daire mü. eceb bîâr imiş durlerınden Osman Turga getırılmekte, Adalar Kaymakamı Mehmed AH Ça. Güzellik Kraliçesinin deniz gütalca Kaymakamlığına nnklolunmakta neşi ışığile tunçlu bir heykel mıgi dır. Be>koz Kaymakamlığına Mıhaiiç alan çehresinde deniz yeşilliğinin Kaymakamı Ertuğrul. Beyoğlu Kaymakamlığına Ayvalık Kaymakamı Ahmed diblerinden aksetmiş zebercedlı gözler ve başının üstünde kumral Akbil tayin edilmlştir. dalgalı saçlar var. Halbuki divan Avusturyadan 22 kişil!.'< bir şiirinde bütün cânanların gözleri turist kafilesi geldi ve saçları hep karadır. Şairlerimiz Avusturyaya geçenlerde bir gezi yap. mış olan S\r George» Avustur>a Mek beyaz renkte imanm nurunu ve tebi öğrencüerin.n daveti üzerine dun siyahta küfrün zulmetini yakaTarsus vanurüe Prof. Romanik'in baş lıyarak türlü mazmun avcılıkları kanhğında 22 kişilik bir turist ksfılesi yaparlardl. Divan şiirinin mücerdgelmişt r. Yolculann ekserlyetini Avus liğinden en çok uzaklaşabilen Neturya Millî Eğitim Bakanlığı memurlarıle univeısıte öğrencileri teşkil et dim bile siyah göz, siyah saç ve nıektedir. Yolculann anlattıklarına göre siyah benlerle cânanı baştanbaşa Avusturyada iaşe durumu düzelmiş: fa kâfiristana döndüren nükteli sözkat fiaüar yükseklğini muhafaza et ler söyledi: mektedir. Kore harbinin Viyanada ikÇeşm kâfir, ziilf kâfir, hâl kâfir ^dî hiç bir reaksiyonu olmamıstır. elam?ıı Sağlık Rakanının Muallimler Serteser iklimi hüsnün kâfiristan Birliğini ziyareti oldu hep Muallimler Birlıği azasından oları Bu siyah saçla siyah göz mecSağlık Bakanı Prof. Nihad Reşad Belger, dun lluallimler B rliğini zıyaret lubluğu âdeta millîleşmiş bir hai etmiş ve muallimleTin bir sağlık yur almış olacak ki jüri heyetinden du kurma teşebbusu muzakerelerinde binlerle fazla kalabalık olan okuhazır bulunmuştur. Netıcede musllim yucu kütlesi resimler üzerine yalerin bu teşebbüsime Sağlık Bakanı pılan müsabakada birinciliği siyah gerek nakdî ve gerekse aynl yardım. larda bulunacağı vadinde bulunmuştur. gözlü ve siyah saçh Gülten Şetıyuva'ya verdiler. Halbuki divan Bir taksi üç kişiyi yaraladı Dün sabah Çapada feci bir otomobiJ şairleri gibi mücerredi değil, realikazası olmuş ve büyuk bir süratle gt teyi terennüm eden halk şairleıi mekte olan bir taksi bir çocukla iki sadece siyah gözle siyah saçta kadım ezmıştir# Şehreminırden Çapaya doğru gitmekte cian şofor Necmi Angının idaresindeki E274 plâka sayılı taksi. hızla gitmekte iken birder.b re arka lâstık patlamıştır. Lâstiğin patlamî\sı yuzünden direksiyoİstanbulun en iyi bir yena hâkim olamıyan şoför, arabanm rinde meşhur bir Eczane satıkaldırıma çıkmaşına mâni olamamiîtır Bu esnada kaldınmda yürümekte olan hktır. Müracaat: Cumartesi Aliye isminde bir kadına çarparak yaPazardan başka her gün saat ralamıstır. Taksi bu kadarla da dur1518 arası. Tel: 85690. durulamamış ve Sıd'ka Ersoylu adın. da bir başka kadına ve hemen akabinde 12 yasında Nuran isminde bir çocuğa çarpmıştır. Butün bunlar olup blterken, âkıbetinden korkan taksi yolcularından Hüsnü de kendısinl kapıdan fırlatıp sokağa atmıştır. İki kadın ve çocuk ağır surette H'isnü de nisbeten hafif bir şekilde yaralanmışlardır. Yaralılar Guraba Hastaııesine kaldırılarak tedovl altına alın. m.