Katalog

CUMHLTÎİYET Ispanyol Komunist Partisi Moskova temsilcisinin ifşaaü 23 Ajîustos 1950 KOMİNTERNf Yazan CASTRO DELGADO İÇ ÜÜ (13) Kuklalar memleketi =haberieri Neyzinleri soyan bir dolandırıcı Cumhuriyet U E T M NALINA r l C . i l MIHINA Bir zorba çefesinin yakalanması İ Gunler bırbırını kovahjor Ben lın konuşmağa hazırlandığı vakıt etıafıma bakıyor, goruyor ve bır duşunur, onun gıbı burada herkes çok şeyler oğrenıyorum ne sovlıyeceklerını gunlerce evvel Burada burokrasının kustah, so ve\a baftalarca vejahud da aylarca ğuk ve ruhsuz oîduğunu, fakat ay once haz"'adJvlan halde duşununı zamanda ıscı s'nıfının dıktator yormuş gıbı mutefekkır bır hal taSahte «i\il polis tekke işlettikluğunun fevkıne çıkan ve kuvve kınırlar Acaba bu kımseler msan olmak tını ona zorla kabul ettıren yenı lerini iddia ettiği meyzinlerden 7 bır kuvvet oîduğunu oğrenıyorum ıtıbarıle nedırler Bunu bılmem para alırken >akalandı Ben sonra şunlan da oğrenmış bu Ben on'arı memur olarak çalış rlarken gordum onlan ınsan o'arak lunuv orum Çektığımız sıkıntılar Kamber Doğan adında bır şahıs, «kapıtal st çemberleme» vuzunden .asla gormus de^ınm, zannedeıım kcndısıne Bırıncı Şubeye mensub dır, kara ekmek beyaz değüdır, fa onlar da kendıl°'inın ınsan olarak bır pohs susu \ererek, Kızıltoprak kat ne ehemmıyetı var, varsm ren ne olduklarını bılmezler camıı maezzını Ismaıl Erdemlıje Onlar Tiuntelıı kac'emele de me gıtmış \e gı kara olsun ,onun o kadar çok beslejıcı unsurlan var kı Mosko murlardır En tepede hepsıne em« Sen tekke ışletıyormuşsun, vada Stalm fabrıkasında ımal olu I reden Stalın bulunmaktadır Orta benı kollamazsan senı yakalaum» ran Zıs otomobıllennın rnarkaları • da bu'unan.ar uzenerınde bulunan dı>erek para çekmege başlamıştır Studebaker olmayıp Zıs'tır, Vı ı lara ıtaat eden ve altlarında buluIlk elden aldığı 200 lıraaan sonrı Ockers tankları, Vıckers tanklan ol 'nanlaıa emreden kımselerdır 80 ve daha sonraları da 50 lıra almayıp Rus mamulâtı tanklardır, nuıı dunurda bulunan her zaman mıştır Ihtıyar muezzının çekıngen I Sovyet fabrıkalarında çalışma tarzı ıtaat etme^le mukellef olandır hallerınden ve Kamber Doğan ıle goturu değıl, fakat «stakhonıvıst» Emretmek ıkı turludur Buyuk , aralarında geçen gızlı kapaklı mutır, 300 ruble buyuk bır paradır, fjefler babacan, fakat kesın bır eda ' haverelerden şuphelenen polıs meama onunla çok bır şey satın alı ıle emrederler, kuçuk şefler ı=e murları, kısa suren bır takıbueu namazmış, onun ne ehemmıyetı o tıpkı kuçuk subaylar gıbı sert ve sonra, Kamben muezzınden bır 7 labılır Ben aynı zamanda bu 300 duruşt bır tonla emrederler Fakat ellı lıra daha alırken suçustu yakarublerun Sovyetler Bırhğınde sa ıtaat şeklı bırdır i lamışlardır nayıde çalışan ışçılerın yuzde 90 ıItaatsızlığe gehnce, buna musaYapılan tahkıkat sonunda bunnm ucretını teşkıl ettığını de büı maha olunmaz Resmı metınlerın yorum. herhangı bır noktasmda mutabık dan dort sene kadar evvel Kasımolmamak ıse ıtaatsızlıkte bulunmaK paşa camıı muezzını Bedreddınm Ben neler oğrenmedım de kendısme polıs susu veren b j demektır «Inhıraf» kehmesının tam anlaadama dunvanm parasını yedırdığı Komıntern'de bazı kımseler varmını oğrenmış bulunuvorum Odır kı bunların emredenlerden mı, anlaşılmıştır Kamber, Bedreddıne nunla damgalanan bır kımse>e joksa ıtaat edemerden mı oldukla gosterıldığı vakıt ıhtıvar muezzm karşı artık ne teveccuh kalır, ne « Benden para alan da bu ıdn> rını bılmıyorum Onlar opropuski) arkadaşlık. O kımse ıçın sıyasî odemıştır gostermeden gırıp cıkanlardandır lum başlamış demektır . Onlar hakkında butun bıldığım Tarafsız olmak ıçın sunu da Tİı kendılerınden korkulduğudur Beledi>e seçimi toplantılan yeceğım kı gunah ışleyıp nedamet 3 eylul seçımleri dolayıs le D P taGorunuşte Dımıtrov babacan ve rafından hazırlanan sıyası toplantılarduyduktan sonra artık tekrar gumsanî duşuncelere mahk bır kım dan blrl dun saat 16 30 da Samatya bunah işlemeğe musaade olunmadığıcak lokalınde >apılmıştır Kalabalık sedır. na gore daha az lıberal olmakla Gorunuşte, Manuılskı samımî, bır halk kuüesmın ve mıllervekıllerın. beraber burada da gunah ışledıkden Fahrı