Katalog

ŞARK PEYNİR MAYASI Mev»im dolayısile piyasaya çıkanlmiftır. Bütün diğer mayalardan üstün ve garantill olan ŞARK PEYNİR MAYASDJI menfaatiniz icabı tercih ediniz. umhuriyet 26 11CI yil SflVI r 9214 KLTRUCUSU.'YUNUSNADf Telgraf ve mektub adresL Cumhuriyet, tstanbul Posta Kutu«u Istanbul No 246 Telefonlar: Umuml Santral Numarasu 24298. Yaa Işleri: 24299, Matbaa : 2A290 SAMET AĞAOĞLU ZÜRRİYE* KıymetÜ yazarın en güzel bu cildd« yer almıştır. tshl' insan ruhunun derinliklerine bir sanat 1 lira. Salı 4 Nisan 1950 Rusyada Milletvekilliği adaylığı GUrciiler için talebler çok arttı saltanatı Mahallî teşkilâta ve partî merkezlerine yapılan müracaatler hususî bürolarda tasnif ediliyor 14 mayısı takib edecek günlerde hayal inkisarına ugrıyacak olanların binleri bulacağı tahmin ediliyor. Demokrat Partinin bazı illerde yaptığı yoklamalar neticelenerek adaylar tesbit edildi Şimdiki politbüro üyeleri arasında 3 değil, 5 Gürcü bulunduğu bildiriliyor Stalin Politbüro üzerindeki baslasını arttırdı Bir adamın eceb Pekeri de kajbettik. Zaten hayat son zamanlarda onıın için taşmması güç bir yük ohnuştu. Yafina göre çok erken bastırao hastalık uzviyetini günden güne yıpratıyor, onu göz göre göre mezara sürükliiyordu. Yağı tükenen bir kandil gibi sönmek bu heyecanh adama doğrusu yakışmıyordu. Yakınlarına belli etmediyse de ölümü bir kurtuluş kapısı saydığına inanmak istiyorum. Receb Peker İstîklâl Savaşırtın ve Atatiirk inküâblannın ön plânda gelen işçilerinden biriydi. Gb'vdesi kadar muazzatn ve sarsılmaz bir imanı vardı. Milletine inanır, milletinin davalanna inanır, en büyüğünden en küçüğune kadar arkadaşlanna inanırdı. 1920 Ankarasının tozlu sokaklarında onu yenidcn gorüyor gibiyim. Taşhanın önünden Keçiorene gitmek üzere aıabaya binerken bazan gelir çenemi okşardj. Sırtmdan hiç çıkarmadığı ünifonnasız zabit ceketi iıâlâ gozleıunuı önündcdir^Keje ve heyecan dolu tombul çehresi bana o laman harikulâde zaierlerin müjdecisi gibi gelirdi. Düşünün bir kere, daha ortada asker yok, silâb yok, kadro yok. Meclis yeni kurulmuş. Mebuslann hepsi padişab tarafından idama mahkum. Aydınlarımız tereddüd içinde. Halk perişan, ufuklar karanlık. İşte o vaziyette Meclis Kâtibi Umumiliği vazifesini goren Rcccb Bey, bu memleketin yarınına bütün kalbile iman etmiş beş on babaviğitten biriydi. Türk mucizesini yaratan o imaa olraustur. Siyasî hayaiında Peker Avrupal manasile prensip sahibi bir adamdı. Bağlandığı fikirleri sonuna kadar müdafaadan kaçınmazdı. Şark politikacılığma mahsus idarei maslahat zihniyetine tamamen yabancı idi. Enerjik konuşur, dobra dobra söyler, sağı solu kollamağa aldırıs elmezdi. Fikir mücadelesile şahsî dostluk konulannı birbirine kanştırmamağa çok dikkat ederdi. Hatasını anladığı dakikada açıkça itiraf etmekten çekinmezdi. Partisıne olan bağhlığını bir ibadet derecesine vardırmıştı. İçeriden gelen hücıunlara karşı sarsılmıyan mukaveraetini gördükçe bu ruh