Katalog

Dünyanın en büyük Patronlu elişi ve Model mecmuası büyük ikramiyelerle: Otomobil, buz dolabı, radyo. 357 çıktı. umhuriyet K U R U C U S U : Y U N U 5 NADÎ En son değişikliklerle birlikte İŞ KANUftU V2 bu kanunla ilgili İş Kanunu'üe 'fğk\\ müesseselerle bütüa iş adamları ve Tşçilerin kanunî haklanm toplu busise^lde gösterir. Fiatı 358 kuruştur. MEV.ZUAT İNKILÂP KİTABEVİ 0^ l • QQ I A i . 30 14 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta Kutusu tsfanoul No 246 P o r o O m h u Tele İ *X T a m m ı i 7 iQt%("l foniar: Umumî Santrai Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299, Malbaa : 24290 lUrbBmüB 1 0 IömmUZ 1 3 0 U iki yeni askerî kanun Hükumet plânma vâkıf o!an kimseler Hazineden çok ucuz bir şekilde aldıkları arsaları yüksek bedellerle tekrar Hazineye satmışlar Bir milletvekili, resmi daire arsalarınm sahiblerinin tesbitile bunların mal beyamna tâbi tatulmasını hukümete teklif etti Askerlik müddetini indiren ve yedek subaylara dair olan tasanlar dün Mecliste kabul edildi Ankara 12 (Telefonla) Askerlik müddetini indiren kanun tasarısı 1 ekim 1950 den itibaren yürürlüğe girmek üzere bugünkü Mecliste kabul edildi. Tasannın dünkü müzakeresi sırasında rauvazzaflık rnüddetinin kıtaya sevk tarihinden itibaren başlaması kabul edilmiş ve bu esasta tadil edilmesi için komisj'ona iade edilmişti. Bugünkü toplantıda tasan bu şeklile müzakeresiz olarak kabul edildi. Gene bugünkü toplantıda yedek subaylann kıta veya müesseseler I deki hizmetlerinin icabında kısaltılması için Bakanlar Kuruluna sa ; lâhiyet veren tasan da görüşüldü ve münakaşa edümeden kabul edildi. Bu kanunla Bakanlar Kurulu icabı halde, yedek subaylann kıta ve müesseselerdeki hizmet müddetlerini indirebilecektir. Donanmanın Mafm<ıra tatbikatı başhyor Cumhur Başkanı bu sabah askerî bir uçakla Izmîre hareket ediyor Donanma, 15 temmuzda İstanbula varınca Cumhur Başkanlığı forsunu taşıyan muhribin önünde bir geçid resmi yapacak Ankara 12 (Telefonla) Donanmamızın muhtemel olarak Marmarada yapacağı tatbikatta bulumnak ve oradan istanbula gitn.ek üzere Cumhur Başkanı Celâl Bayar yarın sabah 8 de askerî bir uçakla Etimesgud askeri hava meydanından Izmire hareket edecektir. Başbakan Adnan Menderes. Devlet Ba kanı Samed Ağaoğlu, Genelkurmay Başkanı OrgeneraJ Nuri Yamut, Hava Kuvvetleri Komutanı Muzaffer Göksenin. Deniz Kuvvetleri Komutanı Sadık Altıncan, Genelkurmay Hareket dairesi başkanı TÜEÎ"" general Yusuf Tekeli, Kırşehir milletvekili Amiral Rifat Ozdeş, Cumhur Başkanlığı yaverleri, Hususî Kalem müdürü ve Başbakanlık Hu susî Kalem müdürü Basri Aktaş da yann Cumhur Başkanmın refakatinde Izmire hareket edeceklerdir. Heyetin seyahatine iki askeri uçak tahsis edilmiştir. Donanmanın bu seyshatine aid Arkası Sc. 4, Sü. 7 de Matbuat httrriyeti ünün mevzularından biri de Basm Kanunudur. Bu memleket, uzun yıllardanberi hür bir basm kanununun hasretini çekiyor. Son bir kaç yu içinde. matbuatımızm hürriyetten mahrum olduğu iddia edilemez. Basın hürdü ama Basm Kanunu hür değildi. Sabık iktidar, gazetelerin ve gazetecilerin başında Damoklesin kılıcı gibi sallanan Basın Kanununu muhafaza ediyor. fakat avnı zamanda basın hürriyetine genis. ölçüde riayetkâr. daha doğrusu kanunun tatbikında müsamahakâr davranıyordu. Bu, acayib bir tezaddı. Cumhurivet Halk Partisinin son Başbakara sayın Şemseddin Günaltay. bir hak olarak fi'len tanıdığı bu fikir ve yazı hürriyetini Basın Kanununa da intikal ettirmek suretile bu tezadı ortadan kaldırmak istemişti. Bu