şlar. şoför hakkmda takibata geçil. rr.iştir. Ayrıca Modada Asker sokağında otu. ran Münev\er isminde bir bayanın idaresindeki 6834 plâkalı hususî otomobi ds Yeldeğirmenindeki Karakol cadde. sinden geçerken Kadri adında bir gence çarparak muhtelif yerlerinden yaralan masına sebeb yet vermiştlr. Yaralı genc Nümune hastanesine kaldırılmış ker.dislne çarpan Münevver hakkında kanunî takibata geçilmiştir. Türk şiirinde kadın Yazan ı Ikı ışçının şikâyet mektubu ölcük tersanesi motör fabrikasında tornacı ustası Hidayet Demirçevirenle model fabrikasında modelci ustası Hayri Bütey adında iki teknisyenden birbirini takiben iki mektub aldım. Mektublarm ikisi de sitemli, hattâ tarizkâr bir ifade ile yazıJmış. Subayların, öğretmenlerin, polislerin haklannı müdafaa ediyormuşum da işçileri müdafaa etmiyormuşum. Bu teknisyenler diyorlar ki: ..Biz işçilere şöyle yalandan olsun en kuçuk bir parmak dokunmaktan çekindığmizi tahmin ediyoruz. Yoksa bizlerl Sulhseverler Cemiyeti azasından mı sandınız? Eğer böyle bir zehaba düştunizse onu lutfen civarlarınızda, münevverlerde aramanızı haddtmiz olmıyarak hatırlatırız. Hoş sizln iki satırhk mudafaanızla da bir neticenin doğacağını zannedenlerden değilız. Alâkasızhğınıza ve nihayet bariz olan çekingen harçketinize gulmekten başka ellmizden bir jey gelmıyor. Kendi kendimize ne fena bir meslek seçmişiz diye yıpranmakta devam ediyoruz.•> Bu mektubun ifade tarzııu beğenmediın. Kimden ve neden çekineceğim de işçilerin hakkını müdafaa etmekten korkacağım. Hele Barışseverler cemiyetinin azasını etrafımda ve münevverler arasında aramağı hatırlatmalannı pek garib ve haksız buldum. Komünist temayüllU insan her sınıf halk arasında bulunabilir. Türk münevverlerinin komünistlik patentini ve inhisannı aldıklarını iddia etmek manasız bir şeydir. Bizdeki komünistlerin listesini ve sayısını tutmadığım için, bunların hangi suııf insanlar arasında daha çok olduğunu bilmiyorum. Kendilerinde bu liste varsa, bana göndermelerini rica ederim. İsmail Habib Sevük saplanıp kalmazlar. «Çakır Ayşe» türküsündeki güzelin gözleri mavi e Dadaloğlunun «Güzelin dal boylu, samur saçlısı» mısraında anlattığı güzeldeki saçlar ise açık kumraldır. Divan şiiriyle henüz ülfetine ihtimal verilemiyen Kraliçemiz sakın bu hale bakıp da divan şairerine karşı kırgmkk duymasın. Beş altı şahikah o şi'rin en ışıklı iki zirvesini Nedim ile Şeyh Galıb temsil eder. Bunların ikisi de, birer koşma yazmak suretile hece veznine de itibar gösterdikleri için halk şairlerile temaslaşmaktan ileri gelmiş olacak, her ikisi şiirlerinde «Mavi gözler» i terennüm ettiler. «Kebud» kelimesi Divan lugatinde mavi manasına gelir. Nedim, bestelendiği için halk tabakalanna kadar yayılan, o meşhur kosmasında: Galib de sevgilinin mavi bakışlarile dola dola içindeki gönül âleminin mavi sümbüllerle bezenmiş bir bahçeye döndüğünü söyledi: Harimi sîne sunbülzârdır çeşıni kebudundan Füzuli ki ilâhî aşkın en yüksek irtifaıdır; o, gözleri sürmeli, elleri kınalı; Meşhedi ziyarete gelen, şu etli canlı dilberleri de pekâlâ görüp methediyordu: Sürmeden gözler karâ eller hinâdan, lâleıenk Güler Arıman Hanım, siz ki Güzellik Kraliçesi seçildiniz, fakat bundan c'ört asır önce Füzuli sizleri dünya sultanı diye ilân etmişti. Bütün