disipIini önünde hayranlık duyardun. BaşbakanlıkUn çekildiği sıralarda hakkında yazılan onca ağır yazılara rağmen Pekerin bir defa olsun bir kirase aleyhinde bir şey söylediğini duymadım. Ona mufrit dediler, memlekette terreıır yarattnak istiyor dediler, bu adamın demokrasive tahammülü >ok dediler, daha neler dediler. O bımları sinirlenmeden dinler, söylenenlerin yanlış, olduğunu üeri surer, fakat kat'iyyen isyan etmezdı. Sıhhati elverseydi, Parti «adrosu içinde fikrinin zaferine herhalde çalışmak isterdi. Karakterinin en kuvvetli taraflanndan birini teşkil eden disiplin kaygusu onu güriıl tü>e başvurmaktan alıkoyuyordu. Dort yıllık demokrasi gelişmelerimizin tarihinde Receb Peker yanlış anlaşılnıış, hattâ iftiraya uğramış milli değerlerimizden biridir. Muhalefete karşı bazı jışın düşünceleri oldujsa da, o, herşey den once Anayasamızın ruhuna ıngun sorumlu bir hukumet zihnıjefini kendi partisine kabul ettirmek uğruna didindi durdu. Buguııkü tarihimizi jarın tefsir edecek olanlar Pekerin bu gayretlerinı goımtmezlik edemiyeceklerdir. Onıın şahsında millet seçkin bir evlâdnıı topıağa verijor. NADİR NADI Ankara, 3 (Telefonla) Türkiyede seçim usulünün tatbıkma başlandıgı gündenberı adaylığın bu derece rağbet bulduğu görülmemıştir. Her seçim dairesinde mahallî teşkilâta yapılan yüzlerce müracaatten başka, parti genel merkezleri de âdeta, bir aday yağmuruna tutuimuştur. Halk Partisinde olduğu g.bi, D. Partide de hususî bir büro günlerdenberi müracaatlerı itina ile tetkik ve tasnif etmektedir. Şahıslarrnda seçilme şansı görenlerin bu derece çoğalması, yeni kanunun, emniyetli bir seçim yapılacağı yolunda ki güveni arttırmasma atfediliyor. Adayhktan bahsetmenin bile kahramanük sayıldığı yıllan hatırlıyanlar, bugünkü manzarayı memleketin demokratik gelişmesi hesabına bir kazanç saymaktadırlar. Bonunla beraber, 14 majnsı takıb eden günlerde hayal inkisarına uğrıyacak olanların binleri bulacağı tahmin edilmektedir. Adaylığa karsı geniş ölçüdeki rağbetin en mühim tesiri dokuzuncu Büyük Millet Meclisinin simasında o^lacaktır. Bu rağbet, parti listelerinin guzide Arkası Sa. 4, Sü. 1 de Londra 3 (Nafen) Kemsley gazeteleriıün Stockholm muhabiri, Stalin'in Politbüro üzerindeki tesirini kaybettiği hakkındaki haberlerin doğru olmadığım ve bımun aksine olarak Kızıl diktatörün Gürcü hemşerilerlni Poîitbüroya sokarai bu siyasî teşekkül üzerindeki bas«sını daha da arttırmış olduğunu bildinnektedir. Kemsley muhabiri, Rusyadan alınan son raporlara istinad ederek şimdiki PcLtbüro üyeleri arasında değil, fakat 5 Gürcü bulunduğunu bildirmekte ve Poîitbüroya alınmı? olan bu yeni üyeler hakkanda şu malumatı vermektedir: Rusya dışmdaki memleketlerde hiç tanınmıyan ve ismi ilk defa işitilen Charkviani, bımdan bir müddet evvel azledilmiş ve Politbürolan atılmış olan eski Plân Bakanı Voznesensky'nin yerini almışfcr. Politbüronun bu yeni üyesi Stalin gibi Gürcüdür ve Gürcü Komünist Arkası S a . 