Katalog

17 Tenmnu 1950 CÜMHURÎYET lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllltlllllll SEYAHAT MOTLARI Sanatlaı* ( j Ü N Ü N MEVZULARI, Bir musiki dehâsııtm FinRusharbinin 200 üncü ölüm yıls liillllllllinillilllllllllinilll I nilülllllllUllîTTTTTTr Içinde bulunduğumuz 1950 tem yazdırdılar; bunların srssmda ve muzu dünya sanat âleminde büyük on sekizinci asrın başmda büyük akisler uyandıracak bir hâdiseni/ı Bach, musiki tarihinin bir dönüm yıldönümüne rastgeliyor; Johann noktasmda, zamanm arkasında kaSebastian Bach, iki yüz yıl önce lıp geriye doğru uzaklaştıkça, rüyet temmuz ayında ölmüştü. Dünyanın kaidelerinin hilâfma, gittıkçe büher yerinde klâsik musikiye sayşı yüyen bir abicî? halinde görünür. Şimal Korelilere tecavüzü durduyan bütün ?anat severler, b\ı a Zamanında musiki tekniğine geyın son hpftasında bu iinlü yıldö tirdıği yenilikleri sayıp dökmek bu durmalan için mühlet veribnesi, ve nümünü elbette muazzam konser makalenin çerçevesine sığmıyacağı bu mühlet sonımda tecavüze devam ler, konferanslar, büyük festival gibi bu satırlan yazan muharririn ettıkleri takdirde. Çimal Kore merilıtısası içinde de değildir; onlan kezleıine atom bombası atılması lerlo hatırhyacaklardır 1HS5 senesinde Almanyanm Eise yukarıdaki sözlerle kısaca hulâsa teklıfinin Birleşik Amerika Temsilciler Meclisinde hararetle alkışnach fEyzenah) kasabaFinda do^an. etmiş olalım. Bach, org için yazd'ğı Fügieri landığını, hep beraber okumuş, 1750 de çene Almsnvan'.n Leirzig fl aypzi!») çehrinde ölen bu rr.ıısiki kendisinden evvel bu sah?da vücu duymuş bulunuyoruz. Birlesık Arneıika atom bombasıdcrası, bütün büyük scnatkârlar de gctirilmiş oian eser'cre nazaran gibi valnız kendisini yetiştiren mem nasıl genisletmiştir? Klavsen için na tekbaşma sahib olduğu zamanleketin değil, dünyanın malıdır ve yazdığı eserlerdeki özel süzellik ve lar. tecavüze heveslenenler karşıgene bütün dünyaca kabul edilmiş klavsen tekniğine dair \eni buluş smda bir teMid yumruğu gibi salbir hakikat vardır: Bu çaptaki ilim, lan r.elerdir? Uin dışı ve dinî şar lanabilecek olan bu silâh, daha zifen ve sanat dehalan dogup büyü kılarındaki terkib unsurlan nasıl yade harbi önleyecek bir vasıta dükleri ve yetistikleri memieketle vücud bulmuştur? Zattn bunlar, telâkki edılmekteyd:. Atom 'bomre elbette şan ve şeref kazandınr gündelik gazete okuyucularını alâ bası kontrolunu, gercek kontrol im lar; fakat onlarm şahsî şan ve şe kalandırmıyacak malum.ıttır. Musiki kânları sağlanabildisı takdirde, Bir rc£i kendi menıleketlerinin smırlan ıiminin incelıkleri kitab sahifeleri lcşik Milletlerin salâhiyetli bir heicinfle kapp.nıp ksîamaz: vvicur'e se nin sükunu içinde ınesîek mensub yetine devretmeöe hazır bulunan tirdikleri eser, memleket hududları lannın tecessüs ve arastırma gay Birlesık Amerikanın herhangi oir ve milliyet faıkları üstunde pek rotlcrine cevab veredu: =un; umu harbde, keyfi olarak atom bombaBiküıi'de yapılan atom tecrubesinde ateş ve duman içerisinde Ceniş bir insanlık kütltsini asırlar miyetle Bach musikisindeki bazan sından faydalanmıyacağı düşünülkalan bLc Amerikan muhribi bovunca faydalandırm^kta devam tatlı ve güzel, bnzan acıkh, fakat mekteydi. Askerî mahfillerde akademık Bununla beraber, atom bilginlerinb» daima azametli nağmeler her sanat eder. Sovyet Rusyanın da atom bom münakaşasma şahid olduğumuz bu belirttiğine göre, bu pillerin kudreAlmanya onunla istpdiîi kadar severin kulağında ve dimağında e bası sımnı çözmeğe muvaffak ol ehemmiyetli sualin cevabım, bu ti 50,000 kw yi geçemiyecektir. Şa Harb malulleri için seri halinde inşa edilcn evlerden biri övünsün, haklıdır: fakat Bach bi bedî bir bahar içinde asırlardan a duğu öârenildikten sonra, bu du çeşid münakaşalarda ulaşılan neti halde, bugünkü malumata göre, bJr sırlara akan ölümsüz bir çağlayan rum tampmıle değişmiş bulunmakBundan altmış sene once Fın muzuaki yolcularm ekserıyetuıı zulmet, yerini aydmlığa verdi. Ar zim gözümüzde ve bütün sanat tacelere göre vermeğe çalışmazdan senede 5 bomba