padişahlan siüp süpüren sultanlar sultanı bir cihangir; öyle bir cihangir varken bu âlemde fermanı dinlenecek başka bir sultana ihtiyac yokrur: Tâbi olsıuı cümlei âlem senin îerKebud çeşmi bîrahm etti nigâhın manına Mavi bakışların tesirine dayanı Ciünlei âlemde senden gayri sullamıyacağını anlattığı gibi Şevh tan olmasın O sevgiliyi yalnız dünya sultanı yapmakla da yetimsenmedi, Fuzuli onu tapılacak tann pâyesine de çıkardı. Hani düşmanın çokluğunu görünce Allaha sığınan silâhşorlaı gibi o da rakiblerden yüzünü çevirip, sadece sevgiliye sığınmıştır: Ey Fuzuli yâre döndürdüm yüzüm agyârdan Hasmı çok gördüm sığındım sıdk ile Allâhıma O sevgilideki bu tann kuvvetli füsunu daha açıklıyarak şiir rübabının en yüksek perdesile anlatmayı da bildi: Elleri yânn eteğine yapıştığı için artık o Allaha dua edebilmek kaygısile göklere kaldırılmıyor: Çekme dânıen naz idip üftâdelerden vehm kıl Göklere âçılmasun eller ki dâmânındadır Fuzuli ki en ermiş bir şairimiz olduğu için asırlardanberi bülün Türklük âlemınde herhangi bir seyahate çıkmak gibi meselelerde divanından tefe'ül edilir. Kraliçemizi biz de daha parlak zaferlere erişmesi temennisile o ilâhî şairimizden «istiane» ederek uğurlıyalım. Komünizmi niçin kanun dısı ilân etmek lâzımdır? Komünistlerin her memleketîe Rusya hesabına çalışan bozguncu ve baltalayıcı bir bejinci fcoî faahyetinde bulunmaları infcâr aıbul etmez bir hakikat hahnde ortaya çıktıktan sonra bugün hür milletlerın başhca davası bu ı?ıl tehlikeyle mücadele olmujtur. Hükumetimizin komünızıre karşı şiddetli tedbirler almak üzere bir kanun tasarısı hazırlidığı bugünlerde, bir Amerikan jikir adamımn komümzmin n : çin kanun dışı ilân edilmesi lâzım geldiğini anlatan makalesini aşağıya alıyoruz: • Bugün Amerika îçuı en muTıirrf mesele bir taraftan vatandaşuı medenî hürriyetlerini muhafaza etmekle beraber, diğer taraftan da komünist istibdadı hesabına çalışan kimselerin faaliyetine mâni ol maktır. Bu davayı tahakkuk ettirebilmek için her şeyden evvel konuşma, basın ve toplantı hürriyetlerile, bu hürrıyetleri teminat altına alan hükümeti devirmek için teşkilât kurma arasmdaki farkı vazih bir şekilde tayin etmek lâzımdır. Bu farkı bütün zihinlere açıkça yerleştirebilmek ancak bir kanunla mümkündür Bu kanun anayasanın teminat altına aldığı hürriyetleri bir kere daha teyid, komünist partisini ise kanun dışı ilân edecektir ki bu suretle, hürriyet an'anemiz için çok kötü neticeler verebilecek olan bir ihtilâfın önüne geçilecektir. Kjmünist partisinin ve bu partiye mensub her azanm hükümeti devirmek için çalıştığı artık herkesçe malumdur. Partinin gerek memleketteki. gerekse Moskovadaki şefleri bunu sayısız kitablarla ve nutuklarla açıklamışlardır, Komünistlerin iktidan ele geçirdikleri memleketlerde de bunun elle tutulur misallerini görmüş bulunuyoruz. Açıktan açığa hazırlanan bir suikasd varsa o da dünyayı kaplayan bu kızıl cereyandır. Fakai buna rağmen, komünist partisitıi kanun dışı etmekte, hattâ hükumet vazifelerine komünistleri almamakta hâlâ tereddüd ediyoruz Çünkü içimizde, böyle bir kanun çıkaracak olursak an'anevî demokrasi hürriyetimize aykın hareket etmiş olacağımıza dair bir kanaat var. Bu kanaat yanlıştıı ve dayanabileceği hiç bir esas yok tur; yalnız ve yalnız komünist propagandasının eseridir. Kendisini devirmek üzere hazırlanan biı suik.