Katalog

Dünyamn en büyiık patronlu, elişi vt model mecmuası 10U sahife 100 kuruş. No. 358 ÇKTI. umhuriyet KURUCUSU:YUNUS NADİ Alaturka Tatlılar KOMPOSTO ve REÛELLER EKREM MUHİTTİN YEĞEK Sütlu tatlüar Kâse kremalan GüllâçlarHelvalar Tulumba, kadın gobeğı, vezirparmağ], yassı, ekmek, tel kadayıflan pklavalar Pandispanya ve kurabiyelgrıto, hoşaflar, reçeller vs^ Hastalıklara ılarHBirçok yeniliklerle yeni basılışı atı 250, cıldÜM. 300 kuruştur. 97 Başbakan Amerikan ElçisiBe 3 saat görüştü Dış Işleri Bakanı Fuad Köprülü de Ingiliz ve Fransız Büyük Elçilerini şehrimîzde kabul etti Ankarada ve İstanbulda cereyan eden bu görüşmelerin Atlantik PaktıHa girmemiz ve Akdeıtiz emniyeti ile ilgili olduğu söyleniyor. Bakanlar Kurulu da gece yarısına kadar devam eden bir toplantı yaptı Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta Kutusu îstanbul No 24S Telefonlar: Umumî Santral Uumarası: 24298. Yazı işleri: 242S9, Matbaa • 2,230 Amerikadan istediklerimiz ve beklediklerimiz ürkiye Cumhuriyeti, Kore'de kızıllara karşı demokrasilerin önderi ve Birleşmiş Mffletler Teşkilâtının tecavüzü önlemek yolnndaki icra kuvveti olarak harb eden dost Amerikanın yardımına kara kuvvetleri göndermek hususunda. ilk once karar veren devlet oldu. Hükumetimiz, bu kararı, Uzak Doğuda büyük menfaatleri olan ve Kore'de kızıllar galib geldiği takdirde, sıranın kendilerine geleceği muhakkak bulunan devletlerden evvel verdi. Şimal Atlantik Paktı devletleri dünyanm muayyen bir bolgesine inhisar etmek üzere olsa dabi Amerikanın müttefikleridir. Bu devletler, Amerikadan gerek iktisadî ve gerek askeri çok büyük yardunlar gbrdükleri halde, Kore harbinde Amerikaya yarduıı hususunda pek nariı ve çok eg»fet darvranırlarken Türkiye, 4500 evlâdını Amerikaya yardım maksadile Birleşmiş Milletler Teşkilârmın emrine verdi. Bu karanmuın merdce ve civanmerdce bir hareket oldugunu ve Turkiyenin Birleşmiş Milletler Teşkilâtının idealine ve gayesine sadakat hususunda bu camiaya dahil milletlere bir örnek teşkü ettiğini kimse inkâr edemez. Hükumetin bu karan, memleketimizde bazı itirazlarla karşüaştı. Fakat itiraz edenlerin buyük ekseriyeti, gerek iç ve gerekse dış siyaset bakımından şekle aid fikirler ve tenkidlerde bulunuyorlar. Bu şekle aid itirazlan bir defa daha hulâsa edersek şu neticeye varırız: 1 Hükumet, karannı verirken muhalefet liderlerinin reyini almalı ve meseleyi Büyük Millet Meclisinin tasvibine arzetmeli idi ve etmelidir. Ancak boyle yapddığı takdirdedir ki karar etrafında millî birlik, tam ve purüzsüz olarak teşekkül eder. 2 Hükumet, Kore'ye asker göndermek gibi bizi kızıl cephe ile harbe sürukliyecek ve bir tecavüze maruz bırakacak bir karara varmadan bnce, Birleşmiş Milletler Andlaşması mucibince bu iş için hususî anlaşmalar yapmalı ve bir tecavuze uğradığımız takdirde, Birleşmiş Mületlerden