Katalog

CMHURIYET 13 Mayıs 1950 jr Günün İktisadî Hâdiseleri 1 Israil devletinin iktisad durnmu Yazan. Dr. Nizameddin Âli Sav Yeni İsrail devletinin siyasî temeüeri sağlam olabilir, fakat iktisad temelleri sağlam görülmüyor. Orava gidip gelen doktorlanmız, mühendislerimiz. iş adamlanmız İsrailden bahsederken ne terakki. ne tarakki diyorlar. Bir yandan da iş bulmak için oraya gidip gelen bazı vatandaşîarımız İstanbula eli boş geri dönüyorlar. Bu tezad nereden geliyor? Şuradan ki, ilk kuruluş yıllannda bu devlette fabrika, çiftlik, yol, liman, rıhtım gibi çok şeyler kuruldu, yapıldı. Fakat son zamanda bu hareket duraklamıştı. Ajanslann haberlerine göre (Irak) hükumeti Irak Yahudilerinin Filistine muhaceretlerine müsaade etmiş. Oradaki 120.000 Yahudiden 80.000 inin seyahat müracaatlerinin kaydina da başlannuş. (Yemen) den de İsraile muhaceret evvelce başlamıştı. Şimdiye kadar İsraile 38.000 Yemenli Musevi geldiği bildirilmektedir. Yemende çok Musevi var. Bir İngiliz sömürgesi olan Yemenin güneyindeki Adende bile nüfusun hemen yansının Musevî olduğunu bir seyahatimizde görmüş, saşmıştık. Bu devletin iktisad durumunun zayıflığı bilhassa şu lebeblerden ileri gelmektedir: 1 Harbden önce 15 milyon sandık narenciye ihrac eden İsraiL 1949 da 5 milyon sandık ihrac etmiştir. 2 (Kudüs) ün parçalanması. hıristiyanlığm bir turizm kutbu olan bu riyaretgâh jehre akınları azaltmıştır. 3 İsrailin bir zenginlik kaynağj olan Lut gölünden (potas) istihracı gittikçe azalmaktadır. 4 (Elmasçılık) İsrailin ehemmiyetli bir zenginlik pınarı idi. Halbuki Belçika ve Holanda ron yıllarda bu sanata fazla önem verdiler, eskidenberi muhafaza ettikleri dünya elmas işleyiciliği sanayii merkezleri olmak hassalarını şiddetle müdafaa ediyorlar. israil bu rakabetten müteessirdir. 5 (Tıbbî ecza sanayii) İsrai'de ilerlemişti. Fakat yeni gelen muhacirler eskisi gibi Orta Avrupa unsurlan değil, yukanda söylediğimiz gibi iptidaî durumda Asya köylüleridir. 6 Şimdiye kadar İsrail narenciyenin yalnız hamını değil, bunun Şimdi mesele şudur: Daracık İs 1 özünü (juice), 2 Yağmı, 3 raile muhaceret edenler orada ne Jelâtinini de işliyor, mamul ihracat yapacaklar, iktisad hayauna nasıl yapıyordu. Yeni muhacirler bu iskabul edilecekler, nasıl temsil edi tihsalin zirat kısmını sağlasaiar da, leeekler? İnsan kütlelerini iküsadca sınaî kısmını, öğrenmiş sanayi iştemsil etmek, onları iktisad çarkının çisi olmadıklanndan, kolayca inkiiçine alıp hazmetmek, millî iktisad şaf ettiremiyeceklerHir. içinde eritmek demektir. Halbuki 7 (İnce alât ve edevat) denen bu iş küçük memleketlerde güç presisyon sanayii Avrupadan artık oluyor. Bu sebebden İsrail nadir gelmemeğe başlayan ileri kültüriü rastlanan bir iktisadî tecrübe tah Avrupa muhacirlerinin eksiklitası haline gelmiştir. Bugün herke ğinden dolayı olduğu yerde kalmıj, sin dikkati oradadır. beklenen terakki ve inkişafı yapa1 milyon etrafında nüfusu olan maz hale gelmiştir. * * * îsraile giren yeni muhacirlerin çoğu, öğrenmemiş, modern sanayie îsrail devletinin kuruluş devrinakıl erdirmemiş, el mahareti sapan de dünya Yahudiliği heyecanla hatutmak, kafa mahareti oriyantal bir reket ederek bu devlete büyük badükkâncıkta basit mallar satmaktan ğışlarda bulunmuştu. 