ısdi önleyemiyen hükumete demokrasi denmez; sadece âciz denir. Tehlikesi sinsi olmayıp da açıktan açığa olsaydı bu hakikat hiç silâhlı bir halde, gelip hududlarımıza dayansa ve şimdi yaptığı gibi, cephe gerisindeki beşinci kola emirler verse: «Beşinci kolu ezelim! Hürriyete kasdedenlere hür riyet verilemez!» diye bağırmıyacak bir tek hakikî vatansever demokrat çıkmaz. * * * Gallup müessesesinin geçenlerde yaptığı bir ankette görüldüğü gibi, komünist partisinin kanun dı§ı edilmesine Amerikahlann dörtte üçü taraftardır. Medenî Hürriyetler Birliği bile atom bombası üzerinde çalışılan yerlerden komünistlerin, sırf komünist olduklanndan dolayı, çıkanlmaları lehindedir. Zira, devlete karşı suikasd hazırlıyanlara karşı hiç bir hürriyet hakkı tanınması doğru değildir ve olamaz. Jefferson'un ilân, Abraham Lincoln'un takviye ve teyid ettiği, sonradan Woodrow Wilson'un da daha yumuşak kelimelerle hatırlattığı «ihtilâl hakkı» müstebidleşen bir hükümeti devirmek için halka tanınan bir haktı; millet tarafından işbaşına getirilmiş bit hükümeti devirip istibdad idaresi kurmak için kullanılacak bir hak değildi. Bu hakkı tanıyan o devlet aaamlarının aklından böyle biı fikir geçmediği gibi bunun böyle bir şekilde tefsir edilebileceği ihtimali de akıllarına dünyada gelmemiştir. Hâkim Holmes"in de, fesadcı hareketlere karşı «açıktan açığa ve yakın bir tehlike» halini arzetmedikçe müsamöha gösterilmesini iatediği zaman bu sözlerinin kötefsir edileceğini düşündüğünü munisttlere müsamaha şeklinde zannctmiyorum. Halbuki komünist ler ve müdafıleri Holmes'in bu sözlerini kendi lehlerine tefsir etmekten gen kalmamışlardır. Bunun sebebi gayet aşikârdır: Çünkü hükumetleri sinsi hareketlerle, yavaş yavaş sokulmalarla, maneviyatı bozmakla, yalanlarla ve sahte demokrasi hürriyeti takmmakla deviiTneye çalışmaları onların başvurdukları başlıca usullerden biridir. Tehlıkeyi bir takım perdeler arkasında gizlemek, hakıkî mahiyetini örtmek, suikajd gününe kadar bu suretle müphem ve bulanık bir şekilde saklamak komünistlerin kullandıkları taktiklerin basında gelir. Bunun en güzel misalini Çekoslovakyada gör dük. Onun için, tehlikenin hâkim Holmes'in dediği gibi «yakm» bir mahiyet almasını beklemek hatalı bir hareket olur. Zira, tehlikeyi muvaffak olması için iâzım gelen bütün şartlar olgun bir hale gelmedikçe açığa vurmamak komünistlerin Karl Manc'tan öğrendikleri usuidür. «Tehlikenin açıktan açığa ve yakın» bir mahiyet almasını beklemek ancak eski devirlerde kabil olurdu. Çünkü o zaman bugünkü gibi demokrasinin karşısında iyi teşkilâtlı ve hazırlıkh bir ihtilâl teşkilâtı yoktu. Komünistleri kanun dışı etmek fikrine görünüşte daha haklı bir itiraz vardır ki o da geri fikiriilerin bu kanunu suiistimal etmeleri ve her türlü değişikliğe mâni olmaya çahşmalan korkusudur. Şüphesiz, geri fikirliler, imkân bulurlarsa, bu şekilde hareket etmeye çalışacaklardır. Fakat bu imkânı onlara ancak kanunlar arasmda açık kalmış gedikler verebilir. Memlekette bir istibdad idaresi kurmak için suikasd hazırlıyanlan.