gdreceğimiz yardunlan tesbit ertirmeli idi; hattâ Amerikadan bizim yardımnnıza koşacağma dair bir taahhüd alraah ve Şimal Atlantik Paktına kabulümuzü temin etmeli idi. Fikrimizce, bu itirazlardan bilhassa ikinci madde olarak hulâsa ettiklerimiz, mühim ve yerindedir. Şimal Atlantik Paktına İtalyanm ahnması ve Fransanın Şimal Afrika topraklannuı da Paktuı müdafaa çerçevesi içine sokuhnası suretile Batı ve Orta Akdenize kadar teşmil edilen Paktın Doğu Akdenizi ihmal etmesi üzerine Tiırki>e efkân umumiyesinin gösterdiği haklı teessür karşısında. gerçi Amerika ile İngiltere, Turkiyenin toprak bütünlüğünü ve istiklâlini muhafaza edecekleri hakkında, müteaddid defalar şifahî teminat vermişler, daha sonra, Amerika Cumhur Başkanı da, her tecavüze uğmacak memlekete yardım yapılacağını soylemişse de, ortada yaz:lı bir taahhüd yoktur. Birleşm'.ş Miüeiier Güvenlik Konseyi de Kore'je yapılan tecavuz üzerine süratle zecrî tedbirler alınmasını ve Cenub Kore'je yardım edilmesini kararlaştırmak suretile Türkiyenin de bir taarruza uğradığı takdirde, a\nı suretle yardım goreceği ümidinin doğma^ını sağlamışsa da. bütıın bunlar, bir tashhud şeklinde sai'h ve kat'î teminat değildir. Amerikan Âyanından ve Silâhlı Kuvvetler Komisyonu üyelerinden Türk dostu, Mr. Cain, Kore'ye asker göndermek karanmız üzerine, Şimal Atlantik Paktına alınacağınıızı söjlemisti. Bîrleşmiş Milletler nczdindeki temsücimiz Sc'im Sarper de Amerikaja varır varmaz yaptığı basın toplantısında bu Pakta ABİDİN DAV'ER Arkası Sa. 3, Su. 5 te . Dış Ankara, 30 (Telefonla) Süratle gelişmekte olan sıyasî olaylar ıçin hafta tatıli bahıs konusu olmadığından pazara rağmen siyasî faaliyetler bugün hararetle devam etti. Bu sabah erkenden Başbakanlık binasına gelen Adnan Menderes saat 10,30 da Amerika Büyük Elçısi tarafından zıyaret edildi. Başbakaııla Büyuk Elçı arasındakı görüşrneıer saat 13,30 a kadar devam etti. Bu sırada Dıs İşleri Bakanı Fuad Koprülü de İngilız ve Fransız Büyük. Elçılerıle İstanbul Vılâyet Konağınd'î gorüşmel c d e bulundu. Bugünkü siyasî tcmaslar bır aralık Başbakan Adnan Menderesin, hattâ Cumhur Başkanı Celâl Bayann bir Amerika seyahatuıin mevzuu bansolduğu yolunda şayialara sebeb olmuşsa da bu şayialar aîâkalı taraflırca teyid edilmedi. Turkiyenin Atlantik Paktına dahil olması meselesinin bu temaslar sırasında başbca maksadı teşki] ettiği muhakkak sajihyor. Bundan başka Akdeniz emniyeti konusunda gene bu mevzu ile alâkalı olarak İngiltere ile aramızda yakında bazı görüşmelerin cereyan edeceği de sanılmaktadır. " Bakanlar Kurulu da bugün öğleden sonra toplanarak geceyansından sonraya kadar iç» tima halinde bulunuyor. Kurulda, Kore meselesı ve Kore'ye yardım dolayısile müzakereler olduğu da anlaşılmaktadır. Dıs ticaret rejimi görüşülmüşse de sadece bazı esaslar takarrür etmiş ve öğrendiğime göre, listelerin