imali için 2 pilia rıhcilerinin ve mu=ıki bnvranlan olarak yaşıyor ve yaşamakta devam tadır. Artık binün atom bombası, evvel, atom bombasının iki mühim çalışması gerekmektedir. tık Rus subayımn çızmelerinin kalandiyada İsveçlıler zamanından gencler teşkil ediyordu. ececektir. müstakbel bir harbden karşı karşı hususiyetini gözönüne koymak yekalma bir takım kötü âdetlerle dev Bu hesablar, bittabi tahmint olKarşımdaki kanapede de yaşlı ba sesı yerıne ara istasyonlarda tre nın gözünde sadece bir Alman deya gelmesi kuvvetle muhtemel olan rinde olur: Atom bombası taktik makla beraber, hakikatten fazla u *^ î p 5j! letia sırtından geçinen parazit biı bir kadınla yedi yaşlarında sevıınli ne el sallayan kahraman Finlerin ğildir; kendi ölçüsündeki sayılı Bach'ın romanı cidden meraklı iki tarafın henüz kayıdsız şartsız değil, stratejik bir silâhtır; imali zak görülmemektedir. Nitekim, A asker sınıfı vardı. Bunlar bir zum bir yavru oturuyor. Trenimız gar mnsum şarkılannı dıniiyorduk. İşte dünya vatandaflarından biridir. kullanabileceği üstün bir tahrib Mcmlekctimiz'le büyük dünya ve alâka vericidir. re, bir saltanat bakiyesi halinde dan ayrılıp bir hayli yol aldıktan Fin milleti budur. Kendı topraklamerikanın Hiroşima ve NagasaklOlümünün üstünden iki yüz yıl vasıtasmdan başka bir şey değildir. fazlasile pahalı ve uzun zamana ye attığı bombalardan sonra, J a memleketi içten içe kemiriyorlardı. sonra ufak bazı istasyonlarda duı rından kardnl'kta geçmeyi asla haz mu?ikisinin anlaşılıp sevilmesi için mütevakkıf bir tahrib vasıtasıdır. O sıralarda subayların yegâne vazi du. Karşıdaki büyükanne ile toıun medemiyen vatanperverier toplulu çanşanlar ay sonunda bir Bach gü gfcçmiş bulunuyor; iki yüz yıldan Fakat Birinci Cihan Harbi sonunAtom bombasmm pahalı olması, ponyaya atılacak bir üçüncü bomfeleri boş bir gururla parlak tokalı durmadan kendi yaşlarına göre ğudur. Bu hikâyemi bir başka mec nü hazırlıyacaklar mı, bilmiyoru'n; beri musiki ile mcşgul r'an bir a da biraz kullm'khktan sonra Ikinci bittabi topyekun harbe hazırlanan baya sahıb olmadığı artık bir hakikemerlerındeki kılıclarını şakırdat mecmualannı okuyorlar. Trenimizın liste anlatıyordum. Gene bir Fin Ankara ve Istanbul Korisenatuar ilcnin çocuğu idi; bu aileden mu Cihan Harbinde, her iki tarafm büvük devletler için bir mahzur kat olarak kabul edilmektedir. Dalarının, Cumhur Başkanhğı Flâr siki ile meşgul iki yüz kişi Bach'ın karşıhklı olarak fayc'alanabıleceği ha da ileri gidilerek 19451946 kımak, içkı ıçmek, salonlarda vals vt bu istasyondaki duruşu bir hayli kızı bana şunları söyledi: monik orkcstrasını da teşekkülü sağhğında hayatta bulunuyordu ve ve ga>Tİinsanî zayiatı arttıracağı te=kil etmiyebilir. Buna karşıhk şında Amerikanın sadece üç bomb» polka oynamak, iskambil çakıştır uzadı. Gruplar halindcki genclevin « Gördüğünüz o manzara Rusbombanın imali için. 'buTÜnkü tekmaktı. Emirlerindeki erlere kaba rahatsızlık vermiyecek şekilde ha I lann memleketimizin bazı mıntaka içinde bulunduran Devlet Operas' Almanyanın muhtelif şehir ve ka düşüncesiîe, her iki tarafm asla r.ikle pek uzun zamana ihtiyac olu imal edebildiğini ve bunlann ikisini Bikini tecrübelerinde kullandıktau ve zalimce hareket ederler, onlara fıf perdeden söylemekte olduk'nrı j lannı işsal günlerindenberi devam n n bu büyük yıldönümü ile ilgi sabalarına dağılarak ekmeklerini kullanmadığı zehirh gaz gibi, acaba üçüncü cihm harbinde de atom şu. gerçekten üzerinde dumlmağa sonra, üçüncüsünü elde yedek ola«Kışla öküzleri!» derlerdi. Finlan halk şarkıları kesildi. Dışarıya hak edegelen hakikatlerden ufak bir sah lenmeleri pek güzel olurdu; ne musiki ile kazanmağa çalışan bu r bombasını istimal etmemek yoluna değer 3İr noktadır. Atom bombası rak muhafaza etmek kaygusile, dediyayı fikren ve ruhan kalkındıran mak isterken korkunc yüzlü biı nedir. Bir Finli olarak kendi vata yapmalı ki 28 temmuz bu müesse insanlar her sene muayyen bir günnın iptidai maddesini teşkil eden nizalü tecrübesini tehir etmek zoselcrin