1948 de baileri gitmiyen insanlardır. Halbuki, ğışlar 150 milyondu, 1949 da ise İsrailin ayakta durması için, kur 100 milyon İsrail sterlinine düsmüjduğu yüksek sanayi, ticaret ve zi tür. raat hayatıru daha ileri götürmesi Son zamanda, para hesabını üslâzımdır. Bunun için de onun öz tün tutan dünya Yahudiliğinde enerjisi ve kuvvetile çalışması ık karşıltksız hibe ve hediyelerden tiza eder. Bugünkü İsrail Devleti ziyade, İsrailde tesis'.er kurmak ve ise kendi hâs emeğüe değil, dün>a o tesislerden nema almak suretile Yahudi tesanüdünün topladığı ve İsraile sermaye dökmenin daha hegönderdiği hibe ve hediyelerle ya sablı ve uygun olacağı cereyanı jıyor. uyanmıştır. İsrail devleti de bu cereyana uyarak, yabancı serma*** yeler için bir kanun çıkardı. Bizi Bu hibe ve hedıyeler nelerdir? çok yakmdan ilgilendirmesi iktiza Onlarm malî ve iküsadî porte'sini eden bu yabancı sermayeîer celbi anlamak jçin İsrailin 1 Butçesine, kanununun esası şudur: 2 Tediye muvazenesine bir göz Girecek yabancı dövizlerin Isatmak lâzımdır. İsrailin bütçe=ini Arab Yahudi raü bankalannda yerli paraya tahhsrbleri tehlikeü surette rahnele vil edilme mecburiyeti kaldırılmışmiştir. Bu bütçe artık, bir terakki ır. Bu dövizler bankalara olduğu istendiği anda ve inkişaf bütçesi olmaktan çıkmış, gibi yatırılabilir bir kavga ve mucadele bütçesi ha olduğu gibi çekilebilir. Yerli paraline girmiştir. Bu sehebden İsrail ya tahvil ve yerli paradan gene bütçesi enflâsyon temayülündedir. dövize değiştirmek sermaye sahiBöyle memleketlerde ise hayat pa bine bahşolunan bir haktır. Kanun halılığının tekmi; sosyal âkıbetleri İsrail meclisinden büyük bir çofcmlukla çıkmıştır (çoğunluk nisbeklenebilir. beti 117 ye karsı 3 komünist). Israilin müdafaa masraflan bütŞimdi artık İsrailde fabrika açmak çesinin yansını teşkil ediyor. Butisteyen büyük dünya firmalannın çe 40 milyon İsrail sterlinidir (320 milyon Türk lirası). Bu bütçenin müracaatleri olmaktadır. Bu arada dörtte üçü memleketın başlıca meşhur ampul Philipp Şirkeü, Tire mahsulü olan portakahn ziraat ve Lâstik Sirketi vardır. Bu gayretlerle beraber, israilin sanayiine dayanıyor. Halbuki portakal tarlaları ve su kanalları A malî ve iktisadî kalkınmasını enrab Yahudi harblerinde bozul gelleyen üç âmil çöze çarpıyor. muştur. Başlıca portakal ziraat ve Bunlann birincisi israilde öğrensanayii istihlâkçisi olan İngiltere mis sanayi ifçüsi darlığı, ikincisi « £on perhizkârlık siyasetinden do tan hayat pahalılığıdır. Uçüncusu layı narenciyeye karşı. nazlı dav de Arab âleminin İsraile açtığı ranmaktadır. Esasen bugün dün boykottur. k ı r m m Deniz kenaıındaki Akayada sulhta alıştığımız alıcı piyasa kalmamıştır, bütün piyasalar saücı be kasabasına kadar sınırlannı ileri suren ve içerideki Arablan muhakarakterdedir. İsrailin butçeden sonra ikinc. cerete sevkederek onlan azınlık malî vasıtası olan tediye muvaze haline koyan İsrail devletinin yeni nesine gelince. bu muvazene nor bir kalkınmaya ihtiyacı şiddetli olmal halde açıktır. Ancak dışarının duğu anlaşılıyor. Fakat bu kalkınolacak iktisad ve yardımlarile anormal surette ka manm temeli panmaktadır. İthalâtı 87. ihracat maliye siyasetlerinin hibe ve hedıancak 10.5 milyon israil sterlinin yelere dayanamıyacağı da meydanden ibaret dış ticaretinde 77 milyon dadır. İsrailin kalkınmasmın yeni nükadar açık var, (Bir İsrail sterlini bir İngiliz sterlini kadardır) fus şartlarına ve yeni genişleyen Bereket ki bu ithalâtm bir kısmı smırlara normal olarak tam intıbedava giriyor. Tediye muv?zene bakı lâzım gelmektedir. Bu intısinden gorulduğune göre, İsraile bak, bazı çevreierde de sanıldığı giren kiymetlerın 20 mihon İsrai üzere uzunca sürecek gibi görunMerîinı aynî yardımdır, 27 milyonu mektedir. cünya Yahudi teşkılâtlaıının ceste ÖLÜ M ceste genderdıkleri hibelerdir. AyDevlet Denizjollan Yol başmüfettişl rıca 7.5 miljon tu:;.nTİen, 6 milyon Amerıkadaki Itha'ât, Ihrscat mulga vcl kursu mudurı: KEMAL GEZEN Bsnkasından geliyor. Bo; kce tediye muvazenesinin büyük kısmı | mubtela olduğu