Katalog

16 Mayıs 1950 CMHURIYET Atlantik Konseyi toplantısı Dün, gündemin başlıca üç maddesi görüşüldü Londra 15 (a.a.) Atlantik konseyi ilk toplantısı bu sabah Dış İşleri Bakanlığmda yapılmıştır. Toplantı saat 10 da başlamış ve öğleden sonra sona ermiştir. Toplantıya iştirak eden 12 memleket Dış İşleri Bakanlan, 1949 eylulünde Washingtondaki son konseyin zabıt varakasını tasvib etmişlerdir. Konferans gündeminin başlıca üç maddesi şunlardır: 1 Brüksel pakü çerçevesi içinde La HayeVe toplanmış olan konferans neticelerinin ve Brüksel ve Atlantik Paktları gereğince kurulan teşekküller arasmda münasebetlerin tetkiki, 2 Askerî masraflarm malî cihetlerinin temini ve bunun ilgili memleketler iktisadiyatları üzerindeki tesirleri, 3 Üçler tarafından da tetkik edildiği şekilde bir daimî komite ve bir icra organı ihdası. D. P. tam liste halinde hangi illerde kazandı? Ankara 15 (Telefonla) Seçim neticeleri Adalet Bakanlığındaki komisyona peyderpey gelmektedir. Demokrat Partiden alman malumata göre, Partinin 375385 milletvekili kazanacağı kuvvetle tahmin edilmektedir. D.P. nin tam liste halinde kazandığı iller şunlardır. Afyon 9, Ankara 18, Antalya 7, Aydm 7, Balıkesir 13, Bolu 7, Bursa 12, Çanakkale 8, Çankırı 5, Çorum 8, Denizü 8, Edirne 5, Eskişehir 6, Gazianteb 7, Giresun 8, İçel 7, İsparta 5, İstanbul 27, İzmir 17, Kayseri 9, Kırklareli 5, Kocaeli 11, Konya 17, Manısa 12, Muğla 6, Ordu 8, Niğde 6. Samsun 10, Seyhan 11, Sıvas 12, Tekirdağ 5, Zonguldak 10, Amasya 4, Bilecik 4, Burdur 3, Muş 2. Diyarbakırda muhtemelen 7 milletvekilliğinin de kazanılacağı umuluyordu. Gene D. Partiden verilen malumata göre, Erzurum, Kastamonu, Elâz;ğ, Maraş, Mardin, Urfa, Tokat ve Kütahyada da tasnif ümidli bir şekilde devam etmektedir. Vanda Demokrat adaylardan yalnız İzzet Akm kazanmıştır. Diğer iki milletvekilliğini C.H.P. liler almışlardır. Biri General Kâzım Özalptır. Demokrat Parti Ankarada tam liste halinde kazanarak 20 bin rey fazla almıştır. Demokratlar Zonguldakta 109 bin, C.HP. liler 62 bin oy almışlardır. Bu neticeler umumiyetle Halk Partisi çevrelerinde de kabul ve teyid edilmektedir. Adalet Bakanlığındaki komisyona 480 ilçeden arcak dörtte birinin neticeleri bildirilmiştir. Bu sebeble radyo ile yapılan yayınlar, perakende ve karısıkur. Vilâyet hesablannm yapılması için üçelerden malumatın tamamen verUmesi icab etmektedir. Alâkadarlar bu gecikmeyi şiddetli yağmurlar dolayısile münakalât zorluklarına atfetmektedirler. Bu arada meselâ Seyhanda nehir taşması yüzünden Karaisalıda ve diğer bazı ilçelerin köylerindeki 7080 sandığın henüz sayılmadığı söyleniyor. D. Partinin neticelerin daha fazla geciktirümemesini temin için alâkalılar nezdinde bazı teşebbüslere geçmesi muhtemeldir. Seçilen ve seçilmiyen Bakanlar Ankara # 15 (Telefonla) Seçimlerin şimdiye kadar alınan neticelerine göre, kabinede bulunan Bakanlardan 12 si seçimi kaybetmişler ve milletvekili seçilememişlerdir. Bu Bakanlar sunlardır: Nihad Erim, Fazıl Şerefeddin Bürge, İsmail Rüştti Aksal, Münir Birsel, Cavid Oral, Tahsin Banguoğlu, Hüsnü Çakır Kemal Satır, Cemil Said Barlas, Puad Sirmen, Necmeddin Sadak, Reşad Şemseddin Sirer. Emin Erişirgil, Vedad Dicleli ve Kemal Bayizitin durumlan henüz kat'î olarak belli değildir. Başbakarun Erzincandan kazandığı bildirilmektedir. Nihad Erim ve İsmail Rüştünün mağlubiyetleri teessür uyandırdı İzmit 15 (Telefonla) Başbakan Yardımcısı Nihad Erimle Maliye Bakanı ismail Rüştü Aksal, Tekel Bakanı Doktor Fazıl Şerefeddin Bürgenin seçimi kazanamamalan Halk Partisi mahfillerinde ve tarafsız çevrelerde teessür uyandırmıştır. Bu çevreler Mecliste kuvvetli bir muhalefet için Nihad Erimle İsmail Rüstü Aksalı lüzumlu bulduklarını söylemektedirler. Nihad Erim kendi memleketi olan Kandırada Demokrat Partinin 10175 oyuna karsı 14150 oy almıştır. Nihad Erimin kazanamamasına bir sebeb de C. H. P. listesinde aday olan eski Belediye Reisi KeLondranm bazı siyasî çevrelerinde hâkim olan şu kanaati de belirtmiştir: «Türkiyenin