Katalog

Beyaz Geceler Yazan : NEJAT KULAKÇI Eski Tıbbiyede, Pariste ve Ankarada geçen aşk, siyaset ve macera romanı Kitabçılardan arayınız. umhuriyet 26 I1CI Vll SâVI r 92 I9 K U R U C U S U . ' Y U N U S NADÎ Telgraf ve mektub adresL Cumhuriyet, îstanbul Posta Kutusu Istanbul No. 246 Telefonlar: UmumJ Santral Numaraaı: 24298. Y a a İjleri: 24299, Matbaa: 24290 NASREDDİN HO C A Merlıuman 220 fıkrası r Voplıyan: Halit Yaşaroğla Tanesi 100 kuruş Pazar 9 Nisan 1950 Ahmet Halit Kitabevi Amerika ordusunun beş senelik plânı İcab ettiği aıtda, yedeklerden 62 tiimeıt çıkanlabilecek Bu programın masrafı 5 senede 115 milyon dolardan 186 milyona kadar yükselebilecektir Başbakan seyahate çıkıyor Ş. Gunaltay seçim nutukları verecek Başbakan Çankın. Kastamomı, Zonguldak ve Bolu havalisinde tetkiklerde bulunmak üzere bu sabah Ankaradan aynbyor Ankara 8 (Telefonla) Başbakan Semseddin Gunaltay Çankın, Kastamonu, Zonguldak ve Bolu havalisine gitmek üzere yann Ankaradan hareket edecektir. Başbakana bu seyahaünde İşletmeler Bakanı MünirBirselle, Etibank've Sümerbank Umum müdür leri de refakat edeceklerdir. Yartn saat onda yola çıkacak olan Başbakan Semseddin Gunaltay, seyahatinin muhtelif merhalelerinde, muhtelif vesilelerle seçim nutukları verecektir. •P. nin Istanbuldan göstereceği adaylar Necmeddin Sadak ve Semseddin Sirerin listede yer alacakları anlaşıidı Bazı illerde D.P. adayları belli oMts. Partiler dört mayıstan oa bir mayısa kadar radyolarla seçim propagandası yapacaklar C.H. Partisi İstanbul adayları bugün saat 10 da Eminönü Halkevi salonunda toplanacak olan yoklama lcurulu tarafından tesbit edilecektir Yoklama kurulu partililerden başka muhtelif meslek teşekküllerine mensub temsilcilerden ibarettir. Dünden itibaren adayhklarıru sağlamak istiyenler gruplar teşkil ederek faaliyetlerine hız vermişlerdir. Bu arada, C.H.P. İstanbul bölgesi müfettişi Prof. Dr. Sadi Irmak. yoklama kurulu üyelerinc dün gör derdiği bir tamimde seçimlerde dürüstlüğün daima birinci plânda yealacağını ve herkesin istediği kimseye rey vermekte serbest bulunduğıınu bildirmiştir , C H.P. il merkezinde bilhassa iştemsilciler dün de faaliyetlerine hummalı bir şekilde devam etmişlerdir. Bu arada şehrimizdeki sendikalar temsilcileri İstanbul milletvekili Ali Rıza Arıyı destekliyeceklerini kendisine bildirmişlerdir. C.H P. İstanbul lıstesine bir işci milletvekili daha sokacağmı evvelden açıkladığından, bu yere Süreyya Birolla, Zühtü Tetey namzed gösterilmişlerdir. Şoforler cemiyeti başkanı Halid Çelen de partiye müracaat etmiştir. Dun geç vakit s^an haberlere göre, Hariciye Vekilı Necmeddin Ssdakla. Çalışma Bakanı Reşad Ş«Tnseddın Sirer, bu devTe merkez tarafından Istanbutöan aday gösterileceklerdir. Dığer taraftan bugün yoklama kurulu tarafından tes bit edilecek ve seçim kabiliyeti kuv vetli olan zevat arasmda şu ısimlerin bulunacağı ileri sünilmektedir: Burhan Felek, Ekrem Amaç, Atıf Ödül, Ali Rıza An, Dr. Esad Durusoy, Sureyya Birol, Ühami Sançar ve Zühtü Tekey, Diğer taraftan dün dolaşan rivayetlere göre. D. Parti Genel Başkaru Celâl Bayar ile Adnan Menderes, Fuad Köprülü, Adnan Adıvar, Salamon Adatto. Cihad Baban ve Selim Ragıb Emec İstanbuldan aday gösterileceklerdir. Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Atlantik Paktı ve Rusya ile miinasebatıtnız ış tşleri Bakanı Necmeddin Sadak Pariste yaptığı beyanat sırasmda evvelâ Atlantik Paktından ve bu Paktın Doğu Akdeniz gibi dünyanm en çok tehlikeye maruz bir bölgesini muhafaza altına almamak dolayisile eksikliğinden bahsermiş, daha sonra Sovyet Rusya ile m'ıinasebetlerimizi ve bu münasebetlerin 1946 daki dururaunu muhafaza ettiğini izah etmiştir. Evvelâ Atlantik Pakhnın bariz eksikliği üzerinde bir Lâhza durmak isteriz. Akdeniz. Atlantiğin bir kolu sayılu ve bu hakikat cografyaca tasdik olunan bir vakıadır. Atlantik Paktına iştirak eden devletlerin büyüklerinden bir kaçı da. aynı zamanda Akdeniz devletidir. Bu yiızden Pıkdn temin ettiği himaye ve müdafaa Batı Akdenizi de kucaklamaktadır. Vaziyet bu merkeıde olduğu halde Doğu Akdeniz, aynı himaye ve müdafaadan mahrutn edilmiş ve sayın Sadakın dediği gibi Atlantik Paktı eksik kalmıştır. Çünkü Doğu Akdeniz. kıtanın en açık hedef teşkil eden kısmıdır ve onıın müdafaadan mahrum olması. diğer bblgelerin müdafaasmı aksatacak mahiyettedir. Akdeniz müdafaasını sağlam bir temele dayamak için. «bu boşluğun dnldurulması elzemdir». Mesele şimdive kadar bir kaç defa bahis konıısu olmuş ve .onuıı da sırası şelereği» söylenmişti. Guya maksad. evvelâ Batı Avrupanın müdafaa işini yoluna koymak, tekemmül ettirmek. sonra Paktın şümulünü genişletmekti. Batı Avrııpanın müdafaa esaslan kararlaştırılmış. ve Avrunanm silâhlanmasma da filen başlanmış olduğu için, artık bu sıranın gelmiş olduğuna inanılabilir. Dış İşleri Bakanımızın aynı konuyu yeniden hatırlatması onun bu inancı taşıdığmı belirtiyor. Beyanatın akisleri. karşı tarafm da aynı inancı ne dereceye kadar paylaştığım gösterecektir. Sovyet Rusya ile münasebetlerimize gelince, onun yerinde saydığj aşikârdır. Sovyet Rusya, bütünlüğümüze ve egemenliğimize karşı apaçık tecaviiz nivetinde olduğunu açıkladıktan sonra bu niyetlerden vazgeçtiğini snylememiş ve bizimle yeni dostluklar kunnak hevesinde olduğunu da belirtmcmiştir. Bizim Sovyet Rusjadan bütün isteğüniz, bütünlüğütnüze ve egemenliğimize savgı gdsterilmesi ve aramızda en iyi dostluk ve komşuluk münasebetlerinin kurulmasıdır. Rusyanır» bir karış toprağında gozümüz olmadığını. herkes bilir. Belki Rus>aiiin kendisi de bundan emindir. Biz de bir kimsenin bütünlüğümüze ve egemenliğimize herhangi suretle tecavüz etmesine asla tahammül edemeviz. Bu yiizden sayın Necmeddin Sadakın dediği gibi sonsuz fedakârlıklara katlanarak buyuk bir orduyu