Sayımer tle Fuad Celal Tıukten sonra nedamet etmek prensıpı ınsanıj etperver, mustehzı ve neşeu geldının hazır bjlundukları bu toplanLda partı sozculeri ve Şehir Meclisi nın cân oîduğunu teslım etmelı bır adamdır. Gorunuşte, Toglıatti yuzunu or adayları muhtel f me\ zularda konujyım. Burada çıle doldurma bıtmez muşlardır tukenmez. Sozum ona musbet ten ten mermer soğukluğuna rağmen Bu msvanda D P Fatıh adayların. ıyı bır adamdır kıde yer verılıyor, ama herhangı dan arkadaıımız Marty ıse gorunuşte hıç bır de aerdlerıne temas Ferdı Öner tstaiıbulun bır tenkıdde adamı alaşağı etmek etmış bılhassa ha>at pahahğının artrr.asında beledl muraiçın yeter nısbette yuzdesı olan bır ğen olmıyan bu kımsedır. Gorunuşte, Pıeck, mulâyım ve kabesUliğın âmıl olduğunu bellrtmıştlr menfı tenkıd dozu takdır olunuyor Bundan sonra sırası ıle ada>lardan KeBabadan oğula ıntıkal eden bır çıle saçmasapan sozler soyleyen bır mal Şahln Haş m Pekcan konuşmuçlar, kimsedır. doldurmamak içın ıyısl asla gunah çeşıdll Beledı j e me\zu!arıpa temas Gorunuşte, Florın kabasaba ada c'erek 3 e>lul seçıırlerın'n ehemmıypışlememektır Kapıtalıst âlemmın tını belırtmışlerdır Kopuşmaları mubır cehennem oîduğunu, Stalın'ın mın bırıdır Gorunuşte, Kuusınen sankı na teakıb toplantıda bu'unan nvlletvek 1asla aldanmadığını tekrarlamak, lerl halkın dilek v? ihtıyaclarını te«bıt bır toplantıda onun adı soylendığı yatta olan bır olu havalıdır etmlşler Samatyahlarla uzun müddet Gorunuşte, Dıaz mutevazı bır gorumuslerdır vakıt her defasında alkışlamak, So'j,et basınının her dedığıne ınan adamdır Iskenderun vapuru Gorunuşte, Dolores Ibarrurı bır majı, Sovyet demokrasısıne, Sovyet Devlet Denızvollarının Italyadan saRusvada ınsanın refahtan faydalan mıstıktır tın slmış oldugu en yenı ve en luks dığma, v s ye ınanmak kâfıdır. Kopecki Çek komunist partısmın vclcu gemisı Iskenarun 28 ağustos gunu Inanmalı, ınanmalı Bu bır kanun temsılcisıdır. O gayet sempatık bır Izmıre hareket edecektır Gemi bu seferinde Çanakkaleye uğdur Buna navet eden yukselır, adamdır Onun meşgalesının bır buna nayet etmıyen alçalır. Yenı kısmı da, ne olduklannı asla soy radıktan sonra Izmr e gıdecek ve orada ıkl gun kalacakür Bu muddet zarfında âlemın kuralları bunlardır. lemedıklerı halde, arkadaşlanı» fuarı zıjaret edecek yolcular gemıde kahkahalarla gulduren nuktelerı yatabıleceklerdir Burada bır çok kımselerle mua dır. tskenderun gemisl bundan başka 4 refe peyda ettım. Burada yalnız Fransız komünıst partısının tem 11 18 eylul tarlhlerinde fuar seferlerıne sekreterler değıl, fakat kulıslerde sılcısı, bir maden ışletme fabrıkas» tahsıs edılmışt r Zafer Bavranu hazırlıklaıı çalışan ve sekreterler kadar, hattâ ışçısı olan dev gıbı bır adamdır O tstanbul Komutanllgı 30 Agustos Zafer onlardan daha onemlı şahsiyetler hıç bu şey soylemez ve hıç bır şey olan nufuz sahıbı kımseler, yaban yapmaz Bütun Fransa adına ko Beyramı pogramını hazırlamaga başlamıştır Bajram gene geçen senekile' cı partılerın temsılcılerı, muhtellf nuşan ve icraatta bulunan Marty gibl Taksımde yapılacak fakat bu defa şubelerın şeflerıle tanıştım «Profazla mıktarda motorıze kuvvetler ıştıdır. rak edecektır pusk» denılen pasoyu gostermeğe İtalyan komunist partisinin tenw luzum gormeden Komınterne gınp Vali Ankarata gidecek sılcısı mutevan, cıddî ve samımî çıkan cıddî tavırlı esrarengız kımışlerl bır adamdır Yegâne kusuru Ital veBeledıye ve Vılâjete aıd bazı mubabu meyanda 50 aded otobus selerı sadece gordum Bu sonuncuyadan bahsettığı vakıt muttasıl bavaası ışıni halletmek üzere Vah ve lar hakkında bır fıkır edınmek çok faşızmin ekonomık buhranından ve Beledl} e Başkanı Fuhreddın Kerım gjçtur Fakat ben buna muvaffak yakında vukua gelecek sukutun Gokay ile Tramvay ve Elektrı]^ Idaresı ol.um Bıdavette onları sadece uUraum Muduru Ibrahım Baybora bırkaç dan bahsetmesıdrr zaktan uzağa tanıyordum. Onlar gune kadar Ankaraja gıdeceklerdır Ahnan komunist partisi temsılbana gayet mutevazı devler gıbı Parti işleri ile uğraşmıjacak cısı Ulbrıcht, despot ve cahıl hakıkî gorunuyorlardı Şımdı onlan yamemurlar Toplantılarda en kmdan tanıyorum. Bunlann hepsı bır