bu şekilde demokrasi rejimine geçmesinde tnönü mühim bir rol oynamıştır. O, kendi partisinin düş mesini kolaylaştıran bir hâdiseyi hazırlamış ve Atatürkün yolundan gitmek hususundaki azmini böylelikle belirtmiştir.» mal Üzün sebeb olduğu ileri sürülmekte ise de listelerde şahıslar değil yalnız partiler kazanmıştır. Demokrat Parti Kocaelinin her yerinde kazandığı zaferin bayramını yapmaktadır. İzmitte D.P. 86,795, C. H. P. 58,327, M. P. 7743 oy alm'şlardır. Çanakkalede Çanakkale 15 (Telefonla) Vilâyet dahilinde seçimler sükün içinde geçmiştir. Seçime iştirak nisbeti yüzde 80 85 dir. Neücede Halk Partisiae nazaran D.P. 28 bin rey farkile kazanmıştır. Seçilenler şunlardır; Fahri Belen, Kenan Akmanlar, Süreyya Endik, Bedii Enüstün, Nihad İriboz, Emin Kalafat, Ihsan Karasioğlu, Ömer Mart. Bilecik seçimlerinin tam neticeleri Ünrem Yiğiter, Murad Ali Ürgen. Ağn, Hatay ve Malatyada Ankara, 15 (Telefonla) Elli yedi bin seçmeni olan Ağrıdan seçime iştirak den D.P. adayla rı doktor Kasım Kufrevî, avukat Celâl Yardımcı ve çiftçi Halis Öztürk kahır bir ekseriyetle seçimi kazanmışlardır. Hatayda seçimleri C.H.P. kazanmıştır. Malatyadan geç vakte kadar bir netice alınamamıştır. Bilhassa merkezde C.H.P. li adayların ^> 20 nisbetinde ileri olduğu öğrenilmiştir. Karadeniz bölgesinde seçim mücadelesi Ordu, 15 (Hususî surette giden arkadaşımız Adnan Aktan bildiriıyor) Son 48 saatin 36 saat.ni yollarda geçirdim. TrabBilecik 15 (Telefonla) Bileciğin 4 milletvekilliğini de Demok zondan Giresuna, oradan Orduya rat Parti adayları kazanmışlardır. kadar uzıyan yolculuğun gözleİl seçim kurulunun verdiği kat'î rimin önüne serdiği manzara, tasnif neticeleri şunlardır: D. P. den jehırde, kasabada, köyde; her İsmail Aşkm 32395, İhsan Şerif Öz yerde güler yüzlü idi. Çünkü segen 32630, Talât Oran 32859, Meh ç m hâdisesiz geçmişti. Hâdise med Korkut 32605 rey almışlardır. denen şeyler âdeta birer sürpriz Seçimi kaybeden C.H.P. adayları mahiyetinde idi. Meselâ, Gıreşunlardır: Reşid Bozüyük 27093, sundaki sandıkların birinde zarf Memduh Şevket Esendal 28028, Ba içinden oy puslası yerine bir lira ha Horozoğlu 28242, Nuri Sander çıkışı, seçimin ilk hâdisesi ol27726, bu rakamlar il seçim kurulu muştur. Gene Orduda böyle bır nun verdiği tam tasnif neticeleridir. hâdise: Bir seçmen, oy puslası yerine reçetesini zarfa koyup Artvinde sandığa atmıştır. Artvin 15 (Hususi) Artvinde Yüzlerce insan gecenin geç va seçimleri Demokrat Parti kazan kitlerine kadar hoparlörlerin, mıştır. Adaylar şunlardır: Abbas radyoların başmdan ayrılmıyorGigin, Mecid Bumin, Zihni Ural, lardı. Seçim maratoncuları haMesud Güney, Ali Rıza Sağlar, He ber ulaştırıp havadis götürüyor, nüz neticesi alınmıyan Yusufeli ilçe geceyi uykusuz geçirip neticeyi sinin neticeler üzerine tesir edemi sabırsızlıkla bekliyenler tarafınyeceği anlaşılmaktadır. dan daima birer müjdeci gibi Zenguldakta karşılanıyorlardı. Rizede netice, kazananların um Zonguldak, 15 (Hususî surette giden arkadaşımız Şahabed duklan gibi oldu. Giresunda üdin Uzunkaya bildiriyor) Zon midli olanlar umduklarmdan üsguldakta reylerin tasnifi bu ak tün bir netice sağladılar. Doğu şam üzeri sona ermiş, seçimi bü Karadenizde bomba tesiri uyanyük farkla Demokrat Parti ka dıran en büvük sürpriz, Trabzondaki seçim sonuçudur. Ne ka zanmıştır. Bütün vilâyette Dezananlar, ne de kaybedenler işin mokratlar 108746, Halkçılar bu derece çetin olacağını tahmin 62418 rey almışlardır. etmiyorlardı. Karadenizde DeSıvasta mokratların kalesi olarak gösteSıvas, 15 (Telefonla) Sı rilen Ordudaki mücadele ise ger vasta milletvekilliğini kazanan çekten burç önündeki çarpışmalar kadar şiddetli olmuştur. Ne D. Partililer, şunlardır: Nureddin Ertürk, Ercümend kazananlar kolay kazandılar, ne Damalı, Hazım Ağacıkoğlu, İl de kaybedenler kolay kaybettihan Dizdar, Rifat Öçten, Şevki ler. Ecevid, Halil Emre, Sedad Zeki Bursada C. H. P. çok zayıf Öv, lbrahim Duygun, Mahir duruma düştü Türkay, Bahaeddin Taner, HüBursa 15 (Hususî