hastalıktan Jrurtulamımillî emekle değil, yabancı destekle I jar?k S 5 950 tarıhınae Eskışehırde Hakkın rahmetine kavuşmuş ve ebedi tutuluyor. ' istirahatgahına tevdi edılmıştir. =haberler Sefarethanelerden iane toplıyan bir dernek Polis müracaat üzerine dernek mensublarından 3 kişiyi yakaladı Şehrimizdeki bir çok resmî ve hususî teşekküllerle ecnebi sefarethanelerden külliyetli miktarda iane toplıyan bir dernek hakkında dün Savcıhkça gereken takibata fcaşlantnıştır. Alâkadarlar tarafından ismi açıklanmıyan bu derncğe mensub 3 kişi, birkaç gün evvel konsolosluklara giderek yardım maksadile geldiklerini söylemişler ve kendilerin* 150 lira rutarında bir yardım yapılmasını söylemişlerdir. Bunun üzerine bir konsolosluktan Emniyet Müdürlüğüne telefon edirek durum bildirilmiştir. Derhal harekete geçen polis bu derneğe mensub olduklarım söyliyen bu 3 şahsı yakahyarak Savcılığa teshm etmiştir. Nisanda 201 kişiye şoförlük vesikası verildi GORVŞLER i DUŞUNCELER L H 7 M NALINA n t l I MIHINA Bitmiyen İstibdad Kifabı Yazan Adsız Kahramanlar ve unutulan kahramanlıklar dsız Kahramanlar. genç bir subayın, Kurmay Yüzbaşı Baha Vefa Karatayıa eseridir. tçinde üç şiir ile on bir kahramanhk menkıbesi bulunan bu 62 sahifelik kitabın birinci baskısı tükenmiş, ikinci baskısı çıkmıştır. Kdıc gibi kalem kullanmayı da bilen btl genc Yüzbaşı. kitabını şu güzel kıt'a ile «Adsız Kahramana» ithaf ediyor: ADSIZ KAHRAMAN Ne çıkar yoksa bugün belirli bir mezarın. Ne çıkar bilen yoksa unutulmaz adını... Kim der ki bir fânisin, kalmadı nâmın, şânın, Sen şu doğan güneşsin, dalgalanan bayraksın'... Bu mısralan yazan asker şair ve edib, kitabının ikinci baskısından bir nüshayı bana hediye edeli, hayli zaman oluyor. Nazmı da, nesri de, bilhassa mevzulan da hoşuma gitmekle beraber, şimdiye kadar bir kaç satırla bu eserdcn bahsetmeğe imkân bulamamıştım. Seçim Kanununun propaganda yayınlarını yasak etmek suretile sağladığı sükun dcvreMnden faydalanarak .Adsız Kahramanlar» dan kısaca bahsetmek istijorum. Bu eserde okuduğunı Zafcr, Teğmenin Çorabları, Memleket Sağ olsun, Veteriner Yıldırım Kemal, Ulubatlı Hasan. Çamlıktan Seyid, Afyonlu Ahmcd Çavuş, Ayşenin Yavrulan, Saka Hüse>inin Hedijesi, Adanalı Küçük Ahmed, İnegollü Kahramanlar başlıklı yazılar hep birer hakikî kahmmanldk menkıbesidir. «Adsız Kahramanlar. ı okuyuculanma tavsiye ettikten sonra, «Unutulan Kahramanlıklar) a geliyorum. Bir zamanlar Ankara radyosunda, haftada bir defa. büyük zevk ve heyecan, millî iftihar ve gurur duyarak dinlediğimiz bir kahramanhk saati vardı. Her nedensa sonradan bu kahıamanlık saati, radjoda konuşmanm usul ve âdâbını biuniyen bazı zevatm u\ku setiren tatsız tuzsuz konuşmalarına feda edilerek unutulup gitti. Kurmay Yüzbaşı Baha Vefa Karatayın «Adsız Kahramanlar. ındaki kahramanlık menkıbelerini okurken haraasiyata aid eserlerimizin azlığı yetişmiyormuş gibi, radvoda kahramanlık saatinin kadro harici edilmiş olmasını da esefle hatırladım. Acaba, Türkün tarih bojunc» varattığı kahraman destanlarının hepsi jayınlanıp bitti mi ki radyolarunız arttığı halde, kahramanlık saati bir torafa bırakıldı? Hayır öyle değil, sadece ycnilik yapmak, caz vesaire dinleünek sevdası. Yoksa Türkün binlerce yıllık tarihi, bir yılın *65 gününe sığmıyacak kadar bol kahramanlık m^nkıbesi ile dolu, tükenmez bir kaynaktır. Fakat ne yazık ki radyolanmıza hâkim olan ve Ankara hayvanat bahçesindeki hayvanların no yaptıklarını anlatan ve seslerini bile bize duyuran zihniyet, bu kahramanlıklan unutmuştur. Bir şair ve edib Yüzbaşının Adsız Kahramanlar adındaki eseri vesilesile radyo idarecilerimize kaiıramanlık saatlerini