4, Sü. lde Marshall plânı yan devresini tamamladı General Marshall, kaydedilen ilerleraekri "yarı ıtıucize» olarak tavsif ediyor Washington 3 (a.a.) General George Marshall, bugün kendi ismini taşıyan büyük milletlerarası programın yarı devresini tes'id için yapılan toplantıda konuşarak Avrupa kalkmmasının bugüne kadar kaydettiği ilerleıaeleri «yan mucize» olarak tavsif etmiş va «sonuna kadar bu mücadeleye devam etmeliyiz» demiştir. General Marshall, Avrupa kaljjrogranu taiısisatınuı azal* Arkan Sa. 3, Su. 7 de Başkan Truman, bundan iki sene evvel Marshall yardım plinj Iguıım lâyihasmı M.P. Ceyhan toplantısmda bir hâdise Toplantıda Bayar hakkında sarfedilen bir kelime üzerine D. P. ve M. P. mensnbları arasında şiddetli müııakaşalar oldu 1 Dünkü cenaze töıeninden bir gör^nüs • R. Pekerin cenazesi dün kaldırıldı Şehrimize gelen Bakatılar ve kalabahk bir vatandaş kütlesi cenaze merasiminde hazır bulundular Bir kalb krizi Deticesinde vefat ettığmi bildirdiğimiz Sabık Başbakan Receb Peker dün askerî törenle ebedî istirahatgâhına tevdi edilmiştir. Merhumun cenazesi ögleye doğru Sultanahmeddeki e\Tnden alınarak, Beyazad camiine götürülmüştür. Öğle namazına müteakıb cenaze narnazı kılmmış, tabut buradan top arabasuıa konularak Saraçhanebaşma kadar götürülmüştür. CenazejT. kalabalık bir halk kütlesinden başka, merhumun çocukları Ankaradan hususî surette gelen Çalışma Bakanı Reşad Şemseddin Sirer, Ulaştırma Bakanı Dr. Kemal Saür, CJÎ.P. Genel Sekreter muavini Cevad Dursunoğlu, İstanbul korrrutanı Şükrii Kanadlı, Vali ve Belediye Başkanı Ord. Prof. Dr. «CUMHURİYET»in Fahreddın Kerim Gokay, Demokrat Parti lideri Celâl Bayar, eski Başbakanlardan Hasan Saka, Adnan Menderes, Parti Müfettişi Prol Sadi Irmak, milletvekilleri, İstanbul İmiversitesi Rektorü Ord. Prof. Ömer Celâl Sarç, Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Hulki Oem, Tarih kurumu adına Prof. Hıfzı Timur, Üniversite Tale.be Birliği temsilcileri takib etmişlerdir. Merhumun cenazesi Edirnekapı Şehidliğinrie hazorlanan ebedî istirahatgâhına tevdi edildikten sonra, söz alan Ulaştırma Bakanı Kemal Satır Hukumet adına, Cevad Dursunoğlu Parti ve Prof. Gökay da İstanbul şehri adma merhumun hizmetlerini belirten bir hitabede buhmmuslardır. RÖPORTAJI: Bir Mısır ucağı Vanda mecburi iniş yaptı Telsizle yardım istiyen bu uçağa Diyarbalardan benzin gönderiliyor Ankara 3 (Telefonla) Mısır Havayollarına aid çift motorlü bir yolcu uçağmın Vanın Adilcevaz mmtakasmda Koçiri sahasma mecburi iniş yaptığı telsizle verdiği malumattan anlaşılnuşür. Uçak Şamdan Tahrana gitmekteydi. Havanm muhalefetinden hayli zorlukla uçabilnuş, dtMiüp dolaşmış ve nihayet benzini tükenerek mecburi ini? yapmıştır. Uçağm telsizi 1700 litre benzine ihtiyacı olduğunu bildirmiştir. Fakat 4üzgün bir meydana değil, toprak bir sahaya inmis olduğundan bu miktar benzini aldıktaD Eonra havalanması güç olacağı hesablanarak, Diyarbakırdan