surette gönseyin Yüksel. derdiğimiz arkadaşımız Necmi Erk Kaybeden Halk Partisi aday men bildiriyor) Daha bir çok ilları şunlardır: çelerden kat'l rakam alınmamasına Şemseddin Günaltay, Necmed rağmen C. H. Partisinin organı And din Sadak, Reşad Şemseddin Si gazetesinin bu sabahki nüshasında rer, Muttalib Öken, Nazif Ergin, seçimleri D. P. nin kazandığını ilân Rahmi Çeltekli, Celâl Erçoklu, etmesi şehirde bayram havası yaNusret Çubukçu, Kemal Çalıkoğ ratmıştır. D. P. merkezi sabahtan lu, Cemal Eyüboğlu, Hamdi Ko akşama kadar birbirini tebrik eden cabay, Hikmet Işık. D. Partililerle dolup taşrnıştır. HâKonyada disenin şayanı dikkat tarafı, bütün Konya, 15 (Telefonla) Kon köylerde, nahiyelerde ve kazalarda yada seçimleri D.P. tam liste ha Halk Partililerin kütle halinde Delinde kazanmıştır. Henüz neti mokrat Parti tarafına geçmelericeleri gelmiyen sandıklar netice dir. Bursada Halk Partisi iflâs etüzerine tesir edecek durumda miş vaziyete düşmüştür. Bu hâdeğildir. Kazanan milletvekille disede radyonun seçim kurullan mazbatalarına istinaden. verdiği ri şunlardır: Ömer Rıza Doğrul, Abdurrah neşriyatırı büyük tesiri olmuştur. man Fahri Ağaoğlu, Hımmet Öz Bursa köylerinin hepsinde akiimümen, Ziya Barlas, Remzi Birant, lâtörlü radyolar vardır. İktidarın Muammer Obuz, Kemal Ataman, D. P. ye geçtiğini radyodan öğreTarık Kozbek, Ali Rıza Ercan, nen halk, akın halinde D. P. ye Saffet Gürol, Hidayet Aydıner, aktarma olmaktadır. Bursamn ara seçimlere tek parti ile gireceği anSıtkı Burçak, Rifat Alabay, Ablaşılıyor. di Çilingir, Zeyyad Ebüzziya,' PROF. NİMBUS'ÜN MACERALARI: ((C. H. P.» k neticeye ne diyor? ^ Baştarafı 1 inei sahifede ahvale vâkıf geçinen mahfillerde bile tahmin edilmiyordu. Muhalefete aynlan kontenjanın bu tefer, 100150 civannda olduğu yan dddt, yan faka daima işitilmiştir. Bu nunla beraber, iktidarda olanlar, seçimi bu şekilde kaybedeceklerini bir an bile hatırlanndan geçirmemişlerdir. C. H. P. genelkurmayı, bütün plânlarmı, teşkilâtından aldığı iyimser raporlara dayanarak hazırlamıştır. Partinin, ters işlemekte son derece mahir propagandası da bu inhizamı sağlamakta hayli müessir olmuştur. Propaganda Demokrat Partinin bozgun halinde olduğunu, artık hiç bir kıymet ve kudret Ifade etmediği aylardanberi ısrarla ilân edip durmuşrur. Bu terane C. H. P. teşkilâtındaki çalışmaları gevşetmekle kalmamış, karşı tarafı teyakkuza davet etmiştir. Af kanununun acıklı macerası da dahil olmak üzere seçim arifesinde yaratılan sahneler geniş kütlelerin iktidara itimadıru büsbütün ssrsmıştır. İşte bu çeşid mütalealara bugün bizzat Halk Partisi çevrelerinde sık sık rastlanıyor. Sitayişle ilâve edilen cihet, D. Partinin pek ustalıklı tabiyesidir. Iktidar, seçimlerds adeta baskına uğradı. Şu ands Bakanlar kurulu üyelerinin dahi, geçim dairelerile ilişiği kesUmiş vaziyettedir. Mekki Said ESEN îstanbulda tasnif henüz bitmedi Bojtorafı 1 <«ci sahifede nin neticeleri aşağıdadır: Sanyer 38 sandık. 14083 seçmen adedi, 11339 reye iştirak edenler, D.P. 5699, C.HJ». 4490, MP. 1656, Millî Kalkrnma 294 oy almışlardır. Beyoğlu 336 sandık; seçmen mİktan 140693, seçime iştirak edenler 108692. D.P. ye 70403, C.H.P. ye 24582, MiP. r.e 21825, Millî Kalkınmaya 675 oy verilmiştir. Bakırköy 50 sandık. 18205 seçmen adedi. 14637 seçime iştirak edenler; D.P. ye 8307, C.H.P. ye 4628, MP. ne 2547, Millî Kalkınmaya 510 oy verilmiştir. Adalar 14 sandık, 5427 seçmen adedi; 4318 reye iştirak edenler; DP. ye 2622; C.H.P. ye 1541; MJ>. ne 271; Millî Kalkınmaya 122 rey verilmiştir. Sadi Irmağm seçimler hakkındaki demeci C. H. P. İstanbul Bolge müfettisi Dr. Sadi irmak bugün milletvekilleri seçimlerinin neticesi hakkında kendisile görüş«n gazetecilere ?u demeci vermiştir: « D. P. nin seçimi çoklukla kazandığı anlaşılmaktadır. Milletimizin bu kararını saygı Ue karşılıyoruz, değişikliğin memlekete hayırh olmasıru dileriz. C. H. P. memleketi en müşkül çartlar altında devralarak binbir badire içinden bugünkü seviyesine ve itibarına