Prusyahdır Resml hukumet daırelerınde olduğu çok konuşan odur, {akat kımse obırbırlerme benzemekle beraber gıbi Beledıye ve Blrleşık Idarede çalıfarkları vardır Onlar memur ol nun dedığıne dıkkat etmez Onun şan bareme dahıl memurların da partı mak bakımuıdan bırbırlerme benzı âdetı kendınden once Dımıtrov ve lşterıle alakadar olmamaları karargır yorlar, fakat ınsan olarak onlan ya Manuılskı'nın dedıklerını keh olmuştur me bekelıme tekrar etmektır Kayalıbay hâdisesi tahkikaü tanıyabılmek çetın bır ıştır Son olarak kımsenın ehemmıyet devam edivor Eğer bır fıkır vermek lâzım gel vermedığı ve yeıs ve melâl ıçınde Muzaffer Kayalıb»} n esrarlı olumu seydı şoyle derdım Dımıtrov pıpo Komınternın sessız kondorlarında hadısesının tahkıkatına Istanbul Uçuncu ıçer, Manuılskı pıpo ıçer, Toglıatti dolasan kuçuk partılenn temsücı Sorgu Yargıçlıgınca devam olunmaktapıyo ıçer, Gotwald pıpo ıçer, Dolo lerı gelır dır Geçenlerde hadıse yer nde japılan temsılı keşfe aıd bılirkışı raporu gelres Ibarrurı tutun kullanmaz, Mar Arkası var dıkten sonra orta>a çıkan jenl şahıdty tutun kullanmaz, Pıeck tutun lern de ıfadelerıne muracaat edılecektir kullanmaz, Jose Dıaz sıgara ıçer, BİR Floryada bır kişi tren Florın sıgara ıçer, Kuusınen sıgara altında kaldı ıcer Dımıtrov, Stalın gıbı selâm Dun Florvada fecı bır tren kazası verır; butun sekreterler Dımıtrov olmuştur Saat 12 30 da 33 numaralı ka. gıbı selâm verırler. ıçia bırmci sınıf, tecrubelı, tar« bınmek ıstı>en 1890 dogumlu Turk tabnyetınde rır memur Atanaş Karalos lsmmde bir Rum vaStalm konuştuğu vakit konuştutandaş muvazenesını kaybederek tren anyor Almanca ve fransızca ğu yuksek yerde nasıl yavaş yavaş altına düşmuş ve parçalanmışt.r da bümesı lâzımdır Banka yururse oylece yavaş yavaş konuYaralı bir hırsız kaçtı rumuzu üe Posta Kutusu 1^6 şur, butun sekreterler de onun gıbı Sultanahrredde Cankurtaran mahallehıtabette bulunduklan yuksek yenumarayi mektııbla mu sırde oturan Zonguldaklı tuccardan rın uzermde yavaş yavaş yuruyeracaat Mehmed Alinın evine gırmek lsüyen meçhul bır^ır^ız uzerıne pencerenın rek yavaş yavaş konuşurlar Staduşup kırılması netıce^ınde yaralanmış v e kan izlen bırakarak kaçmıjtır. Polıs Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanı Sayın Refik Koraltanın jaralı hırsızı aramaktadır yuksek himayelerinde Nahiye Mudürunü tehdid eden 26 Ağustos <*5Q Cunar^esı akşamı saat 21,30 da adam tnahkum oldu Alemdar Nahiye Muduru Remzı Girayı makamında olumle tehdid eden seyyar esnaf Sadık Cıngoz suçustu kanunları gereğınce yargılanmak üzere Sulh Ceza Sanatkâr Bedıa Ştatscr ın 25 ıncı sanat yül kutlanacakür. mahkemesme verilmıştir. Sadık C ngoz « P R O G K ' V M » yapılan muhakemesl sonunda 25 gun 1 Istanbul Vali ve Beıedjye Baskanının söylevi hapıse ve 125 llra para cezasına mah2 Bedıa Ştatzer hakkında konu^ma (Burhan Felek tarakum olmuştur Bir günde 3 yaralama vak'ası fından) Son yırmi dort saat zarfında, şehrın i Taç gıyne torenı muhtelıf yerlerlnden muteaddid yarala4 Istanbul Konserv atuan Turk Musıkısı Icra Heyetı konserı ma vak alan cereyan etmıştır (Kurdılı Hıcazkâr faslı) Sirkecıde dolaşmakta olan Rıza adın5 Konser Necmı Rıza Ahıskan ve arksda»lan da bır şofor, yolda, eski bır hâdlseden 6 Çıfte Keramet (Komedı 3 perde) Şehır Tıyatrosu sanatkâroh.ru araları açık bulunan Kemal ısminde bır tanıdığına rastlamıştır. Her ları tarafmdan (Değerh sanatkâr Raşıd Rızanın ıştırakıle) ikıslmn de bıraz sarhoş bulunmaları bu ' Konsen atua' korosu (Muhıddın Sadak ıdaresınde). eskı hâdısenın tekrarlanmasına vesıle 8 Konser Safıye Aylâ ve saz arkadaşlan olmuş ve bu yuzden çıkan kavga sonunda Kemal, ceb nde bulunan rakı şıje9 Yunan sanatkârları tarafından operet parçalan. sıle Rızajı başından yaralamıştır 10 Zıt Karde;ler Kasımpaşada bır ınşaata kamyon ile Bıletler Her gun saat 13 ten 20 ye kadar Şehır Dram Tiyatkum taşıyan şofor Osman. lnşaatta ça• rosu gışelerınde ve Necmı Rıza Mağazasında satılmaktadır • lışan amelelerden Seref ve Ali ıle kavgaya tutuşmuşlardır Kavga neüceslnde ıki omele bir olarak şoforu başından çekıçle ağır surtete yaralamışlardır Kurtuluşta oturan Yorgı ile Adil