yaz tatiline rastgeliyor; fa de bir şehirde toplanırlar, aile için gidilmez mi? öğretmen Snelman, ordudaki bu Rus askerinin gözlerile gözgoze gel nımızda, kendi trenlerimiz içerisinkat Ankara ve Istanbul radyolarm de bir musiki festivali yaparlardı: Atom bombasını kontrol husu uranium izotopunun bir bombaya runda kaldığı iddia edilmektedir. kötu ahşkanhğı, verdiğı konferans dim. Sırtımdan önce kaynar, sonra de, Rusların kontrolunda ve karanYılda bir gün de parasız, kendi ken sunda henüz bir anlaşmayâ varıl yeter miktarda imali için gereken Şu halde, senede üç veya emnive npsihatlerle bertaraf ederek, bu soğuk sular dökülmeye başladı. Dıı lıkta seyahat etmenın verdiği ıstı da ve Istanbul Flârmoni cemiyetinde Bach'ın hayatına ve sanatı dücrine ve kendileri için çplmak! madığına, anl?=ma ihtimalinin de zaman hakkmda bir fikir verebil yet payile altı bomba Amerikanın gunkü sağlam Fın Ordusunun te rumu önce kavrayamadım. Nihayet rabı size tarif dahi edemem. Bazan na dair konusmalar yapılıp eserleri Bach ailesimn bilinen tarihi on pek zayıf oldu^una göre, şimdiki mek maksadile işaıet edelim ki bugünkü kapasitesi olarak görülmelıni attı. Bugun Fınlandiyada her Porkkala denilen Rus işgal mınta o Rus subaylarının canları eğlence ç<">!ınm:ık suretile hususi bir pro<; altıncı asırda Tuning2n'li de'5ir halde, müstakbel Dir harbde atom 1000 kw. lık bir Fermipilinin gün mektedir. Bu hesablara göre, şu kışla bir nevı halk ünrversitesıdu kasından geçeceğimizi öğrendim ister, küçük bir çocuğu trenden in ram düzenlenmnsi mümkündür. menci WTeit Barh (Vayt Bah) ile bombasının ki'llamlacağmı düşüne delik plutonium istihsali bir gram sırada Amerikanın asgarî 1530 Askere gelen her Finli evine a^k Trenin bütün pencereleri dışarıdan dirmeye kalkarlar. Çocuk küçüklüJchann Sebastian Bach (Yohan baslar. Bu adam gitara çrlardr, so biüriz. Bu takdirde, bu muazzam dan ibarettir. Şu sırada, ne Ameri bombaya sahib bulunması gerekların en mukaddesi olan vatan aş demir kapaklarla kapanarak müğüne rağmen kahraman kesilerek Scbastiyan BaVO doemadan evvel vurdan gelenlerin hepsi senelerce tahrib vasıtasını ilk olarak kullan kada, ne de Rusyada kullamlmakta mektedir. kmı kalbinde tutuşturmuş olarak hürlendi vagonumuzun içi zifirî subayı yumruklamaya başlar. Ço Almanyada bir çok muFiki üstad musiki ile meşgul oldulsr; büyuk mcık mesuliyetini hangi taraf üze olan pillerin kudreti hakkında, pek döner. Bu yeni ruh 1939 Rus Fin karanlık olmuştu, iki ucuna. sahanAtom bombasının bu iki hususitabii olarak bh: malumat yoktur. cuğun beraberinde bulunan ebe lan yetişmişti; hele kendisinden bcstekâr Johann Sebastian Bach'a rine aUcaktır? harbinin inanılmıyacak mucizcsini lıklara birer nöbetçi dıkildi ve bir yetini gözönünde tutarak bu silâhl sor.ra onun hazırladığı teknik im kadar, hattâ ondan sonra da. . yaratmıştır. Galib ve parlak zaferle de Rus subayı peydahlanarak va veyni hem çocuğu kurtarmak, hem ilk olarak Ruslar mı, yoksa Amekânlardan da faydalanarak pek Çünkü Johann Sıbastian Bach'ın şehire yayan «iderek üstadın kar sağhğında öldüler; Bach onlan deçıktıkları bu enşilmez neticeye rağ gonun içerisinde gezinmeye başla de bir hâdiseye meydan vermemek gısına otunnuş. onu günlerce hay rın teessür ve ıstırab havasile sarılı rikalılar mı kullanırlar? sualine cebüyük eserler vücude getiren şöh çocukları da musikişinastılar. men Fınhler sulh imzalarken müt dı. Trenimiz demirin demire sü için Rusa yalvarmaya başlarlar. Bu olarak götürüp gömdü. Bu ölüm vab vermeğe çalışalım: retler ve dehalar isimlerini sanat Büyük bestekâr ilk musiki ders ranlık içinde diulemiştır. Hayatının tefıklerin o zaman ı\i dostu bulu rünmesinden mütevellid gıcırtılar yalvarmalardan Ruslar o kadar keBugüne kadar ıleri sürülen iddive insanlık tarihine altın harflerle lerir, babası Johann Anıbrosions sonuna kadar kendisinden evvelki lerin her biri bestekârın hassasiyeti n?n Rusyaya hem 10.000 Klm2 top çıkararak ağır ağır hareket etti. yiflenirler ki sormayın. Nihayet sanatkârlann eserlerini