ulaştırdıktan ve muhalefetin doğma ve iktidara gelebilme imkânlarını açan şerefli kanunlan çıkardıktan sonra iktidar mevkiini terketmektedir. Biz Atatürkün bir eseri ve emaneti bildiğimİ2 ve programına inandığımız için hijjnetinde bulunduğumuz C. H. P. nin misyonunun devam edeceğine kaniiz. Yeni iktidar memlekette hayırh eserler başanrsa tasvib ve teşci edeceğiz. Hatalar gorürsek yapıcı bir zihniyetle tyenkid edeceğiz. Viodanımıza sükun ve Istirahat veren bir çok âmiller vardır. Seçim mücadelemizi asla şahsiyata kaçmadan ve garezlere düşmeden yaptık. Seçimin selâm«ti için tam bir vazife dnygusu ve toleransla çahstık. Bundan böyle de vatandaş olarak memleket hizmetine devam karanndaycc Bu vesfle fle İstanbullu hemsehrilerime «aygılanmı sunarsn» İzmir C. H. P. Başkanının demeci İzmir, 15 (Telefonla) C.H. P. îzmir il başkanı Nazif Çağatay, gazetecilere {unlan söylemiştir: « Seçimi kaybetmiş bulunuyoruz. Şunu belirtmek isterim ki, D. Partiyi iktidara getiren parti çahşması değildir. Bu bize karşı senelefin meydana getirdiği hâdiselerin inikâsıdır. D. Partiyi tutmak davası yoktur. tktidar partisine karşı muhalefetin körü körüne meydana getirdiğı sürükleyiş vardır. Seçimin hâdisesiz geçmiş olmasını C.H.P. iktidarı lehinde kaydetmek lâzımdır. Merak edilecek cihet, D. Partinin iktidara gelebilmek ıçm vadettiği ve hakikaten giriftlik arzeden vaidlerini nasıl tevhid edebileceği keyfiyetidir. İnönü çapında iktidarı, millet arzusuna uyarak, bunu teşvik ederek, bırakan bir devlet adamma rasthyamayız. Biz kaybettik. Millet sağ olsun.» Yeni Izmir milletvekilleri cuma günü îzmirden topluca Ankaraya hareket edeceklerdir. Bu inkılâbdır 950 umumt seçimlerinde Türk milleti iktidan Demokrat Partiyo verdi. Hayırh ve başarılı olsun. Bu hâdiseyi müşahede ederken neticeyi basit bir seçim hâdisesi olarak telâkki etmek isabetli olmaz. Bu hal sadece bir parti değişmesi değildir. Cumhuriyetin ilânındanberi iktidarda kalmış ve bundan beş sene evvel kendinden muhalif bir parti doğurmuş olan Cumhuriyet Halk Partisi 27 sene idareden sonra iktidardan çekilmektedir. Bence bu mühim bir inkılâbdır. Bu bakımdan Demokrat Partinin işi ağırdır. Esasen henüz denenmemiş olan imkân ve iktidarından ziyade Halk Partisinin istenmemesj yüzünden iktidara gelmiş olan bu körpe parö grup grup kendini teşkil etmiş olan gayrimeınnunlar, kırgınlar, anadan doğma muhalifler, idealistler ve iktidar tiryakileri arasmdan millete ve memlekete sakin, endişesiz hiç değilse bugünkü kadar hür bir yaşama teminine ve bn değişikliğin idare mekanizmasında, ikösadj bünyede cemiyet hayatmda mümkün mertebe sarsınt» yapmamasma son derece dikkat etmeUdir. Kabul etmek lâzrmdır ki; bu iktidara geü» Demokrat Parti için beklenmedik bir sürpriz teçkH etmiştir. Bu sürpriz, Halk Partisi için de tadı btraz «cı ohnak çartilemevcuddur ya! Çttnkü Demokrat Partinin en iyimser •»hmİTii Mecliste 209 kadar yer ahnak iken Halk Partisi kendisirdn üçto iki coğunluk sağlayacağmdan emin olarak Anayasa tadiUerinden bahseöneJrteydi. Hâdiseler roUeri terafaM çevhdf. Şimdi Halk Partisi muhalefette, Demokrat PartJ iktidardadır. Bu vâk a Halk Parnd içtn na kadar tctd«z ohırsa olsun, demokrasi rejiminin bir tezahfirü olarak o derece tabiidir. Her siyasl parti ve partir! bUmelldir ki; millet reyile tktidar» gelenlerin gtintin birind« oradan çekihneleri mukadderdir. Şimdİ dikkat1« takfb edeceğimb •ey Dd parti •özcülerinln, birbirlerinin işleri hakkmda söylediklerinl şimdi yerleri değişince tutup tutnuyacaklarmdadır. Demokrat Par ti iktidara gelirse, frenklerin monts et merveilles dedikleri memleketi cennete çevireceklerini vadetmisti. Bu geniş vaidlerin hemen tahakkuku nu kimse bekletnez, elverir ki; ilk <u hımu iyi olsun ve Halk Partisinin Brtidarda iken eksik olmıyan kusurlarmı tekrarlamasm. Halk Partisi' ne gelince; Demokratlarda aradığt chusumetsiz muhalefet. i simdi Meeliste ve memlekette fahftlttııfc ettirmeğe muvaffak olsun. tzmirde sevinç îzmir 15 (Telefonla) Bir çoğu