hatırlatmayı faydalı buldum, Nisan ayı içinde sofor olmak uzere müracaat edenlerden 336 kişi muvaffak olamamıs 201 kişiye şoforluk vesıkası verllmistir. Amatorler arasında 40 kışi muvaffak olmuş 61 kış. muvaffak ola. mamıştır. Kamyon şoforluğu için müracaat edenlerden 45 kıs muvaffak olmuf 43 kisi muvaffak olamamıştır. Bandırma vapuru Ansaldo tezgâhlarında yeni yapılmış olan ve memlekettmlze dogru hareket eden Bandırma vapunı dun Pır e l.manına varmıs, buradan mazot alarak hareket etmlstir. Bu akşam limanımız» lelmesi muhtemeldir. Eski Yunanın Corinthe beldesının meşhur hemşerisi Tımoleon'u bilirsiniz; bu cesur asker, beldeler zaptedip, memleketler açmak yolunda gözüken fakat hakikatte istibdadın kalelerini yıkan ve istibdada sapan kardeşini bıle halkı hürnyete kavuşturmak için feda etmekten çekinmiyen bir insandı. O belde ( = Cıte) nin ne demek olduğunu ve niçin teşkil edildiğını pek iyi anlamıştı: Beldeler, fethedılmek ve iç kalesine çekilip halka cevir ve zulümler yapılmak için değil, bılâkıs tabiat'n hüküm ve takdirine ve insanların insiyakî şiddetlerine mâni olmak içifı kurulmuştu. Işte istibdad kitabının bütün sahifelenni yırtmağa çalışan bu zatın ısmını kitabında unvan yapan Amedee Ponceau, eserini ölumünden evvel bitirememiş ise de son günlerde yazılan hulâsalara göre eser bu sene eksık olarak neşredılmıştır (1). İsmini, istıbdadı anlatan ve onun türlü türlüsünü sayıp doken bu kitaba veren Tımoleon'un fikir hürriyet ve istıklâhni nasıl içten duyduğunu şu fıkra bence en ıyı gösterir. Bu cesur adam bilmdiği gibi Siraküze beldesini iki defa Tıranların istilâ ve zulmün den kurtarmıştı; fakat bu muvaffakıyetli askeri harekâtına rağmen onun plânlannı tenkid ediyorlardı. Bu tenkidlere, hücumlara karşı Timoleon büyük bir vakar ile «Allaha çok şükür olsun ki Siraküzelilere söz hürriyetini kazandırmışım» diye cevab vermisti. A. ADNAN ADIVAR yukanda ısmı geçen munekkıdinin bir nokta ya nazarı dikkatine çarpmamış veyahud esen hulâsa ederken aradan bazı cüm leleri galiba kaçırmış olacaktır. Şöyle ki, müellıfin bu noktada son fıkri «mademki istibdad kollektıf bir harekete dayanıyor. O halde partisizler partısini methet mek lâzımdır, yani tek başına kalmış ferd, bütün hâdiseler arasmda gezdirip dolaştırdığı küçücük Kayatı ile insan.yeti kurtaracaktır» şeklinde ifade olunuyor. Fakat itiraf etmeliyim ki hayat, hâdiseler arasında kendi başına yuvarlanan ferdlerın insaniyet üzerinde müessir olması için iktidara göz dıkmesi mukadder ise onların da günün birinde başımıza birer müstebid kesilmiyeceğini kim temin edebıleceğini anhyamıyorum. Eserin münekkıd' de bu noktayı sezmiş kı benım anlıyamadığım paradok•3U ızah için, müellıfin «mfırada düşmüş yani tek başına kalmış irfan sahıbı bir adam yalnız kalmayı değil, dığer bır nizamda kurulmuş bır cemiyeti iht'yar edecektir» sözüne yapışarak «herhangi bir sıyasetten bıkmış olmak daha büyük bir siyaset aş kmın karşıhğıdır» diyor. Ponceau, modern âlemın hayat karşısında ırkildiğini, Pascal'ın «olüm kasvetıne» mukabil öz yaşlarıle ın;a etmemelidır». Kanaatımce buna cfakat küçük ocukların feryadları ile de deıl» sözünü ılâve etmek gerekir. Ashnı henüz göremediğım kıabın, Jean Lacroıx tarafından apılan hulâsasına göre, en muim bahıs partıler.n istıbdadına aaüuk eder kısımdır. Bu bahse ırmeden evvel müellif «para stibdadı» nı ve bu istibdadın ir devletin yapabileceği şakaetlerın en âlâsı olduğunu hatıratıyor ve «orta hallı alelâde b.r ransız para hapisanesıne kapatılmıştır; oradan ancak partı adamlan ve> ahud harıci ticaret le meş^ul olanlar kurtulur» dior. İşte buradan partılere sözü lakleden müellif bu nevı