bütün hu ve yaratıcı kudreti üzeıinde tesirli alar. Amerikahlar veya MüttefikleBach'tan almağa başlamıştı. Daha rak ve hem de 300 mılyon altın do Hüküm süren korkunc sessizlik çocuğu bırakırlar ama trep.de buoldu. Bach musikisindeki ıstırablı rin insanî duygularla hareket edeon yaş'nda iken hem annesini. hem susiyetlerile tetkik edebümek ve lar ödemeye mahkum edildiler. Fin içerisinde Rus subayımn çizmeleri lunan yolcuların hepsinin âsâbı boinceliklerine erişcbilmek için on nağmelerin çoğu bu ölümlerin mah rek atom bombasını ilk olarak sını kaybcHi; bundan sonra kullanmıyacaklan, ancak Rusyanın lıler bundan da yılmadılar. Onlaı nin kaba sesleri duyuluyordu. Su zulmuştur. Ben şahsan bu gibi hâsulüdür. çocuğun musiki hocalığını ağabe lan mütemaden kopya eder, bu suatom taamızundan sonra bir misiçin bu haksız kayıb yeni bir hamle bay, vagonu bir baştan bir başa ka diselerde kaç kere galeyana gelen visi Johann Cristoph Poch üzerine retıe inşa ve terkib tarzlarım tekBach, denilebilir ki iki defa doğ lile mukabele yoluna gidecekleri vesılesı oldu. Harb malullerini ilâh tediyor, sert dönüşlerle hareketleri Fin genclerini herhangı bir sızıltıya rar tekrar gözlen geçirmiş olurdu. muştur. Bırincisi bilindiği gibi 1685 aldı. mahiyetindeydi. Fakat acaba Rusya laştırdılar. kurduklan mükemmel ne devam ediyor, kimse ile konuş meydan vermemek için nasıl yatışBach'ın yaptıklan dehanın uzun Bach'a aid üç rivayct vardır ki bir sabır olduğunu söyliyenleri te ve herkesin doğuşu gıbi baba ve bombayı ilk olarak kullanır mı? teşkılâtia onlara aşkla bakrnaya muyordu. Karşımda oturan büyük tırdım ah bir bilseniz ..» annenin elbirliğıle gösterdikleri Bu tarzda bir mislile mukabele>i bana bir dehsnın yetişmesindekı haklı çıkarır. başladılar. Bir taraftan gıicü küçük anne ile, toruna bakıyonım. Loş *** himmet sayesinde. Bu, anadan do davet eder mi? ehemmiyetli atlama taşları gibi gelere yeten belâlı komşuları Rusya elektrik altında gölgelenen gözleriğuştur. *** Fin kadını ve erkeği 14 yaşından liyor: Çocukken ağabeyısinde klavDünya durumuna bir göz attığıile mecburî muahedeler ımzalarlar ne mendıllerini götürüyorlardı. Öitibaren umumiyetle bıçak taşırsen için yazılmış bir nota mecmuKeman .klavsen ve org, Bach'ın Sağhğında büyük bir şöhret ka mız zaman, bugünkü halde komüken diğer taraftan da kalblerindeki bür kanapede birar önce tatlı mern lar. Bu bir gelenek, vatanperverlik ası gorerek istemiş, red cevabı ile büyük bir kudrçtle çaldığı üç mu zanan Bach, garıb bir talih eseri nist âlemin stratejik bir üstünlüğ© nefret ve kin ateşini asla kullen leket tiyküleri söyleyen Fin delikarşılaşmıştı. Bir aralık gizlice eli çiki aletidir. Hayatı senelerce kili olarak, ölümünden sonra kısa bir sahıb olduğunu görürüz. Hatalar dırmediler. Halen Fınlandiyada 48 kanlılan da sakin sakin gözlerinden sembolüdur. Bıçak taşımalanna ne geçirdiği bu nota ınecmuasmı celerde org, prenslerin sarsylarında müddet içinde unutuldu. Aradan yapılmış, tavizler verilmiş ve bu bın harb malulü vardır. Ayrıca iplik gibi yaşlar akıtarak ağlıyor rağmen adî polis vukuatı nadirdir gece kimse farkına varnrjsın diye klavsen çalmakla geçmiştir; ekme seneler geçti. Mendelshon 1829 da netice hasıl olmuştur. Nitekim, KoFinlilerdeki vatanperverlik duyguharb senelerinde çekilen sefalet lardı. Trenin hareketinden meydana mum yakmıyarak ve ay ışığmda ğini bu suretle kazanıyordu ve çal Bach'm eserlerini toplayıp bastırdı: re hâdisesi münasebetile Birlesık tarının üstünlüğü onları komünizm 10.000 veremliyi de acı bir hatıra gelen ses, Rus subayımn çizmeleriça'aşarak sonuna kadar kopya et dıklan şeyler, çokluk testeleyip bu eserlerdeki ustalık ve güzelliğe Amerika Âyan Meclisinde «istıho'.arak bırakmıştır. 