dün geceyi uykusuz geçtren tzmirliler bu sabah D P. nin zaferini ögrenince sokaklarda, kahvehanelerde, parklarda birbtrlerini tebrik etmişlerdir. Millet iradestnin itirazlara, münakaşalara meydan kalmadan tecelli etmiş olmasından dolayı bütün Egede bir bayram havası esmektedir. D.P. nin iktidara geçmesi beklenmekle beraber, CJîP. nin evvelden tahmin edilemiyecek derecede bir hezimete uğraması bayram havasını artttrmıştn1. Akşam tizeri ikinci tabı yapan gazeteler kapısılmıştır. C.RP. liler de yetelerini gizlemeyi bümişlerdir.' Erzunımda Erzurum 15 (Hususî) Bugfln saat 23 te merkez ilçesinde yapılan tasnifte bazı kazalarla birlikte Demokrat Partinin 69,896, Halk Partisinin 24,542 oy aMıklan anlasılmıştır. D. Parti tam liste halinde seçimi kazanmıştır. Seçimlerin neticesi ve Türkiye ile Amerika Bastarafı I inei sahifpde letin Bahya karşı dastluk ve komünizme karşı şiddetli bir muhalefet hissetmekte müttefik olduğunu belirtmişlerdir. Hâdiselerin gelişmesini dikkatle takib etmiş olan ve umumiyetle iyi haber alan resmî kaynaklar, Türkiye ile Birleşik Amerika arasındaki samimî dostluk bağlarının eskiden olduğu gibi devam edeceğini ve hiç bir değişikliğe maruz kalmıyacağını kaydetmektedirler. Muhalefeti temsil eden Demokrat Partinin genel seçimlerdeki açık muvaffakıyeti, yukarıda adı geçen çevreler tarafından doğrudan doğruya ve yalnız iç siyasetin bir netice ve tecellisi olarak mütalea edilmiştir. Türk seçimleri Birleşik Amerika basını tarafından büyük bir ilgi ile takib edilmiştir. Gelmekte olan seçim neticeleri gazetelerin baş sahifelerinde intişar ermektedir. Bilhassa seçimlere iştirak nisbetinin vüzde sekseni aşmış olması ehemmiyetle belirtilmektedir. Londra'daki akisler Londra 15 (B.B.C.) B.B.C. nin Türkiyede seçimleri takib etmiş olan muhabirinden; «şimdiye kadar alınmış olan neticeler, 25 senedenberi iktidarda bulunan Cumhuriyet Halk Partisinin ezici bir mağlubiyete uğramış olduğunu göstermektedir İlk raporlar, muhalefeti teşkil eden Demokrat Partinin kat'î bir zafer kazanmış olduğunu bildirmektedir. Eski hükumetin dokuz Bakanı seçim bölgelennde kâfi miktarda rey toplayamamışlar ve yenilmişlerdir. Inönü Malatyadan seçilmiştir. İktidan ele alan Demokrat Partinin lideri Atatürk devrinde Başbakanlık ve Maliye Bakanlığı yapmış bir bankacıdır. Kendisi 1945 te C. H.P. den istifa ederek Demokrat Partiyi kurmuştur. Seçimlerin neticeleri Ankara siyasî çevrelerinde tam bir sürpriz husule getirmiştir. Esas mücadele İç İşleri üzerinde cereyan etmiştir. Dş siyaset alamnda iki parti aynı kanaattedirler.» B.B.C. nin hususf muhablri, seçimler nasıl tam bir disiplin ve sükunet havası içinde cereyan ettiyse rey pusulalarının tasnifi işi de aynı şekilde cereyan etmektedir, diyor. Türkiyede seçimleri takib etmiş olan batılı gazete muhabirleri, Türkiyenin göstermis, olduğu siyasl olgunluğa ehemmiyetle işaret etmektedirler. B.B.C. nin siyasî muhabiri ise bu hususta şunları yazmaktadır: «Pazar günü Türkiyede yapılan seçimler, Türkiyedeki demokrasinin tam bir demokrasi olduğu hakkmda hiç bir şüphe bırakmamıştır. Türkiye, tam mânasile demokratik bir rejime intikal işini muvaffakıyetle başarmıştır.» B.B.C. nin siyasî muhabiri, «CUMHURİYET» In Kabinenin durumu giinün başlıca mevzuu Baştarafı 1 inei sahifede lerinl de terketmişlerdir. Israrla dolasan bir habere göre, Cumhur Başkanı tsmet tnönü, iktidar değişikliği dolayısile bugünlerde millete hitaben bir beyanname nesredeeektir. Bunun 19 mayıs törende kendisi tarafından bizzat irad edilerek radyo ile yaymlanması da muhtemeldir. Demokrat Parti Başkanı Celâl Bayarla İsmet İnönü arasmda bu mevzuda bir mülâkattan da bugün baa mahfillerde bahsedlliyordu. DP. Genel İdare Kurulu bu geoe C«lftl Bayarın BaşkanBrezilya futbol takımı lığmda toplanmıstır. Içtimada kabine meselesinin de görüşüldüğü Uruguayı yendi mümkün eayıhyor. D. Partinin ikRio de Janeiro 15 (a.a) Rio tidara geçmesile, yeni Cumhur Başkanı adayı, Başbakan ve Bakan Branco futbol kupası karşılasmaJalar