silâh altında tutmak mecburiyetini hissediyoruz \e gene bu yüzdendir ki Marshall plânından Turkiyeye ayrılan pay, memleketin kalkınmasına kâfi gelmemiştir Binaenaleyh Turkiye, bu vaziyet kanısında katlandıjp fedakârlıkJar çok ağır olrnakla beraber hürtiyet ve istiklâli uğrunda her şe\e kattenıvor ve durunıu selâmete vardınncava kadar her fedakârlığı göğüslemeğe devam edccektir. Sovyetlerle münasebetlerimiz bu tarzda devam edip gideceğine göre Atlantik Paktını Doğu Akdenize de teşrıil cderek hcm Atlantik cephesini tekmillemek, hera bu bölgede yaşıyan bütün milletlerin iştirakile emnijet sahasmı genişletmek ve kuvvetlendirmek. muhakkak ki son derece faydalı olur ve başanltnağa değer büyük bir iş teşkil eder. Dış İşleri Bakanımızın bu sırada bütün bunları anlatması ve hatırlatması jok babetli olmuştur. Washıngton 8 (a.a.) Amerikan ordusu dün ilân ettiğı be? senelik bir plânda hizmet albnda bulunan ve ordudan para a]an yedeklerin sayısmı iki misline iblâğ edeceğini bildirmiştir. Plânda bu tedbirin Birleşik Amerikaya derhal kullanılabilir 25 tümen sağhyacağı belirtilmektedir. Böylece bu yedeklerin sayuı 170,000 den 367.000 e çıkacak ft bnna ilâveten halen para veıümiyen 625.000 gönüllü yatnız se nelik 15 günlük askerhk muddetleri için bu suretle derhal seferber edilmeğe elverişli 25 tumen derpış etmektedır. Böylece ordu, icab ettiğı zaman kısa bir müddet içinde 62 tümen çıkarabilecektir. Bu programın masrafı 5 sene üzerinden 115 milyon dolardan 186 milyona kadar yükselebilecektir. Buna muhtelif tesislerin karşılığı olan 80 milyon doları da ilâve etınek lâamdır. Arkası Sa. 3, Sü. 3 te M Partisinin seçim beyannamesi Mareşal Fevri Çakmağın imzasını taşıyan beyanname Dün gece basına verildi Ankara 8 (Telefonla) Millet Partisinin seçim beyannamesi, bu gece basına verildi. Beyanname, Partinin fahri Başkanı Mareşal Fevzi Çakmağın imzasını taşımaktadır. Türk milletine hitab eden beyanname, 1946 seçımlerının cereyaa tarzanı haörlatmakla başlamaktadır. Bu seçimin memlekette büyük bir infial uyandırdığı behrtıldikten sonra, Halk Partinin 4 yıl yalnız va yalnız bu infialle mucadeleye va bundan doğan gayritabiî durumurı gerektirdıği tedbirleri almağa mecbur olduğu, boyuna Turk mılletilo uğraşmak zorunda kaldığı, cna gore, kanunlar çıkardığı yeni taraf« tarlar kazinmağı düşünduğu anlâ» bîmakta: «Geçen 4 yıla bir göz a•~ Arkası Sa. 3, Sü 4 te Semseddin Sirer İlhami Sancar Bir yabancı Prof. bizde hayatı pahalı buldu İngiliz Prof.