500 de kbr var nin âsâb bozan gıcırtısı, boğuk hıç denilen âfetin felâketlerinden komiş, sonra aslmı götürerek yerine ortaya çıkardığı eşsiz eserlerdi. rumaktadır. Ruslarm ağır muamehayran olan yeni nesiller bir Bach baratımız uvuyor muydu?» suali du. Butün bu maluller maluliyet kınklar, bu ıstırab verici dekor bir bırnkmıştır. Yirmi yaşında iken Birinci karısının ölümürden son Cemiyeti kurdular, Bach'ın şdhretı ortaya atıldığı zaman, Merkebî Isdereceîerine gore, kendılerıne dev hayli devam etti. Tekrar Fin top lelerine ve Doğu Blokuna sokmaya Lubeck şehrinde bulunan bir klav ra tekrar evlenmişti. Bu iki izdi dünyaya yayıldı. Bu, sanatkârın tihbarat Bürosu şefinin verdiği celet tarafından nekahathane şeklin raklanna girmiştik. Pencerelerimizi çahşmalarına rağmen Finliler polısen çalıcısmın büyük şöhretini duy vacdan yirmi çocuğu dünyaya gel ikinci ve artık ölümsüz olan doğu vab bu görüşü tejid eder mahiyetbugüne deki pek şirin villalarda ömürlerini örten ağır demir kapaklar kalktı tikada bağımsızhk lannı muş, maaşlı işini bırakıp şehirden di. Çocuklann çoğu babalarının şudur. tedir. İstihbarat şefi Amiral Hillenkadar korumuşlardır. Bach doldurmaktadırlar. İş görebilecek koetter 20 haziran günü Şimali Kodurumda olanlar da resim, minyabağ'amak mümkün olabilirdi. Fs rede geniş faaliyete girisildiğinl tür, halı dokumacıhğı yaparak on Oere, günlerdenberi uğraşarak hakat, mademki bu hatayı yapmışti, bildirmiş, fakat aynı tarzda faaiiyeıırladığı plânlan elinde, büyük lan gene «Harb Malulleri CemiSere onun samimiyetine inanma tin Batı Almanvada. Yugoslavyada, hazırlıyan yetin nin açtığı satış bürolannds mimart müsabakasını makta haklı idi. Binaenaleyh, Sere Formosa'da, Hindiçinide göze çarpkapısından içeriye satmaktadırlar. Korlere, rehberlik müessesenin nin plânlan kabul olumırsa, Seli tığını belirtmiştir. ^iorülüyor kl girdi. Kalbi, öyle çarpıyordu ki... etmek uzere «Rehber Kbpekleri min de Sereden uzaklaşması icab Sovyetler, demokrasi âlemine önYetıştırmeı» Okulunda yetişen kö Eserine güvendiği kadar, insanların ediyordu. Çünkü zavallı Sere, ha cü'er salarken, kendileri çarrı?Tia onu anlayışma da güvenebilseydi pekler verilmektedir. Helsinki soyat kadını sıfatile kazandığı her dışında kalabilecek durumdadırlar kaklannda dolaşırken iki bacağı ne olurdu? İçinde konuşan bir ses muvaffakıyeti kendisinin fevkalâde A\Tica, gerek Avrupada, gerekse kasıklarından kesilmiş temiz üni ona «bugün de buraya gelişini iyi Vazifem başında bitaraf olmak lecektı. Fakat bunlann olabilmesı kendi şekıl guzelliğıne verılmiş bir şefkatsiz arkadaşının sözüne kızaAsyada ilk hamlede büyük kazancfcmalı bir binbaşıyı hususî bisik karşılamıyacaklar, Sere!» diyordu. isterim. Plânlannızı bıraktnız, ben için Selim Beyin onu, güzel bir ka not gibi kabul ederek boynunu rak cevab verdi. Sesinin tonu de güzelliğine medyun sanıyordu. Bu lar elde edebilecek bir kuvvet üsbıraktığı tesir letile vıtrınlere ve yüriiyebilen Zaten güzelliğinin dın gibi değil, bir iş adamı olarak büktü, mustarib bir sesle: ğişmiş, bakışlan sertleşmiş bir noktada pek haklı olarak titiz dav tünlüğüne sahibdhler. Bu bakımdan tetkik ederim, hanımefendi. ranıyordu. Bunu Seiim Sezen, ona genclere hayran hayran bakarken altında kafasının ve ruhunun tecel Plânlarımı bizzat tetkik etmiş halde: Selim konuşurken vâkıa biraz ele alması ve dinlemesi elzemdi. ilk günü yaptığı komplimanı Sere üçüncü cihan harbinde de, Asyamn görürsünüz! Bıraz ilerde rehber kö lilerini bugüne kadar kiro kale al gülümsemişti. Ama ona bu sözü İki gün sonra Sere, en sade el olmanıza müteşekkirim, fakat ne Şartsız ve şekilsiz hareket eden nin tamamen ters alışmdan çok iyi veya Avrupanın kaybedilmesi. bunpeğın sürüklediği yakışıklı bir teğ mıştı ki! şimdiye kadar her erkeğin yaptığı bisesini giyerek eseri hakkında, Se nim için mecliste bütün forsunuzu yalmz analar ve babalardır. Mahdan sonra uzun hazırlıklardan sonmene halk yol vermektedir. Ijte Ümidsiz ve yorgun umum müdü gibi bir kompliman olarak söylediği lim Beyin söyleyeceklerini dinle kullanmanıza müsaade edemem. rumiyet ve ceza onlar için olmalı anlamıştı. Sere, güzelliği dışında ra gene bir çıkarma hareketine gifikir haj'atile kimsenin nazarı itibunlar Fin halkının her gün yara rün çalışma odsfeına yaklaşarak ka muhakkaktı. Fakat Sere. ne