Kuruluna dahil olacak şahıslar rında Brezilya Millî takmu Uruguhakkmda muhtelü sayialar dolas ayı 30 mağlub etmiştir. mağa başlamıştır. Bu sayialar daha ziyade izhar olunmuş temenniler mahiyetinde telâkki edilebilir. Bu arada Celâl Bayarın Cumhur Başkanı seçilmesi hakkmda geniş çevrelerde kuvvetli bir temayül sezilmektedir. Adnan Menderesin Başbakanlığa getirileceği de rivayetler cümlesindendir. Demokrat Parti Meclis Grupunun pazar günü toplanacağı ve bu toplantıda adayların tesbit edileceği anlaşılmaktadır. Bitişîk doğan iki kardeşi ayırmak mümkün olmadı Rita Hayworth ve Prens Ali Hanın mirası Stalin, Trygve Lie'yi kabul etti Londra, 15 (B.B.C.) Bu akşam Moskova radyosunun bildırdiğine göre; soğuk harbi durdurmağa çahşan Birleşmiş Mılletler Genel Sekreteri Trygve Lie, Mareşal Stalin tarafından Kremlin'de kabul edilmiştir. Mülâkatta eski Dış îşleri Bakanı Molotov'un da hazır bulunduğu ilâve edilmiş, fakat görüşülen meseleler hakkmda izahat verilmemiştir. Londra 15 (A.P.) İslâm Kültür Merkezinin Müdürü Dr. Abdülkadir tarafından belirtildiğine göre, sinema artisti Rita Hayworth, ancak İslâm dinini kabul ettiği takdirde kocası Prens Ali Hanm mirasına konabilecektir. Haürlarda olduğu gibi son günlerde gelen haberler Rita Hayworth'un İslâm dinini tetkik etmekte olduğunu ve yakında Müslüman olabileceğini bildirmişlerdir. Prenses Fethiye kencfini affettirecek San Fransisko 15 (AJ.) Mısır Kzalmın kız kardeşi Prenses Fethiye yakmda Kral Faruk ile görüşeceğini ve kendisini affettirmeye çalışacağını bildirmiştir. Bilindiği gibi Prensese Fethiye kardesinin rızasmı ahnadan asil obnıyan Riyad Ghali isminde bir şahısla seviserek evlenmişti. « ! İlk sahifesinde şöjfle bir yazı vardı: cRuhumda yaşayan hatıran en büyük tesellim. Ben de hatıramı senin aziz ruhuna armağan ediyorum. Hatıratı yüksek sesle okumağa başladım: İSKENDER HÜRSOY'un HATIRA DEFTERt BİEİNCİ SAFHA I « O gün, o parlak mayıs günü benim için bir bayram şenliğile başlamıştı. Sabahleyin yengem mekteb çantamın kayışlarını omuz larımdan geçirirken: Bugün geliyorlar! müjdesini verdi. Bu haber, benim dünyamı günlük güneşlik yapan bir sihirle ahenkleşmişti. Geliyorlardı. Ecmeller geliyorlardı ha!... Yengem adlarını söylemeye bile lüzum gönne meşti. Çünkü gece gündüz onlan beklediğimi bih'yordu. Yenge, büsbütün geliyorlar de ğil mi? diye heyecanla sordum. Yengem potinlerimi bağlamak için çömelirken (ondört yaşında idim ama çok beceriksu bir çocuktum): Evet, dedi. Biliyorsun ki Pertev Bey tekaüt olmuş... Mübeccelle Ecmel de artık buradaki mekteb lerde okuyacaklarmış... Sevinçten kabıma sığmaz bir hal de hoplayıp zıplamak isteğile bir hareket yapınca bacağun küçük bir samarla yandı. Zira yeogem hiç şakası olmıyan sert huylu bir kadmdı; onunla asla hafifleşmeye gelmezdi. Şimdi doğru mektebe... Haydi bakayım... Onlan akşama görürsün... Sefertasımı elime verip kapıyı açmca, fazla bir şey diyemeden sokağa fırladım. Evimiz, Yakacığın Ayazma yolu üzerindeki en güzel köşklerinden biriydi. Ecmellerin köşkü de bizimkine bitişik bir bahçenin içinde idi. İki sene evvel, daha onlar Fran saya gitmeden, Ecmelle beraber bu bahçelerde ne kadar koşar oynardık! Bizden bir kaç yaş büyük olan Mübeccel abla ağırbaşlı bir kızdı; daima kitab okurdu; anneleri olma dığından ev işlerini de hep o yapardı. Bizi de yaramazlıklanmız için sık sık azarlardı. Babamın çok eski dostlanndan olan Pertev Beyin de, babam gibi kıymetli bir siyaset adamı olduğunu söyîerlerdi. Benim pek küçük olduğum tarihlerde, ikisinin de adı sık sık gazetelerde geçer, yüksek mehafilde hep onlardan bahsedilirmiş... Babamın uğradığı felâketin sarsmtıst dokunanlardan en bafte Pertev Bey gehnif... Hattâ bir müddet kendisine vazifeden el çektirihniş... Evi göz hapsine ahnmış... Fakat sonra babamın da nihayet günahsızlığı tesbit edilmiş olduğundan Pertev Bey tekrar devlet hizmetine almarak bu defa rilmiş... İşte iki yıl evvel bize veda ederek İstanbuldan ayrüışlan bu suretle olmuştu. Lâkin Pertev Bey