neşri bir müddet geriye bırakılnuştır. ' Bakanlar Kurulunda Kore'ye bir Türk savaş birliği gönderilmesi karannı baltalama yolundaki hareketler dolayısile de müzakereler olmuş ve memlekette huzursuzluk havasının doğmasından faydalanmak istiyen unsurlarm faaliyetini önleyici tedbirler üzerinde ehemmiyetle durulmuştur. Mekki Said ESEN Amerikan Elçisi şehrimizde Amerikanın Ankara Büyük Elçisi Mr. Wadsworth, beraberuıde Amerikan Yardım He Arkası Sa. 3, Su. 3 te İşleri Bakanı Fuad Köprülü, dün Strasburg'a hareket etmeden ev\el kendisini uğurlamağa gelen eski Dış İşleri Bakanlanndan Tevfik Büştü Arasla gorüşürken „ T Dış İşleri Bakanı dün Avrupaya hareket etti Siyasî çevreler, Fuad Köprfilüniin bu seyahati esnasında Bevin ile yapacağı mülâkata böyök ehemmiyet veriyorlar Dış işleri Bakanı Prof. Fuad ğim. Bu, mua>yen zamanlarda ikKoprulü, Strasbourg'da toplanacak tisadî ve kulturel mevzuLarda göolan Avrupa konseyinin Dış işleri rüşmek uzere vapılan mutad topBakanlan komısyonunun ıçtımaına lantılardan biridir. katılmak üzere dun sabah trenle Once Brüksele, sonra Parise, oAnkaradan şehrimıze gelmıştir. radan da Strasbourg'a geçeceğim. Bu Kdprülü, Haydarpaşa garında ga arada Bakanhğım'a İİ51İİ mevzular zetecılerin sorduğu ceşidlı suallen i üzerinde temaslarda da bulunacaşoyle cevablandırmıstır: | ğım.» <r Butün hariciyecilerin ijtirak | Hukumetin Koreye^bir savaş buredecef! Avfupa kcaseytncte' buTüh fliği" gorfeermek^ Kususunda aldığı mak uzere bugün hareket edece | Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Kore'de Amerikan taarruzu Bir şehir düşmandan geri alındı. Komünist taarruzlan püskurtüldü Tokyo, 30 (a.a.) (United Press): Amerıkalılar Kore harbınde ilk defa olarak taarruza geçmjsler ve Kumchon cephesındekl Chirye'yı geri almışlardır. Batı cephesinde tam bır ır>uvaffakıyetle yapılan hava topçu va piyade hücumunu müteakıb Amarıkan birlikleri Kumchon'un 16 kilometre güney bat^ında ve Kore Cumhuriyetınin muvakkat başkenti Taejon'un 51 kilometre ku» zey batısındaki bu şehri ele geçırmişlerdir. Yeniden teşkilâtlandınlmış olan 24 üncü piyade türaeni, şiddetli biı k«(rgj hücumla güney cephesirıde komünistleri Chinju'nun batısına püskurtmüştur. Uzak Doğunun en büyük kimya sanayii merkezi Hungnam'a 500 ton bomba atmış olan B29 üstun uçarkalelermın düşmanın harb imâlâtmı sekteye uğratacak bıı darbe mdırmiş olmalan çak rnuhtemeldır. Amerıkalılar, sadece bir cephede tam müdafaa halındedirler. Birinci süvarı tümenmin sağ cenahındaki 25 inci piyade tümenı, düşmanın beklenmekte olan kuvvetli taarruzuna karşı hazırlık yap Arkası Sa. 3, Su. 2 de Mechul denizaltı şayialan Üssübahrî Komutanlığı denizaltının görülerck yakalandığı hakkındaki haherleri yalanladı Izmit 30 (Telefonla) Günlerdenberi Marmara ve Izmit körfezinde dolaştığı rivayet edilen meçhul denizaltınm dün geceyansı