istibadın istibdadların en kötdsü oluğunu ve b lkuvve bütun parilerin totahter bır kavakter taıdığını söyledıkten sonra solcu un sağcıyı, sağcının dr solcuu umacı gibi öne suı.?rek yapıkları telkinler netıcesmae taarrür eden gene bır paıti istıbadıdır denıek istiyoı. Maamafih junu söyleyen müellif nurrıye;in şartı partıler arasındaki çekışme olduğunu ve aı^ıarındakı mütarekenin istibdad tehdidıni doğuracağını söylemekie part) istibdadma verdiğı ehemmıyeti jzaltıyor gibi oluyor. Eserin muasırlarımızın «hayat kasavetine» tutulduklarını söylemektedir. Fakat aynı zamanda hayatın lezzetin; duymak için onun en ağır gam ve kasaveti içinden geçmek lâzım olduğu ve bu güzel tadı almak için de siyasetin istibdadı öldürdükten sonra bizi halâskâr bir devlete eriştirmesi lâzım geldiği, ölüm sebebile eksik kalmış, bu eserm mantığından çıkan netice olmak lâzım geliyor. Bundan sonra münekkid M. Jean Lacroix makalesinde miiellifin müstebid partilere ayrılabilecek olan bir hürriyetperver devlet ile ideolojisini polis istıbdadile herkese cebren kabu) ettirmeğe uğraşan bir totaliteı devlet arasında üçüncü bır devlet şekli istedıği manasını çıkarıyor; fakat bu şekil hangisidir? İşte asıl bu suali soracağımız sırada eser duruyor ve müellif de sönüp gidiyor. Münekkide göre müellıfin bütün davalarından şu çıkarılab'lir ki o, devlette hürriyeti ve fakat cemiyette bırliği isteyen bir şekil peşındedir. Acaba böyle mı? Münekkid de bundan dolayı hulâsasmı bıtırırken eserini bıtırmeden aramızdan ayrılan müell'fe kendi fıkirlerimizi isnad etmeğe uğraşmanın da bır istibdad olacağını söylüyor. Paradokslu fakat aynı zamanda fıkirlerle dolu bu yarı kalmış kıtabı bıtırecek eserler ve fıkırlerdır ki dünya yüzünde ıst bdadın da işıni bıtirecek ve defterini dürecektir. îşte bu sözü söyleyen adam için cumhuriyeti yani asıl madevletini kurmak Zge denizinde yakalanan 15 kiloluk nasile halk ve daha agır kilolardaki orkino» balık bütün siyasetin esası olmak lâlarının «ehrımize nakli için motörlü zım geliyordu. Bunun için de angemtlerin soğuk hava tesislerinden isti cak bır yol vardı: İstibdad ile fade edllmek üzere balıkçılar Denlzdaimi bir mucadele içinde buluyollan tdaresine basvurmuşlardır. Denulacaktı. Vakıa Timoleon'un nizyolları muracaati incelemektedır. ismini kendine unvan edinmış Galatasaray Lisesi resîm sergisi olan esere göre siyasetin iplerı Galatasaray Lisesi talebesinin tertib ancak iktidarın elinde ıdi. Bu kud ettıkleri resim sergisi bugun saat 15.30 ret dejenere olmadıkça insanı da Liae resim salonunda açılacaktır. Sergide 250 ye yakın. suluboya, yağ ilk zamanlarda tabiatin de, inl:boya. ksrtkarur ve fotogr&ı teshir olu sanların da şiddetinden koruyanacakt'.r. bılirdı. Fakat Lord Acton'un der diğı gibi «kudret insanı çıldırtır Kâzım İsmail Gürkan kudret büsbütür» Memnunıyetle öğrendiiımize gore hele mutlak operator, prolsor Kâzım İsmail Gür dıvane eder» idi. Halbuki asıl kan, Fransız Cerrahi Akademısı uyelı halk devletinin yani istıbdadğıne seçllmış ve bu ıntıhab kendısıne dan kurtulmuş idarenin en aşibildirilmiştir. kâr bir surette beliren karaktep Hamamîzade İhsanın kabri adalet nızamını tabıat nizammır ziyaret edildi üstüne koymaktır. Fakat bu adaGuzıde şair Hamamizade ihsanın ebe let nızamı sadece içtimai bıı dıyete ayrılmasının yılddnumu muna yolda kendi kendine kurulan bit sebetıle kadırşinas ve vefakâr arkadaşrealite değil belki iktidarın taları dun şaırın mezarını ziyaret etmış getırilebilen ve hâtırasını anmışlardır. Bu samımi vassutıle meydana toplantıda Profesör Ali Nihad Tarlan bir realitedir. Maamafih şurasını ile Baha Kâhyaoğlu ve merhumun bır da