meslek hayatının yorucu ve yıprabcı mücadelesi içinde sıhhatini yavaş yavaş kaybetmiş bulunuyordu. Evde konuşulanlardan öğrendiğime göre, son aylarda ciğerlerinde hafif bir zafiyet başgösterdiği için tekaüdlüğünü istemek mecburiyetinde kalmıştı. Yakacıktaki köşk onun istirahatine en elverişli bir yerdi. Zaten bu köşkü vaktile babamın teşvikile satın almış... Babam Yakacığı pek severmiş, yaz mevsimlerini hep orada geçirirmiş... Şimdi mekteb1 yolunu tutmuş koşarken, ağaclar arasından görünen pembe köşke Ecmellerin köşküne sevincle bakıyor, sevgili küçük arkadaşıma tekrar kavuşmanın neşesile dolup taşıyordum. Çmar altına sapan yokuşun başına gelince, Rahminin beni orada beklediğini gördüm. Rahmi, Yakacığa yirmi dakika uzaktaki Soğanhk köyünde oturan fakir bir ailenin çocuğu idi. Her sabah erken davranır, mektebe beraber gitmek için yolda beni beklerdi. İkimiz d« aynı yafta idik. İkimizin de tahsil hayatı muhtelif sebebler yüzünden üç sene gecikmiş bulunuyordu. O sabah gene çantasım yer« koymuj, ayağile tajian sekti»vtk mCtum^aoif darayordo. " Londra 15 (a.a.) «Exchange Telegraph» ajansınm bildirdiğine göre, bitişik doğan Ud kız kardeşi ayırmak için Kanadada girişilen teşebbüsler akfan kalmış ve yapılan ameliyat neticesinde iki kız çocuğu Seçim neticelerinin yakın gelişda ölmüştür. mesine aid fikirlerimizi böylece huAmerikan Kız Kolejinin lâsa ettikten sonra şuraya işaret etmek isterim ki; memlekette Halk yeni Müdürü Partisini seçmemek seklinde umuBeloit (Washington) 15 (A.P.) mî ve sarî bir haleti ruhiye» SOB Beloit Kız Kolejinin Müdürü Bayan seçimlerin baş vasfı olmuş ve bu EUsabetiı B. Stanton, îstanbul A •duygu» seçmenleri o derece sarmerikan Kız Kolejinin idaresini ele mıştır ki düne kadar Halk Partiahnak için, vazifesinden istifa et sinin en ileri gelenlerinden olarak bütün iş ve fikirlerine iştirak etmiştir. mis olanlardan seçim arifesinde Demokrat Partiye geçenler bile secimde kazanmıştır. İste bu halett ruhiye HaBc Partisinh» seçimi ve iktidan kaybetmesini mukadder hale getirmiş ve bugün, 1015 yıl, Büyük Edib merhum üstad hattâ beş yıl evvele nazaran çok daHalid Ziya Uşaklıgilin refiha mutedil, daha mazbut ve şüpkası, Bihin ve Bülend Uşakhesiz daha demokrat halkçı elelıgilin valideleri ve Leylâ Umanlar seleflerinin terekesini tasfieaklıgüin kayınvalidesi Bayan ye etmek ve borçlaruu ödemek MEMNUNE UŞAKUGİOL mevkiine düşmüşlerdir. dün akşam saat 10.30 da Bunu gördükten sonra, görebilen Hakkm rahmetine kavuşmuşher iktidar partisi için tutulacak ve tur. turulmıyacak yollar kendiliğinden Cenazesi, yann Osmanbeyde çizilir. Halk psikolojisini mühimseŞafak sokağındaki 58 numamiyen her ferd, hattâ her parti, ralı evinden kaldınlarak napartiyi kaybetmeğe mahkumdur. maa Teşvikiye camiinde kılındıktan sonra BakırköyünBana gelince; deki aile mezarlığına defnoluVakrile İttihadcılar zamanında nacaktır. bir Üsküp mebusu varmıs, daima Bayan Memnune Uşakhgil ekaUiyette kalır ve: memlekete değerli evlâdlar Yahu, ben hep ekaüiyette ml yetiştirmiş, eşi büyük edibimiz kabcağım! diye sikâyet edermiş. Halid Ziya üstada hayatının Siyast hayata atıldığnn delikanhson demlerine kadar aTkadaşlık devrindenberi hep muhalefet v» hk etmiş, nümune bir aile tenkid mevkiinde iken şu son seanası idi. çimlerde hükumet partisi namzedi Kendisine Allahtan rahmet otanuştuk. Bu sefer parti iktidan dilerken geride bıraktığı ailekaybedip muhalefete geçti. Anlaşısi erkânına en samimî tazilıyor ki; muvafakate geçmemek yetlerimizi arzederiz. bizim için mukadder bir iştir. KaÇelenk gönderilmemesi rica der biri tenkid rolümüzden ayırmak olunur. istemiyor. B. FELEK Acı bir kayıb EDEBÎ TEFRİKASI: UVERCINI Yazan: KERİME NADİR Geçen kısunlann hulâsası İstanbul Savcılığından emekliye ayrılmak üzere olan Fahir Devrelinin apartımanındayız. Fa hir, arkadaşt avukat Emin ile roman yazmak mevzuunda konuşurlarken odaya giren hiz•metçi, bir gencin geldiğini haber verir.Bu gene, iki ay evvel kanserden öîen bir kadtntn kocast taraftndan