ı suçlan kanunla kat'î ve vazih bir şekilde tayin ve teâbit edilecek olursa ortada böyle biı gedik kalmaz. Komünizmin dışmdaki fikir cereyanlarına karşı baskı tehlikesi ancak böyle bir kanun Safılık EGZANE Benim işçileri müdafaa etmediğime gelince, okuyucularun olduklannı söyleyen bu iki ustanın gerek Cumhuriyet'te, gerekse şimdi çıkmıyan İş ve İşçi Dergisinde, gerekse Teknisyenin Sesi Dergisinde çıkan yazılanmı okumadıklan anlajılıyor. Teknisyenlerin haklannı müdafaa ettiğim için onlardan aldığım teşekkür mektublan büyük bir tomar halinde dosyamda duruyor. Geçen sene Sultanahmed Sanbulunmayışmdan ileri gelebilir. at Enstitüsunden mezun olanlar Komünist partisinin kanun dışı için yapılan törende, teknisyen arilân edilmesinin ne kadar lüzumlu kadaşlann arzusu üzerine, kursüye olduğunu Amerikan menfaatlerine çıktığım ve konuştuğum laman aykın hareketleri takib için ku koça salonu dakikalarca inleien alrutoıuş olan komitenin bazı karar kışlar, işçiler için yazdığım yazüalan açıkça göstermiştir. İster Kon nn mükâfatı idi. gre tarafından kurulmuş, ister baş Haklı bulduğum her davayı, mek ka şekilde teşekkül etmiş olsun, tubla, yahud şifahen bana bildirihiç bir komite hangi hareketlerin len her şikâyeti, bu sütımun müAmerikan menfaatine uygun, han saadesi nisbetinde müdafaa etmekgilerinin aykın olduğunu tayin ten dün de çekinmedim; bugün de edemez. Bu gibi komitelerin vazi çekinmem. Bu arada subaylan da fesi ancak «fesad» ve «hiyanet» müdafaa ediyorsam, onların ağzı var, dili yok vaziyetinde olmalarınharenetlerini açığa çıkarmaktır. Amerikan menfaatlerine aykai dan ve en ağır mesuliyetli bir meshareketleri tahkik komitesi takdiro lek ve vazifede çalışmalanndan Ueşayan ve lüzumlu bir çok iş ba ri geliyor. İşçilerin ise sendikalan şarmıştır; fakat, aynı zamanda, vardır. Seslerini her tarafa duyuramanasız ve zararlı hareketleri de bilirler; Gölcük tersanesini beğonolmuştur. Kongre, bir komite ku mezlerse hususî müesseselere gireracağma kanun çıkarmış olsaydı, bilirler. Hergün 810 mektub alırun. Bun bu hataların çoğu önlenmiş olurların çoğu şikâyet mektubudur. Bu du. Çünkü bunlar, ortada böyle bir kanun bulunmadığı için, bazı sürun yalnız şikâyet sütunu değilaşın gayretlerden ileri gelmiştir. dir. Bir fıkra sütununda herşeyden bahsetmeğe mecburum. Sırası gelTaıihte misli görülmemiş olan dikçe şikâyetlerden de bahsediyobu tehlike komünizm tehlikesirum. Bu iki arkadaş iki satırhk mü karşısında Amerikan milleti ken dafaamdan da bir netice çıkmıyadisine has çabuk mtikal hassasile cağuıı bildiklerini soyledikleri halderhal aksülâmel göstermiş bu de neden üstüste iki mektubla mut lunuyor. Hür bir memleketin, hüı laka kendi haklannı müdafaa etkalabilmesi için, hürriyet aleyhin memi istemek tezadına düşüyorlar? deki suikasdleri önlemesi lâzım Şimdi yazmamı istediklerine gegeldiğini Amerikan milleti çoktan liyorum: kabul ve teslim etmiştir. Bugün «Biz ilk ve orta Amerikalılar, Türkiye, Yunanis lerımizi iki arkadaş sonra, Birinci tahsilyaptıktan Cihan tan, Endonezya ve daha bir çok Harbi üzerine ve bazı zaruretler dolayıuzak memleketleri komünizmden sile tahsilimizi daha ileri götüremıyeuzak tutabilmek için milyarlarca rek birim.z 19H ve diğerımiz 1916 sedolar dökerken Amerikan komü nelerinde sanata intisab ettik ve Ter«ane fabrikalarına girdik. Hali hazırda