ancak 500 litre benzin gönderilmektedir. Mısır uçağı, bu kadar benzinle havalandıktan sonra, yoluna devam için Diyarbakıra gelecek, benzini orada ikmal edüecektir. Fakat bunun için de aifiVaiı makamlardan müsaade istöısali lâztmdor. Zira, Şam Tahran seferlerini yapan Arkası Sa. 4, Sü. 2 de Marshall yardımı ve hususî teşebbüs Dünkü duruşmada Vahide ve çocuğu Aşıkıtıı öldüren kadının duruşması Jandarma Mazhan öldürmekten sanık Vahide dün mahkemede hâdiseyi anlatü Bundan bir müddet evvel Sul darmayı zehirlıyerek öldürmüsrü. tanahmedde bir cinayet olmuş, ko5 jnllık evli ve bir de çocuk anacasını zehirlemeğe kalkışan bir ka sı olan Vahide Özer adındaki bu dın. yanhşhlda âşıkı olan bir jan Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Bilgin Maden Limited Şirketine Marshall plânından 134 bin dolar ve 170 bin Türk lirası ikrazda bulunuldu Ankara 3 (a.a) İktisadî tşbir» ligi İdaresinden bildirildiğine göre, bugun «Bilgin Maden Limited Şirketi> ile Marshall plânı idaresi srasmda özel bir teşebbüs tarafından Krom istihsalini derpiş eden bir rmıkavele imzalanmıstır. Bu o Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Vasfi Raşid Sevüg Adana 3 CTelefonla) Millet Partililerin dün şehrimizde yaptıklan mitingde hazır bulunmak üzere Ankaradan gelmiş olan Hikmet Bayur. Prot Vasu Raşid Sevüg, ve arkadaslan bugün de Ceyhana giderek orada tertib edilen mitingde konuşmuşlardır. Ancak, Vasfi Raşid konuşması esnasında sözü, demokrasinin memleketimizde kuruluşuna intikal ettirdi. Bu arada Celâl Bayardan bahsederken «İmansız> kelimesini kuUanması üzerine salon birdenbıre karışmış ve chayır, hâşâ, reddederiz, sozünü geri al> Arkası Sa. 3, Sii. 3 te Şoförler Cemiyetînin gürültülü toplantısı Bir kısım üyeler kongreyi lanımıyarak Nofere ve Ticaref Müdürlüğüne başvurdilar Cumhur Başkanı Mersinden Konyaya gitti înönü Mersinde de bir konuşma yaptı BÜYÜK AntepMaraş yolunda Marshall plânmın yol bakımın J dan memleketimize sağlayacağı ( faydaları şımdiden görmek mümkun. Çok değil, daha bir kaç yıl once Adanadan Antebe, oradan Maraşa ve daha ötelere motörlü bir vasıta i!e gitmek, imkânsız demiyeyım ama. herhalde cesaret isteyen bir işti. Bugün buralarda, toz yutarak da olsa, fazla sarsılmadan dolaşabiliyoruz. Yol davasım aynı hevesle jürütmekten vazgeçmezsek, ileride bütün yvudu rahatça ve kolaylıkîa boydan boya ajacağımız gunlere mutlaka kavuşacağızdır. O zaman bizi bekliyen sosyal ve ekonomik hayırlı devrimlerin azameti karşısında şimdiden göğsumüz kabarsa yeridir. birer tablo yarabyoruz. İyimser vatandaşların gönlünde bu rüya tatlı yarınlarm müjdecisidir. Karamsarlar ise ondan hergün bir kâbus ürpertisi duymaktalar. Mareşala yapılan ameliyat Dün yapılan ikinci prostat ameliyaü da muvaffakıyetle neticelendi Teşvikiye Sağlık Evinde yataakta olan Mareşal Fevzi Çakmağa dün sabah bir ameliyat yapılmıştır. Dr. Fevki Taner tarafmdan yapılan bu ameliyatta Prof. Tevfik