unutmıyahm ki bu realıteyı çok hemşehrılerı hazır bulunmuşlardır. tahakkuk ettirecek iktıdar günün birinde onu birdenbire yok Karaman Koyun gecesi Bu aksam Galata Lıman Lokantasın edebiliyor. Adaleti bozacak olan da •Karaman Okutma, Yardımlaşma ve ıktidar ancak ıstibdad şekhnde Karamanı Yukseltme Derneği bır ba ve tıpkı bir kurt gibi onun özülo tertib etmijtır. Birçok guzıde sanat nü yer. Müellif istibdad için «o, kftrların ve mahallî ekıpler n istırak edeceği bu gece sabaha kadar devam kemale ermemiş ve sahte bir siedecektir. Davetıyeler Osman Guzel yasi hayattır ki onun tesirile sıBeyoğlu subesınden ve akşam Liman yasi hayat ihtiyacı yalandan Lokantasından alınacaktır. teskin olunur ve bu hayata karşı Tarabya Konak Otelinde bugün cesaret tedricen azalır» diyor. verilecek danslı çay Maamafih eğer istibdad yalnı? İstanbul Yüıme tht:sas Kulubünun. Hobert KoleJ talebe konseyi ile işbırligi yapar&k hazırladıkları buyuk dansıl çay, bugün saat 15.30 ile 20 arasında Tarabya Konak Otelı «alonlarında verılecektir. Ege denizinde yakalanan orkinoslar Sunderland takımı bugün Beşiktaşla karşılaşacak BUGÜN SÎJMÜElt SİNEMASINDA WİLLİAM POWELL ve ELLA RAİNES taraflarından yaratılan BÜYÜKLÜK GLENN DELİLIĞİ K IZ (The Senatör Was indiscreet) Emsalsiz filmine ilâve olarak FORD TURHAN ÖEY'in E S İ R R E N K L İ ve güzel filmini görünüz. BUGÜN T A K S İ M SİNEMASINDA 1 HİND İki yeni ve Türkçe film bir arada KAPLANI SONU Sizi Hindistan ormanlarınuı vahşî çevresine sürükliyecektir. 2 SEFAHATİN Çılğın sefahat ve kadm âlemteri. SEÇtM MÜNASEBETİLE PAZAR GÜNÜ SEANSLAR SEFAHAT ÂLEMİ 5.15 8.30. HİND KAPLANI 7.15 10,15 te müstebidin işi olsaydı o vakit vaz.yet daha kolaydı; fakat maatteessüf bu istibdad hepımizin sinesinde gızlidir. Müellif n bu sözlerini biraz mubalâğalı bulmakla beraber siyaKiracısını öldüren Hamdi sette, ıktidara geçen yalnız bır Omayın sıhhî durumu başın değil, o başın etrafında Karagumrukte. 17 yaşındakı kııacısının âşığı ve katıli Hamdı Omayın, toplanan insanların da baş göscınayelı muteakıb kaçarken merdiven terdiğıni bütün tarih bıze gösden yuvarlandığını ve elınde bulunan terıyor. Hitler'in har vurup hartabancasmın ateş alarak başında, haman savurduğu zamanlarda bir yatını tehlıkeye sokacak bır yara açarkadaşım Parise tığını yazmtstık. Guraba hastanesıne eski Alman şehri gezdirirken kaldırılan Hamdl Omaja çok nazık bir geldi. Ona beyin ameliyatı apılmıs ve kurşun Champs Elysee'nin güzel ağaççıkarılmıştır. Yaralı kat.lin sıhhî duları altında bır mola vermiştik. rtımu duzelnıektedir. İki tarafına bakındıktan sonra Bir motörde yakalanan kaçak asla nazi olmıyan bu arkadaş bana dedi ki: »Hitler, memleket maddeler çalışıyor diye haydı Romanyadan Pıreye kereste nakleden için çok Aslan motörunde Gumruk Muhafaza onun istibdadını çekelim. Fakat teskilâtı tarafından yapılan aramBda küçük Hitler'ler hiç çekılmiyor». 26 şışe asıd. bir çuval pastırma ve bir Arkadaşımın şikâyeti hakh idr çuval da kahve yakalanmıjtır. Tahklfakat bu şikâyeti tamim ile heı kat de\Tim etmektedir. Bir imam üç ay hapse mahkum insanın kalbinde istibdad yata: diye bir hüküm çıkarmak doğ oldu Bir muddet evvel. Fatihte bir çok ru olmasa gerektir. Vâkıa bir te\< genc kızlara koca bulacağını ve derd müstebidi yola getırmek, yahu hlere deva sağlıyacağını sdyhyerek para ortadan kaldırmak kolay ise de koparmaktan sanık olan Fatih camii ekseriya o :şi yapan hürriyet ımamlarından Mehmed Zulfıkar 10 uniktidarı elc cu Aslıye mahkemes nde yargılanmakta fedaileri bir kere idi Dun yapılan son duruşma netice alınca istıbdadm bir dığer nevismde sanık imam uç ay napse mahkum ni icad ediyor. Müellif