adlannda ıkl sahıs da eski bir hâdıse yuzurden tekrar kavgaya tutuşmuşlar Ka<ftn tabiatine en uygun meslek kavga sonunda Adil Yorglyi bıçakla muhtelıf yerlerınden yaralamıştır Yaralılar tedavi altına ahnrmş ar car hler de yakalanarak haklarında kapunı takıbata başlanılmıştır Marshall yardımı bitince ne olacak? Yazan: Prof. Or. Refii Şükrü Suvla Bejnelmılel ıktısadı muvazenenın, hası) olan karuhklar ha'en butçe >enı şartlar ıçınde tekrar tesısı gd açıkların n kapatılmasmda kulla>esıle harb sona ermeden ılu bu nıldıgından 1952 den sonra Avnıoa yuk malî muesses kurulmuştur deUetlerının malî vazıyetlerı de Bunlar Mılletlerarası Para Sandıgı bozulacak, bu kadar empk sarfıle ve Beynelmılel Imar ve Kalkınma meydana getırılen ıktısadı ıstıkrar Bankasıdır temelınden sars lacdktır Av rupanın 1952 de karşılaşacagı Sandığın vazıfesı, tedıye muvazenelerınde gorulecek geçıcı mahı I sıkıntılı hal ıçın şımdıden turlu Bunıarjettekı açıkları kapatmak uzere çareler duşunulmekısdıı aza memleketlere kı^a ve orte vadelı dan başhcaıarına kısaca ısaret edekredı temın etmektır Bankanın cegız 1) Avrupanın Ameııkadan yapvazıfesı de odeme bılânçolarında muzmm açık veren memleketlere tığı ıth ılatı daıaltması Av rupanın uzun vadelı kalkınma yatırımlan 19o2 dek» dolar açıgı en nıkbın tahmınlere gore 1,5 mılvardır Bu yapmaktır. açık ıthalatm tahdıdı saıetıie ka1945 vılının son haftasında faa patıldıgı takdırde Amenkadan "elı>ete geçen ve Bretton Woods ıkız len mallar 1 3 nısbetınde azalacak, lerı dıye anılan bu muesseseler kalkınma duıacak, belırecek butçe kendılerınden beklenen hızmetlerı açıkları yuzunden enflas> onlara lâvıkıle başaramamışlardır Bunjn başvuıulacak ve netıcede halkın sebebmı muesseselerın sahıb olduk ha>at sevıyesı duşecektır Bu hal ları ımkânlarla onlara yukletılen tarzıra mursraat zorunda kalınırsa agır vazıfeler arasındakı nısbetsız «ınkışafa dajanan dunya muvazelıkte aramak lâzımdır Bu nısbet nesı» hakkındakı umıdler de suja sızlık harbı takıb eden yıllarda he duşectktır Fılhakıka gerek Bretton men hıssedılmıştır Nıtekım, Ame Woods an'a^maları, gerek Marshall rıkanın odunc verme ve kıralama plânı dunya ekonomık muvazenekanununu kaldırmasuıdan sonra sıne tahdıd ve mahrumıyet polıtıyardımsız kalan Avrupa 1947 de 7 kasıle değıl, gelışme ve reıah yomılyar dolarlık açıkla karşılaşınca, lıle varmayı ıstıhdaf etmektedır bevnelmılel sandık ve banka bu Bırleşrrus Mılletler teşkılâtı tarahale çare bulamadığuıdan Batı Av fından, tanınmış mutehassıslara rupa çok muşkul bır duruma duş hazırlatıbp neşrolunan yenı bır muştu Bu muazzam açıktan kur eserde de cıhan ıktısadî muvazeııetulması ıçın Avrupanın ıthalâtını sı tam ıstıhdam zavıyesınden muyarıya ındırıp bujuk mahrumıyet talea edılmekte ve ınkışafa mutelere katlanması gerckıyordu. Bu veccıh bır yol takıbındekı zaruret yola gıdıldığı takdırde hayat stan pek guzel ızah olunmaktadır (2). dardı çok duşecek olan Avrupa i) Avrupanın Amenkaya yaptığı mılletlermın komunist cereyanlara karşı mukavemetı azalacaktı Teh ıhracatı arttırması Kolay gıbı gohkelı vazıjetı onlemek ıçın Ame runen bu ışın gerçekleşmesı pek rıka, Marshall plânını meydana ge guçtuı, zıra serı halındekı ımalâtta nazaran çok tırıp Avrupaya tekrar yardıma ko Amerıka Avrupaya yuldu. Yardım j'alnız sıyasî cıhet ılerıdedır Bu çeşıd mdllarm Ameten değıl, ıktısadî bakımdan da A rıkan pıjasasında satışı ıçın aşırı merıkan menfaatleruıe uygun du gayret ve sebata ıhtıyac vardır. Aşuyordu. Bu sayede Amerıkanın ıs merıkava daha zıvade spesval maltıhsal fazlasına mahrec bulunmuş lardan bol surum yapılabılır. Fave ışsızlık tehlıkesı uzaklaştınlmış kat bu hususta herşeyden once Atı. O tarıhte Amenkan butçesuıde merıkanın gumruk tarıfesınde tengelır fazlası bulundugundan malî zılât yapnıası ıcab eder. Bundan vazıyet de dışarıya yardıma musa başka Amerıka, Avrupanın gorunmez ıhracatına karşı da daha yuıddi. muşak davranmalıdır. Meselâ Avrupa tıcaret fılosunun Atlantıkte Dort yıl içın tanzım olunan Marshall plânı bugun muddetuıın ya daha fazla yuk taşımasına musaaue ndan fazlasını doldurmuş bulun edılmelı ve bu yoldan Avrupanın maktadır Mevcud kanuna