düşüncesim, Is'anbulda yaptıeı toplantılarda gazetecilere de izah ve yeni bir Basm Kanunu çıkarmağı vadetmişti. Bu maksadla Ankarada istanbul garetelerinin temsilcileri "fle"™ hüktı metiıı bu işe memur ettiği zatlar arasmda müzakereler cereyan etmişti Bu müzakerelerde iki taraf arasmda tam bir anlaşroaya varılamamış olmakla beraber. mcvcud kanundan daha hür ve daha iyi bir kanun tasariM hazırlanacağı ümid ediliyordu. Bu arada 8 inci Biiyük Millet Meclisi seçimleri yenilemek kararını verdi. Basm Kanunu da çıkarılamadı ve bu iş seçimlerden sonraya bırakıldı. Cumhuriyet Halk Partisi. seçimler sonunda iktidarda kalacağmı ümid ettiği icin. kendi telâkkisine göre. yeni bir Basın Kanunu vücude fetirmeği düşünmüş olsa gerekti. Yoksa. 8 inci Meclis. seçimleri yenileme karar. vermeden önce çıkardığı yıldırım kanunlara Basın Kanunu da ilâve edebilirdi. Eğer sabık iktidar. seçimlerin kendisi iein bir hezimetle neticeleneceğini ve muhalefet mevkiine geeecejîini bilseydi. Basm Kanununu kendi dil âlimlerinin icadı olan o soğuk ivcdilik tabirine uygun olarak siiratle. hem de matbuatın istediği şekilde çıkartırdı. Böylece hür bir Basın Kanunu neşretmek şeretini kazandığı gibi aynı zamanda muhalefet japarken bu yeni kanunun sağlıyacağı daha geniş hürriyette bol bol ve tehlikesizce faydalanmak imkânını da elde etmiş olurdu. Bu suretle hür bir seçim kajuınu yapmak vazifesi ve şerefi. yeni iktidara kaldı. Demokrat Partinin muhalefet mevkiinde iken millete yaptığı vaidler arasmda ileri demokrasi memleketlerindekilere benzer bir basm hürriyeti va'di de vardı. Son demokrasi mücadelesinde mühim bir rol oynamış olan matbuatımız. umumiyetle Demokrat Partiyi tutmuş ve onun iktidar mevkiine gehnesinde matbuatm büyük yardımı olmuştu. Demokrat Partinin ilk kabinesi kurulduğu zaman, saym Başbakan partisinin ve sahsan kendisinin de yapmış olduğu vaidleri tekrarladı. Matbuat temsilcilerini Ankaraya davet etti. Eski iktidar zamanında Adalet Bakanlığı mümessillerile cereyan eden Ankara, 12 (Telefonla) Meclisin bugünkü gündeminde bazı sual takrirlerinin görüşülmesi de vardı. Çankın milletvekili Kâzım Ararın Yenişehirdeki Atatürk Lisesi ve Sarar ilkokulu arsalarının kimîerden satm alındığına dair sorusuna Adalet Bakanı cevab verdi. Halil Özyörük. bu arsalarm 1341 senesinde Andon vereselerinden 1000 liraya, Abdülhalik Renda tarafmdan satın alındığını söyledi. Abdülhalik Rendamn da bu arsalardan bir kısmını Atatürk Lisesi için 15,614 liraya Hazineye sattığını, geri kalan 48.384 metre karesini de muhrelif şahıslara 125,2% liraya devrettiğini anlattı. Sarar okulu arsasım da Hazineye hibe ettiğini ifade etti. Takrir sahibi Kâzım Arar meselenin şahıslar meselesi olmadığına işaretle «sabık iktidarm zimamdarlan n Ankarada dillere dasitân olan bir arsa spekülâsyonu yaptıklarını: «Hükumetin müstakbel plânına vâkıf olduklan için» bol Arkası Sa. 4, Sü. 5 te Dil meselesine dair Mecüste tartışmalar Devlet dili türkçedir» hkrasını yormtılayan Anayasa Komisyonu raporu reddedildi Ankara 12 (Telefonla) Meclisin bugünkü toplantısında konuşulan dil meselesi hararetli tartışmalara vesile oldu ve İstanbul milletvekili Mükerrem Sarolun önergesile Anayasadakı «devlet dili türkçedir» fıkrasım yorumlayan Anayasa komisyonu raporu reddeciildı. Komisyon sözcüsü, eskiden Teşki4 EsajBİyş. k^ıununuç ( byjun^u Anayasa dilîne çevrilmesi devresinin bir tarihçesini yEptı. Şükrü Saracoğlunun Başbakanlığı zamanında hiikurnst otoritesile türkçeye Amerikan tank dafi topçusu komünist tanklarını beklerken (RadyoFoto) Komünizm teşkilâtıııda temizlik Teşkilâtm Amerikan askeri yardım programı gereğince TUrk silahlı kuvvetleri için temin edilen mabeme meyanında Gölcuk gemi tczgâhlannı modernleştirecek muazzam makmeler de bulunmaktadır. Yukarıdaki rcsimde bir Amerikalı öğretmen, en sert madenleri dahi delebilcn Amerikan yapısı bir makkabı ayar eden bir Türk makiniste nezaret ederken görülmektedir. başına Mareşal geliritdi Kore'ye dair Moskovada yapılan görüşmeler Acheson, Ruslarıtt ne yapabileceklerine dair tahmitılerde bulunmamanın daha yerinde olacağım, söylüyor Washington, 12 (A.P.) Birîeşik Amerika Dış İşleri Bakanı Dean Aeheson bugün gazetecilere verdiği demecde, diğer devletlerin Kore harbi için yapabilecekleri yardıma dair müzakereler cereyan etmekte olduğunu söylemiştir. Acheson, Birleşmiş Milletler teşkilâtına dah:l diğer devletlerin askeri birlikler vermeyi teklif ettiklerini ve tabiatile bunun faydalı olacağmı beyan etmiştir. Bununla beraber Bakan, Milliyetçi Çinden başka hangi devletterin askerî kuvvetler sevketmek suretile yardım teklifinde bulunduklarını »jıklamamıştır. Acheson, bugünkü konusmasmKoredeki Amerikan genel kararda «Sovyet barış dilekçesi» ad; gâhmdan 12 (A.P ) Amerikan verüen bir dilekçenin Birleşik A genel karargâhıntn bir sözcüsü. kamerikada halk arasında dolaştınl ra harekâtının bugün Amerikan Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Arkası Sa. 3, Sü. 4 te Askerî harekât Dil meselesine dair dün Mecliste konnşan millctvekillerinden Tezer Taşkıran Londra 12 (Nafen) Kremiin in bel bağlsdığı Kominform teskilâu içinde de temizlik yapılmakta olduğu hakkında haberler gelmektedir. Tito'nun bu teşkilâttan çıkanlması üzerine meskezini Belgraddaa Bükreşe getirmiş olan Kominformun böylelikle kısa bir zaman içinde ikinci defa tasfiyeye uğraması mar.idar görülmektedir. Kominform merkezini Belgraddan Bükreşe alırken bir kısım memurlannj ve idarecilerini Moskovanın emrile tasfiyeye uğratmıştı. Zannedildiğine göre, Kominform içinde yenilikler yapılması Tito'ya karşı girişilen hareketlerin bir netice vermemesi ve bu teşkilâtın, sulh propagandasının tesirli bir iş Cumhur Başkanı, karma komisyonu çalışmalan yapamaz olmasından ileri gelmişhakkında dün izahat aldı tir. Kominformun askeri kısmı başı» Anliara 12 <vTelefonla) Basın ceza kanununda maddeler mevcud na da Mareşal Rokosovsky'nin ge» Kanunu tasarısı üzerinde karma olduğunu, diğer kanunlann bazı tirilmiş clduğu kaydedilmektedj. kcmisyonda bugün hararetli müza maddelerinde yapılacak tadilâtla kereler olmuş, bazı milletvekilleri maksadm hasıl olacağmı ileri sürbu kanuna hiç lüzum olmadığını, Arkası Sa. 3, Sü. Z de Basın Kanunu üzerinde üiinkli müzakereler ITALYA MEKTUBLARI: Sicilyanın Tacsız Kral 1 Giuliano nasıl öldürüldü? Hiç bir haydudun arkasından bu kadar gözyaşı dökülmedi, Sicilya adası onu bir kahraman gibi atııyor safsız, hattâ zalimane telâkki edilen usuller dolayısile teessür, hattâ gözyaşları çoğalıyor. Bütün İtalya kadar bütün dünyanın ismini duy A r k a s ı S a . 4, Sü. lde Roma. (Arkadaşınm Samih Na bahı, bütün dünya radyoları bu fiz Tansu bildiriyor) Sicilyanın hakikati ortalığa ilân ettiler. Evet, ABİDİN DAV'ER baş eğmez kralı Salvatore Giuliano haydud Giuliano öldürüldü. Fakat Arkası Sa. 3, Sü. 5 te kurşun yağmuru içinde delik deşik günler geçtikçe Giuliano'nun şahedilerek öldürüldü. 