zaman mek üzere tekrar müesseseye gitti. Müdafaa ettığiniz proje bir kadı dır, dedi. rişilmesi Müttefikler için fazlasile bara almak istemediği akıllı bir larım tazeleyen Rus harbinin canlı pıyı vurdu. İçerden sert bir ses: muhtemel bir vaziyettir. danberi bu şekil komplimanlan, ar Selim, onu büyük bir nürmetle, fa nm eseridir. Aradığmız tarafsızlık Bu sözlerin ortalıkta esen soğuk mimardı. Bu yüzden kim bilir ne tsKjlarıdır. Bu tablolara yaşlı ana Giriniz! diye cevab verdi. tık bir hakaret manasmda anhyor kat gene de yüzünün her tarafın içerisinde kalmanızı ben de sizden Şu halde Ruslar atom bombası kul ve b?balar durup bakarlarken ölSere, kapıyı açarak masa başında du. Zira, güzelliğinin meslek haya da ateşli bakışlarını gezdirmeyi ih bilhassa rica ederim. Aksi takdirde, havayı, değiştirmekte biraz tesiri kadar zarar görmüş ve üzülmüştü. müş çocuklarını da hatırlarlar. Fa oturan mağrur tavırlı müdür beye tına çektiği duvar.onu manen şekli mal etmiyerek dinledi. Bu gene ve eserin kazanacağı muvaffakıyetten olmuştu. Fakat, plânın kabulü hak Bugün de müsabakaya verdiği pîân lanmağa neden lüzum görsünier? kında kat'î bir neticeye varilama larmın kazanacağı muvaffakıyeti, İşgal edecekleri toprakları, işgal kat ne acı ki Helsinkiye on dakika doğru ilerledi ve kendini tanıttı: arkasında saklanmış bir kukla va enerjik adamm nefsine itimadı pek aradığım zevki alamam. Sonra siz mıştı. Nihayet bir başka toplantıya güzelliğinin arkasında gelen bir şey edilemez, işgalden sonra faydalanımesa'ede bulunan deniz üssü Fork Sere Tanrıöver. ziyetine düşürmüştü. Şimdi Selim çoktu. Hele kadın erkek davaların de takdir edersiniz ki muvaffakıgibi kabul etmek mecburiyetinde lamaz bir duruma sokmak için mi? kala'da kuvvetli Rus birlikleri varUmum müdür, hürmetle yerin Sezenin, gülerek söylediği bu sözü da şımartılmış bir insan olduğu her yeti bir minnettarlık mukabilinde lüzum görülerek meclis dağıtıldı. Yolda giderken Selim Sezenin en kahrsa herhalde çok müteessir ola Yoksa fazlasile şiddetli bir mislile dır. Bu millet nasıl komünizmi be den kalkarak mukabele etti. kazanmış olmak istemem. Ödeyede kendisi için, bir izzeti nefis me halinden belli idi. mukabeleye maruz kalmak için mi? yakın dostu, ona âdeta kulağına caktı. nimssyebilir? Gözünün önünde bu Ben Selim Sezen. Buyurunuz selesi yapacak kadar üzülmüştü. Sere, onun manah bakışlan kar miyeceğim bir borcu alamamakta söyler gibi bir tavırla: Harbin sadece tahrib etmek makkadar canlı felâket tablosu yaşar hanımefendi, bir emriniz mi var? Onu, vazifesi başındaki tarafsızhSelim Sezen, onun cidden değerli sadı gütmeyip, bir taraftan emniyet şısında, bütün cesaretini toplayarak hakhyım değij mi? diye biraz sertken! Onun içindir ki bugün FİD Sen bu işte bitaraf değilsin, Selim Bey, bu sözleri söylerken ğından uzaklaştırmak için yapıl sükunetle plânlan hakkında, ko çe mukabele etti bulduğu eserini, müdafaa etmek hududlaruıı kalbgâhtan uzaklaştırparlamentosundaki 200 milletveki Sereyi, âdeta Amerikah bir çapkı mış bir teklif değildi bu. PlânlanSelim.. Gel şunu itiraf et .. diyordu. suretile ona müsabakayı kazandı mak ve diğer taraftan ise isşal edinuşmasım bekliyordu. O, bu işlere linin içerisinde yalnız 38 sola mü nın ıshk öttürmesini ifadelendiren nın orijinal taraflarını, Selim Bey Bu söz, Selime kuvvetli bir dar nrsa, istemeden yaptığı bir küçük len topraklardan iktisadî faydalap alışıktı. Bütün ömründe, erkekten Nihayet çocuk hastanesi için açıtemayil üye bulunmaktadır. dikkatli bakışlarla süzüyordu. Onu gibi memleketin kıymetli bir iş ada gördüğü muamele işte bu idi. Kom lan büyük mimarî müsabakasına be indirmişti. Zira, bunun aksini gaf yüzünden Sereyi manen kay sağlamak gayesine hiznet ettiŞın© bir dakikanın içinde tetkik ederek mma izah etmesi, davası uğrunda plimanlar, ateşli bakışlar... iştirak ermiş eserler hakkında, bir isbat etmek cidden zor bir işti. Se bedecekti. Kendi şahsî saadeti için göre birinci şık varid olamaz MisHelsınkinin civarını gezerken tere, bir çok kimsenin