gore dolar sarfıyatı kısılmalıd'r (Mar1952 hazıranı sonunda yardım ke shall yardımı yolıle gorderılen emsılecektır Plânın sona ereceğı tarıh tıadan en az yansının Amerıl' an yaklaştıkça yardım goren memie bavrağı altında taşınması şarttır ketlerde endışe ve telâş artmakta Avrupa elde ettıgı jardıraın varım dır Bunun sebebı Marshall'cı dev milyardan fazlasını bu ışe harcaGoruluvor kı musaıd letlerın, kalan muddet ıçınde kal mıştır) kınrralarmı tamamlayıp >ardımdan şartlar temın edılse bıle Amerımustağnı vazıyete geçemıyecekle kaja ıhracatm artması uzun zamarmın şımdıden tesbıt edılmış olma na baglıdır Bu ışın geıçekleşmesını gozeten hal çaresı de ancak ılesıdır. rısı ıçın bahıs mevzuu olabılır Gerek Avrupa Iktısadî İşbırlıgı Teşkılâtı, gerek Avrupa Iktısad (3) Amerıkanın Avrupaya borc Komısyonu taraiından hazırlanan vermege ve hıbede bulunmaga deraporlara (1) gore 1952 de Amerı vam etmesı Bu hal tarzı ıçın ıkı kan yardımı kesıldığı takdırde >ol vardır a) Ameııkan hususî Marshall'cı memleketlerın tedıye sermayesının. Avrupada yatırım abılânçolarında 1,5 ılâ 2,5 mılyar do raması, b) Amenkan butçesmden larlık açık kalacakür. Yardımdan ayıılacak tahsısatla Avrupaya borc ve hıbe verılmesı Avrupa memleketlerı halon s'yası emnıyetle juksek rantRbılıte ımkânları arzetmedılîlerındcn Amerıkah sermavedarlara pe< cazıb gorunmemektedır Bu sebeble Avrupava esaslı yardımda balunmak ıçın sımdılık butçeden tahsisat ayırmaktan baska care yoktur Marshall plânında oldugu gıbı en kestırme ve saglam >ol da budur Yaıdım 1952 den sonra da devam ederse Avrupanın acığı kısa zamanda bır mılyara kadar ınecektır Nıtekım bu açık 1947 de 0 mılyarken Marshall plânı sayesınde 1949 da 3 mılvar cıvanna duşmııstur 1^52 den sonra yardıma devam edıleıek Avrunanın kdlklnnıa programı tamamlansa dahı, Batı Avrupa memleketlerının dolar açığının bır mılyar cıvannda muzmınleşecegını ılerı surenler çoktur Bu mesele ıçın de şımdıden bazı tedbırler duşunulmektedır Bıınlardan en makul gorunenı şudur Amerıka, Başkan Truman ın 1949 nutkunun dorduncu maddesı uyarınca ıktısaden gerı kalmış memleketlere yapacağı jardımı dolar olarak Avrupaya aktarmah, Avrupa da alacağı dolarlar tutarınca gerı kalm'ş memleketlere mal sevketmelıdır Goruluyor ki Avrupanın ıktısadı kalkınmasını kosteklememek ve Sovyet Rusyanın tatbık ettığı soğuk harb sıyasetı karşısında Avrupa mılletlerının mukavemetını kırmamak ıçın Amerıkan yardımının daha bır muddet devammdan başka çare yoktur, fakat şu var kı yardıma devam hususunda Amerıkanın vazıyeti eskısı kadar musaıd değıldır Fılhakıka Amerıkan butçesındekı fazlalık çoktan kaybolmuş, onun yerıne buyuk açıklar belırmıştır Halen yururlukte olan butçenın açığı bıdayette 6 mılyarken Kore harbı yuzunden şımdı 20 mıljan aşmıştır Bu sebeble Amerıkada âmme borcları suratle kabarmaktadır Bunlar şımdıden 270 mılyar gıbı muazzam bır yekuna varmıştır Goruluyor kı dış yardımlara devam ıçin Amerıkan mukellefının yenı vergılere katlanması veya taşıdığı âmme borcu yukunun artmasma tahammu. etmesı gerekmektedır Amerıkînın emnıyet ve menfaatı namına bunlara katlanmanın zarurı olduguna Amerıkan halkının buyuk kısmı manmı^tır (1) Or^anısatıon Europ^enne de Coopfratıon E onomıoue Programme de re'evement europ'en, Second Rapport de 1O.ECE Parıs 1950 Commıssıon Economıque pour 1 Europe Etude Sur la sıtuatıon °conomıque de 1 Europe en 1949 Cenevre 1950 (2) Unıted Natıons Natıonal and Intematıonal Measures for Full E^ıployment Lake Success, Aralık 1949 Diinyada geçim masrafları Banka Sekreferük İspanyaya Amerikan yardımı Ispanyanın beynelmılel sıyasettekı durumu tezadlarla doludur Harbde açıkça Almanya tarafını tuttuğu ve harbden sonra dıktatorluk rejımını muhafazada ınad ettığı içın 1945 te Bırleşmış Mılletler ispanyaya sıyasî boykot ilân etmışlerdı Bu tarıhten sonra, Turkıye de dahıl olmak üzere demokrası cephesme mensub devletlerden çoğu Ispanyadan sefırlerinı çekmışler ve munasebetlenn yurutulmesını mas lahatguzarlara bırakmışlardır Bu hususta çok ileri gıden Fransa Rusyayı ornek alarak bır arahk İspanya ıle sıyasî ve ıktısadî butun munasebetlerını kesıp hududu bıle