nist partisini ilga için bir kanun 3436 senelik hizmetlmiz vardır. Usta bile çıkarmamayı gayet manasız sınıfında blrer IKiyiz v e » " t l U c ü c " buluyorlar. rttimiz 100 kuruştur. Biz ayarda bır l«çiye 140.160180 kuruş verılirken biSjC ^ î î j l zim neden mağdur bırakıldıgımızm Bazılan da «Komünist Partisini scbebini bir türlü anhyamıyoruz. Acagizli bir teşekkül haline getirme ba bu sebeb harb gemtlerimizi tamirde nin» mücadeleyi daha fazla güçleş gosterdigimiz feragatli çalışmalarımız mıdır? Normal olarak elimlze geçen tireceğini ileri sürüyorlar. Bu iddia para ayda 160 lirayı geçrnez. Sonra her da yanlıştır. Çünkü Komünist Par yıl işçiye verilmesi teamülden olan bir tisi ötedenberi açık olduğu ka^ar tulum ile b r asker postalı bir buçuk gizli bir teşkilâttır. Komünistleı sered'r verilmiyor.» Başka meslek mensublanna taaçık yollardan kendilerine aza kazanırlarken asıl hedeflerine gizU rizkâr bazı tareflanm çıkardığım yollardan varmaya çalışmakta ve bu uzun mektubda işçilerin terfi bu suretle iki silâhı birden kullan ve terfihlerile haklannın müdafaası isteniliyor. İşçilerin imkân derecemaktadırlar. sinde terfih ed"melerini hiikume'in Kendisine «siyasî parti» adını dikkatine arretîerken bu iki ustaveren bir teşekkülü kapatmak hüı nın sahsî hir hî>ksi7İı5a maruz kaldüşünüşlü Amerikalılar için ac! mıslarsa. bunun tamiriııi de Gölolacaktır. Fakat mevcud devlet nicük Aslcrî Fdbrika'an Müdürlüzamını gizli plânlarla ve suikasdğünden rica eder'm. Dilekierini yelerle devirmek maksadile kurulmıij rine getirirken kendi'.prine de bir bir teşekkülün siyasî bir parti sa hakkm mü^afR'nı rica için, bir yılamıyacağı da inkâr kabul etmez gazete^ye me!'"ab rpzdıkları zabir hakikattir. Bu teşekkülün ken man. böv? bir c"il ku'îanmanın doğ e disine «parti» süsü vermesi sadece nı olmadvmı hatırîarırak isterim. siyasî bir hileden ibarettir. Bu hi Ciinkü herkes bçnim sibi hoşgörurleyi önleyecek, fakat fikir hürriye liik ve tahammül çbsfermez; kentıne mâni olmıyacak bir kanun çı disini tariz ve tezyif eden bir mekkarmamız lâzımdır. Demokrasi ta tubu neşretmeden s?cote atar. Bu rihinde misli görülmemiş olan bu da. bir ağabey nasihatidir. buhranh devirde fikir hürriyetini müdafaa için tek çare budur. (Readers Digest'ten'* Başbakan yardmıcısı Gf.zeteciler Cemiyetinde De'et Bpkanı, Başbpkan yaıdımcısı Ssret Ağaoglu. dun ssat 15 te Gazetecler Cemiyetins gelerek. şehrîmiz basın ır.ensublarüe b r muddet goruşmuştür. AÇIK HAVA TİYATROSUNDA MEVSİMİN SON MÜSAMERESİ 1 Eylul CUMA RTESİ 21,30 da Emekli Sahne Sanatkârları menfaatine NECMİ RIZA, ZEHRA BİLİR, SUZAN YAKAR taraflanndan konser. RAŞİD RI/A'mn iştirakile Şehir Komedi Tiyatrosunun bütün sanatkârlan, VASI'f RIZA, BEDİA ŞTATZER, MAHMtH) MORALI, ŞAZİYE MORALI, PERİHAN YANAL ve REŞİDLEK tarafmdan BELK1S DAI İle SEAIİH ZAİMOĞIA Nişanlandılar. ZİLKADE 17 PERŞEMBE S V. j 6 26 13.14 16.56 19.44 21.22 4 39 E. 110 41 [ 5.301 9.11 12.00 1.36 8.54 ÇİFTE KERAMET Komedi 3 Perde Programın başından sonuna kadar ZIT KARDEŞLER, JAK BİÇAÇİ balesi, Türk cambaz heyeti ve sanatkâr Şinasi ^ Fiatlar 3 2 1 liradır. Şehir Dram Tiyatrosu gişelerinde satıüyor. |Bütün dünyada güzeller 24 kısım tekmili birden . Fiatlarda zam yoktur. KREM NIVEA Kullanırlar.