ü ihracatınızı çoğaltmağa ihtiyacınız vardır, diyor Birkaç gündenberi şehrimizde bulunan Oxford Ünivresitesinin tanmmış iktisad profesoru J. R. Hick ile eşi maliye profesörü Usula Hicks şerefine dün Tıcaret ve Sanayi Odası tarafından Park Oteld« bir kokteyl \erilmiştir. Her iki profesöru de, İktisad Fakültesi profesorlerinden Dr. Fefiî Şükriı Suv Arkası Sa. 3 Sü. 5 te Tito ile mülâkat Yugoslav lideri, harb çıkacağına inanmıyor Belgrad 8 (a.a) Londrada çıkan Tımes gazetesi muhabirine verdiği hususi bir mülâkatta Mareşal Tito, Baü ile Doğu arasındaki soğuk harbin ancak bir veya iki sene sureceğini söylemiş ve şunları ilâve etmiştir: « Maamafıh bu soğuk harb, sıcak harb haline girmiyecektir. Soğuk harbin bir gün sona ermesi lâzımdır ve ben onun sulhcu bir şekilde sona ereoeği kanaatindeyim.» Tito, Bablı devletlerle münasebetlerinde daha az guglukler karfila^ıldığını beiirtmiştir. Times moıhabiri, Tioo'ya Yugoslavyadaki rejimin bir dereceye kadar insanîleştirilmesinin bu mem Arkası Sa. 3, Sü. 5 te Âmerikadan yeni yol Nazım Hikmet malzetnesi ahnıyor açlık grevine başladı Dün gecaki müsabakadan heyecanlı bir sahne I Âmerikadan dönen Türkiye Yollar Kısmı Başkanı temasları hakkında izahat veriyor T I BasketboldaSuriye takımını yendik Maç zevkli oldu. Suriyenin 33 sayısına mukabil Türk takımı 48 sayı yaptı Millî Basketbol takımıınız, Milletlerarası İstanbul Basketbol turnuvasındaki ilk maçmı dün gece Spor ve Sergi Sarayında. basketbol sahalarımızda rekor denilebilecek CUMHURİYET»in bir seyirei kalabahğı önünde Suriye millî takımile yaptı. Bu maç da bize yeni bir beynelmilel hakem kazandırdı. Suriyeli Hamza Ham Arkast Sa. 3, Sü. 6 da RÖPOBTAJI: Hindistan Pakis tan görüşmeleri sona erdi Yeni Delhi 8 (R.) PakistanHindistan göriişmeleri sona ermiş ve Pakistan Başbakanı Liyakat Ali Han Karaşiye hareket etmiştir. Bu akşam neşredilen resmî tebliğ, hazırlanan andlaşma metnirün pazartesi günü Hind ve Pakistan parlamentolarında aynı zamanda açıklanacağını bildirmiştir. Tebliğde şunlar ilâve edilmekteSa. 3, Sü. 2 de Şair, dün öğleden sonra bir şey yemedi, bir şey de içmedi Bursa 8 (Telefonla) Bursa hapisanesinde bulunan şair Nazım Hikmet bugün açlık grevine başlamıs bulunmaktadır. Hakkındaki ka rarın tashihi için alâkalı makamlara başvuran şair, cevab alıncıya kadar açlık grevine devam edeceğibeyan etmiş ve dün öğleden sonra hiç bir şey yememiş ve hiç bir şey de içmemiştir. Alâkalı doktorların söylediklerine göre, bu şekilde bir oruca insan takati ancak 34 gün mukavemet edebilmektedir. Dün gece şehrimizde yayılan bir habere göre, Nazım Hikmet ımıayene edilmek üzere, akşam saat 8 de otobüsle Bilecik yakınlarında bulunan Karaköye götürülmüştür. Buradan trerüe İstanbula gidecektir. Fakat bu haberin doğruluğunu tesbit etmek mümkün olarnamiştır. Diğer bazı şayialara göre de alâkalı makamlar Nazam Hikmetin tashihi karar hakkındaki dileğine ceva'b verdiklerinden şair açlık grevinden vazgeçmiştir. Hakikî vaziyet edecektir. bugün tebellür Bir müddettenberi Amerikada buMr. J. Williams, kendısile görülunan Marshall plânı Türkiye Yol şen bir arkadaşımıza Amerika selar Kısmı Başkanı Mr. Jesse E. yahatini anlatarak şunlan söyleWilliams, dün sabah uçakla ş'ehri ınistir: mize gelmiştir. Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Usküdarda dünkü kamyon kazası Bir kişi öldü, 3 kişi ağır iki dükkân da hasara uğradı Dün sabah Usküdarda bir kamı Şoför Turan Akalınm idaresindeyon kazası olmuş, neticede 1 kişi ki 36 numaralı kamyon dün sabah ölmüş. 3 şahifi da ağir surette ya 8 de Fıstıklı istikametinden Acıyaralanmışlardır. vak'a şu şekilde çesmeye doğru süratle ilerlerken cereyan etmiştir: Arkast Sa. 3, Sü. 8 de Mareşahn sıhhi durumu Teşvikiye Sağlık Yurdunda tedavi edilmekte olan Mareşal Fevâ Çakmağın dün ateşi yukselmiş ve doktorlar lâznn gelen sıhhî tedabiri ittihaz etmişlerdir. Akşam saat 17 de ateş 39 a, nabız da 98 e yükselmiştir. Saat 20 den sonra ateş düşmüş ve Mareşal sakin bir uykuya dalarak geceyi oldukça rahat geçirmistir. BÜYÜK Hayırlı dersler İzmirde kendiliğinden goze çarpan ilk müsbet tesir şehirdeki temizliktir. Caddeler, bulvarlar; park lar, meydanlar; çarşılar, pazarlar; eski İzmir, yeni Izmir hep tertemiz. Otobüs durağında beklerken çocukla delikanlı arası bir çöpçüye gunde kaç defa temizlik yaptığmı sordum: «A beyim, sayılır mı, dedi; bütün gun işim gücüln nerede biı çörçöp görürsem onu kaldırmaktır.» Elıle uzun caddenin bir köşesind,en diğer dönemecine kadar sahayı iki taraflı işaret ettikten sonra devam etti: «Bana ayrılan bu yerde kimbılir kaç yüz defa gidip gehyorum.» Evet Izmir İstanbuldan kat kat temiz. * * * İstanbulda taksi otomobilleri kaıth jizgi sembehle damgşlıdır. Ijlerinde en lüks hususî otomobillerden bile pahalıları olan güzelıro otomobilin ahenkli rengini o kareli çizgi damgâsı çirkinleştirdıği için onlara karşı içimden acımak hissi gelirdi. İzmir taksileriride bu çirkinleştirmeğe lüzum görülmemiş. Onların önünde sade taksi saati ve gerilerinde de yalnız «T» barfı var. Mademki önden ve geriden bu iki işaret onlan hususilerden ayırmağa kifayet ediyor, fabrikanın otomobile verdiği yekpare renk ahengini o göze batan damgayla bozmağa ne lüzum vaı diye düşündüm. İşin estetik tarafından başka otomobili taksiye çevirirken veya tekrar taksiyi hususî yapmak isteyince masrafa girmek gibi iktisaden zararlı bir külfeti de var. * * * Karşıyaka ile Izmirin Konak, Pasaport, Alsancak iskeleleri a sında sık sık işleyen vapurlarda memurlar biletleri zımbaladıktan sonra yolculardan ahyorlar. Yolcıitar da iskeleye kollarını sallaya sallaya rahatça çıkmaktadır. İstanbulda ise kontrol içinde kontrol Arkan Sa. Z, Sü. 1 de Nısır Kralımn hemşiresi Prenses Faika Amerikada gizlice evlendi San Francisco 8 (a a.) Bugün öğrenildiğine göre, Mısır Kralı Farukun kızkardeşi Prenses Faika ile Mısır konsolosluğu erkânından Fuad Sadık geçen çarşamjja günü burada gizlice evlenmişlerdir. Yeni evliler dün bal aylarını Havai adalannda geçirmek ^ z sehahate çıkmışlardır. Prenses Faika ile kızkardeşi Fethiye 1947 yılındanberi San Francisco'da ikamet etmektedirler. CUMHURİYET Kııanın vukubulduğu yer ve kUByonan