kadınla zina *uçundan dolayt mahkemeye verilmiştir. Ve kadmın intihar ettiği iddia edilmektedir. Odaya giren gene özür diledikten sonra, sebebi ziyaretinin dosyadaki hâtıra dejterinin okunmasını ve hâdisenin bir iftira olduğunu beyan ederek, kadrna otopsi yapılmamasmı rica eder. Savcı, defteri okuyacağını vadeder. Gene dışan çıktnca, Fdhir arkadaşına: « İşte tam bir roman ttievzuu» der ve yazıhanesinin üstünden bir tomar kâğtd ve bir resim alarak arkadaşrna uzatır. Resimde, gene kadtn ile delikanlı dudak dudağa öpiişmektedirler. Fahir, izahat vererek, kâğıdlar arasmda bir aşk romanı parçalan buhmduğunu ve bunlardan birinin hastanın ölümünden sonra bir miktar arsenikle beraber çantasında ele geçirildiğini söyler. Bu kâğıdtn bir tarafında kalm bir yazt ile kad\na hitaben yazılmış âşıkane cüm leler, diğer tarafında da ince bir yan ile yazılmış romantik satır vardır. Fahir, bu romantizme inanma makta ve hâdiseyi gayet vâzıh bulmaktadır. (Roman devam ediyor) Okumak zahmetine değer mi acaba? Ker halde değer benoe! Ne olsa maceranın tasilâtını bümek gerek. Anlaşıldı. Seni hikâye merakı sardı aarim, Evet, zahmete belkij değer... Eğer yazılanlar hakikaten doğru ise? Ben bu gencin şahsmda asâlet ve istikamet gördüm. Esasen meseleye ruhî bir zaviyeden bakışı da, hakkmda iyi bir not kazandırmaya müsait değil mi? Orası öyle! Yoksa o da her sanık gibi doğrudan doğruya cezadan kurtulma yolunda mücadele etseydi, şüphesiz şu defteri kafflwnq atardım... Akşam karanlığı bastığı İçin Fahir elektiriği yakü ve hizmetçiye yemeğimizi hazırlamasını söyledi. Bu gece seninle bu işi başbaşa yürütelim Eminciğim olmaz nu? Hay Hay! Her ne kadar aşka inanmazsam da, bu delikanh bana sahiden âşık gibi göründü... Macerasını herhalde öğrenmek istiyorum. Olur a, hakikaten anlattıklannda benim yazacağım esere de faydalı nüveler bulunur... Defteri kucağıma koyup afitun. görünce: Nerede kaldın? diye bağırdı. Sana güzel bir haber getiriyorum! dedim. Ya? Ecmel geliyormuş.!... Rahmi sözüme bir an inanmaz göründü. Fakat sevincle gözleri parlamışb. Zira bu minimini yaramaz kızla beraber bahçelerin alünı üstüne getirmekteki zevkten onun da payı vardı ve avdetini benim kadar o da sabırsızlıkla bekliyordu. Ecmel bizden küçüktü ama, bir küçük kraliçe gibi bize hükmederdi. Bu yüzden oyunlarda hemen hemen elebaşuruz olurdu ve biz iki koca oğlan onun teşvikile tehlikelere aülmaktan geri durmaz; işittiğimiz azarlarla da uslanmazdık. Şimdi, iki yılhk bir «ynlıktan sonra bu sevimli küçük kraliçeye tekrar kavuşmamn sevinci ikimize d* bayram yaptırmağa y etmişti. Koşarak mektebe vardığımız raman ders züi çalıyordu. Bu zil, Huriye hocamn salladığı ufak bir çmgırakh ki, atsi tâ yolun altbaşrndan duyulurdu. Bizi öyle nefes ntfes* görünce s«rt sert besını salladı: Siz <1HTI<T gene top mu oynaduuz bakayım? Çabuk sıraya girin!... Huriye hoca, bizim beşinci smıbaeasrydı. Or*a ya«k, W W kadmdı. Elleri küçücük olduğu halde değdiği yeri biber gibi yakardı. Yanaklarımı ve ensemi arada sırada okşayan bu ellerden ne kadar ürktüğümü geceleri haminneme anlatırken o: Ziyanı yok! Hocanın vurduğu yerlerde gül biter! diyerek beni minimini bir çocuk gibi teselli ederdi. Ya yengemin? diye usulca sorardım. Haminnem gülümsiyerek: Tabiî onun da... der ve bu gidişle yakında bir gül bahçesine döneceğimi temin ederdi. En güzel bir sürprizle başlıyan o parlak mayıs günü herşey bana ferah verici görünüyordu. Dershanenin bahçeye bakan penceresi önünde otururken, dalları pencere hizasınds bulunan akasya ağaclanndaki serçe cıvıltılarını zevkle dinliyordum. O yeşü yapraklar arasmda salınan beyaz salkımların dershaneyi dolduran tath kokularile, dağlardan, kırlardan ıhk bir rüzgârla beraber gelen yaz kokuları ruhuma sanki neşe üflüyordu. Çünkü bu kokularda büyük tatilin cana can katan havaauu sezdiren bir hal vardı. Huriye hoca cetvelle kürsüye bir kaç kere vurduktan sonra bize ders kesüni tarihini bildirdi. Artık imtihanlara haarlanacaktık. Tembeller gözlerini açmahydı!.»