bunu bir olmuştur. teşbih ile şöyle söylüyor: «TeÖğretmenler Yardım Cemiyetinin merküz kampından çıkan bir kimse, çıkar çıkmaz hemen kamp kongresi Öğretmenler Yardım Cemiyeti Baş gardiyanlarının yerini almak ister veyahud ideal, ideal diye kanh|ından: Cemiyetimlzin yılhk kongresi 24 ma inleyenler iktidar mevkiine geyıs 1950 çarsamba gunu saat 15 te çınce realistlerin en koyusu Mahmudpasa ılkolunda yapılacaktır Üye srkadsşların bulunmaları rlca olu olur». Bunlar güzel sözlerdir; fakat benim fikrimce bunlara henur. men inanmak için insan çok bedbin olmak ve Chateaubriand Küçük Haberler ile beraber «hâkim halk her ta•• VILÂYET ve Beledıye memurların rafta olduğu için müstebid de * dan istirahate v* hava almağa muhtaç her tarafta bulunur» demeğe clanlar için Fllo~ya ve civarında kamp kadar varmak demokrasiyi gözlar tesis edilmek üzere tetkikler yapılden düşürmek için uydurulmuş maktadır. • ANKARA vapuru bugün saat 12 de paradoksal hai ve hareketlerdir. Bundan sonra müellif şayan Batı Akden z seferine çıkacaktır. • ADA>ÎA vapuru yarın saat 14 te dikkat bir noktada ısrar ediyor Do ısuney Akdenız seferine çıkacak Nesillerin istibdadı. Fılhakıka tır. muhafazakâr b:r neslin istibdad • ÜSKÜDAR Amerikpn Kız Kolejind' Mıçan saat 15 te Ttırk Talebe Kuru olduğu gibi inkılâbcı bir neslin nunun tertıbled ğı Spor Bayramı yapı de istibdadı herhalde vardır. Bı'" 3'ctır naenaleyh hali hazırdaki nesl mazinin veyahud istikbalin nesRECEB 25 CUMARTESI line feda etmek aynı dereced insafsız bir harekettir. Müellif i gene bir istiare ile diyor kı, «da 5 S â ha iyi bir dünyayı ihtiyarların O < • > ** v r Pazar günü Amerikaya hareket edccek olan Beşiktaş takımı futbolcuları dün Patrik Athenagoras'ı ziyaret etmişlerdir. Yukarıdaki resimde futbolcular Patrikle bir arada gorülmektedir. Futbolun beşiği olan Ingilterenin 5 Biz yazarlar da alacağımız nagorası ziyaret etmişlerdir. Pat Sunderland takımı şehrimize geldı. büyük dersin ehemmiyetini bilmi rık, Amerika Cumhur BaşkanıBu kıymetli takımın değerli oyun yor değiliz. na verılmek üzere kendılerine cularma hoş geldiniz deriz. btr mesaj vermştir. Hulâsa edersek Sunderland taDerli toplu ve çok ahenkli maçSporcular bundan sonra Vaiı kım'nın yapacağı maçlar. futarım seyredeceğimiz bu takımın bol tarıhımızde mühim bır dö ve Beledıye Başkanı Fahreddin oyunu hakkında bugün rastgeıe Kerım Gökayı m3kamında Ziyakalem yürütmek kolay değildir. E nüm noktası olacaktır. Elbırliğ; ret etmişlerdir. Vali kendileriasen, İneilterede maçlardan evvel •le ne kadar istıfade etmek müm ne iyi yolculuk temenni etmış, yapılan kretiklerde çok ihtiyatlı künse ona gayret edersek iyi oWashington Be'edıye Başkanına lur sanırım. hareket edilir. İstanbul Beledıyesınin selâmiaMisafir takımın bugün BeşikNitekim İngiliz takımı kafile başrını yollamış ve Amerıkada spor taşla yapacağı oyuna büyük bır tanı da: cularımıza ve ırkımıza lâyık a* Türk futbolu hakkında bir ehemmiyet verilmektedir. Bir ğırbaşlılık ve nezaket göstermeşey" bilmivoruz. Geçen sene İstan hafta evvelinden satışa çıkarılan lerini söyliyerek muvaffakıyet bula gelen Çarlton takımının aldığı biletler tamamen satılmıştır. Be dilemiştir. neticeleri biliyoruz» dedi ve sözü şiktaş da Amerika seyahati mülcesip atıverdi. nasebetile iyi hazırlandığı için Mesud Bir Doğum Şu halde şehrimizde dört maç bugünkü maçın çok sıkı ve o nisII mayıs 1950 perşembe akşamı yapacak olan Sunderland takımın bette zevkli olacağı ümid edilBeyhan Balaban ile Denlz Üstegmeni dan olsa olsa neler istifade ede mektedir. biliriz diye düşünüp de bir takım Ömer Besim Nusret Balabanın bir erkek çocukları dünyaya