5 temmuz sa siyeti, hayatı ve ölümündeki in hiç bir ilmî metod ve esasa dayanmadan ve salâhiyetli ilim adamlarınuı mütaleaları almmadan keyfî bir surette bir takım kelime ve ısülahlarm sokulduğunu izah etti. Mükerrem Sarolun tefsir talebine binaen komisyonun günlerce çalıştıktan sönra, Anayasadaki «dsvlet dili türkçedir» fıkrasının konuşulan dil manasına geldiğini, binaenaleyh, türkçeye zorla sokulan bir takım kelimelerin kanunlardan çıİlk söz alan Ankara, 12 (Telefonla) Ordu karılabileceğini söyledi. Mustafa seçimleri Mecliste gündemin en leri, şikâyetleri Zeren itıraz ederek, kanunlaşmış fazla gürültü çıkaran maddesi ol müessir olacak tabirlerin bir tefsirle Anayasadan Arkası du. Sıra kapaklan, bagınşmalar, çıkanlamıyacağıru, eger buna lükarşılıklı atıp tutmalar arasında zum görülüyorsa, ancak bir kanun mevzu, zaman zaman çığırından teklifile gelinebileccğini söyledi. çıktı. Hattâ Meclise hakaret ettiBir hukuk devleti meclisinden bunun beklendiğini hildirdi. Kars mil ğinden ötürü Demokratlar kendj letvekili Tezer Taşkıran: «Devlet partilermden bir milletvekilini şiddetle protesto ettiler. Sözünü geri dili türkçedir. tabirf sarihtir ve tef almasını istediler. Rapor, vâki şisire muhtac değildir.» diye söze kâyetleri kaydetmekle beraber Orbaşladı. Atatürk inkılâblan arasm du milletvekillerine aid bütün ru Arkası Sa. 4, Sü. 8 de tanaklann tasdikini teklif ediyordu. Komisyon Başkanı Kemal Özçoban, bu karara katılmamıştır. Diğer muhalifler de, düşüncelerür bol bol söyledikleri halde komisyondan hiç kimsenin meseleyi aydınlatmaiişı dikkati çekti, sözcü arandıysa da bir türlü bulunamadı. Bu yüzden de karara vanlamr.dı. Tutanaklar hakkında Mecliste münakaşalar D P . li milletvekilseçimin neticesine mahiyerte gördükSa. 4, Sü. 4 te Şehir Tiyatrosu tatimatnamesi Ordu seçimleri için dün bir karara varmak mümkiin olamadı Dün akşam Belediyede Vali v8 Belediye Başkanının r.ezdinde Şe. hir Tiyatrosu mümessiUeri, serbest tiyatro sanatkârlarından bazıları ve tiyatro münskkidlerinin iştirakils bir toplantı yapılmıştır. Şehir Ti» yatrosunun mıinakaşaları ve itirazları mucib olan talimatnamesinin ilgası üe yeni bir talimatname tan« zim olunması kararlaştınlmıştır. Toplantı önümüzdeki günlerda tekrarlanacak ve daha demokratik esaslara dayanması kararlaştınlan yeni talimatnamenin esasları tesbit edilecektir. Sanayicilerimiz takas usulünü istemiyorlar ticaret rejimimizin esasları tamamen tesbit edildi Dış Balkanlarda kızıllarm gaaliycti Bulgar ve Arnavud arasında Makedonyada bir irtibat koridoru tesisine çalışıüyor Londra 12 (Nafen) Birleşmış IVniletlerin Balkanlardaki tahkik heyeti Yunanistamn kuzey bölgelerindeki hâdiseleri büyük bir dikkatle takibe davet edilmişlerdir. Balkanlarda bazı komünist askerî topluluklannm yer değiştirmekte olduklan hakkmda haberlerin gelmesi üzerüıe bu yolda bir tedbire başvurulmuştur. Bazı haberlere göre. Kominformun hazırladığı plânlardan birinİT Ara seçimleri bu yıl yapılmıyacak Seçimlerin gelecek bütçe jilında yapılması kararlaştınldı 52 kutsun ısabeti aiarak olen Gıuiianp'nun ce&eıii sevgiliiiuin kapısı onuude ve >Ioxjda ^ Ankara, 12 (Telefonla) Münhal milletvekillikleri için bu sene Fabrikalarımıza aid bir iç çurünus seçim yapılmaması bugünkü Meclis top'antısında kararlaştı. Bu kaÖnümüzdeki cumartesi günü ilâ dır. Yerli sanayiin nıjhtac olduğu rarın verilmesine İstanbul millet nı muhtemel olan dış ticaret reji. bazı himaye tedbırlerinin alınmas» vekili Hüsnü Yaman ile iki arka mimizin esasları bugün Ankarada üzerinde ısrar eciçn sanayiciler, ev» Arkası Sa. 4, Sü. 4 te Arkası Sa. 3, Sü. 3 te ^J tarpamilp teâbİt ^flilmjg hıılunmakta Arkası Sa. 4, Sü. 7 de *