kapamıştı. Bugun buyuk demokrasıler İspanyaya karşı takındıkları vazıyeti haylı degıştırmışlerdır Avrupada komunist tehlıkesınm artması DU tahavvulun başlıca sebebıdır Frankıst Ispanyanın komunızme karşı kurulan cephede esash rol oynayabıleceğını goren bır çok Amerıkan ve Ingılız mebusları bu memleketın Atlantık Paktma alınmasını açıkça teklıf etmektedırler Fakat Amerıka hukumetı bu meseleyı goruşme zamanının henuz gebnedığı kanaatındedır Ingılterede ıktıdarda bulunan Işçı partisi de İspanyadakı faşıst rejımı andıran ıdareyı hoş gormemektedır Bununla beraber Amerıka, Ispanyanın kuvvetlenmesuıı arzu etmekte ve dolambaclı yollardan bu memlekete ıktısadî yardımlarda bulunmaktadır. Nıtekım Amenkan Senatosu geçenlerde 15 e karşı 65 reyle yanresmî ExportImport Bankası tarafmdan ispanyaya 100 mılyon dolarlık kredı açılmasına muvafakat etmıştır Bu hareket Ispanyanın yakında belkı askeri yardımdan da faydalanacağuu gostermektedır. Isviçre basınında iktisadî durumumuz hakkında yazılar Basler Nachrichten gazetesınde Istanbul muhabırı Dr. F. Berge ımzasıle geçenierde «Turkıyede ıktısadî ıstıkamette değışıklık» baş lığı altında çıkan bır yazıda ezcum le şoyle denmektedır: Menderes kabınesı, 30 yıldır bukuzn suren «mudahalecı, kapıtalıst, burokratık ve monopolcu» devlet ekonomısını lıberal bır rejıme tevcıh etmek arzusundadır Bır kısım devlet fabrıkalarının hususî sermayeye devrı karan bu sahada atılan en kuvvetlı adımdır Sumerbank tarafuıdan 1933 tenberı kurulan bu ışletmeler yabancı rekabet karşısında ancak gumruk hımayesıle tutunabümışlerdır. Fabrıkalann mamulâtının kalıtesı yuksek addolunamaz. Sumerbankm dokuma ve ıplık fabrıkaları ılkağızda elden çıkanlarak hususî teşebbuse devredılecektır Fakat memleket sermaye pıvasasının daılığı ve yabancı kapıtalın çekıngenlığı yuzunden devır ışının uzun sureceğı anlaşümaktadır Zamarumızda bu çok memleketlerde hususî sanayı ışletmelerınm devletleştırılmesıne gıdılırken, Rus yadan sonra hemen devletçı skonomıyı kabul etmış olan Turkıyedekı değışıklık çok şayanı dıkkattır. Buna sebeb devlet sanayı ışletmelerının çok masraüı olmaları ve rantabüıteden mahrum bulunmalarıdır. Aynı sebeb dolayısıle monopol karakterıra taşıyan muesseseler (tutun, alkollu ıçkıler, kıbrıt vesaıre) bazı tahdıdlere tâbı tutulacaktır. Dış tıcaret sahasmda yenı hukumet mudahaleyı asgarî hadde ındırmek ve mumkun mertebe serbest mubadeleje teveccuh etmek arzusundadır. Bu durum karşısında hımayesu kalacagından korkan hususî sanayı sızlanmaktadır. Muhtemel bır çokuş onlenmek ıstendığı takdırde sanayun ımdad taleblerıne kulak tıkamak kabıl olmıyacakür. Bu yıl mahsulun bereketh olacağı soylenmektedu. Geçen sene buğday ve un ıthalı zorunda kalan memleketın onumuzdekı ıhrac aylannda 50 bın ton buğday ve 110 bın ton zahıre satabıleceğı unud olunmaktadır. Bol mahsul hakkındakı tahmınler dolayısıle fıatlar şımdıden duşmuş ve yağlı tohumlarda sukut, ehemmıyetlı dereceye varmıştır. Yenı rejım hayat pahasmı ındırmek hususunda da gayret sarfetmektedır. Bereketh mahsulun bu sahadakı çahşmalan teshıl edeceğı anlaşümaktadır. Fakat bellıbaşh gıda maddelerındekı fıat ınışı butçede rahneler açmaktan hâlı kalmıyacaktır. Nıtekım sekerde yapılan fıat ındırmesı butçedekı açığın kapatılmasıru busbutun guçleştırecektır. Bundan başka masraflarda tasarruf ıçın gırışılen mucadele yenı rejımın genış ıslahat projesının esash noktalarının tahakkukuna ımkân verecek bır seyır takıb etmemektedır Başarılacak buyuk ışler ıçın ergeç yabancı malî yardıma, yanı Amerıkanın muavenetıne ıhtıyac hasıl olacaktır. Bu cıhetı sağlamak ıçın Cumhur Reısi Celâl Bayarın Başkan Truman'ı zıyaretınden bıle bahsedılmıştır. Marshall yardımının 114 mılyon dolardan (1949) 80 mılyon dolara (1950) ınmesı bu sahada pek cesaret verecek bu ışaret oLmasa gerektır. Fakat hukumet mahiıllerı, 14 mayıs 1950 seçımı netıcelennı hoş karşılamış olan Amerıkanın, demokratlan destekleyeceğmden emın gorunmektedırler. Turkıye, malî yardım elde ettığı takdude memleket ekonomısınm genış bır ınkışafa mazhar olacagı şuphesızdır. Boyle bır gelışme ecnebı sermayenın alâkasını daha zıyade celbedecektır. ÂÇIKHAVA