şuur ve man de, aksini yaparak değerli bir eseri lile mukabele ise muhakkak ki kusursuz güzel denecek bir kadın yapacağı en önemli işti. Fakat ne O, üzülmekle beraber, kendini bu karar vermek maksadile jürınin çadüfen ben de trerüe Porkkala deolduğunu anlamış, giyiniş ve tavır yazık ki, Selim, bunu böyle anla âkıbete her zaman için hazırlardı. toplanacağı gün geldi Selim Sezen, tığıru elinden alabilecek bir var çiğnemeğe, ve ondan manen fayda Müttefiklerden ziyade Sovyetlerl nilen Rus bölgesinden bir hayli helanna göre de manevî vasıflannı, mamış ve Sereyi güzelliğile onu İşte, bugün de Selimin karşısında, umum müdür sıfatile ilk konuşan lıktı. Bizzat kendisine bile eserini lanacak olan bir çok kimsesiz, hasta çekindirmelidir. Zira, yukanda işayecan çekerek geçtim. tecrübeli bir insarun keskin görü hislerinin tesirine sürüklemeğe sabır ve tevekkülle eseri hakkında kimse olmuştu. Sakin görünüyor 6amimî olarak beğenmiş olduğunu yavrunun saadetini hiçe saymağa ret olunan hesablann belirttiği gibi, Helsinki civanndaki dünyanın şile sezmişti. Bu seziş ve anlayış kalkışmış bir kadın zannetmişti. konuşmasına intizar ediyordu. Ni du. Serenin plânlannı, mimarî ve isbat edemiyor değil mi idi? Bu vicdanı razı oiamıyordu. bugünkü halde Birleşik Amerika en modern, her odasında telefonuonu bir lâhza bediî bir zevkin tesiri İşte, cvazifem başında bitaraf kal hayet Selim Sezen, gene kadının içtirnaî bir tez olarak ele aldı. Şart eserin kabulüne, mecliste biraz daSovyetlerin bir bombasuıa en az na kadar her türlü konforu buluSelim Sezen için, günler böyle dört. beş bomba ile mukabele edealtma sürüklemişti. Gözlerini kırp mak isterim hanımefendi,» demesi onu frenleyen ciddî tavırlan kar lardan yapılacak ufak bir fedakâr ha çalışsa muhakkak ki herkes ona nan hapısanesini gezrnek istıyormadan gene kadınm, harikulâde nin Sere için böyle bir ithamdan şısında tetkik ettiği plânlan hak lığa mukabil çocuk davasını kökten bir koca âşık nazarile bakacaktı. nıhî bir bunaltı içerisinde akıp şit bilecek durumdadır. dum. Bu hapısaneye trenle gidilir mişti. Nihayet, ikinci toplantıda Següzelliğini dakikadan dakikaya ar başka manası ve hedefi yoktu. ele alacak olan bu eseri, bütün kuv Zira. Serenin güzelliği, her hakika lim, kendi şahsî saadetini bır meskınâa konuşmaya başladı. Büyük garda rauhtelif istikametlere Birleşik Amerika ve Müttefiklere tan bir hayretle seyrediyor ve kenvetile, ikna edîci deliller göstererek tin üstünü örtmü|tü. Plânlannın, lek ve cemiyet davasına değişerek gelince, onlar için vaziyet tamamıle Sere, eserlerüe tanıdığı ve mi Sizi tebrik ederim hanımefenkalkan trenler arasında yanlış biridi kendine sesinin tonu, bizzat şe marî sahasında en çok beğendiği di. Plânlannız, cidden bugüne ka müdafaa etti. O, konuşurken, mec onun kadar güzel olduğtına inan Serenin plânlannı bütün itirazlara aksinedir. Atcm bombası ve emsali ne binmişim. Trenim Rus bölgekil kadar güzel diye düşünerek Selim Sezenin bürosundan plânladar, müsabakamıza gönderilenler liste fısıltılar başlamıştı. Selim Se mak isteyen tarafsız kalmamış sa karşı, kabiliyetli bir mimar ve iyi üstün silâhlannı ilk hamlede kulsinden geçip gene Fin topraklarmda onu, biraz fazla dinlemek için kas rmı bırakarak çıktığmdanberi, böyden çok daha üstun... Bilhassa bir zenin makul iddiaları karşısında, mlacaktı. Kendisi için ileri süre bir avukat gibi müdafaa etti. Onun lanmadıklari takdirde, Asyayı ve ilerledi den susuyordu. le bir keder içerisine gömülmüş dü anne duyuşu* ile çocuğun moral kimse yapılacak bir itiraz bulamı cekleri fikirlerin, dedikodulann hiç plânlannı kabul ettirtti. Selim, bilhassa Avrupayı ilk hamlede kay#** Sere, kendisini manah nazarlarla hayatı üzerindeki hassas düşünce yor. Fakat, bu plânı kabul etmek bir ehemmiyeti yoktu. Fakat üstelik kendisi için kaybettiği b u kadmı, betmek tehlikesi küçümsenemez Müslüman Fın âlimi Musa Carul inceden inceye tetkik eden bu çef şünüyordu. Plânlan kabul olduğu takdirde bu lerinizi ihtiva eden bu plânlar, bir istemiyorlardı. Bir