Danca önlerinde görüldüğü ve Maltepe açıklannda yakalandığı hakkında bugünkü Hürriyet ve Yeni Sabah gazetelerinde görülen haberler üzerine Danca ve Gölcüğe gıttim. Izmitte bütün yetkili makamlar nezdinde tahkikat yaptım. B'J mahfıller, evvelce de kat'î olarak bildırdığün gıbi, çıkanlan şayialann tamamıle hayal mahsulü olduğunu, meçhul denizaltmın ne görüldüğünü, ne de yakalandığını, bu haberin hiç bir esası olmadığım söyledıler. Izmit üssü bahrî komutan vekili albay Etem, cböyle bır şejden malumatımız yoktur» dedl. Attlee, komünizmi şiddetle takbih etti «Komünistler, yeryüzünden hürriyeti ve demokrasiyi silmeye çalışıyorlar» Belçikada nümayişçileri dağıtmağa çalışan atlı polisler Ankara 30 (a.a.) Ankara îşci Sendikaları Birliğinin bırinci genel kongresi, bugün saat 15 te Halkevinde toplanmıştır. Bu toplantıda, Çalışma Bakanı Hasan Polatkan, Ulaştırma Bakanı Tevfik Ileri, Millet Partisi Genel Başkanı Hikmet Bayur, sendıkalar delegeleri, Işçi Sıgortalan kurumu genel müdürü Dr. Cemal Kiper, Çalışma Bakanlığı müsteşan Mus Arkast Sa. 3, Sü. 4 te İşçi Sendikaları Birliğinin genel kongresi yapıldı Belçika, tarihinin en mühim günlerini yaşıyor Kral aleyhtarlarının yarın Bruksel üzerine yapacaklan yürüyüşü ordu durdurmaya çalışacak Londra, 30 (BB.C.) Brükselden bu akşam alınan haberlere göre, Belçika, gayet tehlıkeli günler yaşamağa başlamıştır. Nisbeten sükunet içinde geçen pazar gününün son saatlerinde Liege yakınlannda bır çarpışma olmuş ve jandarma, nümayişçiler üzerine ateş ederek 3 kişiyi öldürmüştur. Bu bölgede top latılann yapılması yasak edilmişti. Muhabirlerin bildir,diklerine göre, Kral Leopold aleyhtarlan şimdi salı günü Brüksel üzerine yapacaklan buyük yürüyüşü hazırıamakla meşguldurler. Salı gunü Kral Leopold aleyhtarlan Valon şehirlerinden kalkarak Brüksele akın edecekler ve Krahn Laeken'deki sarayı dnünde muazzam bir nümayiş yapmağa çahşacaklardır. Bu numayişi önlemek maksadile hükumet de süratle tedbirler almaktadır. Almanyadan acele getırtilen işgal bırlıkleri Brükselin gütıeyindeki Vaterlo ovasında mevzi almışlardır. Nümayişçilerin Brüksele gırmek içın bu ovadan geçmelerı beklenmektedir. Bu bölgede bir çarpışmanın vu Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Londra 30 (B B C.) Bu akşam radyodan İngıliz milletıne hitab eden Başbakan Attlee, dünya komunıstlerine ve Sovyetler Birliğine şiddetli hücumlarda bulunmuş ve demiştur kı: c Korede girişilen tecavüz, hür dünyaya karşı hazırlanan cıhanşümul bir komplonun bü kısmmı teşkıl etmektedir. Birleşmiş Milletler Korede tecavüz fi'linin mevcud olduğunu tesbit etmiştır. Komünıst propagandası veya tefsirleri bu hakıkati silemez. Eğer biz bu tecavüze karşı gelmeseydık dünyadaki kötüluk kuvvetleri bundan cesaret almış olurlardı.» Başbakan Attlee, Sovyetlerin sulh propagandalanna da temasla demiştir