TİYATROSUNDA Bevnelmılel ış burosunun neşrıyatına gore 1949 yıh ıçınde geçım ma=ıafları bazı memleketlerde ınmış bazılannda ıse yukselmıştır 1941 ocak ajı üe 1950 yılının aynı av. arasında geçım masraflarmda duşukluk kaydedılen memlekctleı şunlardır Fran=a (Parıs) %1,3, Uruguay a (Montevıdeo) "^18, Italya ctt, Bırleşık Amerıka ^ 2 3, Füıpın (MaCT nıl a) %8 9, Iran ^c9,6, Israıl cl2 8, Endonez>a (Cakarta) ^İS.I, Hındıstan (Bombaj ) °c5,5, Haw.aı (Honolulu) %8,5 Aynı muddet ıçınde geçım masraf arında artış gosteren memleketıer şunlardır Avustuı>a (\ ıyana) ^ 27 5, tnc gıltere c3,7, Izlanda ^ 4 9, FınUndıva «^4 7, Portekız (Lızbon) ^ 3 9, Dcımmarka ^ol.l, Norveç ^0,8, Isveç "cO.3, Peru (Lıma) "^19, MekCT sıka (Meksıko) C6,8, Turkıje aralık 48 ıle aralık 49 arasında (Istanbul wc6,4, Yunanıstan (Atına) w c6,7, Bırmanya (Rangun) ^3,5, Eskiden gangsterlik moda olduCenubî Afrıka %2,4, Kanada %0,3, ğu zaman Amerıkada da bojle şeIspanva %7,9, Holanda ^5,4, Şılı hir şakıleri turemişti. Bu gibıler, (oantıago) %20,6, Brezılya (Sao mahalleleri haraca kesiyor, tehdıdPaulo) %6,1, Kolombıya (Bogota) le esnafı ve halkı sovujor, muka%4,2, Japonya %4,7, Avustralya vemet edcnleri dovujor, jaralıyor, %9,3, Irlanda %2 hattâ olduruyorlardı. Bu ceteler işi Not. 1950 başındanberi bazı mem o kadar azıtmışlardı ki tehdid veleketlerde hayat pahasının seyrı >s ya ruşvet vermek suretile bazı kotıkamet değışturmıştır. Nıtekım Tur miserleri de kendılerine alet ve orkıyede son altı ay ıçınde buyuk şe tak etmişlerdi. Nıhavet, Amerikan hırlerde geçım masraflannda bu Federal zabıtası, gan^sterlere karyuk nısbette obnamakla beraber şı şiddetli bir mucadele açtığı gıraduşuş kaydolunmaktadır. Istanbul da, bu haraccı çetelerıni de temizTıcaret ve Sanayı Odası ıle Eko ledi. nomi ve Tıcaret Bakanbğı tarafmBizde de eskidenberi bazı semtdan hazırlanan geçınme ındeksleri lerde ve mahallelerde boyle kabaIstanbul ve Ankarada hayat pana dayılar bulunur ve halkı haraca suıuı tedrıcen duştuğunu goster keserlerdi. Bunlann bazı comezleri mektedude kendılerine muhtelıf şekillerde Geçinme indeksleri vardım ederlerdi. Olum tehdidıle Istanbul Ankara sindırdikleri halk, polise şıkâvet 1939 100 100 cesaretini gosteremezdı. Istanbulda 1950 ocak 349 2 bu iş azıttığı zaman, Polis Mudurşubat 352,6 362 luğune tayin edılen Kurmay Albay mart 344,4 359 Ekrem Bey haraccı kabadayılara, » nısan 333,4 357 mutccaviz kulhanbeylere karşı şid» ma>ıs 320,6 358 detli bir mucadele açtı: yakalanan» hazıran 316^ 341 ları bir guzel ıslattı, bazılaruu da » temmuz 313,5 başka şchirlere surdu ve çok geçmeden onların kokunu temizledi. O zamanlar, İstiklâ] Mahkemeleri gibi anormal şiddet usulleri tatbik eden kanunlar yururlukte ve zabıtada davak rağbette olduğu ıçın, bu temi7İeme işi nisbeten kolaydı. Sonra eskı kabadayılar. daha ziyade tek tek iş gorurlerdi. Şimdi ise bak sanıza >edi kişilik çeteler kurarak ovle çalışıvorlar. Ustelık demokraAtma Bankasının bultenlermde neş>olunan bır etude nazaıan Yu ttk kanunlar var. Davak mulga. nanıstanın tedıve muvazenesi son Vmumıvetle suçlara verılen cezalar ıkı yılda aşagıdakı se>rı takıb etmış hafıf. Onun için bu gıbı haraccılarla, sabıkalı kabadav ılarla, beyaz tır zehir yapanlar ve satanlarla muca(mılyon $ hesabıle) 1938 1948 1949 dele daha guçtur. Fakat Kemal Aygun gıbi meslekten yetişme ve işi" nin ehli bir Emnijet Muduru şehİthalât 132 6 390 9 367,6 Ihracat 93,5 89,4 83,4 rin asayiş ve huzurunu çok daha iyi temın edebilır. Elverir ki ona, Muhacırlerın anavatana ırsallerı 23,7 11,1 8,6 buvuk Batı memleketleri zabıtasının kullandığı modern vasıtalan Tıcaret füosu gehrlerı 9,9 13,1 8,2 verelim. Meselâ hayvanlan ole ole, çuruğe çıka çıka mevcudu pek aYardım, ıstıkraz zalmış olan suvarı polisini eski vesaıre 236,2 267,0 Bu tablodan şu netıceler çıkarıl miktarına çıkaralım, pobs karakollarına bisıklet, motosıklet ve maktadır jeep arabaları verelim. Denizde va1) ithalât, harbden oncekı sevı zıle gorebümesı için, en suratli yeyı aşmıştır (1938 yüı ıle muka motorbotlan dahi > akalayabüecek yeseden doğru hukum çıkarmak suratte, motorler alalım. Geçenlerde ıçın dolarla