gelmiştir. Yavrunun uzun arelere başvurmalıyız. omurlu ve hayırh olmasını dıler dokBana kalırsa şu noktalar üzerin Beşiktaş futbolculan dün toru olan sayın doçent Bay Ziya TJst ne ve yardımlarını esirgemiyen doğ'Jtı de durmamız lâzımdır: Patriği ve Valiyi ziyaret mütehassısı Bayan Pakıze I. Tarziye ve 1 Hakemlerimiz ön plânda geBayan Dr. Anjel Yıldıza. Bayan Guzın ettiler lecektir. Rastgele verilecek karar, Taylana ve doğumda fayciaları dokurcm durmadan ötecek düduklerle SunAmerikaya gidecek olan Be^ik Pakize Hanım Doğumevlnın bılümum personelıne ayrı ayrı teşekkurlcrım zi derland'ın oyununu çoıbaya çevirtaş futbol takımı. başlarında İs bir vazife ve borc bildığimizı gezctenız mek mümkündür. Yanlış ise sözutanbul milletvekili Ekrem Amaç vasıtasile b'ldırmenizi rıca ederi? mü geriye alınm. olduğu halde dün Patrik AtheOzoğul ve Balaban cüeleri 2 Yerli antrenörlerimiz. bu takımın ovununu her bakımrlan topumuzHan fazla bir alâka ile takib etmeğe mecburdurlar. On gün için bile olsa ayağımıza kadar büyük bir mektebin hocalarmm geldiğini unutmamak lâzımdır. 3 Bu maçlan seyredecek futbolcuların en ufak bir inceüği kaçırmamaları şarttır. Abdülhamidin neşredilmem'.ş re4 Seyircilerimizin gösterecek«imleri ve el yazasile (Abdülhamileri alâkayı burada izaha lüzum din na'şı önünde) adlı bir yazı voktur. ve bu yazının hîkâyesi ^ 106 yıl 70 kişiye karşı şatranç oynıyacak adam Şehrimlz şatranç meraklıları tarafınilâka İle beklenen «70 kişiye karşı cvun» musabakası 19 mayıs cuma gunu SıraselvJerdeki ŞışU Gendtk kulubu salonunda yapılacaktır. Saat 14 te başlıyacak ojan musabaka esnasında yııksek muhendıs Mubin Boysan dan âlâka ile beklenen «70 kişiye karşı rı ayrı masalarda oynıyacaktır. Şatranç meraklıİAnndan istiyenlerın takımları ile birlikte musabakaya iştlrak edebilecekleri de bıldırilmistir. JALE ŞAHİN ^ ile FETJlt AYDIN VLUCAN NişanlandıUr. İstanbul 11/5'950 TESEKKÜR Yedi senedenberi çekmekte barsak h?s nlığımdan batJn ih'.ım.m ve gayretlerm. s£ifr="« kisa bır zaıuanaa benı kurtaran Altınüi1Jîal Nısoet sokak Kocaeli apartıman 2 No da Dr. Alı Koprenskay ve kı\metL hizmetlerml gorduğum hemçıre Bayan Muruvvete alenî teşekkuru bir borc b'.lir boyle kıymetli dAktorlarımi7i Allahtan • • t • ^a nımıza bağışlamasır.ı temen.ıı ederim. MuiV.i Çcskan TARİH DÜNYASI MEDİHA 3.CÜ Sayısı Bugün ÇIKTI GUN ile HADİ KAYBA Nişanlandılar. 12 Mayıs 1950 I DE ONUN GİBİYİM Amber romanı mu ahrririnin ikinci şaheseri çıktı. BEN 1 s v. 5.45 13 10 17.06 20 18 22 06 3.42 9.28 4.53 12 00 149 7.25 , (I) Amedee Ponceau, Timoleon, Ref, lezıons sur la Tyrannie, Parif 1950. önce İstanbulda uçan bir baloncunun fevkalâde meraklı macerası Je Hazreti ALJ'nin el yansı (ilk defa neşrediliyor) jc Üç yaşmda evlenen «ultanlar •^ Yusuf İzzeddin Efendlnin o devTİn adliyesi ve devlet memurları hakkında m«ktublan (ilk defa neşrediliyor) Je Amerika Reisicumhuru Lincoln'un Abdülâzize mektubu (ilk defa neşrediliyor) •£* Graîata kulesinia resimli ve meraklı hikâyesi ^ Lâtife Hanımm Atatürke mektubu ve daha bir çok meraklı mevzu ve orijinal resimler. Ayrıca: Gene ilk defa neşredilen resimlerle 16 sahifelik (Resimli Osmanlı Tarihi) ilâvesi parasız olarak veriknektedir. TARİH DÜNYASI rekabet edilmez bir nefaset ve olgunluktadır. DÎKKAT: Birinci saymın ikinci baskısı yapılmıstır. I TURÂL{ | ^ öksürüğü keser. W Jİ GUNHURIYET Nüshası 10 kuruştur Abone şeraiti Senehk Bir aylık Üç ayUk Altı aylık Senelik rurki ye > Kr. • • • Harle 2S00 300 800 1500 2800 5400 600 1600 2900 5400 • Kt, > • • D t K K A T Gazetemize gönderilen evrak ve yazılaf nerredilsin, edümesin iade olunmaz tlânl.rtUn mesullyet kabul edilmez.