ki: « Hürriyetten bahsediyorlar, fakat onu katlediyorlar. Sulhten bahsederken de mütecavizleri destekliyorlar. Dünyadaki kötülük kuv vetlerinı temsıl eden komünistler yeryüzünden hürriyeti ve demok Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Viyanadaki atletizm karsılasmsı Avusturjahlara 86 sayıya karşi 96 sayı ile yenildik Viyana 30 (a a ) (Özel muhabirimızden): Turkiye Avusturja mılli atletizm karşılaşması bugun yapılan musabakalarla son bulmuj ve Avusturya Türkıyeyi 96SS mağlub etmiştir. Bugünkü neticeler: 400 metre manialı: 1 Doğan Acarbay (T) 54.6/10, 2 Frıtz (A) 552'10, 3 Kemal Horolu (T) 56 4/10. 4 Emkardt (A) 57 4 10. Arkası Sa. 3, Su. 4 te İngiltere Başbakanı Attlee Kore'de Tacon şehri nastî boşalMdı? Şehrin terkedileceğini ilk duyanlar zenginler oldu. Hepsi servetlerini p bankalardan çekip yolu tuttular. Onlann arkasmdan evvelâ muhacirler, sonra şehir halkı yollara döküldü. Tacon ölii bir şehir haline geldi. ( Amerikan Filosu Bugün Geliyor r Kızıllara esir diişen Kore muhabirimizin son meklubu Kore muhabinrmz Philip Deane'ın, kızıllara esir duşmeden evvel gonderdiği mektublardan birıni neşretmtştık. Muhabirin cephedekı son hareket hakkında malumat veren dığer bır yazısım aşağıda okuyacaksınız. Tacon, Amerikan ordulan karargâhı Burası dün gece çok fec" bir durumdaydı. Amerıkahlann şeb ri terketmek uzere olduklarma dau çJcan haber, yerliler arasmda derhal yayılmış ve ağızdan agıza dolaşmağa başlamıştı. Karşılaştığımız Kore'hler bize merakla ve tecessüsle bakıyorlar, ne zaman gıdeceğimızi merak ediyorlardı. Bu şayia Amerıkahlardan zîyade, bir kısım yerhler arasmda telâ? ve endişe doğurmuştu Kızıllardan kaçarak buraya gelmış olan mu= Arkası Sa. 4, Su,. 7 de Borsada tahvilât fiatları Geçen bir hafta zarfında büti'ü tah\ilât fiatlaruıda düşüklük görülmektedir Dünyadaki son siyasî ve hâdıselerin istikrarsızlığı ve hükumetin Kore'ye asker göndermeğe karar vermesi dolayısile Kambiyo Amerikanm Akdeniz donanmasına mensub 6 pa,çad£iı nuteşekkıl bır *ilo bu jaV.ah saat 8 de ll^nanıve Nukud Borsasmda tahvilât fiatlarının duştüğünü, hattâ bunlardan nızı ziyaret edecek ve törenle karşılanarıktır VisamırJl Enllentınp'ın komatas'n'ipk' 13^ numardiı Salet» bir kısmının ihraç fıatma kada* kruvazoni, 4 mııhrıb ve bir naklıve gemısınden mıirek^eb iı\r, dün akşam saat 19.30 da Çanıkkaleaen geç» ındığini bıldırmış, aynı gunlerde mı=tır Fılonun geçişi halkın tezahüratma "esıle olmuşlur. altın fiatlarmdaki istıkrars'zhsa da Aynca Leyte uçsk gemısı de bugun Izmin zıyaret edscektir. ışaret ederek piyasanm bu luzuraVısamiral Ballentıne, 3 ağustos gunu Ankarava gıdecek ve ertesi günü tekrar şshrimize donecektir. Arkası Ss. 4, Su. 3 te , Resımde, bugua Izmır limanım zjyaret edecek olan Leyte u$ak genu&ı gOLÜknekıedır. Kamuüe edumis Cenubî Kore kuvvetleri cepheye giderlerken