ıfade olunan fıatlardakı Yesilkoy açüdannda şupheli bir yukselışı nazarı dıkkate alarak motorbot mu, sandal mı her nevse harbden evvelkı meblâğlan bır bir deniz vasıtasını vakalamak içın, mıslı arttırmak ıcab eder) Bunun amator bir kimsenin motorunu rıca sebebi harb yuzunden ıç ıstıhsalın daralması ve harıcden bol mıktar ile kullanmak gibi acayıb vaziyetda ıstıhsal vasıtası celbıdır. Askerî ler hasıl olmasın? Her tarafı denızmalzeme ithalât rakamlarına dahıl le çcvrili Istanbul gibi bir şehirde, zabıtanın elinde ve şehrin muhtelıf değıldu. mevkilerinde derakab harekete 2) İhracat, harbden oncekı sevı gececek motorbotlar bulunmalıdır. yenın çok dunundadır Azalmanın Hulâsa Istanbul gibi bir ucu Kusebebını ıstıhsalın duşmesmde, Orta ve Doğu Avrupa pıyasalanndakı çukçekmecede ve Pendıkte, oteki mahreclenn kapanmasmda, drah ucu Kavaklarda bulunan, çok >amının dış kıymetının fazla yuksek yılnıış bir şehrin zabıtası, ancak en tutulmasında, memleket tutunlerıne modern kara ve deniz vasıtalarile Vır]inya tıpıne temayul dolayısı kâfi derecede teçhiz edıldiğı zale haricde rağbetın azalmasuıda maııdır ki huzur ve sukun, en ıyi şekilde temın edümış olur. aramak lâzımdır. unku gazetelerin haber verdıklerine gore, >edi sabıkalıdan murekkeb bir zorba cetesi, Emnivet Muduru Kemal Ajgunun bızzat vaptığı hejecanlı bır takıb neticesinde >akalanmıştır. Evvelki gece, Şehremininde dcvriye gczen iki polis, sılâh sesleri duymuşlar ve seslerin geldiği tarafa giderek silâh atanlarla karşılaşmışlardır. Aralarında gece karanlığuıda bır tabanca duellosu olmuş; mutecavizler polıs memurlanndan birinin sılâhını elınden alarak kacmışlardır. (Bir muddet evvel polisin tabancasız vazıfe gormesini istıvenler için bır ibret dersi') Polise dahi sılâhla mukavemet ve hucum eden bu zorbalar kaçtıktan sonra Bevoğluna çıkmışlar ve Yenışehırde bır genel evi basarak kadınlan zorla alıp goturmeğe kalkışmışlar, fakat orada da zabıtanm mudahalesile karşılaşınca gene kaçmışlar ve sabahlevın birer birer Sehremini civaıındakı evlerine doneılerken Emnıjet Muduru Kemal \vgun ıle Fatıh Emniyet Âmin Hılmi Orhunun aldıkları sıkı takıb tedbırleıı neticesinde sivil zabıta memıırlan tarafından yakalanmişlardır. Bu yedi kişinin, af kanunundan istıfade ederek cezaevınden çıkmış. olan bır sabıkalının ıdaresınde toplanarak tehdıdle harac alma cetesi kurduklan ve çctenin daha başka vakalarla alâkalı olduğu anlaşılarak tahkikat derinleştirilmiştir. O Yunanistamn tediye muvazenesi HEMSİRELİK'tir Aksaray İstanbul 3) Yabana memleketlerdeki Yunan kolonısırun anavatana gonderdıklerı meblâğlarda ve tıcaret füosunun temın ettığı gehrlerde esaslı bır sukut muşahede olunmaktadır Bunun saıkı dışandaki Yunanlılan n anavatanla rabıta ve alâkalannı tedncen kesmelen ve Yunan tıcaret fılosunun harb dolayısıle tonajından buyuk kısmını kaybetmesıdır. Harbden sonra Yunanistanın turizmden elde ettığı gehrler de pek zıyade azalmıştır. Yabancı heyetlerle İngüız askerî bırlıkleri tarafmdan yapılan sarfıyattan bılvasıta hasü olan dovızlerde de, mısyon kadrolannm daraltıhnası ve Ingılız askerlennın çekılmesıle haylı tenezzul goruhnektedır. 4) Tedıye büânçosunun açığını kapatan ve tyardım, istıkraz vesaıre» adı hızasında gosterılen meblâğlar UNRRA yardımı, Marshall plânı, İngılız hukumetı avansları, ImportExport Bankası kredderı gıbı kaynaklardan elde edılmıştır Eyüb Sabri ailesinin şükran borcu Aıle ba>ugurruz EYUB SABRI AKGÖLun olumu dolajısıle lutten ıbzal bUNrulan kadırb lır tezaharler n mınnettarıyız. Bılhassa ona ebedı meofen olarak Humyeti Ebedıyede >er ayırtmak suretile ruhunu şad eden Cumhur Baska. nımızın sammn ılgılerıre Meclıs reıslmız n ıçten alâka^ıra kadrsınas Valimıze merhumun hurnjet hlzmet'erinl teşvi anında hatırlstmaya vesıle olan vefakar basınımızE meslek ve mesal arkadaşlama sıyası partıler erkanına, akraba ve dostlarımıza aılemızın kalbaen mınnet ve şuıranlarını arza gazeten zın tav assutunu r.ca edenz Merhum Eyub Sabrı Akgol Kızılay Hemşire Okulu ZİLKADE 9 ÇARŞAMBA | Bütün dünyada güzeller KREM NIVEA Kullanırlar. V E j 6 18 13 16 17 02 19 57 21 37 4 27 ]10 20| 5 19| 9 05 12 00 139 8 30