kelime ile Se Serenin karşısına kendisini artık eriştiği söhretin başdöndürücü zevki Bu takdirde ise, çıkarma daracık lah temiz şimal türkçesile Fin tren karşısında sıkılmasına rağmen salim Sezenin bu haklı olan davasm boğan hisleri yüzünden çıktıgı za içerisinde yalnız bırakarak uzak Manş denizinden değil, Okyanuslar lerıni şöyle anlatıyor. Ben de on kin, mağrur tavrını elinden bırak iş ona, birisi içtimaî ve diğeri mes çocuk hastanesi için, bence ideal ötesinden gelmek zorunda kalacaklekî iki büyük zevk temin edecekti. bir eserdir. Kabul edilmesi için, da, onu, en yakm arkadaşlan bile man, minnet borcunu taleb eden laştı. lardan birindeyim. mıyarak konuşuyordu. Bilhassa bir kararmda tarafsız hareket etmiş bir alacaklı gibi olmadığını ona natır. Bu ihtimali göze almak, hattâ « Vagonlar gayet pâk, Fin hal hayat kadınına yakışan bir tabiilik Bu muhakkaktı. Zira o, plânlannda ben, bütün forsumu kullanarak, İkinci Cihan Harbinden de daha ukimsesiz hasta çocuklar için, yapı jüri heyetine, müessir ohnaya çalı gibi kabul etmek istemiyorlardı. 6il anlatabilecekti? kı da edeb bilir, hürmet saklar. tın içerisinde, müsabaka için getirdiğı Bunlar içerisinde kendisi kadar ceSere, • tebrik etrıek bahanesıle zun bir harbe katlanmak demek o(sessiz), akırmaz (haykırmaz), ba plânlan biraz konuşulan şartlar lacak olan çocuk hastanesinin ço şacağım, dedi. Son günlerde bu mesele onun için bile, onu görmeye teşebbüs etmıyen lacaktır. Şu halde Amerika, ya çok Bu sözü söyler söylemez de, Se saretle konuşan söz sahibi bir arkırmaz (bağırmaz), keyif kırmaz, dışma çıkmak mecburiyetinde ka cuğu ruhen oyalayabilecek mahibütün düşüncelerinin üstünden ba Selimi düşündükçe, kendi cazibe uzun yıllar sürebilecek bir harbo yette olmasına ehemmiyet vermişti. renin, uzun kirpikli güzel gözlerine kadaşı: tabiatleri güzel. giyimleri pâk halk larak hazırlamış olduğunu söylüsinden kurtulmaya muktedir olan razı olmak veya atom bombasını Kimsesiz, gayrimeşru çocuk kan bir derd haline gelmişti. tır. Üçüncü sınıf burada rahatsızlık yor, bunun sebeblerini izah edebil Bu oyalayıcı vasıtalar bilhassa Lu baktı. Vicdanı ve aşkı, onu iki ayn is bir kahraman gibi kabul ediyor ve bol miktarda kullanarak durumu na parkımsı bir çocuk bahçesinin Kısılan, içlenen bir sesle de ilâve lann sıhhate kavuştuklan, yiyip, vermez, yaman söz, nacar iş, hilâfı mesi için de, plânları beraber tetiçerisinde, eriştiği bu lehine çevirmeğe çalışmak şıklarilf içip, giydikleri yetmiyormuş gibi, tikamete çekiyordu. Sereyi ilk gör tarafsızlık edeb hareket burada buhınmız kik etmelerini şefe teklif ediyordu. mevcudıyetile altı yaşından küçük etti: çocuklar için bir kindergartendi. Şimdilik. kendinizi, bu işte bir de çocuk bahçeleri ve envai çe düğü gün, onu çok beğendiğini ih meslekî muvaffakıyetin. sıhhatine karşı karşıyadır. Bu iki sıktan han« Halk edeb sever, rahat ister. dar'.ıe Selim Sezen, Serenin bu teklifine 6as etmek maksadile, vazifem bâ büsbütün inanıyordu. Fakat, haya gısini tercih edeceği hususunda İ 4 görmeden insan üçüncü sınıfta gı aynı manalı bakışlarla ona bak Çocuğun, moral hayatına aid olan yarıyarıya muvaffak obnuş addede şid oyalayıcı vasıtalaıla şımarblşında bitaraf kalmak isterim, de tının, bu çok özledıği parlak mer Şimal: Koreye karşı atom bom» bu lüzumlu teferruat gözönünde bilirsiniz. maları mı lâzımdı? diyordu. debilir.» Hakikaten böyle bir vamakta devam ederek şöyle cevab tutulması istenilen şartlardan biraz Selim Sezen, çocuğa gayrimeşru meseydi, bugün eserin kazar.acağı halesinde acaba ne için umduğu bası kullanmak <eklifi manah bir Sere, ateşli erkek bakışlarınm regonda seyahat ediyordum. Vagonu , verdi: fedakârlık etmekle mümkün olabi fakat ettiği bu sözlerin yarısını, diye damga vurmağa cesaret eden büyük muvafiakıyeti, bizzat esere kadar memnun ve mesud değildi? işarertir. canlı tabloları Yazan: Haluk Durukal Yazan: Refik Ahmed Sevengil Atom bombasını hangi taraf kullanacak? Yazan: Tevfik SaduHah KUçiık nihâye = ' I Z DI R AB Yazan: Saliha Oncel