Sağlam, Prof. Ekreım Şerif Egeli, Prof. Ali Eşref, Prof Kâzım İstnail Gürkan hazır bulunmuşlardır. Mareşalin ameliyab 8.15 ten 8 25 e kadar devam etmiş ve muvaffakıyetle netieelenmiştir. Prostat ameliyatmdan sonra, Mareşalm öurumu normal bir hal arzetmistir. Çakmağın akşam üzeri durumu daha normal bir vaziyet almıştır. Nabız 7580 arafinda ateşı ise 36.5 tu. Mersin 3 (a.a) (Özel muhabirimizden): Pazar günü saat 17 de Mersine gelen Cumhur Başkanımi2 Şoförler ve otomobil sahibleri I taşıdıklan tablolarda «Şoiör efen mönü, geceyi Vali konağında gecemiyetinin umumî heyet toplan didir>, «Toplu sigorta istiyoruz» çirmis ve bu sabah iloelerden ge Arkası Sa. 3, Sü, 2 de bsı dün sabah Eminonü Halkevin Arkası Sa. 4, Sü. 7 de de yapılmışür. Toplantı, henüz başlamadan, Halkevinin kapısmda şpförler arasında münakaşalann cereyan ettiği görülüyordu. Bu münakaşa toplantı salonuna da hâkim olmuş ve bütün kongre müddetince devam etmiştir. Cemiyetin idare heyeti başkanı Halid Çelen salonda biç eksik olmıyan gürültüler arasında kongreyi Bçmış, kongre başkanbğına AvVali muhtarlara seçim ql «I etnfmda dinektifler verdL ni Kıvanc seçilmişür. Bu sırada saMuhtarlar da bazı dileklerde bulundular bık idare heyetine muanz olanların salonun arka tarafını kâmilen doldurduklan görüldü. Ellerinde Muhtarların dün yaplıkları toplantı Esad Çağanın istifası şayiaları Demokrat Parti eski il başkanı Esad Çağa ve 80 arkadaşının D. Partıden istifa ettiklerme dair dün akşam geç vakit bir haber şayi olmuştur. Dün gece Parti il m'erKezme bu istıfalar hakk:nda hiç bir tev d ?d ci haber gelmemiştir. Vaziyetin bugün tavazzuh etmesi muhtemeldır. Nadir Nadi Yazıyor. avunurken yaşadığımız frrnn realitelerini görmemezlikten gelebilir miyiz? Zaten 1950 Türkiyesinde gezip düsünen bir kafa için imkân, hayal, hakikat, yan hayal ve yan hakikat mozaiklerile adım başmda karşılaşmak bir alın yazısıdır. O rengârenk hayal ve hakikat parçalarını zihnimizde birleştirdiğimir • Fakat o mutlu günlerin hayalüe zanun her birimiz rüyay» benzer Gezdiğim yerler Türkiyenin en bereketli topraklan oîduğu halde buralarda köyler bakımsız, halk fakirdir. Şöyle dört duvarı düz günce, badanalı, damı kiramit döşeli bir yapı gördünüz mü biliniz ki bu ya bir yol bakım evi, ya bir jandarma karakolu, yahud da bir köy okuludur, bunlarsız elbette yurdumuzda ne yol olur, ne dirtt düzenlik korunur, ne de kultüı ilerler. Fakat yol da, dirlik düzen^ lik de, külrür de ancak şu karşıd; 1 topraktan güçlukle ayırd edebildi Arkan Sa. 2t Sü. l d« • Yeni ekmek yarın satışa çıkarılacak Ekmekler, bugünküne nazaran biraz daha beyaz olacak 8486 randımanlı ekmek yarmdan itıbaren imal edilerek sa^.,3 çıkarılacaktır. Yapılan çeşidli nümuneler dün Valiye gösterilmiî ıir Yazıldığı ve umulduğu gibi bu tkmek beyaz ekmek değildır. Randıman itibarile şimdiki ekn.Vten . Arkası Sa. 4, Sü. 8 de Dünkü toplantıda bulunazt muhtarlar (Yazısı 3 üncü sahijemizi*